ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
ﻪﻄﺑار هﻮﻴﺷ ي دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
رد ﺶﻧاد ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد نازﻮﻣآ
ﻲﻧﺎﻘﻫد ﻒﺳﻮﻳ*
رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناور ﻲﺳﺎﻨﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ، سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ
ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻲﻧﻼﺻا ﺪﻟﺎﺧ
رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ هروﺎﺸﻣ
، هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻴﻬﺷ
زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ
يﺪﻧﻮﻜﻳرد ﺪﻴﻫﺎﻧ يﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ هروﺎﺸﻣ
، هﺎﮕﺸﻧاد
زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﻴﻬﺷ
* لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ :
هوﺮﮔ ناور هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ سرﺎﻓ ﺞﻴﻠﺧ
ﺮﻬﺷﻮﺑ ، ﺮﻬﺷﻮﺑ ، ناﺮﻳا
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ : 1 / 3 / 93
ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺦﻳرﺎﺗ : 25 / 6 / 93
ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا فﺪﻫ ي
هﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﻞﻬﺳ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ،ﺮـﻴﮔ
دﺎـﻴﺘﻋا ﻪـﺑ ﻲﮔدﺎـﻣآ ﺎﺑ يراﺪﻨﻳد و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ،ﻊﻃﺎﻗ و ﺪﺒﺘﺴﻣ رد
ﺶـﻧاد نازﻮـﻣآ
نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد يﺎﻫ ﺮﻬﺷ دﻮﺑ زاﻮﻫا .
شور رﺎﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ : ي ﻦـﻳا ﻞﻣﺎـﺷ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ 262
ﺶـﻧاد زا ﺮـﻔﻧ نازﻮـﻣآ
نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد يﺎﻫ ﺮﻬﺷ ﻲﻣ زاﻮﻫا
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﺷﺎﺑ
ﻪـﺷﻮﺧ ﻲﻓدﺎـﺼﺗ يﺮـﻴﮔ يا
ﻪـــﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ ﺪﻧﺪـــﺷ بﺎـــﺨﺘﻧا يا
. ﺶـــﺳﺮﭘ ﻞﻣﺎـــﺷ ﺶﻫوﮋـــﭘ ﻦـــﻳا راﺰـــﺑا ﻪـــﻣﺎﻧ
ي
هﻮﻴﺷ سﺎﻴﻘﻣ ،ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ و ﻪﺗﺎـﺷ ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮـﻫ ،ﻦـﻳرآ يراﺪـﻨﻳد
ﻲـﻣ ﺮﮔرز دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ سﺎﻴﻘﻣ ﺪـﺷﺎﺑ
هداد . ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ رﺎـﻣآ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ،نﻮﻴﺳﺮﮔر .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ : ﻦﻴﺑ
هﻮﻴﺷ ﻞﻬﺳ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ،ﻊﻃﺎـﻗ و ﺪﺒﺘﺴﻣ ،ﺮﻴﮔ
دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ يراﺪﻨﻳد و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و
ﻦﻴﺑ ـﺴﻣ شور يراﺪـﻨﻳد ،ﺪﺒﺘ
دﺎـﻴﺘﻋا ياﺮـﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و
،
، ﻪـﻄﺑار ي ﻲـﻨﻌﻣ دراد دﻮـﺟو راد
) 001 /
=0 (.P ﻢﻫ ﻞﻬﺳ شور ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ دﺎـﻴﺘﻋا ياﺮﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﻊﻃﺎﻗ و ﺮﻴﮔ
،
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻃﺎﺒﺗرا .
ﻦﻴـﺑ زا ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ
ﻞﻬـﺳ شور ،يراﺪـﻨﻳد ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ شور ،ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮـﻫ ،ﺮـﻴﮔ
ﻊﻃﺎﻗ شور و ﺪﺒﺘﺴﻣ
، ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻲـﻨﻌﻣ يﺎﻫ ياﺮـﺑ لﺎـﻌﻓ ﻲﮔدﺎـﻣآ ياﺮـﺑ يراد
ﻲﻣ دﺎﻴﺘﻋا دوﺪﺣ و ﺪﻨﺷﺎﺑ 39
ﻴـﻴﺒﺗ ار نآ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﺪﺻرد ﻲـﻣ ﻦ
ﺪـﻨﻛ . ،هوﻼـﻋ ﻪـﺑ
يراﺪﻨﻳد و ﺪﺒﺘﺴﻣ شور
، ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺎـﻫ ﻲـﻨﻌﻣ ي ﻞـﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎـﻣآ ياﺮـﺑ يراد
ﻲﻣ دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ دوﺪﺣ و ﺪﻨﺷﺎﺑ
11 ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار نآ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﺪﺻرد ﺪﻨﻛ
.
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ: ﻪﻛ ﺪﺳر يهﻮﻴﺷ
شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،ﻊﻃﺎﻗ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
ﻲﮔدﺎﻣآ ﺶﻫﺎﻛ رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻪﺑ
دﺎﻴﺘﻋا ﺶﻧاد رد نازﻮﻣآ
، ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ دﺎﻴﺘﻋا:
، يراﺪﻨﻳد
، هﻮﻴﺷ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
ﻲﭘ ﺖﺷﻮﻧ : هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﻴﻬﺷ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ و هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ نوﺪﺑ و .
شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ يرﺎﻜﻤﻫ زا نﺎﺘﺳزﻮﺧ
و
مﺎﻤﺗ ﺶﻧاد نازﻮﻣآ ﺖﻛﺮﺷ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻧادرﺪﻗ ﻪﻧﺎﻤﻴﻤﺻ ، دﻮﺷ
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﻫد ود و يﺪﻤﻋ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ درﻮﻣ رد يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ ي
فﺪﻫ هرﺎﺑ رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﺪﻨﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يدﺎﻴﺘﻋا يﺎﻫرﺎﺘﻓر ي
) 1 .(
ﻲﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ،عوﺮﺷ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ،يدﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا يرﺎﻤﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺛﻮﻣ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑاو نﺎﻣرد زا ﺲﭘ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﺎﻳ و ﻪﻣادا )
2 .(
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد نﻮﺌﺷ مﺎﻤﺗ ﺮﺑ ﻪﻃﺎﺣا ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺐﻫﺬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﻦﻴﻴﻌﺗ ،نﺎﺴﻧا ﻲﮔﺪﻧز ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻨﻨﻛ
. ﻪﺒﻨﺟ زا ﻲﻜﻳ ﺮﮕﻳد ﻲﻳﻮﺳ زا يﺎﻫ
نورد رد ﻲﻠﺠﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻳد يﺎﻫروﺎﺑ ،ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺮﻣا رد يدﺮﻓ
دﺮﻛ ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ و را ﻪﻨﻴﻣز ﺪﻧاﻮﺗ
ار دﺮﻓ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗرا ي
دروآ ﻢﻫاﺮﻓ )
3 .(
ﻪﺘﻓﺎﻳ هداد نﺎﺸﻧ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ يﺎﭘ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ يﺪﻨﺑ
دراد طﺎﺒﺗرا ﻲﻧاور و ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ )
6 - 4 .(
ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ناور ﺶﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫروﺎﺑ و شﺮﮕﻧ ﻦﺘﺷاد ﻪﻛ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ر زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ و ﻞﻜﻟا ،رﺎﮕﻴﺳ فﺮﺼﻣ نﻮﭼ يﺮﻄﺧﺮﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ .
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻗﺮﻓ ﻚﻳ رد ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ و ﻲﺒﻫﺬﻣ ي
رد ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﻳآ
يﺎﻫ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻪﻄﺑار ،ﻞﻜﻟا و روآدﺎﻴﺘﻋا يﺎﻫوراد فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ي
دراد سﻮﻜﻌﻣ )
7 .(
ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ رد ﻪﻜﻠﺑ ،يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﺚﺤﺑ رد
ﺶﻫوﮋﭘ ﺰﻴﻧ نﺎﻣرد ﺎﻫ
هداد نﺎﺸﻧ ﺪﻧا دراد ،دﺎﻴﺘﻋا دﻮﺒﻬﺑ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ يراﺪﻨﻳد )
10 - 8 .(
ﻲﻧدﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺎﻳ ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻳﻮﻀﻋ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﻳ ﻲﻨﻴﻳآ دﺎﻌﺑا -
ﻪﺘﺳد يﺎﻫزﺎﻤﻧ رد ﺎﻳ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻌﻤﺟ
ﻲﻣ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ نﺎﻣرد يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ ﻲﻃ ار يﺰﻴﻣآ
ﺪﻧدﺮﻛ
) 11 .(
ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ نوﺮﺑ ﺎﺑ ﺖﻳﻮﻨﻌﻣ و يراﺪﻨﻳد ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻧداد يﺎﻫداد
دراد دﻮﺟو ﺖﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا ،دﺎﻴﺘﻋا كﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﺘﻣﻼﺳ )
12،13 .(
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ
نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ راﺪﻨﻳد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ هداد شراﺰﮔ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ فﺮﺼﻣءﻮﺳ راﺪﻨﻳد ﺪﻧا
) 14 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ ﺮﮕﻳد يا
ﺧ ضﺮﻌﻣ رد نﺎﻧز يور ،يراﺪﻨﻳد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ياراد نﺎﻧز ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ،ﺮﻄ
هدﺎﻔﺘﺳا هدﺮﻛ شراﺰﮔ ار ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻴﻏ يﺎﻫوراد زا يﺮﺘﻤﻛ ي ﺪﻧا
) 15 .(
و ﺎﻧاﻮﺟ يرﺎﻣ ،نﻮﺗﻮﺗ لﺎﻤﻌﺘﺳا ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻳدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻨﻳد تﺎﺤﻴﺟﺮﺗ ﺎﺑ داﺮﻓا رد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻴﻏ داﻮﻣ ﺮﮕﻳد ) 16 .(
ﺮﺑ هوﻼﻋ نﺎﻜﻣ رد رﻮﻀﺣ ،ﻦﻳا
يراﺪﻨﻳد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ و ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻦﻳﺪﻟاو و ﻪﺘﺷاد ﻪﻄﺑار هﺪﺷ دﺎﻳ داﻮﻣ ﺮﺘﻤﻛ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ يراد
يرﺎﻣ ،ﻞﻜﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ،داﺮﻓا ﻲﻨﻳد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻣ ﻦﻴﻳﺎﻛﻮﻛ و ﺎﻧاﻮﺟ ﺪﺷﺎﺑ
) 17 .(
ﻲﻜﻳ ﺮﮕﻳد زا ﻞﻣاﻮﻋ ﻢﻬﻣ رد ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺮﮔ ﻪﺑ داﻮﻣ ﺨﻣ
،رﺪ هﻮﻴﺷ يﺎﻫ
ﻲﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻦﻴﺗرﺎﻣ و ﻲﺑﻮﻜﻣ ار ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ ﻚﻴﺳﻼﻛ لﺪﻣ 1
ﺪﻧدﺮﻛ يﺮﮕﻧزﺎﺑ .
نآ ﻚﺒﺳ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻫ ود سﺎﺳا ﺮﺑ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
ﻪﺼﺨﺸﻣ ﺦﺳﺎﭘ و ﻊﻗﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ي ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻫد
ﻲﻣ يﺪﻨﺑ ﺪﻧﻮﺷ . هرﺎﺷا ﻦﻳا ﻪﺑ ﻊﻗﻮﺗ
رﺎﻈﺘﻧا دﻮﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ زا ار ﻪﺘﺨﭘ رﺎﺘﻓر ،ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻛ دراد ﺦﺳﺎﭘ و ﺪﻧراد
ﻲﻫد
1Maccoby and Martin
ار دﻮﺧ و ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ شﺮﻳﺬﭘ و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﻣﺮﮔ ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻛ دراد هرﺎﺷا ﻦﻳا ﻪﺑ ﺪﻨﻨﻛ نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻫرﺎﻛ ﺮﻴﮔرد .
ﻞﻬﺳ ،ﺪﺒﺘﺴﻣ ﻚﺒﺳ ﻪﺳ ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ و ﺮﻴﮔ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ ار رﺪﺘﻘﻣ )
18 .(
ﻦﻳﺮﻴﻠﭘ نﺎﺸﻧ2
داد نﺎﻛدﻮﻛ ﻦﻳﺪﻟاو
،رﺪﺘﻘﻣ
ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﻼﺳ سﺎﺴﺣا ،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ ناور ﻲﺘﻣ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪﻧراد ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ لدﺎﺒﺗ و ﺮﺘﻬﺑ .
زا ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ رﺎﻴﻋ ،ﺪﺒﺘﺴﻣ ﻦﻳﺪﻟاو نﺎﻛدﻮﻛ
تﺰﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ،داﻮﻣ فﺮﺼﻣ و يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺲﻔﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﺮﺗ
ﻦﻳﺪﻟاو نﺎﻛدﻮﻛ و ﺪﻨﻫد ﻞﻬﺳ
،ﺮﻴﮔ
ﺎﻣا ﺪﻧراد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ هﺰﻴﮕﻧا
ﻓﺮﺸﻴﭘ ي ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖ
و يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ رد ﻲﻳﻻﺎﺑ رﺎﻴﻋ و ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﻞﻳﺎﺴﻣ ﺎﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺮﻴﮔرد و
ﺪﻧراد داﻮﻣ فﺮﺼﻣ )
19 .(
كروزﺪﻨﻟ و ﺲﺒﻣﻮﻛ ﻪﻄﺑار ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻴﺑ 3
ي
–ﺪﻟاو ﻪﺻﺮﻋ ﻚﻳ ،ﺪﻧزﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ي
زا ﻲﺧﺮﺑ اﺮﭼ ﻪﻛ ﻦﻳا ي
ﻲﻣ فﺮﺼﻣ داﻮﻣ ،ناﺪﻧزﺮﻓ عﺎﻨﺘﻣا فﺮﺼﻣ زا ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ اﺮﭼ و ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﻲﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ ﺪﺷﺎﺑ ) 20 .(
ﺮﻠﺴﻴﻧ و ﺮﺗرﺎﻛ ،رﺎﺑا
ﻚﺒﺳ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد4
و ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ زا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ رﺪﺘﻘﻣ ﻲﻨﻳﺪﻟاو ترﺎﻬﻣ ﻪﻄﺑار ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ و دراد ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻪﻄﺑار ،رﺪﺨﻣ داﻮﻣ و ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ يرﺎﺘﻓر ﻲﻨﻌﻣ ي
دراﺪﻧ يراد )
21 .(
ﻮﺗﺎﭘ ك - نﺎﮔرﻮﻣ و مﺎﻜﭘ -
5ﺰﭘﻮﻟ ﻞﻬﺳ ﻦﻳﺪﻟاو ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺰﻴﻧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺮﻴﮔ
لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫﺪﻧور يور ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ )
ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا و ﻲﻣﻮﻤﻋ (
ﺮﻴﻏ رﻮﻃ ﻪﺑ و
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺛﻮﻣ ناﺪﻧزﺮﻓ رد ﻞﻜﻟا و داﻮﻣ فﺮﺼﻣ رد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ )
22 .(
،ﺪﻳر ،دوو
ﺪﻧﺮﺑ و ﻞﺸﻴﻣ ﻞﻬﺳ ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ6
ﺶﻳاﺰﻓا و فﺮﺼﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ﺪﻧﻮﺷ
) 23 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻦﻳﺪﻟاو ﻦﺘﺷاد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﮕﻳد يا
ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ﻢﻫ نآ و ﺖﺷاد طﺎﺒﺗرا نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻴﺼﻋ ﺎﺑ ﺪﺒﺘﺴﻣ دراد طﺎﺒﺗرا )
24 .(
ﻲﻨﻳﺪﻟاو ﻚﺒﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد
ﻪﻄﺑار ،ردﺎﻣ و رﺪﭘ رﺪﺘﻘﻣ ﻲﻨﻳﺪﻟاو ﻚﺒﺳ ،دراد دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﻲﻔﻨﻣ ي
دﺎﻣآ ﺎﺑ ﺪﺒﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔ
ﻞﻬﺳ ﻚﺒﺳ و دراد ﺖﺒﺜﻣ ي ،دﺎﻴﺘﻋا ﺎﺑ ﺮﻴﮔ
دراﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا )
25 .(
هزﺎﺳ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ نآ دﻮﺟو مﺪﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
دﻮﺷ
ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺧ ﻒﻃاﻮﻋ زا ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﻲﻫﺎﮔآ داﺮﻓا تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ،ﺪﻧراﺪﻧ دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺑ ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ ﭻﻴﻫ ﻪﻛ سﺎﺴﺣا دﻮﺧ
داد ﺪﻨﻫاﻮﺧ مﺎﺠﻧا ﻲﻤﻛ شﻼﺗ .
يوﻻﺎﺳ و ﺮﻳﺎﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ شﻮﻫ7
دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ تﺎﻋﻼﻃا شزادﺮﭘ ﻲﻋﻮﻧ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ
ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﮔﺪﻧز نﺎﻳﺮﺟ دﻮﺷ
) 26 .(
شﻮﻫ ،ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﺧﺮﺑ روﺎﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳا رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ عوﺮﺷ رد ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ) 27،28 .(
رد رﺎﺸﻓ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ زا ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻊﻗاو
2Pellerin
3Coombs and Landsverk
4Abar, Carter and Winsler
5Patock-Peckham and Morgan-Lopez
6Wood, Read, Mitchell and Brand
7Mayer and Salovey
ﻲﻣ كرد ار نﺎﻳﺎﺘﻤﻫ هﺪﻬﻋ زا و ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣﺮﺑ دﻮﺧ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ لﺮﺘﻨﻛ ي ،ﺪﻨﻳآ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﺪﻨﻫد
) 29 .(
يداﺮﻓا
فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﻲﻔﻨﻣ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ،ﺪﻧراد ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻪﻛ ﻣ يور داﻮﻣ ﻲ
ﺪﻧروآ ) 30 .(
نآ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ زا ﻢﻬﺒﻣ كاردا ﻚﻳ ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻫ
نآ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﺶﻳﻮﺧ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻂﻴﺤﻣ ﺎﻳ نﺪﺑ رد طﻮﺑﺮﻣﺎﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺧ فاﺮﻃا ﺪﻨﻫد
. ﻢﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﺮﻛرﺎﭘ و ﻲﺒﮔﺎﺑ ،ﺮﻠﻳﺎﺗ ي
1
ﻲﻣ ﻲﻠﻜﻟا تﺎﺑوﺮﺸﻣ ﻲﺤﻳﺮﻔﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ يداﺮﻓا داد نﺎﺸﻧ و ﺪﻨﺷﻮﻧ
ﻢﻫ نآ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ زا ﺪﻧراد دﺎﻴﺘﻋا ﻞﻜﻟا ﻪﺑ ﻪﻛ
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ )
31 .(
داﻮﻣ فﺮﺼﻣءﻮﺳ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﮕﻳد ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﻪﻔﻟﻮﻣ و رﺪﺨﻣ ﻪﻔﻟﻮﻣ زا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ ي
ﻲﻔﻨﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو )
32 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ ﺎﻜﻳﺮﻣآ و نﺎﺘﺴﻬﻟ ،ادﺎﻧﺎﻛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ،ﻞﻜﻟا و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو داﺮﻓا زا ﻲﻤﻴﻧ دوﺪﺣ ﻪﻛ ﺖﺳ
ﻪﺘﺷاد ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺪﻧا
. ﻢﻫ ﻪﻄﺑار ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ي
ﻦﻴﺑ يراد
داﺮﻓا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا و دراد دﻮﺟو دﺎﻴﺘﻋا شﺮﻳﺬﭘ و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻪﺘﺷاد ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ،داﻮﻣ فﺮﺼﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﻴﮔرد ﺪﻧا
) 33 .(
ﺸﻴﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻨﻴ
درﻮﻣ رد ناﺮﻳا رد ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و قﻮﻓ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
ﻦﻳا ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻤﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ و هدﺎﺳ ﻂﺑاور ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﭘ رد ﺶﻫوﮋﭘ هﻮﻴﺷ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ي
يﺎﻫ
ﻲﻣ دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ
.
هﻮﻴﺷ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻣ ار يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
شﻮﻫ و ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﺑ ناﻮﺗ
يزﺎﺳﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﻢﻫ يراﺪﻨﻳد و داد شزﻮﻣآ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﺮﻳﺎﺳ و ﻦﻳﺪﻟاو زا ناﺪﻧزﺮﻓ -
هداد شزﻮﻣآ ،ﻲﺷزﻮﻣآ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ اراد ار ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ شزرا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ،دﻮﺷ .
شور رﺎﻛ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ - ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﻣﺎﺷ
مﺎﻤﺗ ﺶﻧاد نازﻮﻣآ
ﻞﻣﺎﺷ ،لﻮﻣﺮﻓ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ و زاﻮﻫا ﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد 268
دﻮﺑ نﺎﺸﻳا زا ﺮﻔﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﻪﻛ ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ
ﻪﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ يا ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يا
. ﻦﻴﺑ زا اﺪﺘﺑا
ﻪﻴﺣﺎﻧ رﺎﻬﭼ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ ي
2 رد و بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻴﺣﺎﻧ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺣﺎﻧ ﺮﻫ زا ﺪﻌﺑ ي ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻴ
5 ﻪﺳرﺪﻣ ﺮﻫ زا و ﻪﺳرﺪﻣ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا سﻼﻛ ﻚﻳ .
قﻼﺧا ﺖﻳﺎﻋر ﺖﻬﺟ
،ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻪﻨﻴﻣز رد
ي
ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ نﺪﻧﺎﻣ
،تﺎﻋﻼﻃا نﺎﻨﻴﻤﻃا
ﺮﻃﺎﺧ هداد ﺪﺷ و نآ ﺎﻫ ﺎﺑ ﺖﻳﺎﺿر
،ﻞﻣﺎﻛ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ ار رد ﻲﻄﻴﺤﻣ مارآ و ﺮﻛذ نوﺪﺑ مﺎﻧ
ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺪﻧدﺮﻛ .
ﻞﻣﺎﺷ شوﮋﭘ راﺰﺑا ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ هﻮﻴﺷ ،يراﺪﻨﻳد ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ .
داﺪﻌﺗ 6 ﺶﺳﺮﭘ زا درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﻫ
ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ فﺬﺣ ،ﺺﻘﻧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ .
1Taylor, Bagby and Parker
ﺶﻫوﮋﭘ راﺰﺑا
ﻒﻟا - ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺮﮔرز دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ي :
ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ
،ﻪﻣﺎﻧ سﺎﻴﻘﻣ
ﻲﻧاﺮﻳا ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﺑ دﺎﻴﺘﻋا ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺷ ﻂﻳاﺮ ﻲﻧاور - ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻲﻧاﺮﻳا ﻂﺳﻮﺗ ﺮﮔرز ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺪﺷ . ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ زا ود ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻜﺸﺗ
هﺪﺷ و ياراد 36 هدﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﻓﺎﺿا ي 5 هدﺎﻣ ي غورد ﺞﻨﺳ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻞﻣﺎﻋ لوا
ﻲﻨﻌﻳ ﻲﮔدﺎﻣآ لﺎﻌﻓ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
،داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟاﺪﺿ
نﺎﺠﻴﻫ و داﻮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ و ﺖﺳا ﻲﻫاﻮﺧ
ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻨﻌﻳ مود ﻞﻣﺎﻋ
ﻲﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا و دﻮﺟو زاﺮﺑا مﺪﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. هﺮﻤﻧ يراﺬﮔ ﺮﻫ
لاﻮﺌﺳ ﺮﺑ يور ﻚﻳ رﺎﺘﺳﻮﻴﭘ زا ﺮﻔﺻ ) ﻼﻣﺎﻛ ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ ( ﺎﺗ 3 ) ﻼﻣﺎﻛ ﻢﻘﻓاﻮﻣ (
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺖﻬﺟ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ي ﻲﻳاور ﻦﻳا سﺎﻴﻘﻣ زا ود شور هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ .
ﻲﻳاور هزﺎﺳ ي سﺎﻴﻘﻣ زا ﻖﻳﺮﻃ ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ ندﺮﻛ نآ ﺎﺑ ﻣ سﺎﻴﻘ 25 هدﺎﻣ يا
ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻢﻳﻼﻋ
،ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ 45 / 0 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هﺪﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا رد
ﺢﻄﺳ 01 / 0
ﻲﻨﻌﻣ راد ﺶﺳﺮﭘ ،كﻼﻣ ﻲﻳاور رد و دﻮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
هوﺮﮔ ود دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ي
داد ﺰﻴﻴﻤﺗ ﻢﻫ زا ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار دﺎﺘﻌﻣ ﺮﻴﻏ و دﺎﺘﻌﻣ .
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ شور
يﺎﻔﻟآ خﺎﺒﻧوﺮﻛ 90 / 0 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ رد ﺪﺣ بﻮﻠﻄﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 34 .(
ب - ﻦﻳرآ يراﺪﻨﻳد ﺶﺠﻨﺳ سﺎﻴﻘﻣ :
ﻲﺷراﺰﮔدﻮﺧ راﺰﺑا ﻚﻳ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا
ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ و هدﻮﺑ دﺮﻓ يراﺪﻨﻳد ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ 20
ﻪﻛ ﺖﺳا لاﻮﺌﺳ
هﺮﻤﻧ زا رﺎﺘﺳﻮﻴﭘ ﻚﻳ يور ﺮﺑ لاﻮﺌﺳ ﺮﻫ يراﺬﮔ 1
) ﻢﻛ ﻲﻠﻴﺧ ياﺮﺑ (
ﺎﺗ 5
ياﺮﺑ ) دﺎﻳز ﻲﻠﻴﺧ ( ﻲﻣ تﻻاﻮﺌﺳ تاﺮﻤﻧ عﻮﻤﺠﻤﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ 1
ﺎﺗ 20 رد ﻪﻧوراو ﺎﺑ
ﻧ هرﺎﻤﺷ تﻻاﻮﺌﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈ ي
12 و 17 رد دﺮﻓ يراﺪﻨﻳد ناﺰﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا دﻮﺷ
.
ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻳوﺪﺗ و ﻪﻴﻬﺗ ﻦﻳرآ ﻪﺠﻳﺪﺧ ﻂﺳﻮﺗ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻚﻳ يور ﻦﻳرآ نﻮﻣزآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳاﺮﺿ ﻪﻛ 92
/ 0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎ
ﺮﺑاﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ شور ﻪﺑ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ 96
/ 0 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
دﻮﺑ نﻮﻣزآ بﻮﺧ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ .
ج - ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ هﻮﻴﺷ ي ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ :
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧ
لﺎﺳ رد ﺪﻨﻳﺮﻣﺎﺑ 1972
ياراد و هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ 30
ﻲﻣ لاﻮﺌﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
زا ﻲﺗﺮﻜﻴﻟ ترﻮﺻ 0
ﺎﺗ 4 هﺮﻤﻧ ﻲﻣ يراﺬﮔ دﻮﺷ
) 35 .(
ﺮﻫ 10 لاﻮﺌﺳ ﻚﻳ
ﻚﺒﺳ ار ﻲﻣ ﺪﺠﻨﺳ .
،يرﻮﺑ ناﺰﻴﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ شور ﺎﺑ ار ﻪﻣﺎﻧ
81 / 0 ﻞﻬﺳ ﻚﺒﺳ ياﺮﺑ ﺮﻴﮔ
86 / 0 ﺪﺒﺘﺴﻣ ﻚﺒﺳ ياﺮﺑ و
92 / 0 ياﺮﺑ ﻚﺒﺳ
رﺪﺘﻘﻣ شراﺰﮔ هدﻮﻤﻧ ﺖﺳا . ﻲﻳاور ﺶﺳﺮﭘ ﺺﻴﺨﺸﺗ شور ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﻄﺑار ،ردﺎﻣ يداﺪﺒﺘﺳا ي
ﻞﻬﺳ ﺎﺑ سﻮﻜﻌﻣ يﺮﻴﮔ
و ﻊﻃﺎﻗ ندﻮﺑ دراد و ﺪﺒﺘﺴﻣ
ندﻮﺑ رﺪﭘ ﺰﻴﻧ ﻪﻄﺑار ي ﻞﻬﺳ ﺎﺑ ﻲﺳﻮﻜﻌﻣ دراد ندﻮﺑ ﻊﻃﺎﻗ و يﺮﻴﮔ
) 35 .(
رد
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ يرﺎﻳﺪﻨﻔﺳا ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ شور ﺎﺑ ار ﻪﻣﺎﻧ
ﻞﻬﺳ ﻚﺒﺳ ياﺮﺑ ﻪﻧاﺮﻴﮔ
69 / 0 ﺪﺒﺘﺴﻣ ﻚﺒﺳ ياﺮﺑ ، 77
/ 0
ﻚﺒﺳ ياﺮﺑ و
رﺪﺘﻘﻣ 73 / 0
هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ
ﻂﺳﻮﺗ ﺰﻴﻧ نﻮﻣزآ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور و ﺖﺳا
10
زا ﺮﻔﻧ ﺐﺣﺎﺻ ناﺮﻈﻧ ناور ﻲﺳﺎﻨﺷ و ناور ﻲﻜﺷﺰﭘ درﻮﻣ ﺪﻴﻳﺎﺗ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ ) 36 .(
د - ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ سﺎﻴﻘﻣ :
نﻮﻣزآ ﻚﻳ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا
33 ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟاﻮﺌﺳ
ﻲﻣ و يﻮﻟﺎﺳ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ لﺪﻣ سﺎﺳاﺮﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻪﺗﺎﺷ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﻳ
ﻪﺘﺧﺎﺳ
هﺪﺷ ﺖﺳا . تﻻاﻮﺌﺳ
،نﻮﻣزآ ﻪﺳ ﻪﻔﻟﻮﻣ ي شﻮﻫ
،ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ
هﺮﻬﺑ نﺎﺠﻴﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا و يرو سﺎﻴﻘﻣ رد ار ﺎﻫ
5 ﻪﺟرد هﺮﻤﻧ زا تﺮﻜﻴﻟ يا ي
هﺮﻤﻧ ﺎﺗ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﻼﻣﺎﻛ ﻚﻳ ﻲﻣ ﻖﻓاﻮﻣ ﻼﻣﺎﻛ ﺞﻨﭘ ي
ﺪﺠﻨﺳ .
شﻮﻫ سﺎﻴﻘﻣ
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻪﺳ زا ﻪﭼ ﺮﮔ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ هﺮﻤﻧ ﻚﻳ ﺎﻬﻨﺗ ،هﺪﺷ عﺎﺒﺷا ،رﻮﻛﺬﻣ ي
ﻲﻠﻛ ي
ﻪﻨﻣاد ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ياﺮﺑ ﻦﻴﺑ نآ ي
36 ﺎﺗ 165 ﺖﺳا ﺮﻴﻐﺘﻣ
) 37 .(
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نﻮﻣزآ تﻻاﻮﺌﺳ ﻲﻧورد ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ
زا 84 / 0 ﺎﺗ 90 / 0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ )
37 .(
سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﺳرﺎﻓ مﺮﻓ رد
ﺶﺳﺮﭘ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻚﻳ درﻮﻣ رد سﺎﻴﻘﻣ يﺎﻫ
ي 135 زا يﺮﻔﻧ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 88
/ 0 ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ )
38 .(
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد ﻪﻳارا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ياﺮﺑ مزﻻ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ تﺎﻋﻼﻃا ﺖ
ﺖﺳا هﺪﺷ . لوﺪﺟ 1 ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،
ﻲﻣ ﺶﻫوﮋﭘ .ﺪﺷﺎﺑ
لوﺪﺟ 1 ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،داﺪﻌﺗ-
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻞﻬﺳ شور ﺮﻴﮔ 63
/ 17 62 / 6 2
40
ﺪﺒﺘﺴﻣ شور 83
/ 16 83 / 6 3
38
ﻊﻃﺎﻗ شور 59
/ 27 01 / 7 9
68
يراﺪﻨﻳد 34
/ 20 78 / 15 0
78
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ 93
/ 13 26 / 5 0
27
دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ 7
/ 103 41 / 27 45
181
دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ 55
/ 78 86 / 11 31
134
لوﺪﺟ 2 نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ هﻮﻴﺷ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ و لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﺎﻴﺘﻋا ﺪﻫد
.
لوﺪﺟ 2 هﻮﻴﺷ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ - يﺎﻫ
دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ و لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
ﺮﻴﻐﺘﻣ 1
2 3 4 5 6
1 - ﻞﻬﺳ شور ﺮﻴﮔ - - - - - -
2 - ﺪﺒﺘﺴﻣ شور
∗0/501 -
- - - -
3 - ﻊﻃﺎﻗ شور
∗∗0/316
∗∗-0/161 -
- - -
4 - ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ 097
/ 0
∗-0/120 - 073
/ 0 - - -
5 - يراﺪﻨﻳد 071
/ 0 - 101 / 0
∗∗0/201 - 083
/ 0 - -
6 - لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ
∗∗0/368
∗ ∗0/234
∗-0/130
∗∗-0/250
∗∗-0/391 -
7 - ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ 080
/
∗ ∗0/272 0 036
/ 0
∗-0/132 -
∗∗-0/219
∗∗0/409
ﺮﺑ ﺎﻨﺑ لوﺪﺟ 2 ﻦﻴﺑ هﻮﻴﺷ ﻞﻬﺳ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﺪﺒﺘﺴﻣ و ﺮﻴﮔ
ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻲﻨﻌﻳ دراد دﻮﺟو راد هﻮﻴﺷ
يﺎﻫ
ﻞﻬﺳ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﺒﺘﺴﻣ و ﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻦﻴﺑ هﻮﻴﺷ
ﺎﺑ يراﺪﻨﻳد و ﻊﻃﺎﻗ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ي
ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ي
دراد دﻮﺟو راد .
ﻦﻴﺑ هﻮﻴﺷ ي
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﺪﺒﺘﺴﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ دﻮﺟو راد
دراد . ﻢﻫ ﻪﻄﺑار ،ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ يراﺪﻨﻳد و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ ي
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ هﺪﻳد يراد
ﺪﺷ . ﻞﻬﺳ شور ﻦﻴﺑ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا شور و ﺮﻴﮔ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ،دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺎﺑ ﻊﻃﺎﻗ .
ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
شور تاﺮﻤﻧ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﭼ ﺎﺗ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺣ ﺶﻴﭘ ار دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ و لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ تاﺮﻤﻧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ
زا شور نﻮﻴﺳﺮﮔر مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . لوﺪﺟ 3 ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ر
نﻮﻴﺳﺮﮔ
ياﺮﺑ مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ ﺶﻴﭘ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻨﻴﺑ
هﻮﻴﺷ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ ﺪﻫد
.
لوﺪﺟ 3 مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر - ﻪﺑ
ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ مﺎﮔ ﺮﺑ دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻨﻴﺑ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ سﺎﺳا هﻮﻴﺷ
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
لﺪﻣ ﺶﻴﭘ R ﻦﻴﺑ
R2 F B β P T
1 - يراﺪﻨﻳد 391
/ 0 153 / 0 08 / 48 521 / 0 - 391 / 0 - 9 / 6 - 001 / 0
2 - ﻞﻬﺳ شور ﺮﻴﮔ 519 / 0 269 / 0 78 / 48 813 / 0 341 / 0 49 / 6 001 / 0
3 - ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ 552
/ 0 304 / 0 5 / 38 109 / 0 - 189 / 0 - 67 / 3 - 001 / 0
4 - ﺪﺒﺘﺴﻣ شور 579
/ 0 331 / 0 6 / 32 389 / 0 166 / 0 26 / 3 001 / 0
5 - ﻊﻃﺎﻗ شور 592
/ 0 338 / 0 25 / 28 341 / 0 - 152 / 0 - 76 / 2 - 001 / 0
نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ 3
ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ زا ،دﻮﺷ
ﻞﻬﺳ شور ،يراﺪﻨﻳد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ هﻮﻴﺷ و ﺪﺒﺘﺴﻣ شور ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ،ﺮﻴﮔ
ي
ﺶﻴﭘ ،ﻊﻃﺎﻗ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻲﻨﻴﺑ
هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻨﻌﻣ يﺎﻫ
لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ ياﺮﺑ يراد
دوﺪﺣ و هدﻮﺑ دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ 34
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار نآ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﺪﺻرد ﺪﻨﻨﻛ
.
لوﺪﺟ 4 ﺶﻴﭘ ياﺮﺑ مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻨﻴﺑ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ هﻮﻴﺷ
و يراﺪﻨﻳد ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺪﻫد
.
لوﺪﺟ -4 مﺎﮔ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻪﺑ
ﺶﻴﭘ مﺎﮔ سﺎﺳا ﺮﺑ دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻲﻨﻴﺑ
هﻮﻴﺷ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ يﺎﻫ
لﺪﻣ ﺶﻴﭘ
R ﻦﻴﺑ R2 F B β P T
1 - ﺪﺒﺘﺴﻣ شور 272
/ 0 074 / 0 18 / 21 209 / 0 272 / 0 6 / 4 001 / 0
2 - يراﺪﻨﻳد 332 / 0 111 / 0 5 / 16 086 / 0 - 193 / 0 - 32 / 3 - 001 / 0
ﻢﻫ لوﺪﺟ تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ 4
شور ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ زا ،
يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﺪﺒﺘﺴﻣ
و
،يراﺪﻨﻳد ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﺎﻫ ي ﻲﻨﻌﻣ راد ياﺮﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ
ﻞﻌﻔﻨﻣ ياﺮﺑ دﺎﻴﺘﻋا ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ و دوﺪﺣ 11 ﺪﺻرد زا ﺲﻧﺎﻳراو نآ ار ﻦﻴﻴﺒﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
ﺚﺤﺑ ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻪﻄﺑار
ي ﻦﻴﺑ هﻮﻴﺷ يﺎﻫ
،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
يراﺪﻨﻳد و شﻮﻫ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺎﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﺑ دﺎﻴﺘﻋا رد ﺶﻧاد نازﻮﻣآ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ
، و لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ و يراﺪﻨﻳد ﻦﻴﺑ
ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ي
دراد دﻮﺟو يراد .
ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻫ
) 7 - 3،9 ( ﻲﻣ ﻮﺴﻤﻫ ﺷﺎﺑ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪ يﺎﭘ ﺪﻧا
يﺪﻨﺑ
و شﺮﮕﻧ ﻦﺘﺷاد و دراد طﺎﺒﺗرا ﻲﻧاور و ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﺐﻫﺬﻣ ﻪﺑ ناور ﺶﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫروﺎﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ و ﻞﻜﻟا ،رﺎﮕﻴﺳ فﺮﺼﻣ نﻮﭼ يﺮﻄﺧﺮﭘ .
ﻢﻫ ،ﻦﻴﻨﭼ
ﺶﻫوﮋﭘ د ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﺠﻳﺎﺘﻧ رد ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ﻚﻳ داﺮﻓا ﻲﻨﻳ
ﻲﻣ ﻦﻴﻳﺎﻛﻮﻛ و ﺎﻧاﻮﺟ يرﺎﻣ ،ﻞﻜﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻞﻣﺎﻋ ﺪﺷﺎﺑ
) 17 .(
دﺎﻴﺘﻋا زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ رد ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ يراﺪﻨﻳد و ﻲﻨﻳد ﺪﻬﻌﺗ ﻦﺘﺷاد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ و نﺎﻧاﻮﺟ ﺖﺳا . ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ي ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ يﺎﻫدﺮﻜﻳور
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ يزﺎﺑ ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﺸﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ .
راﺪﻨﻳد ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو لﺎﻘﺘﻧا و دﻮﺧ ندﻮﺑ
ﻲﻣ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ يراﺪﻨﻳد و ﻲﻨﻳد ﺪﻬﻌﺗ هﺪﻨﻳآ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
نآ ي ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ار ﺎﻫ
ﻦﺘﺷاد ﻪﮕﻧ رود ياﺮﺑ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻲﻠﻣﺎﻋ و ﺪﻨﻧز هﺮﮔ ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ و ﻲﻧاور ﺐﻴﺳآ زا ناﺪﻧزﺮﻓ داﻮﻣ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ رﺪﺨﻣ .
ﻢﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ
، ﻚﺒﺳ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
ﻞﻬﺳ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ و ﺪﺒﺘﺴﻣ و ﺮﻴﮔ
ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ و ﻊﻃﺎﻗ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻚﺒﺳ ﻦﻴﺑ و دراد دﻮﺟو يراد
ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ي
دراد دﻮﺟو يراد .
ﻢﻫ
ﻚﺒﺳ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ
ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲﮔدﺎﻣآ و ﺪﺒﺘﺴﻣ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ
ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻲﻨﻌﻣ يراد
دراد دﻮﺟو .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻫ
) 1،19،25 -
22،41،43 ( ﻲﻣ ﻮﺴﻤﻫ ﺪﺷﺎﺑ . ﻢﻫ
ﻚﺒﺳ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺮﮕﻳد ﻦﻴﻨﭼ
ترﺎﻬﻣ و ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ يﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ رﺪﺘﻘﻣ ﻲﻨﻳﺪﻟاو -
ﻪﻄﺑار نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ يرﺎﺘﻓر تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ و ﻪﺘﺷاد ﺖﺒﺜﻣ ي
ﻨﻧﺎﻣ ﻪﻄﺑار رﺪﺨﻣ داﻮﻣ و ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ﺪ ﻲﻨﻌﻣ ي
دراﺪﻧ يراد )
1،39 ( ﺎﺑ و
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻦﻳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻛ ﻦﻳﺪﻟاو ﻞﻬﺳ ﺮﻴﮔ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يور لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫﺪﻧور
) ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا و ﻲﻣﻮﻤﻋ (
رد ﻞﻜﻟا و داﻮﻣ فﺮﺼﻣ رد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻏ رﻮﻃ ﻪﺑ و
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺛﻮﻣ ناﺪﻧزﺮﻓ )
22 ( ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ شزرا درﻮﻣ رد يﻮﻗ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
ﺪﻟاو ﻂﺑاور رد ﺚﺤﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ﻚﺒﺳ -
ﻞﻣﺎﺗ يﺎﺟ يﺪﻧزﺮﻓ
دراد رﺎﻴﺴﺑ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻲﻣ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ار ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻛ دزﺎﺳ
ﻲﺘﺳﺎﻛ ﻲﻤﻠﻋ ﻲﺷور ﺎﺑ و هدﻮﺑ ﺎﺷﻮﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﺪﻳﺎﺑ دﻮﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻖﺣ رد يﺎﻫ
ﺪﻨﻫد ﺶﺷﻮﭘ ار ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳاﺮﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ
، ﻴﺑ ﻦ
ﻪﻄﺑار ،دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ و لﺎﻌﻓ ﻲﮔدﺎﻣآ و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ي
يراد دراد دﻮﺟو
. ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺧﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻫ
) 29 -
27،31،32،40،42 (
ﻮﺴﻤﻫ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﻛ ﻦﻤﻠﮔ ) 27 (
،
،ﺮﻛرﺎﭘ
،ﺮﻠﻳﺎﺗ
دوو و ﻞﺷ ،كوﺮﺑﺎﺘﺴﻳا )
28 ( ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
ﻣ ﺖﺳا رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ عوﺮﺷ رد ﺮﺛﻮ .
يﺎﻫ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
نﻮﺴﻧﺎﺟ و داﺪﻴﻨﻳﺮﺗ ﻲﺸﻫوﮋﭘ )
29 ( نﻮﺴﻧﺎﺟ و ﻮﭼ ،ﺮﮕﻧا ،داﺪﻴﻨﻳﺮﺗ ، )
30 ( رد
نﺎﺸﻧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻻﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻊﻗاو ﻲﻣ ﻔﻨﻣ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ،ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺎﺑ داﺮﻓا و ﺪﻨﻫد ﻪﺑ ﻲ
يور داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﻲﻣ
ﺪﻧروآ . ﻢﻫ ﻪﻧﺎﺧدرز يﺮﺒﻛا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭼ
ﻪﻄﺑار ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ يداﻮﺟ و ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻔﻨﻣ ي
و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻦﻴﺑ يراد
ﺚﺤﺑ رد راﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ،دراد دﻮﺟو دﺎﻴﺘﻋا شﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣ دﺎﻴﺘﻋا ياﺮﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺪﺷﺎﺑ
) 33 .(
ﻪﺘﻜﻧ
شﻮﻫ ﺚﺤﺑ رد ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ي
شزﻮﻣآ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻣ هزﺎﺳ ﻦﻳا ندﻮﺑ ﺮﻳﺬﭘ
ﺪﺷﺎﺑ . و ﻦﻳﺪﻟاو ياﺮﺑ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﻛ دراد ﻞﻣﺎﺗ يﺎﺟ ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ رﻮﻣا نﺎﻴﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲﺷزﻮﻣآ و دﺎﺠﻳا ﻚﻳ ﻂﻴﺤﻣ ﻲﻨﻏ ياﺮﺑ
،نﺎﻛدﻮﻛ نآ شﻮﻫ ظﺎﺤﻟ زا ار ﺎﻫ
ﻢﻬﻣ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﺑﺮﺗ شﻮﻫﺎﺑ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ اﺮﺑ نآ ندﺎﺘﻓا ماد ﻪﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ رد نﺎﻛدﻮﻛ ي ﺪﻨﻛ يزﺎﺑ ﺶﻘﻧ ﺎﻫ
.
مزﻻ ﻪﺑ ﺮﻛذ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﺮﺿﺎﺣ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ دﻮﺑ
.
زا ﻲﻠﻋ طﺎﺒﻨﺘﺳا ،دﻮﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ ﺎﺟ نآ زا ،ﺖﺴﺨﻧ دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ طﺎﻴﺘﺣا ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
ﻢﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﺶﻧاد ،ﺶﻫوﮋﭘ ي
-
نازﻮﻣآ هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻢﻴﻤﻌﺗ رد و ﺪﻧا
ﺪﻳﺎﺑ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
دﻮﻤﻧ طﺎﻴﺘﺣا ﺐﻧﺎﺟ .
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
ﺶﻘﻧ ﻲﺗآ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻲﮔﮋﻳو ناور ﻲﺘﺨﺳﺮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ بﺎﺗ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
زاﺮﺑا و يروآ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺟو ﺪﻧراد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺶﻘﻧ دﺎﻴﺘﻋا ﻪﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ رد ﺪﺳر
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺪﻨﻫد
. ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا
مﺪﻋ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ .
ﻢﻫ مﺎﺠﻧا داﻮﺳﺎﺑ داﺮﻓا يور ﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻴﻨﭼ
ﻲﺑ داﺮﻓا ﻪﺑ ﻢﻴﻤﻌﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﻤﻧ داﻮﺳ
ﺪﺷﺎﺑ . سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻢﻬﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪﻛ ددﺮﮔ
يﺎﻫ
ﻢﻫ و ددﺮﮔ ظﺎﺤﻟ ﻲﺗآ ﻦﻴﻨﭼ
هوﺮﮔ يور ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
ﺖﻬﺟ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﻢﻴﻤﻌﺗ دﺮﻳﺬﭘ مﺎﺠﻧا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻫد .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺳر هﻮﻴﺷ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و يراﺪﻨﻳد ،ﻊﻃﺎﻗ يروﺮﭘﺪﻧزﺮﻓ ي
ﻲﮔدﺎﻣآ ﺶﻫﺎﻛ رد ﻪﺑ
ﺶﻧاد رد دﺎﻴﺘﻋا ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ ،نازﻮﻣآ
.
References
1. Gossop M, Grant M. Preventing and controlling drug abuse. World Health Organization: Geneva; 1990: 132-78.
2. Dabbaghi P, Asgharnejad AA, Atef MK, Bolhari J. [Effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy group (mindfulness) and moral schema activation in preventing relapse in opioid]. Iranian journal of psychiatry and clinical psychology 2007; 13(4): 366-75. (Persian)
3. Bashirpour M, Razi A, Moradi H. Determine the contribution of religious attitudes acceptance addiction among students. 4th International Congress on Psychosomatic; 2012; Oct 15-19, Isfahan, Iran.
4. Takyi KB. Religion and women's health in Ghana: Insights into HIV/AIDs preventive and protective behavior. Soc Sci Med 2003; 56: 1221-34.
5. Ball J, Armistead L, Austin BJ. The relationship between religiosity and adjustment among African- American female, urban adolescents. J Adolesc 2003; 26: 431-46.
6. Maselko J, Kubzansky LD. Gender differences in religious practices, spiritual experiences and health: Results from the US General Social Survey. Soc Sci Med 2006; 62: 2848-60.
7. Wills TA, Yaeger AM, Sandy JM. Buffering effect of religiosity for adolescent substance use. Psychol Addic Behav 2003; 17: 24-31.
8. Miller WR. Researching the spiritual dimensions of alcohol and other drug problems. Addiction 1988; 93: 979-90.
9. Moos RH. Addictive disorders in context: Principles and puzzles of effective treatment and recovery. Psychol Addict Behav 2003; 17: 3-12.
10. Tonigan JS, Miller WR, Schermer C. Atheists, agnostics and alcoholics anonymous.JStudAlcohol2002;63:534-41.
11. Koenig HG, McCullough ME, Larsen DB. Handbook of religion and health. New York: Oxford University; 2001:
40-156.
12. Hill PC, Pargament KI. Advances in the conceptualization and measurement of religion and spirituality:
Implications for physical and mental health research. Am Psychol 2003; 58: 64-74.
13. Powell LH, Shahabi L, Thoreson CE. Religion and spirituality: Linkages to physical health. Am Psychol 2003; 58:
36-52.
14. Miller L, Davies M, Greenwald NW. Relationship between family religiosity and substance use and abuse among adolescents in the national co morbidity survey. Am J Orthopsychiatry 2005; 75(4): 585-98.
15. Klein H, Elifson KW, Sterk CE. The relationship between religiosity and drug use among at risk women. J Relig Health 2006; 45(1): 40-56.
16. Merrill RM, Folsom JA, Christopherson SS. The influence of family religiosity on adolescent substance use according to religious preference. Soc Behav Pers 2005; 33(8): 821-36.
17. Nonnemaker JM, McNeely CA, Blum RW. Public and private domains of religiosity and adolescent health risk behavior: Evidence from the National Longitudinal Study of Adolescent Health. Soc Sci Med 2003; 57: 2049-54.
18. Maccoby E, Martin J. Socialization in the context of the family: Parent-child interaction. New York: Wiley; 1983:
1-101.
19. Pellerin LA. Applying Baumrind's parenting typology to high schools: Toward a middle-range theory of authoritarian socialization. Soc Sci Res 2005; 34: 283-303.
20. Coombs RH, Landsverk J. Parenting styles and substance use during childhood and adolescence. J Marr Fam 1988;
50(2): 473-82.
21. Abar B, Carter KL, Winsler, A. The effects of maternal parenting style and religious commitment on self-regulation, academic achievement, and risk behavior among African-American parochial college students. J Adolesc 2009; 32:
259-73.
22. Patock-Peckham JA, Morgan-Lopez AA. The gender specific meditational pathways between parenting styles, neuroticism, pathological reasons for drinking, and alcohol-related problems in emerging adulthood. Addict Behav 2009; 34(3): 312-15.
23. Wood ME, Read JP, Mitchell RE, Brand NH. Do parents still matter? Parent and peer influences on alcohol involvement among recent high school graduates. Psychol Addict Behav 2004; 18: 19-30.
24. Hayes L, Smart D, Toumbourou JW, Sanson A. Parental influences on adolescent alcohol use. Melbourne:
Australian Institute of Family Studies; 2004: 175-241.
25. Zeinali A, Vahdat R, Gharadinge K. [Relationship between parenting style talented addiction in children]. Journal of family research 2010; 23(6): 335-52. (Persian)
26. Mayer JD, Salovey P. What is emotional intelligence? In: Mayer JD, Salovey P (editors). Emotional development and emotional intelligence. New York: Basic Books; 1997: 1-234.
27. Goleman D. Emotional intelligence. New York: Bantam Books; 1995: 30-95.
28. Parker JD, Taylor RN, Eastabrook JM, Schell SL, Wood LM. Problem gambling in adolescence: Relationships with internet misuse, gaming abuse and emotional intelligence. Pers Individ Diff 2008; 45: 174-80.
29. Trinidad DR, Johnson CA. The association between emotional intelligence and early adolescent tobacco and alcoholuse. Pers Individ Diff 2002; 32: 95-105.
30. Trinidad DR, Unger JB, Chou CP, Johnson A. The protective association of emotional intelligence with psychosocial smoking risk factors for adolescents. Pers Individ Diff 2004; 36: 945-54.
31. Taylor GJ, Bagby RM, Parker JD. Disorders of affect regulation: Alexithymia in medical and psychiatric illness.
New York: Cambridge University; 2001: 1-217.
32. Mansheyi GH, Mazaheri MM. [The relationship between emotional intelligence and substance abuse: an explanatory model of drug abuse and the moderator's]. Iranian journal of psychiatry and clinical psychology 2010;
15(4): 71-80. (Persian)
33. Akbari S, Javadi RK. [The relationship between identity and parent- child relationships in addicted women]. Journal of family research 2010; 5(19): 371-85. (Persian)
34. Zargar Y, Najarian B, Naami A. [The relationship between personality (sensation seeking, assertiveness and resiliency) religious attitudes and marital satisfaction to addiction potential]. Journal of education and psychology 2008;
1(3): 99-120. (Persian)
35. Buri M. Parental authority questionnaire. J Pers Assess 1991; 57: 110- 19.
36. Esfandiari GH. [Study of parenting styles in mothers of children with behavior disorders, and normal children and effect of parental education on children's behavioral disorders]. MA. Dissertation. Tehran: Psychiatric Institute, College of psychology and education science, 1996: 112-18. (Persian)
37. Austin EJ, Saklofske DH, Huang SH, McKenney D. Measurement of trait emotional intelligence: testing and cross- validating a modified version of Schutte et al.’s (1998) measure. Pers Individ Diff 2004; 36: 555-62.
38. Besharat MA, Hajiaghazade M, Ghorbani N. [Analysis of emotional intelligence, defenses mechanism and general intelligence]. Journal of contemporary psychology 2008; 2(1): 48-59. (Persian)
39. Matejevic M, Jovanovic D, Lazarevic V. [Functionality of family relationships and parenting style in families of adolescents with substance abuse problems]. Proceed Soc Behav Sci 2014; 128: 281-7.
40. Cleveland MJ, Reavy R, Mallett KA, Turrisi R, White HR. [Moderating effects of positive parenting and maternal alcohol use on emerging adults' alcohol use: Does living at home matter?]. Addict Behav 2014; 39(5): 869-78.
41. Calafat A, García F, Juan M, Becoña E, Fernández-Hermida JR. Which parenting style is more protective against adolescent substance use? Evidence within the European context. Drug Alcohol Depend 2014; 138: 185-92.
42. Mercken L, Sleddens EFC, De Vries H, Steglich CEG. Choosing adolescent smokers as friends: The role of parenting and parental smoking. J Adolesc 2013; 36(2): 383-92.
43. Resurrección DM, Salguero JM, Ruiz-Aranda D. Emotional intelligence and psychological maladjustment in adolescence: A systematic review. J Adolesc 37(4): 461-72.
