159
159
اﺮﻳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻠﺠﻣ لﺎﺳ ،ن
ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ هرﺎﻤﺷ ، 2
، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1388 ، 167 - 159
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ﺗ بﺎﺘﻛ ﻞﻴﻠﺤ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺠﻨﺳ
ﻪﻨﻴﻣز لﻼﺘﺧا ناﺮﻳا رد ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ
ﻲﻠﻴﻋﺎﻤﺳا ﻦﻴﻣا ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ ﺮﺘﻛد ،1
يزردﻮﮔ رﻮﭘرادﺮﺳ خﺮﻫﺎﺷ ﺮﺘﻛد
2
Bibliometric Analysis of Research on Mood Disorders in Iran
Masoumeh Amin Esmaeili *, Shahrokh Sardarpour Gudarzi a
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ نآ زا : ﻪﻛ ﺎﺟ لﻼﺘﺧا يرﺎﻤﻴﺑ رﺎﺑ ﺮﻈﻧ زا ﻲﻧاور يﺎﻫ ﻪـﺒﺗر ناﺮﻳا رد ﺎﻫ
يرﺎــﻤﻴﺑ نﺎــﻴﻣ رد ار مود ﻦﻴﺘﺴــﺨﻧ ﻲﮔدﺮﺴــﻓا و ﺪﻨﺘﺴــﻫ اراد ﻲﻜــﺷﺰﭘ يﺎــﻫ
يﺎــﻤﻧرود ﻦﻴــﻴﻌﺗ فﺪــﻫ ﺎــﺑ ﺶﻫوﮋــﭘ ﻦــﻳا ،ﺖــﺳا نﺎــﻧز نﺎــﻴﻣ رد يرﺎــﻤﻴﺑ ﺶﻫوﮋﭘ لﻼﺘـﺧا ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ يﺎﻫ
يﺎـﻫ ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ناﺮـﻳا رد ﻲـﻘﻠﺧ .
شور ﻚـﻳ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ: ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻮﺗ و ﻪـﻳﻮﻧﺎﺛ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ عﻮـﻧ زا ﻲﻔﻴـﺻ
ﺖﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ عﻼـﻃا هﺎﮕﻳﺎﭘ رﺎﻬﭼ نآ رد ﻪﻛ
ﻲﻧﺎـﺳر ﻞﻣﺎـﺷ ود
ﻲـــﻧاﺮﻳا ﻚـــﻧﺎﺑ Iranmedex
و Iranpsych ﻦﻴـــﺑ ﻚـــﻧﺎﺑ ود و
ﻲـــﻠﻠﻤﻟا
Medline و EMBASE هﺪـﻨﻳﺎﻣزآ ﻦﻴـﺑ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ﺎـﺑ ﻚﺷﺰﭙﻧاور ود ﻂﺳﻮﺗ
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ .
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺎـﻫ عﻮـﻤﺠﻣ زا : 973
ﻪـﻟﺎﻘﻣ
لﻼﺘــﺧا ،دورو يﺎــﻫرﺎﻴﻌﻣ ياراد رد ﻲﮔدﺮﺴــﻓا يﺎــﻫ
4 / 78
% لﻼﺘــﺧا ، يﺎــﻫ
رد ﻲﺒﻄﻗود 8
/ 7 % رد ﻲﺸﻛدﻮﺧ و 4
% ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪـﺑ ﺎﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ عﻮـﺿﻮﻣ ناﻮـﻨﻋ
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻤﻫ يﺎﻫ ﺎـﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷﺮﻴﮔ 8
/ 53 % ﻪـﻴﻘﺑ زا ﺶﻴـﺑ
هزﻮﺣ ﺎﻫ هدﻮـﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺪـﻧا
. شور ﻲـﺳﺎﻨﺷ 8 / 32 % ﻪـﻟﺎﻘﻣ ،ﺎـﻫ
،ﻲﻔﻴــﺻﻮﺗ 5 / 39 % ﻲﻔﻴــﺻﻮﺗ - و ﻲــﻠﻴﻠﺤﺗ 28
% دﻮــﺑ ﻲــﻠﻴﻠﺤﺗ ﺎــﻬﻧآ .
8 / 32 %
ﺶﻫوﮋﭘ ﻢـﻫ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ و هدﻮـﺑ ﻲـﻌﻄﻘﻣ ﺎﻫ ﻪـﻳﺮﻈﻧ ،ﻲـﻫوﺮﮔ
روﺮـﻣ ،يزادﺮـﭘ
مﺎﻈﻧ زا ﺮـﺘﻤﻛ ماﺪـﻛ ﺮـﻫ يدﺎﺼﺘﻗا و ﺪﻨﻣ 1
% ﺪـﻧداد صﺎﺼـﺘﺧا دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار .
ﻪﻟﺎﻘﻣ مﻮﺳود ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ
ﻪﻳﺮﺸﻧ رد ﺎﻫ هﺪﻴـﺳر پﺎـﭼ ﻪـﺑ ﻲـﻧاﺮﻳا يﺎـﻫ دﻮﺑ
ﺪـﻧ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻪﻟﺎﻘﻣ : يﺎﻫ هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ لﻼﺘﺧا درﻮﻣ رد
ﺶﻫوﮋﭘ و ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ
لﻼﺘﺧا ﻪﻨﻴﻣز رد هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﺪﺷر ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ
ﻦـﻳا عﻮﻴـﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻟو ،ﺪﻧراد
لﻼﺘﺧا ﺎﻫ ﻲﺘﺳﺎﻛ زﻮﻨﻫ ﺎﻫ
ﻳ ﻪﻨﻴﻣز زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﻲ عﻮﺿﻮﻣ و ﺎﻫ
ﺎﻫ دراد دﻮﺟو .
هژاوﺪﻴﻠﻛ بﺎﺘﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ؛ﺶﻫوﮋﭘ:
لﻼﺘﺧا ؛ﻲﺠﻨﺳ ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ
ناﺮﻳا ؛
ﺖﻓﺎﻳرد] ﻪﻟﺎﻘﻣ : 13 / 11 / 1387 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ ؛ :
27 / 12 / 1387 [
Abstract Abstract Abstract Abstract
Objectives: The studies on the burden of disease in Iran have revealed that psychiatric disorders ranked second among all medical illnesses. furthermore, depressive disorders were shown to be the most common morbid illness among women. To define a prospective view of the studies on mood disorders in Iran, we performed a bibliometric study on the relevant literature. Method: The present research is a descriptive analysis and a secondary and research upon research study. Two Iranian databases Iranmedex and Iranpsych, and two international databases Medline and EMBASE were searched by two psychiatrists with good inter-rater reliability. Results: From a total of 973 articles meeting the inclusion criteria, 78.4%, 7.8%, and 4% of the articles were dedicated to depressive disorders, bipolar disorders, and suicide respectively. The majority of the studies (i.e. 53%) were on the epidemiology, Methodologies of researches were descriptive, descriptive/analytic and analytic in 32.8%, 39.5%, and 28% of the articles, respectively.
While 32.8% of studies were cross-sectional. Others such as cohort, hypothetical, systematic review, and economic studies, each constituted less than 1% of the studies.
Nearly two-thirds of the articles were published in Iranian journals. Conclusion: There is a growing trend in the publication of articles on mood disorders and mood disorder studies. Nevertheless, considering the prevalence of these disorders, the whole scientific output is still insignificant in some areas.
Key words: research; bibliometric analysis; mood disorders [Received: 1 February 2009; Accepted: 17 March 2009]
_______________________________________
ﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ،ﻚﺷﺰﭙﻧاور 1
ﻲﻣ ) .(MPH ،ناﺮﻬﺗ ﻲـﻨﻴﻤﺧ مﺎـﻣا نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ،زروﺎﺸﻛ راﻮﻠﺑ يﺎﻬﺘﻧا )
هر ( تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰـﻛﺮﻣ ، ﺮـﻄﺧﺮﭘ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر و دﺎـﻴﺘﻋا ﺪـﺣاو زﺪـﻳا
،
ﻲﻜــﺷﺰﭘ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕﺸــﻧاد ﻲﺘــﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪــﺧ و
- ﻲﻧﺎــﻣرد ناﺮــﻬﺗ . ناﺮــﻳا ﻲﻜــﺷﺰﭙﻧاور ﻦــﻤﺠﻧا ﻲــﻘﻠﺧ تﻻﻼﺘــﺧا ﺶــﺨﺑ .
رﺎــﮕﻧرود : 66947984 - 021 ) لﻮﺌﺴــﻣ هﺪﻨﺴــﻳﻮﻧ .(
E-mail: [email protected]
2 ؛ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻚﺷﺰﭙﻧاور -
ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد .
ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور هوﺮﮔ ،ﻲﻧﺎﻘﻟﺎﻃ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ .
* Corresponding author: Psychiatrist, MPH, Tehran University of Medical Sciences, Centre for Aids, High Risk Behaviors and Addiction Researches, Mood Disorders Section of Iranian Psychiatric Association, Emam Khomeini Hospital, Keshavarz Blvd., Tehran, Iran, IR. Fax: +9821- 66947984. E-mail: [email protected]; a Psychiatrist, Assistant Prof. of Shahid Beheshti University of Medical Sciences.
Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 15, No. 2, Summer 2009, 159-167
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻞﻴﺻا
Original Article
بﺎﺘﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺠﻨﺳ
ناﺮﻳا رد
160
160
لﺎﺳﻢـﻫدﺰﻧﺎﭘ /ﻤﺷـرﺎ ه 2 / نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1388
Vol. 15 / No. 2/ Summer 2009
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺮﺒﻣاﻮﻧ رد 2003 هوﺮﮔ داﻮـﻣ فﺮﺼـﻣءﻮﺳ و ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺘﺴﺸﻧ
رد ﻪﻨﻴﻣز ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ي
يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ناور ﺪﺷر ﻪﺑ ور
دﺮﻛ راﺰﮔﺮﺑ ﻮﻧژ رد ﻪﻛ
ﻪﻴﻧﺎﻴﺑ رد
نآ ﺶﻘﻧ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑ ﻪﻳﺮﺸﻧ
يﺎﻫ ﻠﻋ ﻲﻤ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻊﻳزﻮﺗ و ﺪﻴﻟﻮﺗ رد
ﺗﺄ ﺪﺷ ﺪﻴﻛ ) ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ 2004
.(
ﺎﺑ دﻮـﺟو ﻦـﻳا ﻪـﻛ
85 % رد نﺎﻬﺟ ﺖﻴﻌﻤﺟ زا 153
ﺎﭘ ﺎﻳ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻣآرد ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻳ
ﻦﻴ
ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ ﺎﻬﻨﺗ ﺶﻫوﮋـﭘ زا ﻲﻛﺪﻧا ﻢﻬﺳ ﺎـﻫ
ي هﺪﺷﺮﺸـﺘﻨﻣ
رد ﻪــﻨﻴﻣز ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ار
فﺎﻜــﺷ و ﺪــﻧراد دﻮــﺟﻮﻣ
نﺎــﻴﻣ
ﺎﻫرﻮﺸــﻛ ي
ﻢــﻛ و ﺪــﻣآردﺮﭘ ﺖــﺳا ﺶﻳاﺰــﻓا ﻪــﺑ ور ﺪــﻣآرد
) ﺎﻨﺴﻛﺎﺳ جارﺎﭘ ،1
نارﺎﺷ ،2
مارﺎﻛ ،3
ﺎﻧدﺎﺳ و 4
، 5
2006 .(
،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ لﺎﺳ رد
ناﺮـﻳا ﺮـﻴﺧا يﺎﻫ ﻪـﻨﻴﻣز رد
شﺮﺘﺴـﮔ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻠﻋ ﻲﻤ رد ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻤﻫ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻢﺸﭼ يﺎﻫ يﺮـﻴﮔ
،ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻪـﺑ
يرﻮـﻃ رد ﻪـﻛ لﺎـﺳ ﻪﻠـﺻﺎﻓ يﺎـﻫ
1992 و
2002
، ﻪــﻟﺎﻘﻣ يﺎــﻫ ﺪــﺷر ﻲــﻧاﺮﻳا ي
ﺮــﺑاﺮﺑ ﺎــﺑ 733 نﺎﺸــﻧ ﺪــﺻرد
هداد ﺪــﻧا ) ﺎــﺿر ﻳ ﻲ ﻪــﻌﻠﻗ و ،يﺰــﻳﺰﻋ 2007
( . رﺮﺑ رﺎﻤــﺷ ﻲــﺳ يﺎــﻫ
ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻳﺮﺸﻧ و
ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ رﻮﺸـﻛ رد
رد
لﺎــﺳ هﺪــﻨﻳاﺰﻓ ﺪــﺷر ﺮــﻴﺧا يﺎــﻫ ﻪﺘــﺷاد يا
ﻚــﻧﺎﺑ دﻮــﺟو و ﺎــﻫ
ي
ﻲﺳﺮﺘﺳد رﻮﺸﻛ ﻞﺧاد رد ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا نﺎﺳآ
ﻲـﭘ رد ار ﺎـﻬﻧآ ﻪـﺑ ﺮﺗ
ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا ) ﻲﻤﻴﺣر ﺮﻗﻮﻣ
، ﻲﺗﺎﺠﻧ ﺎﻔﺻ ،نارﺎﻜﻤﻫ و 1383
( .
ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺪﺷدﺎﻳ
ﻢﻫاﺮﻓ ، ﺸـﭼ ندروآ ﻢ
ﻲـﻠﻛ زاﺪـﻧا
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ لﻼﺘﺧا
يﺎﻫ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ و رﻮﺸﻛ رد ﻲﻘﻠﺧ
فﺎﻜــﺷ ﻲﺗﺎــﻋﻼﻃا يﺎــﻫ ﻲــﻣ
ﺪــﻧاﻮﺗ شﺮﺘﺴــﮔ رد ﺶﻫوﮋــﭘ
ﺶﺨﺑ ﻲﻳﺎﻫ ار هﺪـﺷ ﺎـﻬﻧآ ﻪـﺑ يﺮـﺘﻤﻛ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ ﺖـﺳا
ﻪـﺑ لﺎـﺒﻧد
ﻪﺘﺷاد ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺪﻧور و يراﺬﮔ
ﻪـﻃﻮﺑﺮﻣ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ يﺎـﻫ دﻮـﺒﻬﺑ ار
ﺪﺸﺨﺑ . شور ﺎﻫ ي ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﮋـﭘ ﺖﻴﻌـﺿو ﻲﺑﺎـﻳزرا ياﺮﺑ
رد ﺶﻫو
رﻮﺸﻛ ﺮﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ناﺰـﻴﻣ و ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺰﻛاﺮﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ
) ﻲـﻋوﺮﻓ و يزاﺮـﺧ
، 1384 ( و
هﺮﻬﺑ زا يﺮﻴﮔ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ ﻢﻠﻋ
6ﻲﺠﻨﺳ ﺪﻨﺘﺴـﻫ سﺮﺘﺳد رد .
ﻦـﻳا
ﻪــﻧﻮﮔ ﻲــﺳرﺮﺑ فﺪــﻫ ﺎــﺑ ﺎــﻫ ﻲﻧﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ يﺎــﻫ
ﻲــﺳرﺮﺑ ﻪــﻠﻤﺟ زا
ﻲﮔﮋﻳو ﻪـﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎـﻫ ﺪـﻧور ،يا
شﺮﺘﺴـﮔ ناﺰـﻴﻣ و
زا هدﺎﻔﺘـﺳا
رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻠﺠﻣ
يﺎﻫ ﻚـﻧﺎﺑ ﺎﻳ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﺎـﻫ ي هداد ﺎـﻫ
مﺎــﺠﻧا ﻲــﻣ دﻮــﺷ ) ﻻﺎﻓ ﺎــﮔ
7س ﻲﻛﺎﺗﺎﻣﺎﺘــﺳﺎﭘﺎﭘ ، ﺲﻴﺗﻮــﻳﺰﻴﻠﺑ و 8
،9
2006 نﻮﺴـــﻠﻧ ؛ و 10
ﻻد زﻮـــﻫ - ﻮﭘﺮﺘـــﺳر ،11
2006 كوزار ؛ ،12
ﻮــــﺗزوز ساﺮﮔﻮــــﺑود ،13
ﻦﻴﻟوﺮــــﮔ ،14
يرﺎــــﻣ و 15
،16
2006 ؛
ارﺮﺋﻮــﮕﻴﻓ ،نارﺎــﻜﻤﻫ و 17
2007 .(
نآ ﺮــﺑ نوﺰــﻓا ﺮــﺑ
ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ يا
ﻢـﻠﻋ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺖﻴﻌﺿو رد
ﻪـﻨﻴﻣز ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺮﻳﺎـﺳ
ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫ رد ﺖﻣﻼﺳ زا ﻦﻴﻳﺎـﭘ و ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺪـﻣآرد ﺎﺑ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻦﻳا شور ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ هﺪﺷ
ﺖﺳا ) ،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺎﻨﺴـﻛﺎﺳ 2006
؛
ﻞــﺗﺎﭘ ﻢﻴــﻛ و 18
،19
2007 .(
ﻦــﻳا شور رد ناﺮــﻳا رد ﻪــﻨﻴﻣز
يﺎــﻫ نﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ
و دﺎــﻴﺘﻋا ،ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻪــﻠﻤﺟ زا لﻼﺘــﺧا
يﺎــﻫ
ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ﻪﺑ
هدﺮﺑ رﺎﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ )
ﻴﺣر ﻲـﻤ ،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺮﻗﻮـﻣ
1384 ﻴﻬـــﺳ ؛ ﻲﻤ ،نارﺎـــﻜﻤﻫ و نﺎـــﻳدﺰﻳا 1384
و نﺎـــﻳدﻮﻫﺮﻓ ؛
،نارﺎﻜﻤﻫ 1385
ﻲﺋﺎﺿر ؛ ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻪﻌﻠﻗ 1385
يزردﻮﮔدار ؛
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1385
يرﻮﻧ ؛ ﻲﻳازﺮﻴﻣ و يزورﻮﻧ ، ،
1385 ﻲﻧﻼﺻا ؛
نارﺎﻜﻤﻫ و
، 2007 (.
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ ﺎﺑ ﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮ يﺎـﻫ
مﺎـﺠﻧا هﺪـﺷ
هرﺎﺑرد لﻼﺘﺧا يﺎـﻫ نآ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺪـﻧور و ﻲـﻘﻠﺧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ
ﻞﻴﻠﺤﺗ شور بﺎﺘﻛ
ﺠﻨﺳ ﻲ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا
. ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎـﻫ
ﺮـﻈﻧ زا ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪـﻨﻴﻣز
ﺎـﻫ عﻮـﺿﻮﻣ و نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ
و شور ،
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا و ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺟا ﻞﺤﻣ ﻲﺳرﺮﺑ يرﺎﮕﻧ
هﺪﺷ ﺪﻧا .
1 شور ﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ ﺮﺿﺎﺣ ﻪ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﻌﻄﻘﻣ - ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ ﺖـﺳا
. ياﺮـﺑ
ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺶﻫوﮋﭘ
لﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
يﺎﻫ ﻲﻘﻠﺧ رد ، رﺎﻬﭼ
ﻪﺿﺮﻋ تﺎﻋﻼﻃا ﻚﻧﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ
يﺎﻫ ﻚـﻧﺎﺑ ﻚـﻳ ﻞﻣﺎـﺷ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻧاﺮﻳا
ﻮﻤﻋ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ )
Iranmedex
( 20
ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺻﺎﺼــﺘﺧا تﺎــﻋﻼﻃا ﻲــﻧاﺮﻳا ﻚــﻧﺎﺑ ﻚــﻳ و )
IranPsych
(،21
ــﻫ ﻢ ﻪﺘﺧﺎﻨــﺷ ﻲﺗﺎــﻋﻼﻃا ﻚــﻧﺎﺑ ود ﻦﻴــﻨﭼ هﺪــﺷ
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا )
Medline
و
EMBASE
( ﻮﺠﺘﺴﺟ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻚـﻧﺎﺑ
IranPsych
ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ رد ﻪـﻛ ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻲﻧاﺮﻳا
ﻠﺠﻣ ﻪ يﺎﻫ ﻲﺟرﺎﺧ هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ ﻚﻧﺎﺑ رد و
يﺎﻫ ،ISI Pubmed
و
PsycINFO
ﺮﺑ رد ﺰﻴﻧ ار هﺪﺷ ﻪﻳﺎﻤﻧ دراد
.
شور ﻚﻧﺎﺑ رد ﻮﺠﺘﺴﺟ يﺎﻫ
هدﻮـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻲﺟرﺎﺧ
هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﺑ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا مﺎـﻧ ﻦﻴﺗﻻ ﻲﺴﻳﻮﻧاﺮﺗ و Iran
ﺔـﻤﻫ
رﻮﺸـﻛ رد ﻪـﻧازور ﻲـﺘﻟود هﺎﮕﺸﻧاد ياراد يﺎﻫﺮﻬﺷ زا ﻪـﺘﻓﺮﮔﺮﺑ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﻈﻧ يروﺮﻣ
ﺪﻨﻣ لﻼﺘـﺧا يﺎـﻫ ﺖـﻴﻌﻤﺟ رد ﻲﻜـﺷﺰﭙﻧاور
ﻲﻧاﺮﻳا ﻎﻟﺎﺑ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
) پﺎﭼ ﺮﻳز ،نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻳدﻮﻫﺮﻓ (
ﺘﻧ و ﺞﻳﺎ
نآ ﺎﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ يﻮﺠﺘﺴﺟ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ زا ژاوﺪﻴﻠﻛ ه ﺎﻫ ﺑﺮﻣ ي ﻮ ـﺑ ط ﻪ
لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﻲﻘﻠﺧ دﺎﻳ رد هﺪﺷ ﺮـﻳز ﺪـﺷ ﺐـﻴﻛﺮﺗ .
ﻞـﺣاﺮﻣ ﻪـﻴﻠﻛ
لﺎﺳ هﺎﻣ يد رد ﻮﺠﺘﺴﺟ 1386
ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
(exp mood disorders/ OR (mood adj disorder$).tw.
OR exp affective disorders/ OR (affective adj disorder$) _______________________________________
1- Saxena 2- Paraje
3- Sharan 4- Karam
5- Sadana 6- Scientometric
7- Falagas 8- Papastamataki
9- Bliziotis 10- Nelson
11- De la Hoz-Restrepo 12- Razzouk
13- Zorzetto 14- Dubugras
15- Gerolin 16- Mari
17- Figueira 18- Patel
19- Kim 20- www.iranmedex.com
21- http://iranpsych.tums.ac.ir
ﻲﻠﻴﻋﺎﻤﺳا ﻦﻴﻣا ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ و
يزردﻮﮔ رﻮﭘرادﺮﺳ خﺮﻫﺎﺷ
161
161
لﺎﺳﻢـﻫدﺰﻧﺎﭘ /ﻤﺷـرﺎ ه 2 / نﺎـﺘﺴﺑﺎﺗ1388 Vol. 15 / No. 2/ Summer 2009
OR exp depression/ OR (depress$ adj disorder$).tw. OR exp bipolar disorder/ OR bipolar $ adj I).tw. OR (bipolar$ adj II).tw. OR exp mania/ OR mani$ adj depress$).tw. OR exp dysphoria/ OR exp mood/ OR dysphori$ adj mani$).tw. OR exp dysthymia/ OR (dysthym$ adj disorder$).tw. OR exp cyclothymia/ OR (rapid adj cycling).tw. OR (double adj depress$).tw. OR exp antidepressant/ OR exp mood stabilizer)
ﻚﻧﺎﺑ رد ﺎﺑ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻲﻧاﺮﻳا يﺎﻫ ژاوﺪـﻴﻠﻛ
ه يﺎـﻫ مﺎـﺠﻧا ﺮـﻳز
ﺪﺷ : ژاوﺪﻴﻠﻛ ه ﺎـﻫ ﻞﻣﺎـﺷ ﻲـﺳرﺎﻓ ي
» ،ﻲﮔدﺮﺴـﻓا ،ﻪـﻔﻃﺎﻋ ،ﻖـﻠﺧ
،هدﺮﺴﻓا ﺲﻳد ،ﻚﻴﻧﺎﻣ ،ﺎﻴﻧﺎﻣ ﺲﻳد ،لﻼﻣ ،ﻲﺒﻄﻗود ،ﻲﻤﻳﺎﺗ
،ﺎﻳرﻮﻓ
هدﺮﺴﻓا ،اﺪﻴﺷ ،ﻲﺷﻮﺧﺮﺳ ،ﻲﻤﻳﺎﺗﻮﻠﻜﻴـﺳ ،ﻮـﺧ
) يراودا نﻮـﻨﺟ (
،
ﻲﺧﺮﭼ ﺪﻨﺗ و
ﻮﻴﺳﺮﭘد
« و ژاوﺪﻴﻠﻛ ه ﺎﻫ ﻣﺎﺷ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ي ﻞ
» ،mood
affect
،
depressed
،
depression
،
mania
،
manic
،
dysthymic
،
dysthymia
،
bipolar
،
dysphoria
،
cyclothymia
و
cyclo-
thymic
« ﺪﻧدﻮﺑ .
داﺮـــﻣ زا لﻼﺘـــﺧا يﺎـــﻫ ﻲـــﻘﻠﺧ د ﻦـــﻳا ر ﻲـــﺳرﺮﺑ
، عاﻮـــﻧا
لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﺮﺑ ،ﻲﻘﻠﺧ ﻪﻳﺎﭘ
ﺎﭼ ﻦﻳﺮﺧآ پ
ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ يﺎﻫ وICD
ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻪﻠﻤﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛDSM
ﻲـﺳﺎﺳا ﻲﮔدﺮﺴـﻓا لﻼﺘـﺧا ،1
هﺪﻧﻮـــﺷراﺮﻜﺗ
،2
ﺎـــﻴﻧﺎﻣ ﻪـــﻠﻤﺣ
،3
ﻲـــﻘﻠﺧ لﻼﺘـــﺧا ـــﺒﻄﻗود
4ﻲ ،
لﻼﺘﺧا ﺎـﻫ ﻲـﻘﻠﺧ ي ﭘ
راﺪـﻳﺎ ،5
ﻲﻳﻮـﺧ هدﺮﺴـﻓا راودا ﻖـﻠﺧ ،6
7ي
،
لﻼﺘﺧا ﺎﻫ ﻲﻘﻠﺧ ي زا ﺲﭘ نﺎﻤﻳاز ﻲﻠﺼـﻓ ﻲﻔﻃﺎﻋ لﻼﺘﺧا ﺰﻴﻧ و8 9
دﻮﺑ . ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا رد يروﺮﻣ يﺎﻫ
و ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻞﻴــﺻا ،10
ﻲــﺑﺮﺠﺗ و ﺸــﻳﺎﻣزآ ﺮــﺑ ﻲﻫﺎﮕ ر
تﺎــﻧاﻮﻴﺣ يو نوﺪــﺑ
ﻲﻧﺎﻣز ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺪـﺷ دراو ﺰـﻴﻧ
ﺪﻧ . ﻲـﺳرﺮﺑ ﻲﻳﺎـﻫ يور ﺮـﺑ ﻪـﻛ
دﻮﺑ هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﻲﺸــﻛدﻮﺧ عﻮــﺿﻮﻣ
،ﺪــﻧ دراو ﻲﺗرﻮــﺻ رد
ﺪﻳدﺮﮔ ﺪﻧ لﻼﺘﺧا ﻚﻳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻲﺸﻛدﻮﺧ هﺪﻳﺪﭘ ﻪﻛ ﻲـﻘﻠﺧ
ﻦﺘﻣ رد ﺎﻳ و هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﺑﺎﻳزرا يﻮﺤﻧ ﻪﺑ لﻼﺘﺧا
يﺎـﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يور ﺮﺑ ﻲﻘﻠﺧ ﺎﻫ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا دﻮﺑ
.
ﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا هﺮﻬﺑ
زا يﺮﻴﮔ ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺎﻫ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
هداد جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
ود ﻚـﺷﺰﭙﻧاور هرﺎـﺑرد ﻪـﻛ
ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ
ﻲﺑﺎﻳزرا
، مﺎـﺠﻧا ،ﺪـﻧدﻮﺑ هﺪـﻳد ﻲﻓﺎـﻛ شزﻮﻣآ ﺪـﻳدﺮﮔ
. ـﺑ ﻪ رﻮـﻃ
دﺮــﻓ ﺮــﻫ ﻲﺸــﻳﺎﻣزآ 20
حﺮــﻃ ﻦــﻳا يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮــﻈﻧ زا ار ﻪــﻟﺎﻘﻣ
ﻲﺑﺎــﻳزرا هدﻮــﻤﻧ هﺪــﻨﻳﺎﻣزآ ﻦﻴــﺑ ﻲﻳﺎــﻳﺎﭘ و 95
% ﻪــﺑ ﺪــﻣآ ﺖــﺳد .
ﺮﻓ رد تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻣ
هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ ،دﻮﺑ
ﺖﺒﺛ و
ﻪﺑ مﺮﻧ ﻚﻤﻛ راﺰﻓا
SPSS 13
ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ11
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﺖﺴﺨﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 1091
زا ﻪﻟﺎﻘﻣ هﺎﮕﻳﺎﭘ يﺎـﻫ عﻼـﻃا ﻲﻧﺎـﺳر
و ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ 1618
ﻚﻧﺎﺑ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺑﺎﻳزﺎﺑ ﻲﻠﺧاد ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ
ﺪﺷ ﺪﻧ . ﻼﺧ و ﻦﻳوﺎـﻨﻋ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ﻪـﺻ
ﻪـﻟﺎﻘﻣ ،ﺎـﻫ 973 ﻪـﻟﺎﻘﻣ
ياراد رﺎﻴﻌﻣ ﺎﻫ ي ﺪﻧﺪﺷ هداد ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ
1 .
لوﺪﺟ 1 - ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ
لﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
رد ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ
شور ،عﻮﺿﻮﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ناﺮﻳا ﺶﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
، ﻪﻳﺮﺸـﻧ ﺖـﻴﻠﻣ و
ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا نﺎﺑز
عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ
(%)
بﺎﺼﻋا ﻪﻳﺎﭘ مﻮﻠﻋ
39 ) 02 / 4 (
ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور مﻮﻠﻋ
78 ) 04 / 8 (
ﻪﻤﻫ ﻲﺳﺎﻨﺷﺮﻴﮔ 522
) 82 / 53 (
ﺺﻴﺨﺸﺗ ،ﻲﺳﺎﻨﺷﺖﻣﻼﻋ
ﻪﻘﺒﻃ و يﺪﻨﺑ 91
) 38 / 9 (
ناور ،ﻲﻧﺎﻣردوراد ﻲﻧﺎﻣرد
نﺎﻣرد ﺮﻳﺎﺳ و ﺎﻫ
214 ) 06 / 22 (
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﺑﺎﻳزرا و تﺎﻣﺪﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا
14 ) 44 / 1 (
ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ 12
) 24 / 1 (
لﻼﺘﺧا ﻲﮔدﺮﺴﻓا يﺎﻫ
759 ) 41 / 78 (
لﻼﺘﺧا ﺒﻄﻗود ﻲ 75
) 75 / 7 (
(3/72 )36 ﻲﺸﻛدﻮﺧ
ﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ عﻮﺿ
دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ 98
) 12 / 10 (
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ 304
) 48 / 32 (
(39/53 )370 ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ- ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
ﻲﺳﺎﻨﺷ شور
ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ 262
) 99 / 27 (
ﻲﻌﻄﻘﻣ 533
) 78 / 59 (
ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ 97
) 49 / 10 (
(6/27 )58 يﺪﻫﺎﺷ درﻮﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ 64
) 92 / 6 (
ﺎﻣزآرﺎﻛ ﻳ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲ
ﻲﻓدﺎﺼﺗ هﺪﺷ 49
) 30 / 5 (
راﺰﺑا ﻲﺑﺎﻳرﺎﺒﺘﻋا
38 ) 11 / 4 (
ﻲﺘﻳاور روﺮﻣ
28 ) 03 / 3 (
(2/27 )21 يدرﻮﻣ شراﺰﮔ
ﻢﻫ ﻲﻫوﺮﮔ 8
) 86 / 0 (
ﻪﻳﺮﻈﻧ يزادﺮﭘ 3
) 31 / 0 (
مﺎﻈﻧ روﺮﻣ ﺰﻴﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ و ﺪﻨﻣ
2 ) 22 / 0 (
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲﺠﻨﺳﻪﻨﻳﺰﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا 2
) 22 / 0 (
ﺶﻫوﮋﭘ حﺮﻃ
دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ 2
) 22 / 0 (
74/79 )727 ﻲﻧاﺮﻳا
(
ﻪﻳﺮﺸﻧ ﺖﻴﻠﻣ
ﻲﻧاﺮﻳاﺮﻴﻏ 245
) 21 / 25 (
ﻲﺳرﺎﻓ 664
) 24 / 68 (
ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا نﺎﺑز
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﺎﻳ ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﺑز
ﻲﻧاﺮﻳاﺮﻴﻏ 309
) 76 / 31 (
_______________________________________
1- major depressive episode 2- recurrent depressive disorder 3- manic episode
4- bipolar mood disorder 5- persistent mood disorders
6- dysthymia 7- cyclothymia
8- post-partum mood disorders 9- seasonal affective disorders 10- original
11- Statistical Package for Social Sciences
بﺎﺘﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺠﻨﺳ
ناﺮﻳا رد
162
162
لﺎﺳﻢـﻫدﺰﻧﺎﭘ /ﻤﺷـرﺎ ه 2 / نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1388
Vol. 15 / No. 2/ Summer 2009
عﻮﻤﺠﻣ زا 973
،دورو يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ياراد ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻼﺘـﺧا
يﺎـﻫ
رد ﻲﮔدﺮﺴـــﻓا 41
/ 78
% ، لﻼﺘـــﺧا يﺎـــﻫ رد ﻲـــﺒﻄﻗود 75
/ 7 % و
رد ﻲﺸﻛدﻮﺧ 4
% ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺎﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ عﻮـﺿﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ بﺎـﺨﺘﻧا 1
دﻮﺑ هﺪﺷ )
لوﺪﺟ
.(1
ﻲﺸﻫوﮋﭘ هزﻮﺣ ﻪﻤﻫ
ﻲﺳﺎﻨﺷﺮﻴﮔ هزﻮﺣ ﻪﻴﻘﺑ زا ﺶﻴﺑ
ﺎـﻫ درﻮـﻣ
هزﻮـﺣ نآ زا ﺲـﭘ و هدﻮـﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ نﺎـﻣرد ﻲﺸـﻫوﮋﭘ
دراد راﺮﻗ . ﻲﺳرﺮﺑ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ نﻮﻣاﺮﻴﭘ هﺪﺷ ﺘـﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ
2ﻲ و
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ هﺮـﻬﺑ يﺪـﻨﻣ زا ﺮـﺘﻤﻛ 3
5 / 1 % ﺶﻫوﮋـﭘ ﺮـﺑ رد ار ﺎـﻫ
ﻲــﻣ ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﺪــﻧا . ﻪــﻟﺎﻘﻣ ﻲــﻧاواﺮﻓ ﻊــﻳزﻮﺗ ،عﻮــﺿﻮﻣ ﺐﺴــﺣ ﺮــﺑ ﺎــﻫ
شور رد ﻪــﻟﺎﻘﻣ نﺎــﺑز و ﻪﻳﺮﺸـﻧ ﺖــﻴﻠﻣ ،ﺶﻫوﮋـﭘ حﺮــﻃ ،ﻲـﺳﺎﻨﺷ
لوﺪﺟ
ﺖﺳا هﺪﻣآ 1
.
ﻲﻤﻳﺪﻗ هﺪﻴـﺳر پﺎـﭼ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳﺮﺗ لﻼﺘـﺧا ﻪـﻨﻴﻣز رد
يﺎـﻫ
لﺎــﺳ ﻪــﺑ ناﺮــﻳا رد ﻲــﻘﻠﺧ 1347
ﻲــﻣﺮﺑ ددﺮــﮔ .
ﻞﻜــﺷ
نﺎﺸــﻧ1
ﻲﻣ ﺪﺷر ،ﺪﻫد ﻪﻟﺎﻘﻣ
يﺎﻫ هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ لﺎﺳ زا
1370 هﺪﻳدﺮﮔ زﺎﻏآ
رد يزرﺎﺑ ﺶﻬﺟ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد رد و ﻲﺳرﺮﺑ رﺎﻤﺷ ﻪﻨﻴﻣز
يﺎﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺎﺑ لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﻲﻘﻠﺧ ﻲﻣ هﺪﻳد ﺎﻬﻧآ رد دﻮﺷ
. ﻲـﺳرﺮﺑ رﺎﻤـﺷ يﺎـﻫ
هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﻧﻮﻨﻛ
لﺎـﺳ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ 1376
، 635 % ﻪﺘـﺷاد ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺖﺳا . رد ﻲﺸﻳاﺰﻓا ﺪﻧور ﻦﻳا ﻪﻨﻴﻣز
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻤﻫ يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻨﺷﺮﻴﮔ ،
ﺐﺼﻋ ﻪﻳﺎﭘ مﻮﻠﻋ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻣﻼﻋ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺺﻴﺨﺸـﺗ ،ﻲـﺳﺎﻨﺷ
ﻪـﻘﺒﻃ و ﺖـﺳا هدﻮــﺑ يﺪــﻨﺑ .
ﻢــﻫ هداد ﻦﻴــﻨﭼ ﺎـﻫ
يﺎــﻳﻮﮔ ﺶﻳاﺰــﻓا
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ - ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ و ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
يﺎـﻫ
ﻲﻣ ،فﺮﺻ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺪـﺷﺎﺑ
)
ﻞﻜـﺷ
(2
. ﻲـﺳرﺮﺑ ﺪـﻧور شﺮﺘﺴـﮔ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ لﻼﺘـﺧا
يﺎـﻫ عﻮـﻧ ﻚـﻴﻜﻔﺗ ﻪـﺑ ﻲـﻘﻠﺧ
ﻲــﺳرﺮﺑ درﻮــﻣ لﻼﺘــﺧا داد نﺎﺸــﻧ ،
ﺪــﺷر ﻪــﺑ ور ﺪــﻧور ﻪــﻛ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ هرﺎﺑ رد
لﻼﺘﺧا يﺎﻫ لﺎـﺳ زا ﻲﮔدﺮﺴـﻓا
1369 ﺖﺳا هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد رد يزرﺎﺑ ﺶﻬﺟ ﺎﺑ و هﺪﺷ زﺎﻏآ
؛
ﻞﻜﺷ 1 - ﺪﻧور داﺪﻌﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ لﻼﺘﺧا ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ
لﺎﺳ ﺎﺗ ناﺮﻳا رد 1386
ﻞﻜﺷ 2 - ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا ﺪﻧور لﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
شور ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ لﺎﺳ ﺎﺗ ناﺮﻳا رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
1386
1 13 25 66
191
669
0 100 200 300 400 500 600 700 800
?1349 1350-1359 1360-1369 1370-1374 1375-1379 1380-1386
0 50 100 150 200 250 300
? 1349 1350-1359 1360-1369 1370-1374 1375-1379 1380-1386 ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ -ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
_______________________________________
1- research topic 2- health service research 3- utilization study
رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ
رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ
≤
≤
ﻲﻠﻴﻋﺎﻤﺳا ﻦﻴﻣا ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ و
يزردﻮﮔ رﻮﭘرادﺮﺳ خﺮﻫﺎﺷ
163
163
لﺎﺳﻢـﻫدﺰﻧﺎﭘ /ﻤﺷـرﺎ ه 2 / نﺎـﺘﺴﺑﺎﺗ1388 Vol. 15 / No. 2/ Summer 2009
ﻞﻜﺷ 3 - ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا ﺪﻧور لﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
لﺎﺳ ﺎﺗ ﻲﻘﻠﺧ لﻼﺘﺧا ﻲﻠﺻا ﻪﺘﺳد ود ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ناﺮﻳا رد ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ 1386
ﻞﻜﺷ 4 - ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا ﺪﻧور لﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
لﺎﺳ ﺎﺗ ﻪﻳﺮﺸﻧ عﻮﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ناﺮﻳا رد ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ
1386
ﺪﻧور ﺎﻣا ﺶﻫوﮋﭘ لﻼﺘـﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
يﺎـﻫ زا ﻲـﺒﻄﻗود لﺎـﺳ
1374 ﺪـــﻧور و هﺪـــﻳدﺮﮔ زﺎـــﻏآ ﺎـــﺑ ﻪﺴـــﻳﺎﻘﻣ رد نآ ﻲﺸـــﻳاﺰﻓا
لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻢﺸـﭼ
ﺖﺴـﻴﻧ ﺮـﻴﮔ )
ﻞﻜـﺷ
.(3
ﻢـﻫ ﻦﻴـﻨﭼ
هداد ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﻫد ﻨ رﺎﺸﺘﻧا شﺮﺘﺴﮔ ﻪﻛﺪ ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﺎﻫ رد ﻪﻳﺮﺸـﻧ يﺎـﻫ
لﺎــﺳ زا ﻲﺟرﺎــﺧ 1379
ﺖــﺳا ﻪﺘــﺷاد يزرﺎــﺑ ﺪــﺷر )
ﻞﻜــﺷ
(4
،
زﻮﻨﻫ ﻪﭼﺮﮔا ﻪـﻟﺎﻘﻣ رﺎﻤـﺷ
يﺎـﻫ هﺪﺷﺮﺸـﺘﻨﻣ ﻲـﻠﺧاد تﻼـﺠﻣ رد
ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﺮـﺑاﺮﺑ ود
ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻪﻳﺮﺸـﻧ رد ﻪﺑﺎﺸـﻣ يﺎـﻫ يﺎـﻫ
ﻲﺟرﺎـﺧ
ﺖﺳا .
ﺚﺤﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ لﻼﺘـﺧا
ـﻫ يﺎ ﻲﮔدﺮﺴـﻓا
رد 4 / 78
% ، لﻼﺘﺧا يﺎﻫ رد ﻲـﺒﻄﻗود 8
/ 7 % رد ﻲﺸـﻛدﻮﺧ و 4
%
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺎﻫ ﻪـﺑ هﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﺶﻫوﮋـﭘ عﻮـﺿﻮﻣ ناﻮـﻨﻋ
ﺪـﻧا . هزﻮـﺣ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻤﻫ ﻲﺳﺎﻨﺷﺮﻴﮔ ﺎﺑ
8 / 53 % هزﻮـﺣ ﻪﻴﻘﺑ زا ﺶﻴﺑ
ﺎـﻫ درﻮـﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ
. شور ﻲﺳﺎﻨﺷ 8 / 32 % زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺎـﻫ ،
،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ 5
/ 39 % ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ - و ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ 28
% هدﻮﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺖـﺳا
.
ﻲﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ 8
/ 32
% ﻪﻟﺎﻘﻣ زا ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲﻌﻄﻘﻣ ترﻮﺻ هدﻮﺑ
و عاﻮﻧا
ﻢﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ ،ﻲﻫوﺮﮔ مﺎﻈﻧ روﺮﻣ ،يزادﺮﭘ
ماﺪـﻛ ﺮﻫ يدﺎﺼﺘﻗا و ﺪﻨﻣ
زا ﺮﺘﻤﻛ 1 % هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺪـﻧا
. مﻮـﺳود ﻪـﺑ ﻚـﻳدﺰﻧ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﻠﺠﻣ رد ﺎﻫ هﺪﻴﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ﻲﻧاﺮﻳا يﺎﻫ
ﺪﻧا .
ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﻤﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا
ﻣ يﺎﻫ لﻼﺘﺧا ﻪﻨﻴﻣز رد هﺪﺷﺮﺸﺘﻨ يﺎﻫ
لﺎـﺳ رد ار ﻲﻘﻠﺧ
داد نﺎﺸـﻧ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺑ ور ﺮـﻴﺧا يﺎـﻫ .
ـﺑ ﻪ ﺮـﻈﻧ
ﻲـــﻣ ـــﺑ ﺪـــﺳر ﻪ يرﺎـــﻤﻴﺑ لﺮـــﺘﻨﻛ لﺎـــﺒﻧد يﺎـــﻫ
راﺬـــﮔ ،ﺮـــﻴﮔاو
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﻣﺪـــﻴﭘا حﺮـــﻄﻣ و
يرﺎـــﻤﻴﺑ نﺪـــﺷ ،ﺮـــﻴﮔاوﺮﻴﻏ يﺎـــﻫ
لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻧاور .
ﻪـﺑ
ﻪــﻴﻠﻛ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺶﻳاﺰــﻓا تازاﻮــﻣ ﻪــﻨﻴﻣز
،ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ يﺎــﻫ
رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
هرﺎﺑ عﻮﺿﻮﻣ و لﻼﺘﺧا
يﺎﻫ ﻪﺑ ﻲﻘﻠﺧ ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ
زا لﻼﺘﺧا يﺎـﻫ ﻲـﻧاور ﻊﻳﺎـﺷ درﻮـﻣ ﺰـﻴﻧ ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد ﻪـﺟﻮﺗ
راﺮـﻗ
0 100 200 300 400 500
? 1349 1350-1359 1360-1369 1370-1374 1375-1379 1380-1386
ﻲﮔدﺮﺴﻓا تﻻﻼﺘﺧا ﻲﺒﻄﻗود تﻻﻼﺘﺧا
ﻪﻟﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ
رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺳ
≤
0 5 0 1 0 0 1 5 0 2 0 0 2 5 0 3 0 0 3 5 0 4 0 0 4 5 0 5 0 0
? 1 3 4 9 1 3 5 0 -1 3 5 9 1 3 6 0 -1 3 6 9 1 3 7 0 -1 3 7 4 1 3 7 5 -1 3 79 1 3 8 0 -1 3 8 6 ﻲﻧاﺮﻳاﺮﻴــﻏ ﺎــﻳ ﻲﻧاﺮــﻳا نﺎــﺑز ﻲــﺴﻴﻠﮕﻧا تﻼــﺠﻣ نﺎــﺑز ﻲــﺳرﺎﻓ تﻼــﺠﻣ
≤
ﻪﻟﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ
رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺳ
بﺎﺘﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺠﻨﺳ
ناﺮﻳا رد
164
164
لﺎﺳﻢـﻫدﺰﻧﺎﭘ /ﻤﺷـرﺎ ه 2 / نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1388
Vol. 15 / No. 2/ Summer 2009
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
زا يرﺎﻴﺴـﺑ رد زﻮـﻨﻫ ﻪﭼﺮﮔا ﻪـﻨﻴﻣز
يﺎـﻫ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ
طﻮﺑﺮﻣ لﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻫ
ءﻼﺧ ﺎﻫ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ي ﻲﻣ هﺪﻳد
دﻮﺷ .
ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا داد نﺎﺸﻧ
ﺮﻴﺧا ﻪﻫد رد ﻪﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ
لﻼﺘﺧا ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑاﺮﺑ ﺶﺷ ﺎﺗ ﻲﻘﻠﺧ يﺎﻫ .
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻦـﻳا
ﻢﻫ ﺶﻫوﮋﭘ شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ ﻮﺳ
ﻲﻜـﺷﺰﭘ يﺎـﻫ -
ﺖﺴـﻳز رد ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
ﻪﻳﺮﺸــﻧ ﻲــﻤﻠﻋ يﺎــﻫ -
ﺖــﺳا رﻮﺸــﻛ ﻲﺸــﻫوﮋﭘ .
ﻲﺋﺎــﺿر و ﻪــﻌﻠﻗ
نارﺎﻜﻤﻫ ) 2007 ( رد ﻪﻠﺻﺎﻓ لﺎـﺳ يﺎـﻫ 1992 و 2002
، ﺪـﺷر ي
ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﺑ 733
% رد ار ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎـﻫ ـﻧاﺮﻳا ﻲ نﺎﺸـﻧ داد ﺪـﻧ . رد ﺎﻄﻣ ﻟ ﻪـﻌ
ﻢﻠﻋ ﺠﻨﺳ ﻪـﻫد ﻪـﺳ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻲ ﻪـﻨﻴﻣز رد ﺶﻫوﮋـﭘ
رد ناﺮـﻳا رد دﺎﻴﺘﻋا ﻪﻠـﺻﺎﻓ
لﺎـﺳ يﺎـﻫ 1973 ﺎـﺗ 2002 ﻪـﺘﺧادﺮﭘ
زا ،ﺖﺳا لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﻊﻳﺎـﺷ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ،ﻲﻘﻠﺧ رد عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ رﻮﺸﻛ ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ي دﺎﻴﺘﻋا زا ﺲﭘ
دﺎﻳ هﺪﺷ ﺖﺳا
) ﻴﺣر ﻲﻤ و ﺮﻗﻮﻣ ،نارﺎﻜﻤﻫ 1384
.(
ﻢﻫ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻔﻳﺮﺷ ﻦﻴﻨﭼ
) 2008 ( ﻚﻳ رد ﻢـﻠﻋ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺠﻨـﺳ ﻲ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲﻨﻴﺑزﺎـﺑ و
يﺎـﻫ
مﺎﺠﻧا رد هﺪﺷ ﻚـﻧﺎﺑ
Iranpsych
لﺎـﺳ رد يﺎـﻫ 1352 ﺎـﺗ 1381
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ
يور ﺮـﺑ ﺶﻫوﮋﭘ لﻼﺘـﺧا
يﺎـﻫ ﻦﻳﺮﺘﺸـﻴﺑ ﻲـﻘﻠﺧ
و ﻢﻬﺳ 9 / 7 % ﻞﻛ زا ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ يور ﺮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا لﻼﺘﺧا
يﺎﻫ
ﺑ ار ﻲﻧاور هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪ ﺪﻧا
.
ﻪﭼﺮﮔا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻨﻴﺑزﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ مﺎﻈﻧ
يور ﺮـﺑ ﻪـﻛ يﺪـﻨﻣ
عﻮﻴﺷ لﻼﺘﺧا يﺎﻫ لﺎـﺳ هدﺰﻧﺎـﭘ يﻻﺎـﺑ ﺖـﻴﻌﻤﺟ رد ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور
ﻢﻫ رﻮﺸﻛ ﺎﺑ نﺎﻣز ﻲﺳرﺮﺑ هﺪـﻳدﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﺮـﺿﺎﺣ
ﺪـﻧا تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ،
ﻨﻌﻣ ﻲ يراد ار عﻮﻴـﺷ ياﺮـﺑ نﺎـﻣز لﻮﻃ رد لﻼﺘـﺧا
يﺎـﻫ ﻲـﻧاور
هداﺪــﻧ نﺎﺸــﻧ ﺪــﻧا
) ــﻳدﻮﻫﺮﻓ ،نارﺎــﻜﻤﻫ و نﺎ 2008
( ﺮــﻴﻴﻐﺗ ﻲــﻟو ،
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ شﺮﮕﻧ ناﺰﻳر
، ﺖﺳﺎﻴﺳ ناراﺬﮔ و اﺮﺟا ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻳ
رﻮﺸﻛ ﻲ
،
و ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ عﻮــﺿﻮﻣ ﻪــﺑ مدﺮــﻣ شﺮــﮕﻧ و ﻲﻫﺎــﮔآ ﺮــﻴﻴﻐﺗ نﺎﻧآ هﺪﺷزاﺮﺑا زﺎﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﻣا رد ﺮﺘﺸﻴﺑ يراﺬﮔ
ﻪﻠﻤﺟ زا و ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺶﻫوﮋﭘ لﻼﺘﺧا
يﺎﻫ ﻲﻘﻠﺧ ﻲـﭘ رد ار
ﻪﺘﺷاد ﺷﺎﺑ ﺪ . يرﺎـﻤﻴﺑ رﺎـﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ زا ﺲـﭘ ﺎـﻫ
لﺎـﺳ رد ناﺮـﻳا رد
2002 ﻲﻓﺮﻌﻣ و لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﻪﺑ ﻲﻧاور ﺎـﺑ يرﺎـﻤﻴﺑ ﻦﻴـﻣود ناﻮـﻨﻋ
لﺎﺳ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳدزا يﺎﻫ
ﺮﻤﻋ ﻪﺘﻓر و رد ﺖـﻴﻟﻮﻠﻌﻣ و ﻲﻧاﻮﺗﺎـﻧ ﺎﺑ
ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺰﻴﻧ و ،
ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﺎﺑ يرﺎﻤﻴﺑ
نﺎﻧز رد ﻻﺎﺑ رﺎﺑ )
ترازو ﺖﺷاﺪﻬﺑ
، نﺎﻣرد و ـﻣآ شزﻮ ﻜـﺷﺰﭘ ﻲ
،
1386 ( ﺖﻳﺎﻤﺣ و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ ، ،ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲﻟﺎـﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺒﻨﺟ
يﺎﻫ لﻼﺘﺧا ﻦﻳا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺐﻠﺟ .
لﺎﺳ لﻮﻃ رد ﻼﺳا بﻼﻘﻧا زا ﺲﭘ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢـﻫ بﻼـﻘﻧا ﺎـﺑ نﺎـﻣز
ﻲـﻤﻠﻋ ﺰـﻛاﺮﻣ ﺖـﻗﻮﻣ ﻲﻠﻴﻄﻌﺗ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ -
نآ زا ﺲـﭘ و ﻲﺸـﻫوﮋﭘ
ﻪـﻔﻗو قاﺮﻋ و ناﺮﻳا ﮓﻨﺟ عوﺮﺷ ز ﻪـﻤﻫ رد يا
ﻪـﻨﻴﻣ يﺎـﻫ ﭘ ﻲﺸـﻫوﮋ
ﺪﻣآ ﺪﻳﺪﭘ ) ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺒﻴﺒﺣ 2006
( ﻢـﻫ ﺮﻴﺧا ﻪﻫد رد ﻲﻟو ، نﺎـﻣز
ﻠﻋ ﺰــﻛاﺮﻣ شﺮﺘﺴــﮔ ﺎـﺑ ﻲــﻤ
ﻪــﻤﻫ رد ﺶﻫوﮋــﭘ ،رﻮﺸــﻛ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ و
ﻪﻨﻴﻣز ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺖﻣﻼـﺳ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ .
ﻲـﻤﻴﺣر ﺮﻗﻮـﻣ و
نارﺎــﻜﻤﻫ )
1384 ( ﻪــﻫد ﻪــﺳ ﺪــﻧور صﻮﺼــﺧ رد دﻮــﺧ ﻪــﻟﺎﻘﻣ رد
دﺎﻴﺘﻋا ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺸﻫوﮋﭘ تﻻﺎﻘﻣ هدﺮﻛ ﺮﻛذ
ﻪﻛ ﺪﻧا
» ﻲﻄﻳاﺮـﺷ ﻦﻴﻨﭼ
ﻫد رد ار ﻪ 1960 ﻫد ﺎﺗ ﻪ 1980 ﻲﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖـﺻﺮﻓ ﻪﻛ ﺪﻳد ﺪﺷ
يﺎـﻫ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﺖـﺳد رد تﺎـﻋﻼﻃا ﻊﻳﺮـﺳ ﺪﺷر ﺐﺟﻮﻣ و ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ
يراﺬﮕﺘـﺳﺎﻴﺳ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ
ﻢـﻫ و هﺪـﺷ ﺎـﻫ
ﺶﻳاﺰـﻓا تﺎـﺒﺟﻮﻣ ﻦﻴـﻨﭼ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ار دﺎﻴﺘﻋا ﻪﻨﻴﻣز رد يﺮﺸﺑ ﺶﻧاد
« .
سﻮــﻜﻨﻴﭘ نﻮــﺳرﺪﻨﻫ ،1
،2
ــﻜﻠﺑ ﻮ
3دو لﺎــﻳاد و ) 4
1993 ( رد
ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲﻧﺎـﻣز ﺮﻴـﺳ يور ﺮـﺑ ﻲﻬﺑﺎﺸـﻣ
ﺎـﻫ ي ود ﻪـﻠﺠﻣ
ﻮﻤﻋ ﻲﻣ ر لﺎـﺳ ﻲﻃ رد ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاو يﺎـﻫ
1969 ﺎـﺗ 1990 ﺶﻫﺎـﻛ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ و يدرﻮﻣ شراﺰﮔ
يزادﺮﭘ شراﺰﮔ ار
ﺪﻧدﻮﻤﻧ . ﺪﺻرد ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا ﺮـﺑ
عﻮـﺿﻮﻣ يور
يﺎـﻫ
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺗ ﺎﺑ
ﺄ ﺮﺑ ﺪﻴﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺴﻳز يﺎﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺑﻪ هﮋﻳو ﻲﻧاور -
ﺖﺴــﻳز ﻲﺘﺧﺎﻨــﺷ ا ــﻓ ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰ .
ﺮﻴــﺳ ﻓ هﺪــﻨﻳاﺰ ﻲﺠﻳرﺪــﺗ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ عﻮﺿﻮﻣ زا ، يﺎﻫ
ﻮﻤﻋ ﻲﻣ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﻫ
يرﺎـﻤﻴﺑ و ﺎــﻫ
ﺖــﺳا هدﻮــﺑ صﺎــﺧ ي .
ــﺑ ﻪ ﻪــﻟﺎﻘﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴــﻳﻮﻧ ﺮــﻈﻧ
هﺪﻳد تاﺮﻴﻴﻐﺗ هﺪﺷ
يﺎﻳﻮﮔ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﺎـﻫ ﺮﻴﺑدﺮـﺳ ي
،نا ﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻢﺸﭼ ﺖﺷاد يﺎﻫ نﺎﺑﺎﻳزرا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺎﻫ سﺮﺘﺳد رد و يﺎـﻫراﺰﺑا ندﻮـﺑ
ﻪﻫد رد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻦﻳﻮﻧ
ﺎﻫ ﺖـﺳا ﺮـﻴﺧا ي )
نﺎـﻤﻫ ﺎـﺟ .(
ﻢـﻫ ﻦﻴـﻨﭼ
رﺎﻤﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺺﺼﺨﺘﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ
ﺼـــﺼﺨﺘﻣ ﻪـــﻠﻤﺟ زا ﺎ
ﻲﻜـــﺷﺰﭙﻧاور ن ﺪـــﺷر ﻞـــﻳﻻد ﺮـــﮕﻳد زا
ﻲــﺳرﺮﺑ ــﻠﻴﻠﺤﺗ يﺎــﻫ ﻲ
ناﺮــﻳا رد ﺖــﺳا
. ﻢﻴــﻛ و ﻞــﺗﺎﭘ )
2007 (
ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد رﺎﻤﺷ
ﺪﻴﻟﻮﺗ و نﺎﻜﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻟﺎﻘﻣ
يﺎﻫ ﺸـﻫوﮋﭘ ﻲ
هﺪﺷﺮﺸــﺘﻨﻣ ــﻠﺠﻣ رد
ﻪ يﺎــﻫ ﻮــﻤﻋ ﻲﻣ ﺎﻫرﻮﺸــﻛ رد ﻲﻜــﺷﺰﭙﻧاور
دراد دﻮﺟو ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
1 .
ﺮﺑ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻪﻳﺎﭘ ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ هزﻮـﺣ ﻦﻳﺮﺘﺸـﻴﺑ ،ﺮـﺿﺎﺣ
درﻮـﻣ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﺟﻮﺗ
ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺎﻫ
ﻪﻤﻫ يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻨﺷﺮﻴﮔ ﺖﺳا
ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﻪﻛ
عﻮﻴﺷ لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﺖـﻴﻌﻤﺟ رد ﻲـﻘﻠﺧ ﻋ و ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﻞـﻣاﻮ
ﺖــﺳا ﻪــﺘﺧادﺮﭘ نآ ﺎــﺑ ﻂﺒﺗﺮــﻣ .
تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪــﻠﺧاﺪﻣ
ــﺑ يا ﻪ هﮋــﻳو
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يدﺎﺼﺘﻗا و
مﺎﻈﻧ يروﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ ﻪﻛﺪﻨﻣ
اﻮﺗ ﻧ زا يرﺎﻴﺴـﺑ يﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﺪـﻨ
ﺶــﺳﺮﭘ يﺎــﻫ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖــﺳﺎﻴﺳ و ناﺰــﻳر ــﺷﺎﺑ رﻮﺸــﻛ ناراﺬــﮔ
ﻨ ،ﺪ
ﺖﺸﮕﻧا يدراﻮﻣ رد و دوﺪﺤﻣ ﺖﺳا رﺎﻤﺷ
. ا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺖـﻴﻤﻫ
ﻪﻠﻤﺟ زا و ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻼﺘﺧا
يﺎﻫ ﻲﻘﻠﺧ ﻲﻣ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ
و شور ﻦﻳﺮﺗﺮﺛﺆﻣ ﻪﻳارا يﺎﻫ
ﻲـﺘﻴﻌﻤﺟ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ تﺎﻣﺪﺧ
ﺖﻓﺎﻳ ﺖﺳد .
_______________________________________
1- Pincus 2- Henderson
3- Blackwood 4- Dial
