1
ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ زاﺮﺗ بآ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز رد
هﺎﭼ يﺎﻫ ﮏﯾﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ ﺖﺷد
نﺎﻐﻣ
) سرﺎﭘ دﺎﺑآ
( ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
شور يﺎﻫ هداد يوﺎﮐ
يردژا اﺮﻫز
*1
ﯽﻧﺎﺟ ﺪﯿﻌﺳ و هداز
2
هﺪﮑﺸﻧاد ،يرادﺰﯿﺨﺑآ يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد :لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و *1 ﻪﻣﺎﻧﺎﯾار ،نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ
هﺪﮑﺸﻧاد ،يرادﺰﯿﺨﺑآ يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد :2 ﯽﯾﺎﯾرد مﻮﻠﻋ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ
هﺎﮕﺸﻧاد ، سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺎﯾار ،
هﺪﯿﮑﭼ
لﺪﻣ يزﺎﺳ و ﺶﯿﭘ ﻖﯿﻗد ﯽﻨﯿﺑ ﯽﮑﯾ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ
زا ﻨﻋ ﺎ ﺮﺻ يﺪﯿﻠﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ و بآ يﺎﻫ
ﻂﯿﺤﻣ
ﯽﺘﺴﯾز ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . لﺪﻣ ﯽﯾارﺎﮐ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ
و رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ ﺶﯿﭘ رد
ﯽﻨﯿﺑ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ
ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ رد
سرﺎﭘ) نﺎﻐﻣ ﺖﺷد (دﺎﺑآ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ .
هداد ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يﺎﻫ
رد يرﺎﻣآ هرود لﻮﻃ ﺎﺑ ﺖﺷد ﺢﻄﺳ رد يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ14 لﺎﺳ زا لﺎﺳ11
ﺎﺗ 1382 ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ 1393
هداد زا و هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﺷد زا ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ و ﺖﺷد ﻪﺑ يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ يﺎﻫ
ﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﯿﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ .ﺪ
ﯽﻨﯿﺑ بآ زاﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا لﺪﻣ يدورو ﺖﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا زا ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز
ﻪﮑﻨﯾا ) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ مﻮﺳ يﻮﮕﻟا ) يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،(t
،t ) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،(t-1 ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ياراد (t
)RMSE /129 زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ و يزﺎﺳ لﺪﻣ ﺖﻬﺟ ﻮﮕﻟا ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺑ (0
هﺎﭼ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ رد ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ يﺎﻫ
ﻦﯾﺮﺗ ﻢﮐ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ .دراد يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣRMSE
ﺎﺑBH5 /062 ﺶﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ0 -
ﻦﯾﺮﺗ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣRMSE
ﺎﺑBH3 /38 نﺎﺸﻧ رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ لﺪﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ و .ﺖﺳا0 ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا هﺪﻨﻫد
رد رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ لﺪﻣ ﺶﯿﺑ
هﺎﭼ ﺮﺗ ﺎﻫ هﺎﭼ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ رد ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ يرﻮﻃ ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
ﻦﯾﺮﺗ ﻢﮐ ﻪﮐ ﺮﻣRMSE
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑ ﺎﺑBH2
/05 ﺶﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ0 ﻦﯾﺮﺗ
هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣRMSE
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ ﺎﺑBH3
/22 .ﺖﺳا2
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﺶﯿﭘ :
سرﺎﭘ) نﺎﻐﻣ ﺖﺷد ،رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ،ﯽﻨﯿﺑ ،(دﺎﺑآ
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ
2
ﻪﻣﺪﻘﻣ
و بﺮﺷ ،يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﯽﻠﺻا ﻊﺒﻨﻣ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﮋﯾﻮﺑ ﺖﻌﻨﺻ
دﻮﺷ . ﻪﻫد ﺪﻨﭼ رد
ﻮﺤﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺪﺷر ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺰﯿﮕﻧاﺮﺑ ﺶﻟﺎﭼ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﺧا ﻻ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ت -
نوﺰﻓازور زﺎﯿﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،يدﺎﺼﺘﻗا
هﺮﻬﺑ و ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺑآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرادﺮﺑ
ﯽﻣ ترﻮﺻ ﻒﻠﺘﺨﻣ فرﺎﺼﻣ رد بآ دﻮﺒﻤﮐ زﺎﯿﻧ اﺬﻟ .دﺮﯿﮔ
ﺶﯿﭘ و ددﺮﮕﯿﻣ سﻮﺴﺤﻣ ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯾا ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ
يﺮﻣا ﻪﭼرﺎﭙﮑﯾ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺰﯾر
ﯽﻣ يروﺮﺿ رﺎﯿﺴﺑ ﺶﯿﭘ و ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا .ﺪﺷﺎﺑ
يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نآ ﯽﻨﯿﺑ ﺮﯿﻈﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ عﻮﻨﺘﻣ
ﻦﯿﻣز ،ﯽﮑﯾژﻮﻟورﺪﯿﻫ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻣ هﺪﯿﭽﯿﭘ و ﯽﻄﺧﺮﯿﻏ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﮏﯾ هﺮﯿﻏ و ﯽﺳﺎﻨﺸﮐﺎﺧ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﺪﺷﺎﺑ ) Copola ،نارﺎﮑﻤﻫ و (2003
ﻪﮐ . رد
ﯽﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا شور زا ناﻮﺗ
ياﺮﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ لﺪﻣ
زاﺮﺗ يزﺎﺳ شور .دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا بآ
ﯽﻠﻋ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ ﺖﻗد ﻢﻏر
ﻪﮐ ﯽﯾﻻﺎﺑ
هداد يﻻﺎﺑ رﺎﯿﺴﺑ شزرا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻧراد نآ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ؛ﯽﺗاﺪﻫﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﺮﺻ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺎﻫ .ﺖﺳا ﻪﻨﯾﺰﻫ فﺮﺻ و ﯽﻧﻻﻮﻃ نﺎﻣز ف
ور ﻦﯾا زا شور يﺎﻫ
ﻪﯿﺒﺷ ياﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ ﻢﺘﺴﯿﺳ يزﺎﺳ
هﺪﯿﭽﯿﭘ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نآ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ دروآﺮﺑ و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ
عاﺪﺑا .ﺖﺳا هﺪﺷ شور ﻦﯾا ﻪﻠﻤﺟ زا
لﺪﻣ ﺎﻫ ﻪﯿﺒﺷ ﺎﯾ يزﺎﺳ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﮑﻣ و نﺎﻣز هدوﺪﺤﻣ رد ﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯾا .ﺖﺳا ﯽﮑﯾژﻮﻟورﺪﯿﻫ يزﺎﺳ
ﻪﯿﺒﺷ و ﻪﺘﺷاد ار تاﺮﯿﯿﻐﺗ نآ يزﺎﺳ
و يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ هزوﺮﻣا .ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ يدﺎﯾز تﻼﮑﺸﻣ ﺎﺑ هراﻮﻤﻫ دﺎﯾز دﺎﻌﺑا و ﯽﻄﺧﺮﯿﻏ ﺖﺷﺮﺳ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺎﻫ
شور ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻢﻫ ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ يﺎﻫ
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ نﻮﭼ ،1
ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ -
ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ يزﺎﻓ يزﺎﻓ ﻖﻄﻨﻣ ،2
ﮏﯿﺘﻧژ ﻢﺘﯾرﻮﮕﻟا و3
لﺮﺘﻨﮐ ياﺮﺑ4
ﻢﺘﺴﯿﺳ ،يﺮﻘﺒﻋ) ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻫ شور ﻦﯾا هﺪﻤﻋ ﺖﯾﺰﻣ .(1388
هﺮﻬﺑ نﺎﮑﻣا ،ﺎﻫ يﺮﺳ يﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ زا يﺮﯿﮔ
يﺎﻫ
ﺶﯿﭘ و ﯽﻧﺎﻣز شور ﻢﻬﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا .ﺖﺳا ﯽﻨﯿﺑ
يﺎﻫ نآ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ شﻮﻫ ﮏﯾ ﯽﺟوﺮﺧ و يدورو ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ندﺮﮐ راﺮﻗﺮﺑ رد ﺎﻫ
) ﺖﺳا ﻪﻠﺌﺴﻣ نآ ﮏﯾﺰﯿﻓ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﺪﻨﯾآﺮﻓ Vafakhah
، و يژﻮﻟﻮﺋژورﺪﯿﻫ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ شﻮﻫ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻦﯾا .(2012
ﻪﻨﯿﻣز رد ﺄﺻﻮﺼﺨﻣ يﺎﻫدروآﺮﺑ ي
بآ زاﺮﺗ هﮋﯾو رﻮﻃ ﻪﺑ ﺮﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يا
.ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ را Coulibaly
) نارﺎﮑﻤﻫ و (2001
زا
هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﯽﯾارﺎﮐ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﻧدﻮﻤﻧ
ﯾﻻ ﺶﯿﭘ رد ار ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ .ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻪﺋارا بآ ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ
Yoon
) نارﺎﮑﻤﻫ و (2011
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ رد ﻪﮑﺒﺷ ﯽﯾارﺎﮐ ،يا
نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ ﺶﯿﭘ رد ار
بآ ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ
ناﻮﺨﺑآ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز لﺪﻣ رد ﺶﯾﺎﻣزآ و شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﺮﻫ رد ﺎﻄﺧ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ و ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻠﺣﺎﺳ يﺎﻫ
.ﺖﺳا نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺮﯿﻣا
ﯽﻧﺎﻣﺮﮐ و يﺪﻤﺣا )
( 1391 شور ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺶﯿﭘ يﺎﻫ
ﯽﺑﺎﺘﺴﯾا ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ ﺎﺑ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ شﻮﻫ يﺎﻫ
. ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ شور ود ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
(ANN)
داد نﺎﺸﻧ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ و
رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ لﺪﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﻣا دﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ شور يﺎﻄﺧ ﻊﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ لﺪﻣ زا ﺮﺘﻬﺑ ﯽﺘﺣ ﺎﯾ و ﻪﯿﺒﺷ
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺶﯿﭘ رد
ﯽﻨﯿﺑ
دﻮﺑ ﯽﺑﺎﺘﺴﯾا ﺢﻄﺳ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﺳا ه
ر . نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﯾﺎﺿ )
( 1392 ﺶﯿﭘ ﻪﺑ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﻣﺮﻬﻣار ﺖﺷد ﯽﺑﺎﺘﺴﯾا ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ و نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ لﺪﻣ يﻻﺎﺑ ﺖﻗد ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رﺎﻬﭼ ﺞﯾﺎﺘﻧ.
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧSVM .دﻮﺑANN
نارﺎﮑﻤﻫ و يرﺎﺘﺨﻣ
) ﺒﺷ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ (1392 ﻪﮑ
ﺶﯿﭘ ﺮﺘﺴﺒﺷ ﺖﺷد رد ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯽﻨﯿﺑ
ﺶﯿﭘ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﯽﻨﯿﺑ
.ﺖﺳا ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ ﻪﻟﺎﺳ 3 و ﯽﺳﺎﻤﮐ
) نارﺎﮑﻤﻫ ﯽﻧﺎﮑﻣ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﯽﺳرﺮﺑ (1396
- بآ ﯽﺑﺎﺘﺴﯾا ﺢﻄﺳ ﯽﻧﺎﻣز ﯿﻣزﺮﯾز يﺎﻫ
ﮓﻨﯿﺠﯾﺮﮐ و رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﯽﻨ
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ ﯽﺳرﺮﺑ زا ﻞﺿﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ رﻮﺧﻼﯿﺳ ﺖﺷد رد ﯽﻣ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ لﺪﻣ ﻦﯾا
ياﺮﺑ يﺰﯿﻣآ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺶﯿﭘ .ﺪﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﺑﺎﺘﺴﯾا ﺢﻄﺳ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﯽﻨﯿﺑ ﺎﻄﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﯽﻣ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ناﻮﺗ
شور شﻮﻫ ﺎﻫ ﯽﻣ ار ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ناﻮﺗ
ﯽﮑﯾژﻮﻟورﺪﯿﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﻤﺨﺗ ياﺮﺑ ﺮﺗﺮﺑ و ﺪﻣآرﺎﮐ ﯽﺷور ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ داﺪﻤﻠﻗ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ هزاﺪﻧا نﻮﻨﻓ و راﺰﺑا يﺎﻫ ﻪﯿﺒﺷ ،دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺰﯿﻧ و يژﻮﻟورﺪﯿﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يﺮﯿﮔ
ﺳ يزﺎ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ يﺮﻣا
ﯽﻣ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ بﺎﻨﺘﺟا لﺪﻣ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ،ﻦﯾﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﺷﺎﺑ
ﻦﯿﺷﺎﻣ ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ يﺎﻫ ﺮﺑ يﺎﻫ
و نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ راد ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ
ﺖﻬﺟ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﺶﯿﭘ
هﺎﭼ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﯽﻨﯿﺑ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
ﺖﺷد رد ﺖﺳا نﺎﻐﻣ ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ راﺰﺑا نآ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ
ﺢﯿﺤﺻ هدﺎﻔﺘﺳا و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ .دﺮﮐ ﻪﺋارا يزروﺎﺸﮐ و بﺮﺷ ﺮﻈﻧ زا
1Artificial Neural Network(ANN)
2Adaptive Neuro-fuzzy Inference System (ANFIS)
3 Fuzzy Logic
4 Genetic Algorithm
3
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﺖﺷد نﺎﻐﻣ رد لﺎﻤﺷ ﯽﺑﺮﻏ ناﺮﯾا و ﻊﺑﺎﺗ نﺎﺘﺳا ﻞﯿﺑدرا رد و ﺖﻤﺴﻗ لﺎﻤﺷ نﺎﺘﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺖﺳا . نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ سرﺎﭘ دﺎﺑآ نﺎﻐﻣ ﻪﮕﻠﺟ ي
ًﺎﺘﺒﺴﻧ
هدﺮﺘﺴﮔ يا ﺖﺳا ﻪﮐ ﺎﺑ ﯽﺘﺣﺎﺴﻣ ﻎﻟﺎﺑ ﺮﺑ ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ1383 ﻊﺑﺮﻣ دوﺪﺣ ﺪﺻرد14 زا ﺖﺣﺎﺴﻣ نﺎﺘﺳا ﻞﺒﯾدرا ار ﻪﺑ دﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا هداد و ﯽﻟﺎﻤﺷ
ﻦﯾﺮﺗ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نﺎﺘﺳا ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯾا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻦﯿﺑ يﺎﻫراﺪﻣ ﻪﺟرد39
و ﻪﻘﯿﻗد12 ﺎﺗ ﻪﺟرد39 و ﻪﻘﯿﻗد42 ضﺮﻋ ﯽﻟﺎﻤﺷ و ﻪﺟرد47 و
ﻪﻘﯿﻗد10 ﺎﺗ ﻪﺟرد48 و ﻪﻘﯿﻗد21 لﻮﻃ ﯽﻗﺮﺷ زا ﻒﺼﻧ رﺎﻬﻨﻟا ﭻﯾﻮﻨﯾﺮﮔ ﻊﻗاو هﺪﺷ ﺖﺳا . ياراد نﺎﻐﻣ ﺖﺷد بآ
و ياﻮﻫ لﺪﺘﻌﻣ ﺎﺗ مﺮﮔ ﺖﺳا .
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ يﺎﻫ نآ رﺎﯿﺴﺑ مﺮﮔ و نﺎﺘﺴﻣز يﺎﻫ نآ لﺪﺘﻌﻣ و عﻮﺒﻄﻣ ﺖﺳا . ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ رد سرﺎﭘ دﺎﺑآ ﺖﺤﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ نﺎﯾﺮﺟ يﺎﻫ يﺎﯾرد رﺰﺧ و هدﻮﺗ ياﻮﻫ
يﺮﺒﯿﺳ و دﺮﺳ ﯽﻟﺎﻤﺷ ﺖﺳا . ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ نآ ﯽﻠﯿﻣ462 ﺮﺘﻣ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ ﯽﻤﮐ
،عﺎﻔﺗرا نﺎﺘﺴﻣز يﺎﻫ نآ ﻢﯾﻼﻣ و ﻪﺟرد تراﺮﺣ نآ
ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻪﺟرد ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻣ .ﺪﯾآ ﻪﻘﻄﻨﻣ ي سرﺎﭘ دﺎﺑآ نﺎﻐﻣ ﻦﯿﻣزﺮﺳ راﻮﻤﻫ و ﺢﻄﺴﻣ ﺖﺳا ﻪﮐ زا ﺖﻓﺮﺑآ يﺎﻫ دور سرا و تﺎﺒﻌﺷ نآ ﻪﺑ دﻮﺟو
هﺪﻣآ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺮﯿﻏ زا زﺮﻣ كﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﯽﻣﺮﮔ ) تﻮﮕﻧا ( ﻪﮐ ﻞﮑﺷ نﺎﺘﺴﻫﻮﮐ
،دراد ﻦﯾا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻟﺎﺒﻧد ي هزﻮﺣ ﺰﯾﺮﺑآ يﺎﯾرد رﺰﺧ ﻊﻗاو
هﺪﺷ ﺖﺳا ) . هاﻮﺨﻨﻃو
،تادﺎﺳ .(1388
سرﺎﭘ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫهﺎﭼ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ- 1ﻞﮑﺷ ناﺮﯾا و نﺎﻐﻣ دﺎﺑآ
ﻖﯿﻘﺤﺗ شور
ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
لﺪﻣ يزﺎﺳ يﺎﻫ هداد زا نﺎﻐﻣ ﺖﺷد يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ هﺎﭼ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ هﺎﭼ14
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ ) ،BH1 ،BH2
،BH3 ،BH4 ،BH5 ،BH6 ،BH9 ،BH13 ،BH15 ،BH16 ،BH19 ،20BH ،BH21 (BH23 ﯽﺟوﺮﺧ و يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،
ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ،ﺖﺷد زا يرﺎﻣآ هرود لﻮﻃ ﺎﺑ
كﺮﺘﺸﻣ ) لﺎﺳ11
ﺎﺗ1382 (1393 ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﻪﮐ .
زاﺮﺗ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ،ﺖﺷد زا ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ ﺮﺑ .
ﻦﯾا سﺎﺳا ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ اﺮﺑ
ي ﮏﯾ هرود ﻪﮐ ،ﻪﻟﺎﺳ11 هداد ﺪﺻرد80
و شزﻮﻣآ ياﺮﺑ ﺎﻫ د ﺪﺻرد20
هدا و نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا
شور نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ يﺎﻫ دروآﺮﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ و
.ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ
4
ﻦﯿﺷﺎﻣ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ يﺎﻫ
1ﻦﯿﺷﺎﻣ ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻞﻧﺮﮐ ﻊﺑاﻮﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ار ﻪﻟﺎﺴﻣ دﺎﻌﺑا ،ﯽﻄﺧ ﺮﯿﻏ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ يﺎﻫ ،ﯽﻄﺧ ﻞﻧﺮﮐ عﻮﻧ ﺎﻬﭼ ﻞﻤﻋ رد .ﺪﻫد
ﻪﻠﻤﺟ ﺪﻨﭼ ﻞﻧﺮﮐ ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﺳﻮﮔ ﻞﻧﺮﮐ و ﮏﯿﻟﻮﺑﺮﭙﯿﻫ ﺖﻧاﮋﻧﺎﺗ ﻞﻧﺮﮐ ،يا
هﺪﻨﻨﮐ لﺮﺘﻨﮐ ﻪﮐ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﻢﯿﻤﺼﺗ ﻊﺑﺎﺗ ،ﺖﯾﺎﻬﻧ رد .ﺪﻧﻮﺷ
لﺪﻣ هﺪﻨﻫد ﻢﯿﻤﻌﺗ و ﯽﻧﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ هﺪﻨﻨﮐ لﺮﺘﻨﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﺳﻮﮔ ﻊﺑﺎﺗ نﺎﺳﻮﻧ ناﺰﯿﻣ ) ﺖﺳاSVM
وYU Liongs ، .(2006 ﻦﯾا رد
ﻊﺑﺎﺗ ندﻮﺑ دﺮﺑرﺎﮐﺮﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻋﺎﻌﺷ ﻞﻧﺮﮐ
ﻦﯾا زا ﻊﺑﺎﺗ رد ﯽﺴﯾﻮﻧ ﺪﮐ سﺎﺳا ﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﻨﯾآﺮﻓ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺎﻄﺧ و ﯽﻌﺳ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻞﻧﺮﮐ ﻊﺑﺎﺗ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ و مﺎﺠﻧا ﺐﻠﺘﻣ ﻂﯿﺤﻣ .
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ
2ﻪﮑﺒﺷ يﺮﯿﮔدﺎﯾ يﺎﻫﻮﮕﻟا زا ﻦﺘﻓﺎﯾ ﻢﯿﻤﻌﺗ و ﯽﻧاﻮﺧاﺮﻓ ،يﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ هداد
ﻪﮑﺒﺷ ًﻻﻮﻤﻌﻣ .ﺪﻨﺘﺴﻫ اراد ار ﺎﻫ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
ﯽﻣ شزﻮﻣآ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻞﯾﺪﺒﺗ صﺎﺧ ﯽﺟوﺮﺧ ﮏﯾ ﻪﺑ ار صﺎﺧ يدورو ﮏﯾ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﯿﺑ
) ،نارﺎﮑﻤﻫ وRaid .(2004
نﺪﺷ ﮏﭼﻮﮐ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ
نزو ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ
يدورو ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ )
Vafakha ،
؛ 2012
Imeri ،نارﺎﮑﻤﻫ و .(2000
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ شزﻮﻣآ ﻒﻗﻮﺗ و ﺐﻘﻋ ﻪﺑ ﺎﻄﺧ رﺎﺸﺘﻧا شزﻮﻣآ ﻢﺘﯾرﻮﮕﻟا ﺎﺑ رﻮﺧ ﺶﯿﭘ ﻪﮑﺒﺷ زا يزﺎﺴﻟﺪﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
هداد و .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ نﻮﻣزآ و شزﻮﻣآ ﻪﺘﺳد ود ﻪﺑ ﺎﻫ
هداد %80 و شزﻮﻣآ ياﺮﺑ ﺎﻫ ود زا و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نﻮﻣزآ ياﺮﺑ %20
ﻊﺑﺎﺗ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺟوﺮﺧ ﻪﯾﻻ رد ﯽﻄﺧ ﻊﺑﺎﺗ زا و ﯽﻧﺎﯿﻣ ﻪﯾﻻ رد ﮏﯿﻟﻮﺑﺮﭙﯿﻫ ﺖﻧاﮋﻧﺎﺗ ﻊﺑﺎﺗ و ﺪﯿﺋﻮﻤﮕﯿﺳ
لﺪﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا رﺎﯿﻌﻣ ﺎﻫ
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ لﺪﻣ
ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﯾﺎﻤﻧ زا
ﺎﻄﺧ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ روﺬﺠﻣ يﺎﻫ )
( RMSE ﻦﯿﯿﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ و
) R2 ( ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ اﺮﺟا يﺎﻫﻮﮕﻟا لﺪﻣ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﻬﺟ هﺪﺷ
ﺶﯿﭘ ياﺮﺑ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ بﺎﺨﺘﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يﻮﮕﻟا :ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﯽﻨﯿﺑ
) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ (1 ) يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،(t
) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،(t ) ﺎﻨﺒﻣ هﺎﭼ رد بآ ﺢﻄﺳ ،(t
يﻮﮕﻟا .(t-1 ) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ (2
ﻣ ،(t ) يدورو بآ ناﺰﯿ ،(t
) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،t
يﻮﮕﻟا .(t-1 ) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ (3
) يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،(t ،t
) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،(t-1 يﻮﮕﻟا .(t
) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ (4 ،t
ناﺰﯿﻣ ،(t-1
) يدورو بآ ) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،(t
يﻮﮕﻟا .(t ) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ (5
،t ) يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،(t-1 ،t
) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،(t-1 ،t-1
ﺳ ،(t رد بآ ﺢﻄ
) ﺎﻨﺒﻣ هﺎﭼ يﻮﮕﻟا .(t-1
) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ (6 ،t
) يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،(t-1 ،t
) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،(t-1 ،t-1
) ﺎﻨﺒﻣ هﺎﭼ رد بآ ﺢﻄﺳ ،(t ،t-1
.(t-2
لوﺪﺟ لﺪﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ1 ﺖﺳا هﺪﺷ داد نﺎﺸﻧ نﻮﻣزآ و شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يزﺎﺳ
ﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ مﻮﺳ يﻮﮕﻟا
ﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ )RMSE /129 .ﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ و يزﺎﺳ لﺪﻣ ﺖﻬﺟ ﻮﮕﻟا ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ (0
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺞﯾﺎﺘﻧ
لﺪﻣ هﺎﭼ رد بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يزﺎﺳ لوﺪﺟ رد ﻪﮐ .ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ بﺎﺨﺘﻧا يﻮﮕﻟا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ2 لﺪﻣ زا
-
.ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ نﻮﻣزآ و شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد يزﺎﺳ
لوﺪﺟ هﺎﭼ رد ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ1 ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ هﺎﭼ
ﻪﮑﺒﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ شزﻮﻣآ
نﻮﻣزآ
R2 RMSE
R2 RMSE
1 BH1
- -7 4 /98
0 /092
0 /99
0 /074
0
1 BH2
- -5 4 /84
0 /24
0 /68
0 /24
0
1 BH3
- -8 4 /79
0 /4
0 /51
0 /38
0
1 Sub Vector Machine (SVM)
2 Artificial Neural Network
5
1 BH4
- -12 4 /97
0 /19
0 /84
0 /15
0
1 BH5
- -3 4 /95
0 /064
0 /99
0 /062
0
1 BH6
- -7 4 /94
0 /13
0 /98
0 /12
0
1 BH9
- -11 4 /94
0 /39
0 /97
0 /29
0
1 BH13
- -8 4 /99
0 /041
0 /99
0 /087
0
1 BH15
- -14 4 /82
0 /17
0 /94
0 /129
0
1 BH16
- -12 4 /45
0 /55
0 /71
0 /3
0
1 BH19
- -3 4 /94
0 /12
0 /99
0 /1
0
1 BH20
- -10 4 /99
0 /094
0 /99
0 /088
0
1 BH21
- -6 4 /72
0 /32
0 /92
0 /21
0
1 BH23
- -7 4 /51
0 /27
0 /82
0 /21
0
لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﻮﻣزآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 1
هﺎﭼ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ رد ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﮐ ددﺮﮔ يﺎﻫ
ﻦﯾﺮﺗ ﻢﮐ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ .دراد يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣRMSE
ﺎﺑBH5 /062 ﻢﮐ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ ار نآ ﺖﻠﻋ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ0
ﺶﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد .ﺖﺴﻧاد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يرﺎﻣآ هرود ﯽﻃ رد هﺎﭼ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗ
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣRMSE ﺎﺑBH3
/38 ﻪﮐ .ﺖﺳا0
هﺎﭼ ﻦﯾا رﺎﻣآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﯿﺑ هﺎﭼ ﻦﯾا رد زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ
هﺎﭼ ﻪﯿﻘﺑ زا ﺮﺗ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ .
رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ لﺪﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
لﺪﻣ ياﺮﺑ بآ ﯽﻔﯿﮐ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ يزﺎﺳ لﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز
SVM ﺐﯾﺮﺿ ﻪﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا مزﻻ ،C
وε ﻦﯾا يزﺎﺳ ﻪﻨﯿﻬﺑ ياﺮﺑ .ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻨﯿﻬﺑγ
ﺶﯿﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻄﺧ و ﯽﻌﺳ شور زا ﺐﯾاﺮﺿ هﺎﭼ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ
ﻊﺑﺎﺗ ﻞﻧﺮﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
لوﺪﺟ رد ﯽﻌﺑﺎﺷ .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ2
لوﺪﺟ هﺎﭼ رد رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ لﺪﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ2 ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ هﺎﭼ
ﺐﯾﺮﺿ ﺐﯾﺮﺿ C
ﺐﯾﺮﺿ ε γ شزﻮﻣآ
نﻮﻣزآ
R2 RMSE
R2 RMSE
10 BH1
/1
0 /167 0 /99 0 /15
0 /98
0 /13
0
10 BH2
/15 0 /239 0 /99 0 /07
0 /99
0 /05
0
10 BH3
/1 0 /21 0 /68 0 /22
2 /42
0 /34
2
10 BH4
/2 0 /27 0 /97 0 /25
0 /67
0 /22
0
10 BH5
/15 0 /22 0 /98 0 /17
0 /88
0 /14
0
10 BH6
/15 0 /17 0 /99 0 /18
0 /98
0 /15
0
10 BH9
/1 0 /19 0 /99 0 /14
0 /97
0 /15
0
10 BH13
/15 0 /21 0 /99 0 /12
0 /93
0 /35
0
10 BH15
/1 0 /22 0 /99 0 /07
0 /98
0 /08
0
10 BH16
/2 0 /161 0 /99 0 /17
0 /97
0 /17
0
10 BH19
/15 0 /25 0 /99 0 /18
0 /99
0 /21
0
10 BH20
/15 0 /13 0 /99 0 /12
0 /99
0 /06
0
10 BH21
/1 0 /191 0 /98 0 /08
0 /95
0 /11
0
10 BH23
/1 0 /14 0 /99 0 /05
0 /97
0 /07
0
لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﻮﻣزآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد2
رد رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ لﺪﻣ ﻪﮐ ددﺮﮔ ﺶﯿﺑ
هﺎﭼ ﺮﺗ ﺎﻫ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ رد ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
هﺎﭼ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﮐ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣRMSE
ﺎﺑBH2 /05 ﺶﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ0 ﻦﯾﺮﺗ
يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ هﺎﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣRMSE ﺎﺑBH3
/22 ﺶﯿﺑ هﺎﭼ ﻦﯾا رد زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ هﺎﭼ ﻦﯾا رﺎﻣآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ .ﺖﺳا2 هﺎﭼ ﻪﯿﻘﺑ زا ﺮﺗ
ﺎﻫ
6
ﯽﻣ ﻞﮑﺷ .ﺪﺷﺎﺑ ﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ2
ﺶﯿﭘ زا ﻞ يﺎﻫ هﺎﭼ رد ار ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﯽﻨﯿﺑ وBH2
لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ارBH5 ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ .ﺪﻫد
ﻒﻟا
ب
ﻞﮑﺷ - 2 لﺪﻣ زا ﺞﯾﺎﺘﻧ ب و ﻒﻟا لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يزﺎﺳ
نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ رادﺮﺑ
هﺎﭼ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ وBH2
BH5
ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﯿﮔ
ﺶﯿﭘ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد هﺎﭼ رد بآ زاﺮﺗ ﯽﻨﯿﺑ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ هداد يﺎﻫ
نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يوﺎﮐ
ﯽﺑﺎﯾزرا .ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ رادﺮﺑ ﻞﻤﻋ
دﺮﮐ لﺪﻣ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ﻪﯾﺎﻤﻧ يﺎﻫ RMSE و R2 ﺪﯾدﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻦﯾا ﻪﯾﺎﻤﻧ ﺎﻫ ﯽﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ يﺮﺗﺮﺑ لﺪﻣ
ﺎﻫ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ار ﺮﯾدﺎﻘﻣ
هﺪﻫﺎﺸﻣ يا و ﯽﻨﯿﻤﺨﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ . ﺶﯿﺑ ﻦﯾﺮﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﻌﻣ و راد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺎﻄﺧ
شور ار ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ . ﺶﯿﭘ ياﺮﺑ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ زاﺮﺗ ﯽﻨﯿﺑ
هﺎﭼ ﻪﮐ مﻮﺳ يﻮﮕﻟا ﺎﺑ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
) ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ) يدورو بآ ناﺰﯿﻣ ،(t
،t ) ﯽﺟوﺮﺧ بآ ناﺰﯿﻣ ،(t-1
،(t ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﺖﺷاد ﺮﺑ رد ار )RMSE
/129 ﻪﺑ (0
ﯽﻣ ار نآ ﻞﯿﻟد .ﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا يزﺎﺳ لﺪﻣ ﺖﻬﺟ ﻮﮕﻟا ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ رد ﻪﮐ دﺮﮐ نﺎﯿﺑ رﻮﻃ ﻦﯾا ناﻮﺗ
ﻢﻫ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يدورو -
ﻢﻫ ﻦﯾا ﻪﮐ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﯽﻔﯿﻌﺿ ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ ﯽﻄﺧ ﺲﻧﺎﯾراو دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻄﺧ
زا ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ دروآﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و هﺪﯾدﺮﮔ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﺮﺘﻤﮐ يﺎﻫ
ﻢﻫ .ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﻪﺋارا ار لﺪﻣ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ لﺪﻣ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ
ﻦﯿﺷﺎﻣ و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ
ﺎﺒﯿﺘﺸﭘ هﺎﭼ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ يزﺎﺳ ﻪﯿﺒﺷ رد ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ رادﺮﺑ ن دراد يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا . Coulibali
) نارﺎﮑﻤﻫ و (2001
،
) نارﺎﮑﻤﻫ وYoon ،(2011
يﺮﯿﻣا ﯽﻧﺎﻣﺮﮐ و يﺪﻤﺣا )
ر ،(1391 نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﯾﺎﺿ )
،(1392 ) نارﺎﮑﻤﻫ و يرﺎﺘﺨﻣ و ﯽﺳﺎﻤﮐ و (1392
) نارﺎﮑﻤﻫ آ دراد ﯽﻧاﻮﺨﻤﻫ (1396
ن ﯽﺳرﺮﺑ رد ﺰﯿﻧ ﺎﻫ شور ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ نﺎﺸﯾﺎﻫ
هداد يﺎﻫ ﺶﯿﭘ رد ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ يوﺎﮐ بآ زاﺮﺗ ﯽﻨﯿﺑ
.دراد ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ﻞﻣﺎﻋ زا ﻪﮐ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮏﯾژﻮﻟﻮﺋژورﺪﯿﻫ يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ ندﻮﺑ ﯽﻄﺧﺮﯿﻏ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﯽﺑ يﺎﻫ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ رﺎﻤﺷ
ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻢﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﻠﻏا ﺗ ﺮﺑ نوﺰﻓا و ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘ
ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯿﻨﭼ ﺮﯿﺛﺎ ﺐﯿﮐﺮﺗ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﮐ هﺪﺷ هﺪﯿﭽﯿﭘ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﮏﯾ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻬﻧآ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻤﻧ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻧﺎﺳآ ﻢﻫ .ﺪﺷﺎﺑ
ﻊﻤﺟ ندﻮﺑ ﺮﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ هداد يروآ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا موﺰﻟ ﺎﻫ هداد يﺎﻫ
-
ﯽﻣ بﺎﺠﯾا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ار يوﺎﮐ لﺪﻣ .ﺪﻨﮐ
هداد يﺎﻫ وﺎﮐ لﺪﻣ ﻦﯾﺮﺗ دﺮﺑ دﺮﺑﺎﮐﺮﭘ زا ﯽﮑﯾ ي ﺶﯿﭘ رد ﺎﻫ
لﺪﻣ و ﯽﻨﯿﺑ هﺪﯿﭽﯿﭘ ﻞﺋﺎﺴﻣ يزﺎﺳ
ﻢﻫ و ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﺋژورﺪﯿﻫ و ﯽﮑﯾژﻮﻟورﺪﯿﻫ ﺶﯿﭘ رد ﻻﺎﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ و ﻢﮐ يﺎﻄﺧ ﺪﺻرد ،ﻻﺎﺑ هدزﺎﺑ ياراد ﻦﯿﻨﭼ
هﺪﯾﺪﭘ ﯽﻧﺎﻣز ﯽﻨﯿﺑ يﺎﻫ
ﻦﯾا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد .ﺖﺳا ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﺋژورﺪﯿﻫ لﺪﻣ
ﯾز بآ زاﺮﺗ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ ﺖﺳا ردﺎﻗ ﺎﻫ ﺮ
ﺶﯿﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هدوﺪﺤﻣ رد ار ﯽﻨﯿﻣز زا و هدﻮﻤﻧ ﯽﻨﯿﺑ
4 4.5 5 5.5 6 6.5 7 7.5
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ)ﺮﺘﻣ(
نﺎﻣز ) هﺎﻣ ( BH2 هﺎﭼ
يا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ
0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﺢﻄﺳ)ﺮﺘﻣ(
نﺎﻣز ) هﺎﻣ ( BH5 هﺎﭼ
يا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ رادﺮﺑ نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ ﻦﯿﺷﺎﻣ
7
ﻪﻨﯾﺰﻫ و نﺎﻣز فﺮﺻ ﺶﯿﺑ ﯽﻟﺎﻣ يﺎﻫ
ﻮﻠﺟ ﺮﺗدﺎﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ ﺮﻔﺣ ﺖﻬﺟ ﺮﺗ ﯽﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﯾﺎﻤﻧ يﺮﯿﮔ
و ﻦﯿﻟﻮﺌﺴﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳرد هدﺎﻔﺘﺳا و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺖﻬﺟ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ هﺎﭼ زا
.ﺪﻧﺎﺳر يرﺎﯾ يﺮﺘﻣوﺰﯿﭘ يﺎﻫ
ﻊﺑﺎﻨﻣ
.1 ،.م ،ﯽﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﻣﺎﺴﺣ و ،.ف ،يﺪﻤﺣا ﺮﯿﻣا بآ ﺢﻄﺳ ﻦﯿﻤﺨﺗ .2011
ﻦﯿﻟوا ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ شﻮﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز
.ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا .بﻼﺿﺎﻓ و بآ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ
.2 ﯽﺣﺎﯾر و .ا ،يﺪﯿﻬﺷ ،.ا ،ﯽﻌﺷﺎﺧ ،.ا ،ﯽﯾﺎﺿر ،.ح ،روﺪﻣ
.1393 لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﻤﮐ
ﯾ ﻦ ﺷﺎﻣ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﯿ
ﻦ اﺮﺑ رادﺮﺑ ي ﺒﺷ ﯿ ﻪ
زﺎﺳ ي ﺎﻄﻣ) بآ لوﺪﺟ درﻮﻣ ﻪﻌﻟ
ي (ﺰﻣﺮﻬﻣار ﺖﺷد : ،ﯽﺸﮑﻫز و يرﺎﯿﺑآ ﻪﻠﺠﻣ ،
)4 :(7 -510 . 520
.3 ،.ي ،يﺪﻤﺤﻣ و .ج ،ﯽﮐرﺎﺒﻣ ،.ه ،يﺮﻘﺒﻋ لﺪﻣ ﯽﺳرﺮﺑ .1388
لﺎﻨﮕﯿﺳ ﺪﯾﺮﺒﯿﻫ يزﺎﺳ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﺧدور نﺎﯾﺮﺟ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻪﺷﻮﺧ و ﯽﻋﺎﻌﺷ يدﺎﯿﻨﺑ ﻊﺑﺎﺗ شرﺎﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﯽﺒﺗاﺮﻣ ﻪﻠﺴﻠﺳ يﺪﻨﺑ
- و مﻮﻠﻋ ﯽﻠﻣ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻤﺠﻨﭘ ،بﺎﻧاور
ص ،جﺮﮐ ،ناﺮﯾا يرادﺰﯿﺨﺑآ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ -2036
. 2049
.4 ،.ا ،ﺎﻨﯿﻬﺑ و .ح ،يزردﻮﮔ ،.م ،ﯽﺳﺎﻤﮐ ﯽﻧﺎﮑﻣ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﯽﺳرﺮﺑ .1396
- بآ ﯽﺑﺎﺘﺴﯾا ﺢﻄﺳ ﯽﻧﺎﻣز شور ﻪﺑ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز يﺎﻫ
) نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ ) ﮓﻨﯿﺠﯾﺮﮐ و (SVM
Kriging ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﯾﺮﺸﻧ ،(رﻮﺧﻼﯿﺳ ﺖﺷد :يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ) ،(
يﺎﻫ
،كﺎﺧ و بآ ﺖﻇﺎﻔﺣ )24
:(4 -195 .209
.5 ،.ع ،يﺮﯾﺪﻧ و .ح.ا ،ﯽﻤﻇﺎﻧ ،.ز ،يرﺎﺘﺨﻣ ﺶﯿﭘ .1392
لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ زاﺮﺗ ﯽﻨﯿﺑ ﻪﮑﺒﺷ
ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
ﻦﯿﻣز ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ،(ﺮﺘﺴﺒﺷ ﺖﺷد :يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ) ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ،يدﺮﺑﺎﮐ ﯽﺳﺎﻨﺷ
)8 :(4 -345 . 353
6. Coulibaly, P., Anclil, F., Aravena, R. and Brnard, B., 2001. Artificial neural network modeling of water table depth fluctuations. Water Resources Research, 37(4):885 -896.
7. Coppola, E., Szidarovszk, F., Poulton, M. and Charles, E. 2003. Artificial neural network approach for predicting transient water level in a multilayered groundwater system under variable state, pumping, and climate conditions. Journal of Hydrologic Engineering, 8(6):348 - 360.
8. Imrie, C.E., Durucan, S. and Korre, A., 2000. River flow prediction using artificial neural networks:generalisation beyond the calibration range, Journal of Hydrology, 233:138–153.
9. Riad, S., Mania, J., Bouchaou, L. and Najjar, Y., 2004. Predicting catchment flow in a semi-arid region via an artificial neural network technique, Hydrological Processes Journal ,18(13): 2387–2393.
10. Vafakhah, M., 2012. Application of artificial neural networks and adaptive neuro-fuzzy inference system models to short-term streamflow forecasting, Canadian Journal of Civil Engineering, 39(4): 402-414.
11. Yoon, H., Jun, S.C., Hyun, Y., Bae, G.O. and Lee, K.K., 2011. A comparative study of artificial neural networks and support vector machines for predicting groundwater levels in a coastal aquifer, Journal of Hydrology, 396:128 –138.
12. Yu, X. and Liongs, S.Y., 2006. Forecasting of hydrologic time series with ridge regression in feature space, Journal of Hydrolog, 332 (3-4): 290-302.
Estimation of Groundwater Level in Pyzometric Wells of Moghan Plain (Parsabad) Using Data Mining Methods
Abstract
Precise modeling and prediction of groundwater level is one of the key elements of water resources management and environmental policies. In this research, the efficiency of artificial neural network models and vector support machine in estimating the groundwater level in Moghan plain (Parsabad) was evaluated. For this purpose, groundwater level data in 14 piezometric wells in the plain with a
8
length of 11 years from 2003 to 2014 as a dependent variable, and from the data of rainfall, the amount of water entering the plain and the amount of discharge water from the plain to the independent variables was used. In order to predict the groundwater level, different models were used for the input of the model, considering that the third pattern with inputs of rainfall (t), input water (t, t- 1), discharge water (t) has the lowest RMSE (0.99) was selected as the best model for modeling and predicting level of level. The results of artificial neural network model showed that artificial neural network has a good ability to simulate the level of piezometric wells. So that the lowest RMSE of the piezometric well BH5 is 0.062, while the maximum RMSE of the piezometric well BH3 is 0.38. And the results of the vector car model showed that the vector support model in most wells had a good ability to simulate the level of piezometh wells. So that the lowest RMSE for piezometric well BH2 is 0.05. While the highest RMSE for the piezometric well BH3 is 2.22.
Keywords: Predecting, ANN, SVM, Moghan plain (Parsabad), piezometric well
9
