/ l/U THE Vl/OT TROI CUA TINH LAM DONG TRONG PHAT TRIEN DU LICH VUNG TAY NGUYEN
TRlTOfNG QUANG HAI*, Dl/CfNG THI T H U Y "
GIANG VAN TRQNG*
Tdm tat: Lam D6ng co vi thS quan trpng trong phat triSn du lich vung Tay Nguyen. Nhd co lgi the so sanh ve nhiSu mat, tinh Lam D^ng da thu hut luong Ion du khach va dat doanh tiiu vugt trpi so voi cac tinh vung Tay NguySn. Bai viet phan tich nhijng uu the ve cac phan he du lich: i, Tai nguyen du hch; ii, Co so v|t chSt ky thuat du lich; iii, T6 chiic lanh th6, quan ly va dich vu du lich; luan giai nhung thanh ti^i da dat dugc va han ch6 trong phat triln du lich tinh Lam Dong. Tren co so do nghien cuu de xuat mpt s6 nhom giai phap day m£inh phat trien du lich tinh Lam D6ng, g6m: i. Da dang hoa va ning cao chat lugng san phim du Ijch; ii, Tuyen truyin, quang ba du lich; iii, Nang cao chat lugng nguon nhan lire; va iv, Diu tu phat trien du lich.
SIGNIFICANT COMPETITIVE ADVANTAGES OF LAM DONG PROVINCE IN TOURISM DEVELOPMENT IN CENTRAL HIGHLANDS
Abstract: Lam Dong has a strategic position in tourism development of the Central Highlands.
Due to its competitive advantages on multiple aspects, Lam Dong province has attracted numerous tourists and reached relatively high tourism revenue in comparison with other provinces in the Central Highlands. The paper provides analysis on competitive advantages in regard to tourism subsystems: i. Tourism resources; ii. Tourism technical infrastructure;
iii.Territorial organization, tourism management and services; together with explanation on the achievements and limitations in tourism development of Lam Dong province. Corresponding solution sets towards promoting tourism development of Lam Dong province are then proposed, including: i. Diversifying and enhancing quality of tourism products; ii. Tourism propaganda and promotion; iii. Quality enhancement of human resource; and iv. Investment in tourism development.
I. D|it \in de tap trung hon 80% lugt khach du lich ddn Trong nhung thap ky viia qua, nganh du Tay Nguyen. Nhu cau luu tru ciia du khach lich tinh Lam D6ng da lien tuc d6i mai va theo do ngay mot tang, keo theo sy phat trien phat trien theo hudng chuyen nghiSp va ben kha nhanh cua he thong khu nghi duong, nha vung. Lam Dong nam ke can voi Vung hang, khach san t^i thanh pho Da Lat.
Duyen hai Nam Trung Bp va Vung kinh te Thu nhap du lich tinh Lam Dong dong gop trpng dilm phia Nam, co lpi thi vl tai 83,9% vao tdng doanh thu du lich vung Tay nguyen du Hch phong phu va dpc dao, thuan Nguyen (Truong Quang Hal va nnk, 2014), lgi cho phat triln nhilu loai hinh du lich. mang lai viec lam cho hon 90% s6 lugng lao Lam Dong vdi thanh pho du Ijch Da L^t noi dpng du Ijch ciia vung, la dia phuong co co tilng, la trung tam du lich ciia vung Tay cau san pham du lich va thi truong khach du Nguyen, tro thanh diem den hap din cua lich da dang nhat vung. Trong khuon khd dong dao khach du Ijch trong va ngoii nuoc, thuc hien de tai cap nha nuoc Nghien cihi,
' GS.TS. Tivang Quang Hai, Ths. Giang VSn Trpng, V\^n VN hgc va KHPT, OHQGHN
ThS. Duong Thj Thuy, Tnffi-ng Dgi hpc Khoa hpc Tg- nhien, DHQGHN 3
Tfip chi nghien cim Bja ly nhan van, s6 2 (9) • Thing 6/201S
ddnh gia tdng hgp tai nguyen du lich, hoach dinh khong gian va di xuat cdc gidi phdp^
phdt triin du lich & Toy Nguyen, ma so TN3/T18, cac tac gia da tap trung phan tich nhiing uu thS vugt troi ve phat trien du lich cua tinh LSm D6ng, tir do dS xu4t mot s6 giai phdp nang cao hi?u qua va tinh bin viing cua du lich dia phuong thong qua phuong phap t6ng b(^, phan tich tai lieu, diSu tra Idiao sat v4 phan tich SWOT (diSm manh, digm ySu, CO hoi, thach thiic, strengths, weaknesses, opportunities and tlireats).
2. Tai nguySn du Ijch phong phii va doc dio
Lam D6ng Id tinh c6 ngu6n tai nguySn du lich rat phong phu, da dang va d^c dao. Toan tinh CO khodng 21 diSm du lich tu nhi&i diSn hinh dang dugc khai thic du lich hieu qua, g6m nhilu dang tai nguy6n khdc nhau v6i 7 thdc UHdc tu nhien (n6i bat nhu Datanla, Prenn, Dambri, Cam Ly); 2 su6i nuoc tvr nhien (su6i Tito vd su6i nuoc nong Dam Rong); 6 cdnh quan ho (ddc sac voi cac ho Xuan Huong, TuySn Lam, Dan Kia - Su6i Vdng, Than Thd), vutei qu6c gia Bidoup - Niii Bd, 2 khu rimg vd nhieu cdnh quan co siic hAp d§n khdc nhu dinh Lang Biang, thung lilng tinh yfiu, vuon hoa Dd L^t. Ben c?nh d6, Lam D6ng con nhilu dilm tai nguyen du Ijch tu nhien co gid tri dae biet, nh4t Id h? thong thdc vd ho co the phuc vu du Ijch trong giai doan lau dai nhu thdc Phi Lieng, thdc Tinh Tang (Dam Rong), thac HujTih Chuoc, thdc Queyon, thdc LiUang, hfl Nam Phuang, khu rimg nguyen sinh Bdo LQC, ho Bdy Mau,... Tdi nguyen du lich nhan vdn Cling rat da dang, nhu nep sinh hoat van hod dOc ddo ciia nguoi Ma, K'Ho,... va cac nghe thu cong truyin thfing ddc sdc nhu then df t, dan Idt, cdc kilu kiln tnic chau Au thi ky XX 6 Da L?t, milu thd, khong gian van hoa cong chieng, cdc le hoi truyin th6ng nhu il hpi dam trdu, ll com mod,.,.
3. To chiic Idnh tho du lich hffp ly
T6 chiic lanh thi (TCLT) du Ijch la bo tri khung lanh thi cho phat triln du lich. Khi ddnh gid t l chiic lanh thi du lich can thiSt phai xem' xet thuc trang phat triln ngdnh theo lanh thi. Kit qua ddnh gid vl thuc trang ngdnh Id can cii quan trpng xac dinh tinh ben vOng cua TCLT bcri mpt TCLT du Hch hpp ly duoc xdy dvmg tren quan dilm bin vOng phdi dam bao co dupe nhihig san pham hdp din tren co sd khai thdc co hi$u qud cdc tilm nang du Uch theo Idnh thi. Tir do din din su tang truong vl khdch, vl doanh thu, vl dong gop GDP, su phdt triln he thing co sd ha tdng (CSHT) du lich; su phdt triln ddi ngu lao dpng du lich va su tdng trudng trong diu tu du Ijch.
He thing tuyin dilm du lich tao dilu ki?n cho cac doanh nghi$p td chiic cdc tour du lich chuyen dl khai thdc tilm ndng du l(ch. Cdc chuong trinh dd tao nen cdc sdn pham du l;ch ddc ddo nhu du lich tuan trdng mat, tour du lich ll hpi, tour du Ijch vdn hoa, tour du Ijch m^ohilm,...
Mpt so tour du lich cd khd ndng thu hdt khdch Idn: nhu tour du Ijch h i Tuyin Lam, tour du Hch sinh thai (DLST) Lang Biang.
Nhung Cling cd mot sd khu du lich ting hpp qudc gia dupe khai thac nhimg chua dat hi^u qua cao: Dan Kia - Suli Vang, vudn quIc gia Bidoup - nui Bd, vudn qudc gia Cdt Ti6n (Lam Ddng).
Dilm du Hch la cip thip nhit trong h?
thdng phdn vi TCLT du lich (Nguyin Minh Tue vd nnk, 2010). Dilm du lich thudng Id noi tap trung mdt loai tdi nguyen (t\r nhien hay nhan vdn), hay mpt loai cdng trinh rieng bidt phuc vu du lich hodc kit hpp cd hai. Cdc dilm du Hch dupe kit nli vdi nhau bdng cdc tuyin du lich npi vimg hodc tuyin lien vimg.
Cac tuyin du Ijch tai Lam Ding hi?n nay da phin xudt phat tir thdnh phi Dd Lat vdi cac tuyin du Hch chinh ket noi cdc huyfn trong tinh nhu: Dd Ljt - Lien NghTa - Di Linh - Bdo Ldc- Madagui (theo QL.20); Dd Lat -
Tnrang Quang Hai, Duong Thj Thuy, Glang Van Trong-Wuthe virat trgi ciia...
Hd Da Nhim, dto Ngoan Muc (theo QL.20);
Da Lat - Lac Duong - Lang Biang.
Cdc tuyin du Hch lien vimg theo dudng bp chii trpng ket ndi cac trung tam du lich Idn nhu Dd Lat, Nha Trang, Phan Rang Thdp Cham, Viing Tdu, TP. H6 Chi Minh nhu:
tuyen Dd Lat - Phan Rang - Thap Chdm gan vdi tuyen du lich xuyen Viet, tuyen "Con dudng Di sdn mien Trung" (theo QL.20 vd QL.27B qua deo Ngoan Muc); tuyin Da Lat - Da Chay (Lac Duong) - Khanh Le (Khdnh Vinh Khdnh Hda) Nha Trang (theo TL.723); tuyin Da Lat - TT. Dinh Van - Lien Son - Buon Ma Thupt (Ddk Ldk) gdn vdi tuyin du lich "Con dudng xanh Tdy NguySn"
vd tuyin du Ijch "Dudng Hd Chi Minh huyin thoai" (theo QL.20 va 27).
Trong Quy hoach tong the phdt trien du lich viing Tdy Nguyen den nam 2020, tdm nhin 2030 (Tdng Cyc Du lich Viet Nam, 2012) dd hoEich dinh xdy dung 4 khu du Hch quoc gia t?ii vimg Tdy NguySn, trong do Ldm Ding cd 2 khu dupe uu tien tdp trung diu tu phdt triln Id Khu du lich tong hpp sinh thdi nghi dudng Dankia Dd Lat va Khu du lich sinh thdi nghi dudng h i Tuyin Lam. Hien nay, khu DLST nghi dudng hd Tuyin Ldm di vdo host ddng edn Khu du lich quIc gia Dankia Da Lat dupe quy hoach, nhung viec thuc hien quy hoach edn han chi ca vl ngudn lire va co che qudn ly.
Cimg vdi h$ thong cac khu, dilm, tuyin du lich trong Quy hogch tong thi phdt trien du lich Viet Nam din ndm 2020, tdm nhin 2030 dd dinh hudng phdt triln 12 dd thi du Hch cua cd nude (Bp Vdn hda The thao vd Du lich, 2013), trong do Da Lat la dd thj du Hch duy nhat cua vimg Tdy Nguyen. Dd Lat da ddu tu phdt trien manh du lich tham quan, du lich nghi duSng vd du lich sinh thdi.
Hifn nay, Ldm Dong dang phdt trien cd hi^u qud 07 khu du lich diln hinh; 1) Khu du Hch h i Dankia - Sudi Vdng: Khu du lich tdng hpp qudc gia; 2) Khu du lich hd Tuyin Lam:
Khu du lich chuyen de quoc gia; Vd mdt sd khu du lich phuc vu du lich sinh thai, nghi dudng: 3) Khu du lich Lang Biang; 4) Khu du lich Vudn qudc gia Bidoup (khu du lich sinh thdi); 5) Khu du lich thung liing Tmh yeu; 6) Khu du lich h i TiSn; 7) Khu du lich hd vd thdc Prenn. Vdi mat dp day dae cua cdc diem tdi nguyen du Hch, Dd L?t trd thanh dia bdn cd uu the vupt trpi trong phat trien du lich cung nhu kinh te du Hch so vdi cdc khu v\rc xung quanh. Khdng nhihig the, vdi vi tri die dia trong Hen kit du Ijch tdi vimg duyen hdi Nam Trung Bp, Ddng Nam Bp ndn Dd Lat da dupe quy hoach thdnh dd thi du lich quIc gia vdi chiic ndng nghi mdt, vui choi gidi tri cao cap cimg nhiSu ho^t dpng du lich hdp ddn khdc.
4. C& sd ha tang ph^c vy du lich co chat lirong va kha dong bp
Kha nang tilp edn cdc diem du Hch cua Ldm Ddng thuan lpi nhd msing ludi qudc Id quan trpng (QL 20, 27, 28, 55), sdn bay Lien Khuong vdi kha nang phyc vu 1,5-2 trieu luat khach/nam vd tuyin dudng sdt Dd Lat - Trai Mdt ddi 7km dang phuc vu du Hch va dy kiln se hoan thdnh tuyin dudng sdt Phan Rang - Dd Lat vao ndm 2015. Ndm 2012, Ldm Ddng da cd 755 co sd luu trii (chilm 65% cua cd Tay Nguyen), trong dd cd 207 co sd dupe xep hang sao. Todn tinh cd 65 nhd hdng Idn, tap trung chinh tai Tp. Dd Lat. Ben canh dd, tinh da xay dyng mang ludi 29 doanh nghiep Idn kinh doanh Iti hanh - van chuyin cimg 8 hdng vdn tdi hdnh khdch vd 18 bin xe ddn khdch thudng xuyen phuc vu cho hoat dpng di chuyen ciia khdch.
Mjng ludi giao thdng dudng bd ddng vai trd quan trpng ket ndi cdc diem du lich tai Tdy Nguyen vdi duySn hdi Nam Trung Bd vd Ddng Nam Bp (Truong Quang Hdi va nnk, 2013). QuIc lp 20 gdn kit thdnh phi Dd Lat vdi thdnh phi H i Chi Minh, quIc lp 27, 28, 55 ddng vai trd trung chuyin gitSa Lam Ding vdi Ninh Thudn, Binh Thuan. He
Tfp chi nghien ctru Dia If nhan van, so 2 (9)- Thang 6/2015
thong giao thdng dudng bp Tdy Nguyen eo bdn da dat cip 4 vd 5 d miln nui. Tuy nhien, vdn edn nhieu doan dudng ddt nhu tinh id 721 di Cdt Tien vd tinh lp 722 di Dim Rdn qua huyen Ljc Duong gdy khd khdn khi du Ichdch di chuyen.
Khd ndng cung ting dich vu du Uch: Lam Ding Id tinh cd si ca sd lim tru dupe xep hang cao nhit trong todn vimg Tay Nguyen vdi 207 CO sd (5857 budng) dat 74,44% toan viing, Id ttah duy nhit d Tay Nguyen cd khdch san dat 5 sao va siic chiia du Hch dat 40.000 lugt khdeh/ngdy. Sd lupng khdch san tir 1-5 sao ngdy cdng tdng va cdc dich vy nhu hdi nghi - hdi thdo, chdm sdc sire khde, karaoke ngdy cdng ndng cao, tuy nhien sd co sd luu trii dat 3-5 sao con it chi cd 22 co sd (1807 phdng).
Hp thing nhd hdng tai Lam Ding chu ylu gdn lien vdi dich vy luu tru, sd nhd hdng dpc ldp edn han chi vd phdn bo khdng ding diu:
todn ttoh cd 65 nhd hang Idn vdi 43 co sd tap trung t^i thdnh phi Da Lat, 9 co sd t^ thi xd Bdo Lpc, edn l^i phdn bo rai rac tren dia bdn huy^n Die Trpng, Ldm Hd vd Don Duong.
Chit lupng nhd hang tjj Ldm Dong co ban tot nhit trong 5 tinh Tay Nguyen, tuy nhien quy md edn nhd, mdn dn don di^u, chi cd mOt so nhd hdng tieu bieu ciia Da Lat nhu Tdn Hu6 Dd, Sa Pa, Sen, Thanh Thuy, Phupng Hodng,... dd phdn ndo dap ung nhu cau thyc khdch qudc te.
Doanh nghiep lit hdnh vd van chuyen:
Tinh din ndm 2012, Tdy Nguyen cd khodng 54 doanh nghipp duoc cap phep kinh doanh 111 hdnh vd v|n chuyin (Truong Quang Hdi vd nnk, 2014), trong do tinh Lam Ddng ddng gdp 53,7% ting sd doanh nghiep vdi 7 don vi Iii hdnh qudc tl, 22 don vj 10 hdnh ndi dia, van chuyin du Ijch vd 02 dai ly Iii hdnh tap trung t?i thanh phi Da Ljt vd thi xd Bdo Ldc (Sd Vdn hda Thi thao vd Du lich tinh Ldm Dong, 2012). H | thing cdng ty Iii hdnh tinh
Ldm Ddng da phin nao xiing tim vdi tdc d0 phdt triln du Ijch dia phuang.
Hien nay, tmh Lam Ddng cd 8 hang v§n tdi hanh khdch cimg 18 bin xe ddn khdch thudmg xuyen trong ngay, cd fry sd phdng vi mdy bay Ahline va Jetstar. Djch vu van chuyin khdch cila Ldm Ding dugc danh gid Id thuan lpi vd da d?ng nhit trong 5 tinh Tdy Nguyen, t^o ca sd vQng chdc de Lam Dong luon Id tmh din diu vl ty trpng nganh du Ijch cda vimg Tdy Nguyen.
Dich vy cung ling khdc nhu dipn, nude sach, buu chinh viln thdng dd cd nhfing budc phdt triln dang kl, tuy nhien huypn Cat TiSn va L51C Duong vdn edn nhilu khd khdn vl nude s^ch, he thdng thoat nude. He thing ngan hdng diu da cd djch vy thu dli ngo^ te t^i chd cho khdch du lich, vd h$ thing thanh toan thS tin dyng, mdy nit tien da phi rdng t?i thdnh phi Dd Lat vd thi xa Bdo Lpc.
Bdu tu phdt trien du lich: Lam Ddng Id mpt trong cae tinh Tdy Nguyen cd diu tu manh vdo cdc dy dn du lich vd Cling Id tinh cd nhilu dy dn ddu tu phdt trien du Ijch. Trong thdi gian vita qua, tinh Ldm Ddng lien tyc keu gpi diu tu cho phdt triln cdc khu, dilm du lich, khu vui choi gidi tri vd khdch sgn nhd hdng,... nhdm da dang hda vd ndng cao chdt lupng san phim du Ijch. Tuy nhiSn, cdng tdc dau tu du lich ehi thye sy hieu qua tir nam 2000 trd lau ddy, ddc biet tit nam 2003.
Giai doan 2003-2009, toan tinh dd thu hut dugc 235 dy dn diu tu cho linh vyc du Ijch vdi tdng vln ddng ky ddu tu khodng 62.955 ty ddng. Da sd cdc dy dn tdp trung ddu tu vdo loai hinh du Hch sinh thai, nghi dudng vd hpi nghi - hdi thdo. Rieng giai d o ^ til ndm 2006-2009, todn tinh dd thu hut dugc 143 dy dn ddu tu du lich-dich vy, vdi 98 dy an da thda thuan ddu tu hojc cip giiy chimg nhan ddu tu, ting vln thuc hipn ude khodng 43.000 ty ddng. Ddi vdi cdng trinh trpng dilm khu du lich hd Tuyin Ldm, da cd 34 dy dn ddng ky diu tu vdi tong sd vln ddng
Truvng Quang Hai, Dvang Thf ThOy, Giang Van Trgng - Wu thi vtpqft trgi cua...
ky tren 7.500 ty ddng (Vien Nghien cihi va phdt trien Du Ijch, 2009).
Bdu tu ha tdng du lich: Giai doan 2001- 2005, nganh du Ijch Lam Dong da nhan dupe 136,78 ty dSng dau tu phdt triln ha ting du lich thupc 12 dy dn diln hinh, trong do mOt so du an dS hoan thanh va dua vao su dimg:
dy an du6ng x§ Ldt - dinh Lang Biang (tdng v6n 6,162 ty dong), duong Cam Ly - M3ng Lin (17,5 ty dong), duong Hoang Van Thu -
s§n bay Cam Ly (10,3 ty d6ng), ducmg vao ga cap treo Da L^t (627 ty ddng), du dn trung tam vdn hoa Lang Biang (416 ty ddng), duong xa Lat - Dan Kia - sudi Vdng (17,5 ty ddng) va duong vong hd Tuyen Lam (32 ty dong) (Vien Nghien cuu va phdt trien Du lich, 2009),... Tinh Lam Ddng cung thucmg xuyen ddu tu xay mdi vd tu siia ha tdng chuan bi cho cdc le hdi tai Da Lat nhu bdi d5 xe, vuon hoa,...
Bdng 1: So dijr dn dau tir du lich du'O'c cSp phep cr Ldm D^ng giai do^n 2000-2012 Nam
2000 2001 2002 2003 2004 200S 2006
Sl dir an 30 33 32 43 40 70 92
Nam 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Sldirdn 138 176 235 239 237 230
Ngudn: Sa Vdn hoa Thi thao vd Du lich tinh Ldm Ddng. 2012: Vien Nghien cim Phdt triin Du lich, 2009 Tir ndm 2006 din nay, tinh da tang cudng
cdng tdc ddu tu h^ tang phyc vy cdc khu du lich Idn. Tdng vln diu tu h? ting du lich Id 63 t^* ding (Sd Vdn hda The thao va Du lich tmh Lam Ding, 2012; Vito Nghien cim Phdt triln Du lich, 2009), chu ylu tit ngdn sdch Trung uang hS trp diu tu cho cae khu du lich trpng dilm, phan bd rdng trSn dia bdn todn tinh nhu: dudng Dinh III - hd Tuyin Ldm, dudng vdng hi Tuyin Ldm (Dd Lat), nang cip dudng Dj Sar - xa Lat (Lac Ducmg), dudng vdo khu du lich thdc Damb'ri (Bdo Lpc), dudng vdo khu du Ijch thdc Pongour (Diic Trpng). Ngodi ra con ddn bu, gidi tod khu du lich hi Tuyin Lam vdi tdng kinh phi thyc hi^n la 250,5 ty ddng. Sd dy an dau tu cho du lich tinh Lam Ddng lien tyc tang tir 30 dy an ndm 2000 dd tdng len 230 du an vao ndm 2012 (tdng 7,7 lin trong 10 nam).
Ddu tv phdt trien ca sa vqt chdt ky thuat:
Tir ndm 2000 trd 1?! day tinh Ldm Ddng Hen
tyc dau tu ndng cdp va xay mdi h§ thdng ca sd luu trii du Ijch vdi cdc dy an dien hinh nhu dy dn du lich sinh thai nghi dudng hd Tuyin Ldm, khu du lich nui Lang Biang, xay dyng khu nghi dudng Suli Vdng - Da Huoai, cac resort vd khach san. Ben c^nh dd, tinh ciing tiep tyc ddu tu ndng cap mpt sd khu du Ijch nhu thdc Dambri, thde Prenn,... dl khdng ngimg da dang hda vd nang cao chdt lupng cdc sdn phdm du lich nhdm thu hut khach den Lam Ding ngdy cdng nhilu.
5. To chirc, qudn ly vd dich vu du Hch theo hirdng nang cao chat Ivpng phiic vy
Lam Ddng da td chuc idiai thac dugc nhiSu tour du lich vdi nhieu loai hinh khdc nhau, nhu nghi dudng, tham quan, vdn hda, hdi nghi - hdi thdo,... Dd Ljt tii Idu da nli tieng la thdnh phi du lich hdng diu d miln nui va cao nguyen nude ta. Mpt sd khu du lich mdi thu hiit nhieu khach du lich nhu khu du lich chuyen dl qudc gia hd Tuyin Lam,
r?p chi nghien ctru Dia ly nhin van, so 2 (9) • Thang 6/201 i
khu du lich Thung liing Fmh yeu, khu du lich smh thai Lang Biang, khu du lich rimg Madagui.v.v... dd dupe quy ho^ch, ddu tu vd phdt trien gdp phin khai thdc cd hi^u qua nguon tdi nguygn, thu hut khach du lich dem lai lgi ich kinh tl - xa hpi cho tinh. Thdnh phd Dd Lat vdi tiem nang du lich to Idn dang din hmh thdnh mjt dd thi du lich, do thi nghi mdt vd vui choi gidi tri cao cap.
Sd Du lich Thuang mai, nay la Sd Vdn hda, The thao va Du lich tinh Ldm Ddng ddm nhi^m qudn ly nhd nude vl du Ijch, dd tham muu giiip LJBND tinh chi dao cdng tdc qudn 1^ vd thyc hi6n quy hoach du Hch. Tinh dd thdnh ldp Ban chi dao phdt trien Du Ijch do Chii tjch tinh ldm trudng Ban vdi thdnh vien Id gidm ddc cdc sd, ban, ngdnh vd cac dja phuong trong tinh. Ban Chi dao phdt triln du Ijch tinh da phdt huy vai trd trong vipc qudn I3? phdt triln du Ijch tinh dung hudng vd co bdn d?t dupe myc tieu quy hoach dl ra. Tinh dd t l chirc Hi$p h0i du Ijch, thu hiit cdc thanh vi6n tir cdc cdng ty du lich, cdc co sd lim tru, vdn chuyin vd djch vy du Ijch khdc.
Tdng cudng kilm tra cdng tdc qudn ly nha nude vl djch vy du Ijch tren cae linh vyc Iu- hdnh - van chuyin, khu, dilm tham quan du Ijch, CO sd luu tru du lich vd nhd hdng cimg cdc djch vu phyc vy khach. Thu tyc hdnh chinh Hen quan din hoat ddng kinh doanh cda doanh nghiep da dupe cdi tiln rd ret theo hudng edng khai, minh bach tao dilu kien thu|n lpi cho doanh nghiep ydn tdm hoat d0ng kinh doanh.
Cdng an tinh dd triln khai thi dilm dl an ddng ky, quan ly khach qua m?ng gitta cdc khdch san Idn vdi mdt sd phudng trung tdm budc diu dat dupe kit qua khd quan vd tilp tyc trien khai tren dien rdng eho tit cd cdc phudng, thj trin nhdm giam thilu sy philn ha dli vdi doanh nghi$p ciing nhu du khach;
thudng xuyen t l chirc tdt cdng tdc tuyen truyin, gido due, nhde nhd ddi vdi cdc chu xe, Idi xe phyc vy du Ijch; ddng thdi dli mdi
phuong phdp quan ly an ninh trat ty theo hudng tjo in tugng tdt dep, than thien dli vdi du khdch.
Chien luge phdt trien du Ijch ben vfing cho Lam Ding thudc dy dn bdo tdn da dang sinh hpc luu vyc sdng Ddng Nai da dupe xay dyng vdi sy hop tdc cua td chiic Winrock International; Xay dyng djnh hudng chiln luge phdt trien du Ijch Dd L^t - Lam Ddng va chiln luge qudng bd thuang hieu du Ijch Dd Lat - Ldm Ding din 2020.
6. San pham du lich h i p dan va quang ba du lich diro'c tang cu'dng
Mdt sd san phdm du Ijch ed gia tri dpc ddo vdi vai trd liSn vimg, liSn khu vuc nhu tuyin du Ijch "Con dudng xanh Tdy Nguyen", Festival Hoa Da Lat, sdn phim du Uch cao cdp nhu sdn golf, nghi mdt, im thyc,... dupe nghien ciru phdt triln dd tang siic thu hut khdch du Ijch, thue diy sy hip ddn ciia du Hch Ldm Ding trong khu vyc va tren cd nude. Cdc sdn phim thd cdng my ngh$ nhu tranh then (XQ), Festival Hoa Dd Lat thyc sy da cd nhiing dnh hudng tich cyc din hipu qud du Ijeh tinh Lam Ddng.
Xu hudng du Ijch su kipn (MICE) md t(ip trung la du Ijeh hpi nghj - hdi thao dang phdt triln d Lam Ding. Nhilu khdch san, khu nghi dudng tren dja bdn da tdp trung diu tu trang thiet bj, djch vy va ngudn nhan lyc dl ddp ling nhu cau ndy ciia cdc dodn khach. Lam Ding cung dang khai thac cdc loai hinh du Ijch nhu du Ijch van hda: khdm phd vdn hoa ban dja, du Ijeh gdn vdi thi thao, du Ijch sinh thdi tai khu rimg Madagui (huyen Da Huoai), khu du Ijch thdc Damb'ri, thdc Prenn, thdc Datanla, ddi Mpng Ma, thung lung Vang,...
Cdng tac quang bd du Ijch Lam Ding m£inh nhit trong 5 tinh Tay Nguyen, dang din md rdng ra thj trudng nude ngodi thdng qua trang web, dodn famtrip trong vd ngodi nude, hdi chg triln ldm, IS hpi thudng nifin va cac cim nang du lich.
8
Tnrang Quang Hil, Duong Thj Thiiy, Giang Van Tn/ng - Wu thi virgrt trqi cua..
Ldm Ddng Id tinh da cd nhimg nd lyc vugt bdc trong cdng tdc qudng ba phat trien du Ijeh. Vdi sy hd trg ciia Sd Vdn hda Thi thao Du Ijch tinh, cdc doanh nghiep kinh doanh du Ijch da tich eye tham gia cdc hpi chg thuang mai, lien hoan du Ijch nhu Festival Hul, hpi chg du Ijeh Ddt Phuang Nam d Tp. H i Chi Mmh, hdi chg thuang mai - du Ijch Cdn Tha,... nhilu sdn phdm du Ijch cua Ldm Dong dd dupe giii di tham gia hdi chg du Ijch quIc tl.
Ngdnh du Ijch Ldm Ding ciing thudng xuyen bien tdp vd phdt hanh cdc in phim tuyen truyin qudng bd vl du Ijch Da Lat - Lam Ddng, trien khai xay dyng trang web du Ijch Dd Lat, t l chiic hpi thao vl phdt triln DLST bin viing, hpi thdo t l chiic cdc hoat dpng du Ijch thi thao,...
Cdng tac xiic tiln qudng bd du Ijch tmh Ldm Ddng dupe tdng cucmg bdng nhieu hinh thiic nhy: xay dyng trang thdng tin dien tii HWw.dalat.mfo.vn, phdt hdnh nhilu in phim nhu: Dalat Traveler (nay Id Dalat Info phat mien phi cho ngudi dpc). Cam nang xuc tien du Ijch, VCD du Ijch Dd Lat, VCD Lam Dong tiem ndng co hdi diu tu, in phdm truyin thuyit cdc thing, cdnh ciia Ldm Ddng, VCD Hoa Dd Lat, tdi bdn ed b l sung cuin sdch "Dd Lat Rau Hoa Qud" bdng hai thii tieng Viet-Anh,...
Tinh dd phli hgp td chiic chuang trinh H6n kit phat triln du Ijch vdi cdc dja phuong trong khu vyc miln Trung vd Ddng Nam Bd nhu Lam Ddng Ddng Nai, Ldm Ddng - Bmh Thu|n - thdnh phi Hd Chi Minh, Lam Ddng - thdnh phd Hd Chi Minh - Khanh Hda,... Kit nli vdo mang Asemconect (Bp Cdng thuang cdc nude) vd thudng xuyen cap nhat thdng tin cho trang web Du Ijch Thuang m?ii va Diu tu Lam Ding.
7. Lirgng khach vd doanh thu du lich chiem mi thi d TSy Nguyen
Tdc dp tdng trudng lugng khdch din Lam Ddng trong giai doan 2000-2010 tnmg binh dat 9,54%. Tdng lupng khdch du Ijch din Ldm Ddng ndm 2010 Id 2.623.000 lugt, chilm 83,6% ciia cd Tdy Nguyen. Ndm 2012, cd 3.937.000 lupt khach tdi Lam Ddng, trong dd 200.600 lupt khdch qudc tl. Chi rieng nam 2012, doanh thu xa hpi tir hoat dpng du Ijch cua Ldm Ding udc khoang 6.690 ty ddng. Ngdnh du Hch cd ddng gdp quan trpng, dua ty trpng gid trj nhdm nganh djch vy chilm tdi 34,7% trong ting gid trj sdn lupng kinh tl cua tinh Ldm Ddng nam 2013.
Khdch npi dja lien tyc tang tir 1997 trd lai ddy vdi tie dp tdng trudng trung binh dat 13,0% (1997 - 2008). Nguyto nhdn mdt phin do nhu cdu tham quan nghi dudng eiia ngudi ddn trong cd nude, ddc bi^t Id tir thdnh phi Ho Chi Minh, Hd Ndi,... ngdy cdng cao; bSn canh dd Id vifc ngdnh du Ijch Lam Dong chii trpng phdt triln du Ijch nghi dudng euli tuin, du Ijch trdng mat vd ddc bi$t Id du Ijch ndng thdn d thdnh phi Dd L?it,... phu hpp vdt thj hieu khach du Ijch trong nude. Dilu dd cd nghTa rdng, trong tuong lai gdn thi trudng khdch ndi dja se ddng vai trd quan trpng trong sy phdtTfien ciia du Ijch Lam Dong.
Co eau thj trudng khdch npi dja tit thdnh pho Ho Chinh Minh den Ldm Ddng chilm 60,5%; Ddng Nam Bp 9,0%; ddng bdng sdng Cuu Long 15,5%; Hd Ndi, Hdi Phdng 7,8%. Sy phdn hda thj trudng khdch tai Lam Dong bdi thdnh phi Hd Chi Minh, Ddng Nam Bd cd tang trudng kinh t l cao, thu nhap khd, kha ndng tiep cdn thuan lpi vd gin nen ehi phi djch vu du Ijch phu hpp vdi du khdch. Sd ngdy lim trii khd cao d^t 2,3 ngay, cao han so vdi Ha Ngi (2,0 ngdy), Khdnh Hda (1,8 ngdy) vd thdnh phd H I Chi Minh (1,9 ngdy),... Hipn nay, kit ndi tuyin du Hch Tay Nguyen vdi mien bien.Nha Trang, Ninh Chii, Phan Thilt da ldm tdng them thu vj cho chuyin nghi.
Tfp chi nghien cuu Bja ly nhin van, so 2 (9) • Thang 6/201S
Mnh 1. Lmfng khdch du lich noi dia va quoc tl din Ldm Blng giai dojn 2000-2010
Nehin bfot khach
tl - - - ; - _
~ - ; - -
.•Khach a^ dia QKh«:bqii6ct£-
V
Lupng khach du Ijch quoc te den Lam Ding trong 11 nam qua (1997 - 2008) dat tic dp tdng trudng trung bmh 4,9%/ndm. Thj trudng khdch du lich quoc tl chii ylu din tit My, Anh, Phdp, Ha Lan, Singapore, Hdn Quoc cung mdt lugng Idn khdch du Ijch Id Vipt kilu vl thdm que huong djp ll, tit.
Ddng chii ^ Id ndm 2005, lin ddu tien lupng khdch du Ijch qudc tl din Lam Ddng vugt ngudng 100 nghin lugt md mpt trong nhiJng nguySn nhdn quan trpng chinh la sy kien Da L?t lan diu tiSn ddng cai t l chiic Festival Hoa ndm 2005. Vi$c t l chirc thdnh cdng Festival Hoa lin thii nhit, UBND tinh Lam Ding dd thing nhit to chiic Festival Hoa djnh k)' 2 ndm/lan tai Da Lat vdi mong
NguSn: Vien Nghien ciru Phdt triin Du lich, 2009 muon tilp tyc chiln dich qudng bd hinh dnh
"Thanh phd Hoa" tdi ddng ddo ban \A trong vd ngodi nude. Y nghIa hon cd, day la ngdy hpi tdn vinh nhihig ngudi trdng hoa, nhihig ngudi mang cdi dpp din eho cu$c song - ding thdi tao ndn mpt sdn phim du Ijch ddc trung, riSng cd ciia Ldm Ddng.
Thu nhdp du lich: Lugng khdch du Hch din Ldm Ding tang trong giai do?in 2000- 2010, k& theo sy gia tang thu nhdp du Ijch cua tinh, thu nhdp du Ijch Ldm Ddng chilm 83,93% so todn vimg Tdy Nguyen (ndm 2010). Ndm 2000 doanh thu du Ijeh ciia Ldm Ddng la 197,700 ty ding din ndm 2010 chi sl ndy d?t 1.200 ty ding (tang 6,06 lin).
Bang 2: Doanh thu du Ijch tinh Ldm Ding qua cdc nam
Dan vi: Ty dong Nam
Lam Dong Tay Nguyen
2000 197,7 253,13
2002 378,0 439,28
2004 562,3 646,95
2006 756,7 897,45
2008 1010,0 1.216,32
2010 1.200 1.429,67
Xet trong giai doan 1997-2008, doanh thu thuan tiiy ciia nganh du Ijch Ldm Ding tang trudng trung binh dat 21,22%. Thu nhdp xa hpi til du Ijch cao gdp 2 - 3 lin doanh thu thuin tiiy, phin ndo cho thiy khd ndng tao
Nguon: Tong Cue Du Uch Vi$t Nam, 2012 viee ldm cho ngudi dan dia phuang tir du Ijch ciing tdng theo thdi gian.
Co eiu thu nhdp chu ylu tir djch vy luu tru vd dn ulng chilm hon 60% ting doanh thu cua tinh. Trong khi dd, doanh thu tit cdc djch
10
Trtrong Quang Hai, Duong Thi Thuy, Giang Van Trong - Wu thi virpf trgi cua...
vu ban hang luu niSm, v ^ chuyen hdnh khach, buu chinh viln thdng, vui choi giai tri chi dat muc khiem t6n 25-35%.
8. Phan tich loi the, han che, ccr hdi va thach thu'c doi vdi phdt triln du lich tinh Lam Bdng
Nhimg Iffi thi va ca hpi: Ldm Ddng kd can vdi vihng kinh ti trpng didm phia Nam (thanh phd Hd Chi Minh - Bmh Duong - Binh Phuoc - Tdy Ninh - Ddng Nai - Ba Ria Viing Tau - L o n g An - Ti^n Giang). Tinh L§m D^ng la mdt trong ba cue ciia trung tdm du lich Nha Trang - Ninh ChQ - Dd Lat, vol nhieu t h u ^ lpi trong phdt triSn kinh t^ va co hOi tang trudng ngudn khdch du lich qudc td.
Du lich Lam Ddng thu^c viing du lich Nam Trung Bd va Nam B0, day la mdt trong ba viing du lich Qudc gia, kSt hpp vdi ti^m ndng du lich to Idn vd vi tri giao thuong thugn lpi se tao ra nhOng co hdi 16n cho nganh du lich Lam Ddng.
Thanh phd Da L^t dupe xdc dinh la mdt cue tam gidc du lich Nha Trang ~ Ninh ChG - Da Lat, la m0t trong sdu trung tdm du lich quan trpng cua cd nude, Id mot trong bay dja ban trpng diSm phdt trien du Ijch qudc gia vd la mdt trong 12 dd thi du lich vdi chuc nang nghi dudng, tao tien de phdt trien du lich Da L£it ndi ridng va Lam Ddng noi chung trd thdnh ngdnh kinh te mui nhpn.
Toan tinh hien cd hon 32 khu, dilm du lich va hon 60 diem tham quan mien phi do la cdc danh thdng t\r nhien, cdc cdng trinh kien true co, co sd tdn giao ciia hon 40 tdc ngu6i, Idng nghi, Idng dan tdc, gia tri khao cd,... Id nIn tdng cho Ldm Dong phat tridn cdc sdn pham du Ijch d^c thu.
Sv md rpng he thdng giao thdng dudng bp va dudng hdng khdng da tao mdi lien he t h u ^ ti^n vdi cdc tinh duyen hai Nam Trung BO, Ddng Nam Bd, cdc tinh Tay Nguyen, dae biet vdi Tp. H^ Chi Minh vd cdc tinh ddng b3ng sdng Ciiu Long.
Nhimg han che va thach th^: Hoat ddng IG hanh ciia cdc doanh nghidp du lich Lam Ddng cdn ylu, dgc bi6t la Iii hanh qudc t l vd cdng tdc khao sdt hinh thanh cdc tuyin du lich mdi cdn chdm, chua kit ndi cdc tuyin du lich cd siic hap dan dae bidt: Con duang di sdn Mien Trung, du lich xuyen Viet, du lich bien,... va cdc tuyen cd tiem nang Idn nhu
"COM duang Xanh Toy Nguyen", "Du Ifch tra ve chien truang xua". Cdc sdn pham du lich dae thii, nhu du ijch chiJa benh, du lich nghi duong hay du lich mao hiem van chua thuc su phat huy het lpi the. Cdc san pham vui choi gidi tri vl dSm vd cho cdc thdng mua mua cdn ngheo nan.
Do tinh mua vy cua du lich Da Lat - Lam Ddng, du khdch tap trung qua ddng vao nhiing thdng mua khd, trong khi vdo miia mua lai cd qua it, dan den cdng suit sii dyng budng, phdng thap (nam 2000 chi dgt 35%, 2005 la 55%, 2012 la 58%). Sd khach san dat 3 sao trd len chi cd 22 co sd (dat 10,6% tdng sd khdch san dupe xep hang sao).
Lupng khdch du lich den Lam Ddng tang va sd lupt khdch qudc tl tang ch$m. Giai d o ^ 2007-2010 tie dd tang trudng trung binh chi dat 0,83%. Sau sir kien Festival hoa ndm 2005, sd lupng khdch quoc te den Lam Ddng diu thdp hon nhilu so vdi du bdo.
Lam Ddng la tinh gidu tiem nang van hda vdi sac thdi cua hon 40 tdc ngudi vira la lpi thi trong phat triln du lich van hda nhung cung la thdch thiic trong phdt trien kinh tl, cac vdn de xa hpi vd an ninh chinh tri.
Mdu thuan lpi ich giiia khai thdc hieu qud tdi nguyen du lich voi bao ve cdc canh quan thien nhien, mdi trudng sinh thai va bdo tdn cdc gid tri van hda truyen thdng ciia cdc dan tdc.
9. Mot so giai phap day manh phdt triln du lich tinh Ldm Ding
9,1. Da dcing hoa va nang cao ch&t lugfng san phdm du tich
11
Tap chi nghien ciru Dia If nhan vin, s6 2 (9) - Thing 6/201S
1) Cd chinh sach khuyin khich phdt trien cdc sdn phim ddc thii d Ldm Ddng nhu du Ijch kit hop khdm chiia benh, dilu duong, nghiSn ciiu khoa hpc, du lich tham quan, du Ijch sinh thdi va du Ijch mao hilm.
2) Diy manh phdt triln du Ijch Itt hdnh:
xdy dyng va tao dilu kien cho hoat ddng ciia cdc cdng ty Iii hdnh trong nude vd quIc te, cho cdc cdng ty Iii hdnh tdng hgp, cdc cdng ty ddn, giri khdch din Lam Ding.
3) Tich eye tham gia vd ddn die khai thdc tit hon cdc tuyin du Ijch: "Con dudng xanh Tay Nguyen", "Dudng Hd Chi Minh huyIn tho?i vd trd vl chiln trudng xua", gdn kit du Ijch tinh Ldm Ding vdi ede tinh Tay Nguyen, Ddng Nam Bd vd duyen hdi Nam Trung Bd.
4) Thyc hipn chuong trinh HSn kit phat triln du Hch: hinh thdnh cdc tam gidc phdt triln du Ijch Ldm Ding - thdnh phi Hd Chi Minh - Nha Trang, Lam Ddng - Phan Thiet - Thdnh phi Hd Chi Minh, Lam Ddng - Viing Tdu - thdnh phd Hd Chi Minh,... nham tjo ra liSn kit vung du Ijch d phia Nam vd phia Bdc, timg budc hinh thdnh cac tour du Ijch quIc tl nhu Thdi Lan - Lao - Cam Pu Chia qua ciia khiu Bd Y vd Le Thanh din Ldm Ding.
5) Lien kit vdi cdc tinh Tdy Nguyen tiln tdi t l chiic mOt so tuyin du Ijch sinh thdi dpc ddo kit ndi cdc di san thien nhien (Dl tai TN3/T18 thupc Chuang trinh trpng dilm cip nhd nude "Khoa hpe vd cdng nghe phyc vy phat triln kinh tl xa hdi vimg Tdy Nguyen"
de xuat): Tuyen du Uch xuyen suSt lich sit Trai Bit, Tuyin du lich quan sdt hoa thach sinh vdt co, Tuyen du Uch quan sdt cdnh quan mil lira co vd khdm phd bi dn cua viec hinh thdnh ting bauxit Tdy Nguyen.
9.2. Tang cudng cong tdc tuyen truyen, quing bd du Ijch
1) Ndng eao hoat dpng xiic tiln du Uch thuang m?i, tranh thu cdc ngudn lyc, sy hd trg cua Ting cyc Du lich vd cae ngdnh Trung
uong dl diy manh cdng tdc quang bd du Ijch din thj trucmg du Ijeh trpng dilm qudc te.
2) Thdnh lap van phdng dai dipn tnmg tam Xlic tiln du Ijch, thuong mai vd diu tu d mpt sl thj trudng nude ngoai cd tiem ndng nhu Anh, Phdp, Singapore,...
3) Xdy dyng npi dung thuyit minh, hudng ddn d cdc khu du Ijch, dilm tham quan theo chii dl phii hpp vdi truyin thuyit va ddc thii cua timg khu, dilm du Ijch. Ben canh dd, xdy dyng chuang trinh thdng tin vl gid cd hang hda, djch vy hdng ngdy tren Bdo, Ddi phdt thanh truyin hinh dja phuang dl phyc vy du khach.
9.3. Bao tfo nguon nhdn life, ning cao trinh tg quin ly vi nghiep vu du Ijch cho can b^ va lao dgng trong nginh du Ijch
Ndng cao tinh chuyen nghiep trong qudn ly vd djch vy du Ijch. Dao t?io ndng cao trinh dp qudn Iy vd nghipp vy du Ijch cho cdc cdn bO dang cdng tae trong ngdnh du Ijch; ddo t^o bd sung sd lao dpng cd trinh d0 trung cip du Ijch trd Ito. Md Trudng Qudn 1^ nghiep vy du Ijch tai khu vyc Da Lat. Nang cao chat lugng van hda phyc vy du lich, cd quy che chat che, tap hudn djnh kj" vl tinh thin vd chit lugng phyc vy du khdch, gidm sdt hojit dpng cda cdc khach s?n, nhd hdng; cd bi^n phdp xii ly thich ddng cac t l chiic, cd nhan vi ph£im quy djnh vl hoat dpng du Ijch, vl bdo ve tdi nguyen vd mdi trudng du Ijch.
9.4. Giii phdp dau tu vd thu hit v6n dautu
1) Diu tu xdy dyng cdc san phim du Ijch cd chit lugng cao, cd thuang hipu m?nh trSn thj trudng. Tap trung ngudn vln ngan sdch Nhd nude theo hudng ddng bg, cd trpng tdm, trpng diem nhu im tien ddu tu ndng cip kit cau ha tdng vd ea sd vat chat k^ thuat tai cdc khu vuc trpng dilm phdt triln du Ijch, cdc khu du Ijch tdng hgp, khu du Ijch chuyen de d Ldm Ddng, nhit Id d Da Ljt nhu: khu du Ijch chuyen de qudc gia ho Tuyin Lam, khu
12
Truing Quang Hii, Duxmg Thj Thuy, Giang Van Trgng - Wu the virgi trgi cua...
du lich Thung liing Tinh yeu, khu du lich sinh thdi Lang Biang thu^c cum du lich Thanh phd Da Lgt vd phu can, khu du lich rimg Madagui.v.v... Ben eanh dd, tiep tuc keu gpi ddu tu tai nhung khu vuc cd dilu kien kinh te khd khan nhung tiem nang Idn nhu khu du lich tdng hpp qudc gia Dan Kia - Da Lat, Vudn qudc gia Bidoup - Nui Ba, rijmg Cdt Ldc, khu du lich Cdt Tien.v.v...
2) Thuc hien xd hpi hda phat triln du lich:
khuyen khich cdc thanh phdn kinh td tham gia hoat ddng du lich dudi cdc hinh thiic khdc nhau. Tilp tuc hoan thdnh co chi qudn ly ddu tu, tao mdi trudng thdng thoang vS ddu tu phdt trien du lich va tao su binh dang giiia ddu tu trong nude va nude ngoai.
10. Ket luan
Ldm Ddng cd vi the rdt quan trpng trong chien lupc phdt trien du lich toan vung Tay Nguyen. Phdn tich hien trang du Uch cho thdy nhting thdnh t\m phdt triln vupt bdc ciia ngdnh du Ijch trong tinh. Lam Ddng cd uu thi vugft trOi so vdi cdc tinh Tdy Nguyen vl nhilu m&t, trong dd cd tdi nguyen du lich
phong phli va ddc ddo, cdc loai hinh du Hch da dang, ddu tu cho phdt triln du Ijch ngdy mdt tdng, cdc sdn pham du lich hap dan, kha nang tidp can, cung ling dich vu du Uch chdt lupng, phuong thiic td chiic lanh thd du lich ciing cdng tde quan ly du lich khdng ngimg dupe ddi mdi. Nhd vdy, lupng khdch du lich mdi nam mpt tang vd doanh thu du lich cua Lam Ddng chiem ty trpng Idn trong vung Tdy Nguyen. Su ket hpp ciia ngudn luc con ngudi vdi khai thdc tiem nang du Ijch dd dua Lam Ddng trd thanh tinh vupt trpi trong phat trien du lich toan vimg Tdy NguySn.
Tuy nhien, du lich Ldm Bdng xet trong tdng the cua du Ijch Viet Nam va khu vuc Cling cdn nhiing han che nhdt dinh. De dua du lich Lam Ddng phdt trien theo hudng chuyen nghiep can tiep tyc da d ^ g hda vd ndng cao chat lupng sdn phdm du Uch, tang cudng cdng tdc qudng bd kit hpp k6u gpi ngudn vdn ddu tu tir trong vd ngodi nude, quan tdm den ddo t^o nguon nhdn lyc du Ijch ed chdt lupng cao trong boi cdnh hpi nh|ip qudc te hien nay./.
TAI L l f U THAM K H A O
1. BO Vdn h6a ThS thao vd Du Ijch (2013), Quy fio$ch tSng thS phAt triin du Ijch Vi^t Nam den nSm 2020 tim nhin (Jin nSm 2030, HS NOi, 232 tr.
2. Tnrang Quang H^i vd nnk (2013), USn kit vung g/Oa Nam Tnjng SO va TSy Nguyin cho phit triin du lich, Ky ySu H$i nghj Khoa h(?c Oja ly todn qu6c Ilin thi> 7, Thai Nguyen 10/2013, Nxb Khoa hpc Ty nhiSn vd C6ng ngh$, tr. 1029- 1040.
3. Tnjong Quang HSi, Phgm Quang Tuin, Du-ong Thj Thuy (2014), ThiK tr^ng phit trien du lich vOng TSy Nguy§n trong th$p ni6n diu thi ky XXI. Ky yeu Hgi nghj Khoa hpc Dja I;? Todn qu6c lan thO-8. thdnh ph6H6 Chi Minh 11/2014, Nxb Ogi hpc Su- phgm TP. H 6 Chi Minh, tr. 938-947.
4. T6ng Cyc Du Ijch Vi$t Nam (2012), Quy ho^ch tong tf}i phAt triin du lich vOng TSy NguySn din nSm 2020 tim nhin ain nSm 2030, Hd N^i. 154 tr.
5. NguySn Mmh Tu$ vd nnk (2010), Dia ly du Hch, Nxb. Thdnh ph6 H 6 Chi Minh, 263 tr.
6 Sa Vdn hda ThS thao vd Du Ijch tinh Ldm Dong (2012), BSo cio t6ng kit ho^t dgng du Ijch nim 2012. Ldm D6ng.
7. Vi0n NghiSn ci>u Phdt triSn Du l|ch (2009), Diiu ctilnh Quy ho^ch tdng the phit trien du Ijch tlnh Lim Ddng giai do$n 1996-2010 vi <Tinh hif<mg din nSm 2020, Hd Npi. 117 tr.
Thdng tin tdc gid:
1. GS.TS. Tn/ang Quang Hai, Ths. Giang Vdn Trpng Vien Vi^t Nam hpc vd Khoa hpc phdt trien, DHQGHN 2. Ths. Dirong Th| Thiiy
Tru'6'ng Dgi hpc Khoa hpc Ty nhifin, DHQGHN Dja chi: S6 334 Nguyen Trdi. Thanh Xudn. Hd N$i Telephone: Email:
Nh$t Ic^ tda soan Ngdy nh|n bdi: 28/04/2015 Bien t$p: 05/2015
13