ﻪﻠﺠﻣ مﻮﻠﻋ يزار ﻲﻜﺷﺰﭘ هرود
20
، هرﺎﻤﺷ 110
، دادﺮﻣ
http://rjms.tums.ac.ir 1392
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
،ﺺﺨﺷ ياﺮﺑ ﻪﻌﺟﺎﻓ ﻚﻳ زﺎﻏآ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ و هداﻮﻧﺎﺧ
ﻦـﻳا زا ﺮـﻈﻧ فﺮﺻ ﻪﺘﺧﻮﺳ ﺺﺨﺷ اﺮﻳز ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ تﺪﻣ ﻪﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ،دﻮـﺷ ﻲـﻣ نﺎﻣرد رﺎﺘﻓﺮﮔ ﺎﻫ
ﺎــﻧ رﺎــﭼد ﻪــﺸﻴﻤﻫ ياﺮــﺑ يرﺎــﺠﻨﻫ
و يﺮﻫﺎــﻇ يﺎــﻫ
ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ دﺪـﻌﺘﻣ يﺎﻫ دﻮـﺷ
) 1 .(
ﻞﻜـﺸﻣ ﻦـﻳا 12
- 5
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺎﻴﻧد يﺎﻫﺎﻣوﺮﺗ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺪﺻرد ﺪﻫد
) 2 .(
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ عاﻮﻧا زا ﻲﻜﻳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺖﺳا . ﻲﻣ ار ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ،ﺎـﻫزﺎﺑ ،ﺎﻫﺪﻴـﺳا ﻪﺑ ناﻮﺗ
دﺮﻛ يﺪﻨﺑ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻚﻴﻧﺎﮔرا ﺮﻴﻏ و ﮓﻴﻧﺎﮔرا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ) 3 .(
رد ﻪـﻛ يﺮﮕﻳد يور ﺮﺑ هﺪﻨﻧازﻮﺳ داﻮﻣ نﺪﻴﺷﺎﭘ ﺮﺑًﻻﻮـﻤﻌﻣ ﺖـﺳا فوﺮﻌﻣ يﺪﻤﻋ ﻲﺷﺎﭘﺪﻴﺳا ﻪﺑ ناﺮﻳا ﻪـﻴﺒﻨﺗ ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ داﺮﻓا ﺮﻳﺎﺳ نﺪﺑ و ترﻮﺻ يور
ﻲـﻣ ﻲـﺘﺣ ﻪـﻛ دﺮـﻴﮔ ﻲﻣ ترﻮﺻ مﺎﻘﺘﻧا ﺎﻳ ﺎـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ زا ﻲـﺋﺰﺟ رﺎﻴـﺴﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﻳﺬـﭘ ترﻮﺻ
.
نﺎـﻳز ﺮﻴﺛﺎـﺗ مﻮـﺷ ﻞـﻤﻋ ﻦـﻳا و رﺎـﺑ
مادﺎﻣ دراد ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ دﺮﻓ ﺮﻫﺎﻇ ﺮﺑ يﺮﻤﻌﻟا .
مﻮـﺷ فﺪـﻫ
ﺮﻫﺎـﻇ ﻪـﻧﺎﻫﺎﮔآ ندﺮﻛ دﻮﺑﺎﻧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ﺎﺑ ﻢﺟﺎﻬﺗ ﻲـﻣ ﻪﻴﺒﻨﺗ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﺮﻓ ترﻮﺻ ًﺎﺻﻮﺼﺧ ﺪـﺷﺎﺑ
.
هﺰﻴﮕﻧا جاودزا تﻼﻜﺸﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻻﻮﻤﻌﻣ ماﺪﻗا ﻦﻳا يﺎﻫ ﻂــﺑاور ،جاودزا دﺎﻬﻨــﺸﻴﭘ شﺮﻳﺬــﭘ زا عﺎــﻨﺘﻣا ﺮــﻴﻈﻧ
رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ قﻼـﻃ مﺎـﺠﻧا ﺎﻳ عوﺮﺸﻣﺎﻧ زا يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ
ﻲـﻣ ﺮـﮕﻳد دﺮـﻓ ﺎﺑ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا جاودزا ﺎﻳ طﺎﺒﺗرا ﺪﻨـﺷﺎﺑ
) 4 .(
ﻪﻘﺒﻃ ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ،ﺮﻘﻓ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ي
- يدﺎـﺼﺘﻗا
ﺪﻴــﺳا ﺎــﺑ ﻢﺟﺎــﻬﺗ زوﺮــﺑ رد ﺮــﮕﻳد هﺪــﻤﻋ ﻞــﻳﻻد زا ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ددﺮﮔ
. رد ﺎﺗﺪـﻤﻋ يزﺎـﺑ و يﺪﻴﺳا داﻮﻣ
هﺎﮕﺷوﺮﻓ زا يرﺎﻴﺴﺑ زا توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ ياﺮﺑ و ﺎﻫ
ﻪﻟﻮﻟ ﻲﮕﺘﻓﺮﮔ ﻊﻓر ﻞﻴﺒﻗ ﺎـﻫ
) 5 ( رد هدﺎﻔﺘـﺳا ﺰـﻴﻧ و ،
مﻮــﻤﻋ سﺮﺘــﺳد رد ﻲﻧﺎــﺳآ ﻪــﺑ ﺎــﻫوردﻮﺧ يﺮﻃﺎــﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻞﻴﻬـﺴﺗ ﺚﻋﺎﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛﺪﻨﺷﺎﺒﻴﻣ
ﻲﻧﺎﺧﺎﻗآ ناﺮﻣﺎﻛ :
،ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺺﺼﺨﺘﻣ و رﺎﻴﺸﻧاد ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﻜﺷﺰﭘ هوﺮﮔ ﺮﻳﺪﻣ
،ﺎﻫ
،ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ
.
ﻪﺸﻴﭘﺮﻬﻣ خﺮﻫﺎﺷ :
،نادازﻮﻧ ﻲﺼﺼﺨﺗ قﻮﻓ رﺎﻴﺘﺳد
،ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ناﺮﻬﺗ
ناﺮﻳا [email protected] .
* نﺎﻳرﺎﻤﻌﻣ هدازآ :
ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﻜﺷﺰﭘ رﺎﻴﺘﺳد مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،مﺮﻛا لﻮﺳر تﺮﻀﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،ﺎﻫ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ
*) هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺴﻣ ﻮﺌ ل .(
[email protected] azade.
ﻦﻴﺑ ﻚﻴﻧ ﻪﻤﻐﻧ :
،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻚﺷﺰﭘ ناﺮﻳا
رد هﺪﻨﻧازﻮﺳ داﻮﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﻣﺪﻴﭘا ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻴﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
لﺎﺳ زا ناﺮﻬﺗ يﺮﻬﻄﻣ 90
- 1385
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻨﻴﻣز و : فﺪﻫ ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ثداﻮﺣ زا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﺻرد و ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ و هداﻮﻧﺎﺧ،ﺺﺨﺷ ياﺮﺑ ﻪﻌﺟﺎﻓ ﻚﻳ زﺎﻏآ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ .
عﻮﻴـﺷ ﻪﻛ ﻲﺷﺎﭘﺪﻴﺳا
نﺎﻳز ﺮﻴﺛﺎﺗ ،ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣ رد نآ مادﺎﻣ و رﺎﺑ
دراد ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ دﺮﻓ ﺮﻫﺎﻇ ﺮﺑ ﺮﻤﻌﻟا .
مﺎـﺠﻧا ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺶﻫﺎﻛرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻣاﺪﻗا ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ اﺬﻟ دﻮـﺷ
.
فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺪﻴﺳا دراﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ دراﻮﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳدراﻮﻣ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا ﻲﺳرﺮﺑ
.
شور رﺎﻛ : ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻌﻄﻘﻣ ي
- هﺪﻧوﺮﭘ ،ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ
171 ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ رﺎﻤﻴﺑ يﺎﻬﻟﺎﺳ ﻲﻃ
90 - 1385 و ﺢﻧاﻮـﺳ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪـﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ
،ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ناﺮﻬﺗ يﺮﻬﻄﻣ ﺪﻴﻬﺷ ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﻤﻴﺑ 42
ﺮـﻔﻧ ) 6 / 24 (%
و نز 129 ﺮـﻔﻧ ) 4 / 75 (%
ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﺎـﺑ ،دﺮـﻣ 32
) SD=15 (
ﺪـﻧدﻮﺑ لﺎـﺳ .
152 درﻮـﻣ ) 9 / 88 (%
زا
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ و ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ ،ﺎﻫ 19
درﻮﻣ ) 1 / 11 (%
دﻮﺑ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ .
ﻦﻴﺑ و ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ شور ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و ﻪـﺛدﺎﺣ عﻮـﻗو نﺎـﻜﻣ و ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ شور
ﺪﺷ هﺪﻳد يرادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﺖﻴﺴﻨﺟ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ هﺪﺷ ﺺﻴﺧﺮﺗ نارﺎﻤﻴﺑ زا يرادﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺪﺷ تﻮﻓ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺪﺻرد .
ﻪﺠﻴﺘﻧ :يﺮﻴﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ عﻮﻴﺷ نادﺮﻣ رد هﺪﻨﻧازﻮﺳ داﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ،ﺮﺿﺎﺣ ي ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ و ﺖﺷاد نﺎﻧز
9 / 9 % ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺮﻳا رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﺑﺎﺸﻣ .
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖـﺳا هدﺎـﺘﻓا قﺎـﻔﺗا لﺰـﻨﻣ رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ عﻮﻧ ود ﺮﻫ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺎﻫ .
زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ ندﻮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﻧز رد ﻲﺷﺎﭘﺪﻴﺳا ﺖﺳا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺞﻳﺎﺘﻧ فﻼﺧﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ي
.
ﻠﻛ ﻴ هژاوﺪ ﺎﻫ : ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ،ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ ،ﻲﺷﺎﭘﺪﻴﺳا .
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
21 / 6 / 91
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
2 / 10 / 91
ﻲﻧﺎﺧﺎﻗآ ناﺮﻣﺎﻛ
نارﺎﻜﻤﻫ و 72
لوﺪﺟ 1 - ﻲﺷﺎﭘﺪﻴﺳا و ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد
ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ
ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ 152 ) 9 / 88 (%
نز %76/2
دﺮﻣ %93
ﻲﺷﺎﭘﺪﻴﺳا
19 ) 1 / 11 (%
نز %23/8
دﺮﻣ %7
ﻲﻣ ﻢﺟﺎﻬﻣ دﺮﻓ دﻮﺷ
.
ﺰــﻛاﺮﻣ رد هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﻣﺪــﻴﭘا تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎـﺸﻧ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺮﻳﺎـﺳ و ناﺮﻳا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻲﻣ ﻪﺑ ار ثداﻮﺣ زا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺪﺻرد ﻪﺛدﺎﺣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻫد
ا دﻮﺧ
،ﺮـﻴﻣ و گﺮـﻣ ﺚـﻋﺎﺑ و ﺖـﺳا هداد صﺎـﺼﺘﺧ
،ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ
،درد
،ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ
،ﻲﺣور و يدﺎـﺼﺘﻗا
دﻮـــﺷ ﻲـــﻣ ﻲﮔدﺎـــﺘﻓا رﺎـــﻛ زا )
6 Mannan.(
و
هدﺮﺘــﺴﮔ ﺶﻧارﺎــﻜﻤﻫ ﻪــﻨﻴﻣز رد ار ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺮــﺗ
ﺪـﻧدﻮﻤﻧ شراﺰـﮔ هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎﺑ ﺖﻧﻮﺸﺧ )
771
درﻮﻣ ( ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﻲﺟرﺎﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻛ
،ﺎــﻜﻴﺋﺎﻣﺎﺟ يﺎﻫرﻮــﺸﻛ ياراد ناﻮﻳﺎــﺗ و شدﻼﮕﻨــﺑ
رد هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎـﺑ ﻪـﻠﻤﺣ عﻮﻗو ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ رد نﺎﻬﺟ 40
هدﻮـﺑ ﻪﺘـﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﺪـﻧا
. ﺎـﻜﻴﺋﺎﻣﺎﺟ رد
و شدﻼﮕﻨﺑ رد ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ نﺎﻴﻧﺎﺑﺮﻗ ﺐﻟﺎﻏ ﺪـﻧدﻮﺑ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ نﺎﻧز ًﺎﺗﺪﻤﻋ ناﻮﻳﺎﺗ .
هوﻼـﻋ
ناﻮﺟ ﻦﻳا ﺮﺑ هﺪﻫﺎـﺸﻣ شدﻼﮕﻨـﺑ رد نﺎـﻴﻧﺎﺑﺮﻗ ﻦﻳﺮﺗ
ﻧﺪﺷ ﺪ ) 7 .(
داﺪـﻌﺗ ،ﻦﻴﭼ رﻮﺸﻛ زا يﺮﮕﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 337
درﻮـﻣ
ﻪـﻛ دﻮـﻤﻧ شراﺰـﮔ ار هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎﺑ ﺐﻴﺳآ 40
درﻮﻣ ) 10.5 ﺪﺻرد ( هدﻮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺟ ﻢﺟﺎﻬﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ نآ
ﻲﺘﻌﻨـﺻﺎﻳ ﻲﮕﻧﺎﺧ ثداﻮﺣ ﻂﺳﻮﺗ دراﻮﻣ ﻪﻴﻘﺑ و ﺖﺳا هداد خر ﺪــﻧا ) 8 .(
داﺪــﻌﺗ زا ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ 121
درﻮــﻣ
ﺖﺣاﺮﺟ ﻗﺮﺷ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫ رد و ﻲ
ﻪﺑﺎـﺸﻣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ،هﺪﺷ مﻼﻋا ناﺮﻳا هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ ي
ﺖﺳا . داﺪـﻌﺗ ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 119
درﻮـﻣ ) 7 / 91 (%
و ﻲﺘﻌﻨﺻ ثداﻮﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ 10
درﻮـﻣ ) 3 / 8 (%
ﻲـﺷﺎﻧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا زا )
9 .(
رد يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رد ثداﻮـﺣ ﻦـﻳا عﻮﻴـﺷ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ ﻲﺘﻌﻨـﺻ يﺎﻫﺮﻬـﺷ ﻲﺧﺮﺑ و ناﺮﻳا ﺮﻴﻈﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ
ﺳا ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣرد ﺖ
) 10 .(
ﺪـﻳﺎﺑ يدﺪـﻌﺘﻣ تﺎﻣاﺪﻗا
يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رد ﺪﻴـﺳا ﺎـﺑ ﺖﻧﻮـﺸﺧ ﺶﻫﺎﻛرﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲـﻣ ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ﻪﻛ دروآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ مﻮﺳ نﺎﻬﺟ ناﻮـﺗ
و يدﺎـﺼﺘﻗا ﺖـﻳﺎﻤﺣ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲﻫﺎـﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗ تﺎـﻣاﺰﻟا ذﺎـﺨﺗاو ﻲﺸﺨﺑ ناﻮﺗ تﺎﻣاﺪﻗا،ﻲﻧاور يﺪﺟ دﻮـﻤﻧ هرﺎـﺷا ﺮـﺗ )
8 .(
ﻦـﻳا ﺖـﻬﺟ ﻦﻴـﻤﻫ ﻪـﺑ
ﻲــﺳرﺮﺑرﻮﻈﻨﻣ ﻪــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚــﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎــﻋﻼﻃا
نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑرد ﻲـﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳدراﻮﻣ لﺎــﺳزا يﺮﻬﻄﻣﺪﻴﻬــﺷ 1385
ﺎــﺗ 1390 ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ و
ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا دراﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
شور
رﺎﻛ
ﻲـﻌﻄﻘﻣ ﻞﻜـﺷ ﻪـﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا -
و ﻲـﻠﻴﻠﺤﺗ ﻲـﻃ
لﺎﺳ يﺎﻫ 1385 ﺎﺗ 1390 هﺪﻧوﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ، يﺎﻫ
رد هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ و ﺢﻧاﻮـﺳ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا ﺎﻳ و ﻪﺤﻧﺎﺳ ﺮﺛا ،ﺪـﻧدﺮﻛ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ ناﺮـﻬﺗ يﺮـﻬﻄﻣ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
عﻮﻤﺠﻣ رد 171
اﺮﻗ ﻲﻨﻴﺑزﺎﺑ درﻮﻣ هﺪﻧوﺮﭘ
ﻃ يﺎﻀﻋا زا ﻲﻜﻳ ﻂﺳﻮﺗ مزﻻ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ حﺮ
رد ﻪﻛ ﻲﺘﺴﻴﻟ ﻚﭼ
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﻴﻐﺘﻣ تﺎـﻋﻼﻃا
ﺎـﻫﺮ
ﻞﻣﺎﺷ ﻦﺳ ، ﺲﻨﺟ ، ﺳآ تﺪﺷ ﻴ
ﺐ ، ﻞـﺤﻣ آ ﻣﻮﺗﺎﻧ ـﻴ ﻚ
ﺳآ ﻴ ﺐ و ﻪﺛدﺎﺣ عﻮﻗو نﺎﻜﻣ ،ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺪﺻرد و عﻮﻧ ،
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ،دﻮﺑ نﺎﻣرد ي .
ﻪــﻴﻣﻼﻋا دراﻮــﻣ ﻪــﻴﻠﻛ ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﺮــﻛذ ﻪــﺑ مزﻻ رد ﻲﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ يﺎـﻫ هژوﺮـﭘ مﺎﺠﻧا ﺮﻣا رد ﻲﻜﻨﻴﺴﻠﻫ
هﺪﻳدﺮﮔ ﺖﻳﺎﻋر ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺖﺳا
.
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻊﻤﺟ
دراو ﺲﭙـﺳ و يروآ
مﺮﻧ يرﺎﻣآ راﺰﻓا SPSS v.18
ﺪﺷ . ﻒﻴـﺻﻮﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا
ﺖــﺴﺗ ﺰﻴﻟﺎــﻧآ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ يرﺎــﻣآ يﺎــﻫ
ﺶﺠﻨﺳ و رﺎﻴﻌﻣ زا فاﺮﺤﻧا ،ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
ﺖـﺴﺗ زا تﺎـﻋﻼﻃا ﻞﻴﻠﺤﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﻲﻧاواﺮﻓ يﺎـﻫ
Independent t- test Chi2 و
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
هﺪﻧوﺮﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 171
ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ موﺪـﺼﻣ
راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . داﺪﻌﺗ ﻦﻳا زا 42
ﺮـﻔﻧ ) 6 / 24 (%
و نز 129
ﺮﻔﻧ ) 4 / 75 (%
ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ .
نارﺎـﻤﻴﺑ ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ 32
لﺎﺳ ) SD=15 ( زا نﺎﻧآ ﻲﻨﺳ هدوﺪﺤﻣ و دﻮﺑ 2
ﺳ ﺎﺗ لﺎ
103 ﺖـﻓﺮﮔ ﻲﻣ ﺮﺑ رد ار لﺎﺳ .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ 152
درﻮـﻣ
) 9 / 88 (%
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ زا ﺮـﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ زا ﻲـﺷﺎﻧ ،ﺎـﻫ
و ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ 19
درﻮﻣ ) 1 / 11 (%
ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ
دﻮﺑ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا زا )
لوﺪﺟ 1 .(
نﺎـﻧز ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،ﻲـﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا هوﺮﮔ رد 32.4
ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﻣﺪﻴﭘا ﻲﺳرﺮﺑ 73 ...
لوﺪﺟ 2 - ﻪﺛدﺎﺣ عﻮﻗو نﺎﻜﻣ و ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ شور ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
ﻪﺛدﺎﺣ عﻮﻗو ﻞﺤﻣ ﻞﻛ
لﺰﻨﻣ هﺎﮕﺷزرو نﺎﺑﺎﻴﺧ رﺎﻛ ﻞﺤﻣ ﺺﺨﺸﻣﺎﻧ
ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ ﺮﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ (%39/5 )60 (%1/3)2 (%3/9)6 (%34/2)52 (%21/1 )32 (%100 )152 ﻲﺷﺎﭘﺪﻴﺳا ﺮﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ (%57/9 )11 (%0)0 (%15/8)3 (%0)0 (%26/3 )5 (%100 )19
ﻞﻛ (%41/5 )71 (%1/2)2 (%5/3)9 (%30/4)52 (%21/6 )37 (%100 )171
لﺎــﺳ ) 23 / SD=15 ( ﺮــﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮــﺳ هوﺮــﮔ رد و
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻳا ،ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ 33
لﺎﺳ ) 13 / SD=11 (
يرﺎـﻣآ ظﺎـﺤﻟ زا ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ود ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا )
89 / 0 p= (.
ﺮﻣ ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲـﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا هوﺮﮔ رد ،ناد
44 / 24
لﺎــﺳ ) 31 / SD=14 ( ﺮــﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮــﺳ هوﺮــﮔ رد و
ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻦـﻳا ،هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ 6
/ 33 لﺎـﺳ
) 9 / SD=15 ( زا ﺰـﻴﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ود ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﺖـــﺷاﺪﻧ يرادﺎـــﻨﻌﻣ فﻼﺘـــﺧا يرﺎـــﻣآ ظﺎـــﺤﻟ
) 09 / 0 p= (.
و ﻲـﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا هوﺮﮔ ود ﺮﻫ رد ،ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎـﺑ ﻪﺛدﺎﺣ ﺮﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ يرادﺎـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ فﻼﺘـﺧا ﭻﻴـﻫ نادﺮﻣ ﺎﺑ نﺎﻧز ﻲﻨﺳ ﺖﺷاﺪﻧ ) ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ )
25 / 0 p= ، 83 / 0 p= .(
؛ﺮــﻴﻣ و گﺮــﻣ ظﺎــﺤﻟ زا 17
درﻮــﻣ ) 9 / 9 (%
ﻞــﻛ زا
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ داﺪـﻌﺗ ﻦـﻳا زا ﻪـﻛ ﺪـﺷ گﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻫ
3
درﻮﻣ ) 6 / 17 (%
و ﻲـﺷﺎﭘ ﺪﻴـﺳا ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
14 درﻮﻣ ) 4 / 82 (%
ﻪـﺛدﺎﺣ ﺮﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎﺑ دﻮـﺑ
. ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ 6
ﺮـﻔﻧ ) 3 / 35 (%
زا
و نز گﺮﻣ دراﻮﻣ 11
ﺮﻔﻧ ) 7 / 64 (%
ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ .
،ﻲــﺷﺎﭘ ﺪﻴــﺳا زا ﻲــﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮــﺳ دراﻮــﻣ ﻲﻣﺎــﻤﺗ زا ﺮﺘﻤﻛ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ 50
% ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ نﺎـﻴﻣ زا و ﺪﻨﺘﺷاد
،هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎـﺑ ﻪﺛدﺎﺣ ﺮﺛا رد 2
/ 13
% ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ ،
زا ﺶﻴﺑ 50 % و 8 / 86
% راﺪـﻘﻣ ﻦﻳا زا ﺮﺘﻤﻛ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ،
ﺪﻨﺘﺷاد ار .
فﻼﺘـﺧا ﻪـﺛدﺎﺣ عﻮﻗو نﺎﻜﻣ و ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ هﺰﻴﮕﻧا ﻦﻴﺑ ﺪﺷ هﺪﻳد يرادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ )
012 / 0 p= ( ) لوﺪﺟ 2 .(
هﺪـﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﻲﻜﻴﻣﻮﺗﺎـﻧآ ﻞـﺤﻣ ﭻﻴـﻫ
داﻮــﻣ ﺎــﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮــﺳ ﻪــﺛدﺎﺣ عﻮــﻗو مﺎــﮕﻨﻫ رد ﻲــﺻﺎﺧ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲـﻟو ،ﺖـﺴﻴﻧ نﺎـﻣا رد ﺐﻴﺳآ زا ،هﺪﻨﻧازﻮﺳ ماﺪـﻧا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ قﺎـﻔﺗا ﺎـﻫ
ﺖـﺳا هدﺎـﺘﻓا .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﻞﺤﻣ هﺪﻨﻧازﻮﺳ داﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ رد ﺐﻴﺳآ ﻊﻳﺎﺷ يﺎﻫ و ﺖـﺳد ،ﻲﻧﺎـﻗﻮﻓ ماﺪـﻧا ،ﻪﻨﺗ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺛدﺎﺣ ﺮﺛا رد
ﻲﻧﺎﺘﺤﺗ ماﺪﻧا .
ﺖﺳد ،ﻲﻧﺎﻗﻮﻓ ماﺪﻧا ،ندﺮﮔ و ﺮﺳ ﻞﺤﻣ زا ﻪﻨﺗ و
يﺎـﻫ
راﺮـﻗ ﻲـﺷﺎﭘ ﺪﻴـﺳا درﻮـﻣ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺴﻫ نﺪﺑ رد ﻊﻳﺎﺷ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ .
ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ هﺰـﻴﮕﻧا ﻦﻴـﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺖﻴـﺴﻨﺟ و
ﻪــﻄﺑار ﻪــﻜﻳرﻮﻃ ﻪــﺑ ﺪــﺷ ﺖــﻓﺎﻳ يرادﺎــﻨﻌﻣ يرﺎــﻣآ ي رد يرادﺎـﻨﻌﻣ رﻮـﻃ ﻪﺑ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ رد دراﻮـﻣ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ و ،نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧز
دﻮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ نادﺮـﻣ رد هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎـﺑ ﻪﺛدﺎﺣ ﺮﺛا .
) 03 / 0 p= (.
ﻪـﺑ هﺪﺷ تﻮﻓ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺪﺻرد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ا يرادﺎــﻨﻌﻣ رﻮــﻃ نارﺎــﻤﻴﺑ رد ﻲﮕﺘﺧﻮــﺳ ﺪــﺻرد ز
دﻮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ هﺪـﺷ ﺺﻴﺧﺮﺗ )
001 / 0 p= ( ﻪـﻜﻳرﻮﻃ ﻪـﺑ ،
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 24
/ 63 %
و 23 / 21 % دﻮﺑ .
ﻪـﺟرد ،ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ ﺪﺻرد و ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ هﺰﻴﮕﻧا ﻦﻴﺑ ي
و ،نارﺎـﻤﻴﺑ ﻦـﺳ ،نﺪـﺑ رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻞﺤﻣ ،ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻪﻄﺑار نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ ﺖـﻓﺎﻳ يرادﺎـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ ي
ﺪﺸﻧ ) 05 /
>0 (.p
ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ
يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ ﻞـﺑﺎﻗ ﺎﻣا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ناﺮﺒﺟ ﻪﺛدﺎﺣ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ
و گﺮـﻣ و ﻲﻧاﻮﺗﺎـﻧ ﻲﻠﺻا ﻞﻠﻋزا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺖﺳا رد ﺮـﻴﻣ
،ﺖﺳا نﺎﻬﺟ 5
ﻲﻟا 12 ار ﺎﻴﻧد يﺎﻫﺎﻣوﺮﺗ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺪﺻرد
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ
،ﻲﻤﺴﺟ ضراﻮﻋ و ﺪﻫد
،ﻲﻧاور ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
و
دراد لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ ﻲـﻧاواﺮﻓ يدﺎﺼﺘﻗا )
1 و 2 .(
هزوﺮـﻣا
ﻲﮔﺪـﻧز رد هﺪﻨﻧازﻮﺳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و عﻮﻨﺗ زا ،يزﺎـﺴﻛﺎﭘ ياﺮﺑ و لزﺎﻨﻣ رد و ﺖﺳا دﺎﻳز ﺎﻣ هﺮﻣزور هدﺎﻔﺘــﺳا هدﺮﺘــﺴﮔ ترﻮــﺻ ﻪــﺑ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴــﺷ داﻮــﻣ ﻦــﻳا ﻲﻣ دﻮﺷ . دﺮﺑرﺎـﻛ داﻮﻣ ﻦﻳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻳﺎﻨﺻ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻲﻧﺎﺧﺎﻗآ ناﺮﻣﺎﻛ
نارﺎﻜﻤﻫ و 74
هدﺮﺘﺴﮔ ﺪﻧراد يا .
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ زور ﻪﺑ زور ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﺳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ﺎﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻊﻳﺎﻨـﺻ و لزﺎﻨﻣ رد هﺪﻨﻧازﻮ
ﻲﻣ جاور ﺪﺑﺎﻳ
. تﺎـﻋﻼﻃا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ،اﺬﻟ
رد هﺪﻨﻧازﻮـﺳداﻮﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳدراﻮﻣ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد
لﺎـﺳزا يﺮﻬﻄﻣﺪﻴﻬـﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ 1385
ﺎـﺗ 1390 و
زا ﻲـﺷﺎﻧ هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎـﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا دراﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﺛدﺎﺣ
ﺪﺷ .
ﻄﻣ رد ﻪــﻌﻟﺎ ،ﻲــﻠﺒﻗ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪــﻴﻳﺎﺗ رد و ﺮــﺿﺎﺣ ي
يﺮﺘـﺸﻴﺑ عﻮﻴﺷ نادﺮﻣ رد هﺪﻨﻧازﻮﺳ داﻮﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺖﺷاد نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
13 - 11 .(
ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻦـﻳا
رد نادﺮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ،نادﺮﻣ رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ
ﺖـﺳا ﺮـﻄﺧ ﺮـﭘ رﺎـﻛ ﻂﻴﺤﻣ ياراد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻏﺎﺸﻣ .
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ 11.1
% ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ زا
دﻮﺑ ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا دراﻮﻣ زا .
لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ ماﺪﻗا ﻦﻳا
ﻲﺒـﺼﻋ ﺖﺑﺎﻗر ،ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺖﺴﻜﺷ ﻂﻳاﺮﺷ نﻮﭼ ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﺖـﻟود ناﺪـﻨﻣرﺎﻛ ﻪـﻴﻠﻋ ﻲﻳﺎﻨﺟ ماﺪﻗا و )
صﻮـﺼﺧ ﻪـﺑ
ﺲﻴﻠﭘ ( ﻲﻣ مﺎﺠﻧا دﺮﻴﮔ
) 14 .(
مﺎـﺠﻧا تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻲـﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا ﺪﺻرد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
رد ﻪـﻛ يا
ﻦﻴﭼ رﻮﺸﻛ داﺪﻌﺗ ،دﻮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
337 ﺐﻴـﺳآ درﻮـﻣ
ﻪﻛ دﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ار 40
درﻮﻣ ) 5 / 10 ﺪﺻرد ( ﻲـﺷﺎﻧ نآ
هداد خر ﻪـﺛدﺎﺣ ﺮـﺛا رد دراﻮﻣ ﻪﻴﻘﺑ و ﻲﻳﺎﻨﺟ ﻢﺟﺎﻬﺗ زا
ﺪــﻧدﻮﺑ ) 8 .(
زا ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ 121
ﺖــﺣاﺮﺟ درﻮــﻣ يﺎــﻫ
ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪــﻛ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴــﺷ ﻲﻗﺮــﺷ نﺎــﺠﻳﺎﺑرذآ رد يا
داﺪـﻌﺗ ،هﺪــﺷ شراﺰـﮔ 119
درﻮــﻣ ) 7 / 91 (%
زا ﻲــﺷﺎﻧ
و ﻲﺘﻌﻨـﺻ ثداﻮﺣ 10
درﻮـﻣ ) 3 / 8 (%
ﺪﻴـﺳا زا ﻲـﺷﺎﻧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﺷﺎﭘ )
9 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ ﺮﺿﺎﺣ ي
9 / 9 ) % 17 ﺮﻔﻧ ( دﻮـﺑ
رد ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ﻪﺑﺎـﺸﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ود ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ناﺮﻬﺗ و ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ رد ،ناﺮﻳا .
) 6 و 7 .(
ﺖﺳا ﺖﻠﻋ ﻦﻳا ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻳا
ﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ ﻪﻌ
نﺪﺑ زا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺻرد نارﺎﻤﻴﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ي
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ رﺎﭼد نﺎﺸﻳا .
رد ﻪـﻛ يرﻮـﻃ ﻪـﺑ
،ﻪﺑﺎـﺸﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ود فﻼﺧﺮـﺑ ﺮـﻴﻣ گﺮـﻣ دراﻮﻣ مﺎﻤﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺪﺻرد 25
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد .
ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ عﻮﻧ ود ﺮﻫ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺎﻫ
ﻲــﻣ ﻪــﻛ ﺖــﺳا هدﺎــﺘﻓا قﺎــﻔﺗا لزﺎــﻨﻣ زا ﻲــﺷﺎﻧ ﺪــﻧاﻮﺗ
هدﺎﻔﺘﺳا رد ،ﻲﻃﺎـﻴﺘﺣا ﻲـﺑ و هﺪﻨﻳﻮـﺷ داﻮـﻣ زا دﺎﻳز ي و ،هﺪﻨﻧازﻮـﺳ داﻮـﻣ ﺎـﺑ ﻪـﺛدﺎﺣ ﺮـﺛا رد ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ هﺪــﻨﻫد نﺎــﺸﻧ ،ﻲــﺷﺎﭘ ﺪﻴــﺳا درﻮــﻣ رد ،ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ
ي
ﻲﮕﻧﺎﺧ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺪﺷﺎﺑ
.
نﺎﻧز رد ﻲﺷﺎﭘ ﺪﻴﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ندﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﺿﺎﺣ ي
) 03 / 0 p= ( ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ فﻼﺧﺮﺑ
د ﻖــﻴﻘﺤﺗ رد ﻲــﺷﺎﭘ ﺪﻴــﺳا ﻲﮕﺘﺧﻮــﺳ ﺰــﻛﺮﻣ رد ﺮــﮕﻳ
لﺎﺳ رد ناﺮﻬﺗ يﺮﻬﻄﻣ 1390
ﺖﺳا . ﺮـﻛذ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
؛هﺪﺷ 51 % و دﺮـﻣ نارﺎـﻤﻴﺑ 49
% ﺪـﻧدﻮﺑ نز نارﺎـﻤﻴﺑ
) 15 .(
هﺪـﻨﻨﻛ ﺪﻴﺋﺎﺗ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﻪـﻛ ﺖـﺳﺎﻋﺪﻣ ﻦـﻳا ي
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺘﻧﻮﺸﺧ ﻦﻴﻨﭼ درﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧز ﺪﻧﺮﻴﮔ
.
ﺮـﻴﻈﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻞﻤﻋ ﻦﻳا عﻮﻴﺷ ﻌﻨﺻ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻲﺧﺮﺑ و ناﺮﻳا رد ﮓـﻨﻛ ﮓﻨﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺘ
ﺖﺳا ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺣ )
5 .(
هﺪﻨﻳآﺰﻓ و ﻻﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ﻚـﻳ ،ﺪﻴـﺳا ﺎﺑ تﻼﻤﺣ عﻮﻗو ي
رﻮـﺸﻛ ﻲﻜـﺷﺰﭘ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا تﺎـﻣﺎﻘﻣ ياﺮـﺑ ناﻮﺧاﺮﻓ ﻞﺣ هار يﻮﺠﺘﺴﺟ ﺖﻬﺟ زا يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ فﺪـﻫ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ
جرﺎـﺧ ﺖـﻬﺟ ﻲﻳﺎـﻫدﺮﺒﻫار ذﺎـﺨﺗا و ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا داﺮـﻓا سﺮﺘـﺳد زا كﺎـﻧﺮﻄﺧ و هﺪﻨﻧازﻮﺳ داﻮﻣ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻋ ﻲﻣ يدﺎ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻲـﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد هﻮﻴـﺷ ود ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
يﺮﻃﺎﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻞﻣﺎﺷ هدﺎﺳ ﻪـﺑ ﻚـﺸﺧ يﺎـﻫ
يﺮﻃﺎﺑ يﺎﺟ ﻲﺳﺮﺘﺳد مﺪﻋ ﺰﻴﻧ و بﻮﻃﺮﻣ يﺪﻴﺳا يﺎﻫ
ﻊـﻓر داﻮـﻣ نداد راﺮـﻗ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ﻪﺑ يدﺎﻋ داﺮﻓا
دﺮـﻛ هرﺎـﺷا ﺺـﺼﺨﺘﻣ داﺮـﻓا ﺖﺳد رد ﻪﻟﻮﻟ ﻲﮕﺘﻓﺮﮔ .
ﻲﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا ﻪﭽﻧآ ﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ و ﺖ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،دﺮﻛ :
شور و دﻮﺟﻮﻣ تاﺮﻃﺎﺨﻣ شزﻮﻣآ ﻦـﻳا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺰـﻴﻧ و ﺖـﺳا يروﺮـﺿ ﻲﮕﺘﺧﻮـﺳ زا ﻲـﺷﺎﻧ تاﺮﻃﺎﺨﻣ و هﺪﻨﻧازﻮـﺳ ﻞﻣاﻮﻋ و داﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ندﻮﻤﻧ دوﺪﺤﻣ ﻲﻣ مدﺮﻣ ﻪﻣﺎﻋ ياﺮﺑ كﺎﻧﺮﻄﺧ ناﺰـﻴﻣ ﺶﻫﺎـﻛ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪـﻌﺟﺎﻓ مﺮﺟ ﺰﻴﻧ و ﻪﺛدﺎﺣ ﻦﻳا عﻮﻗو ﻲـﺷﺎﭘ ﺪـﺳا ﺰـﻴﻣآ
ﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﺪ
. ﺮﻨﻴﺘﻧﺎـﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺸﻴﻤﻫ هﺪﻨﻧازﻮﺳ داﻮﻣ
رد ﻪـﻛ يداﺮـﻓاو دﻮـﺷ ﻞﻤﺣ بﺮﺠﻣ داﺮﻓا و ﻦﻣا يﺎﻫ ﺶﻜﺘـﺳد زا ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻧراد رﺎﻛوﺮﺳ ﺪﻴﺳا ﺎﺑ دﻮﺧ رﺎﻛ ﻞﺤﻣ
ﺪـﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘـﺳا صﻮـﺼﺨﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﺘﺳآ و .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
هﺪﻴﺷﺎﭘ ﺮﻄﺧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ترﻮﺻ يﺎﻫ ﻚﺳﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
دﻮـﺷ ﻲـﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ ،دراد دﻮﺟو ﺪﻴﺳا نﺪﺷ .
هدﺎﻔﺘـﺳا زا
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ داﻮﻣ ندﺎﺘﻓا ماد ﻪﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻲﺳﺎﻤﺗ يﺎﻫ ﺰﻨﻟ دﻮﺷ ﻲﻤﻧ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻢﺸﭼ ﺎﺑ سﺎﻤﺗ ﺶﻳاﺰﻓا و .
ﻲﺷﺎﻧ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ دراﻮﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﻣﺪﻴﭘا ﻲﺳرﺮﺑ 75 ...
ﻊﺑﺎﻨﻣ 1. Arnold Hl, Odom RB, and James WD. Andrew’sdiseases of the skin: clinical Dermatology.8thed.Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 1990. 552.
2. Olaitan PB, Olaitan JO.Burns and scalds-epidemiology and prevention in a developing country. Niger J Med; 2005;
14(1):9-16.
3. Luterman A, Curreri P. Chemical burn injury. In: Jurkiew-Krizek T, Mathes S, editors. Plastic surgery: principle practice.
St. Louis, MO: Mosby; 1990. 1355-440.
4. Meyer W, Blakeney P, Russell W.
Psychological problems reported by young adults who were burned as children. J Burn Care Rehabil. 2004.25(1):98-106.
5. Ryan CM, Schoenfeld DA, Thorpe WP, Sheridan RL, Cassem EH, Tompkins RG. Objective estimates of the probability of death from burn injuries. N Engl J Med.
1998; 338:362-66.
6. Anlatici R, Ozerdem OR, Dalay C, Kesiltas E, Acarturk S, Seydaglu G. A retrospective analysis of 1083 Turkish patients with serious burns: part 2: burn care, survival and mortality. Burns.2002;
28:239-43.
7. Mannan A, Ghani S, Clarke A, Butler PE. Cases of chemical assault worldwide: a literature review. Burns.2007;33(2):149-54.
8. Olaitan PB, Jiburum BC. Chemical injuries from assaults: An increasing trend in a developing country. Indian J Plast Surg. 2008; 41(1):20-23.
9. Maghsoudi H, Gabraely N.
Epidemiolog and outcome of 121 cases of chemical burn in East Azarbaijan province, Iran. Injury. 2008; 39(9):1042-6.
10. Heggers J, Linares HA, Edgar P, and Villarreal C. Treatment of infections in burns: In: Herndon DN, editor. Total burn care. 2nd ed. London: WB Saunders Company. 2004. 98-135.
11. Leonard LG, Scheulen JJ, Munster AM. Chemical burns: effect of prompt first aid. J Trauma. 1982.22:420-3.
12. Mozingo DW, Smith AA, Mcmanus WF, Pruitt BA, Masson AD. Chemical
burns. J Trauma.1988; 28:642-7.
13. Pitkanen J, Al-Qattan MM.
Epidemiological of domestic chemical burns in Saudi Arabia. Burns. 2001;
27:376-8.
14. Li YY, Liu Y. Analysis of 155 patients with chemical injury: a 5year experience. Burns. 1993; 19:516-8.
15. Farhad H, Naghibzadeh B, Nouhi AH, Rad HE. Acid burn violence in Iran.
Ann Burns Fire Disasters.2011; 24(3):138- 40.
Original Article http://rjms.tums.ac.ir
Epidemiology of caustic burns in Motahari Hospital,Tehran from 2006 to 2011
Kamran Aghakhani, MD. Associate Professor of Forensic Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. [email protected]
Shahrokh Mehrpisheh, MD. Resident of Neonatology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
*Azadeh Memarian, MD. Resident of Forensic Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran (*Corresponding author). [email protected]
Naghme Nikbin, MD. General Physician. Tehran, Iran. [email protected]
Abstract
Background: Burn is a start of a disastrous situation for the person, family and society and includes a high percentage of the accidents. Acid burns which is on the rise, leaves lifetime damage on the patient’s appearance. Thus in order to reduce the acid attacks in the society necessary measures must be taken. This study was performed to evaluate the demographic information about burns resulting from acid attacks and its comparison with those resulting from accidents.
Methods: In this cross sectional study the information of 171 patients who were admitted with acid burns to Motahari hospital in Tehran between 2006-2011was evaluated.
Results: There were 42 (24.6%) women, and 129 (75.4%) men with the mean age of 22 years (SD = 15). Also 152 cases (88.9%) of acid burns were accidentally and 19 (11.1%) were on purpose. There were significant statistical differences between the method of acid burn and the place where it happened (p value= 0.012) and the method of acid burn and gender (p value = 0.03). Also the percentage of burns in expired patients was significantly higher than discharged patients (p value < 0.001).
Conclusions: In our study burns resulting from burning chemicals was higher in men than women with mortality rate of 9.9%, which was higher than what 2 other similar studies reported in Iran.
Keywords: Acid attack, Burning, Acid burn.
