ﯽ ود ﺪ
رود ة 6 رﺎﻤﺷ ، ة 2
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1393
ص . 288 - 265
يرادﺮﻬﺷ رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﺎﻫ
:
يرادﺮﻬﺷ لﺎﺗرﻮﭘ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
ﻪﻤﻐﻧ دﺎﺒﻋ
1ي
، ناﺮﻴﭘ ﻲﻠﻋ
2داﮋﻧ
هﺪﻴﻜﭼ :
ﺮﺑرد ار ﻲﻳﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ و ﺎﻫرﺎﻛوزﺎـﺳ ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲـﻣ
ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﺎـﻬﻧآ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻪـﻛ دﺮـﻴﮔ
ﻲﻣ ار دﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ
ﺚﺤﺑ ﻪﺘﺷاﺬﮔ توﺎﻔﺗ ، ﻢﻛ ار ﺎﻫ ﻦﻴﻤﻀﺗ ار نﺎﺸﻗﻮﻘﺣ قﺎﻘﺣا ،ﻪﺘﺧﺎﺳ ﮓﻧر
ﺪﻨﻨﻛ .
هزاورد ﺪـﻨﻣزﺎﻴﻧ ،تﺎـﻃﺎﺒﺗرا و تﺎـﻋﻼﻃا يروﺎـﻨﻓ ﺮـﺼﻋ رد ﺎـﻨﻌﻣ ﻦـﻳا ﻖﻘﺤﺗ ﻲﻳﺎـﻫ
ﺎـﺑ مﺎـﻧ
بو ﺖﻳﺎﺳ ﺎﻫ ا ﺖﺳ . بو ﻦﻳا ﺖﻳﺎـﺳ ،ﻲـﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮـﺣ ﺖـﻳﺎﻋر ﺎـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﺎـﻫ ار تﺎﻣﺪـﺧ و تﺎـﻋﻼﻃا
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ رد نﺎـﻧآ لﺎـﻌﻓ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ نﺎـﻜﻣا و هداد راﺮـﻗ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﻴﺘﺧا رد ﺪﻨﺴﭘﺮﺑرﺎﻛ يا ﺔـﺻﺮﻋ
ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﺪﻨﻨﻛ
. نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد
، بو ﺖﻳﺎﺳ يرادﺮﻬﺷ يﺎﻫ هزاورد ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يا ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ار
ﺎﻫﺮﻬﺷ درﻮﻣ رد رﺎﻴﺘﺧا رد
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ راﺮﻗ ﺪﻨﻫد . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﻪـﺑ
ﻲﺳرﺮﺑ 30 دﻮﺟﻮﻣ لﺎﺗرﻮﭘ رد
يرادﺮﻬﺷ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ .
هﺮـﻬﺑ ﺎـﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ زا يﺮـﻴﮔ
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻲﻛﺪﻧا و ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
، ﻪﻨﻴﺑزﺎﺑ يا لﺎﺗرﻮﭘ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ هﺪـﺷ ﻲﺣاﺮﻃ رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ تازﺎﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ
دﻮﺟو ﺶﻘﻧ ﻢﻬﻣ يرادﺮﻬﺷ رد ﺎـﻫ
لﺎﺗرﻮﭘ ﺐﻠﻏا ،يﺮﻬﺷ ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻴﻟوا حﻮﻄﺳ رد ﺎﻫ
ﺔ لﺪﻣ غﻮﻠﺑ تﺎﻣﺪﺧ يﺎﻫ هدﻮـﺑ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧﺎﺳر
ﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ هﮋﻳو ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ و ﺮﺗﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ﻪﺑ
، ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻔﻴﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ و ﻲﻤﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻫ
.
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ،يرادﺮﻬﺷ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ،لﺎﺗرﻮﭘ .
1 . ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
2 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا
،ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 03 / 10 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 14 / 02 / 1393
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : داﮋﻧ ناﺮﻴﭘ ﻲﻠﻋ
E-mail:[email protected]
ﻪﻣﺪﻘﻣ
حﺮﻄﻣ ﺎﺑ ﻦﻳﻮﻧ ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺶﺒﻨﺟ نﺪﺷ
، ﺑﺎ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ بﻼﻘﻧا ناﻮﻨﻋ )
ﻢﻴﻫاﺮـﺑا و ﻲﻫزرﻻﺎـﺳ ،رﻮـﭘ
1391 ( ﻫد رد ﻪﻛ ﺔ 1990 ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺜﻛا رد
رادا يﺎـﺟ ﻪـﺑ ،داد خر ﻪﺘﻓﺎﻳ ة
،هدﺎـﺳ رﻮـﻣا ﺮـﺑ
هﻮﻴﺷ ﻪﻓﺮﺣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ يا
، ﻚﺴﻳر ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﻣﺎﺷ
، ﺪﺷ ﺪﻴﻛﺄﺗ
) ،ﺎﻨﺴﻛﺎﺳ 2005 (.
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺶﺒﻨﺟ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺔﻟﺰﻨﻣ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و يرﻮـﻧ
1391 (
، ار ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ يﺎـﻫزﺎﻴﻧ ﻪـﻛ هدﻮـﺑ يﺮﺗﺮﺛﺆـﻣ و ﺮﺗارﺎﻛ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ دﺎﺠﻳا ﻲﭘ رد هراﻮﻤﻫ
ﻪﺑ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻪﻨﻴﻬﺑ رﻮﻃ ﺪﻨﻛ
. ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ نﺎﻴﻣ رد
هزاﺪـﻧا و ﻲـﻳادزﺰﻛﺮﻤﺗ نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﻧﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ يﺮـﻴﮔ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ـ ﺪﺷ اﺮﺟا فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ياﺮﺑ ﻪﻛ
ـ و ﻪﻌﺳﻮﺗ بو زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻳﺎـﺳ
ﻲـﺘﻟود يﺎـﻫ
،
هدﺎﺳ ياﺮﺑ يرﺎﻛوزﺎﺳ ﺶﻨﻛاﺮﺗ دﻮﺒﻬﺑ و يزﺎﺳ
يذ ﺮﻳﺎﺳ و ﺖﻟود يﺎﻫ نﺎﻌﻔﻧ
و ﺪـﺷ هدﺮﻤـﺷ ﺖـﻴﻤﻫا
هﺪﻨﻳاﺰﻓ ﺖﻓﺎﻳ يﺮﺗ )
،ﻮﮕﻟﺎﮔ 2010 .(
رد ﻊﻗاو تﺎـﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ
، ياﺮـﺑ يﺪـﻨﻤﺗرﺪﻗ راﺰـﺑا
تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻴﻬﺴﺗ ،ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ دﻮﺒﻬﺑ ﺪﻧﻮﻴﭘ و
نﺎﻣزﺎﺳ ،مدﺮﻣ هوﺮﮔ و ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺎﻫ ) ناﺮﻴﭘ ،داﮋﻧ
2011 ( . يروﺎﻨﻓ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﺪﻴﻣا ﻦﻳا ،ندﻮﺑ زﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ
ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ةرادا
ﺖﻛرﺎـﺸﻣ و ﻪـﻗﻼﻋ ناﺰـﻴﻣ ور ﻦﻳا زا و هﺪﻴﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ رﻮﻣا
د ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻲﺳﺎﻴﺳ رﻮﻣا رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻚﻳدﺰﻧ ﺖﻟود ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ و هدا
دزﺎﺳ ﺮﺗ ) ،ﺖﻳﺮﺳا و سرﻮﺗ ،ﺎﻨﻴﭘ
2007 .(
ﺮﮕﻳد ﻲﻧﺎﻴﺑ ﻪﺑ
، يروﺎﻨﻓ ﻦﻳا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻫﺎﮔآ ،تﺎﻋﻼﻃا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺔﻌﺳﻮﺗ و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲﺳﺎﻴﺳ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺮﺑ و هداد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺪﻨﻳاﺰﻓا
) ناﺮﻴﭘ داﮋﻧ
ﻲﻠﻗ و ،رﻮﭘ 1392 .(
ﻪﺘﻓﺎﻳ لﺎﺳ يﺎﻫ 2013
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يدﻼﻴﻣ زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
7 / 2 ﺮﻔﻧ درﺎﻴﻠﻴﻣ
، ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ 39 ﺪﺻرد
نﺎﻬﺟ ﻞﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ
، ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﺣ رد ﻨﺘﺴﻫ
ﺪ . 31 لﺎـﺣ رد يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺖـﻴﻌﻤﺟ زا ﺪﺻرد
و ﻪﻌﺳﻮﺗ 77 ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ زا ﺪﺻرد ﻂﺧﺮﺑ ناﺮﺑرﺎﻛ زا ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ) نﺎﻣزﺎﺳ و يروﺎـﻨﻓ
،ناﺮﻳا تﺎﻋﻼﻃا 1392
.(
ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا رد
، زا ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ذﻮﻔﻧ ﺐﻳﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا 8
/ 21 لﺎﺳ رد 87 ﻪﺑ 66 / 61
لﺎﺳ رد 91
، يروﺎـﻨﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا زا ﻲﻛﺎﺣ ﺖـﺳا ﻦﻳﻮـﻧ يﺎـﻫ
)
ﻌـﺳﻮﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺰـﻛﺮﻣ ﺔ
ﻲـﻠﻣ
،ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا 1392 ( ؛ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ لﺎﺳ ﻲﻃ ﻪﻛ يا
ﺖـﻟود نﺎـﻴﻣ رد ﻪﻏﺪﻏد ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ ﻞﻜـﺷ نادﺮـﻣ
يدراﺪﻧﺎﺘـﺳا و رﺎﻴﻌﻣ ﻪﭼ سﺎﺳا ﺮﺑ ار دﻮﺧ ﻲﻟﺎﺘﻴﺠﻳد تﺎﻣﺪﺧ و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎـﻴﺘﺧا رد
ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ناﺮﺑرﺎﻛ و ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺎﺗ ﺪﻧﺮﻴﮔ هﺮﻬﺑ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛوزﺎﺳ ﻪﭼ زا و
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ دﺎﻤﺘﻋا .
شﻮﺧ يدﺮﻜﻳور ذﺎﺨﺗا ﺎﺑ ﻨﻴﺑ
ﻌـﺳﻮﺗ ﺪﻧور ﻪﺑ ﻪﻧﺎ ﺔ
ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
، ﻮﺤﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺪﻫﺎﺷ ة
ﻮﻴﺷ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ة
ﻲﺘﻨﺳ
، ﻲـﻠﻋ ﺮـﻤﻋ ﻢـﻏر
يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ لﺎﺒﻗا زا ،هﺎﺗﻮﻛ ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد رد عﻮﻨﺗ و ﻊﻳﺮﺴﺗ ﺔﺋارا
ﻢﻫاﺮـﻓ ،تﺎﻣﺪـﺧ و تﺎﻋﻼﻃا ندﺮـﻛ
لﺎﻌﻓ رﻮﻀﺣ نﺎﻜﻣا و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺮﺗ
...
ﺖـﺳا هﺪﺷ رادرﻮﺧﺮﺑ
نﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ ﺮـﻣا ﻦﻴـﻤﻫ و يﺎـﻫ
لﻮﺤﺘﻣ صﻮﺼﺧ رد ار ﻲﻣﻮﻤﻋ لﺎﺗرﻮﭘ ﻦﺘﺧﺎﺳ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺮﺑاﺮﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ دﻮﺧ يﺎﻫ .
ـﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﺑﺎـﻳزرا ،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺑ ﺎـﺗ ﺖـﺳا هﺪـﺷ شﻼـﺗ ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺔ
لﺎـﺗرﻮﭘ يﺎـﻫ
يرادﺮﻬﺷ دﻮﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ ؛
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا ﻪﻛ اﺮﭼ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
ﺎـﺑ
ﻢﺠﺣ دﺎﻳز زا ي ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻌﺟاﺮﻣ
ﺪﻨﻨﻛ ه ﻪﺟاﻮﻣ
شﻼـﺗ و هدﻮـﺑ يﺎﺘـﺳار رد ﺰـﻴﻧ يﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ يﺎـﻫ
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺮﻫ نﺪﺷ
مﺎﺠﻧا نآ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺖـﺳا مﺎﺠﻧا لﺎﺣ رد و .
نآ ﻲﻠـﺻا لاﺆـﺳ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
يرادﺮﻬﺷ لﺎﺗرﻮﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﺮﻈﻧ زا رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
ﻦﻴـﻤﻫ ﺮـﺑ ؟ﺪـﻧراد ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻪﭼ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
سﺎﺳا
، ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺔ
لﺎﺗرﻮﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا يﺎﻫ
، ﻪـﺑ ﺎـﻬﻧآ ﻲﺑﺎـﻳزرا ﻦﻤﺿ و تﻮـﻗ طﺎـﻘﻧ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻒﻌﺿ
،ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﺪﻴﻣا ﻦﻳا ﻪﺑ
هﺮـﻬﺑ ﺎـﺑ ﺰـﻴﻧ ﻲـﺘﻟود يﺎﻫ
ـﺑﺮﺠﺗ زا يﺪـﻨﻣ ﻪ
يﺎـﻫ
ﻲﻣﻮﻤﻋ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا ﺪﻨﻤﺷزرا
، لﺎﺗرﻮﭘ يﺎﻘﺗرا يﺎﺘﺳار رد مﺎﮔ دﻮﺧ يﺎﻫ
ﺶﺨﺑﺮﺛا يﺎﻫ ﺖﺒـﺴﻧ ار يﺮﺗ
ﺪﻧرادﺮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﺑ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ
ﺲﻧاﺮﻔﻨﻛ و ﻲﻠﺑﺎﻛ نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ ،ﻮﻳدار عاﺮﺘﺧا ﺎﺑ اﺪﺘﺑا ﺖﻟود و يروﺎﻨﻓ طﺎﺒﺗرا ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ يﺎـﻫ
ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻲﻨﻔﻠﺗ .
ﻲﻣ نﺎﻋذا هزﻮﺣ ﻦﻳا نﺎﮔﺮﺒﺧ
بﻮـﺧ ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻪـﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
، ـﺑ ﻪ يﺎـﻨﻌﻣ
ﻲـﺘﻟود ﻲﮕﺘـﺴﻳﺎﺷ و نﻮﻧﺎـﻗ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ،ﻲﺘﻟود ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ )
،يﺮـﻔﻧ و غﺎـﺑد 1388
( رد
ﻪﻜﺒﺷ نﺎﻬﺟ ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا تﺎﻣﺪﺧ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ،زوﺮﻣا يا
ـﻧاروﺎﻨﻓ يﺎـﻫدﺮﺑرﺎﻛ ﺮﻳﺎﺳ و رﻮﺤﻣ ﺔ
تﺎﻣﺪـﺧ لﺎـﺳرا
ﺖﺳا و زا ﺖﻟود ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺷور ﺎﻬﻨﺗ ﻖﻳﺮﻃ
نآ
، ردﺎﻗ ﻪﺑ ﺘﺳد ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴ لﺎﺳرا فاﺪﻫا ﺪـﻫاﻮﺧ ﺶﺗﺎﻣﺪﺧ
دﻮــﺑ . هوﺮــﮔ و ناﺪﻧوﺮﻬــﺷ ،ناﺮﺑرﺎــﻛ ياﺮــﺑ ﻲﺒــﺳﺎﻨﻣ رﺎﻛوزﺎــﺳ ﺖــﻧﺮﺘﻨﻳا رد ﺎــﺗ ﺖــﺳا ﻲﻣﺎــﺣ يﺎــﻫ
ﺖﻟود ﺖﻛرﺎﺸﻣ نﺎﺸﻳﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ
ور ﻦﻳا زا و
، ﻢﻴﻤﺼﺗ زا ﻲﻳادزﺰﻛﺮﻤﺗ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ يﺮـﻴﮔ
دراد ار ﺎـﻫ )
،ﺮـﻟﺰﻫ
،نارﺎﻫﻮﻨﻣ 2006
(.
ﻊﻗاورد
، يروﺎﻨﻓ بﺎﺨﺘﻧا هزوﺮﻣا ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا يﺎﻫ
رﻮـﺤﻣ
تﺎﻣﺪـﺧ لﺎـﺳرا ياﺮـﺑ
، ﻪـﺑ
رادا رد ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺪﻧور ة
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ رﻮﻣا .
رد ﺔﻫد
،دﻮﻧ دﺎـﺠﻳا ياﺮـﺑ ﻲﻧﺎـﻬﺟ يرﺎـﺸﻓ
ﻲﻧﺎـﻬﺟ زوﺮﻣا و ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ رد ﻦﻳﻮﻧ ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ تﺎﺣﻼﺻا و تﺎـﺒﻟﺎﻄﻣ يزﺎـﺳ
حﺮﻃ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ار ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ يﺎﻫ ﻲـﺳاﺮﻛورﻮﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
نﺎـﻬﺟ ﺮـﺳاﺮﺳ ﻲـﺘﻟود يﺎـﻫ و ﺮـﻴﻴﻐﺗ ياﺮـﺑ ار
ﺖﻋﺪﺑ ﻲﻣ راﺮﻗ رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ ندﺎﻬﻧ ﻫد
ﺪ ) ،ﺖﻳﺮـﺳا و ﺎﻨﻴﭘ ،سرﻮﺗ 2006
.(
ﻦـﻳا رد
نﺎﻴﻣ
، نﺮﻗ ﺮﺧاوا رد ﻪﻛ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻢﻫدزﻮﻧ
دﺮﺘـﺴﮔ جاور و ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ة
رادا رد ﺖـﻧﺮﺘﻨﻳا ة
ﺲﻜﻌﻨﻣ ار ﻲﺘﻟود رﻮﻣا دﺮﻛ
) ،ﻦﻴﻨﻛﻮﻳﺎﺑ 2011
( ﺷ ، زا ﺲﭘ ﺪﻳﺎ ﻦﻳﻮﻧ ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
، بﻼـﻘﻧا ﻦﻴـﻣود
ﻪﻧ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رد ﺋارا شور ﺎﻬﻨﺗ
ﺔ ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﺪﺧ ﮔﺮﮔد ار
،دﺮﻛ نﻮ ﻦﻴـﺑ طﺎـﺒﺗرا ﻪـﻜﻠﺑ
لﻮﺤﺘﻣ ﺰﻴﻧ ار ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و ﺖﻟود ﺖﺧﺎﺳ
) ،ﺖﻳﺮﺳا و سرﻮﺗ ،ﺎﻨﻴﭘ 2007
،ﺎﻨﺴﻛﺎﺳ ؛ 2005
.(
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ
، دﺎﻔﺘﺳا ة دﻮـﺒﻬﺑ فﺪـﻫ ﺎﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ زا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ
ﺮﻓ رد ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻖﻳﻮﺸﺗ ،تﺎﻋﻼﻃا و تﺎﻣﺪﺧ لﺎﺳرا آ
ﻢﻴﻤـﺼﺗ ﺪـﻨﻳ ،ﺮﺗﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ و يﺮـﻴﮔ
فﺎﻔﺷ ﺖﺳا ﺖﻟود ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ و ﺮﺗ .
ﻲﻣ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا يﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺐﺒـﺳ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻜﻳ ﺎﺑ و ﺖﻟود ﺎﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ طﺎﺒﺗرا شور رد هدﺮﺘﺴﮔ مﻮﻬﻔﻣ ،دﻮﺷ ﺮﮕﻳﺪ
ار ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖـﻟود زا يﺮﺗ
رد ﺮﺑ ﻪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻴﮔرد لﺎﺒﻧد
1ندﺮﻛ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺎﻧاﻮﺗ ، ترﺪﻗ و2
ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﻪﺑ نداد ﺖـﺳا3
) ناﺮـﻴﭘ ،داﮋـﻧ
2011
؛ ،ﺎﻣرﺎــﺷ و ﺎــﻳﻮﻟﺎﭘ 2007
.(
ﻚــﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲــﻧاﺮﻤﻜﺣ زا فﺪــﻫ عﻮــﻤﺠﻣ رد
، ،ﻲﮔدﺎــﺳ ﺶﻳاﺰــﻓا
قﻼﺧا ،يراﺪﻣ ﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻲﻳ
، ﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﻴ يﺮﻳﺬـﭘ و فﺎﻔـﺷ ندﻮـﻤﻧ ) ﺪﻨﻤـﺷﻮﻫ ندﺮﻛ
4(
ﺖـﺳا ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ
) ،ﻦﻴﻨﻛﻮﻳﺎﺑ 2011
.(
ﻂﺧﺮـﺑ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﺎـﺑ هاﺮـﻤﻫ ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖـﻟود ﻞﻣﺎـﺷ ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ
يذ ﺮﻓ رد نﺎﻌﻔﻧ آ
ﻞﻜﺷ يﺎﻫﺪﻨﻳ ﻂﺧ ياﺮﺟا و ﺚﺤﺑ ،ﻲﻫد
ﻲﺸﻣ ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ .
ﺮـﮕﻳد ﻲﻧﺎـﻴﺑ ﻪـﺑ
،
ﺖﺳا ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود و ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد ﻞﻣﺎﺷ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ )
،سﻼـﻳا و ﺎﻜﻴﻳﻮﺘـﺳا
2009 .(
يروآﻮﻧ و تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود يﺎﻫ
ﺎﺑ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻲﻳارﺎﻛ ﻦﻳوﺎﻨﻋ
ﻪﺘﺳد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ و يﺪﻨﺑ
ﺰﻴﻧ هﺪﺷ
، ﻖﻳﺪﺼﺗ ةﺪﻨﻨﻛ
ﺖـﺳا عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﻳا
؛ ﻪـﺑ ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﻛ يا
تﺎﻣﺪــﺧ لﺎــﺳرا دﻮــﺒﻬﺑ )
ﻲــﻔﻴﻛ و ﻲــﻤﻛ (
ﺮﻴﮔرد و ﻲﻳارﺎــﻛ تﺎﻣﺪــﺧ ﻲــﺣاﺮﻃ رد ناﺮﺑرﺎــﻛ نﺪــﺷ
،
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻴﻣﺎﻧ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ )
او د و ﺲﻳ ﺪﻨﻠﻧوﺮﮔ و زر ،موﺮﺘﺳﺪﻫ ،
2007 .(
ﺮﺘﺴﺑ ﻦﻳا رد
، ترﺎﻈﻧ و ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ترﻮﺸﻣ ،ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﺳاﺮﻛﻮﻣد
ﺖﺳا ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
؛ ﻴﻟﺎﺣ رد
ﺮﻓ ﻪـﺑ ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖـﻟود ﻪﻜ آ
لﺎـﺳرا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ و ﺎﻫﺪـﻨﻳ
دراد هرﺎﺷا مدﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﻟود تﺎﻣﺪﺧ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا .
ﺮﻓ لﻮﺤﺗ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود فﺪﻫ آ
يﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫﺪﻨﻳ
ﻲـﻣ لﺎـﺳرا و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﺪﺧ ﺎﻬﻧآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻮـﺷ
ﻧ ﺪ . ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
، ﻞـﻛ ﺔـﻨﻣاد طﺎـﺒﺗرا
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ ﺐﺴﻛ ،ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺎﺑ ﻲﺘﻟود و
ﺖﻟود ﺮﻳﺎﺳ و رﺎﻛ لﻮﺤﺘﻣ ار ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ،ﺎﻨﺴﻛﺎﺳ 2005 .(
ﻲﺧﺮﺑ ار ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ رادا ﺖﻴﻓﺮﻇ
ة
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚـﻤﻛ ﺎـﺑ ﻲـﻠﺤﻣ رﻮﻣا ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ
ﺖﻛﺮﺷ و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا ،ﺎﻫ
يروﺎﻨﻓ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﺖﻬﺟ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ
ﻲﺑﺎﻴﺘـﺳد
ﻪﺑ ﻂﺧ فاﺪﻫا
ﻲـﻣ ﻒﻴـﺻﻮﺗ يﺮﻬـﺷ ﻲﺸﻣ ﺪـﻨﻨﻛ
) ،نﺪـﻨﻳو و ﺮـﻴﻣ 2003
( .
ﺮـﮕﻳد يﻮـﺳ زا
، هزوﺮـﻣا
بو ﺖﻳﺎﺳ رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ و زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲﺳﺮﺘﺳد رد يﺪﻴﻠﻛ ﺶﻘﻧ يﺮﻬﺷ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻨﻨﻛ
. يﺮﻬﺷ ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا تﺎﻣﺪﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا
، ﺖـﻣﻮﻜﺣ دﺎـﺠﻳا ﻞﻴـﺴﻧﺎﺘﭘ
ﻣد ،ﺮﺗزﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ ﻲﺳاﺮﻛﻮ ﻢﻴﻤﺼﺗ و ﺮﺗ
دراد ار يﺮﻬﺷ ﻊﻣاﻮﺟ رد ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ يﺮﻴﮔ )
،ﺎﻜﺴﻟﻮﻛ 2007 .(
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Engage
2. Enable 3. Empower
4. Simple, Moral, Accountable, Responsive, Transparent (SMART)
دﺎﻔﺘـﺳا ﺰﻴﻧ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا يرادﺮﻬﺷ ة
يرادﺮﻬـﺷ رد ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖـﻟود لﺪـﻣ زا ﺮﺗﺮﺛﺆـﻣ ﺖـﺳﺎﻫ
.
تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا يرادﺮﻬﺷ )
ﺘﻓﺮـﺸﻴﭘ لﺎﻜﺷا ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺲﻜﻓ زا ﺔ
ود ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫراﺰﺑا ﻪﻳﻮﺳ
( ﻪﺑ ﻧازور ﻲﮔﺪﻧز ياﺮﺟا ﻞﻴﻬﺴﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﺔ
ﻲﺘﻟود ) ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻲﺸﺨﺑ هﮋﻳو ﺎﻫ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ تﺎﻣﺪﺧ ﺎﺑ ﻪﻛ طﺎﺒﺗرا
دراد ( ﺖـﺳا .
ﻲـﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﺠﻧآ زا
يرادﺮﻬـﺷ نﺪـﺷ ﺎـﻫ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ و يﺮﻬـﺷ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻊﻳﺮﺳ ﻲﺳﺮﺘﺳد هزﻮـﺣ رد يا
ﻫﺮﻓ و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ،ﻲـﺳﺎﻴﺳ يﺎـﻫ ﻲـﮕﻨ
نﺎﻜﻣا ﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣ دﻮـﺷ
ﺶﻳاﺰـﻓا ﻲﻳﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ و ﺖﻴﻓﺎﻔـﺷ ، ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ياﺮـﺑ ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ ﺖـﺻﺮﻓ و ﻪـﺘﻓﺎﻳ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ
ﻢﻴﻤـﺼﺗ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ و ﻲـﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻢﻫاﺮـﻓ يﺮـﻴﮔ
ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ
) ،يزاﻮﻨﻬﺷ و يزاﻮﻨﻬﺷ 2012
.(
ﺘﺴﺟﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ رﺎﻬﭼ ﺔ
نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ
،
ﻧﻻﺎـﺳ ﻲﻧﺎـﻬﺟ ﺶﻫوﮋﭘ ﺔ
ﺰـﻛﺮﻣ
ﺖﺳﺎﻴﺳ نواﺮـﺑ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻤﺑﺎﺗ ﻲﻣﻮﻤﻋ يراﺬﮔ 1
ﺮﭽﻨـﺴﻛا ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖـﻟود يﺮـﺒﻫر ﺶﻫوﮋـﭘ ، ،2
يﺎﻨﻴﻤﺠﭙﻛ ﻲﻳﺎﭘورا نﻮﻴﺴﻴﻤﻛ شراﺰﮔ شراﺰﮔ و3
ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ يﺎﻫ ﺖـﺳا4
) ﻢﻴﻛ و ﻢﻴﻛ ،ﺮﻟزﻮﻫ ،ﺲﻟاﺰﻳرﺎﻛ ،
2006 .(
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺰﻛﺮﻣ نواﺮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻣﻮﻤﻋ يراﺬﮔ
، شراﺰﮔ ﻪﻧﻻﺎﺳ يﺎﻫ رﺎﺑرد يا
ة ﺖﻳﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود ﺪﻨﻛ
. بو ﺰﻛﺮﻣ ﻦﻳا ﺖﻳﺎﺳ
،تﺎـﻋﻼﻃا ندﻮـﺑ سﺮﺘﺳد رد سﺎﺳا ﺮﺑ ار ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺳﺮﺘﺳد و تﺎﻣﺪﺧ لﺎﺳرا ﺪﺠﻨﺳ
. ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا تﺎﻣﺪﺧ ،ﻂﺧﺮﺑ تﺎﻋﻼﻃا )
يﺎـﻀﻣا ﻞﻣﺎﺷ
ﺖﺧادﺮﭘ و لﺎﺘﺠﻳد يرﺎﺒﺘﻋا ترﺎﻛ يﺎﻫ
( ﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ و ﺖﻴﻨﻣا ، ﻪـﺑ ﻲـﺳﺮﺘﺳد ،نﺎﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻲﺳﺮﺘﺳد ،ﻲﺼ
ﻖﺣ ﺖﺧادﺮﭘ ،يرﺎﺠﺗ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ،ﻲﺟرﺎﺧ نﺎﺑز ﺖﺧادﺮﭘ ،ﻞﻤﻌﻟا
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺳﺮﺘﺳد ،ناﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻫ )
،ﻞﻴﻤﻳا
ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﻲﺼﺨﺷ ،ﺢﻴﺿﻮﺗ مﺮﻓ ، بو يزﺎﺳ
ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ،ﺖﻳﺎﺳ ﻲﺼﺨﺷ لﺎﺘﻴﺠﻳد ﻚﻤﻛ
(5
، ﻪﻠﻤﺟ زا
ﻲﮔﮋﻳو ﻳﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺰﻛﺮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ دﻮﺷ
) نﻮﺴﻜﻳﺮﻨﻫ نﻮﺘﻟﺪﻴﻣ و ﺖﺳاﺮﻓ ،
، 2006 ،ﺖﺳو ؛
2005 و 2007 .(
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺰﻛﺮﻣ ﻦﻴﻣود
، ﺮﭽﻨﺴﻛا ﻲﻨﻌﻳ
، لﺎـﺳ زا 2001
لﺎـﺳ ﺮـﻫ ،ﺪـﻌﺑ ﻪـﺑ
ﺶﻫوﮋﭘ شراﺰﮔ و هداد مﺎﺠﻧا ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ار ﻲﻳﺎﻫ ار ﻲﻳﺎﻫ
ﺎﺑ يﺮﺒﻫر ناﻮﻨﻋ ﺖﻟود
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا .
ﺮﭽﻨﺴﻛا 20 ﻞﻛ غﻮﻠﺑ ﺺﺧﺎﺷ ظﺎﺤﻟ زا ار رﻮﺸﻛ
،6
تﺎﻣﺪﺧ غﻮﻠﺑ ﻲﻨﻌﻳ
غﻮﻠﺑ و ﺔﺋارا
7نآ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . هزاﺪﻧا تﺎﻣﺪﺧ ﻖﻤﻋ و ﺖﻌﺳو ﻖﻳﺮﻃ زا تﺎﻣﺪﺧ غﻮﻠﺑ ﻲﻣ يﺮﻴﮔ
دﻮﺷ .
تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻌﺳو مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ
ﻄﺧﺮﺑ تﺎﻣﺪﺧ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ
ﻪﺋارا ﻲﻣ دﻮﺷ ﺢﻄﺳ ،نآ ﻖﻤﻋ زا رﻮﻈﻨﻣ و
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Annual Global Survey at Brown University’s Taubman Center for Public Policy
2. The Accenture E-government Leadership Survey 3. Capgemini’s European Commission Report 4. The United Nations Global E-Government Report 5. Personal Digital Assistant (PDA) access
6. Overall Maturity Index 7. Service and delivery maturity
ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﻄﺳ زا ﻲﻜﻳ رد تﺎﻣﺪﺧ لﺎﺳرا1
ﻮ ﺖﺳا ﺶﻨﻛاﺮﺗ و ﻞﻣﺎﻌﺗ ،رﺎﺸﺘﻧا ح .
ﺋارا غﻮﻠﺑ ﺔ ﺰـﻴﻧ تﺎﻣﺪﺧ
ﻢﻫاﺮﻓ ِيﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻲـﻣ هﺪﻴﺠﻨـﺳ ناﺮﺑرﺎﻛ ياﺮﺑ هﺪﺷ دﻮـﺷ
) زﻮﺘﺳا و ﻲﻜﺳﻮﻧﺎﺟ ،ﻮﺟوا ،
2007 .(
ﻦﻴﻣﻮﺳ شراﺰﮔ
ـﻳدﺎﺤﺗا يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺎﻨﻴﻤﺠﭙﻛ شراﺰﮔ ، ﺔ
زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ار ﺎـﭘورا 20
ﻲﺳﺎﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻦﻳا زا 20 ،ﺖﻣﺪﺧ 12 ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ )
تﺎـﻴﻟﺎﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻞﻐﺷ ،ﺪﻣآرد ﺖﺒﺛ ،ﻲﺑﺎﻳ
مﺎﻧ وردﻮﺧ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ، ﻲﻫاﻮﮔ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ،ﺎﻫ ﻦﻴﻣﺄـﺗ و
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ( و 8 ﺐﺴﻛ ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ رﺎﻛو
)
هداد ،هدوﺰـﻓا شزرا ﺮـﺑ تﺎـﻴﻟﺎﻣ ،ﺖﻛﺮـﺷ ﺖﺒﺛ ،يرﺎـﻣآ يﺎـﻫ
ﺎﻫزاﻮﺟ ( ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ لﺎﺳ يﺎﻫ 2009
ﻳدﺎﺤﺗا يﺎﻀﻋا ﻦﻴﺑ رد ﺔ
،ﺲﻴﺋﻮـﺳ رﻮـﺸﻛ رﺎﻬﭼ و ﺎﭘورا
ﻲﺳواﺮﻛ و ﺪﻨﻠﺴﻳا ،ژوﺮﻧ
، سﺮﺘﺳد ناﺰﻴﻣ ﺖﺳا ﻲﻛﺎﺣ زا ﻂﺧﺮـﺑ ًﻼﻣﺎـﻛ يﺮﻳﺬـﭘ
59 لﺎـﺳ رد ﺪـﺻرد
2007 ﻪﺑ 71 ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﺮﻈﻧ زا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد 83
ﺪﺻرد ) ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد 76
رد ﺪـﺻرد
لﺎﺳ 2007 ( ﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺔ
ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻢﺠﻨﭘ )
،يﺎﻨﻴﻤﺠﭙﻛ 2007
و 2009 .(
رد لﺎـﺳ زا ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ﺖﻳﺎﻬﻧ 2003
، شراﺰـﮔ ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ ﺖﻴﻌـﺿو ﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا رد ار ﻲﻳﺎـﻫ
يرادﺮﻬﺷ رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺮﺳاﺮﺳ يﺎﻫ
نﺎﻬﺟ ﺮـﺸﺘﻨﻣ
ﺖـﺳا هدﺮـﻛ .
بو ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا ﺖﻳﺎـﺳ
يﺎـﻫ
يرادﺮﻬﺷ
ﺑ ﺞﻨﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ ار ﺎﻴﻧد گرﺰﺑ يﺎﻫ ،اﻮـﺘﺤﻣ ،هدﺎﻔﺘـﺳا ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﻲـﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ و ﺖﻴﻨﻣا ﺪﻌ
ﻪـﺒﺗر ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و تﺎﻣﺪﺧ يﺪـﻨﺑ
هدﻮـﻤﻧ ﺖـﺳا .
بو ،ﻲـﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮـﺣ و ﺖـﻴﻨﻣا ﺖﻳﺎـﺳ
يرادﺮﻬﺷ زﻮﺣ ود رد ار ﺎﻫ ة
ِيﺪﻴﻠﻛ ﻂﺧ دﻮﺟو و ناﺮﺑرﺎﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﺸﻣ
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺖﻳﺎﺳ ندﻮﺑﺪﻨﺴﭘﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻨﻌﻣ
مﺮﻓ ،بو تﺎﺤﻔﺻ و ﺖﺳﺎﻫ يﺎـﻫراﺰﺑا و ﺎـﻫ
ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﻦﻳا زا ﺪﻳد ﻲﺑﺎﻳزرا ﺪﺷ ه ﺪﻧا .
ﺑ رد ،ﻲﻣﻮـﻤﻋ دﺎﻨـﺳا ،سﺎﻤﺗ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد اﻮﺘﺤﻣ ﺪﻌ
ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺪﻨﭼ تﺎﻧﺎﻜﻣا و نﺎﻧاﻮﺗﺎﻧ
ﻪﻧﺎﺳر ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻈﻧﺪﻣ يا .
،تﺎﻣﺪﺧ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻪﺑ
ﻪـﺟﻮﺗ ﻲﺗﺎﻣﺪـﺧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ار يرادﺮﻬﺷ ﺎﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻞﻣﺎﻌﺗ نﺎﻜﻣا ﺎﻳ ﻪﻛ
ﻲﻣ دروآ ﺖﺒﺛ ﺎﻳ يﺎﻫداﺪﻳور ياﺮﺑ مﺎﻧ
ﺑ ار تﺎﻣﺪﺧ و يرادﺮﻬﺷ ﻪ
نﺎﻜﻣا ﻂﺧﺮﺑ ترﻮﺻ ﺮﻳﺬﭘ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺪﻌﺑ رد
، شور ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧﻮﺷ
ﻪﺴﺳﺆﻣ ﻪﻛ
ﻲـﻣ ﺮـﻴﮔرد ار ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻲﻠﺤﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻲﺘﻟود يﺎﻫ ﺪﻧزﺎـﺳ
) و ﺮـﻟﺰﻫ
،ﻢﻴﻛ 2005 و 2007 .(
ﻪﺘﻓﺎﻳ لﺎﺳ شراﺰﮔ يﺎﻫ 2003
ﻦﻴﺑ رد 84 ﺎﻴﻧد گرﺰﺑ يرادﺮﻬﺷ
،
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ،لﻮﺌـﺳ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﮓﻨﻫ ،ﻚﻨﻛ كرﻮﻳﻮﻴﻧ ،رﻮﭘﺎﮕﻨﺳ يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ و
، ﻢﻫاﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا لوا ﺮﻬﺷ ﺞﻨﭘ ندروآ
ﺖﺻﺮﻓ ﺖـﻟود يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ياﺮﺑ لﺎﺘﻴﺠﻳد )
ﻲﻜﺘﺴﻴﻠﻣ
،
ﻮـﻫ و ﻢﻴـﻛ ،ﻢﻴـﻛ ،ﺮﻟزﻮﻫ ،
2005 .(
ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻦـﻳا يﺎـﻫ
لﺎﺳ رد شراﺰﮔ 2007
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻛﺪﻧا ﺎﺑ
، ﮓﻨﻫ ،لﻮﺌﺳ ﻲﻜﻨﻴﺴﻠﻫ ،ﻚﻨﻛ
)2
ﺪﻧﻼﻨﻓ ﺖﺨﺘﻳﺎﭘ (
، و رﻮﭘﺎﮕﻨﺳ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Sophistication
2. Helsinki
ار ﺪﻳردﺎﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺮﺗﺮﺑ يرادﺮﻬﺷ ﺞﻨﭘ
هدﺮﻛ ﻦﻴﺑ رد ﺰﻴﻧ كرﻮﻳﻮﻴﻧ و 86
رﻮﺸﻛ
، ﻪﺑ ار ﻢﻬﻧ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺖﺳد
ﺖﺳا هدروآ )
،ﻢﻴﻛ و ﺮﻟﺰﻫ 2007
.(
هوﻼﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺷراﺰﮔ رﺎﻬﭼ ﺮﺑ ﻲﻣ ﻪﻴﻬﺗ ﺮﻤﺘﺴﻣ ترﻮﺻ
ﺶﻫوﮋﭘ ،ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲـﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ
بو رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻳﺎﺳ
و ﻲﺘﻟود يﺎﻫ يرادﺮﻬﺷ
رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺎﻫ
ﻲﻣ هرﺎﺷا ﺎﻬﻧآ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻣادا دﻮﺷ
.
ﺞﻨﭘ دﺎﻌﺑا ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻟﺰﻫ ﻧﺎﮔ
ﺔ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
، ،هدﺎﻔﺘـﺳا ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﻲﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ و ﺖﻴﻨﻣا ﻲﻨﻌﻳ
رد ار ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و تﺎﻣﺪﺧ ،اﻮﺘﺤﻣ 101
بو هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا گرﺰﺑ يرادﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺳ ﻲﺳرﺮﺑ
هداد نﺎﺸﻧ و هدﺮﻛ ﻛ ﺪﻧا
ﻪ 62 يرادﺮﻬﺷ ﺪﺻرد ﺎﻫ
، يﻻﺎﺑ زﺎﻴﺘﻣا 40
و ﺪﺻرد 25 يﻻﺎـﺑ زﺎﻴﺘﻣا ﺪﺻرد
50 ﻪﺑ ﺪﺻرد هدروآ ﺖﺳد ﺪﻧا
)
زرﻮﺘـﺳا و ﻚﻴـﺷ ،نارﺎﻫﻮﻧﺎﻣ ،ﺮﻟﺰﻫ ،
2008 .(
ﻲـﺳرﺮﺑ 165 بو ﺖﻳﺎـﺳ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ دﺎﻌﺑا ﻦﻳا ظﺎﺤﻟ زا ﻲﻧﺎﻣور يﺮﻬﺷ زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
66 / 39 ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﻲﻧﺎـﻴﺑ ﻪﺑ
ﺮﮕﻳد
، دﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪﭼﺮﮔا ة
بو ﺖﻳﺎﺳ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ يﺪﺣﺎﺗ ﺎﻫ ﺪﺳر
) زﺎـﻴﺘﻣا 17 / 8 زا 20 ( ،
بو ﻦﻳا رد ﺎﻣا ﺖﻳﺎﺳ
ﻪﻏﺪﻏد ًﺎﺳﺎﺳا ﺎﻫ هداد زا ﺖﻇﺎﻔﺣ و ﺖﻴﻨﻣا ياﺮﺑ يا
،دراﺪـﻧ دﻮـﺟو ﻲﺼﺨﺷ يﺎﻫ
اﻮﺘﺤﻣ نآ ي ﺰﻴﭼﺎﻧ هدﻮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد هداد خر ﻊﻳﺎﻗو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ًﺎﻣﻮﻤﻋ و ﺖﺳا
تﺎﻣﺪﺧ ، ﻲﻧﺎﺳر ﻪﺑ ترﻮﺻ
ﻪﺋارا كﺪﻧا و هﺪﻨﻛاﺮﭘ ﻲﻣ
دﻮﺷ شور ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد هﺪﻴﻘﻋ رﺎﻬﻇا ياﺮﺑ يدﺎﻳز ﺖﺻﺮﻓ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ و يﺎﻫ
رادا ة ﺪﻧراﺪﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ )
،نﺪﻨﻳو و ﺮﻴﻣ 2003
(.
رﻮﺤﻣ ﻪﺳ ﺲﻳرﻮﻧ ﻢﻫاﺮﻓ
رﺎﺑرد ﻲﻤﺳر تﺎﻋﻼﻃا يزﺎﺳ ة
ﻂﺧ و ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻲـﺸﻣ
طﺎـﺒﺗرا ،ﺎـﻬﻧآ يﺎـﻫ
ﻪﻜﺒﺷ و ﻲﺘﻟود نﻻﻮﺌﺴﻣ ﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﻂﺧ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ياﺮـﺑ ار ﺎـﻫدﺎﻬﻧ ﺎـﺑ ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﺶﻨـﻛ و ﻲﺸﻣ
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ بو ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺖﻳﺎﺳ ﺖﻟود يﺎﻫ
، ﺮﻫ ﻚﻳ زا ناﺰﻴﻣ ﻪﭼ
ﻲـﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ار رﻮﺤﻣ ﻪﺳ ﻦﻳا ﺪـﻨﻨﻛ
. ﺞﻳﺎـﺘﻧ
هداد ياﻮـﺘﺤﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ زا هﺪـﺷ يروآدﺮـﮔ يﺎـﻫ
7221
بو رد ﺖﻳﺎﺳ 191
ﻂﺳﻮﺗ رﻮﺸﻛ ﻂﺧ ﺶﻫوﮋﭘ هوﺮﮔ
ﺲﻴﭙﺳاﺮﺒﻳﺎﺳ ﻲﺸﻣ لﺎﺳ رد1
2000 نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ،
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا بو ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﺖﻳﺎﺳ
ﺑ رد ﺖﻟود يﺎﻫ ﻲﻤﺳر تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻌ
) زﺎـﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ 38
ﺪـﺻرد ( و
تﺎﻃﺎﺒﺗرا لﺎﻜﺷا )
زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 34
ﺪﺻرد (
ﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻬﺑ زﺎﻴﺘﻣا ﻢﻫاﺮﻓ ﺪﻌ
يروآ ياﺮـﺑ رﺎﻛوزﺎﺳ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺶﻨﻛ )
زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 12
ﺻرد ﺪ ( ﻪﺑ هدروآ ﺖﺳد ﺪﻧا
) ،ﺲﻳرﻮﻧ 2004 .(
ﻪﺑ هوﻼﻋ
، هداد ﻲﺳرﺮﺑ ﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ
ﺔ ﻦﻴﺑ و ﻲﺘﻟود يروﺎﻨﻓ ﻲﻠﻠﻤﻟا ةروﺎـﺸﻣ
يﺮﻬـﺷ ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ رد2
لﺎﺳ 2000 ﻪﻛ نﻮﻣ ﻦﻴﺑ رد 1471 ﺮﻔﻧ راﺰﻫ هد زا ﺶﻴﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎﺑ ﺮﻬﺷ
،داد مﺎﺠﻧا ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪـﻫد
ﻪﻛ 1260 بو ياراد ﺮﻬﺷ هدﻮﺑ ﺖﻳﺎﺳ
ﺪﻧا . ﻪﺘﻓﺎﻳ يرادﺮﻬﺷ ﻦﻳا زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳا ﻲﻛﺎﺣ ﺎﻫ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺎﻫ
لوا ) ﻚﻳ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻳﻮﺳ
( ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود مود ﺎﻳ )
ود تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﻳﻮﺳ
( ناﺰﻴﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Cyberspace Policy Research (CyPRG) Group
2. International City/County Management Association and Public Technology Inc
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻠﺣﺮﻣ دراو ﻲﻛﺪﻧا ﺔ
مﻮﺳ ) ﺶﻨﻛاﺮﺗ و تﺎﻣﺪﺧ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ
( هﺪﺷ نﺎـﻋذا يرﺎﻴـﺴﺑ ﻪـﭼﺮﮔا ،ﺪـﻧا
هدﺮﻛ ﺋارا ياﺮﺑ ﺪﻧا ﺔ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هﺪﻨﻳآ رد تﺎﻣﺪﺧ يﺰﻳر
هداد مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﺪﻧا
) ،نﻮﻣ 2002 .(
بو رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﻟود ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻮﻠﻴﻣار و وﺪﻳﺮﻛ ﺖﻳﺎﺳ
ﺮﻬـﺷ ود يرادﺮﻬـﺷ يﺎﻫ
ﺎﻴﻧﺎﭙﺳا
،1
بو ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،اﻮﺘﺤﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﺳ زا
هدﺮـﻛ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﺣاﺮﻃ ﻚﺒﺳ و ﺖﻳﺎﺳ ﺪـﻧا
. ،اﻮـﺘﺤﻣ ﺪـﻌﺑ رد
ﻧﺎﻣ يرادﺮﻬﺷ ﻲﻠﻛ تﺎﻋﻼﻃا هزﻮﻣ ،ﻪﭽﺨﻳرﺎﺗ ﺪﻨ
رﺎﺑرد تﺎﻋﻼﻃا ،ﺎﻫﺎﻨﺑ و ﺮﻇﺎﻨﻣ ،ﺎﻫ ة
رﺎﺘﺧﺎـﺳ ،ﻪـﺟدﻮﺑ
ياﺮﻗﺮﺑ ياﺮﺑ ﻞﻴﻤﻳا سردآ دﻮﺟو ،هﺪﺷ ﻪﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ،تارﺮﻘﻣ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﻲﻠﺤﻣ ﺖﻟود نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﻴﭘ و سﺎﻤﺗ ﺎﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ .
بو نﺎـﺣاﺮﻃ ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ سﺎﻤﺗ نﺎﻜﻣا ،ﺖﻳﺎـﺳ
ﺑ ﻦﻳﺮﺧآ ﺦﻳرﺎﺗ و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ياﺮﺑ رﻮﺧزﺎﺑ ﺖﺻﺮﻓ ،رﺎﺒﺧا ﻦﻳﺮﺧآ دﻮﺟو ﻪ
زور ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺪـﻌﺑ رد ﻲﻧﺎـﺳر
ﻪﺘﻓﺮﮔ يﺎﺟ ﺖﻳﺎﺳ ﺪﻧا
. رد سﺮﺘﺳد ،ﻲﺣاﺮﻃ ﻚﺒﺳ ﺪﻌﺑ رد ﺖﻳﺎﻬﻧ يﺮﻳﺬﭘ
) ،ﻲﺟرﺎـﺧ نﺎـﺑز دﻮـﺟو ﻲﻨﻌﻳ
،نﺎﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻲﺳﺮﺘﺳد ةزاﺪﻧا
ﺲﭘ و ﺖﻧﻮﻓ ﻪﻨﻴﻣز
ﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﮓﻧر ﺎﺑ يا ﺔ
نﺎﺳآ بو ﺮـﺗ ـﺳ ﺖﻳﺎ ( و
هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ )
رﻮﺗﻮﻣ ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﺸﻘﻧ ، ﺔ ﻪﻨﻳﺰﮔ داﺪﻌﺗ ،تﺎﺤﻔﺻ داﺪﻌﺗ ،ﺖﻳﺎﺳ ،ﻪﺤﻔـﺻ رد نﻮﺘﻣ و ﺎﻫ
ﺖﻳاﺪﻫ يﺎﻫراﺰﺑا هﺪﻨﻨﻛ
(2
هﺪﻴﺠﻨﺳ ﺖﺳا هﺪﺷ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳا ﻲﻛﺎﺣ ﺎﻫ 174
بو ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻳﺎﺳ هﺪﺷ
، ﺮـﻈﻧ زا
بو ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺣاﺮﻃ ﻚﺒﺳ و اﻮﺘﺤﻣ ﺪﻧراد ﺖﻳﺎﺳ
) ،ﻮﻠﻴﻣار و وﺪﻳﺮﻛ 2003
.(
هوﻼﻋ شراﺰﮔ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ و ﺎﻫ
ﺎـﭘورا ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺮﻬـﺷ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ياﺮـﺑ ﺰﻴﻧ هﺰﻳﺎﺟ ود ،ﺎﻫ و3
حﺮﻃ ياﺮﺟا ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ يﺎﻫ
ﻲﻣ اﺪﻫا4
دﻮﺷ . ﺰﻳﺎﺟ ة ﺎـﭘورا ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺮﻬﺷ
، ﻦﻴـﻟوا
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ﻪﺑ لﺎﺗرﻮﭘ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳﺎﭘورا رد ﻲﻨﻳﺰﮔ زا ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫﺮﻬﺷ يﺎﻫ
ﺔـﺒﻨﺟ و هدﺎﻔﺘـﺳا ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
ارﺎﻛ ﻪﺋارا تﺎﻋﻼﻃا ندﻮﺑ نﺎﺒﻃﺎﺨﻣ هﺎﮔﺪﻳد رد هﺪﺷ
، ﻪﺑ ﺖﻗد ﻲـﺳرﺮﺑ و ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻲـﻣ
ﺪﻧﻮـﺷ )
،ﺎﻜـﺴﻟﻮﻛ
2007 .(
ﺰﻳﺎﺟ ة ﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺰﻴﻧ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲﻠﻣ ﻲﻣﻮـﻤﻋ تﺎﻳﺎﻜﺷ و يرادا تﺎﺣﻼﺻا ﺶﺨﺑ
ﺪﻨﻫ ﺖﻟود ﻲﻣ اﺪﻫا ار نآ5
،ﺪﻨﻛ يدﺪﻌﺘﻣ ﺰﻳاﻮﺟ ﻞﻣﺎﺷ
،نﻮﭼ ﺰﻳﺎﺟ ة تﺎﻣﺪـﺧ لﺎﺳرا رد ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺖﺳا رﻮﺤﻣﺪﻧوﺮﻬﺷ .
ﺰﻳاﻮﺟ ﻦﻳا ياﺪﻫا زا فﺪﻫ
، ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ زﻮﺣ رد ﺎﻫ
ة ،ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ
هﻮﻴﺷ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﺶﻧاد ﻢﻴﻬﺴﺗ حﺮﻃ ياﺮﺟا و ﻲﺣاﺮﻃ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫ
،ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ يﺎﻫ و ﺎـﻘﺗرا
ﻪﺑﺮﺠﺗ لدﺎﺒﺗ ﻚﺴﻳر ﺶﻫﺎﻛ ،ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ رد ﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﻫ ﺖﺳا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺑ يﺰﻳر
.
لﺪﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪـﺋارا لﺪـﻣ ،ﺪـﺷ هرﺎـﺷا ﺎـﻬﻧآ ﻪـﺑ ﺮﺗ ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ةﺪـﺷ
رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ دﺎﻌﺑا صﻮﺼﺧ ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻠﻤﺟ زا ،
لﺪﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﺶﺠﻨﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲﻣ
دزادﺮﭘ . ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
لﺎﺗرﻮﭘ رد يرادﺮﻬﺷ يﺎﻫ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ لﺪﻣ ﻦﻳا دﺎﻌﺑا زا ،
.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Madrid & Basque
2. Navigation tools
3. The European E-city Award 4. National Award for eGovernance
5. Department of Administrative Reforms & Public Grievances, Government of India
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻪﺠﻨﺳ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ةﺪﺷ
ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻞﻳﺪـﻌﺗ ﻲﻛﺪـﻧا ﺎﺑ
، ﻞﻣﺎـﺷ 85 ـﺳ ﺆ لا
،
بو ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ﺖﻳﺎﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يرادﺮﻬﺷ يﺎﻫ .
نﺎﻤﻫ هرﺎﺷا ﻪﻛ رﻮﻃ ،ﺪﺷ
لاﺆﺳ ﻦﻳا ﺎﻫ رد
ﺘﺳد ﺞﻨﭘ ﺔ
ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ و تﺎﻣﺪـﺧ ،اﻮـﺘﺤﻣ ،هدﺎﻔﺘـﺳا ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﻲـﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮـﺣ و ﺖـﻴﻨﻣا
ﻪﻘﺒﻃ هﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﺪﻧا
. لوﺪﺟ 1 ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻌﺑ ﺮﻫ رد ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ ﺪﻫد
. ﺔـﻨﻴﺑزﺎﺑ ﺎـﺑ دﻮـﺟﻮﻣ1
ﻚﭼ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻲﻛﺪﻧا ﻞﻣﺎﻛ نآ دﺎﻌﺑا زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺴﻴﻟ
ﺮﺗ هﺪﺷ ﺪﻧا .
لوﺪﺟ 1 . ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ يﺎﻫ
ﻲﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ /
ﺖﻴﻨﻣا
2 - 1 . ﻂﺧ ﻲﺸﻣ / ﺖﻴﻨﻣا ﻪﻴﻧﺎﻴﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ ﺎﻳ
10 . ﺰﻣر زا هدﺎﻔﺘﺳا
5 - 3 . ﻊﻤﺟ هداد يروآ 11
. روﺮﺳ ﺖﻴﻨﻣا
6 . دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا ياﺮﺑ ﻪﻨﻳﺰﮔ 14
- 12 . ﻮﺤﻧ ة ﺮﻴﻏ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻣﻮﻤﻋ
8 - 7 . ﺚﻟﺎﺛ ﺺﺨﺷ يﺎﺸﻓا 15
. لﺎﺘﻴﺠﻳد يﺎﻀﻣا زا هدﺎﻔﺘﺳا
9 . ﺖﺒﺛ ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻨﻴﺑزﺎﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ هﺪﺷ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ هدﺎﻔﺘﺳا
17 - 16 . بو تﺎﺤﻔﺻ ﺖﻳﺎﺳ
22 - 21 . ﺖﻧﻮﻓ ،ﮓﻧر
18 . ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ﺐﻃﺎﺨﻣ )
ﻪﺘﺳد نﺎﺒﻃﺎﺨﻣ يﺪﻨﺑ (
29 - 23 . مﺮﻓ ﺎﻫ
19 . ﺖﻳاﺪﻫ يﺎﻫرﺎﺑ هﺪﻨﻨﻛ
34 - 30 . ﺖﺴﺟ راﺰﺑا و ﻮﺟ
20 . ﺸﻘﻧ ﺔ ﺖﻳﺎﺳ 36
- 35 . سﺮﺘﺳد يﺮﻳﺬﭘ
اﻮﺘﺤﻣ 40 - 37 . يرادﺮﻬﺷ ﻲﻠﻛ تﺎﻋﻼﻃا 56
- 53 . نﺎﻜﻣ و ﺎﻫدﺎﻬﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
52 - 41 . نورد تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
61 - 57 . ﻲﻃﺎﺒﺗرا تﺎﻋﻼﻃا
تﺎﻣﺪﺧ 63 - 62 . ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ترﺎﺠﺗ 69
. ﻲﻫاﻮﺧداد و ﺖﻳﺎﻜﺷ
66 - 64 . ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا تﺎﻣﺪﺧ 70
. تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺳاﻮﺧرد
67 . ﺖﺴﺟ ﻞﺑﺎﻗ هﺎﮕﻳﺎﭘ ﻮﺟو
71 . ﻲﺼﺨﺷ بو يزﺎﺳ ﺖﻳﺎﺳ
68 . ﻲﺻﻮﺼﺧ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد 75
- 72 . ﻮﺤﻧ ة ﺔﺋارا تﺎﻣﺪﺧ و تﺎﻋﻼﻃا
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ 77 - 76 . رﻮﺧزﺎﺑ 82
- 81 . ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ / ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ
78 . ﻪﻣﺎﻧﺮﺒﺧ 83
. نﺎﻣﺰﻤﻫ يﻮﻳﺪﻳو
79 . ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﻳ ﻂﺧﺮﺑ تﺎﻧﻼﻋا يﻮﻠﺑﺎﺗ ﺖﭼ يﺎﻫ
84 . يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ
80 . ﺮﻓ م رﺎﺑرد ﺚﺤﺑ يﺎﻫ ة
ﻂﺧ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺸﻣ 85
. ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻂﺧﺮﺑ يﺮﻴﮔ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1 . ﻚﭼ ﺖﺴﻴﻟ
ﺎﺠﻧآ زا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﻛا رد ﻪﻛ مﺎﺠﻧا
ﻴﻬﺗ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺔ
ﻪﻨﻴﺑزﺎﺑ
، ﻂﻘﻓ ﻲﻣ ﺎﻔﺘﻛا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ دﻮﺷ
ﻲﻤﻧ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور و دﺮﻴﮔ
، هﺪﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ دراﻮﻣ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺪﻧا
. ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
دﺮﺘﺴﮔ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ة
يرادﺮﻬﺷ رد ﺎﻫ ﺖﻣﺪﺧ ﻲﻧﺎﺳر ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ رد نﺎﺷدﺮﻛرﺎﻛ و ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﺑ
، زا
يرادﺮﻬﺷ لﺎﺗرﻮﭘ نﺎﺘﺳا ﺰﻛاﺮﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ﺎﻫ .
-بو
يرادﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺳ ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺎﻫ
ﻲﻣ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ ﻦﻳﺮﺗ تﺎﻣﺪـﺧ و تﺎـﻋﻼﻃا ﺮـﺜﻛا ﺪﻨﻧاﻮﺗ
درﻮﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا ار دﻮﺧ زﺎﻴﻧ ﻨﻛ
ﺪﻨ . زا ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻣز رد 31
،نﺎﺘﺳا ﺰﻛﺮﻣ ﻂﻘﻓ
ﺰﻛﺮﻣ جﻮﺳﺎﻳ
ﻬﻛ نﺎﺘﺳا ﮕ ﺮﻳﻮﺑ و ﻪﻳﻮﻠﻴ بو ﺪﻤﺣا
ﺖﺷاﺪﻧ يرادﺮﻬﺷ ياﺮﺑ ﻲﺘﻳﺎﺳ .
ﻌﻣﺎﺟ ﻞﻛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺔ
دﻮﺟﻮﻣ يرﺎﻣآ
،
ﻲﻨﻌﻳ 30 بو ود سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ ﺖﻳﺎﺳ ﻪﻨﻳﺰﮔ
ﺮﻴﺧ و ﻪﻠﺑ يا ﻲﺑﺎﻳزرا
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ و
ﺖـﻓﺮﮕﻧ ترﻮـﺻ يﺮﻴﮔ .
ﻪﺑ ﺒﺳﺎﺤﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﺔ
يرادﺮﻬﺷ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻲﻠﻛ زﺎﻴﺘﻣا ﻚﻳ
، ﺶﻫوﮋﭘ ﻖﺑﺎﻄﻣ نزو ﺪـﻌﺑ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻦﻴﺸﻴﭘ يﺎﻫ
ﺪﺷ هداد صﺎﺼﺘﺧا ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ ه
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻌﺑ ﺮﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زا و
، داﺪـﻌﺗ ﺮـﺛا ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪـﺑ ﺎﺗ
لاﺆﺳ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﺜﻨﺧ ﺪﻌﺑ ﺮﻫ
دﻮـﺸﻧ فﺮـﺤﻨﻣ ﻲـﺻﺎﺧ ﺪـﻌﺑ ﺖﻤـﺳ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ و هﺪﺷ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻦﻴﻳﺎﭘ و ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻦﻜﻤﻣ زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳﺮﺗ
ﺐﻴﺗﺮﺗ 1 و 0 ﺖﺳا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺎﻳ رد ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺎﻫ 30
هﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ يرادﺮﻬﺷ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 279 / 0 ﺖﺳا . ﺮﮕﻳد نﺎﻴﺑ ﻪﺑ
،
ﺘـﺳد رﺎـﻬﭼ رد ار ﻚـﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲـﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲـﻠﻛ تازﺎـﻴﺘﻣا ﺮﮔا ﺔ
ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻟﺎﻋ و بﻮﺧ ،ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻒﻴﻌﺿ بو ﺖﻴﻌﺿو ،ﻢﻴﻨﻛ يﺪﻨﺑ
يرادﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺳ ﻪـﺑ ﺎﻫ
ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ رﻮـﻃ
ﺖﺳا ﻒﻴﻌﺿ ًﺎﺘﺒﺴﻧ .
ﻪﻘﺒﻃ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺪﻨﺑ
، بو ﭻﻴﻫ ﺘﺳد رد ﻲﺘﻳﺎﺳ ﺔ
ﻲﻤﻧ راﺮﻗ ﻲﻟﺎﻋ و دﺮﻴﮔ
ﻂﻘﻓ
لﺎﺗرﻮﭘ يﺎﻫ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻛﺪﻧا زﺎﻴﺘﻣا ﺎﺑ نﺎﻬﻔﺻا و ﺪﻬﺸﻣ 50
/ 0 ﺘﺳد رد ﺔ ﻲﻣ يﺎﺟ بﻮﺧ ﺪﻧﺮﻴﮔ
. رد ﻦﻳا
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ 53
بو ﺪﺻرد ﺖﻳﺎﺳ
و ﻂـﺳﻮﺘﻣ زﺎـﻴﺘﻣا ﺎﻫ 40
ﺐـﺴﻛ ار ﻲﻨﻴﻳﺎـﭘ زﺎـﻴﺘﻣا ﺰـﻴﻧ ﺪـﺻرد
هدﺮﻛ ﺪﻧا .
بو ﻪـﺑ ار زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﺘﻳﺎﺳ
ﺘـﺳد رد و هدروآ ﺖـﺳد ﺔ
ﻪـﺘﻓﺮﮔ يﺎـﺟ بﻮـﺧ
، بو ﺖﻳﺎـﺳ
ﺖﺳا ﺪﻬﺸﻣ يرادﺮﻬﺷ .
يرادﺮﻬﺷ كارا و ناﺮﻬﺗ ،نﺎﻬﻔﺻا يﺎﻫ
، يﻻﺎـﺑ زﺎـﻴﺘﻣا ﺎـﺑ 40
/ 0 ﻪـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ
ﻪﺒﺗر ﻪﺑ ار مرﺎﻬﭼ ﺎﺗ مود يﺎﻫ هدروآ ﺖﺳد
ﺪﻧا . رد ﻦﻴﻳﺎﭘ نﺎﻣﺮﻛ يرادﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺳ ﻞﺑﺎﻘﻣ ار زﺎـﻴﺘﻣا ﻦﻳﺮـﺗ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺐﺴﻛ .
نﺎﻣﺮﻛ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ رﺎﻴﺴﺑ يزﺎﻴﺘﻣا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ نﺎﮔﺮﮔ يرادﺮﻬﺷ ﺖﻳﺎﺳ
، راﺮﻗ نآ زا ﺶﻴﭘ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
لوﺪﺟ 2 وﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲﻠﻛ تازﺎﻴﺘﻣا ﻚـﻴﻧ
30
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ ار يرادﺮﻬـﺷ لﺎـﺗرﻮﭘ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻪﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻟوﺰﻧ ترﻮﺻ هﺪﺷ يﺪﻨﺑ
ﺪﻧا .
لوﺪﺟ 2 . ﺖﻳﺎﺳ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﻲﻠﻛ تازﺎﻴﺘﻣا رﻮﺸﻛ يرادﺮﻬﺷ يﺎﻫ
ﻪﺒﺗر ﺮﻬﺷ
ﻲﻠﻛ زﺎﻴﺘﻣا ﻪﺒﺗر
ﺮﻬﺷ ﻲﻠﻛ زﺎﻴﺘﻣا
1 ﺪﻬﺸﻣ
530 / 0 16
دﺰﻳ 265
/ 0
2 نﺎﻬﻔﺻا
501 / 0 17
جﺮﻛ 264
/ 0
3 ناﺮﻬﺗ
498 / 0 18
درﻮﻨﺠﺑ 259
/ 0
4 كارا
431 / 0 19
ﻦﻳوﺰﻗ 239
/ 0
5 ناﺪﻫاز
364 / 0 20
مﻼﻳا 239
/ 0
6 مﺮﺧ
دﺎﺑآ 362
/ 0 21
ناﺪﻤﻫ 222
/ 0
7 ﺰﻳﺮﺒﺗ
335 / 0 22
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ 201
/ 0
8 يرﺎﺳ
327 / 0 23
زاﻮﻫا 200
/ 0
9 ﻢﻗ
319 / 0 24
دﺮﻛﺮﻬﺷ 185
/ 0
10 ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ
305 / 0 25
ﺮﻬﺷﻮﺑ 182
/ 0
11 ﻪﻴﻣورا
296 / 0 26
نﺎﺠﻧز 179
/ 0
12 جﺪﻨﻨﺳ
288 / 0 27
ﺖﺷر 173
/ 0
13 ﻞﻴﺑدرا
286 / 0 28
نﺎﻨﻤﺳ 158
/ 0
14 زاﺮﻴﺷ
284 / 0 29
نﺎﮔﺮﮔ 101
/ 0
15 سﺎﺒﻋرﺪﻨﺑ
282 / 0 30
نﺎﻣﺮﻛ 097
/ 0
ﺘﻜﻧ ﺔ ﺒﺗر رد ذﻮﻔﻧ ﺐﻳﺮﺿ ناﺰﻴﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻜﻧآ ﺎﺑ ﺪﻬﺸﻣ ﺮﻬﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﺔ
راﺮﻗ ﻢﻫد
دراد
، ﻦﻳﺮﺗﻻﺎـﺑ ﺎﺑ نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا و هدﺮﻛ ﺐﺴﻛ ار ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﻣا ناﺰـﻴﻣ
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻧاﺮﻤﻜﺣ ﺮﻈﻧ زا ذﻮﻔﻧ ﺐﻳﺮﺿ
، ﺒﺗر رد ﺔ دراد يﺎﺟ ﻢﺘﺸﻫ .
نﺎﺘﺳا ،نﺎﻬﻔـﺻا ،ناﺮـﻬﺗ يﺎﻫ
نﺎﻨﻤﺳ و نﺎﺘﺳزﻮﺧ
، ﻪﺑ ﻪﺒﺗر ﺐﻴﺗﺮﺗ هدﺮﻛ ﺐﺴﻛ ار ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ذﻮﻔﻧ ﺐﻳﺮﺿ ناﺰﻴﻣ ﻢﺠﻨﭘ ﺎﺗ مود يﺎﻫ
ﺪﻧا .
ﺪﻌﺑ رد ﻨﻣا ﺖﻴ ﺮﺣ و ﻢﻳ ﺼﺨﺷ ﻲ زﺎﻴﺘﻣا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ، 071
/ 0 ﺖﺳا . ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻞﻴﻟد زﺎﻴﺘﻣا ندﻮﺑ
، ﻴﻧﺎﻴﺑ دﻮﺒﻧ ﺔ
رد هدﺎﻔﺘﺳا ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﺘﺣ ﺎﻳ ﻲﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ 93
بو ﺪـﺻرد ﺖﻳﺎـﺳ
ﺖـﺳﺎﻫ . ﺪـﻳﺎﺒﻧ زﺎـﻴﺘﻣا ﻦـﻳا ياﺮـﺑ
ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻪﻏﺪﻏد
يا زا ﻲﺷﺎﻧ ﺖﻴﻨﻣا ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﺗﺎﻋﻼﻃا
ﺪـﻨﻛ ﺎـﻘﻟا نﺎﺸ
، ﻪـﻛ ﺖـﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻪـﻜﻠﺑ
ﺖﻳﺎﺳ يرادﺮﻬﺷ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ
حﺮـﻄﻣ نﺎـﺸﻧاﺮﺑرﺎﻛ ياﺮﺑ ار ﻲﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ و ﺖﻴﻨﻣا يﺎﻫ
هدﺮﻜﻧ ﺪﻧا . 50 بو ﺪﺻرد ﺖﻳﺎﺳ
،ﺪﻧراد ﺮﻔﺻ زﺎﻴﺘﻣا ﺎﻫ 33
ﺖﻳﺎﺳ ﺪﺻرد درﻮﻣ رد ﻂﻘﻓ ﺎﻫ
ﺰﻣر زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺮﻴﺧذ و لﺎﻘﺘﻧا رد ة
ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا ﻦـﻤﻳا يﺎﻫروﺮﺳ يور
،
ﻪـﺑ يزﺎـﻴﺘﻣا هدروآ ﺖـﺳد
ﺪـﻧا ؛ نﻮـﭼ
يدرﻮﻣ ﺮﻫ رد نﺎﺷزﺎﻴﻧ درﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا يﺮﻴﮕﻴﭘ ياﺮﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ
، هدﺎﻔﺘـﺳا توﺎـﻔﺘﻣ يﺎﻫﺰﻣر زا ﺪﻳﺎﺑ
ﺪﻨﻨﻛ . لوﺪﺟ 3
، بو رﺎﻬﭼ ﺖﻳﺎﺳ ﺮﻬﺷ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﺼﺨﺷ ﻢﻳﺮﺣ و ﺖﻴﻨﻣا ﺮﻈﻧ زا ﺮﺗﺮﺑ ﺪﻫد
.
