ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ ﻚﻴﻣﺪﻧا
ﺪﻳ ناﺰﻴﻣ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا و نﻮﻣرﻮﻫ و يراردا
يﺎﻫ
نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد يﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ - 18
6 لﺎﺳ رد نﺎـﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﻪﻟﺎﺳ 1379
يﺪﺳا ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ﺮﺘﻛد ﺮﻛ
1 م دﺎﺠﺳ ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣﺪﻴﺳ ﺮﺘﻛد ، 2ي
ﻟا ﺢﺘﻓ ﺦﻴﺷ دﻮﻤﺤﻣ ، ﻠ
ﻬ 3ﻲ ﻲﮕﻧز ﻦﻴﺴﺣﺮﻴﻣا ﺮﺘﻛد ، يدﺎﺑآ
ﻲﻤﻴﻌﻧ ﻲﻠﻴﻟ ﺮﺘﻛد ،4 ،5
د ﻤﺤﻣ يﺪﻬﻣ ﺮﺘﻛ 6يدﻮ
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﻣ ﻊﻣاﻮﺟ ﺮﺜﻛا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﻼﻜﺸﻣ زا نآ زا ﻲﺷﺎﻧ تﻻﻼﺘﺧا و ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ: و ﻚﻴﻣﺪـﻧا ﺮﺗاﻮـﮔ ناﺮـﻳا طﺎـﻘﻧ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد و ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﻣ ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ ار نآ ﻲﻠﺻا ﺖﻠﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻚﻴﻣﺪﻧاﺮﭙﻴﻫ ﺪﻨﻧاد
. ﻣ ﻪﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻢﻏر ﻲﻠﻋ ﻨ
زا ﺪـﻳ دﻮـﺒﻤﻛ تﻻﻼﺘﺧا ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رﻮﻈ
لﺎﺳ 1368 ﻛ
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻣا ﺖﺳا هدروآ رد اﺮﺟا ﻪﺑ ﻲﻓﺮﺼﻣ ﻚﻤﻧ ﻪﺑ ار ﺪﻳ ندﻮﻤﻧ ﻪﻓﺎﺿا ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ يرﻮﺸﻛ ﻪﺘﻴﻤ زﻮـﻨﻫ ﺪـﺳر
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ تﻼﻀﻌﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺮﺗاﻮﮔ دﻮﺷ
. ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ناﺰﻴﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ حﺮﻃ
دﻮـﺒﻤﻛ ﺶـﻘﻧ و ﺪـﻳ دﻮﺒﻤﻛ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﻪﺘﻴﻤﻛ
ازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻪﻌﻣﺎﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﺗاﻮﮔ رد ﺪﻳ ن
18 - 6 ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﺣاﺮﻃ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﻪﻟﺎﺳ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور داﺪﻌﺗ :
201 ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد زﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺮﻔﻧ -18
6 ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﻪﻟﺎﺳ يﺮﻴﮔ
ﻪﺷﻮﺧ يا زا و بﺎـﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ
، ﺮﺗاﻮﮔ ﻦﺘﺷاد ظﺎﺤﻟ
، BMI وTSH وT4 ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يراردا ﺪﻳ ناﺰﻴﻣ ﺰﻴﻧ وFTI .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻫ ﺎ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ داﺮﻓا رد : 2
/ 64 ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نآ عﻮﻴﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد ﺪﺻرد وI
دﻮـﺑII . ﺪـﻳ ﺖـﻈﻠﻏ
رد راردا 1 / 68 ﺮﺗﻻﺎﺑ دراﻮﻣ ﺪﺻرد زا
µg/dl 10 ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ رﺎﭼد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ رد و دﻮﺑ 9
/ 56 ﺮﺗاﻮـﮔ ﻒـﻠﺘﺨﻣ تﺎـﺟرد ﺪـﺻرد
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ
رد ﺪﻴﻳوﺮ 94
ﺖـﺷاد راﺮـﻗ ﻲـﻌﻴﺒﻃ هدوﺪـﺤﻣ رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا ﺪﺻرد .
3 ﺶـﻧاد ﺪـﺻرد
نازﻮﻣآ زا ﺮﺗﻻﺎﺑTSH
µU/ml 5 / 3 و 1 ياراد ﺪﺻرد زا ﺮﺘﻤﻛT4
nmol/L 60 ﺪﻧدﻮﺑ . طﺎﺒﺗرا ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﻦﻴـﺑ يراد
تﺎـﺟرد وTSH
ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ )
05 / 0
<
ﻛ(p درﻮﻣ رد فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪ وT4
ﺪﺸﻧ هﺪﻳدFTI . ا ﻣآ فﻼﺘﺧ ﻲﻨﻌﻣ يرﺎ
ﻦﻴﺑ يراد ناﺮـﺘﺧدBMI
ﺪﺷ هﺪﻳد ﺮﺗاﻮﮔ نوﺪﺑ و ﺮﺗاﻮﮔ ياراد
، دﻮﺒﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ ناﺮﺴﭘ رد فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻲﻟو .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﺎﺑ: رد راردا ﺪﻳ ندﻮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ 1
/ 68 نﻮﻣزآ ندﻮﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ و نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد رد ﺪـﻴﻳوﺮﻴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ
94 ﺪـﺻرد
داﺮﻓا ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﻬﺷ رد ﺮﺗاﻮﮔ ناﺰﻴﻣ ،
ﻲﻣ ﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﺳر ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻞﻴﺧد ﺮﻣا ﻦﻳا رد يا
.
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ
نژوﺮﺗاﻮﮔ ، ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ زا ﻲﺷﺎﻧ تﻻﻼﺘﺧا ، ﺮﺗاﻮﮔ:
، ،T4
،TSH FTI
1 و 6 - ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﻚﻳﺰﻴﻓﻮﻴﺑ و ﻲﻤﻴﺷﻮﻴﺑ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
2 - ﻠﺧاد يﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲ
3 - ﺖﺷاﺪﻬﺑ هوﺮﮔ ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ﻮﻀﻋ و ﻲﺑﺮﻣ
4 و 5 - ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻚﺷﺰﭘ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد -
نﺎﺠﻨﺴﻓر ﻲﻧﺎﻣرد
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ تﻼﻜـﺸﻣ زا نآ زا ﻲـﺷﺎﻧ تﻻﻼﺘﺧا و ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ
ﻲﻣ ناﺮﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺜﻛا
)ﺪﺷﺎﺑ
1
.(
رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ
ا ﺮﺗاﻮﮔ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ناﺮﻳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﺜﻛا رد ﻚﻴﻣﺪﻧ
ﺪـﺷﺎﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﻂﺑر ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﺑ نآ ﺖﻠﻋ و
) 6،5،4،3،2
.(
سﺎـﺳا ﺮـﺑ
نﺎــﻣﺮﻛ نﺎﺘـﺳا رد ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴـﺷ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ناﺰـﻴﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺮـﺧآ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ -
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد
59
نﺎﺘـﺳا زا ﻲـﺧﺮﺑ رد و ﺪﺻرد
ﻬﻛ ﻞـﺜﻣ ﺎـﻫ ﻜ
ﻮﺑ و ﻪـﻳﻮﻠﻴ ﻳ
ﺪـﻤﺣاﺮ
88 مﻼـﻳا ،ﺪﺻرد 87
ناﺪـﻤﻫ و ﺪـﺻرد 86
هﺪـﺷ شراﺰـﮔ ﺪـﺻرد
ﺳا ﻲﺧﺮﺑ و ﺖﺳا نﺎﺘ
ﻞﺜﻣ ﺎﻫ ﺎﺑ نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ 16
ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ياراد ﺪﺻرد
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ رﻮﺸﻛ رد ﺮﺗاﻮﮔ ناﺰﻴﻣ
) 4
.(
ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴـﺷ رد ﻢﻬﻣ ﺐﻠﻄﻣ
،
ﻴﻓاﺮﻐﺟ و ﺖﺳا نآ ندﻮﺑ يا ﻪﻴﺣﺎﻧ يﺎ
ﺶـﻘﻧ ﻲﻳاﺬﻏ تادﺎﻋ و ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ يزﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا رد ار ﻲﻠﺻا يﻻﺎـﺑ عﻮﻴـﺷ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ اﺬﻟ و
ﺎﻄﻣ ﺖﺳا مزﻻ ناﺮﻳا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﺜﻛا رد ﺮﺗاﻮﮔ ﻪﻴﺣﺎﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ تﺎﻌﻟ
يا
دﺮﻴﮔ مﺎﺠﻧا .
رد نﺎﺠﻨـﺴﻓر ﺰـﻳوار ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﺎـﻣ ﻪـﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
لﺎﺳ 1374 ﻢﻳداد مﺎﺠﻧا
، 3 / 87 و ﺮـﺘﺧد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد 5
/ 81
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد ﺮﺴﭘ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد
) 7 (
رد ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻟﺎﺟ ﻪﺠﻴﺘﻧ و 3
/ 60 ناﺰـﻴﻣ نازﻮـﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد
ﺪﻳ ﻲﻣ ﻲﻓﺮﺼﻣ ﺪﻳ هﺪﻨﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﻛ يراردا ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺪﺷﺎﺑ
ﺎـﺑ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ار ﺮﺗاﻮﮔ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺎﺗ ﺖﺷاد نآ ﺮﺑ ار ﺎﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲـﺣاﺮﻃ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺘﺳار ﻦﻴﻤﻫ رد و ﻢﻴﻨﻛ لﺎﺒﻧد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻗد ﺪﻳدﺮﮔ . ﺎﺠﻧآ زا و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻊﻤﺟ ﻞﺤﻣ ﻚﻳ رد نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻪﻛ
ﻨﻣ و ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﺮــﺿﺎﺣ ﺖﻴﻌــﺿو هﺪــﻨﻳﺎﻤﻧ رﺎﻤــﺷ ﻪــﺑ هوﺮــﮔ ﻦﻳﺮﺘﺒــﺳﺎ
ﻲﻣ
)ﺪﻧور
2
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ(
. ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻦﻳا ﺮﻬـﺷ رد ﻪـﻛ يا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰـﻴﻧ و ﺰـﻳوار يﺎﺘـﺳور ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ و ﺪـﻳ دﻮـﺒﻤﻛ ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻬﻔﺻا
ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ﻢﻳﺪـﺷ نآ ﺮـﺑ ﺎﻣ اﺬﻟ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺮﺗاﻮﮔ هزاﺪـﻧا
يﺮـﻴﮔ
اﻮﮔ درﻮﻣ ﺰﻴﻧ ار ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ رد يراردا ﺪﻳ و ﺮﺗ ندﻮـﺑ ﻻﺎـﺑ ﻪـﻴﺟﻮﺗ ﺖـﻬﺟ ﻖـﻳﺮﻃ نآ زا ﺪﻳﺎـﺷ ﺎﺗ ﻢﻴﻫد راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا
ﻢﻳرادﺮﺑ ﻮﻠﺟ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ مﺎﮔ ﻚﻳ ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
ﺖﻴﻛ
ﻲـﺳاﻮﻧﻮﻤﻳاﻮﻳدار يﺎـﻫ ،T3U
وT4 ﺖﻛﺮـﺷ زاTSH
و ناﺮﻳارﺎﻴﺷوﺎﻛ ﻪﻟﻮﻟ
ﻘﺣ ﺖﻛﺮﺷ زا ﻦﻠﻴﺗا ﻲﻠﭘ يﺎﻫ يراﺪـﻳﺮﺧ ﺖـﻘﻴ
ﺪــﺷ . نﺎﺠﻨــﺴﻓر ﺮﻬــﺷ شروﺮــﭘ و شزﻮــﻣآ هرادا شراﺰــﮔ ﻖــﺒﻃﺮﺑ
ﻞﻛداﺪﻌﺗ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد
-18 6 ﻪﻟﺎﺳ ﺷ لﺎـﺳ رد نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬ 1379
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ رد ﺎﻤﻨﻫار ،نﺎﺘﺴﺑد
ﻳ نﺎﺘـﺳﺮﻴﺑد و ﻲ 9800
ﺮـﻔﻧ ﺪـﻧدﻮﺑ
ﻛ ﺪﻧداد ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪ .
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚـﻳ سﺎـﺳا ﺮﺑ
Pilot داﺪﻌﺗ 201 زﻮﻣآ ﺶﻧاد ناﺮـﺴﭘ و ناﺮـﺘﺧد ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
ﺪـﺷ هداد ﺺﻴﺼﺨﺗ زﻮﻣآ ﺶﻧاد و
ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ و ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ يﺮﻴﮔ
ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺪـﻨﭼ ﻲﻓدﺎـﺼﺗ زا و يا
ﻪﺷﻮﺧ عﻮﻧ -يا
يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲﺑﺎـﻳزرا درﻮﻣ و بﺎﺨﺘﻧا .
ﻪـﻘﺒﻃ ﻪـﺳ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺘﺳﺮﻴﺑد و ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار ،ﻲﻳاﺪﺘﺑا سراﺪﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻪﻧاﺮـﺴﭘ و ﻪـﻧاﺮﺘﺧد ﻪـﺳرﺪﻣ يداﺪﻌﺗ فدﺎﺼﺗ ﻪﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﺮﻫ زا و ﻢﻴﺴﻘﺗ نآ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺐﺨﺘﻨﻣ سراﺪﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ و بﺎﺨﺘﻧا ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪﺑ ًادﺪﺠﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻳا ﺲﭙﺳ و ﺺﻴﺼﺨﺗ سراﺪﻣ ﺪﻳدﺮﮔ ﻊﻳزﻮﺗ سﻼﻛ ﺮﻫ .
سراﺪـﻣ ﻪـﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺎﺑ ﻲﻨﻴﻌﻣ يﺎﻫزور رد
،هﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا
زﻮـﻣآ ﺶـﻧاد نزو و ﺪـﻗ هﺎﮕﺘــﺳد ﻂـﺳﻮﺗ نا
SMIC
)
ﻦﻴـﭼ رﻮـﺸﻛ ﺖﺧﺎـﺳ يوزاﺮﺗ (
يﺪـﻨﺑ ﻪـﺟرد و ﺪـﻴﻳوﺮﻴﺗ ﻪـﻨﻳﺎﻌﻣ و
ﺮﺗاﻮــﮔ ﺮــﺑ ﺖــﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎــﺳ يدﺎﻬﻨــﺸﻴﭘ ﺪــﻳﺪﺟ يﺎــﻫرﺎﻴﻌﻣ سﺎــﺳا
ﻲﻧﺎــﻬﺟ
) 1
ﻚــﻳ ترﺎــﻈﻧ ﺖــﺤﺗ هﺪــﻳد شزﻮــﻣآ ﻚــﺷﺰﭘ ﻂــﺳﻮﺗ(
يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﺼﺨﺘﻣ
ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا بﺮـﺠﻣ ﻲـﻠﺧاد يﺎـﻫ .
ﻲﻣﺎـﻤﺗ زا
ﺢﺒـﺻ راردا ﻪـﻧﻮﻤﻧ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد
ﻪـﻟﻮﻟ رد ﻲﻫﺎـﮔ ﻦﻠﻴـﺗا ﻲـﻠﭘ يﺎـﻫ
رد ﺶﻳﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز ﺎﺗ و ﻪﻴﻬﺗ راد ﭻﻴﭘﺮﺳ 20ºc
ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ- .
تﺎﺸﻳﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ وT4
وTSH ،T3U 2ml ﻲﮔﺮﻫﺎﻴﺳ نﻮﺧ
رد ﺶﻳﺎـﻣزآ مﺎـﺠﻧا نﺎـﻣز ﺎـﺗ و اﺪـﺟ ﺎـﻬﻧآ مﺮـﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻔﻧ ﺮﻫ زا 20ºc -
ﺪـﺷ يراﺪـﻬﮕﻧ .
هزاﺪـﻧا يﺎـﻬﻧﻮﻣرﻮﻫ يﺮـﻴﮔ وT4
ﻪـﺑT3U
ﻲﺳاﻮﻧﻮﻤﻳاﻮﻳدار شور )
(RIA و شور ﻪﺑ TSH
ﺮﺘﻣﻮـﻳدار ﻮـﻧﻮﻤﻳا
ﻚــﻳ ﻲــﺳا (IRMA) ﺖــﻴﻛ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘــﺳد ﻖﺑﺎــﻄﻣ رد رﻮﻛﺬــﻣ يﺎــﻫ
ﺪــﺷ هﺪﻴﺠﻨــﺳ نﺎﺠﻨــﺴﻓر ﻲﻜــﺷﺰﭘ هﺪﻜــﺸﻧاد ﻲﻤﻴــﺷﻮﻴﺑ هﺎﮕــﺸﻳﺎﻣزآ .
ﺺﺧﺎﺷ دازآT4
) (FTI ﻞـﺻﺎﺣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ لﻮﻣﺮﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا
زا وT4 T3U ﺑ
ﺪـﺷ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ دﺮﻓ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺪﺻرد ترﻮﺻ ﻪ .
ناﺰـﻴﻣ
ﺪــﻳ ﻂــﺳﻮﺗ يراردا ﻪــﻳﺬﻐﺗ تﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ ﻮﺘﻴﺘــﺴﻧا
ﻲﻳاﺬــﻏ ﻊﻳﺎﻨــﺻ و يا
شور ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو رﻮﺸﻛ هﺪﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ شور ﻪﻛ ﻲﻤﻀﻫ ﻲﻣWHO
ﺪﺷﺎﺑ
) 8
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا(
. ﺮـﺑ
ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد سﺎﺳا زا ﺶﻴـﺑ راردا ﺪـﻳ ﺖﻈﻠﻏ ،WHO
µg/dl 10 ﺪـﻳ
ﻦﻴــﺑ ﻲﻓﺎــﻛ µg/dl
9 / -9 5 ﻒــﻴﻔﺧ دﻮــﺒﻤﻛ µg/dl
9 / 4 - 2 دﻮــﺒﻤﻛ
ﺳﻮﺘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ و ﻂ µg/dl
2
ﺪـﺷ ﻲـﻘﻠﺗ ﺪﻳﺪـﺷ دﻮﺒﻤﻛ
) 8،1
.(
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
يﺎــﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ﺎــﺑ و ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﻦــﺳ ﺮــﻫ رد نزو و ﺪــﻗ ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ﺎـﻜﻳﺮﻣآ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺰـﻛاﺮﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا (NCHS)
راﺮـﻗ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮـﻣ
ﺖﻓﺮﮔ . هداد راﺰـﻓا مﺮـﻧ ﺎـﺑ ﺎﻫ ﻪﺨـﺴﻧ ﺎـﺑEPI
04 / 6 و ﻪـﻳﺰﺠﺗ درﻮـﻣ
ﻴــﺑ طﺎــﺒﺗرا ﻲــﺳرﺮﺑ ﺖــﻬﺟ و ﺖــﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﻞــﻴﻠﺤﺗ زا ﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦ
نﻮﻣزآ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻪـﻓﺮﻃ ﻚـﻳ ﺲﻧﺎـﻳراو ﺰﻴﻟﺎـﻧآ و يﺎـﻛ روﺬـﺠﻣ يﺎﻫ
و ﺪﻳدﺮﮔ 05 / 0 p<
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا ﺎـﻳ و طﺎـﺒﺗرا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲـﻘﻠﺗ راد
ﺪﻳدﺮﮔ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ 201
زﻮـﻣآ ﺶـﻧاد )
109 و ﺮـﺴﭘ
92 ﺮﺘﺧد ( هوﺮﮔ رد يﺮﻬﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﻲﻨﺳ يﺎﻫ
6 ﺎﺗ 18 لﺎﺳ ﺪﻧدﻮﺑ .
ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد
2 / 64
ﻊﻳﺎـﺷ و ﺪـﺻرد ﻦﻳﺮـﺗ
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﺮﺗاﻮـﮔ ﻞﺣاﺮﻣ ﺎـﺑI
3 / 51 ﺪـﺻرد و ﺎـﺑII 9 / 12 ﺪـﺻرد
ﺪـﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ناﺮـﺴﭘ رد ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴـﺷ 6
/ 71 ناﺮـﺘﺧد رد و ﺪـﺻرد
6 / 55 ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﺻرد نﺎـﺸﻧ ار يراد
داد ) 0259 / 0 ( p=
ﺮﺗاﻮــﮔ ﺪــﺻرد و ﻪــﺟرد
II ناﺮــﺘﺧد رد )
1 / 13
ﺪﺻرد ( ناﺮﺴﭘ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ )
8 / 12 ﺪـﺻرد ( يرﺎـﻣآ ظﺎـﺤﻟ زا ﻪـﻛ دﻮـﺑ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار يراد
. ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ -9
6
لﺎﺳ 5 / 62 ، ﺪﺻرد 13 - 10 لﺎـﺳ 8 / 77 و ﺪـﺻرد 18 - 14 لﺎـﺳ 53
دﻮﺑ ﺪﺻرد .
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يراد
) 001 / 0 p<
( رد ﺮﺗاﻮـﮔ ﺪـﺻرد ﻦﻴﺑ
هوﺮﮔ ﺪﺷ هﺪﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﻨﺳ يﺎﻫ )
لوﺪﺟ 1 .(
هوﺮـﮔ رد يﺎـﻫ
ﻲﻨــــﺳ -9 6 و 18 - 14 ﻪــــﺟرد ﺮﺗاﻮــــﮔ لﺎــــﺳ يﺮــــﻴﮔاﺮﻓ ﺎــــﺑI
50 ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد و ﺪﺻرد 13
- 10 ﻪﺟرد ﺮﺗاﻮﮔ لﺎﺳ يﺮﻴﮔاﺮﻓ ﺎﺑI
1 / 53 ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار عﻮﻴﺷ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺻرد )
لوﺪﺟ 1 .(
ﺮﺗاﻮـﮔ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺲﻨـﺟ ود ﺮـﻫ رد ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟرد عﻮﻴﺷ ﺎﺑI 7 / 58 و ﺪﺻرد 4 / 42 ﺪﺻرد ﺶـﻧاد رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ
دﻮﺑ ﺮﺘﺧد و ﺮﺴﭘ نازﻮﻣآ .
سﺎﺳا ﺮﺑ هزاﺪﻧا رﺎـﻴﻌﻣ ﻪـﻛ راردا ﺪﻳ يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻌﻄﻗ ﺪﺷﺎﺑ
) 2
ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،(
1 / 68 ﺪـﻳ داﺮﻓا ﺪﺻرد
ﻲــﻣ ﺖــﻓﺎﻳرد ﻲﻓﺎــﻛ ،ﺪــﻧدﺮﻛ
6 / 30 ﺪــﻳ ﻒــﻴﻔﺧ دﻮــﺒﻤﻛ ﺪــﺻرد
،
3 / 1 و ﻂﺳﻮﺘﻣ دﻮﺒﻤﻛ ﺪﺻرد 1
/ 0 ﺪﻨﺘﺷاد ﺪﻳ ﺪﻳﺪﺷ دﻮﺒﻤﻛ ﺪﺻرد .
دﻮــﺒﻤﻛ ﺎــﺑ نازﻮــﻣآ ﺶــﻧاد ﻴــﻫ ﺪــﻳ ﻂــﺳﻮﺘﻣ
ﭻ ﺮﺗاﻮــﮔ ماﺪــﻛ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ) لوﺪﺟ 2 ( و 4 / 22 ﻒـﻴﻔﺧ دﻮﺒﻤﻛ ﺎﺑ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد
ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ ار ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد ﺪﻳ .
ﻲﻧازﻮـﻣآ ﺶـﻧاد ﻦﻴـﺑ زا
ﺪـﻧدﺮﻛ ﻲـﻣ ﺖـﻓﺎﻳرد ﻲﻓﺎﻛ ﺪﻳ ﻪﻛ )
1 / 68
%
نازﻮـﻣآ ﺶـﻧاد ﻞـﻛ (
،
9 / 56 طﺎــﺒﺗرا و ﺪــﻧدﻮﺑ ﺮﺗاﻮــﮔ ﻒــﻠﺘﺨﻣ تﺎــﺟرد ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ ﺪــﺻرد
ﻲﻨﻌﻣ يراد ) 039 / 0 (p=
ﺮﺗاﻮـﮔ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞـﺣاﺮﻣ و ﺪـﻳ دﻮـﺒﻤﻛ ﻦﻴﺑ
ﺪــﺷ هﺪﻫﺎــﺸﻣ )
لوﺪــﺟ 2 .(
نﻮــﻣزآ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ،ﺪــﻴﻳوﺮﻴﺗ دﺮــﻜﻠﻤﻋ يﺎــﻫ
،TSH وT4 ردFTI 96 راﺮــﻗ ﻲــﻌﻴﺒﻃ هدوﺪــﺤﻣ رد دراﻮــﻣ ﺪــﺻرد
ﺖﺷاد . 3 نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد زا ﺮﺗﻻﺎﺑTSH
µU/ml 5 / 3 ﺪﻨﺘﺷاد
ياراد ﺪــﺻرد ﻚــﻳ و زا ﺮــﺘﻤﻛ T4
nmol/l 60 ﺪــﻧدﻮﺑ . طﺎــﺒﺗرا
ﻲﻨﻌﻣ ﻴﺑ يراد ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦ TSH
ﺪـﺷ هﺪـﻳد ﺮﺗاﻮـﮔ ﻒـﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد و
) 044 / 0 (p=
، ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺮﺗاﻮﮔ هزاﺪﻧا ،TSH
ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﻟو ﺖﻓﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا يراد
ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﻦﻴﺑ وT4
ﺎـﺑFTI
ﺪﺸﻧ هﺪﻳد ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد )
لوﺪﺟ 3 (.
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا زﻮﻣآ ﺶﻧاد ناﺮﺘﺧد رد و نزو ،ﺪـﻗ ﻦﻴﺑ يراد
ﺮﻓاBMI ﺪـﺷ هﺪﻳد ﺮﺗاﻮﮔ نوﺪﺑ و ﺮﺗاﻮﮔ ياراد دا )
05 / 0 p<
( ﻲـﻟو
و نزو ،ﺪـﻗ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ مﺎﻤﺗ ﻪﻛ نآ دﻮﺟو ﺎﺑ ناﺮﺴﭘ هوﺮﮔ رد ردBMI
فﻼﺘـﺧا ،دﻮـﺑ ﺮﺗاﻮـﮔ نوﺪـﺑ هوﺮـﮔ زا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮﺗاﻮﮔ ياراد هوﺮﮔ ﻲــﻨﻌﻣ ﺖــﺷاﺪﻧ دﻮــﺟو يراد .
نارﺪــﭘ 8 / 42 نازﻮــﻣآ ﺶــﻧاد ﺪــﺻرد
ﻦﻳﺮﺘــﺸﻴﺑ ﻪــﻛ ﺪــﻧدﻮﺑ ﻲــﺘﻟودﺮﻴﻏ ﻞﻏﺎــﺸﻣ ياراد )
7 / 66 ﺪــﺻرد ( و
ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ) 5 / 55 ﺪﺻرد ( ﺪـﺷ هﺪـﻳد ﻲﻧازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﺮﮔرﺎـﻛ و زروﺎـﺸﻛ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﺎﻬﻧآ نارﺪﭘ ﻪﻛ .
ﺎـﺑ ﻲـﻟو ﻦـﻳا
دﻮﺟو را ﺗ ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد ﺮﺗاﻮﮔ ﻪﺟرد و رﺪﭘ ﻞﻐﺷ ﻦﻴﺑ يراد .
لوﺪﺟ 1 : نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد عﻮﻴﺷ -18
6
هوﺮﮔ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﻪﻟﺎﺳ ﻲﻨﺳ يﺎﻫ
لﺎﺳ رد 1379
ﻲﻨﺳ يﺎﻫ هوﺮﮔ )
لﺎﺳ ( ﺮﺗاﻮﮔ ﻪﺟرد
0
I II
9 - 6 5
/ 37
% 50 5 / 12
13 - 10 2
/ 22
% 53 8 / 24
18 - 14 9
/ 46
% 50 1 / 3
لوﺪﺟ 2 : . راردا ﺪﻳ ﺖﻈﻠﻏ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد عﻮﻴﺷ
نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد -18
6 لﺎﺳ رد نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﻪﻟﺎﺳ 1379
يراردا ﺪﻳ ﺖﻈﻠﻏ
) ﻲﺳد رد مﺮﮔوﺮﻜﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ
( ﺮﺗاﻮﮔ ﻪﺟرد
0
I II
زا ﺮﺘﻤﻛ 2 0
0 0
9 / 4 - 2 100
% 0 0
9 / 9 - 5 5
/ 22
% 2 / 61 3 / 16
10 ﺮﺗﻻﺎﺑ و 1
/ 43
% 3 / 41 6 / 15
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ -
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد
لوﺪﺟ 3 : ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ وﺮﻴﺗ ﻲﻧﻮﻣرﻮﻫ يﺎﻫ
ﻳ تﺎﺟرد ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﺪﻴ
نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ -18
6 لﺎﺳ رد نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﻪﻟﺎﺳ
1379
مﺮﺳ نﻮﻣزآ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺗاﻮﮔ ﻪﺟرد
ﺮ
0
I
II
(µU/ml)TSH
* 01 /
±0 55 / 1 12 /
±0 66 / 1 73 /
±0 07 / 2
(nmol/l)T4 24 /
±12 55 / 15 04 /
±6 49 / 136 22 /
±8 12 / 143
FTI (%) 00
/
±2 49 / 48 69 /
±1 65 / 45 26 /
±3 17 / 47
Mean ± SD
=
*
ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ
ﺪـﻳ ﺖـﻓﺎﻳرد ،ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴﺷ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺪﺷر ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻣآ ﺶﻧاد رد ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ هﺪﻏ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﻪﻧازور نازﻮ
-18 6 و ﺮﺘﺧد ﻪﻟﺎﺳ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﺮﺴﭘ .
ﻢﻬﻣ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳﺮﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻦـﻳا يﺎـﻫ
عﻮﻴﺷ 64 رد ﻲﻓﺎـﻛ ﺪـﻳ ﺖﻓﺎﻳرد ،ﺮﺗاﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد يﺪﺻرد
68 رد ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،ﺪﺻرد 96
ﺪـﺷر رد ﺮﻴﺧﺎـﺗ و ﺪﺻرد
دﻮﺑ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد نزو و ﺪﻗ ﺶﻫﺎﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻤﺴﺟ .
ﻼﺘﺧا زﻮﻣآ ﺶﻧاد ناﺮﺘﺧد رد ﻲﻨﻌﻣ ف
و نزو ،ﺪـﻗ ﻦﻴﺑ يراد
هوﺮـﮔ رد ﻲـﻟو ﺪـﺷ هﺪـﻳد ﺮﺗاﻮﮔ نوﺪﺑ و ﺮﺗاﻮﮔ ياراد داﺮﻓاBMI و نزو و ﺪـﻗ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﻪـﻜﻧآ دﻮـﺟو ﺎﺑ ناﺮﺴﭘ ياراد هوﺮـﮔ ردBMI
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،دﻮﺑ ﺮﺗاﻮﮔ نوﺪﺑ هوﺮﮔ زا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮﺗاﻮﮔ هﺪﻳد يراد
ﺪﺸﻧ . ﺗ ﻪﺑ ار رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻓﻼﺘﺧا دﻮﺟو ﺖﻠﻋ ناﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﺄ
ﺮﻴﺛ
نﻮــﻣرﻮﻫ زﺎــﻴﻧ ﺶﻳاﺰــﻓا و ﻢــﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ و ﺪــﺷر رد يﺪــﻴﻳوﺮﻴﺗ يﺎــﻫ
ناﺮﺘﺧد ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﺖﺒﺴﻧ
ﺖﺴﻧاد ﻂﺒﺗﺮﻣ ناﺮﺴﭘ ﻪﺑ
) 9
ﺪـﻳﺎﺒﻧ ﻲﻟو ،(
ﻲﻋﺎــﻤﺘﺟا ﺖﻴﻌــﺿو ،يا ﻪــﻳﺬﻐﺗ ﻞــﻣاﻮﻋ ﻞــﻣاﻮﻋ و يدﺎــﺼﺘﻗا–
–ﻲﺣور ﺖﺷاد رود ﺮﻈﻧ زا ﺰﻴﻧ ار ﻲﻧاور
) 10
.(
ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﺠﻧآ زا 1
/ 68
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻓﺎﻛ ﺪﻳ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد ﺪﺻرد دﺮﻛ
رد و ﺪﻧ 96 ﺪـﺻرد
نﻮﻣزآ داﺮﻓا دﻮﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ
، ﻲﻣ ناﻮﺗ دﻮـﻤﻧ ﺎـﻋدا
ياﺮـﺑ شﻼـﺗ رد ﺪـﻳ دﻮـﺒﻤﻛ زا ﻲﺷﺎﻧ تﻻﻼﺘﺧا ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﻪﺘﻴﻤﻛ ﻪﻛ ﻚـﻤﻧ ﻊـﻳزﻮﺗ و ﻪﻴﻬﺗ ياﺮﺑ مزﻻ تﻼﻴﻬﺴﺗ و تﺎﻧﺎﻜﻣا ندروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﻚـﻤﻧ ﻦﻳا ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ لﺮﺘﻨﻛ و رادﺪﻳ ﻖـﻓﻮﻣ يدﺎـﻳز ﺪـﺣ ﺎـﺗ ﺎـﻫ
ﺖـﺳا هدﻮﺑ .
ﻴـﺷ ﺶـﻧاد رد ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮ آ
نازﻮـﻣ -18 6 ﻦـﻳا رد ﻪﻟﺎـﺳ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 64 زا ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ندﻮﺑ ﻚﻴﻣﺪﻧاﺮﭙﻴﻫ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﺻرد ﻲﻣ رﻮﺸﻛ
ﺪﺷﺎﺑ . رد دﻮـﺟو ﻦـﻳا ﺎﺑ ﺎﻣا 68
ﺪـﻳ ﺖـﻈﻠﻏ داﺮـﻓا ﺪـﺻرد
زا ﺶﻴﺑ يراردا µg/dl
10 دﻮﺑ رد و 57 ﺪـﻳ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﺪﺻرد راردا
ﺪـﺷ هﺪـﻳد ﺮﺗاﻮـﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺟرد ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻌﻴﺒﻃ .
ا ﺮـﮕﻳد فﺮـﻃ ز
ﺮﺗاﻮـﮔ ﺪـﻧدﻮﺑ ﺪـﻳ ﻂـﺳﻮﺘﻣ دﻮـﺒﻤﻛ ياراد ﻪﻛ يداﺮﻓا زا ماﺪﻛ ﭻﻴﻫ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ . ﻲﻓﺎـﻛ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ رﻮﻀﺣ رد ﺮﺗاﻮﮔ يﻻﺎﺑ عﻮﻴﺷ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺖﻬﺟ
ﻲﻣ ﺪﻳ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ار ﺮﻳز تﻻﺎﻤﺘﺣا ناﻮﺗ :
-1 عﻮﻴـﺷ ﻦـﻳا و هدﻮـﺒﻧ ﻲﻓﺎـﻛ رادﺪﻳ ﻚﻤﻧ فﺮﺼﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ رد
ﻲﻣ ﺪﻳ ﻲﻠﺒﻗ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻟو ﺪﺷﺎﺑ
ﻦﻳا ﻪ ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴﺷ ﻪﻛ
نازﻮﻣآ ﺶﻧاد رد 13
- 10 ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳ نازﻮـﻣآ ﺶﻧاد زا يراد
18 - 14 ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻟﺎﺳ ﺪﺷﺎﺑ
) 001 / 0 (p=
ﻪـﺑ ﺪـﻴﻌﺑ رﺎﻴﺴﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﻦﻳا
ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ .
ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا -9
6 ،لﺎﺳ
ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﺎﺑ راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا -18
14 رد ﺪـﻫد ﻲـﻤﻧ نﺎـﺸﻧ لﺎـﺳ
ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ دور ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا -9
6 هوﺮـﮔ ﺎـﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ،لﺎﺳ
ﻲﻨـﺳ -18 14
ﻲـﻨﻌﻣ رﻮـﻄﺑ لﺎـﺳ ﻪﺘـﺷاد ﺮﺗاﻮـﮔ ﻞﻜـﺸﻣ ﺮـﺘﻤﻛ يراد
ﻪﻛ اﺮﻳز ،ﺪﻨﺷﺎﺑ زا
زا ﺶﻴﺑ ناﺮﻳا رد ﻚﻤﻧ نﺪﺷ رادﺪﻳ نﺎﻣز 13
لﺎﺳ
ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ و دراﺬﮔ ﻲﻣ -9
6 ﺪﻳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ لﺎﺳ د
ﻚﻤﻧ ندﺮﻛ را
) لﺎﺳ رد 1368 ( ﺪﻧا هﺪﻣآ ﺎﻴﻧد ﻪﺑ .
-2 ا يرﺎﻤﻴﺑ دﻮﺟو ﺮﮕﻳد لﺎﻤﺘﺣ ﻦـﻳا رد ﺪـﻴﻳوﺮﻴﺗ نﻮـﻴﻤﻳاﻮﺗا يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻛﺎﺣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ اﺮﻳز ﺪﺷﺎﺑ
يرﺎﻤﻴﺑ ﺲﻧﺎﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ رد ﻲﻓﺎﻛ ﺪﻳ ار ﺪـﻴﻳوﺮﻴﺗ نﻮـﻴﻤﻳاﻮﺗا يﺎـﻫ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ دﺎﻳز
) 11
ﻦـﻳا ﺶﻳاﺰـﻓا ﺪـﻣﺎﻴﭘ نﺎﺠﻨـﺴﻓر رد ﺮﺗاﻮـﮔ ﺪﻳﺎﺷ ،(
يرﺎﻤﻴﺑ اﻮﺗ ﻲﻣ زﺎﻏآ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ ﺮﺗاﻮـﮔ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ار دﻮـﺧ ﺪـﻧ
ﺪﻫد نﺎﺸﻧ . زا داﺮـﻓا مﺮـﺳ ﺖـﺳا مزﻻ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا در ﺎﻳ تﺎﺒﺛا ﺖﻬﺟ
ﻲﺘﻧآ ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ ﻲﺘﻧآ دﻮﺟو ﺮﻈﻧ يدﺎـﺑ
ﺎـﻫ ) ﻲـﺘﻧآ ﻦﻴﻟﻮـﺑﻮﻠﮔوﺮﻴﺗ ﻲـﺘﻧآ
يدﺎﺑ
يدﺎـﺑ ﻲـﺘﻧآ لﺎﻣوزوﺮﻜﻴﻣ ﻲﺘﻧآ و ﺎﻫ ﺎـﻫ
( راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ
ﺪﻧﺮﻴﮔ .
-3
نژوﺮﺗاﻮـﮔ دﻮـﺟو ﺪﻳﺎﺷ تﺎﻧﺎﻴـﺳﻮﻴﺗ ﻞـﺜﻣ يا ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷﺎﻧ يﺎـﻫ
و
تاﺮﻠﻛﺮﭘ و
ﻞـﺜﻣ بﺎـﻴﻤﻛ ﺮـﺻﺎﻨﻋ زا ﻲـﺧﺮﺑ ﺶﻳاﺮـﻓا ﺎـﻳ دﻮﺒﻤﻛ ﺎﻳ
،
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗاﻮﮔ دﺎﺠﻳا ﻞﻣﺎﻋ بﺮﺳ و مﻮﻴﻨﻠﺳ .
ﻂـﺳﻮﺗ ﻲـﺿﺮﻓ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺘﺒﻟا
ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ .
ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ زا هوﺮﮔ ﻦﻳا اﺮﻳز
عﻮﻴـﺷ ﺖـﻬﺟ ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ ﻪـﻴﺟﻮﺗ ﺪﻨﺘـﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺰﻴﻧ ﻻﺎﺑ ي اﺪﻴﭘ نﺎﻬﻔﺻا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺮﺗاﻮﮔ ﺪﻨﻨﻛ
) 2
.(
ﻦﻳا نﺪﺷ ﻦﺷور ياﺮﺑ
ﻞــﻴﺧد بﺎﻴﻤﻛ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺰﻴﻧ و نژوﺮﺗاﻮﮔ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳا مزﻻ لﺎﻤـﺘﺣا
داﺮﻓا مﺮﺳ رد ﺮﺗاﻮﮔ دﺎﺠﻳا رد هزاﺪﻧا
دﻮﺷ يﺮﻴﮔ .
ﻢﻫ
نﺎـﻤﻫ ﻦﻴـﻨﭼ
نﻮـﻣزآ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺪـﺷ ﺮـﻛذ ﻪـﻛ ﻪـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ
يﺪــﻴﻳوﺮﻴﺗ
،TSH وT4 ردFTI 96 هدوﺪــﺤﻣ رد دراﻮــﻣ ﺪــﺻرد
ﺖﺷاد راﺮﻗ ﻲﻌﻴﺒﻃ .
ﺎﻬﻨﺗ 3 د ﺪﺻرد ياراد نازﻮﻣآ ﺶﻧا ﺮﺗﻻﺎـﺑTSH
µU/ml زا 5 / 3 ياراد ﺪﺻرد ﻚﻳ و زا ﺮﺘﻤﻛT4
nmol/l 60 ﺪﻧدﻮﺑ .
طﺎــﺒﺗرا ﻲــﻨﻌﻣ ﻦﻴــﺑ يراد دﻮــﺟو ﺮﺗاﻮــﮔ ﻒــﻠﺘﺨﻣ تﺎــﺟرد وTSH
درﻮﻣ رد ﻲﻟو ﺖﺷاد وT4
دﻮﺒﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧاFTI .
ﻪـﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
دﻮـﺒﻤﻛ ﺪـﻣﺎﻴﭘ رد ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ رﺎﻛ لﻼﺘﺧا ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻳرد ﺪﻳ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو نﺎﺠﻨﺴﻓر رد ﻲﺘﻓﺎ .
دﺮـﻜﻠﻤﻋ دﻮـﺟو ﺎﺑ ﺎﻣا
ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ ﻲﻌﻴﺒﻃ )
رد 94 داﺮﻓا ﺪﺻرد (
ﻢﻫ ﻲﻗﺎـﺑ ﺮﺗاﻮـﮔ ﻞﻜﺸﻣ نﺎﻨﭼ
ﺖﺳا . ﺗ ﻦﻤﺿ لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﺄ
ﻦـﻳا ﺮﺑ ﺪﻴﻛ نژوﺮﺗاﻮـﮔ ﺪـﻳ دﻮـﺒﻤﻛ ﻪـﻛ
ﻲﻣ ﻲﻤﻬﻣ ﺎـﺑ ﺪـﻳ دﻮـﺒﻤﻛ زا ﻲـﺷﺎﻧ تﻻﻼﺘﺧا ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﻪﺘﻴﻤﻛ و ﺪﺷﺎﺑ
ﻚﻤﻧ ندﺮﻛ رادﺪﻳ
ﻮﻴـﺷ ﺖـﺳا ﻪﺘـﺴﻧاﻮﺗ ﺎﻫ ار نآ تﺪـﺷ و ﺮﺗاﻮـﮔ ع
ﺺﺨﺸﻣ ﺖﻬﺟ ﻲﻌﻣﺎﺟ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ يرﺎﻤﻴﺑ عﻮﻧ ﻦﺘﺧﺎﺳ نژوﺮﺗاﻮـﮔ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎـﺳ و يﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ يﺎﻫ
) ﻪـﺑ
ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ زا ﺮﻴﻏ (
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺎﺗ دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد
هار ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ رﻮﺸﻛ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﻞﻜـﺸﻣ ﻦـﻳا ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫرﺎﻛ
ﺪﻧﺮﻴﮔ رﺎﻜﺑ .
يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
ﺶﻫوﮋﭘ قﻮﻓ يارﻮـﺷ بﻮـﺼﻣ ﻲﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮـﻃ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
ﻫوﮋﭘ نﺎﺠﻨــﺴﻓر ﻲﻜــﺷﺰﭘ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕــﺸﻧاد ﻲــﺸ ﻲﻟﺎــﻣ ﺖــﻳﺎﻤﺣ زا و
ﺖــﺳا هدﻮــﺑ رادرﻮــﺧﺮﺑ هﺎﮕــﺸﻧاد .
زا ﻪــﻛ ﻢﻴــﻧاد ﻲــﻣ مزﻻ دﻮــﺧﺮﺑ
،سراﺪـــﻣ ،شروﺮـــﭘ و شزﻮـــﻣآ ﻦﻴﻟﻮﺌـــﺴﻣ ﻪﻧﺎﻤﻴﻤـــﺻ يرﺎـــﻜﻤﻫ نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﺗ ﻦـﻳا مﺎﺠﻧا رد ار ﺎﻣ ﻪﻛ ﻲﻧازﻮﻣآ ﺶﻧاد و ﺎﻫ يرﺎـﻳ ﻖـﻴﻘﺤ
ﺎﻤﻧ ﺮﻜﺸﺗ و يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﺪﻧا هدﻮﻤﻧ ﻳ
ﻢﻴ .
References
1- World Health Organization. Indicators for assessing iodine deficiency disorders and their control programs. Report of a joint WHO / UNICEF / IDDICC consulation (unpublished document WHO/NUT 193:1, available on request from the nutrition Unit. WHO. Geneva, (1993).
2 -
نارﺎـﻜﻤﻫ و ح نﺎﻴﻧاﻮـﺿر ،م ﻲﻨﻴﻣا ،ا ﺎﻳﺎﻋﺮﻟا ﻦﻴﻣا .
» فﺮـﺼﻣ ﺮـﺛا
نﺎﻬﻔـﺻا ﺮﻬـﺷ رد ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴـﺷ ﺶﻫﺎـﻛ رد رادﺪـﻳ ﻚﻤﻧ و
لﺎـﻤﺘﺣا
ﺎــﻬﻧژوﺮﺗاﻮﮔ ﺮﻳﺎــﺳ ﺖــﻟﺎﺧد
«
ﻪــﻠﺠﻣ .
ﻲﻜــﺷﺰﭘ مﻮــﻠﻋ رد ﺶﻫوﮋــﭘ ،
1378 ؛
،مرﺎﻬﭼ لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ
2 : 59 - 56.
3 - ش ﻲﻧﺎﻤﻴﻠﺳ ،ش دﺎﺸﻧاور ،ا ماﺮﻣ هدﻮﺘﺳ
، ح يﻮﻔﻄﺼﻣ .
» ﻲـﺳرﺮﺑ
زﻮﻣآ ﺶﻧاد ناﺮﺘﺧد رد ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ 10
- 6 لﺎـﺳ رد زاﺮﻴـﺷ ﺮﻬﺷ ﻪﻟﺎﺳ
1373 «
.
نﺎــﻣﺮﻛ ﻲﻜــﺷﺰﭘ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕــﺸﻧاد ﻪــﻠﺠﻣ ،
1377
؛ هرود
هرﺎﻤﺷ ،ﻢﺠﻨﭘ 3
: 133 - 128.
4 - م ﻲﺘﻳاﺪـــﻫ ،ر مﻼـــﺳﻻا ﺦﻴـــﺷ ،ف يﺰـــﻳﺰﻋ ،
ﻴﻣ پ ناﺮـــﻴﻣﺮ ،
ﻚﻠﻣ ح ﻲﻠﻀﻓا ، ﺎﻴﻤﻴﻛ م ﺮﮔ
، ﭘ ﮋ م ﻲﻫو .
»
و ﺮﺗاﻮـﮔ عﻮﻴـﺷ ﺶﻳﺎـﭘ
نازﻮـﻣآ ﺶـﻧاد رد يرارداﺪـﻳ ناﺰﻴﻣ 8
ﺎـﺗ 10 لﺎـﺳ رد رﻮـﺸﻛ ﻪﻟﺎـﺳ
1375
«
ﻪﻠﺠﻣ .
،ﻪﻴﻛﺰﺗ و ﺐﻃ 1380
؛ هرﺎﻤﺷ 40 : 51 - 44 .
5 - م ﻲﻣﺎـــﻣا ﻲﺘﻳاﺪـــﻫ ، س ﺮـــﮕﻳزﺮﺑ ،ز ﺮﻓدﺎـــﻫﺮﻓ ،ح
ز يداﺮـــﻣ و
م ﻲﻠﻴﻋﺎﻤﺳا ا
.
» رد ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ ﺶﻧاد
ﺮﮕﻨـﺳ و ﺖـﺷر ﺮﻬـﺷ ود نازﻮﻣآ
) نﻼﻴﮔ نﺎﺘﺳا ( لﺎﺳ ﺰﻴﻳﺎﭘ رد 1368
ﻪﻠﺠﻣ«
ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ﺸﻧاد
ـــ هﺎﮕ
نﻼﻴﮔ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ
، 1372 ، هرﺎﻤﺷ مود لﺎﺳ 5
: 16 - 10
6- Emami A, Shahbazi H, Sabzevari M, Gawam Z,
Sakissian N, Hamedi F & Hedayat H : Goiter in Iran. Am J Clin Nutr. 1969; 22(12): 1584-
1588.
7 - س يدﺎﺠـــﺳ ،غ مﺮـــﻛ يﺪـــﺳا .
م نﺎﻴﺋﺎـــﺿر ،ع م
، م ﺎـــﻓو . ر ،
ع ﻲﻠﻴﻋﺎﻤﺳا و
م يداﺮﻣ .
» ،نﺎﺠﻨـﺴﻓر ﺰـﻳوار رد ﻚﻴﻣﺪﻧاﺮﭙﻴﻫ ﺮﺗاﻮﮔ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ يﺎﻬﻧژوﺮﺗاﻮﮔ دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا
مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ «
نﺎﺠﻨﺴﻓر ﻲﻜﺷﺰﭘ ،
1381 هرﺎﻤﺷ لوا ﺪﻠﺟ 2
: 91 - 79.
8- World Health Organization. Methods for measuring iodine in urine, 1993: 18-27.
9 - س ﻲﻨﻴﻳﺎﻧ يﻮﻠﻋ ،غ يرﺎﻗو م ﺮﮔﺎـﻴﻤﻴﻛ ،م
.
» ﺮﺑ عﻮﻴـﺷ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳر
ﺶﻧاد رد ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ آ
مﻼﻳا ﺮﻬﺷ نازﻮﻣ
و
ﻲﻫﺎﺷ ﻚﻠﻣ زاﻮﻛرا
«
ﻪـﻠﺠﻣ .
ﻲﻜـــﺷﺰﭘ ﻲـــﻤﻠﻋ ،
زاﻮـــﻫا ﻲﻜـــﺷﺰﭘ مﻮـــﻠﻋ هﺎﮕـــﺸﻧاد 1379
،
هرﺎﻤﺷ 28 : 68 - 62.
10 - م ﺮﮔﺎــﻴﻤﻴﻛ ﻣ ،
ع ﻲــﺿﺎﻗ ﺪﻴﻌــﺳﺮﻴ م يدﺎــﺑآﺮﻔﻧ ،
، م ﻲﺋﺎــﺳﺎﻳ و
ف يﺰﻳﺰﻋ .
» ﺷر ﺮﻴﺧﺄﺗ ﺪﻴﻳوﺮﻴﺗ يرﺎﻛ ﻢﻛ و ﺮﺗاﻮﮔ عﻮﻴﺷ ،ﺪ ﺶﻧاد رد
ناﺮﻬﺗ ﻪﻣﻮﺣ سراﺪﻣ نازﻮﻣآ
د و وراد ﻪﻠﺠﻣ« ر
نﺎﻣ ، 1371 هرﺎﻤـﺷ
ﻞﺴﻠﺴﻣ 100 : 11 - 6.
11- Kahaly GJ, Dienes HP, Beyer J and Hommel G.Iodine induces thyroid autoimmunity in patients with endemic goiter: a randomised, double-blind, placebo-controlled trial, Eur J Endocrin. 1998,
139: 290-70 .
