ﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ ه ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد –
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ
ﺰﻧﺎﭘ هرود هرﺎﻤﺷ ، ﻢﻫد نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ، مود
1386 تﺎﺤﻔﺻ ، 49 - 45
ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ رد مﺮﺳ يور ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ 5
ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ لﺎﺳ
ﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد نﺎﻳدﺎﻫ ﻲ
*
،1 ﻲﻧﺎﻤﻴﻠﺳ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ﺮﺘﻛد 2
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
:
ﻲﺗرﻮﺻ رد و دﻮﺷ ﻲﻣ ﺖﻧﻮﻔﻋ زوﺮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا و ﺪﺷر ﻒﻗﻮﺗ و ﺎﻬﺘﺷا ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ يور دﻮﺒﻤﻛ يور دﻮﺒﻤﻛ ﻪﻛ
ا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﻪﻣاد
ﺮﻴﺧﺄﺗ و ﺪﻗ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺷ غﻮﻠﺑ
. ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ يﺮﻴﮔ نزو و ﺪﺷر لﻼﺘﺧا ﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ رد يور ﺢﻄﺳ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
:
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا -
يور ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻄﻘﻣ 460
ﺮﻳز كدﻮﻛ 5
ﻨﺘﺷاد ﻢﻛ نزو ﻪﻛ لﺎﺳ ﺪ
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا .
زا نﺎـﻛدﻮﻛ
تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺒﺛ و مزﻻ يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ
، 5 ﻟ ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴ ﻪﺘﻓﺮﮔ نﻮﺧ ﻲﻣ
ﺪﺷ . ﻲﻤﻴﺷ هﺪﻜﺸﻧاد ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ هﺎﮕﺸﻧاد
نﺎﺘﺴـﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴـﻴﺳ
ﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا مﺮﺳ يور ﻲﻤﺗا بﺬﺟ يﺮﺘﻣوﺮﺘﻜﭙﺳا شور ﻪﺑ ﺎﺠﻧآ رد و ﺪﺷ ﻲﻣ هدﺎﺘﺳﺮﻓ .
تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺳد ﻪﺑ
راﺰـﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﻣآ
راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﺮﺸﻴﻓ نﻮﻣزآ و SPSS
ﻲﻣ ﺖﻓﺮﮔ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
رد:
ﻞﻛ داﺪﻌﺗ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا 460
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ كدﻮﻛ 232
ﺮﺴﭘ ﺮﻔﻧ ) 43 / 50 (%
و 228 ﺮﺘﺧد ﺮﻔﻧ ) 56 / 49 (%
ﺪﻧدﻮﺑ . داﺮﻓا ﻦﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ 5
/ 2 دﻮﺑ لﺎﺳ . 3 / 89 % ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻤﻫ ﺎﻣا ﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ ﺎﻬﻧآ رد يور دﻮﺒﻤﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﻒﻴﻔﺧ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ
دﻮﺒﻤﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﺪﻳﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ رد يور
.
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﺮﺜﻛا ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد :
ﻪـﭼ ﺮـﻫ و ﺖﺳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺪﺣ زا ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻬﻧآ مﺮﺳ يور ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ
ﻪـﻛ
ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ مﺮﺳ يور ناﺰﻴﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﺪﻳﺪﺷ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ .
100 % و ناﺮﺘﺧد 77
/ 85 % ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻼﺘﺒﻣ يور دﻮﺒﻤﻛ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ناﺮﺴﭘ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ
ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ ،ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ،يور :
5 لﺎﺳ
ﻪﻣﺪﻘﻣ رد يا ﻪـﻳﺬﻐﺗ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ تﻼﻜﺸـﻣ زا ﻲـﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ نﺎﻣرﻮﺸﻛ .
لﺎﺳ رد يرﻮﺸﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ 1377
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﻪﻛ ﺪﻫد 9 / 10 % ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ 5
و ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﻲـﻧزو ﻢـﻛ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ لﺎـﺳ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻳﺪﺷ .
ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻴﻤﻫ نﺎﺘﺴـﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﻴﺳ رد
8 / 25 % ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ 5
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ لﺎﺳ .
ﻓ ﻘ ﻲـﺳﺮﺘﺳد ،ﺮ
اﺬﻏ ﻪﺑ ﻦﺘﺷاﺪﻧ
، تدﺎﻋ
،يرﺎـﻤﻴﺑ ،ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ،ﻲﻳاﺬﻏ ﻂﻠﻏ يﺎﻫ ﺖـﺒﻗاﺮﻣ
ﻓﺎﻛﺎﻧ ﻤﻋ ﻞﻠﻋ زا ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ و هدﻮﻟآ ﻂﻴﺤﻣ ،ﻲ ﺖﺳا ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ هﺪ
) 1
.(
يﺬﻐﻣﺰﻳر ﺎﻫ
(Trace elements)
ﻪﺑ ﺎﻫ ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو و حﻼﻣا ﻞﻣﺎﺷ
1* - لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
نادازﻮﻧ و نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
ﻦﻔﻠﺗ : 3411250 - 0541 ﺮﺑﺎﻤﻧ ، : 3411251 - 0541 هاﺮﻤﻫ ﻦﻔﻠﺗ ، :
09133571913
Email: doctor- [email protected]
2 - نادزﻮﻧ و نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻬﻳرﺎﻤﻴﺑ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
1،2 - ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد -
ناﺪﻫاز ﻲﻧﺎﻣرد
د ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﻓﺎﻳر : 23 / 5 / 1385 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 23 / 1 / 1386
ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻲﻳﺰﺟ
ﺪﻨﺘﺴـﻫ يرروﺮـﺿ نﺪـﺑ ﻲﻜﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ياﺮﺑ .
ﻦﻴﻣﺎـﺘﻳو و ﻦـﻫآ ،ﺪﻳ دﻮﺒﻤﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ نآ عاﻮﻧا زا ﻲﺧﺮﺑ يﺎﻬﻟﺎـﺳ زا A
رﺎﻴﺴﺑ د و ياﺮـﺑ و هﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ر ﺟ
و يرﻮﺸـﻛ تﺎﻣاﺪـﻗا ﺎـﻬﻧآ ناﺮـﺒ
دﻮﺒﻤﻛ درﻮﻣ رد ﺎﻣا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﺘﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يور
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ زﻮﻨﻫ يا ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻪﻤﻫ و ﻊﻴﺳو
) 2
.(
يور ﻦﻫآ زا ﺪﻌﺑ و ﺖﺳا نﺪﺑ ﻲﺳﺎﺳا و ﻲﻠﺻا ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ (zn)
ﺖـﺳاراد ار نﺪﺑ رد ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ .
نﺎﺴـﻧا ﺖﻣﻼـﺳ رد يور ﺶـﻘﻧ
ﻲـﻟو دﻮـﺷ ﻲـﻣ هﺮﻴﺧذ نﺪﺑ تﻼﻀﻋ رد هﺪﻤﻋ رﻮﻃ ﻪﺑو هدﻮﺑ زﺮﺤﻣ
ﺪﻧد ،ﺎﻬﻧاﻮﺨﺘﺳا ﻞﺜﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﻬﻣاﺪﻧا رد لﻮـﺒﻠﮔ ،ﺖﺳﻮﭘ ،نا
و ﺪﻴﻔـﺳ
دﻮﺷ ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳ ﺰﻴﻧ ساﺮﻜﻧﺎﭘ و ﺪﺒﻛ و ﻪﻴﻠﻛ ،ﻢﺸﭼ ،ﺰﻣﺮﻗ
) 4
، 3
.(
ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻴﺑ لﺎﻤﻋا ﻊﻴﺳو ﻒﻴﻃ ﺎﺑ يا ﻪﻳﺬﻐﺗ يروﺮﺿ ﺮﺼﻨﻋ ﻚﻳ يور
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ نﺎﺴﻧا رد .
،ﺪـﺷر ﻒـﻗﻮﺗ ﺚـﻋﺎﺑ نﺎـﻛدﻮﻛ رد يور دﻮـﺒﻤﻛ
ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ رد مﺮﺳ يور ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ 5
ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ لﺎﺳ
46
دﻮـﺷ ﻲﻣ يرﺎﺘﻓر ﻲﺒﺼﻋ لﺎﻤﻋا رد ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺖﻧﻮﻔﻋ زوﺮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا
) 5
. (
رد
د ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ يور ﺖﻴﻤﻫا صﻮﺼﺧ ر
ﻦﻴﻤﻫ نوﺪـﺑ نﺪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺲﺑ
ﺰﺘﻨـﺳ ياﺮـﺑ يور اﺮـﻳز ،ﺪﻫد ﻪﻣادا دﻮﺧ تﺎﻴﺣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻤﻧ ﺮﺼﻨﻋ ﻦﻳا و DNA
،ﺎـﻫ تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ندﺮﻛ هﺰﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ و RNA
زا هدﺎﻔﺘـﺳا و ﺎﻫ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ و ﺎﻬﻴﺑﺮﭼ ﻦﻴﻣﺎـﺘﻳو
زا ﺶﻴـﺑ نﺎﻤﺘﺧﺎـﺳ رد و A
300 ﺗ و ﻢﻳﺰﻧآ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺖﻳﻮﻘ وﺮﺿ ﻲﻨﻤﻳا
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ير
) 6
.(
ﺪـﻨﻨﻛ ﻲـﻣ ﻲﮔﺪـﻧز مﻮـﺳ نﺎﻬﺟ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ
صﻮﺼـﺧ ﻪـﺑ رد
ﻃﺎﻨﻣ
ﺮـﻘﻓ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ناﺪﻫاز ﺪﻨﻧﺎﻣ موﺮﺤﻣ ﻖ ًاﺮـﺜﻛا ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ و يدﺎـﻣ
ﻲﻧﺎﻤﺴـﺟ ﺪﺷر رد لﻼﺘﺧا نآ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ رﺎﭼد
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ ﻲﻧاور و .
ﺮـﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ يور ﺪﺷ ﺮﻛذ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ــﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ رد ﻞــﻴﺧد و ﻢــﻬﻣ
نﺎــﻛدﻮﻛ ﺪــﺷر و نﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ داﻮــﻣ ﻢﺴ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . و نﺎـﻛدﻮﻛ ﺪـﺷر و ﻲﺘﻣﻼـﺳ رد يور ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ يور يا ﻪﻳﺬﻐﺗ مرﺪﻨﺳ و يور دﻮﺒﻤﻛ ندﻮﺑ ﻊﻳﺎﺷ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻦـﻳا ﻪـﻳﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ نﺎـﻛدﻮﻛ رد يور ﻲﻣﺮـﺳ ﺢﻄـﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ يور ﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ 5
نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ لﺎﺳ
ﺻا ﻲﻠﻋ ﺮﻐ ) ع ( ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ناﺪﻫاز .
ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﻲﻧﺎــﻛدﻮﻛ رد مﺮــﺳ يور ﻦﻴــﻴﻌﺗ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﻳا زا فﺪــﻫ ياﺮـﺑ يا هﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻠﻋ ﻲﻟو ﻪﺘﺷاد يﺮﻴﮔ نزو و ﺪﺷر لﻼﺘﺧا دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
يور ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا 460
كدﻮـﻛ
ﺣ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺼﺼﺨﺗ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﻐﺻا ﻲﻠﻋ تﺮﻀ
) ع ( لﺎﺳ رد ناﺪﻫاز 1383
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ نﺎﻴﻣ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ 5
ﻮـﺳ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ﻪﻛ لﺎﺳ ء
ﺪــﺷ ﻲــﻣ يﺮﺘﺴــﺑ نﺎﺘــﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﻪــﻳﺬﻐﺗ ﺪــﻧﺪﻳدﺮﮔ بﺎــﺨﺘﻧا ﺪﻧ
. رد
ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ رﺎﭼد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﺿﺎﺣ نﺎﻛدﻮﻛ زا ﻚﻳ ﺮﻫ
ـﻨﻧﺎﻣ ﻚـﻴﻧﺎﮔرا يرﺎـﻤﻴﺑ ﺎـﻳ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻠﻋ ﺎﺑ ،يﻮـﻴﻠﻛ ﻞﻜﺸـﻣ ﺪ
ﻐﻣ ،ﻲﺒﻠﻗ
دﻮﺑ يﻮﻳر و يﺰ يور تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ زا نﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ زا ﻞﺒﻗ ﺎﻳ و
ﺪﻧﺪﺷ ﻲﻣ فﺬﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ
ﺎﺑ ﺮﻳز لﻮﻣﺮﻓ 95
% ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ نﺎﻨﻴﻤﻃا .
( ) ( )
( )
2 . 1
450 2
. 1
13 96 . 13 1
96 . 1
2 2 2 2
2 2
=
=
=
=
=
=
D
d s n z S
Z
و ﺪـﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار يور ﺢﻄﺳ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻊﻗاو رد S
D
راﺪـﻘﻣ
ﺖﺳا ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﺘﻣارﺎﭘ دروآﺮﺑ رد هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ يﺎﻄﺧ .
ﮔاﺪﺟ كدﻮﻛ ﺮﻫ ﺎ
ﻦﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ و نزو ﻪﻧ
، هداد راﺮـﻗ ﻲـﻨﺤﻨﻣ يور
رﺎﻴﻌﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ و ﺪﺷ ﻲﻣ
Gomes
رد نزو ﻪـﻛ ﻲﺗرﻮﺻ
ﻦﺳ ياﺮﺑ 75 ﺎﺗ 90 % نزو ﺮـﮔا و ﻒـﻴﻔﺧ ﻪـﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺑ
ﻦﺳ ياﺮﺑ 60 ﺎﺗ 75 % ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ دﻮﺑ ﻦـﺳ ياﺮﺑ نزو ﺮﮔا و
ﺮﻳز 60 % ﺪﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻳﺪﺷ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺑ .
يﺮﺘﺴـﺑ نارﺎـﻤﻴﺑ زا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ هوﺮـﮔ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﻬﺟ ﺮﻐــﺻا ﻲــﻠﻋ نﺎﺘــﺳرﺎﻤﻴﺑ رد هﺪــﺷ )
ع ( ﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا ناﺪــﻫاز .
ﻦﻳﺪــﺑ
ﻪـﻜﻨﻳا زا نﺎـﻨﻴﻤﻃا و نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ رد نﺪـﺷ يﺮﺘﺴﺑ زا ﺲﭘ ﻪﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ رﺎﻴﻌﻣ كدﻮــﻛ ﺎــﻫ
ﻻ ي ،دراد ار رﻮﻛﺬــﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪــﺑ دورو ياﺮــﺑ مز
5 يﺎـﻫ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﺮﻳﺎـﺳ ﺖﻬﺟ يﺮﻴﮕﻧﻮﺧ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ نﻮﺧ ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ ﺎـﻳ و ﺪﻴـﺳا ﺎـﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺴﺷ يﺎﻫ ﻪﻟﻮﻟ رد و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ،ﺶﺨﺑ لﻮﻤﻌﻣ اﺪـﺟ زا ﺲـﭘ و يروآ ﻊـﻤﺟ ﻲﻜﻴﺘـﺳﻼﭘ فﺮﺼـﻣ رﺎـﺒﻜﻳ يﺎـﻫ ﻪﻟﻮﻟ ﻢﻠﻴﻓارﺎـﭘ ﺎـﺑ ﺎﻫ ﻪﻟﻮﻟ ﻪﻧﺎﻫد مﺮﺳ ندﺮﻛ
(Parafilm)
آ و دوﺪﺴـﻣ ار ن
يﺎﻣد رد 20 -
ﻣزآ رد دﻮـﺟﻮﻣ رﺰـﻳﺮﻓ رد داﺮﮕﻴﺘﻧﺎـﺳ ﻪﺟرد ﺎ
هﺎﮕﺸـﻳ
هﺪﻜﺸـﻧاد ﻪـﺑ ﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ رﺎـﺒﻜﻳ هﺎـﻣ ﻚـﻳ ﺮﻫ و يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻤﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪـﺑ ﺎـﺠﻧآ رد و ﺪﺷ ﻲﻣ هدﺎﺘﺳﺮﻓ نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﻴﺳ
ﻲـﻤﺗا بﺬـﺟ يﺮﺘﻣ وﺮﺘﻜﭙﺳا شور
(Flame atomic absorption
spectrometry)
راﺮﻗ ﺰﻴﻟﺎﻧآ درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ
.
رد
ﻪـﻛ ﻲﺗرﻮـﺻ
زا ﺮـﺘﻤﻛ مﺮـﺳ يور µg⁄dl
70 ﻲـﻣ شراﺰـﮔ ﺪـﺷ
ﺪﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يور دﻮﺒﻤﻛ .
زا مﺮـﺳ يور ناﺰﻴﻣ ﺢﻄﺳ ياﺮﺑ
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺲﻧاﺮـﻓر ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ نﺎـﻛدﻮﻛ ﻪﻳﺬﻐﺗ لﻮﺻا بﺎﺘﻛ
)ﺪـﺷ
7
. (
راﺰــﻓا مﺮــﻧ ﻂــﺳﻮﺗ هﺪــﺷ يروآ ﻊــﻤﺟ يرﺎــﻣآ تﺎــﻋﻼﻃا و SPSS
ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺮﺸﻴﻓ نﻮﻣزآ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
ا رد ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ ﻞﻛ داﺪﻌﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳ
460
ﻳا زا ﻪﻛ ،دﻮﺑ درﻮﻣ ﻦ
نﺎﻴﻣ 232 ﺮﺴـﭘ ﺮـﻔﻧ )
4 / 50 (%
و 228 ﺮـﻔﻧ
ﺮﺘﺧد ) 6 / 49 (%
ﺪﻧدﻮﺑ .
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺗ داﺮﻓا .
ﻒﻴﻔﺧ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﻞﻣﺎﺷ لوا هوﺮﮔ )
306 درﻮـﻣ ( ،
ـﺳ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ نﺎـﻛدﻮﻛ مود هوﺮﮔ ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﻪـﻳﺬﻐﺗ ءﻮ
) 114 درﻮـﻣ ( و
ﺪﻳﺪــﺷ ﻪــﻳﺬﻐﺗ ءﻮــﺳ ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ نﺎــﻛدﻮﻛ مﻮــﺳ هوﺮــﮔ )
40 درﻮــﻣ ( ،
نﺎﻛدﻮﻛ ﺰﻴﻧ ﻲﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رد رﻮﻛﺬﻣ
5 يﺪﻨﺑ ﻢﻴﺴﻘﺗ هوﺮﮔ
ﻲﻧﺎﻤﻴﻠﺳ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ﺮﺘﻛد ،نﺎﻳدﺎﻫ ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد
47
ﺪﻧﺪﺷ ) لوﺪﺟ 1 (.
ـﺑ داﺮﻓا داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ يور دﻮـﺒﻤﻛ ﺎ
ﻪﻛ 121
ﮔ رد ﺖﺳا ﺮﻔﻧ ﺮ
و ﻲﻨﺳ ه 36 - 25
د راﺮﻗ هﺎﻣ ﺪﻧرا
ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ و
ﺒﻤﻛ ﺎﺑ داﺮﻓا داﺪﻌﺗ ﻪـﻛ يور دﻮ
59 نﺎـﻛدﻮﻛ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺖـﺳا ﺮـﻔﻧ
زا ﺮﺘﻤﻛ 12 ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ هﺎﻣ .
ناﺮـﺘﺧد و ناﺮﺴـﭘ ﻦﻴـﺑ يراد ﻲـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ فﻼﺘﺧا ﺲﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ )
لوﺪﺟ 2 .(
دﻮـﺒﻤﻛ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ناﺮـﺘﺧد ﻪـﻤﻫ ﻲﻨﻌﻳ
ناﺮﺴﭘ ﻲﻟو ﺪﻨﺘﺷاد يور 7
/ 85 % ﺪﻨﺘﺷاد يور دﻮﺒﻤﻛ نآ .
ءﻮـﺳ عﻮﻧ ﻦﻴﺑ دﻮـﺟو يراد ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا يور دﻮـﺒﻤﻛ و ﻪـﻳﺬﻐﺗ
دراد . ﻲﻨﻌﻳ 100 % ﺪـﻧدﻮﺑ ﺪﻳﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ
ﺪﻨﺘـﺷاد ﻒـﻴﻔﺧ ﻪـﻳﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻟو ﺪﻧراد يور دﻮﺒﻤﻛ 3 / 89 % ﺪﻧراد يوردﻮﺒﻤﻛ ﺎﻬﻧآ )
لوﺪﺟ 3 (.
لوﺪﺟ ) 4 ( مﺮـﺳ يور ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﻲﮔﺪـﻨﻛاﺮﭘ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ نﺎﻛدﻮﻛ رد
ﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﻪـﻛ ﺪـﻫد ﻲـﻣ نﺎﺸـﻧ ار ر
ي
ﻪـﻳﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ تﺪـﺷ و مﺮـﺳ يور ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﺷ ﺖﻓﺎﻳ . ﻪـﻳﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ ﻪـﭼ ﺮﻫ دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻲﻨﻌﻳ
راﺪﻘﻣ ﻞﻗاﺪﺣ و ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ مﺮﺳ يور ﻂﺳﻮﺘﻣ راﺪﻘﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﺪﻳﺪﺷ ﻪﻛ مﺮﺳ يور 40
ترﻮـﺻ ﻦﻴـﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳا رد ﺖﺳا
ﺣ ﻪﻛ مﺮﺳ يور راﺪﻘﻣ ﺮﺜﻛاﺪ 99
ءﻮـﺳ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يداﺮـﻓا رد ﺖﺳا
ﺪﻧراد ﻒﻴﻔﺧ ﻪﻳﺬﻐﺗ .
لوﺪﺟ ) 1 :(
دﻮﺒﻤﻛ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ نﺎﻛدﻮﻛ ﻦﺳ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و يور
ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻦﺳ ) هﺎﻣ ( ﺪﻧراد يور دﻮﺒﻤﻛ
ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
ﺪﻧراﺪﻧ يور دﻮﺒﻤﻛ
ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
ﻊﻤﺟ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
12 - 0 59 ) 8 / 12 ( 4 ) 86 / 0 ( 63 ) 6 / 13 (
24 - 13 98 ) 3 / 21 ( 5 ) 08 / 1 ( 103 ) 3 / 22 (
36 - 25 121 ) 3 / 26 ( 5 ) 08 / 1 ( 126 ) 3 / 27 (
48 - 37 78 ) 9 / 16 ( -
78 ) 9 / 16 (
60 - 49 71 ) 4 / 15 ( 19 ) 13 / 4 ( 90 ) 5 / 19 (
ﻊﻤﺟ 427 ) 8 / 92 ( 33 ) 15 / 7 ( 460 ) 100 (
ﺮﺸﻴﻓ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ )
0001 / 0 p= ( نﺎـﻛدﻮﻛ ﻦـﺳ و يور دﻮﺒﻤﻛ ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻌﻳ
دراد دﻮﺟو راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا .
لوﺪﺟ 2 . ﺲﻨﺟ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ يور دﻮﺒﻤﻛ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ
ﻲﻧاواﺮﻓ
ﺲﻨﺟ ﺪﻧراد يور دﻮﺒﻤﻛ
ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
ﺪﻧراﺪﻧ يور دﻮﺒﻤﻛ
ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
ﻊﻤﺟ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
ﺮﺘﺧد
228
) 100 ( -
228 ) 100 (
ﺮﺴﭘ
199
) 7 / 85 ( 33 ) 2 / 14 ( 232 ) 100 (
ﻊﻤﺟ
427
) 8 / 92 ( 33 ) 2 / 14 ( 460 ) 100 (
ﺮﺸﻴﻓ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 1
000 / 0 P =
لوﺪﺟ 3 . يور ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ﺐﺴﺣﺮﺑ
ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ عﻮﻧ
ﺪﻧراد يور دﻮﺒﻤﻛ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد ر دﻮﺒﻤﻛ ﺪﻧراﺪﻧ يو
ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
ﻊﻤﺟ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ
ﻒﻴﻔﺧ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
276
) 6 / 64 ( 33 ) 17 / 7 ( 306 ) 5 / 66 (
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
114
) 7 / 26 ( - 114 ) 7 / 24 (
ﺪﻳﺪﺷ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
40
) 4 / 9 ( - 40 ) 7 / 8 (
ﻊﻤﺟ
427
) 8 / 92 ( 33 ) 17 / 7 ( 460 ) 100 (
ﻮﻧا ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻮﺳ عا
ﺖﺳا يور دﻮﺒﻤﻛ و ﻪﻳﺬﻐﺗ ء 0001
/ 0 P =
لوﺪﺟ ) 4 :(
ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ رد مﺮﺳ يور ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ
مﺮﺳ يور راﺪﻘﻣ
ﻊﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺖﻴﻌﺿو
داﺪﻌﺗ ﻪﻧﺎﻴﻣ
ﻞﻗاﺪﺣ
µg/dl ﺮﺜﻛاﺪﺣ
µg/dl رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
±
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻒﻴﻔﺧ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
306
61 43 99
09
/
±12 1 / 62
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
114
62 44 68
08
/
± 6 7 / 60
ﺪﻳﺪﺷ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ
40
46 40 58
10
/
± 4 1 / 46
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺰﻴﻟﺎﻧآ ﺲﻧﺎﻳراو (ANOVA) ﺮﻈﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد يور ﻲﻣﺮﺳ ﺢﻄﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ داد نﺎﺸﻧ
ﺪﻧراد يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ يرﺎﻣآ
0001 / 0 P = .
ﺚﺤﺑ يور ﻲﻣﺮـﺳ ﺢﻄـﺳ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ طﺎﺒﺗرا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮـﺜﻛا ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ رد دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ .
نﺎﺸﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﻛ يدﺎﻳز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ور دﻮﺒﻤﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ،ﺪﺷر ﻒﻗﻮﺗ ،ﻲﻳﺎﻬﺘﺷا ﻲﺑ ﺚﻋﺎﺑ ي
تاﺮـﻴﻴﻐﺗ و ﺖﻧﻮﻔﻋ ﻪﺑ داﺪﻌﺘﺳا ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و نزو دﻮﺷ ﻲﻣ يﻮﺧ و ﻖﻠﺧ .
ﻦﻴﻟوا نﺎﺴﻧا رد يور دﻮﺒﻤﻛ ،ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺮﺼﻣو ناﺮﻳا رد رﺎﺑ
ﺮﻳز نﺎﻛدﻮﻛ رد مﺮﺳ يور ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ 5
ﻪﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ لﺎﺳ
48
يﺎـﻫ نﺎـﻧ زا ﺎـﻬﻧآ ﻲﻳاﺬـﻏ ﻢـﻳژر يﺮﻟﺎـﻛ زا ﻲـﻤﻴﻧ ﻪـﻛ ﻲﻧاﻮﺟ ناﺮﺴﭘ سﻮﺒﺳ راد هﺪﺸﻧ ﺮﻴﻤﺨﺗ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﻲﻣ
،ﺪﻣآ غﻮﻠﺑ و ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻤﻧ ﺪﺷر
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺴﻨﺟ
) 8
.(
يور ﺮﺑ يدﻮﻌﺳ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ رد ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 935
كدﻮﻛ 4 ﺎـﺗ ﻪﻫﺎﻣ
6 ﻦــﻳا رد ﺪـﺷر ﺮﻴﺧﺄـﺗ ﻪـﻛ دﻮـﻤﻧ ﺺﺨﺸــﻣ دﻮـﺑ هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻪﻟﺎـﺳ
ﻲﻧﺎـﻛدﻮﻛ و ﺖـﺳا هدﻮـﺑ يور دﻮﺒﻤﻛ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﻛدﻮﻛ ﺢﻄـﺳ ﻪـﻛ
ﻪﺘﺷاد ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻬﻧآ يور ﻲﻣﺮﺳ ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﺰﻴﻧ ﺪﺷر ﺮﻴﺧﺄﺗ
) 9
.(
ﻣ يور دﻮـﺒﻤﻛ عﻮﻴـﺷ و هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا شدﻼﮕﻨﺑ رد ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄ
ﺖـﺳا هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ رد رد
661 كدﻮـﻛ
ﻲﻨـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ 7
/ 2 لﺎـﺳ 45 %
ﺪﻨﺘـﺷاد يور دﻮـﺒﻤﻛ ﺎـﻬﻧآ
) 10
.(
رد
نﺎﻛدﻮﻛ رد ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ 24
ﺎـﺗ 60 نﺎـﻣﺮﻛ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ ﻪـﻫﺎﻣ
و ﺪﺷر ﻒﻗﻮﺗ ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﻧآ رد يور دﻮﺒﻤﻛ هﺪـﺷ شراﺰﮔ ﺎﻬ
دﺎـﺠﻳا ﻞـﻣاﻮﻋ زا راﻮﻧﺎـﺧ ﺪـﻌﺑ ﺶﻳاﺰﻓا و يور ﻢﻛ ﺖﻓﺎﻳرد و ﺖﺳا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد يور دﻮﺒﻤﻛ هﺪﻨﻨﻛ
) 11
.(
ﻌﺟاﺮﻣ نﺎﻛدﻮﻛ يور ﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﺶﻫوﮋﭘ ﻪ
نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪـﺑ هﺪﻨﻨﻛ
نﺎﺸﻧ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ يرﻮﺸﻧاد ﺢﻴﺴﻣ يور ﻪـﻛ هﺪﺷ هداد
ﺪﻗ يﺎﻬﻛﺪﺻ ﻲﻠﻴﻤﻜﺗ
ر نﺎـﻛدﻮﻛ ﻲﻧزو و ي و ﺪـﻫد ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ا
ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ضراﻮﻋ و يور ﺪﻳﺪﺷ دﻮﺒﻤﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
دﻮﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ يور ﺰﻳﻮﺠﺗ نآ هﺪﺷ
) 12
.(
عﻮﻴـﺷ ﻪـﻛ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚـﻳ رد رد يور دﻮﺒﻤﻛ
881 ﺮﻬـﺷ ﻲﻳﺎـﻤﻨﻫار سراﺪﻣ نازﻮﻣآ ﺶﻧاد زا ﺮﻔﻧ
درﻮـﻣ نازﻮـﻣآ ﺶـﻧاد زا ﻲـﻤﻴﻧ دوﺪﺣ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار ناﺮﻬﺗ ﻮﺒﻤﻛ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧا هدﻮﺑ يور د
) 13
.(
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺪـﺳر ﻲـﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎـﻛدﻮﻛ ﻲﻳاﺬـﻏ ﻢـﻳژر ﻪـﺑ يور ﻲﻧﺪـﻌﻣ تﺎـﺒﻴﻛﺮﺗ ﻪﻧازور ندوﺰﻓا
ﺎﻬﺘﺷا ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ
دﻮـﺷ ﻲـﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﺪﺷر دﻮﺒﻬﺑ و .
يور دﻮـﺒﻤﻛ
ﺰﻳﻮــﺠﺗ و هدﻮــﺑ ﻊﻳﺎــﺷ ﻪﻌــﺳﻮﺗ لﺎــﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸــﻛ نﺎــﻛدﻮﻛ رد اﺮــﺑ يور تﺎــﺒﻴﻛﺮﺗ ﺢﻄــﺳ ﺶﻳاﺰــﻓا و ﻪــﻳﺬﻐﺗ ءﻮــﺳ زا يﺮﻴﮔﻮــﻠﺟ ي
رد يﺮﺘﺴــﺑ ﻪــﺑ ﺮــﺠﻨﻣ دراﻮــﻣ ﺶﻫﺎــﻛ نآ لﺎــﺒﻧد ﻪــﺑ و نﺪــﺑ ﻲــﻨﻤﻳا
دﻮﺷ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ .
دﻮـﺒﻤﻛ و ﻪـﻳﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
و هداﻮﻧﺎـﺧ نﺎﻜـﺷﺰﭘ ،ﻲﻧﺎـﻣرد ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺰـﻛاﺮﻣ ﻪـﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ ،يور
حﻼﺻ ترﻮﺻ رد ﻪﻛ دﺮﻛ ﻪﻴﺻﻮﺗ نﺎﻛدﻮﻛ ﻦﻴﺼﺼﺨﺘﻣ ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ ﺪﻳد
ﺪﻨﻨﻛ ﺰﻳﻮﺠﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ يور تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ .
ﺰﮕﺳﺎﭙﺳ يرا
زا ﻌﻣ تﺪﻋﺎﺴﻣ ﺎ
ﭘ ﺖﻧو
ناﺪﻫاز ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋ
ﻧﺎﻤﻴﻤﺻ يرﺎﻜﻤﻫ و روﺎﺸـﻣ يرﺎـﺑدور دﻮﻌﺴـﻣ ﺮﺘﻛد يﺎﻗآ ﻪ
و رﺎـﻣآ
ﻲـﻣ ﻲﻧادرﺪـﻗ و ﺮﻜﺸـﺗ ﻪـﻳﺬﻐﺗ روﺎﺸـﻣ ﻲﻧﺎـﺑ ﻲـﺟﺮﻛ رﻮﺼـﻨﻣ يﺎﻗآ ددﺮﮔ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1 -
نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﺪﺷر دﻮﺒﻬﺑ
،
نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو شزﻮﻣآ و
ﺖﻣﻼﺳ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ،ﻲﻜﺷﺰﭘ
، يرﺎـﻜﻤﻫ ﺎـﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻳﺬﻐﺗ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺘﻓد
ﺪـﺤﺘﻣ ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻛدﻮﻛ قوﺪﻨﺻ .
لﺎـﺳ ،مود پﺎـﭼ 1383
:
ﺻ ﺺ 9 - 3 و ﺻ ﺺ 38 - 37 .
2 - هداز ﺖﻌﻳﺮــﺷ نﺮﺘﺴــﻧ
.
ﺴــﻧا ،ناﺮــﻳا رد يور ﺖﻴﻌــﺿو ﻲــﺳرﺮﺑ ﺘ
ﻮﺘﻴ
رﻮﺸﻛ ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﻳﺎﻨﺻ و يا ﻪﻳﺬﻐﺗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸـﻧاد ، ﻲﻜـﺷﺰﭘ
ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ
، ،ﺮﻬـﺷﻮﺑ نﺎﺘـﺳا رد ﻪـﻳﺬﻐﺗ و اﺬـﻏ ﺶﻳﺎـﻤﻫ ﻦﻴـﻟوا
ﻪﻠﺠﻣ ﺐﻃ ﺰﻴﻳﺎﭘ ،مﻮﺳ هرﺎﻤﺷ ،مرﺎﻬﭼ لﺎﺳ ،بﻮﻨﺟ 1380
: ﺻ ﺺ
34 - 131
3- Behraman R, kligman RM , Arvin A. Nelson Textbook of pediatrics 17th ed U.S.A WB Saunders co, 2004: 53-55.
4- Rudolpha AM. Hoffman JIE, Rudolph CD.
Rudolph’s pediatrics. 21 ed. UK :Asimon &
Schuster co; 2002:1326.
5- The public Health Importance of zinc.
International zinc nutrition consulatative Group.
Available on: WWW.nuritionfarm.com/health- news/1998/zinc.htm.
6- JohnG.G.Ledingham, David A.Warrell,concise oxford Textbook of medicine. United state.
Oxford University press;2000: 716-17
7- Donald, Mclaren. Pediatric Nutrition .5 th ed and associated co. Churchill Livingstone Inc . New york 2005: 624-27
8 - ﻲﻘﻧور - رﻮﺼﻨﻣ .
يور ﺮﺼﻨﻋ دﻮﺒﻤﻛ
.
ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
و زاﺮﻴﺷ American Journal of clinical Nutrition
1975:28831-6
ﻲﻧﺎﻤﻴﻠﺳ ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ﺮﺘﻛد ،نﺎﻳدﺎﻫ ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد
49
9- Bhandari N, BahlR, TanejaS. Effect of Routine zinc supplementaltion on malnutrition in children aged 4 months to 6 years: Randomized controlled trial in an urban slum. BMJ 2002;324:1358-62 10- Bqui AH,Sack RB, Black RE. Cell-mediated
immune deficieny and malnutrition in Bangladesh children.AmJ Clin Nutr 1993;58:543-8.
11 - ﻲﺑاﺮﻬﺳ - ﻲﻠﻋ ،
نﺎـﻛدﻮﻛ يور ﺖﻴﻌـﺿو ﻲـﺳرﺮﺑ 24
ﺎـﺗ 60 ﻪـﻫﺎﻣ
ور
نﺎﻣﺮﻛ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻫﺎﺘﺳ
هرﺎﻤـﺷ ،ﺪـﺷرا ﻲـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪـﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ ،
ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ 2039 لﺎﺳ ،نﺎﻣﺮﻛ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، 1372
12 - ﻲﺘﻳﻻو - ﺮﺒﻛا ﻲﻠﻋ .
يﺪﻗ و ﻲﻧزو يﺎﻬﻛﺪﺻ ﺮﺑ ﻲﻠﻴﻤﻜﺗ يور ﺮﻴﺛﺄﺗ
نﺎﻛدﻮﻛ
رﺎﻬﺑ ،نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ رد يور ﺮﺛا رﺎﻨﻴﻤﺳ ، 1380
: 6 - 5
13 - يدﻮﻤﺤﻣ -
ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ .
ر دﻮـﺒﻤﻛ عﻮﻴﺷ نازﻮـﻣآ ﺶـﻧاد رد يو
ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار سراﺪﻣ
،نﺎﺴـﻧا ﺖﻣﻼـﺳ رد يور ﺮﺛا رﺎﻨﻴﻤﺳ ،
رﺎﻬﺑ 1380 : 4 - 3
