1
یناسنا مولع و تایبدا ی هدکشناد یبرع تایبدا و نابز یشزومآ هورگ دشرا یسانشراک ی هجرد تفایرد یارب همان نایاپ یبرع تایبدا شیارگ یبرع تایبدا و نابز ی هتشر رد
: ناونع
ضراف نبا یربک ی هیئات رد لایخروص یسررب : امنهار ) دیتاسا( داتسا
یماجرگ داوج رتکد : رواشم ) دیتاسا( داتسا
لد دازآ لداع رتکد : رگشهوژپ روپلاعف نیرش
رهم 98
2
نیرش : مان روپلاعف : وجشناد یگداوناخ مان ضراف نبا یربک ی هیئات رد لایخ روص یسررب :همان نایاپ ناونع ) دیتاسا ( داتسا یماجرگ داوج رتکد : امنهار ) دیتاسا( داتسا رتکد : رواشم
لداع لد دازآ
برع تایبدا : هتشر دشرا یسانشراک : یلیصحت عطقم یلیبدرا ققحم : هاگشناد یبرع تایبدا : شیارگ خیرات یناسنا مولع و تایبدا : هدکشناد : عافد
15 / 7 / 98 : تاحفص دادعت 254
: هدیکچ هیبشت ؛ یغلاب یاهرازبا زا هدافتسا اب ار دوخ ینافرع تلااح فراع رعاش تسانعم لاقتنا رازبا ، ینافرع رعش رد لایخ روص م یزاسریوصت زمر و هروطسا ، دامن ، لیثمت ، سکوداراپ و یزیمآ ّسح ، هیانک ، زاجم ، هراعتسا ، ریواصت قیرط زا و. دنک ی
یدنویپ لایخ روص زا هدافتسا اب فراع رعاش ، دشک یم مظن هب ار دوخ یدوهش یاه هبرجت ، ینیع یایند ِ ینابز و یّسح ناگژاو زا یعازتنا یناعم لاقتنا یارب و دنک یم داجیا رگید ناهج تلاوقعم اب یناهج نیا تاسوسحم دنویپ عون زا قیمع سوسحم یناعم یاراد یم هدافتسا ّصاخ زومر و تاحلاطصا زا دوخ راعشا رد یفوص و فراع یارعش اذل ، درب یم دوس
تقیقح و لک رما زا یزمر ار تسا ناهج نیا رد هچ ره و دنناد یم لااب مَلاع ی هیاس ار سوسحم ناهج نوچ و ، دننک م ره و تسا دجو و دوهش و قوذ لوصحم هنافراع راعشا نوچ و. دنناد یم قلطم یظفل ریبعت رد دوش ادیپ قوذ زا هک ییانع
للاخ رد ات دهد یم ناگژاو و ینیع ریواصت هب ار دوخ ۀفطاع و ساسحا گنر رعاش تسا ّسح زا رتارف قوذ و دجنگ یمن و یلقع ، یقطنمارف تئیهام ، رعش بلاق رد و دنک نییبت ار دوخ ینافرع ۀشیدنا سوسحم و یدام تروص زا یرگریوصت یناعم یفرع رود رتشیب یداع نابز زا رعش نابز و دراد هبلغ انعم رب هفطاع ینافرع رعش رد . دهد لاقتنا ار ینافرع قیاقح و
ایوپ رعش رد ... و یزیمآ ّسح و ، هیانک ، زاجم ، هراعتسا ، هیبشت ؛ دننام یتخانش ییابیز رصانع رتشیب هچ ره و دوش یم رد یرت هدرتسگ ییانعم یاه قفا دوش ۀزوح
. دوش یم لصاح نافرع
ادخ اب ناسنا ۀطبار ، دوخ راعشا رد هک تسا یبدا ۀزوح نیا ناگراتس نیرت ناشخرد زا فراع یرعاش ناونع هب ضراف نبا نورد یایند هب جراخ ناهج زا رفس لاح رد مئاد هک تسا رعاش یکلاس وا و دشک یم ریوصت هب لایخ رصنع ددم هب ار تسا تسم یهلا بارش زا و تسه نوچ و دناسر یم جوا هب هیئات رد ار دوخ ۀنافراع یشیدنا کیراب و یلایخ کزان و
نآ ندرک سوملم و سوسحم و تایبرجت نیا ساکعنا یارب تسا تیؤر و فصو لباقریغ نارگید یارب ینافرع ی هبرجت یم رد مئاد دوخ ۀنافراع راکفا ندروآ مظن هب رد ضراف نبا . درب یم هرهب لایخ روص زا اه ، ّبح ؛ ثلثم علض هس نا
. دنک یم داجیا شراعشا رد یکیزیفاتم دعُب ّبحم و بوبحم یزاسریوصت تردق ات تفرگ رارق یسررب دروم ضراف نبا ی هیئات راعشا زا یدادعترد لایخروص درکراک همان نایاپ نیا رد دوش نییبت ینافرع میهافم لاقتنا یارب یغلاب و ینابز رصنع یریگراکب رد رعاش ۀبنج زا ضراف نبا هک دهد یم ناشن هجیتن
ی هنارعاش یزیگنا لایخ تمدخ رد رعاش ینافرع کولس لحارم نایب یارب رازبا نیا و هدوبن لفاغ نابز رازبا ینیرفآ ییابیز یفیصوت شهوژپ نیا رد هتفر راک هب شور. دنا هتفرگ رارق -
. دشاب یم یلیلحت
لایخروص ، ضراف نبا : اه هژاو دیلک فوصتو نافرع ،
3
1– هلأسم نایب–
ف نبا ا نافراع نیرتروهشم زا ضر لاس رد هک تسا برع رعاش
576 ه د یگدنز .دش دلوتم هرهاق ر
اشخرد زا یکی دش ثعاب وا یرعاش قوذ و یناحور ن
دشاب ینافرع رعش یاه هرهچ نیرت وا
نیا رب هدیقع
دوب
ِکلاس هک قشاع
وخ کولس و ریس رد د
یا هلحرم و ماقم هب دهاوخ
سر ی زا هک د
ّینم عیمج زا و دوخ ت
اب ار دوخ نآ رد هک دبای یم تسد یرایشوه زا یعون هب هجیتن رد و دوش یم یهت یناسفن یاه شهاوخ دوش یم یکی بوبحم و بحم و دنیب یم هناگی ّقح .
اگزور رد فوصتو دهز جاور و ضراف نبا ر
،ینافرع و یفسلف تاعلاطا روفو و رعاش فطاوع و تاساسحا ار وا
یم یرای ینافرع راعشا قلخ رد
ضراف نبا دیاصق تسا یهلا قلطم تقیقح هب قوش و روش و هفطاع کی زا نخس همه وا رعش ناوید.دنک رد تسادقتعم ضراف نبا ، تسا رعاش یهلا قشع رگنایب یربک هیئات رد هژیو هب بهاوم نابلاط هب هیئات
یهلا دشخب یم وخ دوجو اریز ؛ تسا هدیسر یو هب هک
د وخ و دبای یم نشور ّقح تاذ راونا زا ار شی
ار
« وا » دناد یم .
؟تسیچ لایخ روص رعش مهم رصانع زا یکی لایخ روص ،
هک تسا رعش رد
یکیزیفاتم یدعُب دروآ یم دوجو هب
زا یکی و
ق ایند رد رعش هب هجوت بابسا ندیرفآ رد لایخ رصنع . تسا رعش رد یزاسریوصت و یزادرپ ایور ترد
لیخت و ژامیا و دنیرفآ یم نتم یارو رد رگید یناهج ناگژاو اب رعاش و دیآ یم رعاش کمک هب ریوصت . دهد یم شیازفا ار اه هژاو یراذگریثأت تردق ؛ ینابز و یغلاب یاهرازبا ی هلیسوب لایخروص زا هدافتسا اب ارعش ....و ، هیانک ، زاجم ، هراعتسا ، هیبشت
نک یم تیبثت بطاخم ریمض و نهذ رد ار دوخ ی هشیدنا و شرگن ، تاعانص رگید ن
اب رعاش هک یناهج.د
یورین یاه تیفرظ و شناد و دادعتسا باتزاب و تسوا یاهژامیا و اه لایخ ریواصت دزاس یم لیخت
رعش رد یعوضوم ره و تسوا یرطف و یرنه و یقوذ یم گنر رعاش یرعش لایخ و یّسح دوهش زا
، ناگژاو و یقیسوم ، اوتحم اب و دیوگ یم ار شساسحا دوخ راعشا یقفا و یدومع روحم رد رعاش. دریذپ اب رعاش نیاربانب .دنک یم قیرزت ایشا هب یناسنا حور و هفطاع و دوش یم نادواج شرعش نطاب رد ریواصت
قمع رد نتم رهاظ زا رعاش لایخ روص دنک یم خوسر یناعم
، نیاربانب رد ریوصت درکراک
و اه هرود رد
کبس کی رد و یبدا فلتخم یاه بتکم و دراد توافت اه کبس رگید اب
درکراک نیا دوش یم نوگرگد
ریدقت و هشیدنا حیضوت و نایب یارب یرازبا ) زاجم ، هراعتسا ، هیبشت ( ریوصت کیسلاک دهع رد هچ نانچ.
4
د و دوب رعاش دوصقم یم رارق ینعم تمدخرد یرازبا ناونع هب و هدوب یبدا تیقلاخ ی هیشاح رد هجیتن ر
ت درکراک نامز تشذگ اب. تسا هتفرگ یرنه ریواصت زا هدافتسا اب نارعاش و هتفای شیازفا رعش رد ریوص
رعش هب نافراع ینطاب یاه هبرجت دورو اب. دنداد ناشن ار یناسنا یلااو یاهوگلا و هعماج یاه شزرا و ینافرع یاهدامن روهظ ، دراد قلعت یّسح تیعقاو یاروام هب اه نآ موهفم هک میتسه یریواصت دهاش دیاب بطاخم نیا رب هولاع و تسا فراع نارعاش ی هنانیب نورد یاه هبرجت لوصحم یزمر تلایثمت .دشاب هتشاد ار نتم ناهنپ میهافم تفایرد و کرد ییاناوت نیاربانب یا هعومجم لایخروص
ا هک تسا یزاجم و ینایب یاهروصت ز
« تعیبط یاه هدیدپ و ایشا رد رعاش
ناسنا اب ایشا نایم ای و اه هدیدپ نایم تبسن و طابترا یرارقرب یارب ینهذ ششوک و دنک یم ینهذ فرصت (. دوش یم دیمان یرعش ریوصت ای یرعش لایخ یعیفش
) ینکدک
ضراــف نبا لایخروص ام ینافراع رد یبدا نافرع وخ لامک هب ضراف نبا دنن
د :داژن ینیما (. دسر یم 85
تسا نیا هب وا زایتما و )
ورین ود شزیمآ ، تسا رعاش دشاب یفوص هک نآ زا شیپ وا هک یرعاش هزیرغ و نافرع ی
تسا هدش ببس
: نوسلکین (. دشاب هتشادن یریظن برع ناگدنیوگ رگید رعش رد هک 136
) یهلا ّبح شرعش رتشیب نیاربانب
ار قشاعلا ناطلس هب و دنیب یمن قوشعم زج شراعشا رد هک تسا قشاع ردق نآ و دنک یم فیصوت ی
ن
هدیصق نیا رد و تسا هناقشاع و هنافراع نیماضم نیرتهب یاراد وا راعشا زا یربک ی هیئات .دوش یم بّقلم ا یارب هیئات رد وا ، نشور یتللاد اب و ناسآ یزمر یهتنم هدرب راکب زمر نابز رعاش زا ابیز یریوصت ی هئار
ّسح ، لیثمت ، دامن ، هیانک ،زاجم ، هراعتسا ، هیبشت زا دوخ ینافرع و ینورد کولس لحارم و تانونکم . دنک یم هدافتسا ....و سکوداراپ ، یزیمآ وس کی زا
دوب رواب نیا رب ضراف نبا کولس و ریس رد کلاس هک
خ تینانا زا هک دسر یم یا هلحرم و ماقم هب شیوخ مج زا و دو
ی و دوش یم یهت یناسفن یاه شهاوخ ع
یرایشوه زا یعون هب هجیتن رد یهاگآ و
ّقح اب ار دوخ ، نآ رد هک دبای یم تسد یکی
یب یم و ّبحم و دن
تاحلاطصا زا رعاش تاعلاطا رگید یوس زا و) اه یرداق ریم( .دوش یم یکی دوهشم و دهاشم و بوبحم ای ، یرعاش قوذ و یملاک و یفسلف . تسا هنافراع لایخروص نییبت و ندیشک ریوصت هب رد وا رگیر
ارگانعم یرعاش نوچ و دروخ یم مشچ هب ناوارف یغلاب و یبدا تاعانص وا راعشا رد هصلاخ روط هب . دراد ناوارف یسررب و ثحب یاج شراعشا رد ناهنپ ی هشیدنا و میهافم تسا
5
–1 2 س شهوژپ یاه لاؤ
.1 رد یکمک هچ لایخ روص
؟تسا هتشاد ضراف نبا هیئات ینافرع میهافم لاقتنا
2 . کت نایم رد لاقتنا یبایزرا و لایخ روص شنیرفآ رد ار دربراک نیرتشیب کی مادک ،یغلاب یاه کین
؟تسا هتشاد ضراف نبا هیئات ینافرع میهافم
–1 3 شهوژپ یاه هیضرف رد یا هژیو هاگیاج ، تسا فراع یرعاش ضراف نبا هک ییاج نآ زا ینافرع تایبرجت و میهافم لاقتنا
نیا رد .دراد ریوصت ظاحل زا ضراف نبا هیئات راعشا طقف تسا هدش یعس شهوژپ
و یزادرپ ریوصت و
لایخروص اب رعاش هک نیا و دوش یسررب ضراف نبا ینافرع هاگدید هنافراع کولسو ریس لزانم و لحارم ؛
.تسا هدروآ مظن هب فیفع یراعشا اب ار دوخ
–1 4 شهوژپ فادها زا یا هدیزگ رد لایخروص عاونا یسررب اب ات تسا نآ یپ رد شهوژپ نیا اه هنومن رکذ اب ضراف نبا هیئات
،
.دهد ناشن ینافرع تایبرجت و میهافم لاقتنا یارب یغلاب یاهرازبا زا هدافتسا رد ار رعاش ییاناوت رعاش ینافرع هاگن زا یشان هک یبدا یاه یزادرپریوصت هکنیا هاگیاج ینافرع رعش هک هدش ببس تسا
هئارا و لاقتنا رد یصاخ ییاناوت برع نارعاش رگید نایم زا ضراف نبا رتشیب هک یرما دبای تسد ییلااو .دراد یهلا بح زا راشرس یبلق تانونکم
–1 5 شهوژپ تّیمها و ترورض
شهوژپ نیا ینایاش کمک
رد تخانش و یسررب ، اف نبا ینافرع هاگدید نییبت
روص و ضر یربک هیئات لایخ
یم ک و . دن رد رد و هتشر یاه شیارگ ای ثحابم و س اه
نافرع و یبرع و یسراف تایبدا و نابز ی دربراک
.دراد 1 - 6 شهوژپ ی هنیشیپ صخاش رثا دنچ هب ناوت یم دنا هدش نیودت ضرافلا نبا راعشا یسررب ی هنیمز رد هک یراثآ نایم زا
درک هراشا ژپ و تلااقم و
هنیمز رد دنچ یاه شهو هتشر هب لایخروص و ینافرع رعش ی
ریرحت ی
.تسا هدمآرد ینعی رضاح همان نایاپ عوضوم هنیمز رد
"
ضراف نبا هیئات رد لایخ روص
"
چیه نونکات
6
نارگشهوژپ زا یخرب اما ؛تسا هدشن هتشاگن هلاقم و همان نایاپ ،باتک تروص هب یلقتسم شهوژپ شهوژپ
ییاه راعشا رد ار :دوش یم هراشا نآ زا ییاه هنومن هب لیذ رد هک دنا هداد ماجنا ضراف نبا
1 - هدیصق حرش : رّدلا مظن حرش نب یلع نیدلا نئاص فیلأت ،ضراف نبا یاربک هیئات ی
هکرُت دمحم ( یناهفصا ی
770 - 835 .یتمعن یدوج مرکارتکد قیقحت و حیحصت )ق . ـه
،بوتکم ثاریم یشهوژپ زکرم : نارهت 1384
، ،لوا پاچ 1384
نیدلا نئاص ،رّدلا مظن رد)
تسا یبرع نبا نافرع ریثأت تحت شنیرفآ ملاع مامت رد ار قشع یّلجت ، نآ حرش رد و
. دنک یم ریسفت و مکحلا صوصف یاهباتک زا بلاطم میقتسم لقن رد مه ار ریثأت نیا
ینیب ناهج ماظن رد مه و دید ناوت یم هیکملا تاحوتفلا رب هک یبرع نبا
کاح نآ تسا م
. همدقم لصو هدراهچ و لصا کی ،یناهفصا نیدلا نئاص رّدلا مظن حرش رب ی
، تسا هتشون
2 - اش یماج یربک هیئات زین مهن نرق یناریا رع
دنبیاپ هک هدرک همجرت موظنم یسراف هب ار
هیفاق هب وا ندنام تلاسر یافیا رد ار ییاه تیدودحم ،همجرت ندوب موظنم ًاساسا و هیئات ی
رشن رتفد طسوت و اشروخ قداصرتکد حیحصت اب همجرت نیا .تسا هدروآ دوجو هب همجرت لاس رد هطقن رشن و بوتکم ثاریم 1376
.تسا هدیسر پاچ هب
3 - )ضراف نبا هیئات حرش( ٍکِلاس َو ٍفراع َو ٍلِماک ِّلُک ِّبُل یهتنُم و کرادملا یهتنم
،دمحم نبدیعس ،یناغرف 691
ا تیآ : مق .ق قارش
، 1389 یربک هیئات یبرع حرش( . )
4 - و همدقم اب یناغرف دیعس نیدلادیعس فیلأت )ضراف نبا هیئات حرش( یراردلا قراشم
،یسودرف هاگشناد هناخپاچ ـ ینایتشآ نیدلا للاجدیس تاقیلعت 1398
.یرمق یرجه
تلاضعم رد قیقحت و رظن تقد رد هک تسا یملاسا یافرع نیرتگرزب زا یکی یناغرف فوصت علاطا تعسو و یرظن نافرع و
رد دیحوت ملع تلاکشم رد حیضوت و قیقحت و
خیش صاخ دیرم و صلخم ذیملت نافرع نف رد یناغرف .تسا ریظن مک نافرع نیطاسا نیب ققحم .تساربک هیئات یسراف حرش یراردلا قراشم .تسا یونوق قاحسا نبدمحم ریبک هدیصق یناغرف هب دعب یسراف هب لوا ار هیئات ی
حرش یبرع هب دوخ داتسا یونوق هیصوت
.دیمان کرادملا یهتنم ار نآ هک تسا هدومن حرش زا هتشذگ قراشم رد یناغرف
کی کی
7
باتک زاغآ رد ، اه نآ ریسفت و حیضوت و تایبا لصا راهچ
ار ره یلا هبلا رد و دنک یم نایب
ش رد یناغرف. دهد یم خساپ زین تاهبش و تاداریا هب ، یلوصف نمض لصا شور تایبا حر
هب یراردلا قراشم و تسا هدرکن ذاختا ار یدحاو لماش هک نیا تلع
و ینافرع ثحابم
ضراف نبا ی هیئات یاه یراوشد و تلاکشم ّلح تسا
مه و هک نیا لیلد هب تهج رد
یبدا ثحابم تسا
. تسا هدیسر عبط هب اهراب و هتفرگرارق هجوت دروم ره ، هژاو ره ، حراش
موهفمره ، نومضم دوخ حرش رد و تسا هداد حیضوت حورشم روطب یخیرات ی هثاح ره و
. تسا هدرک هدافتسا لثملا برض یسراف و یبرع راعشا و ثیداحا و تایآزا 5 - همجرت و حیحصت ،قیقحت ؛یناشاک دومحم نیدلازع ،رُّدلا مظن یناعمل ّرُغلا هوجولا فشک
،قارشا تیآ تاراشتنا : مق ـ تجهب دمحم 1389
.
6 - د .اه یرداقریم قیقحت و همجرت ،نیقشاعلا ناطلس ناوی و تایبا یراذگ هکرح لماش (
نایب یوحن شقن ) . تسا ناور یسراف ی همجرت و هیئات زا ریغ هب تاملک زا یضعب
7 - باتک
"
یهلا بحلا و ضرافلا نبا
"
قشع دروم رد ،یرصم دیقف داتسا ،یملح یفطصم دمحم رثا
ناونع هب ضراف نبا هنافراع
؛تسا هدرک ثحب ییابیز و لامج عبنم نبا دروم رد لماک روط هب یملح
. تسا هدرک ثحب وا دیاقع و ضراف 8 - ینیروب نسح خیش حرش «
ضرافلا نبا ناوید حرش یف ضئافلا رحبلا »
تسا یحرش هک
رد هنایفوص تلایوأت زا یلاخ و یوغل ، یبدا ؛ 1279
ه .تسا هدیسر پاچ هب هرهاق رد
9 - ع خیش حرش هب موسوم یسلبان ینغلادب
« نبا ناوید حرش نِم ضماغلا ّرسلا فشک
ضرافلا »
لاس رد و تسا ینافرع تلایوأت رب رظان هک 1392
ه . تسا هدش پاچ هرهاق رد
10 - ،سوت ،نارهت ،یتیآ دمحملادبع همجرت ؛یروخافلا اّنح / یبرع نابز تایبدا خیرات
1361 . ساسحا و هدیقع ، همان یگدنز لماش هنومن یسررب اب یرعاش تردق و نف ، راثآ ،
. تایبا زا ییاه 11 - هلاقم ت ،یدیرف میرم ،نّیدت یدهم ،انلاوم یونثم و ضراف نبا هیئات رد تدحو یّلج
1393 .ش ـه
8
12 - هلاقم .ینسحلاوبا یلعدمحم ،انلاوم و ضراف نبا کرتشم یاه هشیدنا یلامجا یسررب
13 -
« ید حرش یف ضماغلا ءلاج ناو
ضرافلا نبا »
دراد یبدا ۀبنج هک ، یروخلا نیما ۀتشون
پاچ 1894 توریب
14 - هلاقم
"
یهلا ّبح رعاش ضراف نبا
"
فراعم هلجم رد ولزگارق یتواکذ اضریلع زا ؛موس هرامش
دیجاوم ای فراعم زا معا ضراف نبا هنایفوص هشیدنا نآ رد هک
؛دوش یم لیلحت )اه تفایرد(
7 1 - عش لوحت ریس ،هلاقم یهلا بح رعاش ضرافلا نبا ات زاغآ زا یفوص ر
دومحم : هتشون
هدکشناد رایداتسا یدنسروخ یناسنا مولع و تایبدا ی
قوبسم یدهم دیس ،نارهت هاگشناد ،
و
، اه باتک راک یقیبطت و یغلاب و یبدا عیانص لوح هک یرایسب تلااقم و اه شهوژپ
. تسا هدش ا راعشا ۀزادنا هب هنایفوص رعش رتمک
هیئات صوصخ هب تسا هدش حرش ضراف نب
. هیرمخ و 1 - 7 قیقحت ماجنا شور
-
؛شهوژپ اب طبترم و ربتعم یاه همان نایاپ و اه همجرت و اه هلاقم و اه حرش و راعشا ناوید زا هدافتسا -
؛هدش یروآ عمج یرعش دهاوش رد لایخ یاه تروص عاونا صیخشت - د لایخروص عاونا دربراک لیلحت و یسررب
؛یسررب زا لصاح جیاتن نیودت و راعشا ر
رد لایخ روص یسررب زا تسا ترابع هک هتسیرگن ضراف نبا راعشا هب رگید یا هیواز زا همان نایاپ نیا .دشاب یم یسررب لباق و ثحب هتسیاش یعوضوم هک یرصم ضراف نبا هیئات
: تسا هدش میظنت لصف هس رد رضاح شهوژپ لوا لصف م هب دراد صاصتخا
ق راک تایلک نوماریپ یتامد و
و فیراعت و یزادرپریوصت و ریوصت نایب
هنیمز رد هک ییاه هاگدید تسا هدش حرطم لایخ یاه تروص و لّیخت ی
.
مود لصف رد رگنایب
،تسا شهوژپ نیا ماجنا زا یلصا فده و
لایخروص عاونا (
،هراعتسا ،هیبشت زا معا
قارغا ،ماهیا ،یزیماّسح ،دامن ،هیانک ،زاجم سکوداراپ ،
) ....و یربکلا هیئات رد دوش یم یسررب و ثحب
. و
موس لصف ؛یغلاب یاهرازبا
سکوداراپ ،قارغا ،ماهیا ،یزیماّسح ،دامن ،هیانک ،زاجم ،هراعتسا ،هیبشت اب ...و
. تسا هدش همیمض هزوح نیا ناگرزب بتک زا هدافتسا
9
مود لصف شهوژپ یرظن ینابم
10
2 - 1 - همدقم
اب رظن هب هیئات رد لایخ روص هکنیا رد ار لایخ روص ادتبا ،تسا رضاح شهوژپ عوضوم ضراف نبا ی
رد لایخ روص یابیز یریگراکب و رعش ییابیز رد نآ ریثأت یگنوگچ ات میهد یم رارق یسررب دروم تایبدا افرع ریثأت ،تسا فراع یرعاش ضراف نبا هک ییاجنآ زا و .میئامن نییبت ار رعاش راعشا ییابیز دوخ رب ن
و میهد یم رارق یسررب دروم ار شراعشا و رعاش هب
هزوح ریثأت ضراف نبا و رصم رد فوصت و نافرع ی
دوش یم هراشا هدیصق نیرت هتسجرب زا ییاه هدیزگ ،لصف نایاپ رد و ،
زا ار هیئات ؛ضراف نبا ینافرع ی
.میهد یم رارق یسررب دروم لایخ روص تسبراک ظاحل 2 - 2 - یوغل یسررب لایخ روص یحلاطصا و
هرابرد ناسانش تغل ِرظن هشیر ی
: لایَخ و رَوُص هملک ی
1 - ( لایخ روص ،لیامش ،ریوصت ینعم هب تغل رد تروص عمج رَوُص imagery
لّیخت تردق ،)
imagination(
،) .تسا تروص عمج 1
2 3
2 - وخ رد هک تسا لّیخت و یلایخ تروص ،ایؤر ،مهو ،نامگ ینعم هب تغل رد لایَخ نهذ هب یرادیب ای با
هلیسو هب هک ییورین و دیآ یم ،دوش یم ایحا و هیزجت نهذ رد هدش هدید ینامز رد هک ییاهتروص نآ ی
( .تسا هلیخا نآ عمج imaginary
) 4 5 6
2 - 3 ص رگید یاه هاگرظن زا لایخرو
ار ریوصت و لایخ ینکدک یعیفش ( ربارب رد ،یبدا ثحابم رد
Image-lmagery )
ک دناد یم ه
هعومجم هب
یزاجم و ینایب تافرصت هتفگ
دوش یم هک
دنک یم ریوصت تاملک اب هدنیوگ هک یروط هب
ای هدنناوخ
هدنونش دشاب رداق ندینش اب نهذ رد ار یشقن
دوخ روآ دوجو هب د
،ینکدک یعیفش( . 1375
: 16 )
1 - ،دیمع گنهرف 1381
ص : 829
2 - ،شاترذآ ،شونرذآ ،یسراف ـ یبرع رصاعم گنهرف 1392
ص : 588
3 - ،]نارگید و[ یسانش قح دمحم یلع ،هرازه رصاعم گنهرف 1319
ص : 793
4 - ص ،نامه 575
5 - ص ،نامه 292
6 - نلادبع ،مّیق ،یب
1335 ص ، 463
11
هتشذگ رد نابیدا هملک
عم رد لایخ ی ا
یدودحم رایسب ین دنا درک لامعتسا
ضوم رد و لامعتسا دروم عو
رگید تاملک ًادعب ناشیا ی
هب لایَخ یاج دنا هتفرگ راک هب
و ناوت یم یگداس هب می
هملک نآ زا ار لایَخ ی
فم ا ه ی روآ نوریب م می
ب و ه هملک یاج ژامیا ی
، زورما هک ه
یرعش ثحابم و یبدا دقن رظن زا رایسب
زاین دروم
هعسوت ،تسا .داد
زا هک صوصخب هاگدید
بدا یاملع ژامیا هب میدق رد ،ام
دوش یم هدافتسا هزورما هک
یهجوت . تسا هدش یمن و
اه نآ نآ یازجا یارب هراومه یاه مان
نوگانوگ دندرب یم راک هب
رد امدق هتبلا ،
دوخ یبدا راثآ ،
ماهیا یعون ینعم هب ار لایَخ دنا هدرک لامعتسا
،ینکدک یعیفش( . 1375
: 14 - 13 ) داینب
رظن زا رعش فیرعت تسا راوتسا لایخ رب وطسرا
( نامه : 8 ) و لایَخ هفسلف رد ،ینوطلافا ی
مه ای لُثُم نا
هک تسا هیاس د
رد یقیقح یاه تیهام رب تقیقح رون شبات رثا ر نوریب
هراوید رب راغ زا یتسه راغ ی
دوش یم رهاظ .
(
، متفه باتک : نوطلافا 346
)
هب دنکیم هراشا سمش تایلزغ یرگریوصت رد یمطاف لایخ زا یتامیسقت
برع نیدقتنم زا یکی طسوت هک1
: تسا هدرک یدنب میسقت نینچ ار لایخ وا .تسا فلتخم یاههاگدید زا نآ هب هجوت ییایوگ 1 - یربهر تهج زا لایخ ندرک
لیخت ود هنوگ : تسا
یملع لایخ )فلا یرعش و یبدا لایخ )ب 2 - : نآ عوضوم و تاذ تهج زا لایخ
یریوصت لایخ )فلا .دنک یم ریوصت ار یجراخ قیاقح و تادوجوم هک
.دنک یم ریوصت ار قیاقح رثا هک ینادجو لایخ )ب 3 - : نآ یروراب و هجیتن تهج زا لایخ نآ دننام و هصق داجیا هب هک روراب لایخ )فلا کمک
.دنک یم
و یحیضوت لایخ )ب نشور
هک هدننک یارب
رادیب و ریبعت نسُح و ریوصت نسُح ندومن
نادجو تسا .
4 - ناسنا ساوح تهج زا لایخ :
ییانیب و یرصب )فلا ییاونش )ب )ج و یسمل لایخ رد
؛ ،یمطاف نیسحدیس(.،ینلاضع و یمادنا 1364
: 18 و 17 )
1. م 1964، یناثلا عط ، رصم ولجنلأا ةبتکم ،بدلأل ةینفلا لوصلأا ، نیسح دیمحلادبع
12
لایخ ۀدنسیونرظن زا باتک
«
اقملا حاضیا دص
ییورین »
تسا کرتشم ّسح هکنیا زا دعب ـ ار هیئزج روص هک
دنک یم ظفح ـ دندش بئاغ للادتسا
و ی کرتشم ّسح دروم رد دناد یمن لایخ ار نآ هک
نینچ ، تسا هک
کرتشم سح رد ات هیئزج روص دنیآ یم دوجو هب
وش یم هدناوخ هدهاشم ، ن
و د رگا لایخ رد دنیآ دوجو هب
لایخ و ّسح سپ ؛تسین هدهاشم م
توافت دنتسه
لایَخ و تسا لباق و هدنریذپ ّسح هک ارچ
.ظفاح ( یعیفش ،ینکدک 1375
: 11 )
رعش یاقیتوب یلصا ثحابم زا یکی تفگ ناوت یم
« لایخ روص »
.تسا
نایرادمانروپ دیوگ یم
هک
« لایخروص
» نامه هیانک و لیثمت و هراعتسا و هیبشت تسا
رت هدیچیپ و نی
روص
،نآ نامه هروطسا و زمر هک
رعش مهم رصانع زا داجیا ییاناوت اه نیا ودنتسه
یدعُب تم ا رعش رد یکیزیف ار
دوجو هب روآ یم
ن د یا هنوگ هب ناسنا هک
دنک یم ساسحا
ِروضح یاضف رد هناتسآ رد و سدقم یرما
ی
رارق زار دراد
. روضح ساسحا هنوگ نیا ثعاب
یدام ریقح یاه شزرا زا ییاهر و ینید ینادجو شرورپ
یم یویند و دوش
یو رظن زا ،
هزورما لایخ روص
تسا رعش هب هجوت موزل زین و اقب بابسا زا عش
یر هک
دریگ یم هلصاف رتشیب ناسنا یونعم و یحور یاهزاین زا زور هب زور
» . داقتعا هب وا
« لایخروص ببس
توافت رعش رد رعاش هک یناهج دروآ یم دوجو هب
،میا هدرک تداع نآ هب ام هک یعقاو ناهج اب ، دوش یم
و ا رعش ناهج تبارغ و یگزات نی ددرگ رتشیب نتم هب ام هجوت هک دوش یم ببس
لایخ رصنع دیدرت یب هک
.،دراد ییازسب شقن نآ ندروآ دیدپ رد (»
، نایرادمان روپ یقت 1374
: 62 - 61 )
2 - 4 - ژامیا .تسا لایخ و هیاس و ریوصت ینعم هب یوغل رظن زا ،ژامیا ظفل
هعومجم ییاپورا نادقان هچنانچ و دنناوخ یم ژامیا ار تسا حرطم رعش رد هک یرنه نایب تاناکما ی
هنیمز یم ینهذ ریواصت هئارا فلتخم یاه هنوگزمر و یزاجم دانسا ،هراعتسا ،هیبشت عاونا ار نآ یلصا ی
.دزاس هژاو یارب یسیلگنا یاه همان تغل رد :ژامیا یوغل یانعم Image( ی
: تسا هدمآ ریز یناعم )
« هیبشت ،
هیبش ب ، ،لد نادرگرب ، ،هیاس ،
،یپک سکع ، لکش ،همسجم ،
،لیامش ،تأیه
ندرک نیدامن و »
. هزورما
و نادقتنم نایغلاب
یاه هژاو برع
« ریوصت » و
« هروص » ژامیا لداعم ار دننک یم لامعتسا
نابز رد .
هملک یسراف ی
« لایخ » اب ربارب ار
« ژامیا » لایخ اریز .دنا هدرک داهنشیپ هب
ینعم سکع ، ،هیاس حبش ،
13
و ،بیهرپ .تسا ...
هچ نانچ تغلاب و یبدا دقن رد
حلاطصا یسراف
« ریوصت » هدش عقاو ماع لوبق دروم
تسا . هرابرد نخس نیرت نهک ار یرعش تروص ی
ف( یرصب ظحاج 255
برع رادمان بیدا )ق باتک رد
ناویحلا
، تسا هتفگ حلاطصا یو
« ریوصت » هتفگ و هدرب راک هب رعش فیرعت رد ار
« هنوگ رعش زا یا
.تسا ریوصت یعون و یگدنفاب
» ( ظحاج ، 1945
، ج 3 : 42 ) ریوصت یا هنوگ و تعانص ار رعش یناجرج و
دناد یم : یناجرج (.
1987 )
یحوتفرظن زا ریخا یاه لاس رد
؛ ود هب ژامیا میسقت هنوگ
( ینابز ژامیا Verbal Literal
ژامیا و )
( یزاجم figurative
رد و هتفای تیلوبقم ) رتشیب
نیا( .تسا هدش دراو یرعش و یبدا یاه همان هژاو
قت یدنب میس یانبم رب
ود ؛ دربراک هنوگ یزاجم دربراک و نابز یعقاو دربراک
نابز . تسا تایبدا رد )
رگیدکی زا ار ریوصت عون ود نیاربانب :مینک یم زیامتم
( ینابز ریوصت )فلا Verbalimage
)
( یزاجم ریوصت )ب figurative imagg
)
یحوتف :دیوگ یم للاد نامه یتنس تغلاب رظن زا ریوصت
رظن زا ریوصت و تسا هملک یعقاو و هیلوا ت
.تساهنآ یعقاو یانعم زا اه هژاو لاقتنا ،زاجم هناقلاخ بیکرت یزاجم نابز .تسا یعیبط رصانع ی
و نوچ تسین رداق و تسا تسدیهت ،یقیقح نابز
تائونکم مامت یافرژ
دنک نایب ار یمدآ ،
اجم ناینانوی هک هدنزرا ینهذ یاه هرتسگ اب نیاربانب دنا هدیمان ز
( .دوش یم لماک یحوتف
، 1395 : 47 )
شسرپ کی اب میناوت یم هژاو رگا .میهد حیضوت ار )یعقاو( ینابز ریوصت هداس
میونشب ار تخرد ی
.مینک یم رضاح دوخ نهذ رد هفوکش ای هویم ًانایحا و گرب اب تخرد کی زا یریوصت ،هاگآدوخان ریوصت نیا هک
و هن و مجح هن و دراد مرج هن ام نهذ رد تخرد مان ندینش زا دعب هلصافلاب اما تسا یعقا
و تسا قبطنم تخرد یجراخ تیعقاو اب هک دراد راکورس ام یسح کاردا اب ریوصت نیا ،دوش یم رهاظ .تسا درف ره نهذ رد یداع یدنیارف نیا
« ار ینهذ دنیارف زا هلصاح ریواصت
« ینابز ریوصت »
هژاو سکع ای
میمان یم .»
د ریوصت رد یعون هب هک تسا ینهذ راکدوخ لمع کی هکلب درادن شقن لیخت نهذ رد تخر
هبرجت تشونور ،تسا ظوفحم هظفاح یناگیاب رد هک تسا یسح ی
« هژاو اما و ینمض میهافم نوخ ی
ینوماریپ یا هدرتسگ رایسب
: دننام
،یگدنز ،گرم گنج و تداهش
، ار ... و ،ینابرق ،درد و مخز نهذ هب
دروآ یم اما .
هژاو ی
« نغور » هزوح نادنچ یعادت ی یعیسو
.درادن » ( یحوتف دومحم :
48 - 50 )
14
همه هک تفرگ هجیتن ناوت یم اجنیا زا نهذ رد ار یناسکی یریذپریسفت و یعادت و ریثأت تردق اه هژاو ی
اه هژاو یخرب و دنرادن رظن زا
یخیرات و یگنهرف ی هناوتشپ
بطاخم ره رد هژاو دوخ زین و .دنراد ینغ
رب دوخ راثآ رد رعاش و هدنسیون هک ییاه هژاو نینچمه و.درادن یناسکی سح داجیا و یریذپریثأت تردق .تسا یو شرگن زا یشان دنیزگ یم
« هدنناوخ نهذ رد ار یزادرپریوصت و مسجت دنناوتب اه هژاو هچ ره
تشاد دنهاوخ یرتشیب ریثأت تردق دننک داجیا .»
( نامه )
لایخ رد طقف یزاجم ریواصت ام
دنیآ یم دوجو هب تسین یدعب کت و هداس ینابز ریوصت فلاخرب و
دن ،
ءزج دنچ ای ود زا بکرم هکلب دنتسه
هفطاع و لایخ ددم هب هک و دنروخ یم دنویپ رگیدکی اب هنارعاش ی
تیعقاو دننک یم قلخ ار یدیدج
هک نیا زا شیپ جراخ ملاع رد
دوجو دن هتشا و یگزات زا راشرس و
تفگش و تبارغ ی
دنتسه ریوصت ًلاثم .
« شتآ یایرد »
( .دنراد تیعقاو نوریب ملاع رد یشتآ و ایرد هک :نامه
52 شتآ یایرد دوخ اما)
؛ دوخ هک تسا تیعقاو زا یا هزات لکش طقف
تسا روصت لباق لایخ ملاع رد
سپ
،دراد هدهع هب ار انعم یرازگتمدخ شقن )ژامیا( ریوصت و
هشیدنا عبات تسا هنارعاش ی
انص عی یبدا
دننام یارب دنتسه ییاهرازبا نایب
و و حرش وچمه یسابل دنتسه انعم نتسارآ یارب نایب زا هدافتسا اب رعاش ؛
هلیسوب و دنک یم عانقا ار بطاخم ،یرنه رگید و لیثمت و ،هیانک ،زاجم ،هراعتسا ،هیبشت( اهرازبا نیا ی
انص عی هشیدنا ) ریمض و نهذ رد ار دوخ ی
و هدنناوخ هدنونش
یزادرپریوصت اب و دنک یم تیبثت نییبت
هشیدنا دشخب یم توق ار دوخ ی ؛ عومجم رد
یعیفش هملک ربارب ار لایخ و ریوصت ،زین ینکدک ژامیا ی
یگنرف هتسناد همه ات نآ عاونا ی . دریگب رب رد ار
( ینکدک یعیفش ،
1375:10 )
لاح نیع رد
« لایخروص و ژامیا ؛ندوب فدارتم دوجو اب
فت مهاب ، .دنراد توا
اریز هیبشت رب هولاع ریوصت
.دوش یم هدیرفآ زین تفص و فیصوت اب ... و هراعتسا و نیاربانب
ایوگ ،مینادب لایخروص لداعم ار ژامیا رگا ،
لک کی هداد رارق دوخ ءزج لداعم ار
میشاب رعش رد یزاسریوصت یاه هویش تفگ دیاب هجتین رد ؛ عیسو
رت
ِص دربراک زا تسا لایخروص فر
و یرعش ریواصت دیرفآ مه لایخروص نودب
دوش یم ه .»
( نسوس
یربج : 25 )
« همانهاش رد دراوم زا یرایسب رد هکنانچ ،دوش یم هدید یسودرف ی
هک زا کمک نودب تفص هیبشت
و زاجم
هبنج دوخ یدوخب رد تفص تیمها .دروآ یم دوجو هب ار ریوصت تفص ندروآ نیمه و دراد یلیخت ی
ا یّدح هب ریوصت و دنا هداد یرترب هراعتسا و زاجم و هیبشت عاونا رب ار نآ ام نارصاعم زا یضعب هک تس
ار فاصوا ندروآ یریوصت نایب لئاسو نیرت هتسیاش و نیرتهب
دنناد یم .»
( ، ینکدک یعیفش 1375
: 16 )
15
2 - 5 - هطبار لیخت و ریوصت و لایخ ی
شیدنا رد ار یزیچ یامن و ریوصت و لایخ یانعم هب لیخت رعش راک نیا هک تسا ندیرفآ یرگید نهذ و ه
( .تسا نامه : 37 )
،تسا دنمرنه ،نیرتزیگنا لایخ ،رعاش هک اجنآ زا اه هژاو اب ، اه هدیدپ و ایشا رد ار دوخ یونعم روعش
شیرعش قوذ اب ار شساسحا و نهذ لّیخت یورین اب و دنک یم نایب ار دوخ ۀزیگنا و روش و ،فشک؛
هفطاع اب و هتخیمآ نیاربانب دروآ یم مظن هب ار اه هژاو و رکف
« یورین رعاش رد لّیخت مه
روحم رد
هزات یناهج و دنز یم دنویپ و دروآ یم دوجو هب ار فلتخم یازجا و اه شخب و تسا لاعف رثا یدومع ،دنیرفآ یم مه و
اه هدیدپ و تادوجوم بیکرت اب ایشا و میهافم نایم و تعیبط و ناسنا نایم دنویپ و
هک یی
و ترثک ات دنک یم عمج مه رانک رد و دهد یم یتشآ مهاب ار هناگیب و داضتم رصانع ،دنا هناگیب مهاب ییامن ناشیرپ یارو رد هک یناهنپ تقیقح کرد هب لایخ روص .دنک لدب قافتا و تدحو هب ار فلاتخا تسا هتفهن یتسه ملاع دنک یم کمک
( . ، نایرادمانروپ یقت 1374
: 16 )
نیس نبا دیوگ یم ا
« لَّیخُم ٌملاک َوُه َرعشلا َّنِإ »
همجرت باتک قبط لّیخم ی
« یرعاش » و تاکاحم وطسرا
( لیخت هب کدنا کدنا هک تسا دیلقت Imitation
یعون تاکاحم زا وطسرا دوصقم .تسا هدش ریبعت )
هدرپ رد تسا جراخ ناهج ای ،تعیبط یریوصت ساکعنا و روهظ نآ دومن و روهظ و رعاش نهذ ی
زا لایخ
.هدنناوخ رد تسا رعاش تاملک نایب رذگهر یعیفش (
،ینکدک 1375
: 31 - 30 - 29 )
همه رد هرود قطنم یاهباتک ی ار رعش یملاسا ی
« ک لّیخم ملا »
ار رعش داینب و
«
ّیختم ل » ( .دنا هتسناد نامه
:
28 ) : لاع یرون (. دناد یم لیخت ار رعش زا ضرغ زین یسوط ریصن هجاوخ 49
، نیاربانب ) و لیخت
ناوت ،هنارعاش یرگریوصت شنیرفآ
هئارا و یسح و ینهذ ریواصت نوگانوگ ینایب تافرصت کمک هب نآ ی
( .تسا هداس تافیصوت و زاجم عاونا نوچ مه داد امیس
، 1382 : 121 )
یترابعب
« یا هناخراک ،رعاش دنام یم ار
وخ نهذ هاگراک رد هک شی
، یناسنا لکش یم ایشا هب
دهد ، هب
یروط ا هک ایش ود ره ینیع تلاح و
ار ناسنا لّیخت و کاردا ینهذ دنشاب هتشاد
؛ ینعی دوخ مه و
مه
تسا ناسنا هک یرگید زیچ عقاو رد و دنشاب
نیا رد ار دوخ و ندوب ینیع و ندوب یرگید و ندوب دوخ
( .دنتسه رعش یلصا یاه هیاپ ،ندید دوخ رد ار ایشا و ایشا ینهارب اضر
، 1344 ج،
1 : 44 )
ت تردق ،لیخ اهنت کی زیرگ شکرس تردق هدن
هدننک هدنکارپ و زکرم زا
یتردق هکلب ،تسین یارب
نتخیمآ
نوگانوگ یاه تلاح یاه تشادرب و
فلتخم تعیبط زا ناسنا کاردا زا
تسا .
16
هک تفگ یتسیاب هظفاح زا لیخت
دزیخ یم رب ؛
ینامز و ظفاح
هظفاح ینامز موادت تسا
زیچ همه ینامز و
ار هظفاح و ریز
دنک یم ور و دَنَکِب ار هظفاح زا ییاهتمسق ات
اب رارق مه رانک ار اهنآ ریواصت یم
و دهد
هقلح کی داجیا یفطاع و یرکف ی
دنک یم لیخت تردق نامه یّدح ات یزاسریوصت تردق ور نیا زا .
( .تسا ینهارب اضر ،
1344 ، ج 1 : 131 )
هملک ،ریوصت یا
یلک و عماج هک تسا ی هدنریگرب رد
نوگ ره ه ت ،هراعتسا ،هیبش هروطسا
و لبمس تسا رد .
کراشت و هباشت ،هیبشت هبش هجو رد
رت موهفم و
.تسا یرهاظ ،تسا مک رعش ینهذ هیبشت رد
اریز همه
ردق نآ و تسا یرهاظ زیچ حضاو
رگید هک تسین مهبم
ینورد مه هباشت و کراشت هراعتسا رد . و
مه
یرهاظ فافش مه ریوصت ،لیلد نیمه هب و تسا
و راکشآ مهبم مه و تسا
،ماهبا و ینشور نیا و .
نوچمه ( .ادیپان مه و تسادیپ مه هک تسا یدنخبل
نامه : 65 ) دید زا ره ینعی ریوصت بطقدیس هنوگ
، انعم یّسح ۀدارا اریز
یّسح ۀداد هک مه
و دنک یم هیکت یتّنس و یغلاب یاه هنوگ رب مه
رب نآ زا رتارف
بجوم هک یقیقح تارابع رگید نارب
نتخیگ بطاخم لایخ ۀوق
دوش یم (. دشابن زاجم رب ینتبم دنچ ره
، بطق 1383 عئاضلا هلادبع ار رعش رد ریوصت زا فیرعت نیرتهب اما) زا تسا ترابع هک هتـفگ
هک نیا :
رد ریوصت رعش
رد ار ناگژاو و ظافلا هک تسا یرنه لکش نامه تقیقح رد
هک نآ زا سپ و دریگ یم رب
رد ار اه نآ رعاش یرعش ی هبرجت ات دشک یم مظن هب ینایب تفاب
ار نتم رد نایب دنک و ور نیا زا رعاش
زا ،
، بیکرت و تللاد رد نابز یژرنا
،زاجم ، تقیقح
، گنهآ داضت ، فدارت
،
،هلباقم رازبا رگید و سانج ،
، عئاضلا (. دریگ یم هرهب یرنه 1999
: 99 )
17
2 - 6 - هبرجت و رعاش یرعش ی
نارعاش هک یناهج یم تاملک زا هنادنمرنه یشنیرفآ ،ناشیرعاش رنه اب و دنزاس یم دوخ لّیخت یورین اب
هبرجت ،دننک نیقی هب و تسا رعاش یرعش ی
« هبرجت هدارا لصاح یرعش ی رعاش ی
تسین کی هکلب ،
،دبای یم ساکعنا وا ریمض رد هاگآان هک تسا یحور دادیور و
زا و تسوا یگدنز ثداوح زا یا هعومجم
اجنآ ییاه هبرجت دوخ یگدنز رد سکره هک صاخ
تسا یتاصخشم یاراد زین وا لایخ روص عبط هب .دراد
هویش هک هژیو هک دراد یصاخ ی
و بولسا بحاص رعاش ره یرعش ریواصت عون هچنانچ .تسوا دوخ ی
مک و شیب یتیصخش بحاص دوخ صتخم
صیاصخ زا یرایسب رعاش یرعش ریواصت نیاربانب .تسوا
ار وا یحور ( .دنک یم فشک وا ی)اهژامیا( اه لایخ زا
، ینکدک یعیفش 1375
: 21 )
یقیقح رعش دننام
هنییآ ا ی هک تسا رعاش تیصخش و حور
دنایامن یم ار یتیصخش هن
هک رعاش طابترا رد
هعماج رد یگدنز اب دهد یم ناشن
. یناعم و یا هثداح زا ،رعش لمتحم تروص دیآ یم دوجو هب
هک لصاح
اه هبرجت و
ا اه هتخودن ی
تسوا ریمض تیمامت و رعاش ساکعنا و
اه شناد ،اه هبرجت ،اهدادعتسا یمامت
( .تسوا یرطف و یملع و یرنه و یقوذ یاه تیفرظ و اه تیساسح و ، نایرادمانروپ یقت
1374 : 19 )
هچنانچ
« هبذاج نوناق رد
هبرجت یعون نتوین ،یلوا ی
و روعش و یرادیب دوب
نارگید هک ار نآ
اث روطب یون
.دنبای یم رد نیاربانب
هک ار یزیچ رعاش
تفایرد و کرد هبرجت و یلوا یرادیب ،دنک یم
و نیتسخن ی
ا فشک و ،تس و هچنآ نارگید وا رعش زا رد
تفای دننک یم
،ضرعلاب و هیوناث یرادیب ، و
هبرجت و یوناث ی
فشک زا یهاگآ تفایرد و
وا ا تس .»
، ینکدک یعیفش(
1375 : 20 )
هبرجت ه اسنا یا رارق رعش عوضوم هک ین یم
ریگ ن ،د تحت و یرنه شزرا ،لایخ یورین فرصت و ریثأت
ادیپ یرعش دننک یم
یا هثداح ره و ینامز
ناسنا یرعش لایخ و یّسح دوهش زا هک تسا رعش عوضوم
گنر ،رعاش . دریگب
2 - 7 - رعاش یرعش هبرجت رد رعش یقفا و یدومع روحم شقن
روحم کی رد ار یلک حرط کی رعاش رد ار دوخ نخس و دهد یم تکرح نیعم ریسم کی رد و یدومع
رعش رسارس رد ار یونعم تدحو ،لایخ یقفا روحم رد عادبا و عونت اب و .دشک یمن لاذتبا هب رعش لوط هبرجت دوش یم قفوم رعاش و دنک یم ظفح رسارس رد یمومع دنویپ .دناسرب لامک هب ار شا یرعش ی
18
وط یدومع مه و یقفا مه ،رعش هدننک ریوصت ءزج ره هک تسا یر
رعاش و .تسا رعاش یرعش هبرجت ی
هنارعاش لایخ یقفا روحم رد ،دیوگ یم عیدب نخس و دهد یم نلاوج رتهب ار لایخ یدومع روحم رد .دشچ یم ار یرنه تّذل هدنناوخ و دهد یمن تسد زا ار دوخ یرنه ریثأت و دوش یمن ررکم
« مهف یارب م ود نیا زا کیره تیمها
لایخ روح ،
هک میریذپب دیاب رثا نآ یلک حرط و یدومع روحم
مهس نیرتشیب ار
یبدا رثا کی شزرا رد دراد
هبنج رعش نامتخاس رد هک رگا و .دراد یلصا و یلوا ی
یایؤر
ی هتفای تسد رعاش
هبرجت یرعش ی وا
دشاب هبنج ینعی ،یقفا روحم ، یاهریوصت هک وا لایخ یوناث ی
قیقح رد ،تسوا یرعش هبرجت نآ هب ندیسر یارب ییاهرازبا ت
دنتسه ( . یعیفش ینکدک
، 1375 : 175 - 169 )
رعاش
،تسیز طیحم فشک یارب وخ یونعم روعش
شی ار ،ایشا رد خوسر
دهد یم ،
هک یروط ،ایشا
هجیتن رد و دننک یم ادیپ یمدآ حور هباشم یحور دننام
ساسحا و هشیدنا بحاص و دننک یم زاب نابز وا
و دنوش یم ساسحا و هشیدنا
یناگ هژاو بلاق رد ار دوخ هک
طقف رعاش هژیوب ،ناسنا قلطم راصحنا رد
.دنزیر یم تسا رعاش و اب
اب و دوخ روصت و لیخت تردق و روش
،وج و تسج و فشک یارب ینورد یا هزیگنا و قایتشا
هاگان هب .دنا هدمآرد وا لکش هب ایشا هک دنیب یم
ینعی ا دوجو رد ار دوخ ،رعاش دوجو رد ار ایشا و ایش
وخ شی و دنیب یم طابترا
وخ شی ار کمک اب ( .دنک یم هیجوت تاملک
،ینهارب اضر 1344
: 11 )
هک دریگب یجوا نانچ دیاب رعش و ،رعش دوشب هک دوش لیحتسم دوخ رعش رد ردق نآ دیاب بوخ رعاش ( .نابز تیمامت دوشب نامه
: 31 )
دیوگ یم ار شساسحا شراعشا تایبا رد رعاش و تاملک و ینعمرپ ناگژاو اب و یقیسوم اب ،اوتحم اب
ا تیعقوم رد هک دیوگ یم یسک یارب ار شرعش رعاش ،زاون شوگ یاهادص و
یم ار شدوخ ای و تس
.وا دوشب و دهد رارق وا تیعقوم رد دناوت رعاش
شحور و یگدنز تایبرجت ،ار شدوجو زا ییاه تمسق
.دشخب یم تاملک هب هنادنمتواخس ار رعاش دنیرفآ یم هرابود یزادرپ لایخ و یزادرپریوصت اب ار دوخ نوریب و نورد یاه هدیدپ
« نیا یهاگ و
تسا هارمه رایسب حبش و بیهرپ ریوصت اب ،لایخ .»
.تسا رعاش یرعش تیقلاخ و دادعتسا رگنایامن نابطاخم لد ندروآ دنمک هب و ریواصت شنیرفآ نیمه و ( ، ینکدک یعیفش 1375
: 24 )
Student's last name: Faal pour Name: Shrin
19
Thesis Title: An Examination of the Forms of Imagination in the taeia of Cobra Ibn Farez Supervisor(s) : Dr. Javad Garjami Supervisor Consultant: Dr. Adel Azad Del
Grade: MA Field of study: Arabic Literature Tendency: Arabic Literature
University: Mohaghegh Ardebili
College: Literature & Humanities Defense Date: Number Of Pages:
Review
Imagery in the mystical poetry is the means of conveying meaning. The mystic poet indicates his mystical states by means of rhetorical tools - simile
,
metaphor, metonymy, allusion, synaesthesia, sensual and paradox, allegory ,
symbol, myth and mystery. By the use of intuitive and linguistic images, the poet rimes and indicates the objective world and his own observational
experiences; by utilizing imagination, the mystic poet makes a deep connection between this world’s senses and the intelligences of the other world and in order to transmit abstract meanings, he uses the words which have tangible
meanings. Therefore, mystic and Sufi poets use certain idioms and mysteries in their poems; and because of the fact that they regard the sensible world as the shadow of the high world, and all that is in this world is considered (by them) as a mystery of the totality and the absolute truth, and because mystical poetry is the product of passion, intuition, and rejoicing, and every meaning which is illustrated by rejoicing does not fit into any literal sense and liking is beyond sense, the poet gives the objective images and words the color of sense and his affection in order to express his mystical thought during the illustration of the material and tangible forms; and in the form of poetry, he wants to convey the hyper-logical essence, rational and mystical meanings and mystical truths. In mystical poetry, affection prevails over meaning, and the language of poetry goes much further than ordinary language, and the more aesthetic elements such as simile, metaphor, metonymy, allusion, and synaesthesia, etc. are used in poetry, a broader meaning can be found in the discourse of mysticism. Ibn Fares, as a mystic poet is one of the most brilliant stars of this literary field who portrays the human relationship with God through the element of imagination in his poems, and he is a peripatetic poet who is constantly in the journey from the outside world to the inner one and he is drunk with the wine of God, and his thin imaginative and mystical thought reaches its height in Taeia, and because the mystical experience is not describable and evident for others, in order to reflect the experiences and make them tangible, he benefits imagery. Ibn Farez creates metaphysical dimension in his poetry in order to rime and tell his mystical thoughts, which is permanently among the three sides of triangle: love, beloved and lover. In this thesis, the function of imagination is studied in some of the Ibn Farez’s taeia to express the poet’s power of imagination in using linguistic and rhetorical element for conveying mystical concepts. The result shows that Ibn Faraz didn’t neglect the aesthetic sense of the instrument of language and these tools were used to express the poet's mystical steps at the service of poetic
imagination. This thesis used the method of descriptive-analytical research .
Keywords: Ibn Farez, imagination, mysticism and Sufism.
A
20
University of Mohaghegh Ardabili Faculty of Literature and Humanities Department of Arabic Language and Literatur
Dissertation for Master's Degree
In Arabic Language and Literature The tendency of Arabic literature
Title : An Examination of the Forms of Imagination in the taeia of Cobra Ibn Farez
By:
Shrin Faal pour
Supervisor: Dr. Javad Garjami
Advisor: Dr. Adel Azad Del 7 October 2019
