The Wisdom of Industry

The Wisdom of Industry; A Study of Hakim Kashfi's Reflections In the Philosophy of Industry and Technology

Masoud Sadeghi

Assistant professor of Moral Philosophy, Kermanshah University of Medical Sciences Received: 20 September 2021

Accepted: 18 December 2021

Abstract

Philosophy of industry is one of the important dimensions in philosophical discussions and the nodes of economic sciences with theological and philosophical discussions. Hakim Kashfi is also one of the philosophers whose reflection on his works can lead to the explanation of a philosophy, or better to say, the wisdom of the new industry. His definition of industry encompasses all type of creativity and, therefore, considers God the supreme manufacturer and the whole universe his factory. Kashfi's picture of the world and the role of industry in it is based on the metaphor of guest house.

He sees the world as a guest home owned by God. Therefore, there must be some people who, through their work and service, give guests the opportunity to enter the realm of divine love. The meaning of work and industry / The ideal manufacturer from the perspective of Kashfi is the main question of the present article, the answer to which leads to the explanation of the theological aspects of industry and industry theory as theology. In this regard, working as a substitute for God, giving to oneself, and expecting the income from God are the three wise ways to discover a monotheistic industry and craftsman. The findings of the article indicate that the ethical view of Kashfi has much in common with some of the concerns of philosophers critical of capitalism; But he goes beyond them and looks at industry as a kind of practical theology.

Keywords: Kashfi, Philosophy of Industry, Technology, Work, Wisdom.

10,22059/jop.2021.330973.1006650 Print ISSN: 2008-1553 Online ISSN: 2716-9748--

https://jop.ut.ac.ir

تعنص ِتمکح

؛ یسررب لامأت

یفشک میکح ت

فسلف رد ۀ

یروانف و تعنص

یقداص دوعسم

*

هورگ رایداتسا هاشنامرک یکشزپ مولع هاگشناد یملاسا فراعم

ص زا(

77 ات 94 )

:هلاقم تفايرد خيرات 29

/ 6 / 1400 :هلاقم شريذپ خيرات ، 27

/ 9 / 1400

یملع - یشهوژپ

هدیکچ

تعنص ۀفسلف هرگ و یفسلف ثحابم رد مهم داعبا زا یکي

هاگ ولع یاه م میکح .تسا یفسلف ثحابم اب یداصتقا

هک تسا ینافوسلیف زا یکي زین یفشک لمأت

تروص و یو راثآ رد نآ نيزورما یدنب

، یم اي هفسلف کي نییبت هب دناوت

دج تعنص تمکح میيوگب تسا رتهب رد ار تیقلاخ هنوگره تعنص زا یو فيرعت .دماجنیب دي

یمرب زا و دریگ

نیمه ناخراک ار یتسه لک و رترب رگتعنص ار ادخ ،یور یم وا ۀ

.دناد وصت ير لک ی فشک ی زا شقن راک و تعنص رد

ج ناه

، نتبم ی رب ثمت ی ل نامهم هناخ تسا . وا ناهج ار هب باثم ۀ هناخ و نامهم ذپ ير ی م ی بی دن هک کلام نآ دنوادخ تسا .

امتح اب ي د هدع ا ی اب راک دوخ هب نانامهم تصرف دنهد ات دراو تحاس قشع ی هلا ی دنوش . /تعنص و راک یانعم

شسرپ ،یفشک رظنم زا ینامرآ رگتعنص

لاقم یلصا ۀ و تعنص یتایهلا هوجو نییبت هب نآ هب خساپ هک تسا رضاح

يرظن ۀ م هب تعنص ث

یم یسانشادخ هبا دوخ هب قافنا ،ادخ زا ینیشناج هب راک ،اتسار نیمه رد .دماجنا

، تشادمشچ و

ادخ زا یزور

، هتفاي .تسا یدیحوت رگتعنص و تعنص کي ققحت یارب یفشک راکهار هس هلاقم یاه

، تسا نآ یايوگ

ن هک تاکارتشا یفشک یقلاخا شرگ یرایسب

هغدغد یخرب اب هيامرس دقتنم نافوسلیف یاه

دراد یراد

؛ اما رتارف اهنآ زا

هب تعنص هب و هتفر باثم

ۀ یم یلمع یسانشادخ یعون .درگن

ژاو ه یاه یدیلک :

،یفشک تعنص ۀفسلف راک ،یروانف ،

تمکح ، .

* مانایار . ۀ :هدنسیون masoud.sadeghi@kums.ac.ir

1 م.

همدق یفشک یباراد رفعجدیس

( ۱۲۶۷ - ۱۱۸9

ملاع ،)ق

یماما ، هیقف ،یلوصا ثدحم ، ملکتم ، یوحن ،

فراع نرق ینيد و یلقع مولع دنمشناد و رعاش ،بيدا ، مهدزیس

نادرگاش زا و یرجه هملاع

مولعلارحب ارهاظ .تسا

دیس هک اجنآ زا عج

رف هدوب تمارک و فشک لها ، تسا

بقل وا هب ،

« یفشک

»

هداد دنا . مهلم یو شور ،نآرق زا

میهفت یاه هتسناد هلداجم و هظعوم ،تمکح رد رصحنم ار مهفت و

هب ار اهنآ و قح ،بیترت

نیع ،نیقیلا ملع و نیقیلا

ۀیفصت هب تمکح ،وا دزن .تسا هدرک یفرعم نیقیلا

نتسناد و نتفگ هب هن ،تسا لد تینارون و سفن ۀیکزت ،بلق

لعت و میلعت(

)یمسر م

ۀیکزت زا غراف ِرکفت.

،سفن زا نوحشم هب ،رکفت قيرط زا افرص نانوي نافوسلیف ،وا رظن هب .تساطخ

لمأت قياقح ۀرابرد

هتخادرپ ملاع ینب یافلخ و دنا

موصعم ناماما ۀقيرط زا مدرم نتشادزاب یارب سابع ار ینانوي ۀفسلف ،ع

درک جيورت دن

دندز نماد فوصت هب ،تامارک و مولع ربارب رد و اذل ؛

رظن رد یو هفوصتم داسف و هنتف

هب تموکح و تسایس ۀلئسم هب شراثآ رد یفشک .تسا هفسلفتم ۀنتف زا رتديدش و رتشیب بتارم

هژيو هجوت تموکح عاونا و مکاح تایصوصخ هب و هتشاد یا

تسا هدرک هراشا اه

،یمساق(

یب :ات

۷۲۱۷

.)

هک تفگ دياب ثحب ۀنیشیپ ۀرابرد هدش یعس یسراف نابز هب بتک زا یخرب رد هچرگا

تسا هب ات

نوتم رد یروانف و تعنص موهفم دوش هراشا یملاسا ندمت یرکف عبانم و

،یمیحر(

۱۳9۶

رد اي )

دریگ رارق ثحب دروم ناملسم نافوسلیف دزن تعنص یفسلف و یمکح ینابم ،تلااقم زا یخرب

هش(

و یلگ اکمه ،نار ۱۳9۶

، )

ساسحا تعنص هب یفشک شرگن هب نتخادرپ یلاخ یاج ناکامک اما

یم ؛دوش هب هکنآ هژيو هقبط هب شراثآ للاخ رد یو

لوقم و هتخادرپ اهنآ لیلحت و لغاشم یدنب ۀ

یواکاو ار تعنص یدج

رک .تسا هد تعنص نايزورما

( industry

فيرعت داصتقا زا شخب نآ ار )

یم وت تلاوصحم اب طابترا رد هک دننک هناخراک یدیل

یارب ار زایندروم یاهلااک هک تسا یياه

یم دیلوت هوبنا اي هدرتسگ فرصم ار گرزب سایقم رد و هدرتسگ راک و بسک هنوگره زین یخرب .دننک

یم تعنص دنمان

؛ .یرگشدرگ تعنص لثم قیقد کیکفت یارب زین رگيد یخرب

زا تعنص رت

یزرواشک

، نآ نيا ار یم فيرعت هنوگ مادقا :دننک

یدیلوت تا ناخراک بلاق رد یعمج

تاج

( Luís &

Cabral,2000:3

. )

دیس میکح دوصقم ،لباقم رد تسا یزیچ ره تخاس ،تعنص زا یفشک رفعج

نآ رشب و تسین تعیبط رد هک یم دوجو هب رازبا کي زا دادمتسا اب ار

دروآ ؛ نياربانب

، درب نامگ ديابن

یو .دراد ار نيزورما یانعم نامه وا راثآ رد تعنص هک

،تعنص زا یتنس یقلت ساسا رب راک هنوگره

یدیلوت ار یم تروص رازبا کمک هب هک یمن تفاي تعیبط رد نآ لوصحم و دريذپ

دوش

، تعنص

یم یمومع فرصم اي شورف یارب هاوخ و یصخش فرصم یارب هاوخ ؛دمان دشاب

و هتبلا . ی

درادن فيرعت نيا نایب رد یحيرصت

؛ و تباتک و نتشون ،یراجن و یرگنهآ رانک رد هک اجنآ زا اما

و یشافک و یيانب یم تعنص زین ار ...

دمان

(

،یفشک ۱۳۷5 : ۲۳۱

، )

یم نینچ ار وا فيرعت ناوت

تروص .درک یدنب رایسب ،یفشک زا شیپ

ی ناگتشذگ زا

، رد یکسردنفریم هلمج زا ۀلاسر

هیعانص ،

هراتس ات بط زا و هتفرگ هشیپ یانعم هب ار تعانص تعانص فيرعت رد لخاد ار همه ،یسانش

هتسناد

تسا

( ریم

،یکسردنف ۱۳۱۷

: ۱

؛ )

هتبلا نيا لاماک نآ اب و تسین تعنص زا نردم فيراعت یفان ،فيرعت

لباق و راگزاس عمج

، ماع یلو قلاخ و شنيرفآ هنوگره هاگ یفشک هکنآ رگيد .تسا نآ زا رت ار تی

یم تعنص یم یهلا تقلخ زین ار شنيرفآ متَا قادصم هتبلا و دمان

دناد

( ۲۳0،۱۳۷5

، )

رد نياربانب

خرچ ،یتسه خرچ و تسا رگتعنص نيرترب و نیتسخن ادخ ،یفشک هاگن ۀ

نيا .تسوا تعنص

مادا رد شرگن ۀ

هن هک تسا نیشیپ نافوسلیف و امکح شرگن هشیپ لماش ار تعنص اهنت

یاهرنه و اه

یم یندب تیلاعف مزلتسم و نوگانوگ دنتسناد

، رياد هکلب ۀ و قلاخا یتح و شزومآ ،ملع هب ار فيرعت

یم ی رست زین یلقع اي یقلاخا لئاضف بسک دنداد

( هش

،نارگيد و یلگ ۱۳9۶

: ۷۳

.)

لیثمت رب ینتبم ،نآ رد تعنص و راک شقن و تقلخ ناهج زا یفشک یلک ريوصت

نامهم هناخ

ار ناهج وا .تسا هب

باثم ۀ هناخ نامهم و یم یريذپ اي هناخ کلام .تسا دنوادخ نآ کلام هک دنیب

تسد :تسا هدرک میسقت هتسد هس هب ار هناخ نيا نانکاس ،دنوادخ نامه ۀ

نامهمرس ،لوا و ناراد

هژيو نارظان دنتسه یهلا ءایلوا و ناربمایپ نامه هک دنا

؛ تسد ۀ هفیظو هک دنتسه یناراکتمدخ ،مود

ات دنراد نارگيد هب

، امئاد و دننک تمدخ نانامهم ینعي نيا .دنشاب تمدخ و راک ریگرد و لوغشم

رد دارفا یم لیکشت ار نامدرم تيرثکا عقاو هرمزور لغاشم و یتشیعم روما هب نتخادرپ اب هک دنهد

خرچ و ایند خرچ ۀ

یمرد شدرگ هب ار داصقا دنروآ

؛ تسد ۀ هک دنتسه ینانامهم و ناصاخ ،ناکاپ ،موس

قشع ،ادخ بلط هب ات دروآ لصاح یتغارف و تصرف اهنآ یارب و درک تمدخ اهنآ هب دياب

و وا اب یزرو

لوغشم یونعم براجت بسک و زاین و زار و تاجانم وش

تسد راک .دن ۀ

لوا

، نامهمرس ینعي و ناراد

هژيو نارظان

، و دننک تراظن راک میسقت نيا رب دنوادخ زا تفلاخ و تباین هب هک تسا نآ و نامداخ

تمدخ و ناراکتمدخ و نامودخم هب ار ناگدنوش

یيامنهار یتسرد نک

دن

(

،یفشک ۱۳۷5 : ۲۳۳

هب .)

مه دوب رارق رگا یفشک داقتعا ۀ

نامهم نيا نانکاس قشع هب دنهاوخب هناخ

دنوش لوغشم ادخ اب یزرو

هب و دنهد ماجنا ار دوخ هب طوبرم تامدخ یياهنت

، لامع هناخنامهم لیطعت

لتخم روما زا یرایسب و

یم دوش تکن . ۀ راک ار بلط و قشع ،یفشک هک تسا نآ مهم

ناغراف

یم و تغارف هک یناسک ؛دناد

یگرمزور راتفرگ و دنراد خارف یتصرف دنتسین اه

؛ نياربانب

، امتح هدع دياب تمدخ و راک اب و دنشاب یا

دنوش یهلا یقشع تحاس دراو ات دنهد تصرف نانامهم هب دوخ

( ه نام

.)

تکن ۀ انب ،تیبرت و دلوت زا سپ نایمدآ هک تسا نآ مهم هیلوا تیلباق و دادعتسا رب

، تسا نکمم

هورگ رد اي و دنریگ رارق تمدخ و راک هب فظوم ِنامداخ هورگ رد هک دنشاب نيا ضرعم رد رتشیب تيدوبع و تغارف لها ِنامودخم

، نادیهش و نادهاز و ناکاپ لیبق زا ؛

دادعتسا نيا اما هیلوا ليامت و

اتدمع هک تسا هاگآدوخان و دادادخ

، نامهم نامداخ و یداع دارفا .تسین موتحم و یگشیمه ناخ

ۀ

هب تسا نکمم ملاع رمز رد و دنهد اقترا ار دوخ دنناوتب رورم

ۀ مه و یتسود اي نامودخم اب یتبحص

نامهم نانامهم و نامودخم ،لباقم رد .دنریگ رارق نانآ یم زین هناخ

ناوت نامهم و نامداخ هب دن ناراد

نانآ راکمه و دننک کمک وش

دن

، یب نايوجادخ تیعضو و تغارف هکنآ ۀ

فک زا ار شيوخ ب

دنهد

( :نامه ۲۳4

.)

یم لیثمت نيا بلاق رد یفشک نآ یتایهلا هاگياج و ناهج رد راک هاگياج دهاوخ

.دنک نییبت ار

نآ ماود روحم و ناهج رادم ،راک .تسا ترورض کي راک تسا

. دنشابن راک لها و راک رگا

، نيا

یم قنور زا ناهج دتفا

؛ هب و راک یارب راک اما باثم

فرص ِدمآرد یارب یهارۀ

، نعم هب زا نداتفارود یا

اجرد و یلصا فده رد نتفایناقترا و ندز

نامهم ناخ ۀ

تکن .تسایند

ۀ .دش راک قرغ ديابن هکنآ رگيد

یب و هراومه ديابن اتحم ناسنا .درک راک هفقو

دازآ یتقو و تغارف ،دبعت و رکفت یارب و تسا تغارف ج

.تسا مزلا 2 . تعنص اب هفسلف تبسن

لمأت تعنص و راک یفسلف و یتخانشانعم هوجو رد

، هغدغد زا یکي اهنت رگيد یتح اي هنافوسلیف یاه

ناور ناسانش ۀ تسین ضحم

، اد هکلب ن ش نيا تیمها رب زین یداصتقا مولع نادنم لامأت

فقاو ت

دش ه دنا

؛ هب یليرآ ند ،ايوگ یلاثم ناونع

( Dan Ariely

تسا یراتفر داصتقا ناماگشیپ زا یکي هک)

،

باتک رد هزیگنا هک یناهنپ قطنم ؛شاداپ یم لکش ار ام یاه

دهد

، و شزیگنا یارجام یگدیچیپ رب

ت داصتقا و راک و بسک رد انعم أ

یم حيرصت و دیک هزیگنا هک دنک

ياپ رب ام یراک یاه ۀ

قفا ی تدمدنلب

اساسا هک تسا هدش فيرعت یمن ام رمع یانزارد و بوچراچ رد

یرواب رب ینتبم یيوگ و دجنگ

تسا یگنادواج یعون هب ناهنپ اي راکشآ

(

،یليرآ ۱۳9۸ : ۱0۱

هتفاي نيا .)

ب ار ام اه ه یزیچ یوس

یم نومنهر هب هک دزاس

ملق نيا معز ،

یم ار نآ ناوت تعنص ۀفسلف

یقرش یریبعت هب اي ینيد و رت

،رت

تعنص ِتمکح«

» شسرپ .دیمان اي تمکح رد یلصا یاه

تعنص ۀفسلف یم ار

رد ناوت نيا دراوم

وجتسج رک :د

؟تسیچ رد هناقلاخ و یدیلوت راک تیمها و انعم اي و تسیچ ینامرآ تعنص

؟تسیک ینامرآ رگتعنص مادک تعنص یتایهلا هوجو

ا

؟دن یم ار یرگتعنص ايآ ت

هب ناو باثم ۀ یعون

هفسلف میسرت یلمع یسانشادخ یتح اي یمک ِح لمع اي یزرو رک

؟د

خساپ تسد اي خساپ مک یلامجا

مه هب نيا ۀ شسرپ یم ار اه ادیپ یفشک راثآ رد شیب و مک ناوت

ینامرآ رگتعنص و تعنص مه و دراد نخس تیقلاخ و تعنص ،دیلوت تیمها باب رد مه یو .درک اچ اب بسانتم ار یم میسرت شيوخ یرکف بوچر

نک د

؛ هتشذگ زا نآ هب هک هب دنمرواب میکح ناونع

هب ار تعنص ،دنوادخ باثم

ۀ یم یلمع یسانشادخ یعون .درگن

ديدپ هک ینادنمشيدنا و نافوسلیف ۀ

غدغد ار تعنص و راک ۀ

هتخاس شيوخ دنا

، تأ راک دنراد دیک

تیلاعف نوگانوگ عاونا زا یعون اهنت یروانف و تعنص رد تسین

، هعومجم ،نآ رب هولاع هکلب زا یا

شزرا هديا ،اه نآ اب طبترم میهافم و اه تسا

( Baldry at el, 2007: 3

عماج رتسب رد یتعنص راک .)

ۀ

نردم

، نارود رد یرگتعنص اب یکسردنفریم

( یوفص رصع

یتح و)

یفشک میکح

( راجاق دهع

توافت)

یناوارف د درا

؛ شزرا اريز هديا ،اه

رود ود نيا رد راک نوماریپ میهافم و اه ه

یعامتجا رتسب و نآ

رایسب

هدرک قرف تسا

؛ زا هرسکي ناهج ود نيا ،رگيد روما زا یرایسب دننامه هک درک ناعذا دياب اما مه

یب و هتسسگ یم و دنتسین طابترا

آ نایم ناوت هن

ا .تخاس رارقرب یياهدنویپ

یب عماج کش ۀ

صریغ ناريا یتنس و یتعن هب ،

هژيو نیمز ،یرصان دهع و راجاق نارود رد ۀ

ینادنچ

یارب لمأت ديدپ نوگانوگ داعبا رد ۀ

یمن یقاب تعنص رد دوخ حيرصت هب انب یفشک .تسا هدراذگ

هام نيرخآ ۱۲4۶

ق ، باتک راک فئاوطلاو کولملا نازیم

تسا هدناسر ناياپ هب ار

(

،یفشک ۲4۶ :

۱۳۷5

؛ )

لاس ینعي ۱۲۱0

اي ش ۱۸۳۱ هک تسا یلاس نامه نيا .یدلایم نآ رد

لپ زا یکي یاه

ناخدور زارف رب ندنل گرزب ۀ

مسر زميات ا

حاتتفا یم دوش

، قطانم و اهرهش نایم یلير طوطخ نیتسخن

یم رارقرب اکيرمآ ددرگ

(ب ه مانرب لودج ،اهرفس ددعت رطاخ ۀ

همانزور رد راطق تکرح یم رشتنم اه

دوش

،)

رهش

یم هداهن ناینب وگاکیش ديدج دوش

، یداراف لکيام

( Michael Faraday

هاگتسد نیتسخن زا )

دنخرچ ۀ یسیطانغم

دوخ یم یيامنور دنک

، ار دوخ یکيرتکلا روتوم اکيرمآ رد یرنه فزوج یارب

هاگتسد رد شخرچ یم عارتخا اه

دنک

، نديوب ث ِس و نیتسخن یاربو

راب چ ند ار هب عارتخا ناونع ی

یم تبث یتعنص و ديدج يامن

د

( corey, 1995: 142-143

.)

وا کرد ،نارود نآ رد یفشک ینوماریپ طيارش اما ار

ديدپ زا ۀ دیلوت و تعنص

، اتياهن و لغاشم هب

هاگراک داس یاه ۀ یم دودحم یشافک و یرگنهآ و یراجن دزاس

؛ نانچ هک یو تبسن نییبت یارب

کي یراجن مه نآ و یراجن و راجن لاثم اب ار ثحب اهنت و اهنت یسانشادخ و تعنص دودحم و هرفن

یم شیپ هزاغم کي هب .درب

ریم رد زین یکسردنف یدراوم

رد ۀلاسر هیعانص یياونان هب هب

هنومن ناونع یا

یم هراشا یتعنص راک زا دنک

( ریم

،یکسردنف ۱۳۱۷

: 5

. )

یاضف کي زا ناريا یتعنصریغ یب و وس

زا یربخ

م یفشک یتعنص کرد رب نانچ ،وسرگيد زا نآ ديدپون و گرزب عيانص و ديدج ناهج ؤ

تسا هدوب رث

اتعیبط هک تعنص و دیلوت رد یهورگ راک زا ینشور روصت ،شيوخ یناريا نارصاعم رتشیب دننامه وا

هتشادن هک دسرب رظن هب نینچ دياش .تسا لامأت

عنص ت و عيانص اب بسانتم رتشیب یفشک یت

هاگراک طیحم و کچوک یاه دیلوت طخ .تسا مارآ و یتنس یراک یاه

ساسحا ،هدیچیپ و گرزب یاه

کي تخاس رد ددعتم دارفا تکارش و عونتم لماوع تلاخد ،یدیلوت لوصحم اب نارگراک یگناگیب و لوصحم ...

، یگژيو زا رگا تسین بیجع و تسا نردم عيانص یاه رب اب یفشک

نيا زا یخ

یگژيو .دشاب هناگیب اه لیلد نيا هب دياب ايآ اما

، لامأت یم رظن هب .زگره ؟تفرگ یه هب ار یفشک یتعنص ت شرگن دسر

هب و یزاسزاب هک دراد ار تیلباق اي شزرا نيا یفشک تاصتخم و تاموزلم اب بسانتم و یزاس

تروص هرابود یزورما عيانص یدنب

دوش و یدیحوت کرد . لوقم زا یفشک یونعم

ۀ تعنص و راک

یم دشاب اشگهار نانچمه دناوت ؛

هب یفشک هتبلا یه

نداهن ناینب یاعدا هجو «

یونعم تعنص »

ره اي

افرص وا .درادن ار نآ هب هیبش یزیچ یم رارق بطاخم ار تعنص لها

اب ات دهد لمأت

هب دوخ راک رد

ش .دنباي تسد یلمع یسانشادخ و یتایهلا شرگن یعون هدايز اي دوز ديا

دشاب یور

، میهاوخب رگا

زا هرابکي « یونعم تعنص »

اي

« یدیحوت عيانص »

میيوگب نخس ؛

تسد اما هیصوت یانبم رب مک و اه

لامأت یفشک ت

، هتفاي تسد تعنص ِتمکح زا یعون هب میناوتیم

، ريوصت نآ یانبم رب «

رگتعنص

یونعم » فیصوت ار یتعنص طیحم یونعم یاضف اي میسرت ار ک

.مین

دوخزا هب ديابن تعنص یاضف دماجنیب نارگتعنص یگناگیب

؛ هب هنوگ و دوخ راک رد دنناوتن هک یا

هغدغد نامه نيا اضق زا .دنرادنپب فرص رازبا ار دوخ ديابن رگراک و رگتعنص .دنشيدنیب نآ یانعم یا

دض و دحلم یفوسلیف اب ار یفشک نوچ هلاتم و ناملسم یمیکح هاگديد هک تسا نوچمه نيد

لراک

سکرام

یم کيدزن موهفم سکرام .دزاس

یگناگیبدوخ زا رد راک یورین تیعضو حیضوت یارب ار

هيامرس یایند یم مادختسا هب یراد

رود شيوخ تقیقح و تيوه زا ار ناسنا هک یزیچ ؛دریگ

یم رابرد سکرام یتقو .دزاس ۀ

ناسنا یگناگیب

، م هب نخس یتعنص و نردم یایند رد ناسنا زا نای

یم دروآ ، رد یم نارگراک و ناسنا یگنوگرازبا دقن هب یقلاخا یرظنم زا عقاو دزادرپ

( زنرب نارگيد و ،

۱۳9۸ : 4۲

؛)

طقن اما ۀ قارتفا لامأت .تسا هتفهن هلئسم نیمه رد زین سکرام و یفشک یتعنص ت

ناسنا یگناگیبدوخزا رهاظم زا زین ار تنايد ،تعنص و تیکلام رانک رد سکرام یم

دناد

( bertell,

1976: 131

.)

ر خاتم نایم رد ا

لوقم هب ناروانف یشرگن و یشزیگنا هوجو نارگن تخس هک دنتسه یناسک زین ن ۀ

دنشاب یروانف و تعنص یارب ؛

نیترام ناياد ،لاثم

( Dianne Martin

زوح نادنمشيدنا زا ،)

ۀ انف و یر

تاعلاطا

، تسا دقتعم هک

هنايار عيانص ميرح اب نانچ یا

دنویپ رد نایمدآ یداینب قوقح و یصوصخ

تین و شرگن دجاو هک دننک تیلاعف هصرع نيا رد دنراد قح یناسک اهنت هک تسا ی

.دنشاب یقلاخا

نآ ات نیترام ج

یم شیپ ا زیگنا و هرگن دوجو یتح هک دور

ۀ هفرح هدرک دادملق یفاکان زین ار یا

، زا شیب

یقلاخا رب همه

اصصختم و نارگتعنص تین ندوب یم دیکات تاعلاطا یروانف ن

نک د

( Martin et al,

1996: 118

اجنيا شسرپ .)

یم لصاح هنوگچ یقلاخا درکيور نيا هک تس وش

زا ریغ یهار ايآ ؟د

لمأت یروانف نيا لصا رد و ادخ و یتسه ،هعماج ،ناسنا اب نآ تبسن و اه

..

. ايآ و؟دراد دوجو

رس زاغآ نيا لمأت اریم هلمج زا اج همه رد ديابن ار یرکف هجوت و ث

یفشک نوچ یناسک یرکف

وجتسج رک ؟د

3 . یدیلوت راک یرادانعم و تیمها یدیلوت و یتعنص تیلاعف رفاو تیمها ار

یفشک رظنم زا

، یم :داد حیضوت روحم ود رد ناوت

3 - 1 . یناسنا یتسیز ؛یرگتعنص کچوک ناهج ،ناسنا دندوب دقتعم ام ناگتشذگ

)ریغص ملاع(

گرزب ناسنا ،ناهج و تسا

)ریبک ناسنا(

.

گرزب ناسنا زا یوضع دننامه ار ناسنا ره انبم نیمه رب یکسردنفریم

، یم ناهج ینعي رگا هک دناد

ن هشیپ یتعانص و دنکن یراک

،دنک هب باثم ۀ دوب دهاوخ یفاضا اي دساف یوضع

( ۱۳۱۷ : ۶

؛ )

نياربانب

،

ناهج و راک اب ار دوخ تبسن ناسنا هک تسا مهم

، شرگن مادک رب ینتبم شزرا اي اه

دنک فيرعت اه .

هتبلا مک دوجو اب ناربمایپ یتح تسا دقتعم یفشک ایند هب یيانتعا

، هن زا ار دوخ راک زا طقف

ندرک

یمن فاعم دنديد

، هب هکلب یم راک یتخس دندرک

؛ ايآ اما اهنآ افرص یارب یب و دمآرد بسک زا یزاین

نارگيد یم راک دندرک اعطق ؟ یم زاب هتکن نیمه هب ارجام زا یشخب ددرگ

، یم رظن هب اما اب دسر

یم کدنا راک و ناوارف تعانق دمآ لئان ادخ قلخ هب یگتسباو مدع و ریغ زا انغتسا هب دوش

؛ سپ

تخس یيارچ و تمکح وجتسج دياب یزیچ هچ رد ار یهلا ءایلوا یشوک

رک ؟د هب رواب هب هکنآ هژيو

مه ،یفشک ۀ

یم قازترا دوخ جنرتسد لصاح زا ءایلوا و ناربمایپ دندرک

، ءایلوا زا یرایسب هک اجنآ ات

هتشاد یصصخت تعنص کي یهلا لاثم ؛دنا

سيردا یصصخت تعنص یلع تعنص و یطایخ ع

ع

ت یو هکنآ نمض .تسا هدوب تباتک ِراک رب نيد دیکأ

یب یم یدح ات ار هفقو تسا دقتعم هک دناد

هچروم دياب نایمدآ ن تلاسک و یگدومخ راچد و دننک شلات راو

وش دن

(

،یفشک ۱۳۷5 : ۲۳۱

.)

زا یو .تسا هجوت بلاج دوخ عون رد تعنص و راک نتخاس رادانعم یارب یفشک راکهار نيا یم ناروانف و نارگتعنص شیپ هک دهاوخ

ۀ هن ار دوخ يام اهنت ۀ سفا دننیبن تللام و یگدر

، دننادب هکلب

یم .تسا تللام یلصا لماع دوخ یراکیب یب ،ظفاح دننامه یفشک هک مینیب

ار یراکیب و یلمع

لولم لماع یم ناسنا ندش

دناد

۲؛ نياربانب

، یم تياضر زا یشخب ،جيار روصت فلاخرب تفگ ناوت

یتآ یتح اي طیحم اي دمآرد زا رظن فرص ار دوخ راک ،لغاش درف هک تسا هلئسم نيا ورگ رد یلغش ۀ

نآ

، هب ۀباثم رد یگدرسفا و تللام زا زيرگ یارب یناسنا و یرورض تیلاعف دریگب رظن

؛ طقن نيا اما ۀ

تسین ناياپ هکارچ ،

دنوادخ ءایلوا تخس رب هولاع زین

یور یصصخت راک کي هب ،یراکرپ و یشوک

یم دندروآ

؛ یم ینعي هن دندیشوک یراک ت یمک اهنت

یدايز دنشاب هتشاد

، زین ار دوخ راک تیفیک هکلب

دنهد اقترا

؛ نياربانب

، رد یفشک رظنم زا راک یانعم نيا

:تسا صیخلت و نییبت لباق هتکن ود ۱

. سفن

راک انعم یگدنز هب ندرک یم

شخب للام ،یراکیب و د ادزانعم و روآ

تس

( دنمتورث ناسنا هک یياج ات

، اما

)دراد رارق یگدرسفا اي تللام ضرعم رد مه راکیب

۲؛

. اهراک رگيد زا شیب یصصخت و تیفیک اب راک

.تسا راذگرثا و شخبانعم

3 - 2 . هلیسو ؛یرگتعنص یرازگرکش یارب یا

زا یرایسب تسا دقتعم یفشک هفرح

رمزور تلاکشم لیهست اي لح یارب دنتسه یهار عيانص و اه ۀ

مدرم ؛ نياربانب

، رف رد آ تسد رگا تعنص و راک دني فرصم و هدننکدیلوت فرط ود هب لئاق مک

هدننک

میشاب

، هب دياب ارجام یوس ود ره فرصم ؛دنشاب دنوادخ رازگرکش یتهج

ب هدننک ه و لوصحم رطاخ

هب هک یتمعن رد یناسآ

هداهن وا رایتخا رد دنوادخ هک یتصرف تباب هدننکدیلوت و هتفرگ رارق شسرتسد

تسا دنک تمدخ ناگدنب رگيد هب ات

( ۱۳۷5 : ۲۳0

.)

شیپ روحم ود رد یم هديد تعنص و راک هب یشخبانعم یعون ،هتفگ

دوش

؛ ساسحا درف ینعي

یم تسین یگدنز نارذگ و دمآرد بسک یارب یهار اهنت یو راک هک دنک

، ب زین یيانعم نآ سپ رد هکل

للام زا ار نآ هک تسا یزیچ نامه ،راک یانعم .تسا هتفهن یم رود یروآ

زا لغاشم زا یرایسب .دنک

یرارکت رطخ ضرعم رد یتعنص لغاشم هلمج

للام و روآ ندش دنتسه

؛ اعبط هک یرما هن

ت طقف أ یریث

یم راک تیفیک رب یفنم دهن

، یم یحور و یمسج شياسرف راچد زین ار لغاش صخش هکلب .دزاس

،راک یارب انعم نتفاي هک دوش هتفگ رگا تسین قارغا دياب

هژيوراک زا یکي فسلف یاه

ۀ دشاب رصاعم

؛

هب ناگمه اريز دنتسه راک و بسک زا ینوگانوگ عاونا ریگرد تدش

، یب فرح اب هکنآ ۀ

یطابترا دوخ

هدرک ادیپ قیمع و رادانعم یواسم .دنشاب

هب لوپ اب راک نتشاگنا

راک رد هزیگنا و انعم نادقف یعون

یم دماجنا

؛ یمن نامتک هتبلا ک درک ناوت

کي بحاص ه راک

ازدمآرد رتمک ضرعم رد یب سح

یيانعم

راد رارق د؛

اجنيا هلئسم اما یلغش تياضر ،دارفا رتشیب هک تس

یدايز دوخ راک زا یتح و دنرادن

یضاران ا دن

(

،زتراوش ۱۳9۶ : ۱9

.)

4 . ینامرآ رگتعنص و تعنص

یفشک رظنم زا

، تفه بتارم رد ناگ

ۀ نیمز رب دنوادخ تفلاخ نیياپ رد تعنص لها ،

رارق هبتر نيرت

دنراد یرتلااب بتارم ...و نازرواشک و نارجات و دنراد

( ۱۳۷5 : 9۲

؛ )

یمن لیلد نيا اما نامگ ات دوش

یو مینک رد تعنص لصا هدرک ديدرت

ریقح ار نآ اي

،تسا هدرمش یروانف و یرگتعنص یو ،سکعرب

یم دنوادخ تفلاخ رهاظم زا ار .دناد

4 - 1 . ادخ زا ینیشناج هب راک لوقم هب یفشک صاخ شرگن هب هجوت اب ۀ

هک تسا نيا نارگتعنص زا شراظتنا ،نیمز رب ادخ تفلاخ

دننک راک هناهاگآدوخ

؛ این و ینیشناج هب هک دننادب ینعي تب

و تمدخ لوغشم دنوادخ زا

ناماس یم شیپ للع و بابسا قيرط زا ار روما دنوادخ .دنتسه یمومع تسيز هب ندیشخب و درب

تسا بابسا نيا زا یکي رگتعنص

( :نامه ۲۳5

قوف ینونک یایند رد شرگن نيا دياش .)

توافتم هداعلا

ديآ رظن هب بيرغ یتح و

، اعقاو اما تسا راذگرثا و قیمع

؛ هب هکارچ تیلاعف و راک زا هنوگ کي

هغبص ،یرکف اي یکيزیف یم یکيزیفاتم و یونعم یا

هب دوخ روصت .دشخب همه ناونع

ي زا یشخب ا

تابر اي نیشام کي و

مرن اي رازفا

، هب دوخ روصت و تسا روصت کي هقلح ناونع

تیبوبر هریجنز زا یا

رگيد یروصت ،یهلا

؛ هب ار ناسنا مود ريوصت و لعفنم یدوجوم هب ار ناسنا یدح ات لوا ريوصت

یلماع دجاو یدوجوم یم کيدزن ریثات أشنم و ت

.دزاس

یروآداي تسا مزلا ،رگراک و یتعنص ناسنا زا یفنم و لعفنم ريوصت رتشیب هچره کرد یارب یتعنص رصع زا سپ هک دوش ،ندش

یرایسب زا زا ،نادنمشيدنا یمسا مادآ

سکرام ات ت

( مه دوجو اب ۀ

)یداینب تافلاتخا

تسد قفتم هتکن نيا رب مک

راک هک دندوب لوقلا هب ،

هژيو طباور و تعنص رب ینتبم راک

یم ناسنا یگناگیب دوخ زا هب ،یرگراک ديدج هب نارود نيا رد راک .دماجنا

هديدپ ناونع هتخانش یا

تسا ناسنا تساوخ و تعیبط فلاخ هک دش

( Baldry at el, 2007: 3

اتحارص تیمسا .)

باتک رد

یم حيرصت و رارکت اهراب ،للم تورث ناسنا تعفنم و هقلاع هک درک

دحرس ات هک تسا نيا رد اه

دنشورفب نارگ و دنرخب نازرا ار زیچ همه ناکما

( Smith,1981:464

ر .)

أ رد یو ی ۀراب هب ناسنا ليامت

یم میسرت یدوجوم ار ناسنا و تسا نیمه مه راک مک راک هک تسا ليام یداع تلااح رد هک دنک

یاهب هب ار ششزرا یدايز

یم راک لوپ یارب طقف ناسنا ،رگيد ریبعت هب .دشورفب اساسا و دنک

زا

یمن تذل ندرکراک و یگتخلش اب ار اهراک ،دشابن راک رد یراشف و تراظن رگا هکنآ نمض .درب

یب ماجنا یتقد یم

دهد لوئسم و فياظو ماجنا زا و تی

یم هرفط ریطخ یاه هب یرایسب هزورما .دور

هرازگ نيا دنراد رواب اه

؛ شهوژپ هک تسا نيا تیعقاو اما ت ار هتکن نيا ديدج یاه

أ یمن دیي دنک یارب ؛

هب تسا نکمم هک یلغاشم زا یرایسب نابحاص ،لاثم رهاظ

مک تیمها دنيآ رظن هب

( ریظن یلغاشم

)..و نابهگن ،مدختسم ،یچتفاظن

هب اهنت یمن رکف دزمتسد هغدغد و دننک

دوخ راک رد مه ار رتارف یياه

یم لابند سب نابحاص هکنآ نمض .دننک ی

تسپ زا یرا هاگياج و اه

افرص هک دنتسه مه یدیلک یاه

یم ناشن هقلاع دوخ راک هب دمآرد بسک یارب دنهد

(

،زتراوش ۱۳9۶ : ۲5

زا ریغ هب هک رواب نيا سپ .)

او و هبخن دارفا زا یخرب یقب ،هژيو لغاشم دج

ۀ افرص نارگراک و نادنمراک یم شلات لوپ یارب

،دننک

روصت ی تسا صقان

؛ فده لوپ هک تسین نآ رکنم یسک هتبلا ی

م رایسب ؤ ناسنا میمصت رب رث یارب اه

راک تسا ندرک

، یمن راک لوپ یارب طقف نلاغاش زا یرایسب اما هزیگنا ؛دننک

تلزنم نوچ یياه

ت بلج ،تردق ،یعامتجا دیفم ساسحا و هجو

یم افيا یدايز شقن نایم نيا رد زین ندوب رد .دنک

هجوت زین هتکن نيا هب یرگتعنص درف ره هک تسا نيا یفشک داهنشیپ ،نایم نيا نک

یشخب وا راک هک د

هلسلس زا ناسنا رگيد یاهزاین ات هداد بیترت دنوادخ هک تسا یبابسا ش عفر اه

دو اهنآ تلاکشم اي

تسخن ،تعنص و راک هب هاگن نيا .دباي ناماس

، یروانف و یرگتعنص لصا مهم ار عورشم یاه

و رت

یم سدقم انعم کي هب یتح دزاس

؛ یم هکنآ مود هزیگنا دناوت

و رتهب و رتشیب راک یارب فعاضم یا

هرهب شيازفا داجيا یرو

؛دنک یم هکنآ موس یقلاخا هب دناوت

سک یاضف ندشرت .دوش رجنم راک و ب

رد زین یکسردنفریم لاسر

ۀ هیعانص یم ناهج تابسانم میظنت ار یرگتعنص زا یلصا فده ، دناد

یم فیصوت تاذلاب ریخ ار یلک ماظتنا نيا دوخ ریبعت هب و تکن .دنک

ۀ زا ار عيانص یو هکنآ بلاج

تسد ود هب ثیح کي ۀ

یم میسقت ضرعلاب ریخ و تاذلاب ریخ خ زا شدوصقم و دنک

،ندوب تاذلاب ری

یب هک تسا عيانص زا هتسد نآ هداد رارق فده ار ناسنا عون هب تمدخ هطساو

دنا

( ۱۳۱۷ : 9

.)

یانبم رب

میسقت سرد یدنب یکسِوینسِزرِو زومآ

( Amy Elizabeth Wrzesniewski

شرگن زا شناراکمه و)

تهج ،راک هب دارفا ناسنا یریگ

تسد هس رد لغاشم هب اه ۀ

یم رارق یلک .تلاسر و هفرح ،لغش :دنریگ

لغش

( )job

افرص ار نآ نایمدآ هک تسا یراک نامه یم لابند یراکیب زا زيرگ و لوپ یارب

و دننک

قلاع یه نآ هب تبسن ۀ

هفرح .دنرادن یصاخ

( career

زیگنا اب دارفا هک تسا یراک)

ۀ تیقفوم بسک

هتفاي صصخت نآ رد تفرشیپ و

، رد یزوریپ یارب یم شلات نآ

دننک

؛ تلاسر اما

( calling

یراک ،)

یم لامک و تذل ساسحا نآ ماجنا زا دارفا هک تسا اقیمع و دننک

یپ اب هک دنراد رواب شنم نآ نتفرگ

أ

تأ دنتسه یعامتجا تاریث

( Wrzesniewski at el,1997: 21

.)

هچنآ یانبم رب ات

،دش هتفگ نونک یم

تفگ ناوت هب ،تعنص و راک هب یفشک شرگن

نیموس

تهج یریگ ینعي ، راک هب ۀباثم تلاسر کيدزن تسا رت یفشک لیبق زا هتشذگ یامکح .

، ساسا زا

م و هدمآ یراک یارب یناسنا ره هک دندوب دقتعم أ

دناسرب ماجنا هب ناهج نيا رد دياب هک دراد یتيروم

؛

نانچ قاور فوسلیف و روطارپما ،سویلروا سوکرام هک ی

، یاپ ششوک و راک یارب ناسنا تسا دقتعم

تسا هداهن ایند هب

، تسا مزلا هچرگا زین تحارتسا .تحارتسا یارب هن

، تياهن رد همدقم

تسا یا

یصوت .رتشیب و رتهب راک یارب ۀ

یم رادیب باوخ زا هک حبص ره هک تسا نيا نایمدآ هب یو دنوش

، اب

ماجنا یارب نم هک دنيوگب دوخ نداد

مه راک یمرب باوخ زا دوخ ناعون مزیخ

( Aurelius Antoninus,

1998: 51

؛ )

م و راک هک دوش روآداي دوخ هب زور ره ،درف ره ینعي أ

هب دياب هک دراد یناسنا یتيروم

.دناسرب ماجرف

4 - 2 . دوخ هب قافنا

صرع رد یدمآرد و راک بحاص هک یسک ۀ

تسا تعنص

، یياناوت و عسو اب بسانتم دياب لها شا

ا و کمک نارگيد هب ات دهاوخب تعنص لها زا یفشک رگا تسین بیجع .دشاب قافنا دننک هشیپ قافن

؛

اجنيا هتکن اما یم توعد ار نارگتعنص وا هک تس

نارگيد اب و دوخ اب و دننک قافنا زین دوخ هب ات دنک

يآ یانبم رب .دنزرون لخب ۀ

۳۸ روس ۀ د محم

،ص

شهد لها و دزروب لخب سک ره تسا دقتعم یفشک۳

دشابن ششخب و

، رد تساسخ شدوخ اب عقاو هدرک

.تسا هديزرو غيرد شدوخ هب ششخب زا و

نيا فلاخم موهفم

، یم قافنا نارگيد هب هک یسک هک تسا نآ دنک

، قافنا دوخ هب تقیقح رد ومن

و هد

.تسا هدرک یریگتسد دوخ زا نيا هب صتخم هچرگا هیصوت یم و تسین تعنص لها

یدمآرد بحاص ره هب باطخ دناوت

دشاب

، رد اما ۀراب یروانف و عيانص نابحاص لباق ،گرزب یاه

لمأت تکرش .تسا رت گرزب عيانص و اه

هتفايرد هنيزه هک دنا هک یياه

یارب تاغیلبت فرص یم دننک

، رد هيامرس یعون عقاو هک تسا یراذگ

هاگنب نيا رگا لاح .تشگ دهاوخزاب اهنآ هب دوز اي ريد نآ دوس یشخب دنریگب میمصت یداصتقا یاه

ار دوخ یلام هدزاب زا یارب

تیمورحم عفر و نادنمزاین هب کمک اه

فرص دننک

، اعطق زیچ ره زا شیب

اتياهن و رابتعا شيازفا هب هدناسر یراي دوخ دمآرد

دنا

؛ یحطس یفشک نخس هک تسین هدیشوپ هتبلا

تسا هداد رارق رظن دم ار یویند تابساحم و یرازاب تلاداعم نيا زا رتارف

، یم اما نيا وا رظن زا ناوت

دیفم شور لاح نیع رد و

جارختسا زین ار یداصتقا رک

.د

4 - 3 . ادخ زا یزور تشادمشچ

یصوت ۀ دننک راک دمآرد بسک یارب هک تسا نيا تعنص لها و هفرح نابحاص هب یفشک

؛ دمآرد اما

دننیبب وا بناج زا و دنوادخ تسد رد ار یزور و دننادن دوخ راک لوصحم طقف ار

( ۱۳۷5 : ۲۳۶

نيا .)

طبار هک تسا نآ یپ رد عقاو رد ،هاگن ۀ

رد اي دزمتسد اب راک طباور زا ار دمآ

م رتارف موسر دربب

و رد

گرزب یرهپس افرص ار دزمتسد اي مینیبب دوخ راک اهنت ار دمآرد أشنم ام رگا .دهد رارق رت

اي یرتشم هب

تسد ،میهد تبسن امرفراک هنوگ راتفرگ اي و دش میهاوخ یگتفيرف و رورغ یعون راچد اي مک

یا

یگتسباو و تراقح

؛ یارب ام راک و یعس فرص هک ميرب نامگ تسا نکمم هک تهج نيا زا رورغ

تسا یفاک دمآرد بسک

؛ قیلس هب ار درف تسا نکمم هک ثیح نيا زا زین یگتسباو اي تراقح ۀ

.دناتسب یو زا ار مزلا للاقتسا و دنک هتسباو یرتشم دماشوخ اي امرفراک ادخ زا یزور تشادمشچ

، انعم نيا هب لک رد هک تس

خرچ ام ۀ تابسانم هب اهنت ار داصتقا

دوخ ینهذ تابساحم و تلاداعم و ینوماریپ شهاکورف

نيا رد یرایسب لماوع هک مینادب و میهدن

لیخد ارجام ا

ب ام دش دهاوخ ببس هتکن نیمه .دن ه

مشچ دوخ یامرفراک اي راک هب اهنت یناور ظاحل

اي هب قرتم ریغ یاطخ اي رطخ کي بقارم هشیمه و ميزودن شیپ شهد و شياشگ رظتنم

هدشن ینیب

.میشاب 5 . تعنص یتایهلا هاگیاج و داعبا یم دنوادخ یرگتعنص رادم رب تقلخ راک ساسا ،یفشک میکح هاگن رد و نامسآ و نیمز و دخرچ

ناکم و نوک

، رف کي دنوادخ یرگتعنص ،شرگن نيا رد .تسا یهلا عيانص زا همه آ

.تسا یمئاد دني

ت یعناص تفص یلجت لاح رد هراومه ،دنوادخ

یمن یلیطعت هب ور زگره و تسا رد .دهن

وا عقاو

یم تیعناص نامه ار تیقلاخ و تعنص یعون ار تقلخ هک تسا دقتعم یفشک ،نيا رب هولاع .دناد

تسا بتارموذ دنوادخ تیعناص ؛

هن ینعي ِتعنص و راک ،ناهج شنيرفآ طقف تسا دنوادخ

، هکلب

هب زین یرشب عيانص عون

یم دادملق یيادخ تعنص ی وش

دن

( :نامه ۲۲9

.)

لاسر رد یکسردنفریم ۀ

تسا دقتعم رگيد ینایب اب ،هیعانص تسا لماک دنوادخ تعنص یریبعت هب اي تقلخ

؛ نيا لد رد اما

شیپ ناسنا یرگتعنص و راک یارب زین یياج ،ماظن تسا هدش ینیب

؛ یزیچ ره هک حیضوت نيا اب

ِتقلخ رد هیلوا تلاامک .هيوناث یتلاامک و دراد هیلوا یتلاامک تسا هتفهن یزیچ ره

؛ تلاامک اما

یم هبرجت اي سح ،لقع کمک هب ار هيوناث .دروآ دوجو هب ناوت

هک اجنآ زا جاتحم اقب یارب ناسنا

تسا نارگيد اب تکراشم

، نومنهر یارب تسا یهار ،تعنص و راک تلاامک تمس هب روما نتخاس

هيوناث

( ریم

،یکسردنف ۱۳۱۷

: ۳

. )

تکن ۀ یفشک هک تسا نيا مهم انبم نیمه رب

، ،رگيد ینایب اب اما

یم دنوادخ نانیشناج ار نارگتعنص نیمز یور رب ار ادخ تیعناص تفص هک ینانیشناج ؛دناد

یم یگدنيامن دننک

( یفشک : ۱۳۷5 : ۲۲9

شيادیپ تسا دقتعم یفشک .)

عيانص هیلوا

، و تاماهلا رد

یهلا تامیلعت هشير

دراد ؛ هتبلا ت وا احيول یم میسقت هتسد ود هب ار عيانص زا یمیلعت عيانص :دنک

ادخ یوس زا یماهلا عيانص و ادخ یوس

( :نامه ۲۳0

.)

5 - 1 . ادخ یوس زا یمیلعت عیانص تسد ،تاياور و نآرق تايآ زا یخرب حيرصت یانبم رب تعنص ود مک

هرز

ویفاب یتشک

امیقتسمیزاس

یبن حون و دواد هب ادخ یوس زا قادصم عيانص نيا یفشک داقتعا هب .تسا هدش هداد میلعت ع

تعنص هب هک دنتسه یياه تسا هدش یحو ربمایپ کي هب دنوادخ یوس زا میقتسم تروص

؛ نانچ هک

يآ رد ۀ ۳۷ دوه هروس یم هداد نامرف حون هب4

نوادخ تراظن تحت ات دوش هب یهلا یحو اب قباطم و د

دوش لوغشم یتشک نتخاس (

نامه .)

5 - 2 . ادخ یوس زا یماهلا عیانص ینایحو تابثا یارب میقتسم یلیلد ینيد صوصن رد هک دوب دنهاوخ و دنتسه یرایسب عيانص ندوب

درادن دوجو اهنآ

؛ هک تسا یهلا یتاماهلا لوصحم ،ملع رد رشب تفرشیپ هک تسین نآ یفان نيا اما

نیمز ۀ هار و اهرازبا تخاس و مهف تسا هتخاس مهارف ار یتعنص یاهراک

؛ نانچ نامگ نيا رب یفشک هک

هب عيانص زا یخرب هک تسا طساو

ۀ یم راهظا ادخ یوس زا ناسنا دنوش

( نامه رد یتح نخس نيا .)

ود یرکف یاضف جیپ یرل .تسین بيرغ نادنچ زین رضاح نار

(

Larry Page

) ديا هک دوب دقتعم ۀ

ر رد لگوگ یوجتسج روتوم ؤ

ي تسا هدش ماهلا وا هب اي رد زین گرزب ناگدنسيون زا یخرب ا

راب ۀ راثآ

هتشاد یياعدا نینچ دوخ دنا

( Moss, 2011: 203

یم اعدا زین فیلدنم .)

لودج ینمض لوصا هک درک

رد ار یبوانت تسا هدرک تفايرد باوخ

(

،نانرفه ۱۳9۷ : ۶۲

.)

هجوت اب میسقت هب یدنب هدشداي اجنيا شسرپ ، هک تس

یمیلعت عیانص

رد هچرگا دنوادخ یوس زا

هتفاي ساکعنا ميرک نآرق دنا

، یم تابثا ار هتکن نيا اهنت اما یب یتما اي درف هک دننک

شور زا ربخ

زیچ کي تخاس

( لاثم )هرز اي یتشک

نآ هک تسا هدش قفوم یحو یيامنهار اب و روتسد هب دزاسب ار

؛ اما

تما نایم رد و نآ زا شیپ عيانص نيا هک دنتسین نيا تابثا ماقم رد تايآ نيا و هتخانشان رگيد یاه

هبرجت سا قرف .تسا هتشادن یرگيد یخيرات هباشم یه زگره و هدوب هدشان هک هرازگ نيا نایم ت

هرز تشک و دواد یفاب ی

حون یزاس زا شیپ هک اعدا نيا و تسا هدوب دنوادخ میقتسم میلعت تحتع

اهنآ

یمن ار یتشک اي هرز یانعم رشب هتسناد

تسا نآ هتسناوتن زگره اي و اقافتا .دزاسب ار

دهاوش یخرب

لاامتحا حون یتشک هک تسا نآ یايوگ یخيرات تسین رشب تخاس یتشک نیتسخن

؛ نانچ رد هک

یصصخت و عماج باتک مانشناد

ۀ یتشک و یتشک ینار

، بوچ سنج ،ینف تاصخشم زا یتح هچرگا

هدش هتفگ نخس زین یتشک نيا تخاس نامز و

،تسا یتشک تعنص خيرات زاغآ یارب اما هب یزاس

شیپ ینارود تسا هدش هراشا رت

( Mason, 2012: 44

؛ )

تاجن یتشک نيا رگا یتح هتبلا ،شخب

یتسخن یم مه خيرات یتشک ن دوب

، لاقا هدشن هدرمش نآ یارب یتلیضف و هدشن اعدا هتکن نيا ،نآرق رد

تسا

؛ هراپ رد دنچره تاياور زا یا

حون هک تسا هدش حيرصت دیسر یربمایپ هب هک دوب راجن یدرمع

و نیتسخن یمرد تکرح هب بآ یور هک تخاس ار یتشک دمآ

(

،یسلجم ۱40۳ : 24 / ۳۸۶

.)

،تروص ره رد هاتوک نخس زا ،دنوادخ یوس زا یمیلعت عيانص قیقد یانعم زا رظن فرص

رد یفشک ۀراب

طبار ۀ یهلا ماهلا و یحو اب عيانص

، یم نینچ هک دیمهف ناوت وا

مه ۀ یهلا ار عيانص

یم دناد ؛ دنوادخ یوس زا یماهلا عيانص اما

، زا یدودعم تسا دقتعم یو هک حیضوت نيا اب

تعنص میقتسم یحو لوصحم اه یب میلعت و

طساو ۀ دیياز یقبام و تسا ناربمایپ هب دنوادخ ۀ

لقعت

تسا یرشب

؛ مه اي کي رد هک یلقعت ۀ

.تسا هتفرگ هرهب یدنوادخ تيانع و ماهلا زا دوخ لحارم

میقتسم یحو اب ماهلا زا خنس نيا توافت

، لاوا هک تسا نآ

، اموزل یلو اي ربمایپ کي هب اقلا برقم

یمن ایناث ؛دوش

، خم اموزل ماهلا بطا نآ تسا نکمم و تسین ماهلا یهلا عبنم هجوتم

نآ زا رسارس ار

.درادنپب دوخ

5 - 3 . تعنص هب ۀباثم یسانشادخ

هلیسو تعنص لها کولس ثحب زا موس دیهمت رد یفشک رواب نيا .دنوادخ تخانش یارب تسا یا

یم تعنص لها زا وا .تسا هدش نایب تعنص ک اب دوخ تبسن ات دهاوخ

و رکفت یانبم رب ار رازبا و را

.دنهدن ماجنا ضحم تداع و رارکت یانبم رب ار راک و دننک میظنت یهاگآدوخ مزلا ۀ تسخن ماگ رد رگتعنص هک تسا نيا تعنص قيرط زا یسانشادخ

، ملع و هديا تیهام رد

رد دوخ ۀراب یم هک یزیچ نآ دنزاس .دشيدنیب دزاسب دهاوخ

ۀ یم نآ تخاس زا شیپ لوصحم کي دناد

یم هچ هک دزاسب دهاوخ

؛ تخاس هب هدنزاس ملع ینعي ۀ

یکي نتخاس زا سپ و شیپ دوخ نيا .تسا

یم ببس یبيرقت تهباشم نکمم هنوگچ .دبايرد ار یهلا ملع یانعم هتشذگ زا رتهب رگتعنص دوش

هديدپ یسک تسا دنک یحارط ار هدیچیپ یا

، نآ اما ب و دسانشن ار

؟دشاب هتشادن یهاگآ نآ حلاصم ه

(

،یفشک ۱۳۷5 : ۲۳9

؛ )

نياربانب

، یرگشنيرفآ و تیقلاخ رصنع دوجو لیلد هب تعنص و تخاس لها

شيدنا و ناشراک رد ۀ

یم رتهب ،لوصحم تیفیک و تیمک باب رد یلبق دنوادخ تیقلاخ یانعم دنناوت

یهلا ملع و یمن یفشک .دنبايرد ار تاقولخم هب

نوچ ديوگب دهاوخ زا یبوخ تخانش راجن کي

هرجنپ هتخاس هک یا

،تسا دراد

، هب زین دنوادخ مِلاع نآ حلاصم هب همه زا رتهب مَ

لاع نيا قلاخ ناونع

؛تسا هکلب افرص یفشک شلات سياقم قيرط زا نارگتعنص هک تسا نيا

ۀ

تعنص و دوخ تبسن

اب

تقلخ و ادخ تبسن

یم یفشک یتقو .دنباي تسد یونعم ه بنت و یهاگآ یعون هب لها هجوت دهاوخ

دنک بلج یهلا ملع هب ار تعنص

، هتفرگ شسرپ هب ار اهنآ نهذ

، یم ديوگ : یسک تسا نکمم هنوگچ

ک یحارط ار یزیچ دن

دزاسب و

، تخانش نيرتهب اي هتشادن یهاگآ نآ هب اما ار

نآ زا ؟دشاب هتشادن

ادیپ ثیح زا هک تس یم یفسلف

هشدخ للادتسا نيا رد ناوت درک دراو

تسخن :

، اب حارط ماقم هکنيا

اموزل هدنزاس ماقم و تخاس رد هجو یه هب لوصحم کي حارط تسا نکمم .تسین یکي هراومه و

ديا یرگيد هک دزاسب ار یزیچ ،رگتعنص کي و دنکن افيا شقن نآ دیلوت ۀ

نآ دشاب هدرورپ ار ؛

نياربانب

،

تخاس فرص زا زیچ کي ن

، یمن اقافتا .تفرگ هجیتن ار نآ زا تخانش نيرتهب اي ملع نتشاد ناوت رد

یروانف و عيانص لصاف ،ديدپون و گرزب یاه

ۀ و تسا هدش دايز رایسب ناگدنزاس و ناحارط نایم

دنشاب رادروخرب ناحارط تیقلاخ و شناد زا تسین مزلا ناگدنزاس

، افرص هکلب و هشقن دنناوتب دياب

ديا ۀ همانرب شیپ زا یزير

ب ار هدش ه ارجا یبوخ نک

دن ؛ تعنص رد هکنآ رگيد

، و هداس عيانص هلمج زا

زین یتنس

، هچ .دراد یدیلک یشقن تداع اي دیلقت رصنع اقیقد دننادن ناشافک اي ناراجن زا یرایسب اسب

لومرف زا یخرب ارچ دننک تياعر دياب ار یراک یاه

، یشور هب تداع اي نارگيد زا دیلقت لیلد هب اما

یم شیپ موسرم قيرط هب ار راک ،صاخ دنرب

؛ نياربانب

، تخاس و تعنص لها و

اموزل زاس نيرتهب

تخانش و یهاگآ ار

تخاس زا ۀ ناشراک لوصحم زا نانآ تخانش تسا نکمم یتح و دنرادن دوخ

دشاب نارگيد زا رتمک

؛ نياربانب

، تاداريا زا یرایسب هب تسا نکمم یفشک نخس نيا رد هک یلامتحا

دوش ردابتم نهذ ،

دوب دهاوخن هجوم نادنچ

؛ اساسا یفشک اريز للادتسا کي کرادت یپ رد

هلوقم یه تابثا و هناسانشادخ رد .تسین ادخ باب رد یا

یسانشادخ حرط زا یفشک فده عقاو