การสถาปนาอาณาจักรไทยสมัย รัตนโกสินทร์
5. กรมนามีหน้าที่สำคัญอย่างไร
168 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
สาระการเรียนรู้ วิชาประวัติศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 อาณาจักรไทยสมัยรัตนโกสินทร์
คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
1. ข้อใดคือตำแหน่งของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ก่อนขี้นครองราชย์
ก. สมเด็จเจ้าพระยาโกษ ข. สมเด็จพระยาจักรี
ค. สมเด็จเจ้าพระยากษัตริย์ศึก ง. สมเด็จเจ้าพระยามหาศรีสุริยวงศ์
2. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงย้ายเมืองหลวงมาที่ฝั่งทิศตะวันออกของ แม่น้ำเจ้าพระยา ด้วยสาเหตุใด
ก. บริเวณฝั่งตะวันออกแม่น้ำเจ้าพระยาฝนตกซุก ข. ฝังทิศตะวันออกแม่น้ำเจ้าพระยามีความสวยงาม ค. ข้าศึกรู้จักชัยภูมิของกรุงธนบุรี
ง. กรุงธนบุรีคับแคบเป็นเมืองอกแตก
3. กฎหมายที่ชำระในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มีชื่อว่าอะไร ก. กฎหมายหลวง
ข. กฎหมายตราตั้ง ค. กฎหมายตราบัวแก้ว ง. กฎหมายตราสามดวง
4. การปกครองแบบจตุสดมภ์ส่วนใดที่มีหน้าที่ดูแลเรื่องรายได้ของรัฐ ก. กรมเวียง
ข. กรมวัง ค. กรมคลัง ง. กรมนา
169 6. เงินตราในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นเป็นเงินแบบใด
ก. เงินบาท ข. เงินสตางค์
ค. เงินพดด้วง ง. เบี้ย
7. ข้อใดต่อไปนี้คือภาษีที่เก็บจากสินค้าของประชาชนในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ก. ภาษีอากร
ข. ภาษีจังกอบ ค. ส่วย ง. ฤชา
8. “ฤชา” เป็นภาษีอากรประเภทใด
ก. ภาษีที่ได้จากไพร่หลวงนำมาให้แก่ทางราชการแทนการเข้าเวร ข. ภาษีจากสิ่งของที่รัฐบาลเรียกเก็บจากผลประโยชน์ของราษฎร ค. ภาษีที่ได้จากค่าธรรมเนียมการเข้ารับบริการจากราชการ ง. ภาษีที่เรียกเก็บจากสินค้าผ่านด่าน
9. ค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บจากชาวจีนเรียกว่าอะไร ก. ผูกปี้
ข. ค่าปรับ ค. ค่าภาษี
ง. ค่าสินไถ่
10. การปกครองแบบเทศาภิบาลก่อตั้งขึ้นในสมัยพระมหากษัตริย์พระองใด ก. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
ข. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ค. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ง. พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
11. พระมหากษัตริย์พระองค์ใดทรงประกาศยกเลิกทาส ก. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
ข. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ค. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ง. พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
170 12. สิ่งใดที่ไม่เกิดขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ก. การเลิกทาส
ข. การตั้งมหาวิทยาลัยแห่งแรกของประชาชน ค. การใช้โทรศัพท์และโทรเลข
ง. การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475
13. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเปลี่ยนแปลงประเทศให้ทันสมัยอย่างไร ก. หัดพูดภาษาอังกฤษ
ข. รับความเอาอารยธรรมของจีน ค. รับอารยธรรมชาติตะวันตก ง. ตั้งโรงเรียนสอดคริสต์ศาสนา
14. ข้อใดไม่ใช่ปัจจัยที่ส่งผลต่อความมั่นคงและความเจริญรุ่งเรืองของไทยสมัยรัตนโกสินทร์
ก. พื้นที่ส่วนใหญ่อุดมสมบูรณ์
ข. มีทางออกทะเลไม่ไกลจากปากน้ำ ค. แม่น้ำเจ้าพระยาผ่ากลางเป็นเมืองอกแตก
ง. เป็นศูนย์กลางการค้าระหว่างตะวันออกกับตะวันตก
15. เหตุใดพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงสร้างความสัมพันธ์กับชาติตะวันตกมากขึ้น ก. เพื่อนำวัฒนธรรมตะวันตกมาใช้
ข. เพื่อไม่ให้ชาติตะวันตกเข้ามารุกราน ค. เพื่อไม่ให้ชาติตะวันตกเห็นว่าป่าเถื่อน
ง. เพื่อให้ประชาชนได้รับการศึกษาแบบตะวันตก
16. สนธิสัญญาเบาว์ริงทำให้พ่อค้าอังกฤษค้าขายกับราษฎรไทยอย่างไร ก. ค้าขายโดยผ่านรัฐ
ข. ค้าขายกันอย่างเสรี
ค. ค้าขายแบบผูกขาด ง. ถูกทั้งข้อ 1 และข้อ ค
17. สิ่งใดที่เกิดขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ก. การเลิกทาส
ข. การตั้ง พรบ. นามสกุล ค. การใช้โทรเลข
ง. การใช้โทรศัพท์
171 18. เหตุใดพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงใช้พุทธศักราชแทนการใช้รัตนโกสินทรศก ก. เพื่อที่จะได้นับปีง่ายขึ้น
ข. เพื่อให้สอดคล้องกับสากลนิยม ค. เพื่อให้เวลาเท่าเทียมกับต่างชาติ
ง. เพื่อไม่ให้เวลามีความคลาดเคลื่อน
19. การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 มีสาเหตุมาจากอะไร ก. เศรษฐกิจตกต่ำ
ข. ชาติตะวันตกเริ่มเข้ามามีอำนาจทางการเมือง ค. อิทธิพลความคิดแบบชาติตะวันตก
ง. ถูกทั้งข้อ ก และข้อ ค
20. ข้อใดไม่ใช่สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ก. เศรษฐกิจตกต่ำ
ข. ได้รับแนวคิดจากตะวันตก ค. อิทธิพลความคิดชาตินิยม ง. ประชาชนไม่ได้รับการศึกษา
172 เฉลยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
1 ค 11 ค
2 ง 12 ง
3 ง 13 ค
4 ค 14 ก
5 ง 15 ค
6 ค 16 ข
7 ข 17 ข
8 ค 18 ข
9 ก 19 ง
10 ค 20 ง
173 ตารางที่ 11 ผลการประเมินความสอดคล้อง (IOC) ระหว่างข้อคำถามกับจุดประสงค์การเรียนรู้ของ แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่าน
ข้อ ความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ
รวม IOC แปลผล
คนที่ 1 คนที่ 2 คนที่ 3 คนที่ 4 คนที่ 5
1 1 0 0 1 1 3 0.6 ใช้ได้
2 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
3 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
4 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
5 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
6 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
7 1 0 1 1 1 4 0.8 ใช้ได้
8 1 0 1 1 1 4 0.8 ใช้ได้
9 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
10 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
11 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
12 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
13 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
14 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
15 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
16 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
17 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
18 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
19 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
20 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
21 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
22 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
174 ตารางที่ 11 (ต่อ)
ข้อ ความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ
รวม IOC แปลผล
คนที่ 1 คนที่ 2 คนที่ 3 คนที่ 4 คนที่ 5
23 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
24 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
25 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
26 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
27 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
28 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
29 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
30 1 1 1 1 1 5 1 ใช้ได้
175 ตารางที่ 12 ผลการวิเคราะห์ค่าความยาก (p) ค่าอำนาจจำแนก (B) และค่าความเชื่อมั่นของ
แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ข้อ ค่าความยาก
(p) แปลผล ค่าอำนาจ
จำแนก (B) แปลผล แปลผลคุณภาพของ ข้อสอบ
1 0.65 ค่อนข้างง่าย 0.71* คุณภาพสูง ใช้ได้
2 0.35 ปานกลาง 0.12 คุณภาพต่ำ ใช้ไม่ได้
3 0.12 ยาก 0.65 คุณภาพสูง ใช้ไม่ได้
4 0.50 ปานกลาง 0.76* คุณภาพสูง ใช้ได้
5 0.26 ค่อนข้างยาก 0.18 คุณภาพต่ำ ใช้ไม่ได้
6 0.74 ค่อนข้างง่าย 0.41* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
7 0.47 ปานกลาง 0.59* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
8 0.65 ค่อนข้างง่าย 0.24* ปานกลาง ใช้ได้
9 0.56 ปานกลาง 0.53* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
10 0.41 ปานกลาง 0.12 คุณภาพต่ำ ใช้ไม่ได้
11 0.53 ปานกลาง 0.47* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
12 0.65 ค่อนข้างง่าย 0.47* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
13 0.21 ค่อนข้างยาก 0.18 คุณภาพต่ำ ใช้ไม่ได้
14 0.56 ปานกลาง 0.53* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
15 0.62 ค่อนข้างง่าย 0.29 ปานกลาง ตัดทิ้ง
16 0.56 ปานกลาง 0.65* คุณภาพสูง ใช้ได้
17 0.59 ปานกลาง 0.47* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
18 0.47 ปานกลาง 0.59* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
19 0.62 ค่อนข้างง่าย 0.41* คุณภาพสูง ใช้ได้
20 0.47 ปานกลาง 0.71* คุณภาพสูง ใช้ได้
21 0.53 ปานกลาง 0.71* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
22 0.38 ค่อนข้างยาก 0.65 คุณภาพสูง ตัดทิ้ง
23 0.41 ปานกลาง 0.38* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
24 0.18 ยาก 0.12 คุณภาพต่ำ ใช้ไม่ได้
25 0.53 ปานกลาง 0.47* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
176 ตารางที่ 12 (ต่อ)
ข้อ ค่าความยาก
(p) แปลผล ค่าอำนาจ
จำแนก (B) แปลผล แปลผลคุณภาพของ ข้อสอบ 26 0.62 ค่อนข้างง่าย 0.53* ค่อนข้างง่าย ใช้ได้
27 0.59 ปานกลาง 0.47* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
28 0.41 ปานกลาง 0.47 ค่อนข้างสูง ตัดทิ้ง
29 0.26 ค่อนข้างยาก 0.18 คุณภาพต่ำ ใช้ไม่ได้
30 0.47 ปานกลาง 0.47* ค่อนข้างสูง ใช้ได้
หมายเหตุ * คือข้อสอบที่นำไปใช้ทดสอบจริง ค่าความเชื่อมั่น (rcc) เท่ากับ 0.93
ภาคผนวก ค
แบบทดสอบการคิดวิเคราะห์
178 แบบทดสอบวัดการคิดวิเคราะห์ วิชาประวัติศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 คำชี้แจง
1. แบบทดสอบชุดนี้เป็นแบบทดสอบชนิดเลือกตอบมี 4 ตัวเลือก จำนวน 20 ข้อ ใช้เวลา สอบ 30 นาที
2. ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดลงในกระดาษคำตอบ เมื่อต้องการเปลี่ยนคำตอบให้
ขีดทับคำตอบเดิม
3. ห้ามขีดเขียนหรือเครื่องหมายใด ๆ ลงในแบบทดสอบชุดนี้
ตัวอย่าง
ข้อ (00)
(00) นโยบายรัฐนิยม 12 ประการ เกิดขึ้นเพื่อจุดมุ่งหมายใด ก. การปลุกจิตสำนึกชาตินิยม
ข. การปลุกระดมมวลชน ค. การปลุกระแสประชาธิปไตย ง. การปกครองแบบเผด็จการ ถ้าต้องการตอบข้อ ก. ให้ทำดังนี้
ข้อ ก ข ค ง
(00) ×
ถ้าต้องการเปลี่ยนคำตอบจากข้อ ก เป็นข้อ ค ให้ทำดังนี้
ข้อ ก ข ค ง
(00) × ×
179 แบบทดสอบการคิดวิเคราะห์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
สาระการเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 อาณาจักรไทยสมัยรัตนโกสินทร์
เรื่อง การเมืองการปกครองไทยสมัยรัตนโกสินทร์
คำชี้แจง : ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว วิเคราะห์ความสำคัญ 6 ข้อ
อ่านข้อความต่อไปนี้แล้วตอบคำถามข้อ 1- ข้อ 3
1. จากข้อความข้างต้น ตำแหน่งสมุหพระกลาโหมสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นมีความสำคัญอย่างไร ก. ทำหน้าที่ควบคุมกำลังพลงทหารทั้งประเทศและพลเรือน
ข. ทำหน้าที่บังคับบัญชาหัวเมืองฝ่ายเหนือ ค. ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาในพระมหากษัตริย์
ง. ทำหน้าที่บังคับบัญชาภายในพระบรมมหาราชวัง
2. ข้อใดคือสาเหตุสำคัญที่ทำให้พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯโปรดเกล้าฯให้สมุหพระกลาโหมได้
ปกครองหัวเมืองภายใต้ และหัวเมืองประเทศราช
ก. เพื่อทำหน้าที่ดูแลความสงบเรียบร้อยความทุกข์สุขราษฎรทาง ข. เพื่อทำหน้าที่ดูแลพระมหากษัตริย์และกิจการในพระราชวัง ค. เพื่อทำหน้าที่ดูแลการทำมาหากินของราษฎร
ง. เพื่อทำหน้าที่ดูแลการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ และเก็บภาษี
3. กระทรวงกลาโหมในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีความสำคัญอย่างไร ก. ปฏิบัติตามที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมอบหมาย
ข. มีหน้าที่อนุมัติงบประมาณเพื่อใช้ในการปฏิรูปประเทศ ค. ทำหน้าที่ดูแลกำลังพลทหารและปกป้องประเทศชาติ
ง. ทำหน้าที่เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
สมุหพระกลาโหม เป็นตำแหน่งอัครมหาเสนาบดี เจ้ากรมพระกลาโหม มีหน้าที่บังคับบัญชา กิจการฝ่ายทหาร ตั้งขึ้นในรัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (พ.ศ.1991 - 2031) ต่อมาสมุหพระ กลาโหม มีอำนาจบังคับบัญชาหัวเมืองภาคใต้ ทั้งกิจการฝ่ายทหารและพลเรือน ต่อมาในปลายสมัยอยุธยา การบังคับบัญชาหัวเมืองฝ่ายใต้ ถูกโอนไปให้เสนาบดีกรมพระคลัง ในสมัยรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จ พระพุทธยอดฟ้าฯ โปรดเกล้าฯ ให้โอนหัวเมืองภาคใต้ส่วนใหญ่ คืนให้สมุหพระกลาโหมปกครอง และให้
ปกครองหัวเมืองประเทศราช ในแหลมมลายูด้วย ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า ฯ ได้
ยกฐานะกรมพระกลาโหมขึ้นเป็นกระทรวงกลาโหม สมุหพระกลาโหมเป็นเสนาบดี นับเป็นการสิ้นสุด ตำแหน่งนี้