در ﺧﺴﺎرت ﺟﺒﺮان ﻫﺎي ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﺷﻴﻮه ﻏﻴﺮ ﻗﺮاردادي ﻣﺪﻧ

(1)

ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ ، هرود 45 ةرﺎﻤﺷ ، 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1394 تﺎﺤﻔﺻ ، 283 - 265

هﻮﻴﺷ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ

يﺎﻫ ناﺮﺒﺟ ترﺎﺴﺧ

رد

ﺴﻣ ﺌ ﺖﻴﻟﻮ ﻲﻧﺪﻣ يدادراﺮﻗ ﺮﻴﻏ

ﻲﻳﺎﻔﺻ ﻦﻴﺴﺣ ﺪﻴﺳ 

ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا

يﺮﻛاذ ﻪﻴﻧﺎﺣ ﻧ

ﺎﻴ

ﻢﻗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد

) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

13 / 9 / 1392 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :

4 / 3 / 1394 (

ﻴﻜﭼ هﺪ

شور ﺴﻣ رد ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫ ﺌ

ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ ،ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ هﻮﻴﺷ

يﺎﻫ نﺎﻳز ﻞﻋﺎﻓ ﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺟا

ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ ﺴﻣ فاﺪﻫا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ، ﺌ

ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ دﺮﮔ

ﻧ ﺪ . فاﺪﻫا ﺮﻈﻧدرﻮﻣ ترﺎﺒﻋ ا زا ﺪﻧ : ناﺮﺒﺟ

نﺎﻳز ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻠﺟ ،ترﺎﺴﺧ ﻞﻣﺎﻛ و هﺪﻳد

نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ يو ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻊﺿو

. ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻦﻳا ﺖﻟﺎﺻا مﺎﻈﻧ رد فاﺪﻫا

هﻮﻴﺷ ،ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ نآ ﻦﻴﻣﺄﺗ يﺎﻫ

نﺎﺴﻜﻳ ﺎﻫ ﺖﺴﻴﻧ . ﻦﻳا

هار ﻪﺑ ﺎﻫ رﻮﻃ ترﺎﺒﻋ ﻲﻠﻛ ا

زا ﺪﻧ : دﺎﻋا ﺎﻳ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ة

دﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﻜﺷا رد ﻪﻛ ﻖﺑﺎﺳ ﻊﺿو

ﻲﻣ عﻮﻧ ود ﺮﺑ دﻮﺧ ﻪﻛ ﻲﻟدﺎﻌﻣ ناﺮﺒﺟ و ؛ﺪﺑﺎﻳ

، ترﺎﺴﺧ يﺪﻘﻧﺮﻴﻏ ناﺮﺒﺟ )

ﻞﺜﻣ و لﺪﺑ نداد (

و

يﺪﻘﻧ ناﺮﺒﺟ )

ﺧادﺮﭘ لﻮﭘ ﺖ (

، ﺖﺳا . شور ﻲﻠﻛ لﻮﺻا ﻪﭼﺮﮔا يﺎﻫ

هﺪﺷدﺎﻳ مﺎﻈﻧ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻢﻛ و نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﻣا ،ﺖﺳا نﺎﺴﻜﻳ ﺶﻴﺑ ﻲﻣ هداد ﻚﻳﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﺤﻴﺟﺮﺗ و ﺎﻫ

رد ،دﻮﺷ

مﺎﻈﻧ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ .

ﻮﻴﺷ ود ة ماﺪﻛﺮﻫ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻢﻫ ضﺮﻋ رد ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﻲﻠﺻا

ﻞﻣﺎﻋ زا نﺎﻳز ﺎﻳ نﺎﻳز ﻧاﻮﺘﺑ هﺪﻳد

ﺪﻨﻛ رﺎﻴﺘﺧا ار ﻲﻜﻳ دﻮﺧ ﻞﻴﻣ ﻪﺑ ﺪ .

نﺎﻴﻣ ﺮﺧﺄﺗ و مﺪﻘﺗ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺎﻣا

نآ ﻲﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ اﺬﻟ ؛دراﺪﻧ طﺎﺒﺗرا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ هﺎﮔداد ﺎﻳ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﺿاﺮﺗ نآ فﻼﺧﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﺪﻨﻳﺰﮔﺮﺑ ار ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻖﻳﺮﻃ )

ةدﺎﻣ 3 ﺴﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺌ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ (

.

يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو

ةدﺎﻋا ناﺮﺒﺟ ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ،لﺪﺑ ،ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻊﺿو

،ﺖﻤﻴﻗ ،ﻲﻟدﺎﻌﻣ ﻞﺜﻣ

.

ﺲﻛﺎﻓ ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻮﺌﺴﻣ

: 44833156 Email: [email protected]

(2)

266 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، هرود 45 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1394

1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ

دراﺪﻧ دﻮﺟو يﺪﻳدﺮﺗ

، نﺎﻳز ﻞﻌﻓ زا ﻪﻛ ﻲﺼﺨﺷ ﻲﻣ ،ﺖﺳا هﺪﺷ رﺮﻀﺘﻣ رﺎﺑ

ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻞﻣﺎﻋ زا ار هﺪﻣآدراو ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ نﺎﻳز

. زﻮﺣ رد ة ﺴﻣ ﺌ يدادراﺮﻗﺮﻴﻏ و يدادراﺮﻗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ

هﻮﻴﺷ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ياﺮﺑ

ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ نﺎﻴﺑ

هﺪﺷ ﻪﻛ ﻲﻫﺎﮔ ﻳ ﻪﺑ يﺮﺴﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﮕﻳﺪﻜ

. ﺪﻳﺎﺑ

زﻮﺣ ،ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﺖﻔﮔ ة

ﺴﻣ ﺌ هﻮﻴﺷ راﺪﻣاو يدادراﺮﻗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫ

ﺮﻈﻧدرﻮﻣ

زﻮﺣ رد ة ﺴﻣ ﺌ يدادراﺮﻗﺮﻴﻏ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ ﺖﺳا

. هﻮﻴﺷ ﻦﻳا ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﺎﻫ ور

ش يﺎﻫ ﻞﻋﺎﻓ ﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺟا

ﻲﻣ نﺎﻳز ﺮﺑ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺴﻣ فاﺪﻫا يﺎﻨﺒﻣ

ﺌ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ

ﻮﺷ ﺪﻧ . ﻦﻳا فﺪﻫ ﺎﻫ ﺎﺒﻋ تر ا زا ﺪﻧ :

نﺎﻳز ﺖﻳﺎﺿر ﺐﻠﺟ ،ترﺎﺴﺧ ﻞﻣﺎﻛ ناﺮﺒﺟ دﺎﻋا و هﺪﻳد

ة يو ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻊﺿو .

ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

مﺎﻈﻧ رد فاﺪﻫا ﻦﻳا ﺖﻟﺎﺻا توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﻮﻴﺷ اﺬﻟ ، نآ ﻦﻴﻣﺄﺗ يﺎﻫ

نﺎﺴﻜﻳ ﺎﻫ ﺖﺴﻴﻧ

.

هﻮﻴﺷ ﻦﻳا ﻪﺘﺳد ﻚﻳ رد ﺎﻫ ترﺎﺒﻋ ﻲﻠﻛ يﺪﻨﺑ

ا زا ﺪﻧ : ﻲﻟدﺎﻌﻣ ناﺮﺒﺟ و ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ

، رد ﻚﻳﺮﻫ ﻪﻛ

ا ﻲﻣ دﻮﻤﻧ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ لﺎﻜﺷ مﺎﻈﻧ رد و ﺪﺑﺎﻳ

ناﺮﺒﺟ رد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ترﺎﺴﺧ دراد يدادراﺮﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ .

ﻲﮔﮋﻳو ،لﺎﻜﺷَا ،مﻮﻬﻔﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد زا ﻚﻳﺮﻫ ﺐﻳﺎﻌﻣ و ﺎﻫ

ود ةﻮﻴﺷ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﻲﻠﻛ )

ﻲﻟدﺎﻌﻣ و ﻲﻨﻴﻋ (

مﺎﻈﻧ رد ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

) ﻦﻣﺎﻛ ا ،ﻪﺘﺷﻮﻧ ،ﻻ ﻳور و ،ناﺮﻳا و مﻼﺳ

ﺔ ﻦﻴﺑ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻲﻠﻠﻤﻟا

( ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻲﻣ

ﻮﺷ د .

2 . ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ 1

دﺎﻋا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ هﺎﮔ ﻪﻛ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ة

نﺎﻳز ﻖﺑﺎﺳ ﻊﺿو هﺪﻳد

)

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1383 ص ، 159 و 160

ﻢﻴﻣﺮﺗ ﺎﻳ (

ﻲﺴﻨﺟ

) ﻲﻨﻴﺴﺣ

،داﮋﻧ 1370 ص ، 91

ﻪﺑ (

ﻲﻣ رﺎﻛ شور زا ،دور ﺴﻣ رد ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ

ﺌ ﺖﻴﻟﻮ

ﺖﺳا ﻲﻧﺪﻣ .

ﺑ ا ﻪ ﻪﺑ نﺎﻳز ﻪﻛ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳ زا ﻲﻳﻮﮔ ﻪﻛ دﻮﺷ ناﺮﺒﺟ يﻮﺤﻧ

زﺎﻏآ هﺪﺸﻧ دراو ﺖﺳا

)

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ ﻦﻴﺸﻴﭘ ص ، 159

.(

ﺴﻣ رد ﻪﭼ ،ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ شور ﻦﻳا ﺌ

رد ﻪﭼ و يﺮﻬﻗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ

ﺴﻣ ﺌ ﻞﻣﺎﻛ ،يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻟﻮ ﻪﺑ شور ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﻣ رﺎﻤﺷ دور . ﺎﺠﻧآزا ﺴﻣ فﺪﻫ ﻪﻛ ﺌ

ناﺮﺒﺟ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ

ﻮﻴﺷ ،ﺖﺳا ترﺎﺴﺧ ﻞﻣﺎﻛ ة

ﺪﺷدﺎﻳ ه نﺎﻳز ﻊﺿو ﻪﻛ نﺎﻳز دورو زا ﺶﻴﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ار هﺪﻳد

ﻲﻣزﺎﺑ ﻲﻣ ﻮﺤﻣ ًﻼﻣﺎﻛ رﺮﺿ و ﺪﻧادﺮﮔ دراد ﺖﻳﻮﻟوا ،دﻮﺷ

. دﺎﻋا ة ﺑ ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻊﺿو ا ﻪ

ﻪﻛ ﺖﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳ

نﺎﻳز ﺺﺨﺷ راﺮﻗ ﻲﺘﻴﻌﺿو رد هﺪﻳد

نﺎﻳز ﻞﻌﻓ ﺮﮔا ﻪﻛ دﺮﻴﮔ ﻲﻤﻧ ثدﺎﺣ رﺎﺑ

ﻲﻣ ،ﺪﺷ نﺎﻨﭼ ﺖﺴﻧاﻮﺗ

ﻪﺘﺷاد ﻲﺘﻴﻌﺿو ﺪﺷﺎﺑ

) ﻲﺟﺎﺣ

،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ﻒﻟا

، ص 68

.(

ﻪﺑ ﻚﻨﻳا ،لﺎﻜﺷا ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻲﻧﺎﻌﻣ زا ﺐﻴﺗﺮﺗ

ﻲﮔﮋﻳو مﺎﻈﻧ رد ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ و نآ يﺎﻫﺎﻨﺜﺘﺳا و ﺐﻳﺎﻌﻣ ،ﺎﻫ ﻲﻣ ﻦﺨﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻢﻴﻳﻮﮔ .

1 . ﻲﻨﻴﻌﻟا ﺾﻳﻮﻌﺘﻟا )

يرﻮﻬﻨﺴﻟا ج ، 1 ص ، 966 ( Restitution in kind ، Reparation en nature ،

(3)

هﻮﻴﺷ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫ

يدادراﺮﻗ ﺮﻴﻏ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رد

267

2 . 1 . ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻲﻧﺎﻌﻣ

،ﺶﻳاﺮﮔ ود ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ مﻮﻬﻔﻣ رد ﻲﻣ هﺪﻳد

دﻮﺷ : دﺪﺠﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﺖﺴﺨﻧ دﺮﻜﻳور

ا ﺶﻴﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ ﺾﻘﻧ ز

؛ﺖﺳا ﻦﻜﻴﻟ ،ﺖﻳﺮﺜﻛا ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ

ترﻮﺻرد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻴﻌﺿو راﺮﻘﺘﺳا ،كﻼﻣ نﺪﺸﻧ ﻊﻗاو

ﺖﺳردﺎﻧ ﻞﻤﻋ

، ﻲﻣ نﺎﻣز رد ﺖﺴﻧاﻮﺗ

دﺎﻋا ة ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺖﻴﻌﺿو ﺪﺷﺎﺑ

) مرﺎﻃ و ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ

،يﺮﺳ 1377 ص ، 229

.(

ﺎﻗ ﺋ ﻼ ،مود مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ن نوﺰﻓا

ﺮﺑ

ﻊﺿو دﺪﺠﻣ يراﺮﻗﺮﺑ ﻦﻴﺸﻴﭘ

ﻏ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ ، ﺰﻴﻧ ﻞﻤﻜﻣ ﺖﻣاﺮ

ﻪﺑ ود رد هﮋﻳو ترﻮﺻ

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻨﻫد ؛

ﺎﺠﻧآ ﻲﻤﻧ ﻦﻴﺑزا ار ﻪﺘﺷﺬﮔ ترﺎﺴﺧ ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻪﻛ دﺮﺑ

و ، ﺰﻴﻧ مﺪﻋ ﺚﺤﺑ رد نﺎﻨﭼ ،ﻊﻔﻨﻟا

رﺮﺿ ﻪﭼ

نﺎﻳز ،ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ،ددﺮﮔ ﻲﻘﻠﺗ ناﺮﺒﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺘﻴﻌﺿو رد ار هﺪﻳد

ﻞﻌﻓ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺪﻫد

نﺎﻳز ﻪﺑ رﺎﺑ ﻲﻤﻧ عﻮﻗو اﺮﻗ ﺖﻴﻌﺿو نآ رد ،ﺖﺳﻮﻴﭘ

ﻲﻣ ر ﺖﻓﺮﮔ

) ﻲﺟﺎﺣ ،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ب ص ، 51 و 52

.(

2 . 2 . ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ لﺎﻜﺷَا

2 . 2 . 1 . يدﺎﻣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ

ﺎﺠﻧآ ترﻮﺻرد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻟﺎﺣ ﻪﺑ ءﻲﺷ يدﺎﻣ نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ﻦﻤﻀﺘﻣ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﻪﻛ ﻊﻗاو

نﺪﺸﻧ نﺎﻳز ﻞﻌﻓ ﻲﻣ رﺎﺑ

ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ،ﺪﺷﺎﺑ

ﻲﻣ دﻮﻤﻧ يدﺎﻣ ﻞﻜﺷ

؛ﺪﺑﺎﻳ

ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ هردﺎﺼﻣ لﺎﻣ

ﻪﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ ردﺎﺼﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ترﺎﺴﺧ ﻦﻴﻋ ،يدﺎﻣ ﻞﻜﺷ

ة ار لﺎﻣ

ﻲﻣ ناﺮﺒﺟ ﻨﻛ ﺪ

) Graefrath,1984: 77

.(

ﻪﺑ يدﺎﻣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺑﻮﻧ

ﺔ دﻮﺧ ياراد ﻪﻧﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳا : لﺎﻣ ﻦﻴﻋ در  .

سﺎﺳاﺮﺑ ةدﺎﻣ

311 نﻮﻧﺎﻗ

،ﻲﻧﺪﻣ

» ﻪﺑ ًﺎﻨﻴﻋ ار بﻮﺼﻐﻣ لﺎﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﺐﺻﺎﻏ

در نآ ﺐﺣﺎﺻ ﺪﻳﺎﻤﻧ

...

« . ﻦﻳا رد ﻪﺘﻜﻧ ود نﺎﻴﺑ هرﺎﺑ

ﺖﺳا يروﺮﺿ :

رد ﻪﻜﻧآ ﻲﻜﻳ ترﻮﺻ

ﻴﻌﻣ ﺎﻳ ﺺﻗﺎﻧ ﻮ

،بﻮﺼﻐﻣ لﺎﻣ نﺪﺷ ب ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ

دﺎﻣ زا ة 329 نﻮﻧﺎﻗ زا ﺪﻳﺎﺑ ار ﺖﻟﺎﺣ ود ،ﻲﻧﺪﻣ

دﻮﻤﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ :

و لﺎﻣ ﻢﻴﻣﺮﺗ نﺎﻜﻣا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﺖﺸﮔزﺎﺑ

ﻪﺑ نآ ،دراد دﻮﺟو لوا ترﻮﺻ

نﺎﻳز ﻲﻣ هﺪﻳد ﻞﻣﺎﻋ ماﺰﻟا ﺪﻧاﻮﺗ نﺎﻳز

ﺪﻫاﻮﺨﺑ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ار .

ﻦﻳا ﺮﻴﻏرد ﻞﻣﺎﻋ ،ترﻮﺻ

نﺎﻳز

نوﺰﻓا ﺮﺑ ﻪﺑ ار ﺺﻗﺎﻧ و ﻢﻟﺎﺳ لﺎﻣ ﺖﻤﻴﻗ توﺎﻔﺗ ﺪﻳﺎﺑ ،لﺎﻣ ﻦﻴﻋ در ﻪﺑ ترﺎﺴﺧ ناﻮﻨﻋ

نﺎﻳز ﺪﻫﺪﺑ هﺪﻳد )

ﺪﻨﻧﺎﻣ دﺎﻣ ة 330 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ ( لﺎﻣ ﺐﻴﻋ ﺎﻳ ﺺﻘﻧ ﻪﻜﻧآﺮﮕﻣ ؛ هﺪﺷدﺎﻳ

ﻪﺑ ﺮﻈﻧ

رد ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻘﻠﺗ ﻒﻠﺗ ﻢﻜﺣ رد ،هﺎﮔداد ﻦﻳا

ﻪﺑ ﺖﺑﻮﻧ ترﻮﺻ

» ﻮﻴﺷ ة لدﺎﻌﻣ

« ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ

ﻲﻣ ﺪﺳر . ﺘﻜﻧ ﺔ رد ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻳد ﺠﻴﺘﻧ رد لﺎﻣ ﺖﻤﻴﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ترﻮﺻ

ﺔ ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻤﻋ يو ،نﺎﻳز

ﺒﻟﺎﻄﻣ ﻖﺣ ﺔ دراﺪﻧ ار يدﺎﻳز ﺖﻤﻴﻗ )

ﻪﺑ ﻦﻴﻣز ﺖﻤﻴﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻨﻧﺎﻣ نآ فاﺮﻃا ندﺮﻛدﺎﺑآ ﺐﺒﺳ

يﻮﺳ زا ﺐﺻﺎﻏ

( ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻋ يدﺎﻳز ﻪﻜﻧآﺮﮕﻣ ؛

، از ﻦﻴﻋ ﻪﻛ ﺋ

ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺪ ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻳز

دﻮﺑ .

(4)

268 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، هرود 45 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1394

ﻚﻠﻣ زا ﺪﻳ ﻊﻠﺧ  عﻮﺿﻮﻣ

ﻲﻧاوﺪﻋ فﺮﺼﺗ

)

،يﺪﻧﻮﺧآ 1368 ص ، 280

.(

ﻖﺑﺎﻄﻣ ةدﺎﻣ 690 نﻮﻧﺎﻗ

ﻲﻣﻼﺳا تازﺎﺠﻣ )

1375 :(

» ﻪﺑ ﺲﻛﺮﻫ ﻪﻨﺤﺻ ﻪﻠﻴﺳو

ﻲﭘ ﻞﻴﺒﻗ زا يزﺎﺳ

،ﻲﻨﻛ ...

ﻪﺑ تردﺎﺒﻣ

ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ...

ﺎﻳ ﻲﻧاوﺪﻋ فﺮﺼﺗ و زوﺎﺠﺗ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺎﻳ ددﺮﮔ

ا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﺎﻳ ﺖﻤﺣاﺰﻣ دﺎﺠﻳا

،ﺪﻳﺎﻤﻧ رﻮﻛﺬﻣ دراﻮﻣ رد ﻖﺣ ز ...

. ﺴﺣ ﺖﺳا ﻒﻇﻮﻣ هﺎﮔداد ﺐ

دﺎﻋا ﺎﻳ ﻖﺣ زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﺎﻳ ﺖﻤﺣاﺰﻣ ﻊﻓر ﺎﻳ ﻲﻧاوﺪﻋ فﺮﺼﺗ ﻊﻓر درﻮﻣ ة

ﻖﺑﺎﺳ لﺎﺣ ﻪﺑ ﻊﺿو

ﺪﻳﺎﻤﻧ

«.

ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ةدﺎﻣ 165 ﻗ ﻲﻧﺪﻣ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ نﻮﻧﺎ )

1379 ش ( ﺰﻴﻧ

» ﻲﺗرﻮﺻرد رد ﻪﻛ

هﺪﺷ ﺖﻋارز ﻲﻧاوﺪﻋ فﺮﺼﺗ درﻮﻣ ﻚﻠﻣ

،ﺪﺷﺎﺑ ...

مﻮﻜﺤﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﻣ ﻪﻟ

فﺮﺼﺘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻒﻠﻜﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يو ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﺒﻳﺮﺨﺗ رﺎﺛآ حﻼﺻا و ﺖﻋارز ندﺮﻛ موﺪﻌﻣ ﻪﺑ ار ﻲﻧاوﺪﻋ ﺪﻳﺎﻤﻧ

«.

يزﺎﺳزﺎﺑ  . ﻪﺑ دﺎﻣ ﺐﺟﻮﻣ ة

329 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻧﺪﻣ :

» ،ﺪﻨﻛ باﺮﺧ ار ﻲﺴﻛ يﺎﻨﺑ ﺎﻳ ﻪﻧﺎﺧ ﻲﺴﻛ ﺮﮔا

ﻪﺑ ار نآ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺎﻨﺑ لوا ترﻮﺻ

...

«.

نﺎﻳز ﻊﺒﻨﻣ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑزا  .

ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻌﻓ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻪﺑ نﺎﻳز

ﻠﻴﺳو ﺮﻤﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﺔ

زا ،دﻮﺷ راﺮﺿا ﻦﻴﺑ

ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻳز زوﺮﺑ ﻊﻧﺎﻣ ،نآ ندﺮﺑ

،هﺪﺷ ﻪﺑ ار ﻊﺿو ﻲﻣرد ﻦﻴﺸﻴﭘ ترﻮﺻ

دروآ . لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ

يراﻮﻳد دﻮﺧ ﻚﻠﻣ رد ﻲﺼﺨﺷ ﻲﻣ

دزﺎﺳ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ﻚﻠﻣ ﻪﺑ اﻮﻫ ﺎﻳ رﻮﻧ نﺪﻴﺳر ﻊﻧﺎﻣ ﻪﻛ

ﻲﻣ ؛دﻮﺷ ةﻮﻴﺷ رد ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﺮﺘﺸﻴﺑ

مﺎﻈﻧ ﺳا راﻮﻳد ﻦﺘﺷادﺮﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ ﺖ

)

،يرﻮﻬﻨﺴﻟا

ﻦﻴﺸﻴﭘ ص ، 966

.(

داﻮﻣ رد 311

و 329 نﻮﻧﺎﻗ ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ ةرﺎﺑرد

ﻪﺑ ماﺰﻟا ،فﻼﺗا و ﺐﺼﻏ

هﺪﻣآ رﺮﺿ ﻊﺒﻨﻣ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑزا و لﺎﻣ ﻦﻴﻋ نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ترﻮﺻ ود ﻪﺑ ﻖﺑﺎﺳ ﻊﺿو نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ﺖﺳا . ﻊﻤﺟ ﺎﻳ ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻳﺮﺸﻧ رد ﺐﻳﺬﻜﺗ و ﻲﻫاﻮﺧرﺬﻋ جرد  آ

ﻪﺨﺴﻧ يرو ﺎﻫ

،ﻢﻠﻴﻓ ،بﺎﺘﻛ ي

ﻲﺳ و يد ...

ﻣ ﺖﻴﻣﻮﻜﺤﻣ ﻢﻜﺣ رﺎﺸﺘﻧا و ﻦﻫﻮ )

رد صﻮﺼﺧ يﺮﺘﻔﻣ

( يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫرﺮﺿ رد

) ﻲﺟﺎﺣ

،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ب ص ، 57 و 58

.(

هﻮﻴﺷ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ هﻮﻴﺷ ﻦﻳا ﺖﺳا ﻊﻤﺟ ﻞﺑﺎﻗ ،ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻢﻜﺣ درﻮﻣ ﻲﻟﻮﭘ و ﻲﻟﺎﻣ ناﺮﺒﺟ رﺎﻨﻛ رد و دﺮﻴﮔ

. داﻮﻣ رد اﺬﻟ 8

و 10 ﺴﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺌ

ﺖﻴﻟﻮ

اﻮﺧرﺬﻋ ﻖﻳﺮﻃ زا رﺮﺿ ﻊﻓر ﻪﺑ ﻢﻜﺣ ،ﻲﻧﺪﻣ ﺘﺷﻮﻧ ﺐﻳﺬﻜﺗ و ﻲﻫ

ﺔ ﺪﻳاﺮﺟ رد جرد و ،ﺰﻴﻣآاﺮﺘﻓا

نﺎﻳز ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑزا و ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻊﺿو نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ياﺮﺑ ،نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ و ﺶﻴﭘ رﺎﺑ

هﺪﺷ ﻲﻨﻴﺑ

ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻤﺷ

ﻲﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﻫرﺮﺿ ناﺮﺒﺟ ياﺮﺑ ﻲﻟﺎﻣ ترﺎﺴﺧ ﻪﺑ ﻢﻜﺣ و دﻮﺷ

ﺖﺳا . ﻖﺑﺎﻄﻣ دﺎﻣ ة 17 ﻣﺄﺗ تﺎﻣاﺪﻗا نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻨﻴ

) 1339 ش :(

» ﺎﻨﻣ هﺎﮔﺮﻫ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﻳ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﻓ

هﺎﮔداد ،ﺪﻳﺎﻤﻧ بﺎﺠﻳا ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲﻋﺪﻣ ةﺪﻨﻨﻛردﺎﺻ

زا ﺲﭘ ار ﻢﻜﺣ رﺎﺸﺘﻧا رﻮﺘﺳد ،ﻢﻜﺣ

ﻪﺑ ،ﺖﻴﻌﻄﻗ ﺔﻨﻳﺰﻫ

مﻮﻜﺤﻣ ﻲﻣ ردﺎﺻ ﻪﻴﻠﻋ ﺪﻳﺎﻤﻧ

. ﻪﻛ ﻲﻤﻬﺘﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﻳ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ هﺎﮔﺮﻫ

هدﺮﻛ ﻞﺻﺎﺣ ﺖﺋاﺮﺑ ﺖﻴﻌﻄﻗ زا ﺲﭘ ار ﺖﺋاﺮﺑ ﻢﻜﺣ رﺎﺸﺘﻧا رﻮﺘﺳد هﺎﮔداد ،ﺪﻳﺎﻤﻧ بﺎﺠﻳا ﺖﺳا

ﺎﺿﺎﻘﺗ ﻪﺑ يذ ي ﻨﻳﺰﻫ ﻪﺑ ﻲﺿﺎﻘﺘﻣ ﺎﻳ و ﻊﻔﻧ ﺔ

مﻼﻋا ﺪﻨﻨﻛ ة ﻲﻣ ردﺎﺻ مﺮﺟ ﺪﻳﺎﻤﻧ

«.

نﻮﻧﺎﻗ ﻖﺑﺎﻄﻣ

(5)

269

تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ 1364

ش ﻲﺗرﻮﺻرد ، ﻲﺒﻟﺎﻄﻣ ،تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ رد ﻪﻛ

ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻳ و ﺶﺤﻓ ،اﺮﺘﻓا ،ﻦﻴﻫﻮﺗ

يذ ،دﻮﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻚﻴﻛر ظﺎﻔﻟا ﻲﻣ ﻊﻔﻧ

ﻚﻳ فﺮﻇ ار نآ ﺦﺳﺎﭘ ﺪﻧاﻮﺗ هﺎﻣ

ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺒﺘﻛ

ﻲ ياﺮﺑ

ﻒﻇﻮﻣ ﻪﻳﺮﺸﻧ و ﺪﺘﺳﺮﻔﺑ ﻪﻳﺮﺸﻧ نﺎﻤﻫ ﺖﺳا

نآ ود زا ﻲﻜﻳ رد ار ةرﺎﻤﺷ

هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ زا ﺲﭘ

ﺦﺳﺎﭘ لﻮﺻو ﻞﺻا ﻪﻛ فوﺮﺣ نﺎﻤﻫ ﺎﺑ و نﻮﺘﺳ و ﻪﺤﻔﺻ نﺎﻤﻫ رد ،

هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺐﻠﻄﻣ

ﺖﺳا ﺪﻳﺎﻤﻧ پﺎﭼ ﻲﻧﺎﺠﻣ ، )

ةدﺎﻣ 23 ( و ترﺎﺴﺧ دورو ترﻮﺻ رد ياﺮﺑ ،

ﺔﺒﻟﺎﻄﻣ ناﺮﺒﺟ نآ ،

ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ دﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺢﻟﺎﺻ هﺎﮔداد )

ةﺮﺼﺒﺗ 1 ةدﺎﻣ 30 .(

2 . 2 . 2 . ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ

ﻲﻣ درﻮﻣ ﺐﺴﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﻚﻳ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻤﻀﺘﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻞﻜﺷ

نﺎﻳز ﻞﻤﻋ ﺎﻳ ﻢﻴﻤﺼﺗ حﻼﺻا ﺎﻳ و لﺎﻄﺑا ،ﻮﻐﻟ دﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ رﺎﺑ

. يدﺪﻌﺘﻣ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ناﺮﻳا ﻦﻴﻧاﻮﻗ رد

ﻦﻳا زا ةﻮﻴﺷ ﻲﻣ هﺪﻳد ناﺮﺒﺟ ترﺎﺒﻋ ﻪﻛ دﻮﺷ

ا زا ﺪﻧ :

لﻮﻌﺠﻣ ﺪﻨﺳ لﺎﻄﺑا  .

ﻖﺑﺎﻄﻣ دﺎﻣ ة 221 ﻲﻧﺪﻣ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ نﻮﻧﺎﻗ )

1379 ش ( ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ، هﺎﮔداد

يﺪﻨﺳ

،ﺪﻧاﺪﺑ لﻮﻌﺠﻣ ار ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

لﻮﻌﺠﻣ ﺖﻤﺴﻗ ﺎﻳ و دﻮﺷ هدﺮﺑ ﻦﻴﺑزا ﺪﻨﺳ مﺎﻤﺗ ﺪﻳﺎﺑ

هداد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ و ﻮﺤﻣ ﻲﺗﺎﻤﻠﻛ ﺎﻳ ددﺮﮔ لﺎﻄﺑا ﺪﻨﺳ يور رد ﻦﻴﻴﻌﺗ ،دﻮﺷ

ﻒﻴﻠﻜﺗ دﺮﻛﺪﻫاﻮﺧ .

دﺎﻋا  ة رﺎﻛ زا ﻲﻘﻴﻠﻌﺗ ﺮﮔرﺎﻛ يرﺎﻛ ﺖﻴﻌﺿو .

ﻮﻴﺷ ﻦﻳا ة داﻮﻣ رد ،ناﺮﺒﺟ 20

، 29 و 165

رﺎﻛ نﻮﻧﺎﻗ )

1369 ش ( ﻪﺑ ﻲﻨﺷور هﺪﻣآ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ةدﺎﻣ 20 :

» ...

ﺪﻧاﻮﺘﻧ ﺎﻣﺮﻓرﺎﻛ هﺎﮔﺮﻫ

هدﻮﺑ ﻪﺟﻮﻣ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺴﻣ ﺮﮔرﺎﻛ ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭙﻧ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﺖﺑﺎﺛ ﻴﻫ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ ،ﺖﺳا

ﺌ ،رﻮﺑﺰﻣ ﺖ

ﺟاﺮﻣ ﺦﻳرﺎﺗ زا يو دﺰﻣ ﺎﻳ قﻮﻘﺣ ﻦﺘﺧادﺮﭘ و رﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﮔرﺎﻛ نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ﻪﺑ ﻒﻠﻜﻣ ﻪﺑ ﻪﻌ

ﻲﻣ هﺎﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ،ﺪﻨﻛ تﺎﺒﺛا ار نآ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺮﮔا و ﺪﺷﺎﺑ

ﺑﺎﺳ لﺎﺳﺮﻫ يازا ﻘ

ﺔ ،رﺎﻛ 45 دﺰﻣ ﻦﻳﺮﺧآ زور

ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺖﺧادﺮﭘ يو ﻪﺑ

«.

دﺎﻣ ة 29 ﻲﻣ رﺮﻘﻣ ﺰﻴﻧ دراد

:

» ﻲﺗرﻮﺻرد ﻴﻫ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻛ

ﺌ ﺖ

ﻴﺣﺎﻧ زا دادراﺮﻗ ﻖﻴﻠﻌﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﺎﻣﺮﻓرﺎﻛ ،فﻼﺘﺧا ﻞﺣ ﺔ

قﺎﻘﺤﺘﺳا ﺮﮔرﺎﻛ ،دﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﮔرﺎﻛ

ﺧ ﺖﻓﺎﻳرد ﺪﻫاﻮﺧ ار ﻖﻴﻠﻌﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ترﺎﺴ

زا ﻲﻘﻴﻠﻌﺗ ﺮﮔرﺎﻛ ﺖﺳا ﻒﻠﻜﻣ ﺎﻣﺮﻓرﺎﻛ و ﺖﺷاد

ﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ يو ﻖﺑﺎﺳ رﺎﻛ ﻪﺑ ار رﺎﻛ

«.

ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﺎﻣ

ة 165 نﻮﻧﺎﻗ هﺪﺷدﺎﻳ :

» ﻲﺗرﻮﺻرد ﻪﻛ

ﻴﻫ ﺌ ﺮﮔرﺎﻛ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻢﻜﺣ ،داد ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺟﻮﻣﺮﻴﻏ ار ﺮﮔرﺎﻛ جاﺮﺧا ،فﻼﺘﺧا ﻞﺣ ﺖ

ﻖﺣ ﺖﺧادﺮﭘ و ﻲﺟاﺮﺧا ﺦﻳرﺎﺗ زا ار وا ﻲﻌﺴﻟا

ﻲﻣ ردﺎﺻ جاﺮﺧا ﺮﻴﻏرد و ﺪﻨﻛ

ﻦﻳا ترﻮﺻ

دﺎﻣ رد جرﺪﻨﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ تاﻮﻨﺳ ﻖﺣ ﺬﺧا لﻮﻤﺸﻣ ،ﺮﮔرﺎﻛ ة

27 ﺪﻫاﻮﺧ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا دﻮﺑ

«.

ﻮﻐﻟ  زا ﺮﺛا و تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻲﺘﻟود يﺎﻫﺪﺣاو تﺎﻣاﺪﻗا

ﻪﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ناﻮﻳد مﺎﻜﺣا ﺐﺟﻮﻣ

يرادا . ﺪﻨﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ 1

- دﺎﻣ ﻒﻟا ة 10 نﻮﻧﺎﻗ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ و تﻼﻴﻜﺸﺗ يرادا ﺖﻟاﺪﻋ ناﻮﻳد

) 1392 ش ( ، ﻦﻳا ناﻮﻳد

» رد ﻲﻘﻴﻘﺣ صﺎﺨﺷا تﺎﺿاﺮﺘﻋا و تﺎﻤﻠﻈﺗ و تﺎﻳﺎﻜﺷ ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻴﺳر

ﻲﺘﻟود يﺎﻫﺪﺣاو تﺎﻣاﺪﻗا و تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ زا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺎﻳ ...

« ﻪﺑ و دراد ﺖﻴﺣﻼﺻ دﺎﻣ ﺐﺟﻮﻣ

ة

(6)

270 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، هرود 45 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1394

11 نﻮﻧﺎﻗ هﺪﺷدﺎﻳ :

» ﻲﺗرﻮﺻرد ﻊﻴﻴﻀﺗ ﺐﺟﻮﻣ ،ﺖﻳﺎﻜﺷ عﻮﺿﻮﻣ تﺎﻣاﺪﻗا و تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻪﻛ

هﺪﺷ صﺎﺨﺷا قﻮﻘﺣ ﺒﻌﺷ ،ﺪﺷﺎﺑ

ﺔ ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻨﺒﻣ ﻲﻀﺘﻘﻣ ﻢﻜﺣ ،ه ﻮﻐﻟ ﺎﻳ يأر ﺾﻘﻧ ﺮﺑ

ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻜﺷ فﺮﻃ ماﺰﻟا ﺎﻳ ﺖﻳﺎﻜﺷ درﻮﻣ ماﺪﻗا و ﻢﻴﻤﺼﺗ زا ﺮﺛا دﺎﻋا

ة ﻊﻴﻴﻀﺗ قﻮﻘﺣ ،هﺪﺷ

ردﺎﺻ ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ

«.

ﺴﻣ ﺪﻋاﻮﻗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ،لﺎﻄﺑا ﻢﻜﺣ ﻦﻳا ﺌ

لﺎﻤﻋا ﻲﻳﺎﺟ رد و ﺖﺳا ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ

ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ ﻲﺘﻟود يﺎﻫﺪﺣاو تﺎﻣاﺪﻗا و تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ا قﻮﻘﺣ ﻊﻴﻴﻀﺗ و رﺮﺿ ﺐﺟﻮﻣ

صﺎﺨﺷ

ﻲﻗﻮﻘﺣ و ﻲﻘﻴﻘﺣ ددﺮﮔ

. ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ رﺮﺿ ﺄﺸﻨﻣ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑزا ﺎﺑ ،صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ناﻮﻳد مﺎﻜﺣا

دﺎﺠﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺑ هﺪﺷ

ﺐﺒﺳ يﺎﻫﺪﺣاو تﺎﻣاﺪﻗا و تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻲﺘﻟود

ﺖﺳا ﻊﻗاورد ،

دراو تارﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ رد ﻲﺷور هﺪﺷ

دﺎﻋا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻗﻮﻘﺣ و ﻲﻘﻴﻘﺣ صﺎﺨﺷا ﻪﺑ ة

ﻊﺿو

ﻪﺑ ﻖﺑﺎﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ

دور .

دﺎﻋا  ﺮﺑاﺮﺑ ،هﺪﺷ جاﺮﺧا ﺎﻳ ﻖﻴﻠﻌﺗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ ﻪﻛ ﻲﻣﺪﺨﺘﺴﻣ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ ه ناﻮﻳد مﺎﻜﺣا

يرادا ﺖﻟاﺪﻋ .

رد ﻲﻄﻳاﺮﺷ رد ناﻮﻳد ﻪﻛ ﻪﺑ ﻲﻣاﺪﺨﺘﺳا قﻮﻘﺣ ﻊﻴﻴﻀﺗ صﻮﺼﺧ

ﺪﻨﺑ دﺎﻨﺘﺳا 3

ةدﺎﻣ 10 يرادا ﺖﻟاﺪﻋ ناﻮﻳد ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ و تﻼﻴﻜﺸﺗ نﻮﻧﺎﻗ )

1392 ش (

، ﻢﻜﺣ ﺖﺸﮔزﺎﺑ

ﻲﻣﺪﺨﺘﺴﻣ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ ار

ﻲﻣ ردﺎﺻ ﺮﻴﻏ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ هﺪﺷ جاﺮﺧا ﺎﻳ ﻖﻴﻠﻌﺗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ

،ﺖﺳا ةدﺎﻋا ﻊﺿو

ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻲﻣ هدﺮﻤﺷ ﻮﺷ

د .

2 . 3 . ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺐﻳﺎﻌﻣ و ﺎﻫ

2 . 3 . 1 . ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫ

ﻮﻴﺷ  ة نﺎﻳز ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ نﺎﻳز ﻞﻌﻓ عﻮﻗو زا ﻞﺒﻗ ﺖﻴﻌﺿو رد ار هﺪﻳد

ﻚﻳدﺰﻧ ﺎﻳ رﺎﺑ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﻣ راﺮﻗ نآ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﺿو ياﺮﺑ اﺬﻟ ؛ﺪﻫد

دراد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ يو

) O'Connell, 1985: 72

.(

نﺎﻳز ﺮﮔا  ﻖﺣ هﺪﻳد ﺔﺒﻟﺎﻄﻣ

يو ياﺮﺑ لدﺎﻌﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ًﺎﻓﺮﺻ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ار ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ

نﺎﻜﻣا ﻪﭼ و دﻮﺸﻧ ناﺮﺒﺟ ًﺎﻌﻗاو يو ترﺎﺴﺧ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﻳﺬﭘ ياﺮﺑ لﺎﻣ ﻞﺻا ﺎﺴﺑ

نﺎﻳز ﻪﺘﺷاد نآ ﻲﻌﻗاو ﺖﻤﻴﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ شزرا هﺪﻳد ﺪﺷﺎﺑ

) Lawson, 1980: 173

.(

نﺎﻳز ﺮﮔا  هﺪﻳد راواﺰﺳ ﻞﻣﺎﻋ رﺎﺴﻋا و ﻲﮕﺘﺴﻜﺷرو ترﻮﺻرد ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ،نﺎﻳز

ﺪﺳﺮﺑ دﻮﺧ ﺐﻠﻃ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ

) Ibid

.(

دﺎﻋا  ة ﺖﺴﻴﻧ نﺎﻳز ناﺰﻴﻣ تﺎﺒﺛا مﺰﻠﺘﺴﻣ ًﻻﻮﺻا ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻊﺿو

) Stoll, chap 8

.(

ﻮﻴﺷ  ة ﺘﺣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻲ

نﺎﻳز ﻢﻫ روﺪﻘﻤﻟا ار يدﺎﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣ ناﺮﺒﺟ نﺎﻳز ﻢﻫ و ﺪﻨﻛ

يﻮﻨﻌﻣ يﺎﻫ

ار ، ﻲﻣ نﺎﻳز شﺮﺘﺴﮔ ﻊﻧﺎﻣ ﺰﻴﻧ و

ﻮﺷ د

) ﻲﺟﺎﺣ

،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ﻒﻟا ص ، 65

.(

2 . 3 . 2 . ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺐﻳﺎﻌﻣ

ﻲﻨﺘﺒﻣ مﺎﻜﺣا ياﺮﺟا  ﺖﺳا ﺮﺗراﻮﺷد ﻲﻟﻮﭘ ﺖﻴﻣﻮﻜﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺮﺑ

.

(7)

271

نﺎﻳز زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ  نﺎﻳز ﻲﺧﺮﺑ و ﻲﻤﺴﺟ يﺎﻫ

ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ ﻦﻜﻤﻣ

ﻴﻧ ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺴ ةﻮﻴﺷ

ﺪﻫاﻮﺧ يﺪﻘﻧ ناﺮﺒﺟ ،ﻲﻠﻤﻋ دﻮﺑ

) Stoll,op.cit.:8,131/Rogers,1994: 646-650

.(

ﻲﻤﻧ ﺮﺑرد ار ﻪﺘﺷﺬﮔ تارﺎﺴﺧ و ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ هﺪﻨﻳآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ  دﺮﻴﮔ

. روﺪﺻ اﺬﻟ

ﺮﺑ ﻢﻜﺣ ﻊﻧﺎﻣ ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ يﺎﻨﺒﻣ نﺎﻳز ﺖﺳاﻮﺧرد

ﺎﺗ هدراو ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ هﺪﻳد

اﺮﺟا نﺎﻣز ﻲﻤﻧ ﻢﻜﺣ ي

ﺪﺷﺎﺑ

) ﻲﻨﻴﺴﺣ ﻦﻴﺸﻴﭘ ،داﮋﻧ ص ، 91

؛ ﻦﻴﺸﻴﭘ ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ ص ،

162 و 163

.(

2 . 4 . ﻮﻴﺷ ة مﺎﻈﻧ رد ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

ﻳور و ﺎﻫرﻮﺸﻛ قﻮﻘﺣ رد ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﻲﻨﻴﻋ شور ﺔ

ﻦﻴﺑ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻢﻛ ﻲﻠﻠﻤﻟا

ﻪﺑ ﺶﻴﺑو ﺖﻴﻤﺳر

هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﺳا

، مﺎﻈﻧ رد ﺎﻣا توﺎﻔﺘﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﺳ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

دراد راﺮﻗ :

2 . 4 . 1 . ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻮﻴﺷ ناﻮﻨﻋ

ة ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا

مﺎﻈﻧ ﻲﻀﻌﺑ رد ﺎﻜﻳﺮﻣا و ﺲﻴﻠﮕﻧا ﻪﻠﻤﺟزا ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

) Stoll, op.cit.:63/ Rogers, op.cit.: 632./

Williams, 1976:6

ﺴﻣ ﻲﻠﺻا ﺮﺛا ،(

ﺌ ﻞﻣﺎﻋ ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ ترﺎﺴﺧ يﺪﻘﻧ ناﺮﺒﺟ ﻪﺑ نﺎﻳز

هﺪﻣآدراو ،ﺖﺳا

ﺴﻣ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺗارﺎﺴﺧ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ و ﺌ

هﺪﺸﻧ ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ ﺪﻧا

) Stoll, op.cit.

1(

. ﻦﻣﺎﻛ مﺎﻈﻧ رد ﺴﻣ ﻲﻋﻮﻧ ﺮﺛا ،ﻻ

ﺌ ﺖﺳا ترﺎﺴﺧ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ

) Heuston and Shambers, 1981:8

،(

ﻊﻨﻣ يﺎﻫراﺮﻗ و لﺎﻣ ﻦﻴﻋ در رد ار ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ شور و

2

ﻲﻣ ﺳﺎﺧﺮﺑ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﻧاد هﺎﮔداد رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد و ﺖﺳا فﺎﺼﻧا ﻢﺘﺴﻴﺳ زا ﻪﺘ

فﺎﺼﻧا يﺎﻫ ﻪﺑ

ﻲﻣ ﻢﻜﺣ نآ ﺪﺷ

، هﺎﮔداد رد هزوﺮﻣا ﺎﻣا ﻦﻣﺎﻛ يﺎﻫ

هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺰﻴﻧ ﻻ ﺖﺳا

) Stoll,

op.cit./O'Connell, op.cit.:72

.(

ياﻮﻋد ،ﺲﻴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ رد ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ زرﺎﺑ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﻪﻠﻤﺟزا

ﺲﭘزﺎﺑ ﻲﺒﺼﻏ ﻦﻴﻣز يﺮﻴﮔ ﻋ فﺮﺼﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﻳ 3

و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ فﺮﺼﺘﻣ ﺎﻳ ﺐﺻﺎﻏ زا ﻲﻧاوﺪ ﺰﻴﻧ

ﻲﻟﻮﻘﻨﻣ لاﻮﻣا دادﺮﺘﺳا ياﻮﻋد ﺖﺳا4

ﻪﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ فﺮﺼﺗ ﺎﻳ ﻒﻴﻗﻮﺗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ رﻮﻃ ﺪﻧا

. قﻮﻘﺣ رد

ﺮﺑ هﺎﮔداد ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ شور ﻲﻟﻮﭘ ﺖﻣاﺮﻏ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ،رﻮﺸﻛ ﻦﻳا هﺪﻧرادزﺎﺑ يﺎﻫراﺮﻗ روﺪﺻ ﺎﺑ درﻮﻣ ﺐﺴﺣ مﺰﻠﻣ ﺎﻳ 5

هﺪﻨﻨﻛ

)6 Stoll, op.cit.:65

نﺎﻴﻣزا ار رﺮﺿ ﻊﺒﻨﻣ ،(

ﻲﻣﺮﺑ دراد . ًﻻﻮﻤﻌﻣ هﺪﻧرادزﺎﺑ راﺮﻗ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ

ﻲﻣ ردﺎﺻ ﺖﻤﺣاﺰﻣ ﺐﻜﺗﺮﻣ ،دﺮﻓ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﻪﺑ يﺪﻌﺗ ﺎﻳ 7

1 . ﺴﻣ رد ،ﺲﻴﻠﮕﻧا قﻮﻘﺣ رد ﺌ

ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻴﻋ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ رﺎﺒﺟا ﺰﻴﻧ يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻟﻮ Specific Performance)

( ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا ناﺮﺒﺟ ،

ﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا آ ﻪ

ﻲﻣ ﻢﻜﺣ ن دﻮﺷ . ر . ك Goodhart, 1986: 18 & next..

2 . injunction

3 . Ejectment, Recovery of Land 4 . Chattel, Personal Property 5 . Prohibitory Injunction 6 . Mandatory Injunction 7 . Nuisance

(8)

272 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، هرود 45 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1394

ناﺮﮕﻳد لاﻮﻣا ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ1

) Brazier,1998:473

،(

مﺰﻠﻣ راﺮﻗ و ﺰﻴﻧ هﺪﻨﻨﻛ

ا ﻪﺑ هﺪﻧاﻮﺧ ماﺰﻟا ياﺮﺑ ﺐﻠﻏ

ﻲﻣ ردﺎﺻ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻞﻌﻓ مﺎﺠﻧا ﺑ ماﺰﻟا ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛دﻮﺷ

نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﺑ رﻮﻧ نﺪﻴﺳر ﻊﻧﺎﻣ راﻮﻳد ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻪ

) Ibid

،(

ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻲﻋﻮﻧ و رﺮﺿ ﻊﺒﻨﻣ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑزا ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا

) ﻲﺟﺎﺣ

،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ب ص ، 70 - 68

.(

2 . 4 . 2 . تﺎﻀﻗ رﺎﻴﺘﺧا رد ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ

مﺎﻈﻧ ﻲﺧﺮﺑ رد ﺮﺼﻣ ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

) ﻦﻴﺸﻴﭘ ،يرﻮﻬﻨﺴﻟا ص ،

966

نﺎﻨﺒﻟ و ( )

،ﺐﻴﻘﻧ 1984 م ،

ص 384

ﺖﺳا ﻲﻟﻮﭘ لدﺎﻌﻣ ﺎﺑ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﺎﻧﺎﻤﻫ هﺪﻋﺎﻗ ،(

. دﻮﺧ ﺪﻳﺪﺣﻼﺻ ﺎﺑ ﻲﺿﺎﻗ ﻦﻜﻴﻟ

ﻲﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ،ﺖﻣاﺮﻏ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ ﻢﻜﺣ يﺎﺟ و

ﺎﻳ نوﺰﻓا نآﺮﺑ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻢﻜﺣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻪﺑ ،

) ،ﺎﺳاررﻮﻟ

1375 ص ، 151 Bell, 1998: 396 ؛

.(

ةدﺎﻋا مﺎﻈﻧ و ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ رد ﻦﻴﺸﻴﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﻊﺿو ،ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ

ﻮﻬﻔﻣ نﺎﻳز ﺖﻴﻌﺿو ﻊﻓر يﺎﺘﺳار رد لﻮﻤﻌﻣ تﺎﻣاﺪﻗا مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ و دراد ﻊﻴﺳو ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و رﺎﺑ

ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻳز زا

ﻮﺷ د

) Stoll, op.cit.:63

.(

ﺮﺑ دﺎﻣ سﺎﺳا ة

171 نﻮﻧﺎﻗ زﺎﺠﻣ ﻲﺿﺎﻗ ،ﺮﺼﻣ ﻲﻧﺪﻣ

ﺖﺳاﻮﺧرد ﺮﺑﺎﻨﺑ و ،لاﻮﺣا و عﺎﺿوا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﺎﺑ ﺖﺳا نﺎﻳز

هﺪﻳد دﺎﻋا ﻪﺑ ﻢﻜﺣ ، ة

ﺖﻴﻌﺿو

ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻦﻴﺸﻴﭘ

، دﺎﻣ ﻖﺒﻃ و ة

136 رد ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻘﻧ ناﺮﺒﺟ ﺮﺑ ﻞﺻا ،نﺎﻨﺒﻟ دﻮﻘﻋ و تﺎﺒﺟﻮﻣ نﻮﻧﺎﻗ

رﺎﻛزا لﺪﺑ نﻮﭽﻤﻫ يدراﻮﻣ ﻪﺑ رﺮﺿ و ﻲﮔدﺎﺘﻓا

ﻲﻣ رﺎﻛ ﻲﻣ ﻲﺿﺎﻗ ﻪﺘﺒﻟا ؛دور ار ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺎﺗ ﺎﺠﻧآ دﺮﻴﮕﺑ ﺮﻈﻧرد ،دراد رﺮﻀﺘﻣ ﺖﺤﻠﺼﻣ ﺎﺑ ار ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ .

ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ هوﻼﻋ

ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻧ ﻞﻜﺷ

ﺪﻳاﺮﺟ رد ﺮﺸ ﺪﺷﺎﺑ

) ﻲﺟﺎﺣ ،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ب ص ، 70 و 71

.(

2 . 4 . 3 . ﺮﺑ مﺪﻘﻣ ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺮﮕﻳد

هﻮﻴﺷ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫ

مﺎﻈﻧ زا ﻲﻫوﺮﮔ رد مﻼﺳا ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

) ﻲﺟﺎﺣ

،يﺰﻳﺰﻋ 1380

،ﻒﻟا ص 67

،(

ناﺮﺒﺟ

ﻲﻨﻴﻋ

، ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﻲﻋﺮﻓ هار ،لﻮﭘ ﻪﺑ ﺖﻣاﺮﻏ ﺖﺧادﺮﭘ و ،ﻲﻠﺻا هار ﺮﻤﺷ

ﻲﻣ هد ﺷ دﻮ .

ﻞﻣﺎﻋ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ترﻮﺻرد نﺎﻳز ،ترﺎﺴﺧ ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ نﺎﻳز

ﻲﻣ هﺪﻳد ﺪﻫاﻮﺨﺑ ار ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺪﻧاﻮﺗ .

ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ نﺎﻳز ﺪﻧاﻮﺗ

ﺔﺘﺳاﻮﺧ دﻮﺟوﺎﺑ نﺎﻳز

ﺪﻳﺎﻤﻧ لﺎﻤﻋا ار ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ،هﺪﻳد .

ﻪﺘﻜﻧ ﺖﺳا ﻦﻳا

ﻪﻛ ،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ مﺪﻘﺗ ةﺪﻋﺎﻗ

ﻲﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ و ﺖﺴﻴﻧ هﺮﻣآ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﺿاﺮﺗ نآ فﻼﺧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

. ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ

ﻮﻴﺷ ناﺮﻳا ة

ﺴﻣ رد ترﺎﺴﺧ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺌ

داﻮﻣ رد ار ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ 311

و 329 ﻪﺑ ، ﺐﻴﺗﺮﺗ

و ،فﻼﺗا و ﺐﺼﻏ صﻮﺼﺧرد داﻮﻣ رد يدادراﺮﻗ تاﺪﻬﻌﺗ رد

222

، 237 و 238 ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ هدﺮﻛ

ﺮﻳﺎﺳ ﺮﺑ و هﻮﻴﺷ

ﺎﻫ هداد ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺖﺳا

. دﺎﻣ ﺎﻣا ة 3 ﺴﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺌ

و هﻮﻴﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ صﻮﺼﺧرد ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮ

ﺒﺟ ﺖﻴﻔﻴﻛ هداد رﺎﻴﺘﺧا هﺎﮔداد ﻪﺑ ،ترﺎﺴﺧ ناﺮ

ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ مﺪﻘﺗ ﺖﻳﺎﻋر ﻪﺑ مﺰﻠﻣ هﺎﮔداد و ﺖﺳا

ﺖﺴﻴﻧ . ﻲﻣﻼﺳا قﻮﻘﺣ رد

، رد ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻲﻄﻳاﺮﺷ

ﺮﺑ مﺪﻘﻣ ،دراد دﻮﺟو نآ حﺮﻃ نﺎﻜﻣا ﻪﻛ

ﻲﻟﺪﺑ ناﺮﺒﺟ ﺖﺳا

) ﻦﻴﺸﻴﭘ ص ، 66

.(

رد ﻲﻟدﺎﻌﻣ و ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ زا ﻲﻳﺎﻳﻮﮔ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ،ﻪﻴﻣﺎﻣا ﻪﻘﻓ رد

1 . Trespass

(9)

273

ﺴﻣ ﺌ اﺮﻗ و يﺮﻬﻗ ﺖﻴﻟﻮ حﺮﻄﻣ يدادر

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻴﻋ ﻪﻛ مادﺎﻣ ،ﺐﺼﻏ بﺎﺑ رد ﻪﻜﻧآ ﻪﻠﻤﺟزا ؛

ﺎﻳ بﻮﻴﻌﻣ ﺪﻨﭼﺮﻫ ؛ﺪﻧادﺮﮔﺮﺑ ﻚﻟﺎﻣ ﻪﺑ ار نﺎﻤﻫ ﺖﺳا ﺐﺟاو ﺐﺻﺎﻏ ﺮﺑ ،ﺖﺳا ﻲﻗﺎﺑ ﻪﺑﻮﺼﻐﻣ هﺪﺷ ﺺﻗﺎﻧ

، ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺖﻘﺸﻣ ﺎﺑ ﻦﻴﻋ در ﺎﻳ

) ج ،ﻲﻔﺠﻧ 37 ﻲﺑ ، ﺎﺗ ص ، 75

؛ ﻟا ج ،ﻲﻠﻴﺣﺰ 6

، 1997 م ص ، 4800

.(

ﻲﺗرﻮﺻرد ارز بﻮﺼﻐﻣ ﻦﻴﻣز رد ﺐﺻﺎﻏ ﻪﻛ

ﺖﺧرد ،ﺪﻨﻛ ﺖﻋ درﺎﻜﺑ

،ﺪﻳﺎﻤﻧ ثاﺪﺣا ﻲﻳﺎﻨﺑ ﺎﻳ

ﻟازا و ﻊﻠﻗ ﻪﺑ ﻒﻠﻜﻣ ﺔ

لادﻮﮔ ندﺮﻛﺮﭘ و ﻦﻴﻣز ﺢﻴﻄﺴﺗ ﺰﻴﻧ و ﺎﻨﺑ ﺎﻳ ﺖﺧرد ،ﺖﻋارز دﻮﺑﺪﻫاﻮﺧ ﺎﻫ

) ج ،طﻮﺴﺒﻤﻟا ،ﻲﺳﻮﻃ 3

ﻲﺑ ، ﺎﺗ ص ، 73

؛ ﻦﻴﺸﻴﭘ ،ﻲﻔﺠﻧ ص ،

205

؛ ج ،ﻪﻠﻴﺳﻮﻟاﺮﻳﺮﺤﺗ ،ﻲﻨﻴﻤﺧ 2

ﻲﺑ ، ﺎﺗ ص ، 165

.(

ﺮﮔا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

نآ كﺎﺧ زا ﻲﺸﺨﺑ و ،ﺐﺼﻏ ار ﻲﻨﻴﻣز ﻲﻣ ﻚﻟﺎﻣ ،ﺪﻨﻛ ﻞﻘﺘﻨﻣ يﺮﮕﻳد يﺎﺟ ﻪﺑ ار

هوﻼﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﺑ

ﻒﻠﻜﻣ ار ﺐﺻﺎﻏ ،كﺎﺧ ﻦﻴﻋ دادﺮﺘﺳا ﺪﻳﺎﻤﻧ

ﺪﻧاﺮﺘﺴﮕﺑ ﻦﻴﻣز يور ﻖﺑﺎﺳ نﻮﭽﻤﻫ ار نآ ﻪﻛ

) ،ﻲﺳﻮﻃ

ﻦﻴﺸﻴﭘ ص ، 75

دﺎﻋا و ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ زرﺎﺑ قاﺪﺼﻣ ،ﻪﺳ ﺮﻫ ﻪﻛ (

ة ﺖﺳا ﻖﺑﺎﺳ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﻊﺿو .

ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﻪﻣﺎﻋ ﻪﻘﻓ رد ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ

ﺎﻣا ﻪﻘﻓ ﺖﺳا ﻪﻴﻣ . بﺎﺘﻛ رد ﻪﻣﺎﻋ يﺎﻬﻘﻓ ﻲﺧﺮﺑ

هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ زا يﺮﮕﻳد ﻖﻳدﺎﺼﻣ ،ﺐﺼﻏ ﺪﻧا

؛ ﻪﻧﺎﺧ ﻲﺼﺨﺷ ﺮﮔا ﻪﻜﻧآ ﻪﻠﻤﺟزا ار يا

ﭻﮔ ار نآ و ﺐﺼﻏ ﻟازا ﻲﻟﻮﻘﻌﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻚﻟﺎﻣ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ،ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻦﻴﻳﺰﺗ و يرﺎﻛ

ﺔ ،ﺪﻫاﻮﺨﺑ ار نآ

هدﺮﻛ ﻪﻟازا ﺪﻳﺎﺑ ﺐﺻﺎﻏ

، دزادﺮﭙﺑ ﺰﻴﻧ ار نآ شرا ،ﺺﻘﻧ ترﻮﺻرد

) ا ﻦﺑ ﻲﺑ ،ﻪﻣاﺪﻗ ﺎﺗ ص ، 203

.(

زا ﻲﻜﻳ

قﻮﻘﺣ ﻲﻣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺢﻴﺟﺮﺗ رد بﺮﻋ نﺎﻧاد ﺪﻳﻮﮔ

:

» زا ﻲﻳﺎﻫر ﺖﻬﺟ تﺎﻧﺎﻤﺿ رد ﻲﻠﻛ ﻞﺻا

ﺴﻣ ﺌ ﻲﻳﺎﺟرد ،ﺖﺳا قﻮﻘﺣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ و در ،ﺖﻴﻟﻮ دراد نﺎﻜﻣا ﻪﻛ

...

«

) ﻟا

،ﻲﻠﻴﺣﺰ 1418 ق ص ، 91

.(

ةﻮﻴﺷ ﻦﻴﺑ قﻮﻘﺣ رد ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺮﺑ و ﺖﺳا لﻮﻤﻌﻣ ﺰﻴﻧ ﻞﻠﻤﻟا

ﺮﮕﻳد شور ﺟ يﺎﻫ ناﺮﺒ

دراد مﺪﻘﺗ ترﺎﺴﺧ .

ﻳور رد ﺔ ﻦﻴﺑ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻲﻣ هﺪﻳد ﺖﺳد ﻦﻳا زا ﻲﻘﻳدﺎﺼﻣ ،ﻲﻠﻠﻤﻟا

دﻮﺷ

؛ ﻪﻠﻤﺟزا

ﻦﻴﺑ ناﻮﻳد يأر ﻦﺋوژ رد يﺮﺘﺴﮔداد ﻲﻠﻠﻤﻟا

1962 ﻴﻀﻗ رد ﺔ

» يو يﺮﭘ ﺪﺒﻌﻣ ﺮﻴﻫ

1« ﺖﻟود ناﻮﻳد ﻪﻛ

ﻮﺒﻣﺎﻛ رﻮﺸﻛ رد نآ فاﺮﻃا ﺎﻳ ﺪﺒﻌﻣ رد ﺮﻘﺘﺴﻣ دﻮﺧ ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻲﻧاﻮﺧاﺮﻓ ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ار ﺪﻨﻠﻳﺎﺗ ،ج

جرﺎﺧ يﺎﻴﺷا دادﺮﺘﺳا و دﻮﻤﻧ نآ زا هﺪﺷ

.2

ﻲﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ شزﺎﺳ نﻮﻴﺴﻴﻤﻛ دﺪﻌﺘﻣ يارآ ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﻞﭘوﺮﺘﻣ ﻞﺘﻫ يﺎﻳﺎﻀﻗ رد ﻪﺴﻧاﺮﻓ و ﺎﻴﻟﺎﺘﻳا زﻮﺗا ،3

نﻮﻨﻫ و 4

لﺎﺳ رد 5

1950 م هرﺎﺷا

6دﺮﻛ .

2 . 5 . ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫﺎﻨﺜﺘﺳا

ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﭼﺮﮔا ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ نﺎﻜﻣا هراﻮﻤﻫ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هﻮﻴﺷ ﻦﻳﺮﺗ

ﺮﻳﺬﭘ ﺖﺴﻴﻧ

) ﻲﺟﺎﺣ

،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ب ،

ص 61 - 59

؛

،ندروژ 1382 ص ، 170

.(

رد اﺬﻟ ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ ﺮﻳز ﺮﮕﻳد

هﻮﻴﺷ ناﺮﺒﺟ يﺎﻫ

ﻢﻴﻫاﻮﺧ ترﺎﺴﺧ دﻮﺑ

.

1 . Temple of Preah Vihear

2 . ICJ, Reports of Judgments & Orders Advisory Opinions, 1962, p.37.

3 . Hotel Metropolo 4 . Ottoz

5 . Henon

6 . UN, Report of International Arbitration Awards, Vol. XIII, pp. 217-219, 223-240, 249.

(10)

274 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، هرود 45 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1394

ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ يﺎﻫرﺮﺿ  ﻲﻤﻧ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ار

ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻪﻛاﺮﭼ ؛دﻮﻤﻧ ناﺮﺒﺟ ﻲﻨﻴﻋ ترﻮﺻ نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ

ﺺﻗﺎﻧ ﺎﻳ ﻊﻄﻗ ﻢﺴﺟ ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻜﻤﻣ هﺪﺷ

. ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻌﻓ ﺮﺛا ﺮﺑ نﺎﻳز ﻞ نﺎﻳز ﻢﺸﭼ ،رﺎﺑ و ﺎﻨﻴﺑﺎﻧ هﺪﻳد

ﻊﻄﻗ يو زا يﻮﻀﻋ ﺎﻳ دﻮﺷ

ﺖﺳد ، دﺎﻋا نﺎﻜﻣا ،ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻢﻠﻋ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﺖﻴﻌﺿو ﺎﺑ ﻢﻛ ة

ﺖﻣﻼﺳ

ﻮﻀﻋ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا رد ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ شور و ؛دراﺪﻧدﻮﺟو نﺎﻳز ﻂﻳاﺮﺷ

ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻪﻧﻮﮔ زا ﻲﻜﻳ ﺖﺧادﺮﭘ ،ناﺮﻳا و مﻼﺳا تارﺮﻘﻣ ﻪﻳد يﺎﻫ

- لﺪﺑ ﻪﻛ هدﺮﻤﺷ ﻲﻣ دﻮﺷ - ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .

ﻣ رد ﻢﻫ ﻲﻘﻳدﺎﺼ ﻢﻴﻣﺮﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻢﻠﻋ ﻪﻛ

ﺐﻴﺳآ يﺎﻫ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻦﻜﻤﻣ ار ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﺳا

ﺪﻨﻧﺎﻣ ،

ﻲﺣاﺮﺟ ﺖﻴﺣوﺮﺠﻣ ،ﻚﻴﺘﺳﻼﭘ يﺎﻫ ﻲﮕﺘﺴﻜﺷ ،ﺎﻫ

ﺎﻫ

، ًﺎﺼﺨﺷ نﺎﻳز ﻞﻋﺎﻓ ،ﺐﻠﻏا نﻮﭼ

ﻲﻤﻧ ﺪﻫاﻮﺧ هار ﺎﻬﻨﺗ ﺖﻣاﺮﻏ و ﻪﻳد ﺖﻓﺎﻳرد ،ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﺣاﺮﺟ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺪﻧاﻮﺗ دﻮﺑ

)

،يﺰﻳﺰﻋ 1380 ب ،

ص 60

.(

رد  صﻮﺼﺧ ﻲﻤﻴﻗ لاﻮﻣا ﻒﻠﺗ

ﻲﻤﻧ ﺰﻴﻧ دﺮﺑ هﺮﻬﺑ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ شور زا ناﻮﺗ .

ﺎﺟﺮﻫ  ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻪﻛ

نﺎﻳز ﻞﻋﺎﻓ جﺮﺣوﺮﺴﻋ

ﺪﻋﺎﻗ ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺮﺑﺎﻨﺑ ،ددﺮﮔ ة

ﻲﻤﻧ ،جﺮﺣوﺮﺴﻋ رد ﻲﺘﺣ ؛دﻮﻤﻧ ﻢﻜﺣ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﻪﺑ ناﻮﺗ

صﻮﺼﺧ ﺐﺼﻏ

) ازﺮﻴﻣ ي ج ،ﻲﻤﻗ 2 ،

1371 ص ، 261 ؛ ،ﻲﻨﻴﻤﺧ 1421 ق ص ، 657 و 658

ﺎﺑ (

دﻮﺟو ﺔﻟدا

1صﺎﺧ .

،ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺮﮔا  ﺿ

ﻲﻧﺎﺟ رﺮ ﺚﻟﺎﺛ صﺎﺨﺷا ﺎﻳ نﺎﻳز ﻞﻋﺎﻓ ياﺮﺑ

ﺎﻳ و ﻲﻟﺎﻣ رﺮﺿ صﺎﺨﺷا

ﻪﺘﺷاد ﻲﭘ رد ار ﺚﻟﺎﺛ ﺪﺷﺎﺑ

. لﺎﺜﻣ هﺪﺷ نﺎﻴﺑ د

ﺘﻛ ر ﺎ ب يﺎﻫ حﻮﻟ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻲﻬﻘﻓ

ﻪﺑ ﻲﺘﺸﻛ رد بﻮﺼﻐﻣ ﻲﻳﺎﻳرد ﺮﻔﺳ رد ﻲﺘﺸﻛ و ﻪﺘﻓر رﺎﻛ

ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻜﻣا ، نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ نﺪﻨﻛ و

ﻪﺑ بﻮﺼﻐﻣ حﻮﻟ ﺮﻓﺎﺴﻣ ﻲﻧﺎﺟ ﺮﻄﺧ ﻞﻴﻟد

ا ﺑ رﺮﺿ ﺎﻳ ن ﻞﻤﺣ ياﺮﺑ ار ﻲﺘﺸﻛ ﻪﻛ ﻲﺜﻟﺎﺛ لاﻮﻣا ﻪ

ﻪﺑ دﻮﺧ لاﻮﻣا ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ

دراﺪﻧ دﻮﺟو ،ﺖﺳا

) ﺦﻴﺷ يرﺎﺼﻧا

، 1420

،ق ج 3

، ص 257

؛ ﻲﺑ ،ﻲﻳﻮﺧ ﺎﺗ

، ج 2 ،

ص 485 و 486

؛ ،ﻲﻧﺎﺣور 1418 ق ، ج 3 ، ص 363

؛ ،ﻲﻨﻴﻤﺧ 1390 ق ، ج 2

، ص 177

.(

ﻲﺑ ،ﻦﻜﻤﻣﺮﻴﻏ  ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ندﻮﺑ ﻪﻧﻻدﺎﻋﺎﻧ ﺎﻳ هﺪﻳﺎﻓ

راﻮﻳد ﻊﻠﻗ ﺖﺳاﻮﺧرد ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ ﺘﺧﺎﺳ

ﻪ هﺪﺷ

لﺎﺣ ،ﺐﺼﻏ نﺎﻣز رد و ﻲﺑاﺮﺧ ﻢﻴﺑ ﺐﺼﻏ زا ﺶﻴﭘ ﻪﻜﻧآ

ﺐﻴﺳآ نﺪﺷ دراو نآ ﻪﻴﺣﺎﻧ زا

ﻲﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر .

ﺰﻴﻧ ﻞﻤﻋ رد ا

و ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣﺮﻴﻏ نآ ﻞﻣﺎﻛ ﻮﺤﻣ و رﺮﺿ ﻲﻨﻴﻋ ناﺮﺒﺟ ﺐﻠﻏ

ﻦﻳازا ﻲﻣ رﺮﻘﻣ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ ﺮﮕﻳد هار ،هﺎﮔداد ﻢﻜﺣ رد ،ور دﻮﺷ

)

،ﻲﻤﻴﺣر و ﻲﻳﺎﻔﺻ 1390

،

ص 313

.(

ﻊﺿو نﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ﻲﻫﺎﮔ 

ﻲﻤﻧ ناﺮﺒﺟ ار رﺮﺿ مﺎﻤﺗ ،ﻪﻴﻟوا ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ناﺮﺒﺟ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ ًﺎﻓﺮﺻ و ﺪﻨﻛ

ﺖﺳا هﺪﻨﻳآ رﺮﺿ .

ﺖﺳا مزﻻ اﺬﻟ ياﺮﺑ

ﻪﺘﺷﺬﮔ ترﺎﺴﺧ ناﺮﺒﺟ

، نﺎﻳز ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻣاﺮﻏ هﺪﻳد

دﻮﺷ ﺖﺧادﺮﭘ

) ﻦﻴﺸﻴﭘ ،ﺎﺳاررﻮﻟ ص ،

151

؛ ﻦﻴﺸﻴﭘ ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ ،

ص 163 - 162

.(

1 .

» ﻖﺣ ﻢﻟﺎﻈﻟا قﺮﻌﻟ ﺲﻴﻟ

« : ﻲﺳﻮﻃ

، 1365 ش ، ج 6 ص ، 294 و 311 ؛ ج 7 ، ص 207 ؛ ﺮﺣ ،ﻲﻠﻣﺎﻋ 1414 ج ،ق 19 ، ص 157 بﺎﺑ ، 33 ،

ﺚﻳﺪﺣ 3 ج ؛ 25 ، ص 388 بﺎﺑ ،ﺐﺼﻐﻟا بﺎﺘﻛ ، 3

ﺚﻳﺪﺣ ، 1 .

» دودﺮﻣ بﻮﺼﻐﻤﻟا

« :

،ﻲﻨﻴﻠﻛ 1363 ش

، ج 1

، ص 542

،ﻲﺳﻮﻃ ؛

،ﻦﻴﺸﻴﭘ

ج 4 ، ص 130 ج ؛ 25 ، 386 بﺎﺑ ،ﺐﺼﻐﻟا بﺎﺘﻛ ، 1

ﺚﻳﺪﺣ ، 3 .