رود ة 6 رﺎﻤﺷ ، ة 1
رﺎـﻬﺑ 1393
ص . 66 - 45
ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار
ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ
ﻲﻘﺗ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ
1 هداز ، رﺎﺸﻓا ﻲﻧﺎﻤﻴﻠﺳ ،2
ﺖﻤﺣر ﺮﺻﺎﻧ ،3
نﺎﻴﺴﮔﺮﻧ داﻮﺟ
4
هﺪﻴﻜﭼ : ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا فﺪﻫ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺔﻄﺑار ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ دﺎﻌﺑا
ﻲـﺷزﻮﻣآ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا
ﺖﺳا هدﻮﺑ . ﺔﻌﻣﺎﺟ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ زا دﻮﺑ ترﺎﺒﻋ
لﺎﺳ رد ﻪﻴﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا
1391 . ﻪﻧﻮﻤﻧ هوﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ
، شور زا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ
ﻪـﻘﺒﻃ ﻲﻓدﺎـﺼﺗ يا
ﺖﺒـﺴﻧ ﺖـﻳﺎﻋر ﺎـﺑ
ﺎـﻫ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا و
، عﻮﻤﺠﻣ رد
، 200 ﺮﻔﻧ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
و ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ حﺮـﻃ
ﺖﺳا . هداد يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ
يﺎﻫ ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﺔ
ﺮﺒﻴـﺳ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا
ـ و ﮓﻨﻳﺮـﺷ ﺔﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ
ﻖﻘﺤﻣ ﺘﺧﺎﺳ ﺔ ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ سﺎﻴﻘﻣ رد ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا يا
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا تﺮﻜﻴﻟ .
هداد يﺎـﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ
، ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ يروآ
، ﺮﺑ ﻪﻴﺿﺮﻓ سﺎﺳا
يﺎﻫ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻞـﻴﻠﺤﺗ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ و ﺶﻫوﮋـﭘ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و
. ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ 99
ود ﻦﻴـﺑ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا ﺪﺻرد
ﻋﻮﻤﺠﻣ ﺔ ﺗ ار ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺄ ﺪﻴﻳ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
،
ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﻪـﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪـﻔﻟﺆﻣ
يﺎـﻫ
ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ ،
،ﻲﻟﺪﻤﻫ ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﺶﻴﭘ يﺰﻴﮕﻧادﻮﺧ ﻲﻨﻴﺑ
هﺪﻨﻨﻛ يﺎﻫ ﻲﺑﻮﺧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ياﺮﺑ
ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ
،ﻲﺷزﻮﻣآ طﺎﺒﻀﻧا كﻼﻣ ﻲﻤﻠﻋ ناﻮﺗ
، و ةﻮﻴﺷ ﺲﻳرﺪﺗ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ،
.
1 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا ةﺪﻜﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،
2 .
،ﻪﻴﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا
3 .
،ﻪﻴﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا
4 .
،ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
29 / 09 / 1392
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻳﺎﻬﻧ شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
24 / 12 / 1392
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﻲﻘﺗ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ هداز
E-mail: [email protected]
یدزی
یدزی
ﻪﻣﺪﻘﻣ
داﺮﻓا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
، ﺦﻳرﺎـﺗ لﻮﻃ رد
، ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ ﻪـﺸﻴﻤﻫ نﺎـﮕﻤﻫ
، ﻪـﺑ هﮋـﻳو ﺪﻧا نﺎـﻘﻘﺤﻣ و ناﺪﻨﻤـﺸﻳ
هزﻮﺣ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ
، هدﻮﺑ ﺖﺳا و ﻪﺸﻴﻤﻫ ﺳ ﻦﻳا ﺆ هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ لا ﺖﺳا
ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﺎﻳ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﭼ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ هﺪﻋ يا هﺪﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يا
ﺮﮕﻳد ﻖﻓﻮﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺗ
؟ ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ ﻂﺳاوا زا
، عﻮﺿﻮﻣ و شﻮﻫ
ﻲﻨﻫذ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ِيﻻﺎﺑ
ﻖﻓﻮﻣ داﺮﻓا رد
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﻛ و
ﻞـﻣﺎﻋ ار نآ رد ﻲـﺳﺎﺳا
داﺮﻓا ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻨﭘ . ﺎﻣا
، روﺮﻣ ﻪﺑ
،
ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ و شﻮـﻫ ﺪـﻨﭼﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ نﺎﻣز
يﺎـﻫ
راد ﻪﻄﺑار ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﺑ يدوﺪﺣ ﺎﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻨﻫذ ﻧ
ﺪ
، ﻪﻧﺎﮕﻳ
ِﻞـﻣﺎﻋ ﺶﻴـﭘ
ِﻲـﻨﻴﺑ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ )
،ﻲﻤﺋﺎﺻ 1388 .(
ﻊﻗاو رد
، ﻲﺷﻮﻫ ةﺮﻬﺑ ﻪﺑ
ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ رد داﺮـﻓا ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﻦﻴﻤـﻀﺗ و ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﻪـﺑ
ﺐﻴﺸﻧ و زاﺮﻓ ﻲﻣﺎﻤﺗ
يﺎﻫ ﻲﮔﺪﻧز ردﺎﻗ ﻲﻤﻧ و ﺖﺴﻴﻧ
ِﻲﮔدﺎﻣآ داﺮﻓا رد ﺪﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ يدﺎﻳز
ﺔﻠﺑﺎﻘﻣ ﺖﺳرد
دﺎﺠﻳا تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ و ﺪﻳﺎﻤﻧ
) ﻲﺗادﺎﺳ ﻛ ﻴ ﻫدﺎ ﻲ
، 1385 .(
ﻦﻳا زا ور ، رد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻫد
يﺎﻫ
ِﺮﻴﻏ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﻴﺧا ﺘﺧادﺮﭘ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪـﻨ ﻦﻴـﻴﻌﺗ رد و
ِﺮﻴﻏ ﻞﻣاﻮﻋ ﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺖ يﺎﻫ رﻮﺧرد ﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺪﻨ
)
،ﻲﻤﺋﺎﺻ 1388 .(
نآ ﺎـﻫ ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳرد
ﮔﮋﻳو دراد يﺪﻴﻠﻛ ﺶﻘﻧ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد ﻪﭽﻧآ ﻲ
يﺎﻫ رﺎﻜﺘﺑا ترﺪﻗ ،دﺮﻓ ﻲﺼﺨﺷ و1
ﺖـﻴﻗﻼﺧ
،2
ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
،ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ قﺎﺒﻄﻧا ،ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ
و ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻖﻳﻮﺸﺗ و ﺐﻴﻏﺮﺗ ﻪـﺑ ﺎـﻳ
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻻﺎﺑ3
ﺖﺳ ) ﻲﺗادﺎﺳ ﻛ ﻴ ﻫدﺎ ﻲ
، 1385 .(
ناور ﺮﻈﻧ ﻪﺑ نﺎﺳﺎﻨﺷ
، ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮـﻫ
ﻲﺘﻴﻓﺮﻇ ﻦﺘﺷاد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا
و ناﺮﮕﻳد و دﻮﺧ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ و تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺖﺧﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪﺑ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ هﻮﻴﺷ
يا ﺐﺳﺎﻨﻣ ناﺮﮕﻳد و دﻮﺧ ﺎﺑ ﺮﺘﻬﺑ طﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ياﺮﺑ )
ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ
، 1388 .(
ــرﺎﺑ
نآ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ يا
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ زا يﺎﻫ
ِﺮﻴﻏ ترﺎﻬﻣ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻧاد
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﻳورﺎﻳور ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﺑ ﺰﻴﻣآ
تﺎﻴﻀﺘﻘﻣ ،ﺎﻫ
، رﺎﺸﻓ و يﺎﻫ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻣ راﺬﮔ د .
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ يدﺎﻤﺘﻣ نﺎﻴﻟﺎﺳ ﺮﻜﻓ
ﻲﻣ نﺎﺠﻴﻫ و شﻮﻫ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ وﺮﻤﻠﻗ
يﺎﻫ اﺪﺟ ﻪﻧﺎﮔ يا ﺪﻧراد
، ﺎﺗ
ﻨﻳا ﻪﻜ
، لﺎﺳ رد 1990
، و يوﻮﻟﺎﺳ ياﺮﺑ ﺮﻳﺎﻣ
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ رﺎـﺑ ةژاو
ار ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮـﻫ
ﺪـﻧدﺮﻛ حﺮـﻄﻣ
) ﻚﻠﻣ
،رﻮﭘ 1386 .(
ﻦﻤﻠﮔ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ دﺮﻛ نﺎﻣزﺎﺳ دراو ار هژاو ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﺴﻛ )
ﻲﻧﺎﺤﺒـﺳ داﮋـﻧ و
،ﻲﺷﺎﺑزﻮﻳ 1387
.(
نﺎﺸﻳا نآ ﺮﺑ ﺪﻧا رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻪﻛ ﺔﻤﻫ
هدر يﺎﻫ
،دراد دﺮﺑرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ
هﮋﻳو
رد ﻣ ﻴ نﺎ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻪﻛ رد هدر يﺎﻫ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ
، ﻲﺷزﻮﻣآ
، و ﻲﻤﻠﻋ ﺑ ﻪ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ لﻮﻐﺸﻣ ﺪﻧا زا ﺖـﻴﻤﻫا ﻞـﺑﺎﻗ
ﻲﻬﺟﻮﺗ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، زا ﻲﻜﻳ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ
يﺎﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬـﮔ رد مﺎـﺠﻧا نداد ﺮـﺘﻬﺑ
رﺎﻛ ﺎﻫ و زا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻴﻤﻀﺗ ﺪﻨﻨﻛ ة ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ داﺮﻓا رد ﻂﻴﺤﻣ يرﺎﻛ ﺑ ﻪ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ دور ) ﻜﻟﺎﻣ ﻲ و نارﺎﻜﻤﻫ
،
1390 .(
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Invention 2. Creativity
3. Emotional intelligence
ﻲﺑﺎﻴﺷزرا زا ﺮﻳد زﺎﺑ رد ﺮﻣا شزﻮﻣآ و شروﺮﭘ
، ﻪﺑ صﻮﺼﺧ رد ﺔﻄﻴﺣ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ
، ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟو
و ﺖﺳا
، ﻪﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
، ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ،ﺢﻴﺤـﺻ يﺰـﻳر
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻖﻓﻮﻣ ياﺮﺟا
يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ
،
ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد ﻲﻫﺎﮕـﺸﻧاد ﺖـﻴﻔﻴﻛ دﻮـﺒﻬﺑ و )
ﻲـﺴﻴﻧﺎﺑ و نﺎـﻔﻟد
،
2010 (.
زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻳﺎ ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻟﺎﻌﻓ ﻴﺘ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﺪـﻣ ﻳ ناﺮ نﺎـﻜﻣا ترﺎـﻈﻧ و ﺎـﭘ ﻳ
ِﺶ ﻮـﺤﻧ ة
ﻪﺑ ﮔرﺎﻛ ﻴ ﺮ ي ﻊﺑﺎﻨﻣ ار ﻲﻣ ﺪﻫد و زا اﻳ ﻦ ﺮﻃ ﻳ ﻖ نﺎﻜﻣا ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ طﺎﻘﻧ تﻮﻗ و ﻒﻌﺿ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ و دﻮـﺒﻬﺑ
نآ ﺎﻫ ار ﻢﻫاﺮﻓ ﻣ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ ) ﭘﻴ زوﺮ و
،نارﺎﻜﻤﻫ 1389
.(
ﺎﻀﻋا ي ﻫ ﻴ ﺖﺌ ﻤﻠﻋ ﻲ زا ﻠﻛ ـﻴ ﺪ ي ﺮـﺗ ﻳ ﻦ ﺮـﺻﺎﻨﻋ
ﭘﻴ ﺖﻓﺮﺸ رد ﺪﺷر ﻤﻠﻋ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ﻳ ﺪـﻨ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﺖـﺒﺜﻣ نآ ﺎـﻫ ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﺷر دﺎـﺼﺘﻗا ي
،
ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ
، ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
، و ﺳ ﻴ ﺳﺎ ﻲ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻣ دﻮﺷ و،
ﺑ ﺮ
،ﺲﻜﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻔﻨﻣ ﻲ نآ ﺎﻫ ﻪـﺑ ﺖـﻓا و ناﺮـﺤﺑ
ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ و دﺎﺼﺘﻗا ي ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ زا ﺎﺑ ا شزر ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻪﻌﻣﺎﺟ اﺮﺑ ي ﭘﻴ ﺖﻓﺮﺸ و ﻪﻌﺳﻮﺗ رد ﺘﺧا ـﻴ رﺎ دراد .
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ
، زا ﻳ ﻚ ﻮﺳ
، ﻆﻓﺎﺣ و لﺎﻘﺘﻧا ﺪﻨﻫد ة ﻣ ﻴ ثاﺮ ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ و شزرا ﺎﻫ ي ﻢﻛﺎﺣ ﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪـﻧا و،
زا
ﻮﺳ ي د ﻳ ﺮﮕ
، ﺦﺳﺎﭘ ﻮﮔ ي ﻧﻴ زﺎ ﺎﻫ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ اﺮـﺑ ي
،ﺐـﺴﻛ ﻪﻋﺎـﺷا
، و ﻌـﺳﻮﺗ ﺔ ﺶـﻧاد و روﺎـﻨﻓ ي ﺪـﻧا .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، اﺮﺑ ي ﺘﺳد ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ ﻢﺸﭼ زاﺪﻧا ي
،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﻳ ﺪ شزﻮﻣآ ﻟﺎﻋ ﻲ
، ﻪﺑ و ـﻳ هﮋ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ـﺳا ﺘ نادﺎ
، ـﺑ ﻪ
ترﻮﺻ ﻗد ﻴ ﻖ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻮﺷ د ) ﺒﺤﻣ ﻲ
، 2010 ( و ﻞﻣاﻮﻋ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ راﺬﮔ رد ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﺖ رﺎـﻛ آ ﺎـﻧ ن ﺎـﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ و
ﻮﻘﺗ ﻳ ﺖ ﻮﺷ د . ﻳ ﻜ ﻲ زا اﻳ ﻦ
ِﺮﺻﺎﻨﻋ
ِﻢﻬﻣ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ راﺬﮔ رد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺳا ﺘﺎ
ْناد شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ ﺖـﺳا .
ﻧﺎﺴﻛ ﻲ ﻪﻛ اراد ي شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ ﺑ ﺸﻴ ﺮﺘ ي ﺪﻨﺘﺴﻫ رد رﺎﻛ دﻮـﺧ ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﺖ يﺎـﻫ ﺑﻴ ﺮﺘـﺸ ي ـﺑ ﻪ ﺖـﺳد
ﻣ ﻲ ﺪﻧروآ
، اﺮﻳز رد راﺮﻗﺮﺑ ي تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺑﻴ
ﻦ دﺮﻓ ي
، اﻳ دﺎﺠ ﮕﻧا ﻴ ﺰ ة رﺎـﻛ ي ـ ﻪـﺑ و ـﻳ هﮋ ﮕﻧا ـﻴ ﺰ ة رﺪـﺗ ﻳ ﺲ و
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي رد سﻼﻛ ﺎﻫ ي رد س ـ و ﺐﻠﺟ ﻪﺟﻮﺗ د ﻳ ناﺮﮕ ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﺎﻫ ي ﺑ ﺸﻴ ﺮﺘ ي ﺪﻧراد ) ﺪﻤﺻ ي و ﻛ ﻴ
،ناﻮ
1392 .(
ﺑ ﻪ ﺗرﺎﺒﻋ ﻲ
، شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ رد راﺮﻗﺮﺑ ي تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻫوﺮﮔ
ﻲ و دﺮـﻓ ي
، دﺎـﺠﻳا و ،ﻪـﺟﻮﺗ ﺐـﻠﺟ
دﻮﺧ رد رﺎﻛ ةﺰﻴﮕﻧا و
د ﻳ ناﺮﮕ
، ﻪﺑ و ﻳ هﮋ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ و نارﺎﻜﻤﻫ ﻫﺎﮕﺸﻧاد
ﻲ ا
،نادﺎﺘﺳ ﻤﻫا ـﻴ ﺖ دراد . رد
اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
، ﺎﻨﺑ ﺮﺑ ﻤﻫا ﻴ ﺖ شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ رد ﻣز ﻴ ﻪـﻨ ﺎـﻫ ي رﺎـﻛ ي
، ـﻤﻠﻋ ﻲ
، و رﺪﺗ ﻳ ـﺴ ﻲ نادﺎﺘـﺳا رد
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ و دﻮﺒﻬﺑ ﻠﻛ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺷزﻮﻣآ ﻲ و ﻤﻠﻋ ﻲ نآ ﺎـﻫ ﻪـﺑ ـﺳرﺮﺑ ﻲ ـﻄﺑار ﺔ شﻮـﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎـﺠ ﻲ ﺎـﺑ
ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻢﻳا .
ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ يﺮﻈﻧ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ
ﻦﻤﻠﮔ شﻮﻫ حﻼﻄﺻا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺴﻛ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻫ
ﻴ ﻧﺎـﺠ ﻲ
داد جاور مدﺮـﻣ نﺎـﻴﻣ رد ار .
بﺎـﺘﻛ رد وا
دﻮﺧ
، مﺎﻧ ﻪﺑ شﻮﻫ ﻔﻃﺎﻋ ﻲ ، ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﺎﺑ
» رد ﻲﻔﻃﺎـﻋ شﻮـﻫ ﺖﻴﻤﻫا ﻲﺳرﺮﺑ
شﻮﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻘﻄﻨﻣ
ﻲ
« نﺎﻴﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ : ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪﻛ يدﺮﻓ يﺎـﻫ
ﻲﻔﻃﺎـﻋ يﺮﺘـﺸﻴﺑ و دراد
ﺶـﺨﺑ زا
ﻪﺑ ﺰﻐﻣ ﻲﺳﺎﺴﺣا هﺮﻬﺑ ﻲﺑﻮﺧ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ـ شﻮﻫ ﻪﻛ يدﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻘﻄﻨﻣ
ﻲ ﻪﺑﺎـﺸﻣ ﻲﺤﻄـﺳ رد وا
ﺖﺳا
، دراﺪﻧ ار مزﻻ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﺎﻣا ـ
ﻖﻓﻮﻣ دﻮﺧ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﻲﮔﺪﻧز رد ﻞﻤﻋ ﺮﺗ
ﻲـﻣ
،ﺪـﻨﻛ رد
و سﺮﺘﺳا ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺖﺳا موﺎﻘﻣ تﻼﻜﺸﻣ
، و ﺶﻟﺎﭼ ﺮﺑاﺮﺑ رد
ﺎﻫ ﺎـﻳﻮﭘ ﻲﻨﻫذ دراد
) ﻜﻟﺎـﻣ ﻲ و
،نارﺎـﻜﻤﻫ
1390 .(
ﻦﻤﻠﮔ ﺮﺑ نآ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻌﻤﺟ و ﻲﻗﻼﺧا ﺎﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﺸﻳﻮﺧ
،يراد ﻲﻟﺪﻤﻫ
، ترﺎﻬﻣ و
ِيﺎﻫ
دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ شﻮﻫ )
ﻜﻟﺎﻣ ﻲ و
،نارﺎﻜﻤﻫ 1390
.(
او ،يﺰﻴﮕﻧادﻮـﺧ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ
ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﻧﺎﻜﺗ لﺮﺘﻨﻛ ،ﺎﻫ
ﺎﻫ
، ﻪﺑ و ﻖﻳﻮﻌﺗ ﺪﻧا ﻆـﻔﺣ و ﻖـﻠﺧ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﻳاوﺮﻣﺎﻛ ﻦﺘﺧا
ﻲﻟﺪﻤﻫ ،ﻲﮕﺘﻔﺷآ ﺶﻛﺎﺸﻛ رد ﺮﻜﻔﺗ ترﺪﻗ
، ﻒﻳﺮﻌﺗ يراوﺪﻴﻣا و هدﺮـﻛ
ﺖـﺳا ) كﺎﺘـﺳا و
،نارﺎـﻜﻤﻫ
2009 (.
ﭘ نﻮ ) 2008 ( شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ ار ﺔﻄﻘﻧ ﻗﻼﺗ ﻲ ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﺎﻫ و ترﺎﻬﻣ ﺎﻫ ي ﭘﻴ ﻪﺘﻓﺮﺸ رد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻗد ﻴ ﻖ
دﻮﺧ و طﺎﻘﻧ تﻮﻗ و ﻒﻌﺿ ﺼﺨﺷ ﻲ
، اﻳ دﺎﺠ مواﺪﺗ ﻂﺑاور ﻢﻟﺎﺳ و
،ﺶﺨﺑﺮﺛا نارﺬﮔ
و رﺎﻛ ندﺮﻛ ﻔﻣ ﻴ ﺪ و
ﺶﺨﺑﺮﻤﺛ ﺎﺑ
د ﻳ
،ناﺮﮕ و درﻮﺧﺮﺑ ﺶﺨﺑﺮﺛا و ﻢﻟﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﻫ و رﺎﺸﻓ ﺎﻫ ي ﮔﺪﻧز ﻲ هﺮﻣزور ـﻣ ﻲ ﺪـﻨﻧاد
) ﺪﺑﺎﻋ ي و
،نارﺎﻜﻤﻫ 1390
.(
ﻲﻋﻮﻧ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ يوﻮﻟﺎﺳ ﺮﺘﻴﭘ ﻲﻔﻃﺎﻋ تﺎﻋﻼﻃا شزادﺮﭘ
ﻲﻣ ﻲﺑﺎـﻳزرا ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ ﺪـﻧاد
سﺎﺴﺣا ﺢﻴﺤﺻ نﺎﻴﺑ ،ناﺮﮕﻳد و دﻮﺧ رد سﺎﺴﺣا و نﺎﺠﻴﻫ ﺖﺳرد
، تﺎـﺳﺎﺴﺣا ﻲﻗﺎـﺒﻄﻧا ﻢﻴـﻈﻨﺗ و
ﺖﺳا
؛ هﻮﻴﺷ ﻪﺑ يا ﺪﺑﺎﻳ دﻮﺒﻬﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ ﻪﻛ .
رد لﺎﺳ 1999 ، نارﺎﻜﻤﻫ و ﺮﻳﺎﻣ وا
ﻪـﻛ ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻋﻮﻧ
ﺖﺳا و ﻒـﻃاﻮﻋ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺮـﺑ ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﻞـﺣ و لﻻﺪﺘـﺳا
يﺎﻨﺒﻣ نآ ﺎﻫ ) ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ و ﻒﻃاﻮﻋ (
ﻲﻣ دزادﺮﭘ .
،ﻒﻃاﻮﻋ كرد ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻖﻴﻔﻠﺗ
ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا
ﻒـﻃاﻮﻋ ﻦـﻳا تﺎـﻋﻼﻃا كرد ،ﻒـﻃاﻮﻋ
، نآ ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ و ﺖـﺳﺎﻫ
) كﺎﺘـﺳا و
،نارﺎﻜﻤﻫ 2009
.(
زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ ﺮﻈﻧ
ﻳ ﻪ نازادﺮﭘ ﻂﻠﺘﺨﻣ لﺪﻣ )
ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ( ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ـرﺎﺑ
نآ ﺖﺳا . نآ ـرﺎﺑ شﻮﻫ
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻦﻳا ار ﻪﻧﻮﮔ ﻒﻳﺮﻌﺗ هدﺮﻛ ﺖﺳا : ترﺎﻬﻣ زا ﻪﺘﺳد ﻚﻳ
،ﺎﻫ داﺪﻌﺘـﺳا ﺎـﻫ
، ﺎـﻧاﻮﺗ و ﻳ ﻲ يﺎـﻫ
ِﺮـﻴﻏ
ِﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ رﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ار دﺮﻓ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
ﺎﻫ ﺎﻀﺘﻗا و يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﺪـﻫد
.
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ًﺎﻤﻴﻘﺘـﺴﻣ و ﺖـﺳا ﻲﮔﺪـﻧز رد دﺮـﻓ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ
ﺖﺤﺗ ار دﺮﻓ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ
اﺮﻗ ﻲﻣ ر ﺪﻫد .
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺮﻳﺎـﺳ ﺎـﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ هﺪـﻨﻨﻛ
ﻢـﻬﻣ يﺎـﻫ
)
ِﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﻀﺘﻗا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد دﺮﻓ يﺎﻫ
ﻂﻴﺤﻣ (
ﻲﮔدﺎـﻣآ ﻞـﻴﺒﻗ زا
يﺎـﻫ ﺖـﺴﻳز داﺪﻌﺘـﺳا ،ﻲﻜـﺷﺰﭘ ــ
شﻮﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
، ﺖﻴﻌﻗاو و ﺎﻫ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ و
يﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻞـﻣﺎﻌﺗ رد ﻲﻄﻴﺤﻣ )
ﻏﺮﻈﺘﻨﻣ ـﻴ ﺐ و نارﺎـﻜﻤﻫ
،
1391 .(
ﻦﻤﻠﮔ دﻮﺧ فوﺮﻌﻣ بﺎﺘﻛ رد
، ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ شﻮﻫ ﻔﻃﺎﻋ ﻲ ، لﺎﺳ رد 1995
، شﻮﻫ ﻔﻃﺎﻋ ﻲ ) ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ (
ﻣ نﺎﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﻦﻳا ار ﻲ
ﺪﻨﻛ : و دﻮﺧ ﻒﻃاﻮﻋ و تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﻳ ﺖﻴﻓﺮﻇ ياﺮﺑ ناﺮﮕﻳد
ﻣ لﺮﺘﻨﻛ و دﻮﺧ ﻦﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺆ
و دﻮﺧ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺮﺛ ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ ﻂﺑاور رد نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا
. او شﻮـﻫ دﺎـﻌﺑا
ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ ) و ﺲﻳﺎﺘﺳا
،نواﺮﺑ 2004 (:
1 . ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ : 1
و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻫﺎﮔآ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﺗﺎﻴﺻﻮﺼﺧ دﻮﺧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
؛
2 . ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ : 2
دﻮﺧ ﻞﻣﺎﺷ
،ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ يروآﻮﻧ
، نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و
؛
3 . دﻮﺧ يﺰﻴﮕﻧا : 3
شﻮﺧ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻴﺑ
، ،رﺎﻜﺘﺑا و ةﺰﻴﮕﻧا ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ
؛
4 . ﻲﻟﺪﻤﻫ :4
ﮔﮋﻳو ﻲ ناﺮﮕﻳد ﻢﻬﻓ و كرد ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻳﺎﻫ
؛
5 . ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا : 5
ﻲﻨﻌﻳ ﺮﻴﺛﺄﺗ
،ندﻮﺑراﺬـﮔ
،هوﺮـﮔ ﺎـﺑ يرﺎـﻜﻤﻫ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ و
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ
ضرﺎﻌﺗ .
ﻦﻤﻠﮔ ﺮﻈﻧ زا
، ﻪﺳ ﻔﻟﺆﻣ ﺔ نورد لوا يدﺮﻓ
ا ﺖﺳ
، ﻲﺋﺮﻣﺎـﻧ ﻦﻳﺮﻳﺎـﺳ ياﺮﺑ ﻲﻨﻌﻳ ﺖـﺳا
نورد رد و
ﻲﻣ خر دﺮﻓ ﻫد
ود و ﺪ ﻔﻟﺆﻣ ﺔ ﺮﮕﻳد يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ ا
ﺖﺳ
، ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻳ
قﺎـﻔﺗا مدﺮـﻣ و ﺎﻣ ﻦﻴﺑ ﻲـﻣ
ﺪـﺘﻓا
طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻣ رﺎﺘﻓر رد و دﻮﺷ ﺎﻫ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻧﺪﺷ ﺖﺳا ) ﺮﻓ ﻳ ﻦﻣﺪ و ﺲﻠﺑ
، 2005 .(
ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ و ﺰﻛاﺮﻣ شزﻮﻣآ ﻟﺎﻋ ﻲ ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي ﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲ ﺑ ﺮ هﺪﻬﻋ
،ﺪﻧراد ﻟو ﻲ ﺐﻟﺎﻏ ﺐﺣﺎﺻ ناﺮﻈﻧ ﺮﺑ
ﻪﺳ ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ ﻠﺻا ﻲ ـ شزﻮﻣآ
،6
ﺶﻫوﮋﭘ ،7
و تﺎﻣﺪﺧ
8 ـ اﺮﺑ ي هﺎﮕـﺸﻧاد ﺎـﻫ ﺗﺄ ﻛ ـﻴ ﺪ ﺮـﻛ د ه ﺪـﻧا ) ﺎـﺑ ﻳ
،ﺮ
1990 .(
زا
ِنﺎﻴﻣ اﻳ ﻦ ﻪﺳ ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ شزﻮﻣآ زا ﺘﺴﺨﻧ ﻴ ﻦ و ﺪﺑ ﻳ ﻬ ﻲ ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻣ ﻲ ر دو
ﻪﻛ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺎﮕﻤﻫ ﺑﺎ نآ ﻣ ﻖﻓاﻮ هدﻮﺑ ﺪﻧا ) رﻮﺘﺑ ﻳ ﺖ و
،سﺎﻣﻮﺗ 2003 .(
ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ نادﺎﺘﺳا و ﺎﻀﻋا ي ﻫ ﻴ ﺖﺌ ﻤﻠﻋ ﻲ هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ ي رﻮـﺸﻛ ناﺮـﻳا ﺮـﺑ سﺎـﺳا ﻪـﺳ
رﻮﺤﻣ ـ
،شزﻮﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ
، و ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻤﻠﻋ ﻲ ـ اﺮﺟا ﻲﻳ ـ ﻪﺑ ﻋﻮﻧ ﻲ ﻛﺎﺣ ﻲ زا ﺬـﭘ ﻳ شﺮ ﻪـﻘﺒﻃ ﺪـﻨﺑ ي
قﻮﻓ زا ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي هﺎﮕﺸﻧاد رد شزﻮﻣآ ﻟﺎﻋ ﻲ ﺖﺳا . ﺮﻫ ﺪﻨﭼ رد رﻮﺸﻛ ناﺮﻳا ﻢـﻫ نﺎـﻣز ﻪـﺑ ﺔـﻤﻫ
ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي ﻪﺳ
،ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺑ و ﻳ هﮋ ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻳ ﺖ شزﻮﻣآ و ﺶﻫوﮋﭘ
، ﻪﺟﻮﺗ ﻣ ﻲ ﻮﺷ د ) ﻦﻴﻣا ﻲﺘﺧﺪـﻴﺑ
، 1389 (
،
رد ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ هﺪﻋ ا ي نآ ار
» ﺳو ﻴ ﻪﻠ ا ي ﺖﻬﺟ ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ ﻣ ـﻴ ناﺰ ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﺖ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ـﺳر ﻴ نﺪ ﻪـﺑ
فﺪﻫ ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ بﻮﻠﻄﻣ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ
« ﻣ ﻲ ﺪـﻨﻧاد
، ـﻳ ﺎ اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ ي ﻪـﻛ ﻪـﺑ ﺶﺠﻨـﺳ و
ﺪـﻧا هزا ﮔ ـﻴ ﺮ ي
،
شزرا راﺬﮔ ي
، و توﺎﻀﻗ رﺎﺑرد ة دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻃ ﻲ هرود ا ي ﻌﻣ
ﻴ ﻦ ﻣ ﻲ دزادﺮﭘ . ﺰﻴﻧ زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ار ﺮﻓ اﻳ ﺪﻨ ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ و
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Self- awareness 2. Self- requlation 3. Self- stimulation 4. Empathy 5. Social Skills 6. Instruction 7. Research 8. Services
ﻢﻫاﺮﻓ ندﺮﻛ تﺎﻋﻼﻃا مزﻻ
رﺎﺑرد ة ﺑﻮﻠﻄﻣ ﻴ ﺖ فﺪﻫ
،ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻫ ي ﻠﻤﻋ ـﻴ ﺗﺎ ﻲ حﺮـﻃ ﺎـﻫ ي اﺮﺟا ﻲـﻳ
، و
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻞﺻﺎﺣ زا نآ ﺎﻫ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ اﺪﻫ ﻳ ﺖ و ﻤﺼﺗ ﻴ ﻢ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺖﻬﺟ دﻮﺒﻬﺑ و ﭘﻴ ﺖﻓﺮﺸ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ اﺮﺑ ي ﺐﺴﻛ
هدزﺎﺑ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ
« ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ هدﺮﻛ ﺪﻧا ) ﻦﻴـﻣا ﻲﺘﺧﺪـﻴﺑ
، 1389 ( . رد ا ـﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ـﻴ ﻖ ـﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ـﻳ ﺎ زرا ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺷزﻮﻣآ ﻲ فداﺮﺘﻣ ﻢﻫ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ ﺪﻧا . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، تروﺮﺿ ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ دﺮﻜﻠﻤﻋ نادﺎﺘﺳا
هﺎﮕﺸﻧاد ﺎﻫ رد ﺔﻤﻫ
،حﻮﻄﺳ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ و ﻢﻫاﺮﻓ ﻦﺘﺧﺎﺳ نﺎﻜﻣا ﺦﺳﺎﭘ ﻮـﮔ ﻲﻳ
نورد و نوﺮــﺑ ﻧﺎﻣزﺎــﺳ ﻲ
، ﺮــﺘﻤﻛ ﺎــﺟ ي دﺮﺗ ــﻳ ﺪ دراد و تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻒــﻠﺘﺨﻣ
نﺎــﺸﻧ هداد ﺖــﺳا ﻪــﻛ
ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺎﻫ ي ﺮﻤﺘﺴﻣ و تﻼﺧاﺪﻣ مزﻻ
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ اﻳ ﻦ ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺎﻫ رد دﻮﺒﻬﺑ ﺪـﻧور شزﻮـﻣآ رد
ﺔﻤﻫ حﻮﻄﺳ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ي ﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا ﻳ ﺮ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا و ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ نادﺎﺘﺳا
، ﻪﺑ ﺔـﻟﺰﻨﻣ دﺮـﺒﻫار ـﻤﻬﻣ ﻲ
، اﺮـﺑ ي
ﺎﻘﺗرا ي ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ
،شزﻮﻣآ دﻮﺒﻬﺑ ﺷ ﻴ ةﻮ رﺪﺗ ﻳ ﺲ
، و ﺎﻘﺗرا ي ﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲ
ﻲـﺷزﻮﻣآ ﻲﺑﺎﻴـﺷزرا درﻮـﻣ
ﻪـﺟﻮﺗ
ﺎﮕﺸﻧاد ه ﺖﺳﺎﻫ ) ﺎﺘﺳا ﻳ ﺲ و نواﺮﺑ ، 2004 (.
ادﺎﺘﺳا ﻧ ﻲ ﻪﻛ ﺪـﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ي
ﻻﺎـﺑ ﻲﻳ ﺪـﻧراد اراد ي ﻞـﻣﺎﻌﺗ
ﺦﺳﺎﭘ ﻮﮔ ﻲﻳ ﻮﺗ أ م ﺎﺑ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲﻳ ﻈﻧ ﻴ ﺮ دﺮﻤﻧاﻮﺟ ي
، ﺖﻛاﺰﻧ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
، دﺎﻤﺘﻋا ﻪـﺑ ﺲـﻔﻧ
،ﻻﺎـﺑ و ﻠﺑﺎﻗ ـﻴ ﺖ
ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ راﺬﮔ ي ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي ﻧﻴ ﺰ ﺪﻨﺘﺴﻫ ) ﻨﺴﺣ ﻲ و ﺮﭘ ﻳ
،ﺎﺴ 1392 .(
ﻳ ﻜ ﻲ زا و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﺮﺛﺆﻣ دﻮﺟو ي نﺎـﺴﻧا
رد دﻮﺒﻬﺑ و ندﺮﺑﻻﺎﺑ ﺮﻜﻠﻤﻋ شد ﻦﺘﺷاد ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ راﺮﻗﺮﺑ ي تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺑﻴ ﻦ دﺮﻓ ي و ﻫوﺮﮔ ﻲ
، دﺎﻤﺘﻋا ﻪـﺑ
ﺲﻔﻧ
،ﻻﺎﺑ شﻮﺧ ﺑﻴ ﻦ ندﻮـﺑ و ﻦﺘـﺷاد رﺎـﻜﺘﺑا
،ﻞـﻤﻋ ترﺎـﻬﻣ ﺎـﻫ ي كرد د ﻳ
،ناﺮـﮕ دﻮـﺧ ﻟﺮﺘﻨﻛ ﻲ
، و
ﺗﺄ ﺛﻴ ندﻮﺑراﺬﮔﺮ ﻳ
ﻨﻌ ﻲ ﻦﺘﺷاد شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﺳا . و ﻧادﺎﺘﺳا ﻲ ﻪﻛ اراد ي اﻳ ﻦ ﺎـﺼﺧ ﻳ ﺺ ﺪـﻧا رد
ﺎﻫدﺮﻜﻠﻤﻋ ﻳ
نﺎﺸ ﻧﻴ ﺰ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ د ﻳ ناﺮﮕ ﻖﻓﻮﻣ ﻞﻤﻋ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ) ﺸﻫد ﻴ ﺮ ي
، 1383 .(
ﺎﺑ ا ـﻳ ﻦ فﺎـﺻوا رد
ترﻮﺻ ﻦﺘﺷاد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ زا ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ ي شﻮـﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎـﺠ ﻲ و ﻮﻘﺗ ـﻳ ﺖ نآ ﺎـﻫ ـﻣ ﻲ ناﻮـﺗ رد مﺎـﻈﻧ
ﺷزﻮﻣآ ﻲ رﻮﺸﻛ ﺪﻫﺎﺷ ﺪﻣآرﺎﻛ ي و ﻘﻓﻮﻣ ﻴ ﺖ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي ﺪﺷ .
ﭘ ﻴ ﺸ ﻴ ﺔﻨ ﺑﺮﺠﺗ ﻲ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻜﻟﺎﻣ ﻲ و نارﺎﻜﻤﻫ ) 1390 ( رد ﻘﺤﺗ ﻴ ﻘ ﻲ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
» ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ و ﺒﺗ ﻴﻴ ﻦ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ ي شﻮـﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎـﺠ ﻲ
«
،
ﺑ ﻪ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﭘﻴ ﺶ ﺑﻴ ﻦ ﺎﻫ ي اﻳ دﺎﺠ ﺐﺴﻛ و رﺎﻛ ﺎﻫ ي ﺑﻴ ﻦ ﻤﻟا ﻠﻠ ﻲ
، ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪـﺠ ـﺳر ﻴ ﺪ ﺪﻧ ﻪـﻛ ﻐﺘﻣ ـﻴ ﺮ ﺎـﻫ ي
شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻌﺿو ﻴ ﺖ ﺮﻓآرﺎﻛ ﻳﻨ ﻲ و ناﺰﻴﻣ ﻜﺸﺗ ﻴ ﻞ ﺐﺴﻛ و رﺎﻛ ﺑﻴ ﻦ ﻤﻟا ﻠﻠ ﻲ ار ﺪﻧا هزا يﺮﻴﮔ
ﻨﻛ ﺪﻨ و ﻣ ﻲ ناﻮﺗ زا ور ي ﻐﺘﻣ ﻴ ﺮ ﺎﻫ ي شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ اﻳ دﺎﺠ ﺐﺴﻛ و رﺎﻛ ﺎﻫ ي ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا ار ﺶﻴـﭘ ﻲـﻨﻴﺑ
دﻮﻤﻧ . ﻤﻇﺎﻛ ﻲ و ﺪـﻬﻣ ي داﮋـﻧ ) 1390 ( رد ـﺳرﺮﺑ ﻲ ـﻄﺑار ﺔ شﻮـﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎـﺠ ﻲ و ﻮﺧ ﻳ ﻦﺘـﺸ راد ي و ﺪـﻬﻌﺗ
ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﻛ ﺑﻴ ﻦ شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ و ﻮﺧ ﻳ ﻦﺘـﺸ راد ي ﺪـﻣ ﻳ ناﺮ ﺔـﻄﺑار ﺖـﺒﺜﻣ و
ﻲﻨﻌﻣ يراد دﻮﺟو دراد . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
، ﺑﻴ ﻦ شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ و ﺪﻬﻌﺗ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ ﺪﻣ ﻳ ناﺮ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺔﻄﺑار ﺖﺒﺜﻣ
و ﻲﻨﻌﻣ يراد دﻮﺟو دراد .
ﻄﺧ ﻴ نﺎﺒ و نارﺎﻜﻤﻫ ) 1390 ( ﺎﺑ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻌﺿو ﻴ ﺖ دﻮﺟﻮﻣ ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﻀﻋا ي ﻫ ﻴ ﺖﺌ ﻤﻠﻋ ﻲ
رﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﺑ اﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺳر ﻴ ﺪﻧﺪ ﻪﻛ ﻞﻣاﻮﻋ نورد و نوﺮﺑ ﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲ ﺐﺒـﺳ ـﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲ مﺎـﻈﻧ ـﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ
ا ﺖﺳ و مﺎﻈﻧ ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺎﻀﻋا ي ﻫ ﻴ ﺖﺌ ﻤﻠﻋ ﻲ رﺎﺘﺳﺮﭘ
، رد لﺎﺣ ﺮﺿﺎﺣ
، ﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲ مزﻻ ار ﺪﻧراﺪﻧ . ﻪـﻟدﺎﺑ
و نارﺎﻜﻤﻫ ) 1390 ( رد ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
» ﻞﻣاﻮﻋ ﺛﺄﺗ ﻴ راﺬﮔﺮ ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺗﺎـﺳا ﻴ ﺪ رد رﺪـﺗ ﻳ ﺲ
سورد ﺮﻈﻧ ي زا د ﻳ هﺎﮔﺪ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ نﺎﺘﺴﻠﮔ
« ﻪﺑ ا ـﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪـﺠ ـﺳر ﻴ ﺪ ﺪﻧ ﻪـﻛ
و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﻪﻓﺮﺣ ا ي نادﺎﺘﺳا ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ
ِﻞﻣﺎﻋ ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺖـﺳا و و ﻳ ـﮔﮋ ﻲ ﺎـﻫ ي ـﻤﻠﻋ ﻲ و دﺮـﻓ ي رد
ﻮﻟوا ﻳ
ﺖ ﺪﻌﺑ ي راﺮﻗ راد د . رد ﺶﺨﺑ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﻪﻓﺮﺣ ا ي ﺎﻧاﻮﺗ ﻳ ﻲ نادﺎﺘﺳا رد ﻬﻔﺗ ﻴ ﻢ سرد ﺎﺑ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
64 / 4 ﺪﺻرد و رد ﺶﺨﺑ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﻤﻠﻋ ﻲ ناﻮﺗ ﻤﻠﻋ ﻲ و ﺶﻧاد نادﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻣ ـﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ 65 / 4 ﺪـﺻرد
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ هﺮﻤﻧ ار ﻪﺑ دﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا داد
ﺪﻧ . ﻪﺑ ﻢﻏر ﻢﻬﻣ ندﻮﺑ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎـﻫ ي ـﻤﻠﻋ ﻲ نادﺎﺘـﺳا
، ﺎـﻧاﻮﺗ ﻲﻳ
نآ ﺎﻫ رد ﻬﻔﺗ ﻴ ﻢ سرد و ﺑﻴ نﺎ ﺷ ﻴ اﻮ زا ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﻻﺎﺑ ﻲﻳ رد دﺰﻧ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﺳا و ﻣ ﻲ ناﻮﺗ زا
ِيارآ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ
، ﺑ ﻪ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺶﺨﺑ ﻤﻬﻣ ﻲ زا ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ نادﺎﺘﺳا
، هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﻛ .
ﻚﻟﺮﺳ و ﻣﻼﺳا ﻲ ) 1390 ( رد ﻘﺤﺗ ﻴ ﻘ ﻲ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
» ﻬﺴﺗ ﻴ ﻢ ﺶﻧاد رد هﺎﮕـﺸﻧاد ﺘﻌﻨـﺻ
ﻲ ﺮـﺷ ﻳ ﻒ
«
رد ﻳ ﺪﻨﺘﻓﺎ ﻪﻛ ﻤﻫا ﻴ ﺖ نداد ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ و شادﺎﭘ ـ ود ﺮﺼﻨﻋ زا ﻪﺟو رﺎﺘﺧﺎـﺳ ي و ـﻳ ﻚ ﺮـﺼﻨﻋ زا ﻪـﺟو
ﻪﻄﺑار ا ي ) زاﺮﺑا ﺎﺷ ﻳ ﮕﺘﺴ ﻲ ( ـ ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ رادﺎﻨﻌﻣ ي رد ﻬﺴﺗ ﻴ ﻢ ﺶﻧاد نﺎﻨﻛرﺎﻛ و نادﺎﺘـﺳا ﺪـﻧراد ، ﺎـﻣا ﺛﺄـﺗ ﻴ ﺮ
عﻮﻧ ﺘﺳود ﻲ و ﺪﻨﻠﺑ زاوﺮﭘ ي رادﺎﻨﻌﻣ ﻧﻴ ﺖﺴ . ﻓﻴ ﻀ ﻲ و نارﺎﻜﻤﻫ ) 1391 ( رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮـﺧ رد هﺎﮕـﺸﻧاد
ﭘﻴ مﺎ رﻮﻧ نﺎﺘﺳا ناﺮﻬﺗ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
» ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ ﻞﻣاﻮﻋ ﮕﻧا ﻴ شﺰ نادﺎﺘﺳا
« ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﻛ ﻢـﻬﻣ ﺮـﺗ ﻳ ﻦ
ﻞﻣﺎﻋ رد ﮕﻧا ﻴ شﺰ نادﺎﺘﺳا ﺎﻘﺗرا و ﭘﻴ ﺖﻓﺮﺸ ﺖﺳا و سﺎﺴﺣا ﻮﻫ ﻳ ﺖ ﻧﻴ ﺰ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﺎﺿر ﻳ ﺖ ﮕﻧا ﻴ ـﺷﺰ ﻲ
ار اﺮﺑ ي نادﺎﺘﺳا رد ﻊﺿو رﺎﺟ ي ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ دراد . ﺘﺨﺑ ﻴ رﺎ ي ) 1388 ( ﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ رد ﺔ
ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮﻫ
ﺮﻴﻏ و ﻲﺘﻟود سراﺪﻣ ناﺮﻳﺪﻣ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ ﻲﺘﻟود
ﺔﻘﻄﻨﻣ 18 ناﺮﻬﺗ
، ﺎﺑ دﺮﺒﻫار يﺎﻫ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
، ﻪﺑ
ﺘﻧ ﻦﻳا ﺠﻴ ﻪ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﺖﺒﺜﻣ ﺔﻄﺑار و
ﻨﻌﻣ ﺎ يراد و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻦﻴﺑ دﺮـﺒﻫارا
هار
ِ
ﻞـﺣ و ﻲـﻳاﺮﮔ مﺪـﻋ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ دراد دﻮﺟو
، و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻦﻴﺑ ﻲﻟو دﺮﺒﻫار
ﻄﺑار لﺮﺘﻨﻛ ﺔ
ﻨﻌﻣ ﺎ يراد دراﺪﻧ دﻮﺟو .
ﺪﺒﻋ ي ) 1389 ( ﻲﺳرﺮﺑ رد ﺔﻄﺑار
ﻲﻳﺎـﻤﻨﻫار ،ﻲﻳاﺪﺘﺑا سراﺪﻣ ناﺮﻳﺪﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ
،
و ﺔﻄﺳﻮﺘﻣ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ بﺎﻨﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ سراﺪﻣ ناﺮﻳﺪﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ
ﺔـﻄﺑار
دراد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ و
،ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺎﺑ ناﺮﻳﺪﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﺑ ﺔﻘﺑﺎـﺳ
ﺖﻣﺪـﺧ
، نﺎـﻧآ ﻲﻠﻴـﺼﺤﺗ كرﺪـﻣ و
توﺎﻔﺗ ﻨﻌﻣ ﺎ يراد دراﺪﻧ دﻮﺟو .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
، و ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮـﻫ ﻦﻴـﺑ ﺔﻘﺑﺎـﺳ
توﺎـﻔﺗ ناﺮﻳﺪـﻣ ﺖﻣﺪـﺧ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ .
ارﻮﻧ ﻳ ﻲ ) 1389 ( ﻲﺳرﺮﺑ رد ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺮـﺑ ﻲـﻤﻠﻋ ﺖـﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ
ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد رد نﺎﻧآ ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺔﻘﻄﻨﻣ
2 ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻫﺎـﮔآدﻮﺧ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ
نﺎﻧآ ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣدﻮﺧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا ﺔﻄﺑار
ﺖﺒﺜﻣ و ﻨﻌﻣ ﺎ يراد دراد دﻮﺟو .
ﻛوا ﻴ ﺎﻛﺰﻨ ) 2005 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يا
، ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ
» ﻞـﺤﻣ رد ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮﻫ
رﺎﻛ
«
، يور ﺮﺑ 230 ﻢﻠﻌﻣ ،رﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﻔﻧ
، ﺮﻳﺪﻣ و ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻪﻛ ﻠﻣﺎﻋ
ﻲ ﻦﻴـﻴﻌﺗ رد يروﺮﺿ
ﺖﺳا ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﮔﺪﻧز رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ .
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﻲﻠﻐـﺷ سﺮﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد
و دراد داﺮﻓا دﺎﺠﻳا زا
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻔﻨﻣ تا رد
ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ داﺮﻓا
ﻲﻣ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﺪﻨﻛ
. دﺎﺳرﺎﺑ ) 2000 ( ﻲـﻃ
نﺎﺠﻴﻫ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ
يﺎﻫ وﺮﮔ ﻞﺧاد رد ﺖﺒﺜﻣ ه
ﺎﻫ ﺖﻛرﺎﺸﻣ و يرﺎﻜﻤﻫ
ﻞﻴﻬﺴﺗ ار هوﺮﮔ يﺎﻀﻋا ﻲﻣ
،ﺪﻨﻛ ﺶﻫﺎﻛ ار ضرﺎﻌﺗ ﻲﻣ
،ﺪﻫد رﺎﻛ ناﺰﻴﻣ و ا
هوﺮﮔ يﺎﻀﻋا ﻲﻳ دﻮﺒﻬﺑ ار
ﻲﻣ ﺪﺸﺨﺑ . ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ،يﺮﻜﻔﻤﻫ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ هﺎﮕﺸﻧاد رد ﺪﻣآرﺎﻛ ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،
ﻚﺗ يرﺎﻜﻤﻫ و نورد يﺎﻀﻋا ﻚﺗ
ﻦﻴﺑ و ﻲﻫوﺮﮔ و هﺎﮕـﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﺖﺳا يروﺮﺿ ،ﺖﺳا ﻲﻫوﺮﮔ
هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ زا ،هﺪﻴﭽﻴﭘ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ نﺪﻴﻤﻬﻓ ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ترﺎﻬﻣ و ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪـﺑ ﺖﻠﻋ
دﻮﺟو ِنﺪـﻣآ
نآ ﺎﻫ
، و ةﻮﻴﺷ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﺮﻴﻴﻐﺗ رادرﻮﺧﺮﺑ
ﺎﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺎﺑ ﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ
ِﻦ
نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد و نادﺎﺘـﺳا فاﺪـﻫا ﻪـﺑ
ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد
. نﻮﭘ ) 2008 ( ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺔﻄﺑار
و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻮﺠـﺸﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ
ـ
ﺖﺧادﺮﭘ نﺎﻤﻠﻌﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ وا نﺎﺸﻧ داد تاﺮـﻤﻧ و ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ شﻮـﻫ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﺑ ﻞﻛ رد ﻪﻛ
ﺒﻨﺟ ﻪ يﺎﻫ ﻮﺠﺸﻧاد يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ و يدﺮﻓ
ـ نﺎﻤﻠﻌﻣ
ِﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻨﻌﻣ
ﺎ راد ي دراد دﻮﺟو .
ﻴﺿﺮﻓ ﻪ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺿﺮﻓ ﻴ ﺔ ﻠﺻا ﻲ : ﺑﻴ ﻦ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ ي شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ ﺎﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎـﻫ ي ـﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﻪﻄﺑار يا دﻮﺟو دراد .
ﺿﺮﻓ ﻴ ﺔ ﻋﺮﻓ ﻲ لوا : ﺮﺑ سﺎﺳا ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎـﻫ ي شﻮـﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎـﺠ ﻲ
، ـﻣ ﻲ ناﻮـﺗ ﻐﺗ ـﻴﻴ تاﺮ ﺲﻳرﺪـﺗ ةﻮـﺤﻧ ار
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﺮﻛ د .
ﺿﺮﻓ ﻴ ﺔ ﻋﺮﻓ ﻲ مود : ﺮﺑ سﺎﺳا ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ ي شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ
، ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ناﻮﺗ ﻤﻠﻋ ﻲ ار ﺶﻴﭘ ﻲـﻨﻴﺑ
ﺮﻛ د .
ﺿﺮﻓ ﻴ ﺔ ﻋﺮﻓ ﻲ مﻮﺳ : ﺮﺑ سﺎﺳا ﻣ ﺆ ﻪﻔﻟ ﺎﻫ ي شﻮﻫ ﻫ ﻴ ﻧﺎﺠ ﻲ
، ـﻣ ﻲ ناﻮـﺗ ﻐﺗ ـﻴﻴ تاﺮ طﺎﺒـﻀﻧا ـﺷزﻮﻣآ ﻲ ار
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﺮﻛ د .
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
شور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺶﻫوﮋﭘ ـ
فاﺪﻫا ،ﺶﻫوﮋﭘ عﻮﺿﻮﻣ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
، ﻪﻴﺿﺮﻓ و يﺎﻫ نآ ــ زا
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ
ـ ﺖﺳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ .
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻴﻠﻛ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ﺔ
هﺎﮕـﺸﻧاد ﻲـﻤﻠﻋ ﺖـﺌﻴﻫ يﺎـﻀﻋا
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ لﺎﺳ رد ﻪﻴﻣورا ﻲﺘﻟود 1390
ـ 1391 ) 450
N = ( ﺖﺳا . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ
لوﺪـﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا
داﺪﻌﺗ ﻪﺑ نﺎﮔرﻮﻣ 200
شور ﻪﺑ و ﺮﻔﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺮﻴﮔ ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻓدﺎﺼﺗ يا
ﺮﺑ ﻲﺘﺒﺴﻧ هﺪﻜﺸﻧاد سﺎﺳا
يﺎـﻫ
و هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﺒﺴﻧ
ﻢﺠﺣ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ تﺎﻘﺒﻃ زا ﻚﻳ ﺮﻫ زا هﺪﺷ يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ
ﺪﺷ ﻦﻴﻌﻣ .
هداد يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ود زا ﺶﻫوﮋﭘ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا :
1 . ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺔ
ﺮﺒﻴﺳ ـ ﮓﻨﻳﺮﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا :
30 ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ و ﻪﻳﻮﮔ يا
تﺮﻜﻴﻟ
)
ًﻼﻣﺎﻛ
،ﻖﻓاﻮﻣ ،ﻖﻓاﻮﻣ مراﺪﻧ يﺮﻈﻧ
، ﻒﻟﺎﺨﻣ ، و
ًﻼﻣﺎﻛ ﻒﻟﺎﺨﻣ ( ﺖـﺳا و
ﺑ ﺞﻨـﭘ ياراد ﺎـﻳ ﻲـﻧورد ﺪـﻌ
هدﺮﺧ سﺎﻴﻘﻣ ) دﻮﺧ
،ﻲﻫﺎﮔآ دﻮﺧ
،ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ دﻮﺧ
،يﺰﻴﮕﻧا ﻲﻟﺪﻤﻫ
، ترﺎﻬﻣ و يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ( ﺖﺳا . ﻲـﻳاور
ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا )
ﻣا ﻴ ﻦ ﺑﻴ ﺘﺧﺪ ﻲ
، 1389
؛ ﻨﺴﺣ ﻮﺨ ﺋ ﻲ
، 1385
؛ ـﺸﻫد ﻴ ﺮ ي
، 1383 (
ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎـﻫ
ـﺑ ﻪ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ 78 / 0 ، 91 / 0 ، 86 / 0 ، 81 / 0 و
82 / 0 ﺪﺻرد خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ شور ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد و ﺖﺳا هدﻮﺑ 89
/ 0 ﺪﺻرد هﺪـﻳدﺮﮔ دروآﺮـﺑ
ﺖﺳا .
2 . ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻖﻘﺤﻣ
ﺘﺧﺎﺳ ﺔ ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا نادﺎﺘﺳا
ﻞﻣﺎـﺷ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا : 32
ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ و ﻪﻳﻮﮔ يا
تﺮﻜﻴﻟ )
ًﻼﻣﺎﻛ
ﻖـﻓاﻮﻣ ،ﻖـﻓاﻮﻣ ،
مراﺪـﻧ يﺮـﻈﻧ ،
ﻒﻟﺎـﺨﻣ ، و
ًﻼﻣﺎـﻛ
ﻒﻟﺎﺨﻣ ( ﺖﺳا و
ﺑ ﻪﺳ ياراد هدﺮﺧ ﺎﻳ ﻲﻧورد ﺪﻌ
سﺎـﻴﻘﻣ ) ةﻮـﺤﻧ ،ﻲـﻤﻠﻋ ﻂﻠـﺴﺗ و ناﻮـﺗ ،ﺲﻳرﺪـﺗ و
ﻲﺷزﻮﻣآ طﺎﺒﻀﻧا (
ﺖﺳا .
ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳاور نادﺎﺘﺳا
ﺘﺷر ﺔ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ﺔﻧﻮﻤﻧ
30 ﻊﻳزﻮﺗ يﺮﻔﻧ هﺪـﺷ
رد يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ
، مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ نداد
ود فﺬﺣ ﺎﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻪﻛ ﻲﺗﺎﺣﻼﺻا لاﺆﺳ
رﺎـﺑ ياراد ﻪﻛ نآ زا
يﺮﺘﻤﻛ ﻲﻠﻣﺎﻋ
،دﻮﺑ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺪﺷ . ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺔ
ﻲـﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا نادﺎﺘـﺳا
ﻪﺳ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ) ةﻮﺤﻧ ﻲﻤﻠﻋ ناﻮﺗ ،ﺲﻳرﺪﺗ
، ﻲﺷزﻮﻣآ طﺎﺒﻀﻧا و (
ار ﺪـﻴﻳﺄﺗ نآ رد ﻪـﻛ دﺮـﻛ 69
ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد لاﺆﺳ
يﺎﻫ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ جاﺮﺨﺘـﺳا .
نﻮـﻣزآ 85 / 0
KMO = ﺖـﻠﺗرﺎﺑ و ) 0001 / 0
P = (
رد ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا و ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺔﻌﻣﺎﺟ
دﻮﺟو ﺮﻈﻧ درﻮﻣ دراد
. رﺎـﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎـﻫ
ﻲﻠﻣﺎﻋ ) يﺎﻨﺒﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا رد ﻲﻨﻌﻣ
يراد ﻲﻠﻣﺎﻋ 35 / 0 ﺪﺻرد دﻮـﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد (
زا ﺶﻴـﺑ
35 / 0 ﺪﺻرد ﻪـﺳ ﺲﻛﺎﻤﻳراو ﺶﺧﺮﭼ ﺎﺑ ـﻔﻟﺆﻣ
ﺔ
ار ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ ﺪـﻴﻳﺄﺗ
دﺮـﻛ . ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ﻲـﺳرﺮﺑ ياﺮـﺑ
ﺸﺳﺮﭘ ﻣﺎﻨ ﺔ ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا نادﺎﺘﺳا
هدﺎﻔﺘﺳا خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ شور زا ﺪﺷ
ﺐﻳﺮﺿ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ هﺪﺷ 88
/ 0 ﺪﺻرد ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﺘﻓﺎﻳ ﻪ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
لوﺪﺟ 1 رﺎﻣآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪـﻫد . ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺪﺻرد )
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 20
و 42 / 2 ﺪﺻرد ( و ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻦﻳﺮـﺗ
ﻲﺷزﻮﻣآ طﺎﺒﻀﻧا ﻪﺑ نادﺎﺘﺳا
) ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 44
/ 11 و 32 / 1 ﺪﺻرد ( ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ صﺎﺼﺘﺧا .
لوﺪﺟ 1 . ﺧﺎﺷ ﺺ يﺎﻫ يرﺎﻣآ ) ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ( ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻞﻗاﺪﺣ داﺪﻌﺗ 18
/
2 15/24 20 8 200 ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ
42 /
2 20/00 25 15 200 ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ
99 /
1 16/25 20 10 200 يﺰﻴﮕﻧادﻮﺧ
50 /
1 17/86 20 14 200 ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫت رﺎﻬﻣ
75 /
1 16/65 20 11 200 ﻲﻟﺪﻤﻫ
99 /
1 16/76 20 12 200 ﺲﻳرﺪﺗ ةﻮﺤﻧ
61 /
1 18/07 20 14 200 ﻲﻤﻠﻋ ناﻮﺗ
32 /
1 11/44 14 6 200 ﻲﺷزﻮﻣآ طﺎﺒﻀﻧا
نﻮـﻣزآ ياﺮـﺑ ﺔـﻄﺑار
ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴـﺑ ﻲـﻄﺧ يﺎـﻫ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻲﻧﻮﻧﺎـﻛ )
ﻲﻫﺎـﮔآدﻮﺧ ،
ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮــﺧ ،
يﺰﻴﮕﻧادﻮﺧ ،
ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ، و ﻲﻟﺪﻤﻫ ( ﺮﻴﻐﺘﻣ و يﺎﻫ ﻪﺘﺴﺑاو ) ةﻮﺤﻧ ﺲﻳرﺪﺗ ، ناﻮـﺗ ﻲـﻤﻠﻋ ، و
ﻲﺷزﻮﻣآ طﺎﺒﻀﻧا (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ نﻮﻣزآ زا .
ﻢﻫاﺮﻓ ار نﺎﻜﻣا ﻦﻳا نﻮﻣزآ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺎﺗ و ﺶﻘﻧ ﺔﻄﺑار مﺎﻧ ﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻮﺳ ﻚﻳ زاX
مﺎﻧ ﺎﺑ يﺮﮕﻳد ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زاY
زا
ود ﻲﻄﺧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻖﻳﺮﻃ دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ
) ﺮﺘﻧﻼﻛ ي
، 1389 (.
لوﺪﺟ 2 نﻮـﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺔـﻄﺑار
ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﺑ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲﻄﺧ ﺮﺛﺆﻣ
ﺮﺑ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا دﺮﻜﻠﻤﻋ نادﺎﺘﺳا ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻫد
. ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻣ يراد ﺑ ﻪ ﺖﺳد هﺪﻣآ ، ﺔﻄﺑار ﻦﻴﺑ ﻲﻄﺧ ﺔﻤﻫ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ درﻮﻣ ي لﺎـﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻲﺑﺎﻳزرا
5 ﺪﺻرد ﻲﻨﻌﻣ هدﻮﺑ راد ﺪﻧا .
لوﺪﺟ 2 . ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يﺎﻫ
ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ ي
ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ
ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ
يﺰﻴﮕﻧادﻮﺧ رﺎﻬﻣ
ت يﺎﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻟﺪﻤﻫ
ةﻮﺤﻧ ﺲﻳرﺪﺗ ناﻮﺗ
ﻲﻤﻠﻋ طﺎﺒﻀﻧا ﻲﺷزﻮﻣآ
ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ 1
ﻲﻤﻴﻈﻨﺗدﻮﺧ 16
/ 0 1
يﺰﻴﮕﻧادﻮﺧ 46 / 0 43 / 0 1
رﺎﻬﻣ ت يﺎﻫ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا 25
/ 0 59 / 0 51 / 0 1
ﻲﻟﺪﻤﻫ 15 / 0 58 / 0 26
/ 0 65
/ 0 1
ةﻮﺤﻧ ﺲﻳرﺪﺗ 32
/ 0 28 / 0 35 / 0 36 / 0 39 / 0 1
ﻲﻤﻠﻋ ناﻮﺗ 29 / 0 22 / 0 32
/ 0 39
/ 0 34 / 0 64 / 0 1
طﺎﺒﻀﻧا ﻲﺷزﻮﻣآ 17
/ 0 26 / 0 36 / 0 40 / 0 40 / 0 21 / 0 20 / 0 1
ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ فرﺎﻌﺘﻣ ﺎﻳ1
ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
، رد ﺖﻘﻴﻘﺣ
، ﻚﻳ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ
ﻚﻳ و ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ
ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺖﺳا . نﺎﻤﻫ ﺪﻨﭼ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور هﺮﻴﻐﺘﻣ
يا ﺮﻴﻐﺘﻣ زا يﺎﻫ ار ﻞﻘﺘـﺴﻣ
ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ﺎﺑ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﺎـﺑ ار ﻞﻘﺘـﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يداﺪﻌﺗ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﺰﻴﻧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،
ـﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ يداﺪﻌﺗ ﻲ
ﺪـﻨﻛ .
ﻲﻧﻮﻧﺎـﻛ ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ روﺬـﺠﻣ ﺲﻧﺎـﻳراو ﺪـﺻرد
ﺔـﻋﻮﻤﺠﻣ
ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ ﺑ ﻪﻛ ار ﻪﺘﺴﺑاو ﻪ
ﺔﻠﻴﺳو ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﻣ
دﻮﺷ نﺎﺸﻧ ﻲـﻣ ﺪـﻫد . ﻦـﻳا
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ود ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور
ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻣ ﻚﺗ ﻚﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻚﻳ ﻪﻧ ﺪﻫد نآ
ﺎﻫ
ار . ﺑ شور ﻦﻳا ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﻖﻄﻨﻣ ﻪ
ﺖﺳد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻄﺧ ﺐﻴﻛﺮﺗ ندروآ يﺎﻫ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ
يﺎﻫ قﻮﻓ
ﺖﺳا
؛ ﺑ ﻪ يرﻮﻃ ود ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲﻄﺧ ﺐﻴﻛﺮﺗ
ﺪﺳﺮﺑ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﺑ هﺪﺷ .
شور ﻦـﻳا ﺎـﻣا
ﻂﻘﻓ ﺎﺑ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻚﻳ يا
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻲﻤﻧ مﺎﻤﺗا ﻪﺑ
ﺪﺳر ، ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻜﻠﺑ
ﺖﺳا
، ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
، ﺑ ﻲﻄﺧ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺖﻔﺟ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻪ
ﺪـﻳآ ﺖـﺳد .
ﺮـﻴﻐﺘﻣ داﺪـﻌﺗ
ﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻪ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﺮﺑ ﺮـﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ سﺎﺳا يﺎـﻫ
ﺔـﻋﻮﻤﺠﻣ
ﻦﻴـﻴﻌﺗ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ ﻚـﭼﻮﻛ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ
) ﺮﺘﻧﻼﻛ ي
، 1389 .(
ﻲﻨﻌﻣ ﻞﻣﺎﻛ لﺪﻣ يراد ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ2
ﺢﻄﺳ ﻞﻗاﺪﺣ ﻲﻨﻌﻣ
يراد هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻫ
5 ﺪـﺻرد ﺖـﺳا ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﻪـﻛ
ﺢﻄﺳ ﻲﻨﻌﻣ يراد ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﺞﻳار ﻲﻨﻌﻣ
يراد
و ﺖـﺳا ﻲﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮـﺿ ﻚﻳ ﺞـﻳار
نﻮـﻣزآ ﻦﻳﺮـﺗ
ﻲﻨﻌﻣ يراد نﻮﻣزآ ﻲﻨﻌﻣ يراد ﺖﺳاF
ﻪﻛ
، ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻦﻳا
، ﻮﻣزآ ن ﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﻪ ﻊﺑﺎﺗ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ
ﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻪ ﻲﻣ رﺎﻛ دور ﻲﺳرﺮﺑ رد و ﻲﻨﻌﻣ
يراد ﻪﺸﻳر يﺎﻫ ـﺑ ﻪ ﺖـﺳد هﺪـﻣآ ﻲـﻣ نﻮـﻣزآ ﻚـﻳ زا ناﻮـﺗ
ﺪﻨﭼ ياﺮﺑ يﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻨﻌﻣ
يراد ـﻤﻫ ﺔ ﻪـﺸﻳر يﺎـﻫ ) ﻊـﺑاﻮﺗ ( هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲﻧﻮﻧﺎـﻛ دﺮـﻛ
. لوﺪـﺟ 3 ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻮﻣزآ ن يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ يراد ﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﻣﺎﻛ لﺪﻣ ياﺮﺑ ﻲ
ﺪﻫد .
لوﺪﺟ 3 . نﻮﻣزآ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ يراد ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﻣﺎﻛ لﺪﻣ ياﺮﺑ
نﻮﻣزآ مﺎﻧ راﺪﻘﻣ
DF ﻪﻴﺿﺮﻓ DF
ﺎﻄﺧ F
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد
ﺮﺛا نﻮﻣزآ يرﻼﻴﭘ 493
/ 0 15 582
64 / 7 000
/ 0
ﮓﻨﻴﻠﺘﻫ ﺮﺛا نﻮﻣزآ
871 / 0 15 572
07 / 11 000
/ 0
ﺰﻜﻠﻳو ياﺪﺒﻣﻻ نﻮﻣزآ
524 / 0 15 530
30 / 9 000
/ 0
گرﺰﺑ نﻮﻣزآ يور ﻪﺸﻳر ﻦﻳﺮﺗ
453 / 0 - -
-
-
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Canonical correlation 2. Full modell
نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻃ 3
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ
، ﻲﻨﻌﻣ يراد
ﺰـﻜﻠﻳو ياﺪـﺒﻣﻻ راﺪـﻘﻣ )
000 /
P<0
،
07 / 11
F = ، و 52 / 0
λ = ( نﺎﺸﻧ ﻲﻣ لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد 99
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ود ﻦﻴﺑ ﺪﺻرد
دراد دﻮﺟو ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ .
ﻪﺘﺒﻟا
، ياﺪﺒﻣﻻ ﺰﻜﻠﻳو راﺪﻘﻣ
ـﻣ نﺎـﺸﻧ ار ﻲﺴﻧﺎﻳراو ﻲ
ﻪـﻛ ﺪـﻫد ﺎـﺑ
ﻦﻴـﻴﺒﺗ لﺪـﻣ
ﻲﻤﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ،دﻮﺷ
، 1-λ ﺪﻧا زا ة
1ﺮﺛا ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ رد ار ﻞﻣﺎﻛ لﺪﻣ رﺎﻜﺷآr
ﻲﻣ دزﺎﺳ . ﺎﻨﺒﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ،
ﺪـﻧا زا ة
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻊﺑﺎﺗ ود ﺮﺛا 48
/ 0 = 52 / 0 - 1 ا ﺖﺳ . ةزاﺪﻧا ﺲﻧﺎـﻳراو راﺪـﻘﻣ ﺮﺛا كﺮﺘـﺸﻣ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺘﺳد ود ﻦﻴﺑ نآ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻞﻣﺎﻛ لﺪﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا
،ﺖﺳا
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺑ لﺪﻣ ﻪ ﺖﺳد نﺎـﺸﻧ هﺪﻣآ
ﻲﻣ ﻢﻫ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو كﺮﺘﺸﻣ ﺲﻧﺎﻳراو ﻊﺒﻨﻣ ﻚﻳ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺘﺳد ود ﻲﺷاﺮﭘ
ﺔ ﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲ
ﺪـﻨﻛ .
ﻦﻳا ناﺰﻴﻣ ﺲﻧﺎﻳراو
48 / 0 ﺖﺳا . ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 48
/ 0 دﻮﺧ ﻦﻴـﺑ ﺲﻧﺎﻳراو
،ﻲﻳﺎﻓﻮﻜـﺷ ﻦﻴـﺑ ﻂـﺑاور
،يدﺮﻓ
،ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
يﺮﻳﺬﭘ ، و شور ﺎـﺑ ﻲﻟﺪﻤﻫ يﺎـﻫ
ﺲﻳرﺪـﺗ ،
ﻲـﻤﻠﻋ ناﻮـﺗ
، طﺎﺒـﻀﻧا و
ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﻣ
ﺪﻳﺎﻤﻧ .
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد يرﺎﻣآ مﺪﻗ داﺪﻌﺗ ﺎﻳ ﻚﻳ جاﺮﺨﺘﺳا
ﻲﻧﻮﻧﺎـﻛ ﻊﺑﺎـﺗ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖـﺳا
. رد
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
، ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺳ كﻼﻣ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺖﺷاد
، ﻪﺸﻳر داﺪﻌﺗ
ﺎﻫ جاﺮﺨﺘﺳا ﻊﺑاﻮﺗ ﺎﻳ هﺪـﺷ
ناﺰﻴﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﺳا
) ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﺳ .(
دﺎﻌﺑا ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ
، ﻪﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ هﺪﻴﻣﺎﻧ ﺰﻴﻧ2
ﻲـﻣ ﺪﻧﻮـﺷ
،
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ ﻳ ﻲ ﻲﻧﺎﻬﻨﭘ ﺪﻧا ﻪﻛ ﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ ﻪ
ﺖﺳد رد هﺪﻣآ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺘﺴﻫ سﺎﻴﻗ ﻞﺑﺎﻗ3
ﺪﻨ . ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ
ﻲﻨﻌﻣ يراد ﻊﺑاﻮﺗ ، ﺮﻫ ﻪﻛ ﻲﺴﻧﺎﻳراو راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻊﺑﺎﺗ
ﻲ ﺪﻨﻛ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻣ ﻮﺷ د . ﻲـﮔرﺰﺑ ـﻄﺑار ﻪ ﻦﻴـﺑ
ﻲﻄﺧ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺖﻔﺟ ﺎﺑ
نﺎﺸﻧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﺎﻳ فرﺎﻌﺘﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ هداد
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﺐﻳﺮﺿ ﻦﻳا روﺬﺠﻣ
ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ﺲﻧﺎﻳراو راﺪﻘﻣ ار
ﺑ ﻪﻛ ﺎ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ يﺮﮕﻳد ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻣ نﺎﺸﻧ
ﻲ ﺪﻫد . روﺬـﺠﻣ
ﻲﻧﻮﻧﺎﻛ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻴﺑ كﺮﺘﺸﻣ �
