ﯽ ود ﺪ
رود ة 6 رﺎﻤﺷ ، ة 3
ﺰﻴﻳﺎﭘ 1393
ص . 436 - 419
ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺑﺎﺜﻣ
ﺔ سﻮﻨﻘﻗ : نﺎﻣزﺎﺳ گﺮﻣ و ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺑ ﻲﻠﻣﺄﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
) ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ :
ﻲﮔﺪﻧزﺎﺳ دﺎﻬﺟ (
ﻲﻠﻋ تﺰﻋرﻮﭘ ﺮﻐﺻا ﻲﻧﺎﻬﺑزور ﻪﺠﻳﺪﺧ ،1
رﺎﻄﻋ يﺮﻫﺎﻃ ﻪﻟاﺰﻏ ،2
ﻲﻠﻋ ،3
يدﺎﺑآﺪﻌﺳ ﺮﻐﺻا 4
هﺪﻴﻜﭼ : ﺎﻘﺑ ،ﻲﻧﻮﻨﻛ ﺮﺼﻋ رد ﻢﻬﻣ ﻪﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ فﺪﻫ و ﻪﻏﺪﻏد ﻦﻳﺮﺗ
ﻞﻳﺪـﺒﺗ ﺎـﻫ ﻪـﺑ ار ﺎـﻬﻧآ و هﺪـﺷ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺪﺒﻣ ﻲﻠﻌﻔﻨﻣ ﻲﻳﺎﻫ ل
ﻲﻣ ﻖﻴﺒﻄﺗ ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ
ﺪـﻨﻧﺎﻤﺑ ﻲﻗﺎـﺑ ﺎـﺗ ﺪﻨﻫد .
رد
ﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦﻳا ر
ًﺎﻓﺮﺻ شور زا رﺬﮔ ﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ شﻼﺗ ﺗ ﻦﻤﺿ ،ﻲﻳاﺮﻘﺘﺳا
ﺄ نﺎﻣزﺎﺳ گﺮﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ ﻞﻣ
ﻪــﺑ ــﺑﺎﺜﻣ ﺔ ﻪﻧﺎــﺸﻳﺪﻧارود ﺺﻴــﺼﺨﺗ و فﺮــﺼﻣ ياﺮــﺑ ﺖــﺻﺮﻓ ﻚــﻳ ﺮــﺑ ،ﻊﺑﺎــﻨﻣ ﺮــﺗ
ﺪــﻳﺪﭘ ة گﺮــﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر دﻮﺷ ﺪﻴﻛﺄﺗ هﺪﺷ .
زا ،داﺪﺘﻣا ﻦﻳا رد رﺎﮕﻧا
ة نﺎﻣزﺎـﺳ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر كاردا ياﺮـﺑ سﻮﻨﻘﻗ رد
هﻮـﺟو زا ﻲـﺧﺮﺑ ﺢﻴـﺿﻮﺗ ياﺮﺑ نآ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ و گﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ نﺎﻣزﺎﺳ يرﺎﺘﺧﺎﺳ و يرﺎﺘﻓر ،
ا ﻲﺑﺎﻳزر هﺪﺷ ﺖﺳا . نﻮﻤـﻀﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ عﻮـﻧ زا ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ شور
ﺖﺳا ﻊﻗاو ﻂﺴﺑ ياﺮﺑ و ﻧارﺎﮕﻧا
ﺔ عﻮﺿﻮﻣ
، نﺎﺘﺳاد شور يزادﺮﭘ
ار ﻪﺑ ﻲﻣ رﺎﻛ دﺮﺑ . ﺠﻴﺘﻧ ﺔ لاد ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ دﺎـﻬﺟ ﻪـﺑ دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ﻞﺑﺎﻗ و ﺶﺨﺑﺮﺛا يدﺮﺒﻫار ،گﺮﻣ ياﺮﺑ يﺰﻳر
ﺖـﺳا ﺎـﺗ
ﺷ رد ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺄ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻴﺣ ،دﻮﺧ يدﺎﻬﻧ ن ﺖـﺤﺗ ،ﺪـﻳﺪﺟ ﻲﺒﻟﺎـﻗ ﺎـﺑ و راﺪﻳﺎﭘ ﻲﻬﺟو ﻪﺑ ار نﺎﻴﻧاﺮﻳا
ﺗﺄ ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﻴﺛ .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : هﺪﻨﻳآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻲﺸﻳﺪﻧا هرﺎﻌﺘﺳا ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﻲﻠﺴﻧاﺮﻓ يﺰﻳر
گﺮـﻣ ،تﺎـﻴﺣ ﺪﻳﺪﺠﺗ ،يا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر هﺪﺷ .
1 . ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا
2 . ﻂﺧ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺸﻣ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ يراﺬﮔ
،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
ناﺮﻳا ،
3 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ
،
،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
ناﺮﻳا ،
4 .
، يروﺎﻨﻓ و ﻢﻠﻋ يراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ةﺪﻜﺸﻧاد
،ﻦﻳﻮﻧ نﻮﻨﻓ و مﻮﻠﻋ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
ناﺮﻳا ،
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 16 / 10 / 1391
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 24 / 02 / 1392
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﻲﻠﻋ تﺰﻋرﻮﭘ ﺮﻐﺻا
E-mail:[email protected]
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺪﻳﺪﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ة
هﺪﻴﭽﻴﭘ نآ كاردا دﺮـﮔاﺮﻓ و ﺖـﺳا راﻮـﺷد نآ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ هﻮﺟو ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا يا
ﻪﺑ ﺑﺎﺜﻣ ﺔ هﺪﻳﺪﭘ يا ﻪﻜﺒﺷ ﺎﺑ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا زا يا
ﻪﻳﻻآ نﺎﺑز يﺎﻫ ار نﺎﺴﻧا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
كرد زا
ﻲﻣ ناﻮﺗﺎﻧ نآ ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻞـﻴﺜﻤﺗ و ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ،ﺎﻫدﺎﻤﻧ زا ﻮﻠﻤﻣ نﺎﺑز اﺮﻳز ؛دزﺎﺳ
ياﺮـﺑ ﺮـﻀﻣ و ﺪـﻴﻔﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ار ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﻲﻫﺎﮔ و ﺖﺳا كاردا هﺪﻳﺪﭘ ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ ﻪﻴﻟوا ماﺪﻗا رد ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
فاﺮﺤﻧا ،ﺎﻫ ﺎﻫ
ﺎـﻳ
مﺎﻬﺑا ﻲﻳﺎﻫ كاردا ﻦﻫذ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ
ﻞﻴﻤﺤﺗ هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ
. ﺎﻌﺘﺳا ﺖﺧﺎﻨﺷ ،داﺪﺘﻣا ﻦﻴﻤﻫ رد هر
زا ﻲﺸﺨﺑ ﺰﻴﻧ يا
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ نﺎﻣزﺎﺳ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دﺎﻌﺑا ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﺑز ﺖﻴﻓﺮﻇ دﺮﻴﮔ
.
هرﺎﻌﺘﺳا ﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﺎﻫ ﺔ
ﻲﻧﺎﺑز يﺎﻫدﺮﮔاﺮﻓ زا ﻲﺻﺎﺧ ﻪﺒﻨﺟ ﺎﻬﻧآ رد ﻪﻛ ﺪﻧا
ءﻲﺷ ﻪﺑ ءﻲﺷ ﻚﻳ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺎﻳ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﺮﮕﻳد ﺖـﺳا لوا ءﻲـﺷ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،مود ءﻲﺷ ﻲﻳﻮﮔ ﻪﻛ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ؛دﻮﺷ
) ،ﺰـﻨﻳا
2002 : 36 ،نﻮﺴﻧﺎﺟ و فﻮﻛﻻ ؛ 1980
: 36 ( ﻚـﻳ زا ﺮﺗاﺮﻓ يﺰﻴﭼ ،هرﺎﻌﺘﺳا ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ؛
ﻳارآ ﺔ اﺰﺴﺑ ﺶﻘﻧ و ﺖﺳا ﻲﺑدا ﻳ
ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻢﻬﻓ و ﺮﻜﻔﺗ دﺮﮔاﺮﻓ رد ﻲ ﺪﻨﻛ
) ،ﺮﻣوﺮﺑ 1993 : 10 - 4 .(
ﻲﻣ نآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺖﺳا يراﺰﺑا هرﺎﻌﺘﺳا هﺪﻳﺪﭘ هﻮﺟو زا ﻲﺧﺮﺑ ناﻮﺗ
ار هﺪـﻴﭽﻴﭘ و ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ يﺎﻫ
دﺮﻛ كرد . هرﺎﻌﺘﺳا ﻊﻗاو رد
ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﻛ ﺎﻫ ﻳﺎﭘ ﺮﺑ
ﺔ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ هﺪﻳﺪﭘ ود نﺎﻴﻣ ﺖﻬﺑﺎﺸﻣ ﻲﻳﺎﻀﻓ رد ،ﺪﻧﻮﺷ
هدﺎﺳ و هﺪﻴﻫﺎﻛوﺮﻓ ﻲﻋاﺰﺘﻧا يزﺎﺳ
هﺪﻳﺪﭘ ﻢﻬﻓ ،مﻮﻬﻔﻣ زا هﺪﺷ
سﺮﺘـﺳد و نﺎـﺳآ ار هﺪﻴﭽﻴﭘ يﺎﻫ ﺮﻳﺬـﭘ
ﻲﻣ
.ﺪﻨﻨﻛ
ﻲـﻣ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ تﺎـﻴﺣ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هرﺎﻌﺘﺳا ،ور ﻦﻳا زا
ـﻴﻠﺤﺗ ياﺮـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ ﻞ
يﺎـﻫ
ﻣ و ﺪﻴﻔﻣ يراﺰﺑا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺆ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛ ) ،ﻲﺴﻧﻼﻛ 1989
( ﻪﻳﺮﻈﻧ ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ؛ راﺰﺑا زا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ نازادﺮﭘ
كرد ﺮﺘﻬﺑ ار نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻚﻤﻛ هرﺎﻌﺘﺳا ﺪﻨﻨﻛ
ﻪـﺿﺮﻋ ﺰـﻴﻧ ناﺮـﮕﻳد ﻪﺑ ار كرد ﻦﻳا و
ﺪﻧراد . هرﺎﻌﺘﺳا دﺮﻜﻳور رد هژﻮﺑ ﻪﺳ زا ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻢﻬﻓ ﻪﺑ يا
رﺎﻌﺘﺳا ة ِﺮﻴﮔاﺮﻓ
» را مﺰﻴﻧﺎـﮔ « )
هﺪـﻧز دﻮـﺟﻮﻣ (
،
» ﻦﻴﺷﺎﻣ « و
» نﺎﺑز « ﻲﻣ مﺎﻧ دﺮﺑ ) ،هژﻮﺑ 1995 ( هرﺎﮕﻧا بﺎﺘﻛ رد ﺰﻴﻧ نﺎﮔرﻮﻣ ؛ ﻪﺑ ،نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﺖـﺸﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻫذ و ﺮﻜﻔﺗ يﺎﻀﻓ رد نﺎﻬﻨﭘ ةرﺎﻌﺘﺳا
ﻲـﻣ هرﺎـﺷا ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ نازادﺮﭘ
ترﺎـﺒﻋ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ ا
ﺪـﻧ زا :
ﻳﺮﺟ ،حور ناﺪﻧز ،ﻲﺳﺎﻴﺳ مﺎﻈﻧ ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﺰﻐﻣ ،مﺰﻴﻧﺎﮔرا ،ﻦﻴﺷﺎﻣ ﻪﻄﻠـﺳ راﺰـﺑا و لﺎﻴـﺳ نﺎ
) ،نﺎـﮔرﻮﻣ
1997 و 2006 : 343 - 337 ( ﺗ ﻦﻤﺿ ،ﭻﻫ و ﺄ
هرﺎﻌﺘﺳا ﺮﺑ ﺪﻴﻛ ﻪﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ و مﺰﻴﻧﺎﮔرا ،ﻦﻴﺷﺎﻣ يﺎﻫ
يازا
رﺎﻌﺘﺳا ،اﺮﮔدﺎﻤﻧ و ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ ،ﻚﻴﺳﻼﻛ يﺎﻫدﺮﻜﻳور ة
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪـﺑ ﺔـﺑﺎﺜﻣ دﺮـﭘ ة ﻲـﺷﺎﻘﻧ ) ژﻼـﻛ ( ار
ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ اﺮﮔﻮﻧاﺮﻓ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺪﻨﻛ
) ،ﭻﻫ 1997 : 57 .(
هرﺎﻌﺘﺳا ﻦﻳا ﻚﻳ ﺮﻫ ،ﺎﻫ
ﺑ ﺮ نﺎﻣزﺎﺳ زا يدﺮﻛرﺎﻛ و ﻲﮔﮋﻳو دراد ﺰﻛﺮﻤﺗ
دﺮﻛرﺎـﻛ ﺎـﻳ ﻲـﮔﮋﻳو نآ و
نﺎﻳﺎﻤﻧ ﺮﺘﻬﺑ ار صﺎﺧ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﺖﻳﻮﻘﺗ رﺎﻈﺘﻧا ﻦﻳا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ؛ رﺎﻌﺘﺳا ﺮﻫ ﻪﻛ دﻮﺷ
ة ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﻳﺪﺟ
اﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﻛ رد ار نآ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﻳ درادﺮﺑ هدﺮﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻳ دﺮﻛرﺎﻛ ﻚﻳ زا ﻲﻋﻮﻧ ﺪﻫد ر
) ،ﭻﻫ 1997 : 52 ( ﻫد ﻪﺳ ﻲﻃ ،داﺪﺘﻣا ﻦﻴﻤﻫ رد ؛ ﺔ
ﻪﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﺧﺮﺑ ،ﺮﻴﺧا ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ و نﺎﻣزﺎﺳ نازادﺮﭘ
شور يدﺮﻜﻳور ﺎﺑ هرﺎﻌﺘﺳا ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺖﺧﺎﻨـﺷ ياﺮـﺑ ار ﻲﻧﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يرﺎﻌﺘـﺳا نﺎﮔژاو ،نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
هﺪﻳﺪﭘ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺐﻧاﻮﺟ ﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
هدﺮﺑ رﺎﻛ ﺪﻧا . ﻲﻣ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﺎﻌﺘﺳا ﻪﺑ ناﻮﺗ
هر ﻢﻴـﺗ يﺎـﻫ
ﻲﺷزرو ) ،لﺪﻴﻛ 1987 (
،زﺎﺑ ﺖﻴﻜﺳا ،لزﺎﭘ ، زﺎﺟ ﺮﺘﺴﻛرا
) ،نﻮﺴﻠﻴﻧ 1992 ( ﻪـﻧﺎﺧ ، ) ،دﻮﻤـﺳُا و سﺮـﻴﭘ
1996 ( ﻲﺷﻮﺧﺎﻧ ، ) ،ﻞﭘﺎﻛ و ﺲﭙﻴﻠﻴﻗ ،ﺲﭙﻴﻠﻴﻓ ،ﺪﻠﻳا 1998
( زﺎﺟ ، ) ،ﭻﻫ 1998 ( ﮓـﻨﺟ و اﺬﻏ ، )
،رﻮـﻴﻟوا
1996 ( يﺮﻔﺳ ، ) ،ﻞـﭙﻤﻟ و ﺪﻧاﺮﺘﺴﻟا ،گﺮﺑﺰﺘﻨﻴﻣ 1998
( هﺎـﮕﻳﺎﺟ ، )
،ﻚـﻟاو 1996 ( ﺶـﺗرا ، ) ،رﻮـﺴﻨﻳو
1996 ( ﻪﻧﺎﺧدور ، )
،ﻦﻨﻳورﺎﭘ و گﺮﺒﻣﻻ 2003
( ﺮﺗﺎﺌﺗ و ) ،يﺮﺗ 1997 ( دﺮﻛ هرﺎﺷا .
هﺪﻳﺪﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳا يﺮﺸﺑ تﺎﻴﺣ رد ﺬﻓﺎﻧ و هﺪﻴﭽﻴﭘ يا
. هﺪﻳﺪﭘ ﺮﻳد ﻪﺑ ﻞﻴﻣ ﻪﻛ يا دراد ﻲﻳﺎﭘ
. ﺎﻳﻮﮔ
هدﺎﻬﻧ ﻪﻌﻳدو ﻪﺑ نﺎﺴﻧا دﻮﺟو رد ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﻛ ﺎﻘﺑ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺖﻳاﺮﺳ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
؛ ﺎـﺠﻧآ ﺎﺗ
ﻪﻛ روﺎﺑ ﻪﺑ ﺮﻧﺪﻠﮔ
، ﻲﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺗ و ﺪﻨﻛ ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ لدﺎﻌﺗ و ﺪﻧﺎﻤﺑ هﺪﻧز ﺎﺗ ﺪﺷﻮﻛ
ﺪﺣ ﻦـﻜﻤﻣ ﻲـﺘﺣ ،
ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد زا ﺲﭘ ﻦﻴﻴﻌﺗ فاﺪﻫا
ﺪﻧﺎﻤﺑ ﺎﺟﺮﺑﺎﭘ ﺰﻴﻧ هﺪﺷ .
ناﺪﻴﻣ ﻲﻫﺎـﮔ ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﻞﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ نداد
دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺰﻴﻧ نﺎﻣزﺎﺳ فاﺪﻫا زا فاﺮﺤﻧا ﺎﻳ لﺎﻤﻫا و ﺖﻠﻔﻏ ﻪﺑ )
تﺎﻜﺳا ،ﺲﻳﻮﻳد و 2007
: 60 .(
نﺎﻣزﺎﺳ ﻊﻗاو رد ﻪﺑ ﻊﻗاﻮﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﺎﻫ
دﻮـﺧ فاﺪـﻫا رد ،ﻂﻳاﺮـﺷ ﺎـﺑ ﺮـﺘﻬﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ رﻮﻈﻨﻣ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧﺪﻳﺪﺠﺗ ﺪﻨﻨﻛ
، ﻪﺑ ﺎﻘﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ مﺎﮕﻨﻫ هﮋﻳو ي
مﻼﻋا فاﺪﻫا ﺐﻴﻘﻌﺗ زا ،ﻦﺘﺸﻳﻮﺧ
فﺮـﺻ هﺪـﺷ ﺮـﻈﻧ
ﻲﻣ ﻪﺑ ﺖﺳرد و ﺪﻨﻨﻛ ،ﺎﻘﺑ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ ﻦﻴﻤﻫ دﻮﺟو ﻞﻴﻟد
ﺔﻠﺌﺴﻣ و دﻮﺟو ﺎﻘﺑ ي نﺎﻣزﺎﺳ ﺪـﻳﺪﺟ فﺪﻫ ﻪﺑ ، )
و
ﻪﻠﻴﺳو ﻪﻧ يا ياﺮﺑ ﻪﺑ ﻞﻴﻧ ﻞﻴﺻا فاﺪﻫا (
ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ دﻮﺷ
؛ فﺪـﻫ ار ﺶﻳﻮـﺧ يﺎﻘﺑ ﻆﻔﺣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻌﻳ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻗﺎﺑ ياﺮﺑ و ﺪﻫد ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ ار ﺶﻳﻮﺧ فاﺪﻫا ،نﺪﻧﺎﻣ
زا ار ﺶﺘﻳﻮـﻫ ،ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪـﺑ و ﺪـﻨﻛ
ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻨﻛ ﻦﻴﻤﻀﺗ ار ﺶﻳﺎﻘﺑ ﺎﺗ ﺪﻫد .
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ
زﺎﺳ زا ﻲﻜﻳ ﻲﮔﺪﻧزﺎﺳ دﺎﻬﺟ نﺎﻣ
ياﺮـﺑ ،ناﺮـﻳا رد ﻲﻣﻼـﺳا بﻼـﻘﻧا زا ﺲـﭘ ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲـﻧاﺮﻳا يﺎﻫ
ﺖﻣﺪﺧ ﺗ موﺮﺤﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺳر ﺄ
ﺪﺷ ﺲﻴﺳ .
ﻒﻳﺎﻇو زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ،قاﺮﻋ و ناﺮﻳا ﮓﻨﺟ عوﺮﺷ ﺎﺑ
ﮓﻨﺟ ﻪﺑ دﺎﻬﺟ فﻮﻄﻌﻣ
هار و يزﺎﺳﺮﮕﻨﺳ ﻪﺑ و ﺪﺷ يﺎﻫوﺮﻴﻧ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ياﺮﺑ يزﺎﺳ
ةﺪـﻨﻣزر ﻲـﻧاﺮﻳا
ﺪﻴﺳر نﺎﻳﺎﭘ ﻪﺑ ﮓﻨﺟ ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺗ ﺖﺷﺎﻤﮔ ﺖﻤﻫ .
قﻮـﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ نارود ﻦﻳا رد ﻲﮔﺪﻧزﺎﺳ دﺎﻬﺟ هدﺎـﻌﻟا
يا
هﺪﻧزرا يﺎﻫدروﺎﺘﺳد و ﺖﺷاد ﺖـﺷاﺬﮔ يﺎﺟ ﻪﺑ يا
. بآ و ﺪﻧﺎـﺳر قﺮـﺑ ﺎﻫﺎﺘـﺳور زا يرﺎﻴـﺴﺑ ياﺮـﺑ
ﻢﻫاﺮﻓ ﻢﻟﺎﺳ ﻲﻧﺪﻴﻣﺎﺷآ دروآ
دﺮﻛ يزﺎﺳزﺎﺑ ار ﺎﻬﻧآ سراﺪﻣ و .
ﻪﻬﺒﺟ رد ﻧاﻮﺘـﺸﭘ ﻪﺑ دﺎﻬﺟ ،ﮓﻨﺟ يﺎﻫ ﺔ
ﻪﻬﺒﺟ ﺖﺸﭘ رد و ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫوﺮﻴﻧ يﻮﻗ ﻪﺑ
ﻟﺰﻨﻣ ﺔ ﺘﺷﺮﻓ ﺔ تﺎﺠﻧ ﺪﻨﻫد ة نﺎﮔﺪـﻧﺎﻣرد و اﺮـﻘﻓ
ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻪﺑ ، ﺎﻔﻳا ي ﺶﻘﻧ داد ﻪﻣادا دﻮﺧ .
يزاﻮﻣ ﺚﺤﺑ ،ﮓﻨﺟ زا ﺲﭘ ﻲﻟو ار ﻲﻔﻳﺎـﻇو نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا و ﺪﺷ حﺮﻄﻣ دﺎﻬﺟ ﻒﻳﺎﻇو ندﻮﺑ
ﺪﻧراد ناﺮﻳا ﺖﻟود يرادا رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﺰﻴﻧ يﺮﮕﻳد نﺎﻴﻟﻮﺘﻣ ﻪﻛ دراد هﺪﻬﻋﺮﺑ .
ﻪﻛ ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
ﻒﻳﺎﻇو و شروﺮـﭘ و شزﻮـﻣآ ترازو ،وﺮـﻴﻧ ترازو ،يزروﺎـﺸﻛ ترازو ،هار ترازو ﻒﻳﺎـﻇو ﺎﺑ دﺎﻬﺟ
ﻲـﻣ دراو موﺮـﺤﻣ يﺎﻫﺎﺘـﺳور ﻪـﺑ ﻲﮔﺪﻧزﺎـﺳ دﺎﻬﺟ اﺮﻳز ؛دراد ﺖﻫﺎﺒﺷ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو
ـﻤﻫ و ﺪـﺷ ﺔ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ رد ار نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻊﻓر ياﺮﺑ و ﺖﻓﺮﮔ
ﻲﻣ يﺰﻳر دﺮـﻛ
. ﺎـﺑ ﻲﻫﺎـﮔ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
ﻲﻫﺎﮔ ،هار ترازو
ﺖـﺷاد ﻪـﻔﻴﻇو ﻞﺧاﺪﺗ يزروﺎﺸﻛ ترازو ﺎﺑ ﻲﻫﺎﮔ و وﺮﻴﻧ ترازو ﺎﺑ .
ﻪـﻜﻧآ ﻦﻤـﺿ
دﻮﺷ ﻚﭼﻮﻛ ﻲﺳاﺮﻛورﻮﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ راﺮﻗ و ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺖﻟود يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ .
ﺖـﻗو نﻻﻮﺌـﺴﻣ
دﺎﻬﺟ ﺪﻳﺪﺟ مﺎﻧ و ﺪﻨﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ار نآ ﺎﺑ مﺎﻏدا ،ﺪﻨﻨﻛ بﺬﺟ ار يزروﺎﺸﻛ ترازو ﻪﻛ روﺎﺑ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺷ دﺎﻬﺟ رازو ود مﺎﻧ ﺐﻴﻛﺮﺗ زا ﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﻧﺎﺨﺗ
: يزروﺎﺸﻛ دﺎﻬﺟ ترازو .
ﻘﺑﺎﺳﺮﭘ و ﻲﻤﻳﺪﻗ ترازو ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﻣا ﺔ
ﻪﻨﻳدﺎﻬﻧ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ،يزروﺎﺸﻛ ﺪﺷ
ة يﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ
ﻲﺘﻨـﺳ ﻚـﻴﺗاﺮﻛورﻮﺑ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪـﺑ ؛دﻮﺒﻧ نآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ﻞﻤﺤﺗ بﺎﺗ ار دﺎﻬﺟ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﺗ ﻪـﺑ و ﺪﻨﻜﻓا ﻪﻳﺎﺳ دﺎﻬﺟ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و تﺎﻴﺣ ﺮﺑ يزروﺎﺸﻛ ترازو يزروﺎـﺸﻛ ترازو رد دﺎـﻬﺟ ،يﺮـﻴﺒﻌ
ﺪﺷ ﻪﻟﺎﺤﺘﺳا و ﻢﻀﻫ .
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ گﺮﻣ شﺮﻳﺬﭘ ﺪﺳر
يﺰﻳر ﻪﺑ هﺪﺷ هار ،سﻮﻨﻘﻗ نﺎﺳ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﺣ ﻦﻳا زا ﻲﮔﺪﻧزﺎﺳ دﺎﻬﺟ ﺰﻳﺮﮔ ياﺮﺑ يﺮﺗ
ﻟﺎﺤﺘﺳا ﺔ دﻮﺑ مﺎﺟﺮﻓﺪﺑ .
ﻢـﺴﺟ دﺎﻬﺟ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
داد ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻟو ،دﺮﻛ ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ .
ﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﺗ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ شﻼﺗ ،ﻪﻌﻟ
ﺄ ﺮﺑ ﻞﻣ ﺪﻳﺪﭘ ة ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ گﺮﻣ يﺰﻳر
ﻲـﮔﮋﻳو زا ،هﺪﺷ يﺎـﻫ
ﺪـﻳﺪﭘ ة
ﻪﻧﺎﺴﻓا
هﺪـﻧﺮﭘ ؛دﻮـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫرﺎﺘﻓر زا ﻲﺸﺨﺑ ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ ،سﻮﻨﻘﻗ يﺎﻨﺷآ مﺎﻧ ﻲﻟو يا يا
ﻪﻧﺎﺴﻓا ﻦﻬﻛ رد ﻪﻛ يا
ﺒـﺴﻧ ﺮﻳﻮـﺼﺗ ،يﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ زا يرﺎﻴﺴﺑ يﺮﻴﻃﺎﺳا يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻲ
ﺤـﺿاو ﻲ نآ زا
و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد
مﺎﻧ ﺎﺑ ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻟو ،عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻫ
ﺎﻨﺷ ،ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ هﺪﺷ ﻪﺘﺧ
؛ﺖﺳا هﺪﻧﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا ار دﻮﺧ ﻞﺴﻧ يﺎﻘﺑ ﻪﻛ يا ﻲﻣ ﻦﻴﻤﻀﺗ دﻮﺧ گﺮﻣ ياﺮﺑ يﺰﻳر
ﺪﻨﻛ
!
ﻌﻟﺎﻄﻣ ،ور ﻦﻳا زا ﺔ
ﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻤﺿ ﺮﺿﺎﺣ ﺔ
هرﺎﻌﺘﺳا ﻲﺧﺮﺑ ﺎﺑ هرﺎﻌﺘﺳا ﻦﻳا ﻪﺸﻳر يﺎﻫ
،يا ﺮﺑ ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ
نآ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛﮋﻛ و ﺗﺄ
ﻞﻣ هدﺮﻛ ﻪﺑ و نآ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﻲﺒﺴﻧ رﻮﻃ ار
هدﺮـﭘ ياﺮـﺑ هﻮـﺟو ﻲـﺧﺮﺑ زا يرادﺮـﺑ
ﻲﺑﺎﻳزرا نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ .
سﻮﻨﻘﻗ نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﻓر ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ﺪﻣ ﺐﻟﺎﻗ ﻆﻔﺣ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﻳﻮﻫ ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ يرﺎﺘﻓر ،ﻪﻧﻮﮔ
ﺮـﻈﻧ
ﻲﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺪﻫد ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺎﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺎـﺟ ﻪـﺑ ،دﺮـﻛ ﻆﻔﺣ ار ﺖﻳﻮﻫ ،ﺐﻟﺎﻗ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ ناﻮﺗ
ﻳا دﻮﺷ ﺎﻔﺘﻛا ﺐﻟﺎﻗ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ،ﺖﻳﻮﻫ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﻜﻨ !
ﻲﮔﮋﻳو ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
»
دﺎﻔﺘـﺳا ياﺮـﺑ ،ﻲﮔﺪﻧﻮﺷﻮﻧ و ﻲﻳاﺮﻴﭘدﻮﺧ ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻳﺎﻤﺗ ة
زا ﻪـﻨﻴﻬﺑ
دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﻊﺑﺎﻨﻣ
« هرﺎﻌﺘـﺳا ﻲﻫﺎﮕﻧ ﺎﺑ ،
ﺪـﻳﺪﭘ ﻪـﺑ ﻪﻧﺎـﺸﻳﺪﻧارود و يا ة
،گﺮـﻣ و كﻼﻬﺘـﺳا رد
نﻮﻧﺎﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ .
،گﺮﻣ ﻪﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ ﻪﺛدﺎﺣ هﻮﻴﺷ ﺎﺑ ﻪﻛ يا ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ قﺮﻃ و ﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﻳﺎﭘ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ هﺪﻧز تادﻮﺟﻮﻣ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ زا ،ﺪﻫد ،تﺎـﻴﺑدا ﺦﻳرﺎـﺗ رد ﻲﻫﺎـﮔ ﺪـﻨﭼﺮﻫ ؛دﻮﺷ
ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ ياﺮﺑ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ هﺪﻧز ﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﻛ .
گﺮـﻣ ،ﻲﻫﺎـﺸﻨﻫﺎﺷ گﺮـﻣ نﻮـﭼ ﻲﺗﺎﺣﻼﻄﺻا
هدﺮﺑ گﺮﻣ ،ﺖﻨﻄﻠﺳ ﺮـﻣ ،ﻲﻗﻼﺧا لﻮﺻا گﺮﻣ ،ﻢﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ گﺮﻣ ،يراد
نارود گﺮـﻣ ،ﺖﻴﻧﺎـﺴﻧا گ
ﺪﻳﺪﭘ بﺎﺴﺘﻧا ﻲﻨﻤﺿ شﺮﻳﺬﭘ ﺮﺑ ،نآ ﺮﻳﺎﻈﻧ و يﺪﻨﻤﺘﻓاﺮﺷ ة
ﻦﻳا ﻪﺑ گﺮﻣ ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ ﻪﻧﻮﮔ
ﻲﺑ يﺎﻫ نﺎﺟ
دراد ﺖﻟﻻد )
،رﺎﻄﻋ يﺮﻫﺎﻃ و ﻲﻧﺎﻬﺑزور ،تﺰﻋرﻮﭘ 2015
.(
هرﺎﻌﺘﺳا ﻦﻴﻨﻃ ﻦﻳا ﻪﻫد ﻲﻃ ،گﺮﻣ يﺎﻨﻌﻣ يا
مﻮـﻬﻔﻣ ﻢـﻬﻓ ﻢﻳﺮـﺣ ﻪـﺑ ﻢﺘﺴﻴﺑ نﺮﻗ ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ يﺎﻫ
ﺰﻴﻧ نﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﺳاﺮﻛورﻮﺑ مﻮﻬﻔﻣ و ﺖﻓﺎﻳ هار
»
ﻲـﺳاﺮﻛورﻮﺑ گﺮـﻣ «
ﺪـﻣ ار داد راﺮـﻗ ﺮـﻈﻧ )
،ﺲﻴـﻨﺑ
1997 .(
ﻲﻣ ﻪﺘﺒﻟا ﺲـﭘ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ هرﺎﻌﺘﺳا دﻮﺧ گﺮﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ ﺎﻋدا ناﻮﺗ
شﺮﻳﺬﭘ زا رﺎﻌﺘﺳا
ة ﺪﻣ ،نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ هﺪﻧز دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ
دﺮﻴﮔ . ﺎﻨﺑ ﺮﺑ ﻲﻤﻧ ،لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻳا ناﻮـﺗ
هرﺎﻌﺘﺳا ار گﺮﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ يا
ﺢﺿاو و هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ة
ﺑ اﺮـﻳز ؛ﺖـﺴﻧاد نﺎﻣزﺎـﺳ نﺎـﻬﻨﭘ دﺎـﻌﺑا زا ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻌ
ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ رﺎﻌﺘﺳا
ة هﺪﻧز دﻮﺟﻮﻣ )
،نﺎﮔرﻮﻣ 1997 : 343 (
ﻪـﺑ و ﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ ﺪـﺷر ﻲـﻨﺤﻨﻣ نآ ﻊـﺒﺗ
ﺪﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ
) ،ﺮﻨﻳﺮﮔ 1998 ، 57 ( ، ﻪﺑ ﺰﻴﻧ گﺮﻣ ﻪﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ هﺪﻧز دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻳا ﻢﻬﻣ ﻲﮔﮋﻳو
ﻪﺟﻮﺗ و كﺮﺘﺸﻣ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻛ ﺪﺷ ﻤﻫ ياﺮﺑ ﺖﺳا يﺮﻳﺬﭘﺎﻧﺰﻳﺮﮔ
ﺔ نﺎﻣزﺎﺳ هﺪـﻧز دﻮـﺟﻮﻣ نﻮﭼ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ رﺎﺘﻓر ﺪﻨﻨﻛ .
رد ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﺎﺑ ﻦﻳا ﻲﮔﮋﻳو ، لاﺆﺳ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻧﺮﻴﮔ
:
ﻒﻟا ( نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﻪﭼ گﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ مﺎﮕﻨﻫ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﻫ
؟ﺪﻨﻨﻛ
ب ( نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ،گﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ مﺎﮕﻨﻫ
؟ﺪﻨﻨﻛ رﺎﺘﻓر ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺎﻫ
ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا
،ﺖﺳا ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ نآ ياﺮـﺑ ﻲﻳاﺮﻘﺘـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ
ﺖﺴﻴﻧ
، ﺎﻣا ﺪﻳﺪﭘ ة ﺪﻳﺪﭘ ،گﺮﻣ ة
ﭘ
نﺎﻣزﺎـﺳ رﺎـﺘﻓر و ﺖﺳا ﻲﻣﺎﻬﺑاﺮ رﺎﻴـﺴﺑ نآ ﺮـﺑاﺮﺑ رد ﻲﻫﺎـﮔ ﺰـﻴﻧ ﺎـﻫ
ﻲﻣ هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛دﻮﺷ
ﺺﺨـﺸﻣ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ﻮـﺗﺮﭘ رد ار هﺪـﻳﺪﭘ ﻦـﻳا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺳر و ﺮـﺗ
ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﻛ ﻦﻴﻴﺒﺗ يﺮﺗ د
.
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ اﺮﻴﻣ يدﻮﺟﻮﻣ
ﺖﻠﺼﺧ زا ﻲﻳاﺮﻴﻣ ﻴﻠﻛ يﺎﻫ
ﺔ هﺪﻳﺪﭘ ﻪﺑ ؛ﺪﻧراد دﻮﺟو ﺖﻘﻠﺧ نﺎﻬﺟ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ ﻪـﺑ ﺎـﺗ ﻪـﻛ يرﻮﻃ
هﺪﺸﻧ ﺖﺒﺛ ﺖﻘﻠﺧ نﺎﻬﺟ رد اﺮﻴﻣﺎﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﻚﻳ زا يدر ﭻﻴﻫ لﺎﺣ ﺖﺳا
ﻲـﻣ ﺖﻣﺎﻬﺷ ﺎﺑ و ﺎـﻋدا ناﻮـﺗ
ﺖﺴﻴﻧ يﺪﺑا ﻲﻗﻮﻠﺨﻣ ﭻﻴﻫ ﻪﻛ دﺮﻛ .
ﻦﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ،ﻊﻗاو رد ﻪﻳﺎﻣ
يا ﻪـﻛ دراد ﺮﺘﺘﺴﻣ دﻮﺧ رد ار ﻲﻔﺴﻠﻓ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ يﺪﺑا و ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﻲﻟزا ﻲﻗﻮﻠﺨﻣ ﭻﻴﻫ ،نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺞﻬﻧ)
ﻪﻏﻼﺒﻟا ـﺒﻄﺧ ، ﺔ 1 ( ﻦـﻳا ﺎـﺑ ؛
نﺎﺴﻧا ،لﺎﺣ ﻪﺑ
ﺔﺑﺎﺜﻣ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ دراد ﺎﻘﺑ ﻪﺑ يدﺎﻳز ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﺎﻫ
.
هﺪﻳﺪﭘ ﻪﻠﻤﺟزا نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو و نﺎﺴﻧا زا ﺲﭘ نآ ﺖﻘﻠﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
بﺎﺑ رد ؛
ﻲﻣ ،نﺎﺴﻧا ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ عاﺮﺘﺧا ﻦﻳﺪﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ ﺎﻋدا ﻦﻴﻨﭼ ناﻮﺗ
،نﺎـﺴﻧا نﻮـﭼ ﻲﻧﺎـﻓ يدﻮﺟﻮﻣ نﺎﺳ
ﺮﺑ
ﻲﻫﺎـﮔ ﺪـﻨﭼﺮﻫ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ؛ﺖﺳا هدﺮﻛ عاﺮﺘﺧا اﺮﻴﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﻮﺧ تﺮﻄﻓ يﺎﻨﺒﻣ ﻲـﻣدآ زا ﺶﻴـﺑ
ﻲﻣ ﺮﻤﻋ دراد راﺮﻗ گﺮﻣ ضﺮﻌﻣ رد هراﻮﻤﻫ ،ﺪﻨﻛ .
نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻲﻧﻻﻮﻃ يﺮﻤﻋ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺮﺗ
نﺎﺴﻧا زا ﺎـﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد )
،جﺎﺟ و ﺰﻨﻴﺑار 2009
: 688 - 671 ( نﺎﺴﻧا و ﻲﻣ ﺎﻫ نﺎﻣزﺎـﺳ نورد رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎـﻫ
ﻪﺸﻳﺪﻧا و ﺪﻨﻨﻛ يﺎﻫﺮـﺼﻋ و دﻮـﺧ تﺎـﻴﺣ ﺮﺼﻋ رد ،نﺎﺸﻧﺎﻋﻮﻨﻤﻫ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻖﻳﺮﻃ زا ار دﻮﺧ يﺎﻫ
نآ زا ﺲﭘ ﺪﻨﻫد لﺎﻘﺘﻧا
. نﺎﻣزﺎﺳ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﻴﻧ ﺮﻴﺴﻣ رد ﺎﻫ ﺖـﻛﺮﺣ گﺮـﻣ ﻪﺑ ﻞ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . نﺎﻣزﺎﺳ گﺮﻣ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﻪـﻜﻨﻳا ﻦﻤـﺿ ،ﺪﻫد خر ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﺳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
يﺰﻳر نﺎﻣزﺎﺳ گﺮﻣ ﺎﻫ
نﺎﻜﻣا ﺮﻳﺬﭘ ﺖﺳا . نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ گﺮﻣ ﺪﻨﭼﺮﻫ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
هﺪﻳﺪﭘ ﺰﻴﻧ ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ مﻮﺘﺤﻣ و ﻲﻌﻴﺒﻃ يا ﻲﻣ يدراﻮﻣ رد ،دﻮﺷ
ﺐـﺴﺣ ﺮﺑ ناﻮﺗ
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺮﻴﺑاﺪـﺗ يﺎـﻫ
ﺖﺧاﺪﻧا ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻪﺑ ار نآ عﻮﻗو ،ﻲﻠﻤﻋ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و تﺰﻋرﻮﭘ 2015
.(
ﻲـﻣ داﺪـﺘﻣا ﻦـﻳا رد ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
ﺶﻫوﮋﭘ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ رﺎﺑرد
ة ﺧﺮﭼ ﺔ نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻴﺣ ﻌﺳﻮﺗ و ﻂﺴﺑ ﺎﻳ يدﻮﺑﺎﻧ و
ﺔ دﺮـﻛ هرﺎـﺷا نآ دﺎﻌﺑا
) ،سﺰﻳدآ 1979 ،ﺰﻧواد ؛ 1967 ،نوﺮﻣﺎﻛ و ﻦﻴﺋﻮﻛ ؛ 1983
ﻦﺴﻴﺟ ،نﻮﺴﺗاو ،ﻚﻧﺎﻫ ؛ ،ﺮﻟﺪﻨﭼ و
1996 و
،ﺰﻠﻳﺎﻣ و ﻲﻟﺮﺒﻤﻴﻛ 1998
.(
اﺮﻴﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رد گﺮﻣ رﻮﺼﺗ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛﮋﻛ و ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ
گﺮﻣ ﺪﻳﺪﭘ رﻮﺼﺗ ﺎﻳ يروﺎﺑ ة
نﺎﻣزﺎـﺳ ياﺮـﺑ گﺮـﻣ
دراد ﻲﻳﺎـﻫدﺮﻛرﺎﻛﮋﻛ و ﺎـﻫدﺮﻛرﺎﻛ ،ﺎـﻫ .
زا ﻲـﻜﻳ
ﻢﻬﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻧاور ﺖﻴﻓﺮﻇ ﺶﻳاﺰﻓا ،نآ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻦﻳﺮﺗ ﻬﺟاﻮﻣ ياﺮﺑ يﺰﻳر
ﺔ ؛ﺖـﺳا گﺮﻣ ﺎﺑ ﺢﻴﺤﺻ
ﺪﻤﻋ دﺮﻛرﺎﻛﮋﻛ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ة
گﺮﻣ ﺠﻴﺘﻧ رد و هﺪﻨﻳآ ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﺶﻫﺎﻛ ،يروﺎﺑ ﺔ
ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺗ ﺶﻫﺎﻛ ،نآ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر ﻲﺑ و تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ يﺎﻫ ﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﮕﻗﻼﻋ
ﺔ اﺮﻓ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺖﺳا ﻲﻠﺴﻧ
.
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻲﻟاﺆﺳ ،ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛﮋﻛ و ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻞﻣﺄﺗ ﺎﺑ ﻲـﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺑ لاد دﻮﺷ
ناﻮـﺗ
ﺿ ﺳ ؟ﺪﻧﺎﻣ نﻮﺼﻣ نآ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛﮋﻛ زا ،مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﻦﻤ ﺆ
ﺮـﮕﻳد ﻢﻬﻣ لا
ﻲﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ مﻮﻬﻔﻣ ﺪﺻر ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ؛دﻮﻤﻧ رﺎﻬﻣ و دﺮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺘﻬﺑ ار مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ناﻮﺗ
هرﺎﻌﺘﺳا ﺮﻳﺎﺳ رد گﺮﻣ هرﺎﮕﻧا و ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻟﺎﺟ ﺰﻴﻧ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ .
ﻌﺘﺳا ﺮﻳﺎﺳ رد گﺮﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻲﺑﺎﻳدر هرﺎ
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
هﺪﻧز دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا رﺎﻌﺘﺳا ،ﺖﺳا گﺮﻣ كرد ﺪﻌﺘﺴﻣ ،ﻪﻈﺤﻟ ﺮﻫ رد يا
ة ﺎـﺑ ﺰـﻴﻧ هﺪـﻧز دﻮﺟﻮﻣ
دراد طﺎﺒﺗرا ،ﺪﺷر و ﺪﻟﻮﺗ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ داﺪﺘﻣا رد گﺮﻣ مﻮﻬﻔﻣ .
ياﺮـﺑ ار گﺮـﻣ ،هرﺎﻌﺘـﺳا ﻦـﻳا ﻪﻜﻧآ ﺐﻟﺎﺟ
ﻲﻣ ضﺮﻓ ﻞﻤﺘﺤﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺎﻳﻮﮔ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ ﻲﻨﻤﺿ رﻮﻃ هار ﺎﺗ ﺪﺷﻮﻛ
ﺎـﻫ هﺪـﻧز ي و نﺪـﻧﺎﻣ
هﺪﻧز دﻮﺟﻮﻣ ﭻﻴﻫ اﺮﻳز ؛ﺪﻨﻛ ﻲﺑﺎﻳزﺎﺑ ار گﺮﻣ زا نﺎﻣزﺎﺳ راﺮﻓ گﺮـﻣ ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺗ ،يدﺎﻋ ﻂﻳاﺮﺷ رد يا
دراﺪﻧ
! دﺮﻜﻳور رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ي
ﻖﻴﻤﻋ ﻲﻣ ،ﺮﺗ ناﻮﺗ رﺎﻌﺘﺳا ة ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ار ﺮﻴﻐﺘﻣ و لﺎﻴﺳ نﺎﻳﺮﺟ نﺎـﻴﺑ
ﻲـﻠﻴﻠﺤﺗ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻜﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ زا ﻲﻜﻴﺘﻜﻟﺎﻳد مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ،ﺎﻫ
» تﺎﻴﺣ ياﺮﺑ گﺮﻣ «
و
» گﺮﻣ ياﺮﺑ تﺎﻴﺣ «
داد طﺎﺒﺗرا ﻲﻜﻴﺘﻜﻟﺎﻳد دﺎﻀﺗ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ؛
» ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ «
و
» گﺮﻣ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ «
نﺎﻣزﺎﺳ رد ،ﺎﻫ
ﻞﻜﺷ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ ﺪﻳا ة ﻲﻧﻻﻮﻃ يﺎﻘﺑ و رﺮﻜﻣ ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺗ
ﺐـﻟﺎﻗ رد ﺎـﻫ اﺰـﺟا
ي ياﻮـﻨﻤﻫ و ﻞـﻤﻜﻣ
ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ،تﺎﻴﺣ دﻮﺷ
. ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ گﺮﻣ ،مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻣﺪﻘﻣ
ﺔ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﮔﺪـﻧز ﻲﻟو ؛ﺖﺳا
ﻲـﻣ ﻞﻜﺷ ﻲﻠﺒﻗ ﻲﮔﺪﻧز ﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻜﺗ دﺎﻀﺗ رد ﻪﻛ يﺪﻳﺪﺟ دﺮـﻴﮔ
. ،نﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻠﻣﺎـﻜﺗ دﺎـﻀﺗ زا رﻮـﻈﻨﻣ
ﻪﻄﺑار ﺲﻜﻋ و ﻞﻤﻋ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا يا ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻞﻤﻌﻟا
،هدواﺮﻣ ﻦﻳا رد و دﻮﺷ
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ يدﺎﻀﺗ يﺎﻘﺑ ،نآ ﺰﺘﻨﺳ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ
رﺎﮕﻧا ة هرﺎﮕﻧا ؛ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻨﻫذ ﻪﻛ يا
نآ كرد ﻂـﻘﻓ
ﺶﻘﻳدﺎﺼﻣ ﺎﺑ نﺎﻜﻣا
ﺮﻳﺬﭘ ﺖﺳا . ﺎـﻘﺑ ياﺮـﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻲﻋﻮﻧ ﻊﻗاو رد ،يﺮﻫﺎﻇ دﺎﻀﺗ ﻦﻳا ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
ﻊﻴﺳو ﻲﺳﺎﻴﻘﻣ رد ﺖﺳا ﺮﺗ
) ،اﺮﭘﺎﻛ 1988 و 1999 ؛
،تﺰﻋرﻮﭘ 2009 .(
ﺪﻣ ﻢﻬﻣ ﻦﻳا ،دﺮﻜﻳور ﻦﻳا داﺪﺘﻣا رد ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ
ﻲﻣ ﺎﻳآ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ ﻳﺎﻤﺘﺳد ار گﺮﻣ ناﻮﺗ
ﺔ ﻲﮔﺪـﻧز
ﻲﻘﻠﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ يﺮﮕﻳد دﺮﻛ
! ﻲﻣ يروآدﺎﻳ زا ﻲـﻠﻴﻠﺤﺗ ﺎـﺑ ،گﺮﻣ مﻮﻬﻔﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﻮﺷ
عاﻮﻧا
» ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ گﺮﻣ يﺰﻳر
هﺪﺷ
« نﺎﻣزﺎﺳ رد ﻢﻀﻫ ﺎﻳ ﻪﻳﺰﺠﺗ ،بﺬﺟ ،مﺎﻏدا فﺪﻫ ﺎﺑ ،
ﺪـﻣ ،ﺮـﮕﻳد يﺎـﻫ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﻣادا ﺎﻳ تﺎﻴﺣ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺶﻓﺪﻫ ﻪﻛ ﻲﮔﺮﻣ ؛دﺮﻴﮔ
ﺔ نﺎﻣزﺎﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد نآ ﺖـﺳا ﺮـﮕﻳد يﺎـﻫ
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و تﺰﻋرﻮﭘ 2015
.(
ﻲﻳاﺮﻴﻣﺎﻧ و ﻲﮔﺪﻧز ياﺮﺑ گﺮﻣ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻲﻜﻴﺘﻜﻟﺎﻳد مﻮﻬﻔﻣ
ﻞﻜﺷ ﺦﻳرﺎﺗ رد نﺎﻣزﺎﺳ يﺮﻴﮔ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﺎﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاداو ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ،ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺎﻫ
هدﺮﻛ دﻮﺧ يﺎﻘﺑ ياﺪﻓ ار ﺶﻳﻮﺧ ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻫﺎﮔ ،ﺎﻫرﺎﺘﻓر نآ نﺎﻳﺮﺟ رد ﺪﻧا
. ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ،فوﺮﻌﻣ لﺎﺜﻣ
ﺑ ﺮﻘﻓ ﻊﻓر ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ ﺎﭘﺮ
ﻲﻣرد ،دﻮﺧ ﻲﻌﻤﺟ هﺎﮔآدﻮﺧﺎﻧ رد و دﻮﺷ نآ ﻪـﺑ ﻞﻴﻧ ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ
ﺖـﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ گﺮﻣ ﺎﺑ فداﺮﺘﻣ ﺰﻴﻧ ﺖﻳرﻮﻣﺄﻣ ﻢﺘﺧ و ﺖﺳا ﺖﻳرﻮﻣﺄﻣ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺑ فداﺮﺘﻣ ،فﺪﻫ !
ﻲﻣ شﻼﺗ ﺲﭘ ﻪﺸﻳر يﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﻨﻛ ﻲ ،ﻲـﻳادزﺮﻘﻓ يﺎـﺟ ﻪـﺑ و دزادﺮـﭙﺑ نآ ﺎـﺑ يزﺎـﺑ ﻪـﺑ ،ﺮـﻘﻓ
يزاﻮﻧﺮﻴﻘﻓ ﺪﻨﻛ
. بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻪـﺸﻳر ياﺮـﺑ ﻲﻣاﺪﻗا ﭻﻴﻫ ،نﺎﻣزﺎﺳ نآ يﺎﻫ ـﻨﻛ
ﻲ ﺮـﻘﻓ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻤﻧ يﺰﻳر دﻮﺷ
. نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻳﺎﻤﺗ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﮕﻨﺷور رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻟﺎﺜﻣ ،لﺎﺜﻣ ﻦﻳا ﺎـﻘﺑ و تﺎﻴﺣ ﻪﺑ ﺎﻫ
دراد ﺖﻳﺎﻜﺣ )
،نﺎﮔرﻮﻣ 2006 ( رد ﻪﻛ ﻲﻠﻳﺎﻤﺗ ؛ نﺎﺴﻧا ﻞﻳﺎﻤﺗ بﺎﺗزﺎﺑ ،ﻊﻗاو
ﻞﻜﺷ يﺎﻫ ﺪﻨﻫد
ة نﺎﻣزﺎـﺳ
ﺖﺳﺎﻘﺑ ﻪﺑ . ﺮﻓ ،ﻲﻠﻛ ﺖﻟﺎﺣ رد ﺲﭘ نﺎﻣزﺎﺳ را
ﻪـﺑ ﻪﻧارﺎﻛﺎﻳر ار ﺎﻬﻧآ ،گﺮﻣ زا ﺎﻫ ﻪـﺑﺎﺟ
ﺎـﺟ ﻞـﻳﺎﻤﺘﻣ فاﺪـﻫا ﻲﻳ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻳﺮﻈﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ،نﺎﺳ ﻦﻳﺪﺑ ﺔ
ﻊﺿو ) ،ﻚﻳاو 1969 ( ﻂﻴـﺤﻣ ندادﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺪﻌﺘﺴﻣ ،
ﻲﻣ و ﺖﺳا دزﺎـﺳ ﻖـﻘﺤﻣ نآ رد ار دﻮﺧ فاﺪﻫا ﺎﺗ ﺪﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ ار ﻂﻴﺤﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
) ،ﻚـﻳاو 206 : 1729 -
1728 ( ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ار دﻮﺧ ، ﺪﻫد
ﺪﻋﺎﻘﺘﻣ دﻮﺧ يﺎﻘﺑ ياﺮﺑ ار ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺗ ﻨﻛ
ﺪ .
ﻲﻣ نﺎﻣزﺎﺳ حور و ﺖﻳﻮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﺠﻨﻳا رد ﺪـﻣ ﻢﻬﻣ ﻦﻳا و ﺪﻧﺎﻤﺑ ﻲﻗﺎﺑ نآ ﺪﺴﺟ و ﻢﺴﺟ ﺎﺗ دﺮﻴﻣ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺎﺗ دﺮﻛ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﭼ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ
،دﻮﺧ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺐﺒـﺳ
ﻪـﺑﺎﺟ ﺎـﺟ و فاﺪـﻫا ﻲﻳ
ﻟﺎﺤﺘﺳا ﺔ دﻮﺸﻧ ﺎﻬﻧآ ﺖﻳﻮﻫ .
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻪﻛ ﺪﺳر
ﺳ ﻦﻳا ﺆ ﻲﻣ لا ﻪﻧاﺪﻨﻤﺘﻓاﺮـﺷ و ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧدﻮﺧ گﺮﻣ عﻮﻧ ود زا ناﻮﺗ
دﺮﻛ دﺎﻳ . ،ﺪـﻫز يور زا ﻪـﻧ ،هﺪـﺷ ﺮﻴـﺳ ﺎﻴﻧد زا ﻪﻛ ﺖﺳا يرﺎﻤﻴﺑ گﺮﻣ ،ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧدﻮﺧ گﺮﻣ زا رﻮﻈﻨﻣ
تﺬﻟ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ يور زا ﻲﺘﺣ ﻪﻜﻠﺑ ﺶﺨﺑ
! ﻲـﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖﺨﺗ ﺮﻴﺳا ار دﻮﺧ ﻲﺘﻗو ﺲﭘ ،ﺪـﺑﺎﻳ
هدرزآ ﻲﻣ ﺮﻃﺎﺧ باﺬﺟ ار گﺮﻣ و دﻮﺷ ﺗ
ﻲـﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺨﺳ ﻲﮔﺪﻧز زا ﺮ ار ﻪـﻧﺎﻫاﻮﺧدﻮﺧ گﺮـﻣ و ﺪـﻨﻛ
ﻲﻣﺮﺑ ﺪﻨﻳﺰﮔ ) ،ﻮـﭼﻻو و ووﺎﺟ ،ﺲﻴﻧوﺮﭽﻴﻟﻮﭘ ،سﻮﺴﺘﻟاو 2010
،ﻞـﺸﺘﻴﻣ و ﺰﻧﻮـﻴﮔ ؛ 2009
و ِﺮـﮕﻨﻴﻤﻟ ؛
،نارﺎﻜﻤﻫ 2007
،وﻮﮔ ؛ 2006 .(
ﻲﮔﺪـﻧز ﻦﻤـﻀﺘﻣ ﻪﻛ ﻲﮔﺮﻣ ؛ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧﺮﮔد ﻲﮔﺮﻣ ،ﻪﻧاﺪﻨﻤﺘﻓاﺮﺷ گﺮﻣ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد ناﺮﮕﻳد ياﺮﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﻢﻠﻇ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﺖﻴﻧﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ هار رد تدﺎﻬﺷ ﻞﺜﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ
.
نﺎﻣزﺎﺳ زا ﻲﺧﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻳﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻴﺣ ﻢﻟﺎﻋ رد گﺮـﻣ ،ﻪﺘﺴﻜﺷرو يﺎﻫ
ﻪﻧ ﻪﻤﺗﺎﺧ ﻦﻤﻀﺘﻣ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ كﺎﻧدرد ﺎﻬﻨﺗ زا ﺮـﮕﻳد ﻲـﺧﺮﺑ ياﺮـﺑ ؛ﺖـﺳا ﺞـﻧر و درد ﻲﺒﺴﻧ ﻦﺘﻓﺎﻳ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺷ زاﺮﺑا و ﺖﻴﺣﻼﺻ ﻦﻴﻋ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫ ﻌـﺳﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ اﺮﻳز ؛ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ گﺮﻣ ،ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﮕﺘﺴﻳ
ﺔ
ﻲـﻣ ﻂﻴـﺤﻣ رد قﻼﺧا و ﻲﻜﻴﻧ ﺞﻳوﺮﺗ و ﺮﻴﺧ رﻮﻣا
نﺎﻣزﺎـﺳ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ؛دﻮـﺷ گﺮـﻣ زا ﺲـﭘ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻪﺘﺧوﺮﻓ نﺎﻧآ ﺖﻴﺻو ﻖﺒﻃ ،نﺎﺸﻧﺎﺒﺣﺎﺻ ﻒﻗو ،ﺮﻴﺧ رﻮﻣا مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﺎﺗ ﺪﻧﻮﺷ
ﺪﻧﻮﺷ .
ﻋ ﻲﮕﻧادوﺎـﺟ ﻪـﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﮔﺮﻣ ،ﻲﻳاﺮﻴﻣﺎﻧ فﺪﻫ ﺎﺑ گﺮﻣ ﻲﻟو زا و ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻦﻴـﺠ
ﻪﻧﻮﮔ دراد ﺖﻳﺎﻜﺣ ﺎﻘﺑ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ نﺎﻣزﺎﺳ يا .
ﻲﻣﺮﺑ ار ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧدﻮﺧ گﺮﻣ ﻪﻧ نﺎﻣزﺎﺳ عﻮﻧ ﻦﻳا و ﺪﻨﻳﺰﮔ
ار ﻪﻧاﺪﻨﻤﺘﻓاﺮﺷ گﺮﻣ ﻪﻧ
؛ ﻲﻣ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﻨﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺘﻬﺑ ﺎﺗ دﺮﻴﻣ .
رد ﻲـﻠﻴﻤﺤﺗ ﻲﺘﺨﺑﺪﺑ زا ﻪﻧ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا
ﻲﻣ هﺮﻣزور ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﻪﻧ و دﺰﻳﺮﮔ
ﻞﻴﻟد و ﺮﻤﻋ ،نﺪﺷ ﺮﻴﺧ رﻮﻣا فﺮﺻ
ﻲـﻣ ﻒـﻗو ار دﻮـﺧ يﺎﻘﺑ ،ﺪـﻨﻛ
ﻲﻣﺮﺑ ار گﺮﻣ ﻪﻜﻠﺑ ﻪـﻛ ﻲﺘﻟﺎـﺣ فﻼﺧﺮـﺑ ﻊـﻗاو رد ؛ﺪـﻧﺎﻤﺑ هﺪﻧز ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻠﻳﺎﻤﺷ و ﻞﻜﺷ رد ﺎﺗ ﺪﻨﻳﺰﮔ
ﻟﺎﺤﺘﺳا رﺎﭼد نﺎﻣزﺎﺳ ﺔ
ﻲﻣ فاﺪﻫا يراﺮﻄﺿا ﻲﻣاو ار حور و دﻮﺷ
ﻦﻴـﻨﭼ ،ﺪـﻧﺎﻤﺑ هﺪـﻧز ﻢﺴﺟ ﺎﺗ دراﺬﮔ
ﻲﻣ ﻆﻔﺣ ار حور ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ گﺮﻣ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺪﺴﺟ و ﺪﻨﻛ
درﺎﭙﺳ .
» ﺎﺴﻓا رد ﻪﻧ نﻮﭼ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻨﭼ لﺎﺣ ار سﻮﻨﻘﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﻳاور ﻦﻴﻨﭼ ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻞﻠﻣ يﺎﻫ
ﻪﻗﺮﺟ ﺶﻳﻮﭘﺎﻜﺗ زا ﻪﻛ دروآ ﻢﻫ ﻪﺑ لﺎﺑوﺮﭘ نﺎﻨﭼ و ﺪﻨﻛ ﺮﭘ مﺰﻴﻫ زا ﻪﻧﺎﺷﺎﻛ ،ﺪﺳر اﺮﻓ ﺶﮔﺮﻣ نﺎﻣز يا
ﻪﻧﺎﺷﺎﻛ و ﺪﻬﺟﺮﺑ مﺰﻴﻫ ﻪﺑ ﺶﺗآ زا ددﺮﮔ ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﻪﻤﻫ ﺎﺗ دﺮﻴﮔ وﺮﻓ ار شا
« ) ،يزﺎـﺠﺣ 1388
: 149 .(
» ﺪﺑ ﻪﻤﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ سﻮﻨﻘﻗ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺐﺒﺳ نا
» يردﺎﻣ ﺔﺑﺮﺠﺗ «
ﺶﻳﻮﺧ ﺮﺘﺴﻛﺎﺧ زا ﻲﻤﺨﺗ و ددﺮﮔ ﻞﻳﺎﻧ
ﻪﺟﻮﺟ ﻆﻓﺎﺣ ﻪﻛ ﺪﻬﻧ يﺎﺟﺮﺑ ﻲﺳﻮﻨﻘﻗ
هزﺎﺗ و ناﻮﺟ ﺪﺷﺎﺑ ﺲﻔﻧ
! و رﻮـﺠﻧر ،نﺎـﺳ ﻦﻳﺪـﺑ سﻮـﻨﻘﻗ ﺲﭘ
ﻲﻣ راﻮﺷد دﻮﺸﻧ ضﺮﻘﻨﻣ ﺶﻠﺴﻧ ﺎﺗ دﺮﻴﻣ
؛ ﻪﺑ ﺮﮔا ،ﻪﻧﺎﺴﻓا ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ اﺮﻳز ﺎـﻴﻧد زا يﺮـﮕﻳد ترﻮـﺻ
ﻲﻤﻧ ﻲﻤﺨﺗ ،دوﺮﺑ و ﺪﻧﺎﻣ
ﻪﺟﻮﺟ ﻲﻤﻧﺮﺑ ﺮﺳ يا ﻲﻣ نﺎﻳﺎﭘ ﻪﺑ ﺎﻴﻧد ﺎﺑ سﻮﻨﻘﻗ عﻮﻧ ﺪﻬﻋ و دروآ
ﻲـﻟو ؛ﺪﺳر
ﻦﻳا ﺎﺑ گﺮﻣ ياﺮﻳﺬﭘ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑﺮـﺼﻋ سﻮﻨﻘﻗ ﺪﻬﻋ ،نﺪﺷ
ﻲـﻣ ﺮـﺼﻋ
ﻲـﻣ نﺎﮔﺪـﻨﻳآ ﻪـﺑ و ددﺮـﮔ ﺪـﺳر
«
) رﺎﻜﻤﻫ و تﺰﻋرﻮﭘ ا
،ن 2015 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ شور
ﻪـﺑ ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ سﺎـﺳا ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺖـﺳد
هداد ندروآ و ﺎـﻫ
،نآ مﺎـﺠﻧا شور ﺚـﻴﺣ زا رد
ﻪﺘـﺳد
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ دﺮﻴﮔ
. ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ شور
ـ نﻮﻤـﻀﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ عﻮﻧ زا ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ
ﺖﺳا . نﻮﻤﻀﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا ﻲﻜﻳ
يﺎﻫ ﻪﻳﺎﭘ يا ﺖـﺳا ﻲﻔﻴﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﻣآرﺎﻛ و )
،كرﻼـﻛ و نواﺮـﺑ
2006 : 78 .(
ترﺎﻬﻣ ،شور ﻦﻳا ﻞﻴﻠﺤﺗ زا يرﺎﻴﺴﺑ ياﺮﺑ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ ﺪـﻨﻛ
.
او رد ﻊﻗ
هداد رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫﻮﮕﻟا شراﺰـﮔ و ﻞـﻴﻠﺤﺗ ،ﺖﺧﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﻲﺷور ،نﻮﻤﻀﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻲﻔﻴﻛ .
شور ﻦﻳا يدﺮﮔاﺮﻓ ، هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ
ﺖﺳا ﻲﻨﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﻛ
هداد عﻮـﻨﺘﻣ و هﺪﻨﻛاﺮﭘ يﺎﻫ
هداد ﻪﺑ ار ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻠﻴﺼﻔﺗ و ﻲﻨﻏ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻨﻛ
.
ﻪﺑ ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻲﺷور ،نﻮﻤﻀﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ :
ﻒﻟا (
؛ﻦﺘﻣ نﺪﻳد ب ( تﺎﻋﻼﻃا زا ﺐﺳﺎﻨﻣ كرد و ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺑ
ﻂﺒﺗﺮﻣﺎﻧ ﺮﻫﺎﻇ
؛
ج (
؛ﻲﻔﻴﻛ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻠﺤﺗ د ( ﺪﻫﺎﺸﻣ ة ﺎﻈﻧ م ﺘﻓﺎﻳ ﺔ ،ﺺﺨﺷ هدواﺮﻣ
؛ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﻳ نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ،هوﺮﮔ ،
ﻫ ( هداد ﻞﻳﺪﺒﺗ هداد ﻪﺑ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ
ﻲﻤﻛ يﺎﻫ )
يﺮـﻔﻌﺟ يﺪـﺑﺎﻋ ،ﻲﻤﻴﻠـﺴﺗ ،
ﻲـﻬﻴﻘﻓ و ﺦﻴـﺷ هداز ،
1390 : 152 .(
شور ﻦﻳا ﻪﺑ
ﺔﺑﺎﺜﻣ شور زا ﻲﻜﻳ
ﻲـﻔﻴﻛ ﺞـﻳار يﺎﻫ
، ﻂـﺳﻮﺗ
ﻪﺘـﺷر ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ ،تﺎـﻴﺑدا يﺎـﻫ
ناور ﻪﻌﻣﺎﺟ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ مدﺮﻣ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
،دﺎـﺼﺘﻗا ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﻮـﻠﻋ ،ﻲـﺳﺎﻴﺳ مﻮـﻠﻋ ،ﺮـﻨﻫ ،ﺦﻳرﺎﺗ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺖﺴﻳز ،ﻲﻤﻴﺷ ،ﻚﻳﺰﻴﻓ ،تﺎﻴﺿﺎﻳر هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻜﺷﺰﭘ و ﻲﺳﺎﻨﺷ
هﺪﺷ ﺖﺳا ) يﺮﻔﻌﺟ يﺪﺑﺎﻋ ،نارﺎﻜﻤﻫ و
1390 : 155 - 154 .(
هداد اﻮﻧا ﻞﻣﺎﺷ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ هداد زا ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ع
ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ نﻮﭽﻤﻫ
ﺖﻔﮔ ﻮـﮔو ،هﺪﻫﺎـﺸﻣ ،
شراﺰﮔ ،ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺖﺷاددﺎﻳ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
ﻧازور يﺎﻫ ﺔ
ﺦﺳﺎﭘ و تﻼﻣﺎـﻌﺗ و نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺮﻜﻔﺗ
يﺎـﻫ دﻮـﺧ
ﺖﺳا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ .
ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺒﺣﺎﺼﻣ شور زا تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ رﻮﻈﻨﻣ
ﺔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻖﻴﻤﻋ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻪﻛ ﻮﺤﻧ ﻦﻳﺪﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺑ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
ﻮﺻ ﻪـﺑ و ﺖـﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪﺘﻓﺎﻴﻧرﺎﺘﺧﺎﺳ و زﺎﺑ ًﻼﻣﺎﻛ تر
ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ روﺮﻣ لاﺆﺳ ﻪﺑ هﺪﺷ هداد يﺎﻫ
،ﺎـﻫ
ﻪﺒﺣﺎـﺼﻣ يراﺬـﮔﺪﻛ ندﺮـﻛ اﺪـﻴﭘ و ﻪـﻴﻟوا يﺎـﻫ
ﺦﻧﺮﺳ لاﺆﺳ ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ يﺎﻫ
لاﺆﺳ ﻞﻜﺷ ،يﺪﻌﺑ ﺎﻫ
ﺮﻫ ؛دﺮﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺪﺣﺎﺗ ﺪﻨﭼ
ﻴﻠﻛ ﺔ لاﺆـﺳ ﺎـﻫ
لاﺆﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ بﻮﭼرﺎﭼ رد و عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻠﺻا ﺶﻫوﮋﭘ دﻮﺑ .
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ﻴﻠﻛ
ﺔ ـﻨﻴﻣز رد نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ و نﺎﮔﺮﺒﺧ ﺔ
،ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ تﺎـﻴﺑدا ،نﺎﻣزﺎـﺳ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﻓر ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ،ﻪﻄﻴﺣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺐﺣﺎﺻ و ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺐﺣﺎﺻ
ﺪﻧﺮﻈﻧ . ﻪﻧﻮﻤﻧ شور يﺮﻴﮔ
ﺶﻫوﮋـﭘ ور ، ـﻟﻮﻠﮔ ش ﺔ
ﺖﺳا ﻲﻓﺮﺑ .
ﻟﻮﻠﮔ ﺔ
ﺖـﺳا ﻲﻓﺎـﺸﺘﻛا و ﻲـﻔﻴﻛ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮـﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﻲﺷور ﻲﻓﺮﺑ .
رد ﻦـﻳا شور
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ اﺪﺘﺑا
يداﺮﻓا ار ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و ﺲﭘ زا ﺖﻓﺎﻳرد
،تﺎﻋﻼﻃا زا
ﺎﻬﻧآ ﻲﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﻛ دﺮﻓ ﺎﻳ
داﺮﻓا يﺮﮕﻳد ار ﻪﺑ يو ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﻲﻣ ﻪﻣادا ﺪﻧور ﻦﻳا عﺎﺒﺷا و عﺎﻤﺟا ﺎﺗ ﺪﺑﺎﻳ
ﺮﻈﻧ ﺎﻫ ﻞـﺻﺎﺣ دﻮـﺷ
) ،ﺮﻛرﺎﭘ و ﻲﻠﻳروا 2013
: 197 - 190 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 13
ـﻄﻘﻧ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ياﺮﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺔ
عﺎﺒـﺷا
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺘﺒﻟا ﻪ
ﺖﺳد زا ﺲﭘ هﺪﻣآ ﺒﺣﺎﺼﻣ
ﺔ
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ يراﺮﻜﺗ ﻢﻫد ﺪﻴـﺳر
،
ﻪﺑ ﻲﻟو ﻄﻘﻧ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺐﺴﻛ رﻮﻈﻨﻣ ﺔ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ،عﺎﺒﺷا ﺎﺗ ﺎﻫ
ﻢﻫدﺰﻴـﺳ ةرود
ﺖـﻓﺎﻳ ﻪـﻣادا .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ شور ﻦﻳا رد يﺮﻴﮔ هدﻮﺑ يدﺮﺒﻫار و ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ترﻮﺻ
ﺖﺳا فاﺪـﻫا سﺎـﺳا ﺮـﺑ نﺎـﮔﺮﺒﺧ و
صﺎﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار و ﺌ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻠ .
ـﻧﻮﻤﻧ ﺔ زا ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا يرﺎـﻣآ نادﺎﺘـﺳا
ﺐﺣﺎﺻ و بﺮﺠﻣ هزﻮﺣ رد ﺮﻈﻧ
قﻮﻓ يﺎﻫ هﺎﮕﺸﻧاد زا ﺮﻛﺬﻟا
ﺪﻴﻬـﺷ ،ﻢـﻗ ﺲﻳدﺮـﭘ ناﺮـﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ يﺎﻫ
،ﻲﺘﺸﻬﺑ زﻮـﺣ و ناﺮﻬﺗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ،سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ ،ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ ة
ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻢـﻗ ﻪـﻴﻤﻠﻋ .
زا
ﺳ ﻲﻳاور و رﺎﺒﺘﻋا ،ﺖﺳا نﻮﻤﻀﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺶﻫوﮋﭘ شور ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ ﺆ
لا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ و ﺎﻫ ،عﺎﺒﺷا ﺖﻟﺎﺣ رد ﺎﻫ
ضﺮﻓ ﻲﻬﻳﺪﺑ ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﻲﻣ يروآدﺎﻳ ﺖﻬﺟ ﺚﻴﺣ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا دﻮﺷ
يدﺎﻴﻨﺑ ،يﺮﻴﮔ ﻪﺑ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ دور و
ﻫا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺖﺳا ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ،فاﺪ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳآ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ؟ﺪﺷﺎﺑ سﻮﻨﻘﻗ نﻮﭼ ﺪﻧاﻮﺗ
ـﻄﺑار ﺮﺑ ﻂﻠﺴﻣ ،يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﺔ
ﺶﻳﻮـﺧ
ﻟدﺎﺒﻣ ﻪﺑ ،ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ ﺔ
ﻊﺑﺎﻨﻣ
، يژﺮﻧا
، ﻲﻣ تﺎﻣﺪﺧ و ﻻﺎﻛ ﻪـﺑ و دزادﺮﭘ
لﺎـﺴﻨﻬﻛ ﺪـﺴﺟ ،ﺖـﻟﻮﻬﻛ مﺎـﮕﻨﻫ
ﻲﻣاو ار ﺶﻳﻮﺧ ﺖﻋﺮﺳﺮﭘ و ناﻮﺟ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺎﺗ دراﺬﮔ
دﻮﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ !
،ترﻮـﺻ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺐﻟﺎﺟ
ﭻﻴﻫ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﻤﻧ ﺖﻟﻮﻬﻛ ﮓﻧر هﺎﮔ
ﻣﺎﻧﺮﺑ هﺎﮔﺮﻫ و دﺮﻴﮔ ﺔ
ﻪﺑ ﻞﻴﻧ ياﺮﺑ ،ﺪﺳراﺮﻓ ﺶﮔﺮﻣ ﻲﻧﺎﻣز
ﻲﻣﺮﺑ ار هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﺶﻴﭘ زا ﻲﮔﺮﻣ ،ﻲﻳاﺮﻴﻣﺎﻧ ﺪﻨﻳﺰﮔ
.
ﻟﻮﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﺿاو ﺔ
دراد توﺎﻔﺗ ﺲﻴﻨﺑ ﻲﺳاﺮﻛورﻮﺑ گﺮﻣ .
ﻪـﻛ دﻮـﺑ نآ ﺮـﺑ ﺲﻴـﻨﺑ
ﺳاﺮﻛورﻮﺑ ﺖﺳا ناﻮﺗﺎﻧ ﻂﻴﺤﻣ تﺎﻴﻀﺘﻘﻣ ﺎﺑ ﻖﻴﺒﻄﺗ زا ﻲ
، ﺖـﺳا ﻲﻧﺎـﻣرآ ﻲﻟﺪﻣ ًﺎﻓﺮﺻ ﻲﺳاﺮﻛورﻮﺑ ﺲﭘ
ﻲﻣ خﻮﺴﻨﻣ ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ ،دراد ﺎﻘﺑ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ ﻪﭼﺮﮔا ﻪﻛ نآ ﻞـﺴﻧ و دﻮﺷ
ﻲـﻣ ضاﺮـﻘﻧا ﺪـﺑﺎﻳ
) ،ﺲﻴـﻨﺑ 1967 ؛
،ﺰﻛرﺎﭘ و ﺪﻳﺎﻫ ،ﺰﺘﻳﺮﻔﺷ 2004
.(
ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﺚﺤﺑ ﺎﺠﻨﻳا رد ﻲﻟو
» نﺎﻣزﺎﺳ گﺮـﻣ ياﺮـﺑ ﺪـﻳﺎﺑ ﺎـﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺶﻳﻮﺧ ﺰﻳر
نﺎﻤﻫ ،ﺪﻨﻨﻛ ي ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﺪﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
ﻲﻣ يﺰﻳر دﻮﺷ
« . ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ سﻮـﻨﻘﻗ نﻮﭽﻤﻫ ،دﻮﺧ گﺮﻣ ياﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻲﭘوﺮﺘﻧآ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ﻲﻠـﺴﻧ اﺮـﻓ يا
هاﺮـﻤﻫ يﺮـﺘﻤﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﻧﺎﺴﻧا ،ﻲﻟﺎﻣ تﺎﻌﻳﺎﺿ ﺎﺑ ﻲﭘوﺮﺘﻧآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻧور رد ﺎﻬﻧآ ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﺖﻟﻮﻬﻛ ﺿ ؛دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤ
ﻲﻣ ﺎﻫ ﺪـﺻر دﻮـﺧ گﺮﻣ داﺪﺘﻣا رد ار ﺶﻳﻮﺧ ﻞﺴﻧ يﺎﻘﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ؛ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻧﻮﮔ و ﻲﻠﺻا ﺖﻳﻮﻫ ﻆﻔﺣ ﻦﻤﺿ و هﺪﻨﻳآ نﺎﻬﺟ كاردا و تﺎﻴﺣ ياﺮﺑ ﻲﺘﺑﺎﺛ ﻖﻄﻨﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ يا
ﻪﺑ ار دﻮﺧ يراﺰﺑا ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ ،ﺶﻳﻮﺧ يﺮﻫﻮﺟ ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ يزﺎﺳﻮﻧ ﺮﻤﺘﺴﻣ ترﻮﺻ
ﺪﻨﻨﻛ .
ﻲﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
» ﻲﻳﺎﻨﺑﺮﻳز ﻖﻄﻨﻣ و ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺖﺧﺎﺳ «
يﺎﻫزاﺮﺑا و تارﺎﻬﻇا و نﺎﺑز
ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ يدﻮﺟو ﻲﻟو ،ﺪﻨﻛ
» نﺎﻴﺑ زاﺮﺑا « ﺎﻘﺗرا ار دﻮﺧ يزﺎـﺳﻮﻧ ﻪﺘـﺳﻮﻴﭘ ار دﻮـﺧ ﻢﺴﺟ و ﺪﺸﺨﺑ
؛ﺪﻨﻛ ﻪﺑ ﺘﺳﻮﻴﭘ ﺮﻴﺳ ﻦﻳا رد ﻪﻛ يرﻮﻃ ﺔ
ﻪـﺑ ،يزﺎـﺳﻮﻧ
نﺎﻣزﺎـﺳ ﺮﺘـﺴﻛﺎﺧ زا ماﺪـﻣ رﻮـﻃ ،ﻪـﻨﻬﻛ يﺎـﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑور ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺎﺑ ﻮﻧ ﻲﻳﺎﻫ و ﺪﺷر
ﻲﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآزﺎﺑ ﻲﻟﺎﻌﺘﻣ دﻮﺷ
.
يﺮﻈﻧ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﺒﺗ رﺎﻌﺘﺳا
ة نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ سﻮﻨﻘﻗ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ زا ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ ،ﻞﻘﺘـﺴﻣ عﻮـﺿﻮﻣ نﻮﻧﺎـﻛ رد
و ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ناﺪﻨﻤـﺸﻧاد ﻪـﺟﻮﺗ
ﻲﭘ زﺎﻏآ نﺎﻣزﺎﺳ يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ يﺰﻳر ﺪﺷ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ، ﻪﺑ ﻲﻋﻮﻨﺘﻣ و دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﺪﻧﺪـﺷ حﺮﻄﻣ ﺐﻴﻗر ترﻮﺻ
ﻦﻳا هﻮﺟو زا ﻲﻬﺟو ﻚﻳ ﺮﻫ ﺎﺗ ﺪﻳﺪﭘ
ة ار ﻪﺟﻮﻟاﺮﻴﺜﻛ ﻒﺸﻛ
؛ﺪﻨﻛ ﻪﺑ ﺎﻋدا ﻪﻛ يرﻮﻃ ي
ﻦـﻳا زا ﻚـﻳ ﺮﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ هرﺎﮕﻧا سﺎﺳا ﺮﺑ ،ﺎﻫ
ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﺮـﻫ ًﻻﻮﻤﻌﻣ اﺮﻳز ؛ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ نﺎﻣزﺎﺳ زا هﮋﻳو يا زا ﻞـﺒﻗ ،زادﺮـﭘ
ار دﻮﺧ هﺎﮔﺪﻳد ﻪﻜﻨﻳا رﺎﺑرد
ة حﺮﻄﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻨﻛ
ﺪ رد نآ زا يرﻮﺼﺗ ، دراد ﻪﺸﻳﺪﻧا
. ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻛ هرادا ،نﺎﻣزﺎﺳ زادﺮﭘ
ﻦـﻜﻤﻣ ﻚﻴـﺳﻼﻛ ﺐـﺘﻜﻣ ﻚﺸﺧ لﻮﺻا ﺎﺑ ار نآ ندﺮﻛ ﻲـﻣ
،درﺎﻤـﺷ
ﻲﻣ دراد نﺎﻣزﺎﺳ زا ﻲﻨﻴﺷﺎﻣ يرﻮﺼﺗ ﻪﻛ دز سﺪﺣ ناﻮﺗ )
،نﺎﮔرﻮﻣ 1997 و 2006 .(
ﺖـﺳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺧﺮﭼ ﻪﺑ ﻲﻧازادﺮﭘ
ﺔ ﻲﻣ نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻴﺣ ﺎﺒﺗرا ﺮﺑ و ﺪﻨﺸﻳﺪﻧا
نﺎﻣزﺎـﺳ ياﺰـﺟا راﺪﻳﺎﭘ ط
ﺗﺄ ﻲﻣ ﺪﻴﻛ ﺪﻨﻨﻛ ) ،ﺮﻫارﺎﻛ و ﻞﻧرﺎﭘ ،ﺮﺘﺴﻟ 2003
،ﺲﻜﻳدآ ؛ 1979
( ؛ ﻦﻴﻨﭼ رد ﺘﻟﺎﺣ ﻲ ﻲﻣ دز سﺪـﺣ ناﻮﺗ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﻧز دﻮﺟﻮﻣ ﻪﻴﺒﺷ يرﻮﺼﺗ نﺎﻣزﺎﺳ زا نازادﺮﭘ
) ناﻮﻴﺣ ( ﺪﻧراد ) ،ﺖـﺴﭘ و رﺰـﻴﻛ 1996
:
95 و ﺖﻧﻮﻣ و ﻚﻳوزآ ،يﺮﻣﻮﮔ
1999 : 60 - 54 .(
ا ﻦﺨﺳ ﻲﺘﻗو ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ز
ﺪﻨﻳآ ة راﺮـﻜﺗ و گﺮـﻣ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﻲﮔﺪﻧز و ﻲﮔﺪﻧز ياﺮﺑ گﺮﻣ ،نﺎﻣزﺎﺳ
ﺑ ﻚﻳ رد ﻪﺧﺮﭼ ﻦﻳا ﻲـﻣ نﺎﻴﻣ ﻪﺑ نﻼﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺪﻌ
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﺪـﻳآ ﻪـﺑ يدﺮـﺒﻫار يﺎـﻫدﺮﻜﻳور زا يا
نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ دﺮﻴﮔ ) ،ﻮﻨﺳا و ﺰﻠﻳﺎﻣ 1978
.(
،داﺪﺘﻣا ﻦﻳا رد هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻲﻣ
رﺎﻌﺘـﺳا ﻪـﻛ دﻮـﺷ ة
زا سﻮﻨﻘﻗ ﻧاﻮﺘﺸﭘ
ﺔ يﺮﻈﻧ هﺎﮔﺪﻳد هﺪـﻨﻳآ ،يدﺮﺒﻫار ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ فﻮﻄﻌﻣ يﺎﻫ رد يﺮﻴﮔدﺎـﻳ و ﻲـﻫوﮋﭘ
رادرﻮﺧﺮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳا
.
هرﺎﻌﺘـﺳا عاﻮـﻧا توﺎـﻔﺗ و ﺖﻫﺎﺒﺷ هﻮﺟو ﺮﺑ ﻞﻣﺄﺗ
حﺮـﻄﻣ يﺎـﻫ هﺪـﺷ
رﺎـﺑرد ة
ﺶﻧاد ﻢﻬﻓ ﻪﺑ ،نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻌﺘﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻳاﺰﻓا
ة ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ سﻮﻨﻘﻗ ﺪﻨﻛ
.
نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻃ 1
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻣ
ـﻤﻫ رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ و ﺖـﻛﺮﺣ ﻲـﮔﮋﻳو ،دﻮﺷ ﺔ
هرﺎﻌﺘـﺳا يﺎـﻫ
ﻪﺸﻳر يا ﻪﺑ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻧﻮﮔ
ﺪﻣ يا ﺮﻈﻧ رﺎﻌﺘﺳا رد ﻲﻟو ؛ﺖﺳا هدﻮﺑ ة
و ﻲﺘﻴﻫﺎـﻣ ﺖـﻛﺮﺣ ﻦـﻳا ،سﻮـﻨﻘﻗ
يﺮﻫﻮﺟ ﺖﺳا ﻲﻣ ﺮﻤﺘﺴﻣ يﺎﻘﺑ و رﺮﻜﻣ ﻲﮔﺪﻧﻮﺷﻮﻧ ﻪﺑ و ﺪﻣﺎﺠﻧا
؛ هرﺎﻌﺘﺳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﻨﻌﻳ ،ﻲـﻠﺒﻗ يﺎﻫ
ﻄﻘﻧ زا ﺖﻛﺮﺣ ﺔ
ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻌﻣ ﻄﻘﻧ
ﺔ ﻲﻣ ﺖﻳاﺪﻫ ﺪﻳﺪﺟ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻲﻟو ،دﻮﺷ
رﺎﻌﺘـﺳا ة ﺖـﻛﺮﺣ ،سﻮـﻨﻘﻗ
نورد زا نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺧﺮﭼ رد و دﻮﺧ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ گﺮﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻘﺑ ياﺮﺑ ،رﺮﻜﻣ يا يﺰﻳر
ﻊﻗاو ،هﺪﺷ ﻲﻣ
دﻮﺷ .
