ﯽ ود ﺪ
ﺪﻜﺸﻧاد ة ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
رود ة 7 رﺎﻤﺷ ، ة 3
ﺰﻴﻳﺎﭘ 1394
ص . 572 - 547
ﻲﺳرﺮﺑ تاﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺖﻴﻤﻫا و ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻢﻴﺗ ةزاﺪﻧا ةﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻠﻗ ﻦﻳرآ
1رﻮﭘ ﻒﻴﺳ ﻪﻔﻃﺎﻋ ، يﺮﻴﻣا ﻲﻔﺳﻮﻳ ﺮﻫﺎﻈﻣ ،2
3
هﺪﻴﻜﭼ : هزوﺮﻣا ﻢﻴﺗ ﻊﺒﻨﻣ ﺎﻫ ﻲﻠﺻا نﺎﻣزﺎﺳ رد رﺎﻛ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ هﺪﺷ ﺎﻫ
ﺖـﻴﻤﻫا عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا و ﺪﻧا
ﺖﺳا هدﺮﻛ ناﺪﻨﭼود ار ﻢﻴﺗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺣاﺮﻃ .
ﻢﻴﺗ عﻮﻨﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺖـﺳا ﻲﻋﻮـﺿﻮﻣ ﺎـﻫ
ﻢﻴﺗ مﺎﮕﻨﻫ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ يزﺎﺳ
. ناﺮﻳا رد زﻮﻨﻫ
ﺪـﻣﺎﻴﭘ ﺮـﺑ ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ ﺮﺛا يﺎـﻫ
ﻞﻳﺪﻌﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻢﻴﺗ ﻪﺑ ،نآ ةﺪﻨﻨﻛ
هﺪﺸﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ
ﺖﺳا . ﺖـﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ،عﻮﺿﻮﻣ )
،ﻲﺗﻼﻴـﺼﺤﺗ ،ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ،ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ ﻞﻣﺎﺷ
ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا و ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ (
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺶﻘﻧ و ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻦﻳا رد ﻢﻴﺗ ةزاﺪﻧا ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ طﺎﺒﺗرا دﻮﺷ
. ﻦﻳﺪﺑ رﻮﻈﻨﻣ يﺎﻀﻋا ﻢﻴﺗ هژوﺮﭘ يﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ يا هروﺎـﺸﻣ و يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ يا
ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد و
202 ﻊـﻳزﻮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺮﻓا ﻦﻴﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ داﺪﻌﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﺷ يروآ
، ﺎﺑ هﺮﻬﺑ يﺪﻨﻣ هداد ﻞﻳﺪـﺒﺗ ياﺮﺑ ﻊﻴﻤﺠﺗ شور زا ﺢﻄـﺳ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻲﻫوﺮﮔ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ يدﺮﻓ 54
ﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻢﻴﺗ ﺪﻨ
. ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ يرﺎـﻛ قﻼﺧا ﺪﻫد
ﻲﻣﻼﺳا دراد ﻲـﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا .
ﻪـﺑ ﻲـﻤﻴﺗ مﺎﺠـﺴﻧا ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺔـﻟﺰﻨﻣ
ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ
، ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻲﻣ
دراﺬﮔ . زا يﻮﺳ ﺮﮕﻳد نﺎـﻴﻣ ﻂـﺑاور ،ﻢﻴـﺗ ةزاﺪﻧا
ﻲﻤﻧ ﻞﻳﺪﻌﺗ ار ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا و دﺎﻀﺗ ﺎﺑ عﻮﻨﺗ ﻨﻛ
ﺪ .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ ،ﻢﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ ،ﻢﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا و دﺎﻀﺗ ،ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا .
1 . ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ دﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،
2 . سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا
3 . ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد نﺎﻣزﺎﺳ
ناﺮﻳا ،سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،دﺎﺼﺘﻗا و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺘﻟود يﺎﻫ
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 06 / 10 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 10 / 03 / 1393
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : يﺮﻴﻣا ﻲﻔﺳﻮﻳ ﺮﻫﺎﻈﻣ E-mail: [email protected]
ﻪﻣﺪﻘﻣ
هزوﺮﻣا زا ﻲﻜﻳ ،رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ عﻮﻨﺗ ﺶﻟﺎﭼ
يﺎﻫ ﻲﻤﻬﻣ
ﻪـﺟاﻮﻣ نآ ﺎـﺑ ناﺮﻳﺪـﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ا
ﺪـﻧ . يﺎﻫﺪـﻧور
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺿﺮﻋ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﺮﻴﻴﻐﺗ ، ﺔ
ﻲﻧﺎﻬﺟ و تﺮﺟﺎﻬﻣ ،رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ رﺎﻴـﺴﺑ ﺪـﻴﻛﺄﺗ ،هﺪـﻨﻳاﺰﻓ نﺪﺷ
ﻢﻴﺗ ﺮﺑ يدﺎﻳز ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺲﻧﺎﺠﺘﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
آ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻬﻧ
دراد ﺎ ) ،ناوُا و نﻮـﺳﺮﻜﻴﻧ ،نﻮﺘﻠﻴﻣﺎﻫ
2003 .(
ﺪﻨﻧﺎﻣ عﻮﻨﺗ ﺖﺳا ﻪﺒﻟود ﺮﻴﺸﻤﺷ
. ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ عﻮﻨﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻢﻴﺗ داﺮﻓا و
نﺎﻣزﺎـﺳ ، ﺎـﻫ
ﺑ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻪ ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﻳور و ﺎﻫ
ﻮﻘﻟﺎﺑ يﺎﻳاﺰﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ ة
ﻮﻘﻟﺎﺑ ﺐﻳﺎﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ و عﻮﻨﺗ ة
ﺪﻨﺘﺴﻫ نآ )
،يرﺎﻫدﻮﭼ 2005
،ترﺎﻬﭙﻛ ؛ 2005
.(
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ شﻼﺗ
كرد ياﺮﺑ يرﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ ﺄﺗ
ﺛﻴ عﻮﻨﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ تاﺮ ﻲﺤﻄﺳ يﺎﻫ
ﺮﺑ1
يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ
ﻢﻴﺗ هداد مﺎﺠﻧا ﺪﻧا
، ﺎﻣا زﻮﻨﻫ ﻦﻳا ﺄﺗ ﺛﻴ ﺮ و تا ﻞﻳﺪﻌﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﻨﻛ
ة ﻪﺑ ،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ
ﺺﺨﺸﻣ
هﺪﺸﻧ ﺖﺳا ) ،ﺰﺘﻳورﺎﻫ و ﺰﺘﻳورﺎﻫ 2007
: 987 .(
ﻪﺘﺒﻟا ﺮﻈﻧ ﺎﻫ ةرﺎﺑرد ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ
، ﺾﻗﺎـﻨﺘﻣ و توﺎـﻔﺘﻣ
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ترﺎﻬﭙﻛ
) 2005 ( ﺖـﻳﺰﻣ يﺎـﻫ ار نﺎـﺴﻤﻫﺎﻧ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ماﺪﺨﺘـﺳا و بﺎـﺨﺘﻧا
ﻗﻼﺧ
،ﺖﻴ ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻨﻛ
. ﺗ ﻢﻴ يﺎﻫ ،ﻦﮕﻤﻫﺎﻧ ﺖﻳﺰﻣ يﺎﻫ ﻗﻼﺧ ﺖـﻴ روآﻮـﻧ و ي
ﻪﺑ و ﺪﻧراد ﻟد
ﻞﻴ رادرﻮﺧﺮﺑ ي د زا هﺎﮔﺪﻳ
، ترﺎﻬﻣ ﺶﻧاد ، و ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ يﺎﻫ ﭘ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ رد ،عﻮﻨﺘﻣ هﺪﻴﭽﻴ
و
لﻮﻤﻌﻣﺎﻧ رﺎﻴﺴﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺪﻧ . ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻴﺑ ﻣ عﻮﻨﺗ نﺎﻴ ﻋا ﺎﻀ ي ﺗ ﻢﻴ
، ﺐﺒـﺳ د عﻮـﻨﺗ هﺎﮔﺪـﻳ ﺎـﻫ
ـﺗ ﺢﻄـﺳ رد ﻢﻴ
و
ﺸﺨﺑﺮﺛا مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻲ
ﺗ ﻢﻴ ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ترﺎﻫرا و ﻲﺸﺟ ،نﻮﺴﻜﺟ
) 2003 ( ﻲـﻣ نﺎﻴﺑ ﻛ ﻨ ﻪـﻛ ﺪـﻨ
ﺗ ﻢﻴ يﺎﻫ ﺠﺘﻣﺎﻧ
،ﺲﻧﺎ ﺑ دﺎﻀﺗ
،ﺮﺘﺸﻴ رد و ﺮﺘﻤﻛ دﺎﻤﺘﻋا ﺘﻧ
ﻪﺠﻴ ﻏ
،ﺖﺒﻴ ﻪﺑﺎﺟ ﺎﺟ ﻲﻳ و ﺎﻧ ﺎﺿر ﺘﻳ ﻲ ﺑ يﺮﺘـﺸﻴ ار
ﺗ زا ﻢﻴ يﺎﻫ ﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺲﻧﺎﺠﺘﻣ ﻲ
ﺪﻨﻨﻛ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﭘ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴ
ﻔﻨﻣ ﻲ ﺰـﻴﻧ ﻲـﻤﻴﺗ عﻮـﻨﺗ
ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺟﻮﺗ .
هوﻼﻋ ﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا
،ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ يﺎﻫ داﺮﻨُﻛ
) 2003 ( نﺎﻴﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ةزﻮـﺣ رد
طﺎﺒﺗرا نﺎﻴﻣ ﻲﻤﻴﺗ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و عﻮﻨﺗ
، ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﺑ
ﺎـﻜﻳﺮﻣآ ةﺪـﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا صﻮﺼﺧ هدﻮـﺑ
ﺖﺳا . ﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪ
دﻮﺑ ﻦﻳا لﺎﺒﻧد ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻛ
ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ نﺎﻴﻣ ﺔﻄﺑار ةرﺎﺑرد
و عﻮﻨﺗ ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻢﻴﺗ يﺎﻫ
رد ار ﺮﻳﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻤﻌﺗ ﺎﻫ و ﻢﻴ داد ﻪﻌﺳﻮﺗ .
ﻦﻳﺪﺑ ﺮﭘ ياﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ فﺎﻜﺷ ندﺮﻛ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻄﺑار ﺔ عﻮﻨﺗ ﻲﻤﻴﺗ ﻢﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ و ﺎﺑ
ﺮﺛا ﻞﻳﺪﻌﺗ ﻢﻴﺗ ةزاﺪﻧا ﻲﮔﺪﻨﻨﻛ رد
ﻢﻴﺗ هژوﺮﭘ يﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ يا
هروﺎﺸﻣ و يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ يا
ناﺮـﻬﺗ ﺮﻬـﺷ ﻲـﻣ
؛دزادﺮـﭘ اﺮـﭼ سﺎـﺳاﺮﺑ ﻪـﻛ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا نﻻﻮﺌﺴﻣ و ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ
ﻪـﺑﺎﺟ تاﺪﻨﺘـﺴﻣ و كراﺪﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و ﺎﻫ ﻲﻳﺎـﺟ
جوﺮـﺧ و
ﻢﻴﺗ يﺎﻀﻋا ﻢﻬﻣ نﻮﻨﻛا ،ﺎﻫ
ﻢﻴـﺗ ﺔﻠﺌـﺴﻣ ﻦﻳﺮﺗ
هژوﺮـﭘ يﺎـﻫ يا
، ﺪـﻬﻌﺗ ﻢـﻛ ﻒﻌـﺿ و ﺎـﻬﻧآ يﺎـﻀﻋا
ﺖﻳﻮﻫ ﻲﺸﺨﺑ ﻢﻴﺗ ﻦﻳا ﻢﻴـﺗ ﻲﻳارﺎﻛ و ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﺸﻳﺎﻀﻋا ﻪﺑ ﺎﻫ ﺎـﻫ
يﺎـﻀﻋا ﺪـﻬﻌﺗ و ﻲـﻤﻴﺗ ﺖـﻳﻮﻫ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺮـﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻞﺣ و هﺪﺷ ﻢﻴﺗ هژوﺮﭘ يﺎﻫ ﺖﺳا يا
. يروآدﺎﻳ ﻲﻣ دﻮﺷ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا نﻻﻮﺌﺴﻣ و ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﻛ ﻞﺣ ياﺮﺑ نﻮﻨﻛ ﺎﺗ ﺎﻫ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Surface-level diversity
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻲﻣاﺪﻗا ﭻﻴﻫ
هدﺮﻜﻧ ﺪﻧا
ﺖـﺳا ﻪﻠﺌـﺴﻣ ﻞـﺣ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ماﺪﻗا ﻦﻴﻟوا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا و .
ﺶﻫوﮋﭘ روﺮﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﺸﻴﭘ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻜﻳ ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ ﺪﻫد ﺮﻳﺎـﺳ ﺮـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻤﻬﻣ يﺎﻫ
ﻲﻤﻴﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
دراﺬﮔ ) ،ﺲﻫ 2010 ،يﺮَﻜﺴﻳﺮﺗ و ﺰﺗراﻮﺳا ؛ 2011
،ﺰﺘﻳورﺎﻫ ؛ 2005
: 227 .(
ﻪﺑ ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ سﺎﺳا ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺔﻟﺰﻨﻣ
، ةزاﺪـﻧا و ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ
ﻢﻴﺗ ﺰﻴﻧ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧا . ﺳ ﺪﻨﭼ ،ﺎﺘﺳار ﻦﻴﻤﻫ رد ﺆ
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻲـﻋﺮﻓ لا
عﻮﻨﺗ عاﻮﻧا ﻲﻤﻴﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ دﻮﺷ
:
ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ﻲﺒﻫﺬﻣ ،ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ ،ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ ،ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ،
ﺎﺑ دﺎﻀﺗ ﻲـﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا و ،
ﻪـﻄﺑار يا
؟دراد دﻮﺟو
ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ ﻢﻴﺗ ةزاﺪﻧا ﺎﺑ
دﺎﻀﺗ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا و ﻪﻄﺑار ،
؟دراد دﻮﺟو يا
ﻦﻴﺑ ﺎﻳآ و دﺎﻀﺗ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا ﺎﺑ
ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻄﺑار ﻲﻤﻴﺗ
؟دراد دﻮﺟو يا
ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ ﺶﻫوﮋﭘ
زﺎﺳ ،ﻢﻴﺗ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ فاﺪﻫا ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ يﺮﺛﺆﻣ رﺎﻴﺴﺑ رﺎﻛ و
ﺖـﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ رد ﺖﺑﺎﻗر )
،ﻞـﭼﺰﺘﻳر
2011 : 337 .(
ﺮﻔﻧ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود زا ﻞﻜﺸﺘﻣ ﻢﻴﺗ ﺖﺳا
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺺﺨـﺸﻣ فاﺪـﻫا يﺎﺘﺳار رد ،ﻞﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻨﻨﻛ
) ،ﻲﻜﺴﻧﻻﻮﺳ 2011
: 247 .(
ﻪﺘﺒﻟا ژاو ود ﻲﺧﺮﺑ هوﺮﮔ و ﻢﻴﺗ ة
ﻢـﻫ ،هﺎﺒﺘﺷا ﻪﺑ ار ـﻨﻌﻣ
ﺎ
ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد . ﻦﻳا زا هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻢﻴﺗ ظﺎﺤﻟ
و فﺪـﻫ ﺎﺑ و ﺪﻧراد ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺶﻳﺎﻀﻋا ﻪﻛ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ
ﺴﻣ ﻢﻴﻬﺴﺗ ﺖﻴﻟﻮﺌ ﺮﺑ هﺪﺷ
ﻲﻣ رﺎﻛ ﻢﻴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ يا ﺪﻨﻨﻛ
. ﺰﻳﺎﻛ ﺐﻟﻮﻛ و ﺰﻳﺎﻛ ، )
2005 ( ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﺑ فﺪﻫ
ﻪﺘﺷاﺬﮔ كاﺮﺘﺷا ﻋﻮﻤﺠﻣ زا ار ﻢﻴﺗ ،هﺪﺷ
ﺔ ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ داﺮﻓا ﺾﺤﻣ ﺪﻨﻛ
.
ﻲﮔﮋﻳو عﻮﻨﺗ ﻲﻠﺻا
ﻢﻴﺗ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺎﻫ
. ﻪﺟرد ﻪﺑ عﻮﻨﺗ ﺖﻫﺎﺒـﺷ زا يا
و ﺎـﻫ
توﺎﻔﺗ ﻢﻴﺗ يﺎﻀﻋا نﺎﻴﻣ ﺎﻫ هرﺎﺷا
ﺎﻀﻋا ﻪﻛ دراد ﻢﻴﺗ ي
سﺎﺳاﺮﺑ نآ ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ) نﻮﺴﻜﺟ و
نارﺎــﻜﻤﻫ ،
2003 : 802 ،يﺮــﺟ و ﺲﺘــﻴﭘ ؛ 2007
: 3 .(
عﻮــﻨﺗ ﻢــﻫ ﻞﻣﺎــﺷ توﺎــﻔﺗ و رﺎﻜــﺷآ يﺎــﻫ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻧدﺮﻛ ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻦﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ و
توﺎﻔﺗ ﻢﻫ و ﺖﻴﻣﻮﻗ ،تﻼﻴـﺼﺤﺗ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻨﻤﺿ و نﺎﻬﻨﭘ يﺎﻫ
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﻘﺑﺎﺳ ،يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺔ
شزرا ،ﺖﻴﺼﺨﺷ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ
و ﻮﻴﺷ ة ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻣ دﻮـﺷ ) ﺎﻴـﺳرﺎﮔ ،ناﺮـﺗ و
،رﺪﻴﻨﭽﺳا 2011
: 162 .(
ﻦِﺟ ) 1999 (
، ﻪﺘﺳد ﻪﺳ ﻪﺑ ار ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ
ﻢﻴﺴﻘﺗ
ﻲـﻣ يﺪـﻨﺑ ﺪـﻨﻛ
: 1 . عﻮـﻨﺗ
ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ1
ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ ﺮﺑ
هرﺎﺷا هﺎﮔﺪﻳد و ﺶﻧاد يﺎﻨﺒﻣ ﻲﻣ
؛ﺪﻨﻛ 2 . ﻘﺒﻃ عﻮﻨﺗ ﺔ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻪـﻛ2
ﻪﺑ داﮋﻧ و ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻦﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺤﺿاو توﺎﻔﺗ /
ﺖﻴﻣﻮﻗ ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ و دﻮﺷ 3 . ﻲﺷزرا عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ
توﺎﻔﺗ
ﺎﻀﻋا ﺮﻜﻓ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﭽﻧآ رد ﺔﻟﺰﻨﻣ
ﻔﻴﻇو ﺔ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻳرﻮﻣﺄﻣ ﺎﻳ فﺪﻫ ،ﻲﻠﺻا ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ
ﺪﻨﻛ .
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Informational Diversity
2. Social Category Diversity
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺢﻳﺮﺸﺗ
هدﺮﻛ شﻼﺗ يرﺎﻴﺴﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺪﻧا
ﺮـﮕﻳد و دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺮـﺑ عﻮﻨﺗ ﺮﺛا ﺢﻳﺮﺸﺗ ياﺮﺑ ار ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻧﺎﻣ ،ﻲﺟوﺮﺧ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﺎﻀﻋا ﺖﻳﺎﺿر ﺎﻳ يروآﻮﻧ ﺪﻨ
. يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦﻳا
ﺖﺳا مﺎﺠﺴﻧا و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،دﺎﻀﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺪﻨﻳاﺮﻓ )
،نِرﺎﻛ و سﺮﺘﭘ 2009
.(
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
ﻄﺑار رد ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺔ
ﺖﺳا ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا و دﺎﻀﺗ ،ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ نﺎﻴﻣ .
ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ
ﺣ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺑ ﻢﻴﺗ ناﺮﺒﻫر ﻊﻤﺟ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺮﻔﻧ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود هﺎﮔﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻳﺬﭙﺑ ار ﺖﻘﻴﻘ
ـﻨﻴﻣز ،ﺪﻧﻮﺷ ﺔ
لﺎـﻤﺘﺣا
دﺎﻀﺗ زوﺮﺑ ﻢﻫاﺮﻓ
ﻲﻣ دﻮﺷ )
،ﺲﻛودﺎـﻣ 1382
.(
ﻦـِﺟ ) 1995 ( عﻮـﻧ ود ار دﺎـﻀﺗ ﻲـﻣ
ﺪـﻧاد : 1 . دﺎـﻀﺗ
ﻪﻔﻴﻇو يا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻢﻴﺗ يﺎﻀﻋا نﺎﻴﻣ يرﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ يﺎﻨﻌﻣ ةرﺎﺑرد
رد توﺎـﻔﺗ و ﻒﻳﺎﻇو ياﻮﺘﺤﻣ
ﺮﻈﻧ ﺎـﻫ و
هﺪﻳا لآ ﺖﺳﺎﻫ و 2 . ﻪﻄﺑار دﺎﻀﺗ يا
مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ نﺎﻴﻣ يرﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ
و ﻲﻨﻤﺷد ،ﻪﻨﻴﻛ ،ﺶﻨﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ يدﺮﻓ
ﺖﺳا ﻲﺘﺣارﺎﻧ .
ﻲﻣ دﺎﻀﺗ ﺪﺷﺎﺑ يدﺮﻛرﺎﻛﺮﻴﻏ ﻢﻫ و يدﺮﻛرﺎﻛ ﻢﻫ ﺪﻧاﻮﺗ .
يدﺮﻛرﺎـﻛﺮﻴﻏ دﺎﻀﺗ ﻦـﻜﻤﻣ
ﺖﺳا ﻢﻴﺗ گﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
رد ،دﻮﺷ ﻲﻟﺎﺣ
ﻲـﻣ يدﺮﻛرﺎـﻛ دﺎﻀﺗ ﻪﻛ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻪـﺑ ﺶﻳاﺰـﻓا و ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﻞـﺣ
هﺮﻬﺑ يرو ﺪـﻣﺎﺠﻨﻴﺑ )
و ﻦﻳﺮـﮔ ،ﻞـﻴﻫ 2005 : 355 ﺐـﻴﻠﻜﺗ ؛
كﻮﻠـﺴﺗ و ﻲﻠﺠﻳﻮـﻛ ، ،
2009 .(
ﺑ ﻲـﻀﻌ
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ عﻮﻨﺗ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ نا ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ
ﺖـﺒﺜﻣ طﺎـﺒﺗرا ،ﻲﺳﺎﺴﺣا دﺎﻀﺗ يﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ
دراد و رد نﺎﻣزﺎﺳ گﺮﻣ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ ﺮﺠﻨﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) ،ترﺎﻬﭙﻛ 2005 .(
ﻞـﻠﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ
ﻲﻣ دﺎﻀﺗ هار ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﻞﺣ
ﺎﻤﺘﺣا يﺎﻫ
ﻲـﻣ دﺎـﻀﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺐﻗاﻮﻋ و ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ ﻲﻟ ياﺮـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ مﺎﻤﺗ ناﺮﮔ ،ﻢﻴﺗ و نﺎﻣزﺎﺳ )
،ﻲﻧﺎﺠﻧﺰﺑ يداﺮﻣﺮﻴﭘ و مﺪﻘﻣ ﻲﻳﻮﻜﻧ 1387
: 106 .(
ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا
ﻤﻴﻧ زا ﺪﻌﺑ ﺔ ﻗﻼﻋ ،هدزﻮﻧ نﺮﻗ ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﺔ
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺑ
ﺖﻴﻤﻫا ،ﻲـﻌﻤﺟ و يدﺮـﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد مﺎﺠﺴﻧا
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا )
،ﻪﺟﺎﻣﺎﮔ 2001 : 4 .(
،مﺎﺠﺴﻧا ﺮﺑ آ ﻤﻫ ﺪﻨﻳ ﺔ دراو يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺪﺷ
رد نﺪﻧﺎﻣ ياﺮﺑ ﺎﻀﻋا ﺮﺑ ه
ﺖﺳا ﻢﻴﺗ )
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺐﻴﻠﻜﺗ 2009
ﺎﺘﭘﺎﮔ ؛ و ﮓﻧﺎﻫ ، ،نﺎﺠﻧاﺮﻴﻧ
2010 : 336 .(
ﻲﮕﺘـﺴﺑاو ،مﺎﺠـﺴﻧا
ناور ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻢﻴﺗ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ رﺎﻛ ﻪﺑ ار ﺎﻀﻋا و ﺪﻫد
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻖـﻘﺤﺗ ياﺮـﺑ ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎـﺑ ندﺮـﻛ
ﻲﻣ ﻖﻳﻮﺸﺗ ،بﻮﻠﻄﻣ ﺪﻨﻛ
) نارﺎﻜﻤﻫ و ﺎﺘﭘﺎﮔ ،
2010 : 338 .(
ﻪﺘﺒﻟا مﺎﺠﺴﻧا دﺎﻳز ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﺐـﺟﻮﻣ
زوﺮﺑ هوﺮﮔ ﻲﺸﻳﺪﻧا و ﻢﻫ ﺖﻋﺎﻤﺟ ﮓﻧر نﺪﺷ
دﻮﺷ ﻢﻴﺗ يﺎﻀﻋا نﺎﻴﻣ رد
ﻢﻴـﺗ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪـﺑ ﻪﻣادا رد و
،
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ ﺐﻴﺳآ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ و يﺮﻴﮔ
) ،ﻦﻧﻮـﺘﻨﻴﻟ و ادود ،بوﺰـُﻛ ،ﻻﻮﻜـﺳا ،ﻮﻳور 2009
:
433 - 423 ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺐﻴﻠﻜﺗ ؛ 2009
.(
ﻫوﮋﭘ ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ناﺮﮕﺸ
ﻢﻴﺗ ﻢﺠﺴﻨﻣ ﻦﮕﻤﻫ يﺎﻫ زا ﺮـﺗ
ﻢﻴﺗ ﻦﮕﻤﻫﺎﻧ يﺎﻫ ﺪﻧا
ﺪـﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا و )
،وﺎـﺷ 2004 ؛ ﻲـﻠﻗ ،رﻮـﭘ 1387 : 231 .(
ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد
ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺄﺗ ﺛﻴ يرادﺎﻨﻌﻣ تاﺮ ﺮـﺑ
دراﺪـﻧ ﻢﻴـﺗ مﺎﺠـﺴﻧا )
و ندرﻮـﻳر
،هرﻮﺷ 1997 : 354 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺢﻳﺮﺸﺗ
ﺳ عﻮﻨﺗ ﻲﻨ
ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ ﻲﻔﻨﻣ عﻮﻨﺗ ﻨﺳ ﻲ ﺪﻨﺘﺷاد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ و
ﻦـﺳ ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ ﻪﻛ
،ﻢﻴﺗ يﺎﻀﻋا ﺐﺒﺳ
ﺖﻟﻮﻬﺳ و كﺮﺘﺸﻣ ﻢﻬﻓ ﻂﺑاور
آ ﻦﻴﺑ ﻬﻧ ﺎ ﻲـﻣ دﻮـﺷ رد ،
ـﺘﺒﺜﻣ طﺎـﺒﺗرا ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻲ
ﺎـﺑ
يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻢﻴﺗ
ﻪﺑ ﻲﻣ دﻮﺟو دروآ ) ،وﺎﺷ 2004 ،نارﺎﻜﻤﻫ و هرﻮﺷ ؛ 2009
.(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ
مﺎﺠﺴﻧا ﺎﺑ ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ ﻪﻛ
، ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻔﻨﻣ ﺔﻄﺑار
دراد ﻞﺑﺎﻘﻣرد .
ﻪﺑ ﻲﮔزﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﺮـﺑ
و ﺪﻧﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﻦﺳ عﻮﻨﺗ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ يﺪﻫاﻮﺷ
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﺪـﻫد
هﺮـﻬﺑ يﺪـﻨﻣ زا
ﻦﺳ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻀﻋا يﺎﻫ
،توﺎﻔﺘﻣ ﺐﺒﺳ ﻊﻤﺟ هﺎﮔﺪﻳد يروآ ﻲﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ برﺎﺠﺗ و ﺎﻫ
دﻮﺷ ـﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲ
داد ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﻳاﺰﻓا ار تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﺖﻴﻔﻴﻛ )
،ﺰﺘﻳورﺎﻫ 2005 : 227 ،ترﺎﻬﭙﻛ ؛ 2005
.(
ﺎﺘـﺳار ﻦﻴـﻤﻫ رد
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد هﺎﮔﺪﻳد يﺎﻫ ﻴﺿﺮﻓ ،ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ةزﻮﺣ رد ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ ﻪ
يﺎﻫ ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﺮﻳز دﺮﻴﮔ
:
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 1 ﻒﻟا ـ : ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ دﺎﻀﺗ
ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﻮﺷ .
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 1 ب ـ : ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ
مﺎﺠﺴﻧا ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﻮﺷ .
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ يﺎﻫ
ﻲﻠﺒﻗ ةﺪﺷاﺮﺟا رد
ةرﺎﺑ ،ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ ﻪﺘـﺷﺬﮔ رد
ﻪـﺑ ﻲـﻔﻨﻣ ﺪـﻳد ﻲﺘﻴـﺴﻨﺟ عﻮـﻨﺗ
ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﻲﺑ ﻪﺑ ﻲﻤﻈﻧ ﺾﻴﻌﺒﺗ و ﺎﻫ يﺎﻫ
ﻲـﻣ هرﺎﺷا نآ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪـﺷ
. ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ يرﺎﻴـﺴﺑ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻢﻫ نﺎﺘﺳدﺮﻳز ﺎﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ناﺮﻳﺪﻣ ﺪﻫد ﺪﻧراد ﺲﻨﺟ
) ﻮﺴﻜﺟ ،ﻲﺸﺟ و ن 2004
: 683 .(
يﺎﻀﻋا ﻢﻴﺗ ﻢﻫ يﺎﻫ ﺲﻨﺟ يﺎﻀﻋا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻢﻴﺗ
عﻮﻨﺘﻣ تﺎـﺳﺎﺴﺣا لدﺎـﺒﺗ ﻪـﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،
ﺮﻴﮔرد و ﺪﻧراد ﺖﺒﺜﻣ ﻂﺑاور
ﻲﻣ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺪﻧﻮﺷ
) ،ﺲـﻫ 2010 .(
د ﻞـﺑﺎﻘﻣ ر هرﺎـﭘ يا زا ﺎـﻋدا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﻣ ﻢﻴﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ لدﺎﻌﺘﻣ
ﺪﻧا زا يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻳﺰﻣ ، ﻢﻴﺗ
ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻧراد دﺮـﻣ ﻲﮕﻤﻫ ﻪﻛ
ﺎﻳ ﻲﮕﻤﻫ نز ﺪﻨﺘﺴﻫ ) ،ﺰﺘﻳورﺎﻫ 2005 : 227 .(
ﻪـﻛ ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ
ﻲﻳارﺎـﻛ طﺎـﺒﺗرا
ــ رد دﺮـﻜﻠﻤﻋ
ﻢﻴﺗ ﻢﻴﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ
يﻮـﻗ ﺖـﺳا ﺮـﺗ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و هرﻮـﺷ
2009 : 119 .(
ﺎﺘﺳار ﻦﻴﻤﻫ رد
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد هﺎﮔﺪﻳد يﺎﻫ ﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ةرﺎﺑرد ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ ﻴﺿﺮﻓ ،ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨ
ﻪ يﺎـﻫ
ﺮﻳز ﻲﻣ حﺮﻄﻣ دﻮﺷ
:
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 2 ﻒﻟا ـ : ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ دﻮﺷ
.
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 2 ب ـ : ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ
ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا دﻮﺷ
.
ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ عﻮﻨﺗ
ﺠﻴﺘﻧ ﺔ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻢﻴﺗ ،نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ،نﺪﺷ نﺎﻣزﺎـﺳ و ﺎﻫ
ﻪـﻨﻴﻣز رد ﺎـﻫ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓﺪـﻨﭼ يﺎـﻫ
ﺳا ﻲﺘﻴﻠﻣﺪﻨﭼ ﺖ
) ،ﻲﺷ و وژ 2011
: 5 .(
ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ توﺎـﻔﺗ
ﺎـﻫ
ﻲﺘﻴﻣﻮـﻗ و يداﮋـﻧ ي ﺎـﺑ
شزرا و ﺎﻫروﺎﺑ ﻲﻣ درﻮﺧﺮﺑ ناﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﻲﺘﻳﺎـﺿرﺎﻧ و دﺎـﻀﺗ ﻪـﺑ و ﺪﻨﻛ ﻲـﻣ
ﺪـﻣﺎﺠﻧا رد و ﺖـﻳﺎﻬﻧ ـﺑ ﺮ
ﻢﻴﺗ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا و ﻢﻴﺗ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
دراﺬﮔ ) ،مﺎـﺘﻴﻳارﺎﭘ و ُاﺎـﺑ ،نﻮـﺴﻟُا 2007
: 36 و وژ ؛
،ﻲﺷ 2011 : 23 .(
ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺗﺎﻣﺪﺧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ نﺎﺸ
يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻪﺑ ار ﺮـﮕﻳد
ﻲﻣ ﻪﺋارا فﺪﻫ رﻮﺸﻛ ﺖﻴﻣﻮﻗ و داﮋﻧ نﺎﻤﻫ ﺎﺑ ﻲﻣﻮﺑ ﻲﻳﺎﻫوﺮﻴﻧ زا ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا )
،يﺮﺟ و ﺲﺘﻴﭘ 2007
.(
ﺎﺘﺳار ﻦﻴﻤﻫ رد
ﻴﺿﺮﻓ ﻪ يﺎﻫ ياﺮﺑ ﺮﻳز ﺖﻴﻣﻮﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ رد
ﻳا ناﺮ ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ، دﺮﻴﮔ
:
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 3 ﻒﻟا ـ : ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ عﻮﻨﺗ دﻮﺷ
.
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 3 ب ـ : ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ عﻮﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ
ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا دﻮﺷ
.
ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ عﻮﻨﺗ
ﺸﻧاد ﻊﺒﻨﻣ ﺪﻨﭼ زا ﻲﻜﻳ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻲ
ﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪ
يﺎﻫ ـﺼﺨﺷ ﻲ ﻲـﻣ دﻮـﺷ . ﻲـﻓﺮﻃ زا
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ ﺮﻫ
ﻪﺑ دﺮﻓ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﻲﺘﺣار ﻲـﻤﻧ
دﻮـﺷ ياﺮـﺑ و ﺮﻳﺎـﺳ و ﻪﺘـﺴﺟﺮﺑ ﻢﻴـﺗ يﺎـﻀﻋا
ﺖـﺴﻴﻧ ﺺﺨﺸﻣ )
ﻦﻴـﻠﻫاد
سﺪـﻨﻴﻫ و ترﺎـﮕﻨﻳو ، ،
2005 .(
هرﺎـﭘ يا
ـﻄﺑار ،تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ
عﻮـﻨﺗ ﻦﻴـﺑ
ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ ﺎﺑ
ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻢﻴﺗ يﺎﻫ ار
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد و يروآﻮﻧ ،ﺪﻳﺪﺟ ﺶﻧاد ﻖﻠﺧ ،
ﺖـﺒﺜﻣ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻧاد و
هرﺎﭘ آ زا يا ﻬﻧ ﻪﺑ ﺎ ﺶﻳاﺰﻓا ،دﺎﻀﺗ دﺎﺠﻳا ﻞﻴﻟد ﻪﺑﺎﺟ و ﺖﻣﺪﺧ كﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ
،ﻲﻳﺎﺟ ار نآ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻔﻨﻣ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ) ،ﻮﭘﺎﺑ و ﻲﻧﻮﻟﺎﻣ ،ﺮﻤﻟِز 2008
،يﺮﻜﺴﻳﺮﺗ و ﺰﺗراﻮﺳا ؛ 2011
: 331 .(
عﻮـﻨﺗ تاﺮﻴﺛﺄـﺗ ةزﻮـﺣ رد
ﻴﺿﺮﻓ ،ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ ﻪ
يﺎﻫ ﺮﻳز حﺮﻄﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 4 ﻒﻟا ـ : ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ عﻮﻨﺗ دﻮﺷ
.
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 4 ب ـ : ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ عﻮﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ
ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا دﻮﺷ
.
ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا
سﺎﻴﻘﻣ زا ﻲﻜﻳ شزرا يﺎﻫ
ﺖﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ،ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ .
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ زﻮـﺣ رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ة
شزرا يرﺎﻛ قﻼﺧا و ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ ﺑﺮﺠﺗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ،
ﻪ يﺎﻫ زا و ﺖـﺳا ﻲﻳﺎﭘورا و ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻴﺿﺮﻓ ﻪ يﺎﻫ ﻲﺑﺮﻏ هدﺮﺑ هﺮﻬﺑ ﺪﻧا ) ،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲﻜﻠﻣ 1388
: 18 .(
،ﺎﺘـﺳار ﻦﻴـﻤﻫ رد ﻲـﻠﻋ
) 1998 (
ﻲﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻧﺎﻴﻣ قﺮﺷ ﻊﻣاﻮﺟ رد يرﺎﻛ قﻼﺧا ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ سﺎﻴﻘﻣ ار ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺪـﻨﻛ
) ،نﻮﺘﺴﭙﻣ و درﻮﻓواﺮﻛ ،كاﻮﺘﻳو 2006
.(
ﺮﻴـﺳ و نآﺮـﻗ رد ،ﻲﻣﻼـﺳا يرﺎـﻛ قﻼـﺧا مﻮـﻬﻔﻣ ﻊﺒﻨﻣ ة
ﺪﻤﺤﻣ تﺮﻀﺣ
) ص
ﺖﺳا(
و رﺎﺑرد ﺐﻠﻏا ة
ﺪﺻ ﻊـﻳزﻮﺗ و ترﺎﺠﺗ رد ﺖﻟاﺪﻋ و ﺖﻗا ﺐـﺳﺎﻨﻣ و ﻪﻧﺎﻔـﺼﻨﻣ
ﻲﻣ ﺖﺒﺤﺻ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد توﺮﺛ ﺪﻨﻛ
و يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺖﺨﺳ ﺮﺑ
،رﺎـﻛ رد ﻪـﻣﺎﻋ ﻊﻓﺎـﻨﻣ و ﺪـﻬﻌﺗ ،ﻲـﺷﻮﻛ
ﺖﻴﻗﻼﺧ و دراد رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد يرﺎﻜﻤﻫ )
،ﻒﺳﻮﻳ 2001 : 153 - 152 .(
ﻒﺳﻮﻳ ) 2001 ( ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ
ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﺮﺛا دراﺬﮔ رد عﻮﻨﺗ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ.
شزرا ﻴﺿﺮﻓ ،ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا سﺎﻴﻘﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ ﻪ
يﺎﻫ ﺮﻳز ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ :
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 5 - ﻒﻟا : ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺐﺟﻮﻣ
ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ دﻮﺷ
.
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 5 - ب : ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺐﺟﻮﻣ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا دﻮﺷ
.
ﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺢﻳﺮﺸﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﺴ
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻤﻴﺗ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﺘﻟﺎﺣ ﺪﻬﻌﺗ نآ رد ﻪﻛ دﻮﺷ
دﺮﻓ ﻪﺑ ﺔﻠﻴـﺳو ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻲـﻣ دوﺪـﺤﻣ ﺶﻳﺎـﻫروﺎﺑ و ﺎـﻫ دﻮـﺷ
،
ﺶﺘﻳﻮﻀﻋ و ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﻣ تﺎﺒﺛا ﻪﺑ
ﺪﺳر ) ،ﻚﻳﺮﻳاو و ﻲﺟ نا 2011
: 370 .(
حﻮﻄﺳ دﺎﻳز ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻴﺗ ﺎﺑ يﺮﺛﺆﻣ و يﻮﻗ ﺪﻧﻮﻴﭘ مدﺮﻣ ﺪﻫد ﺸﻤ
ﺪـﻧراد نﺎ . ار داﺮـﻓا ،ﺪـﻬﻌﺗ
رﺎـﻛ ﻪـﺑ ياﺮـﺑ ندﺮـﻛ
ﻲﺟوﺮﺧ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻤﻴﺗ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد
ﻲـﻣ قﻮـﺳ يدﺮﻓ يﺎﻫ ﺪـﻫد
) ،سﺮـﻤﻟا و ﻚـﻨﻳر 2007
:
852 - 844 ،سﺮﻤﻟا و ﻚﻨﻳر ؛ 2010
: 347 .(
ﻢﻈﻨﻣ ﺪﻬﻌﺘﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ نﻮﺴﻨﻴﺑار ﺮﻈﻧ ﻪﺑ رﻮـﻣا رد و ﺪﻧﺮﺗ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ رﻮﻀﺣ ﻢﻴﺗ يﺎﻫ )
،ﻲﻨﻴـﺴﺣ و ﻲﻳﻮﻜـﺳا ،ﻲﻧﺎـﻤﺣر ،يرﺎـﺼﻧا 1390
( ﻲـﺧﺮﺑ.
ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ،عﻮﻨﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺄﺗ
ﺛﻴ دراد نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ تاﺮ )
،ﮓـﻧﺎﭼ و ﻲـﺷﻮﮔﺎﻣ 2009
: 31 .(
زا
ﻪﻴﺿﺮﻓ ود ور ﻦﻳا زﻮﺣ رد
ة ﺪﻬﻌﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻤﻴﺗ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ دﻮﺷ
:
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 6 - ﻒﻟا : ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ ﺶﻫﺎﻛ
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﻮﺷ .
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 6 - ب : ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﻮﺷ .
ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻤﻴﺗ
ﺖﻳﻮﻫ
، ﻘﺒﻃ ﺎﻳ ﻢﻴﺗ رد يدﺮﻓ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﺔ
صﺎﺧ ﺖﺳا ) ،يﺮـﺟ و ﺲﺘﻴﭘ 2007
: 6 .(
ﺖـﻳﻮﻫ ﺮـﺑ ﻲـﺘﻗو
ﻲﻣ يدﺎﻳز ﺪﻴﻛﺄﺗ يﺎﻀﻋا ،دﻮﺷ
ﻢﻴﺗ ﻢﻴﺗ يﺎﻀﻋا ﺪﻧراد ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻢﻴـﺗ نوﺮـﻴﺑ ﺎـﻳ ﻢﻴـﺗ رد ار ﺮـﮕﻳد يﺎﻫ
ﻪﻘﺒﻃ ﻲﻣ يدﺎﻳز شﻼﺗ و ﺪﻨﻨﻛ يﺪﻨﺑ نورد ﻮﻀﻋ ار دﻮﺧ ﺪﻨﻨﻛ
ﻢﻴﺗ ﺪـﻨﻨﻛ ﻲﻓﺮﻌﻣ )
،يز و سو 2011
:
364 .(
ساﺮﻛ ) 2000 ( ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ داﺮﻓا ﺖﻳﻮﻫ ﻪﺑ ،ﻢﻴﺗ ﻲﺟوﺮﺧ
ﺖـﺳا ﻪﺘﺴﺑاو رﺎﻴﺴﺑ .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
و ن
د ر
نﺎﺳرﺪﻧﺎﺑ و ﺖﮔو )
2005 ( ﻢﻴﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ار
ﺟرد ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺔ
ﻢﻴﺗ ﻲﻌﻤﺟ ﺖﻳﻮﻫ ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻧاد . ﻦﻴـﻤﻫ رد
ﺎﺘﺳار ﻚﻳد نو ﻦُﺘﮕﻨﻴﺴﻴﺗ و ﺮﻤﻟ ،ﺮﻨﮔاو ،ﺮﭼﺎﻤﻠﺘﺳا ، )
2009 (
ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ ،ﻲـﺑﺮﺠﺗ ترﻮـﺻ
و ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﺟوﺮﺧ
ﻢﻴﺗ يﺎﻫ دراد دﻮﺟو .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﻧآ يﺎﻫ
ﺖﻳﻮﻫ
ﺖﺳا ﺪﻴﻔﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺮﺑ ﻲﻤﻴﺗ .
و ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲﮕﺘـﺴﻳﺎﺷ ،ﺖﻳﺎـﺿر ،شﺰـﻴﮕﻧا ﻪﺑ ﺖﻳﻮﻫ ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺮﺘﻤﻛ دﺎﻀﺗ ﺮﺠﻨﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) ،ﻲﻜﺴﻧﻼﺳا 2011
.(
ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺄﺗ
ﺛﻴ
ﺖـﻳﻮﻫ ﺖـﺒﺜﻣ تاﺮ ،ﻲـﻤﻴﺗ
ﻳﺎﺑ ﺪ ﻪﺑ ﺄﺗ ﺛﻴ دﻮﺷ هرﺎﺷا ﺰﻴﻧ نآ ﻲﻔﻨﻣ تاﺮ .
ﻦﻳا رد هرﺎﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻴﻟوا ﺚﺤﺑ ، يدﺮـﻓ يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو رد ﻲﻣ ﺮﺛا ﺖﻳﻮﻫ سﺎﺴﺣا ﺮﺑ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧﺮﻴﻴﻐﺗ و رﺎﻜﺷآ يﺎﻫ
ﺪﻧراﺬﮔ . ﻢﻴﺗ رد ﺎـﻫ ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﺖـﻳﻮﻫ
ﺖﻫﺎﺒﺷ دراد طﺎﺒﺗرا ﻲﻤﻴﺗ نورد ﺐﺼﻌﺗ و دﺎﻀﺗ ﺎﺑ ﻲﻜﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫ )
نارﺎـﻜﻤﻫ و نﻮﺴﻜﺟ ،
2003 :
805 .(
نﺎﻤﻫ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ رﻮﻃ ﺷ
ﻪﺑ ،ﺪ زﻮﺣ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ رﻮﻃ ة
،ﺰـﻴﻧ ﻲـﻤﻴﺗ ﻖﻠﻌﺗ و ﺖﻳﻮﻫ هﺎﮔﺪـﻳد
يﺎـﻫ
دراد دﻮﺟو ﻲﻀﻗﺎﻨﺘﻣ و توﺎﻔﺘﻣ .
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ ﺮﻳز ﺔﻴﺿﺮﻓ ود ور ﻦﻳا زا دﻮﺷ
:
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 7 ﻒﻟا ـ : ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ ﺶﻫﺎﻛ
ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﻮﺷ .
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 7 ب ـ : ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا ﺖﻳﻮﻫ
ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ دﻮﺷ .
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺢﻳﺮﺸﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﮔ
زاﺪﻧا ة ﻢﻴﺗ
و عﻮﻨﺗ نﺎﻴﻣ ﻂﺑاور ﺮﺘﻬﺑ كرد ياﺮﺑ ﺪﻣﺎﻴﭘ
يﺎﻫ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻢﻴﺗ ﺄﺗ
ﺛﻴ ﻞﻳﺪﻌﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ تاﺮ ﻪـﺟﻮﺗ هﺪـﻨﻨﻛ
نﻮﭼ ،دﻮﺷ ﺄﺗ
ﺛﻴ و عﻮﻨﺗ نﺎﻴﻣ يراﺪﻳﺎﭘ و رﺎﮔزﺎﺳ تاﺮ ﺪﻣﺎﻴﭘ
يﺎﻫ و ﻲﻤﻴﺗ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ )
ـﻧﺎﻴﻟ ﮓ
،ﻮﻴﻟ و 2007 .(
ﻮﻓ ﮓﻧُا و ﮓﻧو ،آ )
2005 ( زاﺪﻧا ة ﻢﻴﺗ ار ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺪﻨﻨﻛ ه يا هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد ﻂـﺑاور ﺮـﺑ ﻪﻛ
مﺎﺠﺴﻧا و ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻴﺗ
ﻲﻣ ﺮﺛا دراﺬﮔ . ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻫ
زاﺪـﻧا ﻪﭼ ة ﻢﻴـﺗ ﻚـﭼﻮﻛ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﺮـﺗ
ﻲﮕﭼرﺎﭙﻜﻳ و مﺎﺠﺴﻧا نآ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ
؛ اﺮﻳز ﺖﺧﺎﻨـﺷ ﺮﮕﻳﺪـﻤﻫ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ داﺮﻓا
ﺪـﻧراد ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ
) ﻲﻠﻗ رﻮﭘ ، 1387 : 230 .(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻢﻴﺗ رد يرﺎﻜﻤﻫ و ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻲـﻣ هﺪﻴﭽﻴﭘ گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﻪـﺠﻴﺘﻧرد ،دﻮـﺷ
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻀﻋا نﺎﻴﻣ مﺎﺠﺴﻧا و ﺖﻳﺎﺿر ﺪﺑﺎﻳ
) ﻦﻴﻟ و ﮓﻧآﻮﻫ ، ﻲﭼ ،
2009 ،نارﺎﻜﻤﻫ و آﻮﻓ ؛ 2005
؛
،ﺰﺘﻳورﺎﻫ و ﺰﺘﻳورﺎﻫ 2007
: 997 .(
ﻞﺑﺎﻘﻣرد هداد شراﺰﮔ ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ ﻢﻴﺗ ﻪﻛ ﺪﻧا
يرﺎﻛ يﺎﻫ گرﺰﺑ
،ﺮﺗ
ﺪﻧﺮﺗارﺎﻛ و ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ
؛ ترﺎﻬﻣ ﻪﺑ نﻮﭼ يروآﻮﻧ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ و ﺪﻨﺑﺎﻳ هﻮﻘﻟﺎـﺑ رﻮﻃ
ﺪــﻧراد يﺮﺘــﺸﻴﺑ ﻲﺗﺎــﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎــﻨﻣ )
،نارﺎــﻜﻤﻫ و ﻲــﭼ 2009
ﺰﺘﻳورﺎــﻫ و ﺰﺘﻳورﺎــﻫ ؛ :
2007 : 997 .(
نﺎﻤﻫ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ رﻮﻃ ﻳا رد دﻮﺷ
ﺰﻴﻧ هزﻮﺣ ﻦ
ﺎﻫﺮﻈﻧ ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ ﺖﺳا . رد
،ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻪـﺑ ﺮـﺧآ ﺔﻴـﺿﺮﻓ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺮﻳز حﺮﺷ دﻮﺷ
:
ﻴﺿﺮﻓ ﺔ 8 . زاﺪﻧا ة ﺮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻢﻴﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﺺﺨﺸﻣ ياﺮﺑ عﻮﻨﺗ عاﻮﻧا ندﺮﻛ
ﻪﻘﺒﻃ زا ،ﻲﻤﻴﺗ يﺎﻫ ﻦﺟ يﺪﻨﺑ
) 1999 ( هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺖﺳا . ﻘﺒﻃ عﻮﻨﺗ زا ﺔ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا عﻮﻨﺗ
ﻨﺳ ﻲ ﺘﻴﺴﻨﺟ ، ﻲ ﺘﻴﻣﻮﻗ و ﻲ ؛ ﻘﺒﻃ زا ﺔ ،ﻲﺗﺎـﻋﻼﻃا عﻮـﻨﺗ
ﺮﻴﻐﺘﻣ عﻮﻨﺗ ﺗﻼﻴﺼﺤﺗ ﻲ ﻘﺒﻃ زا و ﺔ ﺮﻴﻐﺘﻣ ،ﻲﺷزرا عﻮﻨﺗ رد عﻮﻨﺗ
شزرا هﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﻲﺒﻫﺬـﻣ يﺎـﻫ
ﺖﺳا . ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺮﺿﺎﺣ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺞﻨﭘ عﻮﻨﺗ ﺮﻳﺎﺳ ﺮﺛا زا و دراد
ﺗ يﺎﻫ ﻢﺸﭼ ﻲﻤﻴ ﻲﺷﻮﭘ
ﺖﺳا هدﺮﻛ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،عﻮﺿﻮﻣ تﺎﻴﺑدا ﻲﺳرﺮﺑ ﺳ
ﺆ لا ﺎـﻫ ﻪﻴـﺿﺮﻓ و ﻦـﻳا يﺎـﻫ
ﺶﻫوﮋـﭘ ،
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ ﻤﻴﺗ
ﻲ ار ﺖﺳا هدﺮﻛ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ .
،ﺎﺘﺳار ﻦﻴﻤﻫ رد
ﻢﻬﻣ ،ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا و دﺎﻀﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ
هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﺖـﺳا ) ﺎﮔ و ﺎـﺘﭘ
،نارﺎﻜﻤﻫ 2010
: 337 ،نِرﺎﻛ و سﺮﺘِﭘ ؛ 2009
: 484 .(
زاﺪﻧا ﺮﻴﻐﺘﻣ ة
ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻢﻴﺗ ﺔﻟﺰﻨﻣ
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺪﻨﻨﻛ ة ﺮـﺛا
ﺮﺑ ﻲﻤﻴﺗ عﻮﻨﺗ مﺎﺠﺴﻧا و دﺎﻀﺗ
ﻲﻤﻴﺗ ﻲﻣ لﺪﻣ دراو دﻮﺷ
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و آﻮﻓ 2005
.(
رد ﻪﺠﻴﺘﻧ بﻮﭼرﺎﭼ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ ﻞﻜﺷ ﺐﻟﺎﻗ رد
1 ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮﺷ
.
1ﻞﻜﺷ . لﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
يدﺮﺑرﺎﻛ ،فﺪﻫ ﺮﻈﻧ زا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﺳا
هداد يروآدﺮـﮔ ةﻮﻴﺷ ﺮﻈﻧ زا و
و ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ عﻮـﻧ زا ﺎـﻫ
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺑ
ﻲﻣ رﺎﻤﺷ دور . ﻢﻬﻣ زا ﻦﻳﺮﺗ ﺖﻳﺰﻣ ﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو و شور ﻦـﻳا يﺎﻫ
، ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻢﻴـﻤﻌﺗ ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ
ﻪﺑ ﺖﺳد ﺖﺳا هﺪﻣآ )
ﺪﻣﺮﺳ يزﺎﺠﺣ و نﺎﮔرزﺎﺑ ، ،
1381 .(
ـﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻦـﻳا يرﺎـﻣآ ﺶﻫوﮋـﭘ
ار ﻢﻴـﺗ يﺎـﻫ
هژوﺮﭘ نﺎﻣزﺎﺳ يا هروﺎﺸﻣ و يﺪﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ يا ﻲﻣ ﻞﻜﺷ
ﺪـﻫد . ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور شور ،يﺮـﻴﮔ
هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ )
دوﺪﺤﻣﺎﻧ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﺎﻳ (
ﺖﺳا . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ 196
ﺖﺳا ﺮﻔﻧ ﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ ﻲﻟو ، ،نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺶ
ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ 250
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﻔﻧ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﻧآ رﺎﻴﺘﺧا رد
داﺪـﻌﺗ ﻦـﻳا زا ﻪـﻛ 202
ﺪﺷ هداد ﺖﺸﮔﺮﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ .
ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻲﺣاﺮﻃ يدﺮﻓ ﺢﻄﺳ رد ﺪـﺷ
ﺎـﻣا ،
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﻤﻴﺗ ﺢﻄﺳ رد ﺪﻣآرد اﺮﺟا ﻪﺑ
.
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺢﻄﺳ ﺪﻳﺎﺑ و
يدﺮﻓ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺢﻄـﺳ ﻪـﺑ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻫوﺮﮔ ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻮﺷ
د . ﺮﺑ سﺎﺳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا ،ﺎﻫ 202 ﺐـﻟﺎﻗ رد ﺮﻔﻧ 54
هژوﺮـﭘ ﻢﻴـﺗ يا
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ عﻮﻨﺗ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ
ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ
ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ عﻮﻨﺗ يرﺎﻛ قﻼﺧا عﻮﻨﺗ
ﻢﻴﺗ هزاﺪﻧا
ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ ﻲﻤﻴﺗ ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ
ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻪﺘﺴﺑاويﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻨﻨﻛ
. ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻴﺑ ﻧﻮﻤﻧ ﺔ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يرﺎﻣآ 54
ﺖﺳا ﻢﻴﺗ . ﺖـﺳا ﻲﻨﺘﻔﮔ هداد
شور ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﻤﺠﺗ ﻴ
1ﻊ هﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﻧا
. شور ﻦﻳا رد
، هداد ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻤﻴﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ يدﺮﻓ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ زا ﺎﻫ ﻲـﻣ
ـﺷ ﺪﻧﻮ و
هداد ﺮﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻲﻤﻴﺗ يﺎﻫ
دﺮﻴﮔ . ياﺮﺑ ﻊﻴﻤﺠﺗ ﺶﺳﺮﭘ يﺎـﻫ ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ )
،ﺖﻴـﺴﻨﺟ
ﺖﻴﻣﻮﻗ و تﻼﻴﺼﺤﺗ ،ﻦﺳ (
عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻞﻳﺪﺒﺗ و
،ﻲﺘﻴﻣﻮـﻗ و ﻲﺗﻼﻴـﺼﺤﺗ ،ﻲﻨـﺳ ،ﻲﺘﻴـﺴﻨﺟ يﺎﻫ زا
سﺎﻴﻘﻣ ﺎﻫ و ﺪﺟ لو يﺎﻫ 1 ﺎﺗ 4 هدﺎﻔﺘﺳا ﺷ ﺪ .
لوﺪﺟ 1 . سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺳ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ عﻮﻨﺗ ﻲﻳﺎﺗ ﻊﻴﻤﺠﺗ شور ﻪﺑ
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ تﺎﻘﺒﻃ
) 1 ( نز )
2 ( دﺮﻣ
ﻢﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻤﻫ ﺔ ﻢﻫ ﺎﻀﻋا ﺲﻨﺟ ا ﺪﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ
يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ
دراد دﻮﺟو يوﺎﺴﻣ رﻮﻃ
نز ﻪﻤﻫ ﺎﻳ دﺮﻣ ﻪﻤﻫ
دﺮﻣ و نز يوﺎﺴﻣﺎﻧ ﺐﻴﻛﺮﺗ
دﺮﻣ و نز ﺐﻴﻛﺮﺗ 50
- 50
يﺪﻨﺑزﺎﻴﺘﻣا 1
2
3
لوﺪﺟ 2 . سﺎﻴﻘﻣ رﺎﻬﭼ ﻲﻨﺳ عﻮﻨﺗ ﻲﻳﺎﺗ ﻊﻴﻤﺠﺗ شور ﻪﺑ
ﻲﻨﺳ تﺎﻘﺒﻃ )
1 (
ﺮﻳز 30 لﺎﺳ ) 2 (
40 - 31 ) 3 (
50 - 41 )
4 (
60 - 51 )
5 (
يﻻﺎﺑ 60
ﻢﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻤﻫ
ﺔ ﻚﻳ رد ﺎﻀﻋا
ﻃ ﺒ ﻘ ﺔ ﻲﻨﺳ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻘﺒﻃ عﻮﻧ ود ﺔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻨﺳ
ﻢﻛ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﻘﺒﻃ عﻮﻧ ود
ﺔ ﻲﻨﺳ
فﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻳز
ﻘﺒﻃ عﻮﻧ ﺪﻨﭼ ﺔ ﻲﻨﺳ
ﻒﻠﺘﺨﻣ
يﺪﻨﺑزﺎﻴﺘﻣا 1
2
3
4
لوﺪﺟ 3 . ﻒﻴﻃ 4 ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ عﻮﻨﺗ ﻲﻳﺎﺗ ﻊﻴﻤﺠﺗ شور ﻪﺑ
تﺎﻘﺒﻃ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ )
1 (
ﻢﻠﭙﻳد )
2 ( ﻢﻠﭙﻳد قﻮﻓ ) 3 ( سﺎﻨﺷرﺎﻛ )
4 (
سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺷرا )
5 (
ﺮﺘﻛد ي
ﻢﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻤﻫ
ﺔ ﻘﺒﻃ ﻚﻳ رد ﺎﻀﻋا ﺔ
ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻘﺒﻃ عﻮﻧ ود ﺔ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ
ﻢﻛ فﻼﺘﺧا ﻘﺒﻃ عﻮﻧ ود
ﺔ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ
دﺎﻳز فﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻘﺒﻃ عﻮﻧ ﺪﻨﭼ ﺔ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺗﻼﻴﺼﺤﺗ
يﺪﻨﺑزﺎﻴﺘﻣا 1
2
3
4
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1. Aggregate
لوﺪﺟ 4 . سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺳ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ عﻮﻨﺗ ﻲﻳﺎﺗ ﻊﻴﻤﺠﺗ شور ﻪﺑ
تﺎﻘﺒﻃ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ )
1 (
سرﺎﻓ )
2 (
كﺮﺗ )
3 (
ﺮُﻟ )
4 (
دﺮُﻛ )
5 (
چﻮﻠﺑ )
6 (
ﺮﻳﺎﺳ
ﻢﻴﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻤﻫ
ﺔ ﻚﻳ رد ﺎﻀﻋا
ﻘﺒﻃ ﺔ ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ
عﻮﻧ ود
ﻘﺒﻃ ﺔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ ﻘﺒﻃ عﻮﻧ ﺪﻨﭼ
ﺔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺘﻴﻣﻮﻗ
يﺪﻨﺑزﺎﻴﺘﻣا 1
2
3
ﻪﺑ ﺳ ﺮﻳﺎﺳ ﻊﻴﻤﺠﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﺆ
لا ﺎﻫ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻪـﻛ سﺎـﻴﻘﻣ
شور زا ،ﺪـﻧدﻮﺑ هﺪـﺷ ﻲـﺣاﺮﻃ تﺮـﻜﻴﻟ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ .
ﻦﻳﺪﺑ ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻢﻴﺗ ﻚﻳ نورد داﺮﻓا ﺦﺳﺎﭘ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺷ
ﺖﺳا هﺪ .
ﻦﻳا رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻊﻤﺟ شور يروآ
هداد ﺎﻫ ، ﻲـﺸﻳﺎﻤﻴﭘ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ راﺰـﺑا ﻖـﻳﺮﻃ زا
ﺖـﺳا . ﺶـﺨﺑ
لاﺆﺳ يﺎﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺔ ﺞﻨﭘ ﻞﻣﺎﺷ ،
ﺶﺳﺮﭘ رد ةرﺎـﺑ ،ﺖﻴـﺴﻨﺟ
زاﺪﻧا و ﺖﻴﻣﻮﻗ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ،ﻦﺳ ة
ﻞﻳﺪـﻌﺗ و ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﻴﺗ
ﺪﻨﺘـﺴﻫ هﺪـﻨﻨﻛ .
ﺶـﺨﺑ
ﺳ ﺆ لا يﺎﻫ ﻞﻣﺎـﺷ ﻲﺼﺼﺨﺗ 77
درادﺮـﺑرد ار ﺶـﺳﺮﭘ ،ﻲﻣﻼـﺳا يرﺎـﻛ قﻼـﺧا ﺶﺠﻨـﺳ ﻪـﺑ ﻪـﻛ
ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ مﺎﻧ ﻪﺑ
يﺎﻫ ﺪﻬﻌﺗ و ﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻲﻤﻴﺗ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ
مﺎﻧ ﻪﺑ يﺎﻫ دﺎﻀﺗ و مﺎﺠـﺴﻧا
ﻲﻣ ﻲﻤﻴﺗ ﺪﻧزادﺮﭘ . ﺳ ﻢﻴﻈﻨﺗ و ﻪﻴﻬﺗ ياﺮﺑ ﺆ
لا يﺎﻫ
ﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ،ﻲﻣﻼـﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺔ
ﻲـﻠﻋ ) 1992 (
بﺎﺨﺘﻧا ﺪﺷ . لاﺆﺳ ياﺮﺑ يﺎﻫ
ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﻬﻌﺗ ﺶﺳﺮﭘ زا ،
يﺎـﻫ ﻣ حﺮـﻄ ﺪـﺷ ة ﻲـﻠﻗ رﻮـﭘ ) 1390 : 446 (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺳ ﺆ لا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲـﻤﻴﺗ مﺎﺠـﺴﻧا و دﺎـﻀﺗ ﻪـﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﺰـﻴﻧ
زا ﺔﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ و ﺐـﻴﻠﻜﺗ
نارﺎﻜﻤﻫ )
2009 ( ﺖﺳا .
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ
، خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ نآ
ﻪﺑ ﺔﺨﺴﻧ ﻚﻤﻛ 16
مﺮﻧ ﻞـﻴﻠﺤﺗ راﺰـﻓا
يرﺎﻣآ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣSPSS
. لاﺆﺳ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ يﺎﻫ
ﻲﻣﻼـﺳا يرﺎـﻛ قﻼـﺧا 83
دﺎـﻀﺗ ،ﺪـﺻرد
ﻲﻤﻴﺗ 91 ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا ،ﺪﺻرد 86
ﻲﻤﻴﺗ ﺪﻬﻌﺗ ،ﺪﺻرد 87
ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﺪﺻرد 90
ﻪﺑ ﺪﺻرد ﺖﺳد
ﺪﻣآ . نﺎﻳﺎﺷ ﺖﺳا ﺮﻛذ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﺮﮔا
70 ﺪﺻرد
،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻟﻮـﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ دراد
) و ﻲﻨﻣﺆـﻣ
،ﻲﻣﻮﻴﻗ لﺎﻌﻓ 1386
: 208 و 212 .(
داﺪﻋا ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد ﻣآ هﺪ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ و دﺎـﻤﺘﻋا ﺖـﻴﻠﺑﺎﻗ ﺐـﺳﺎﻨﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺪﻨﻫد
.
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻳاور ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا هزﺎـﺳ ﻲـﻳاور عﻮﻧ زا ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺒﺘﻋا زا
ﺖﺳا ﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﻪ
ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻳآ . ﺶﺳﺮﭘ ﻣا ﺔ ﻞﻣﺎﺷ ﺮﺿﺎﺣ 77
ﺳ ﺆ ﻪـﻛ ﺖﺳا لا ﺞﻨـﭘ
ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا
، دﺎﻀﺗ ﻲﻤﻴﺗ ، ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا ،
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻤﻴﺗ ﺖﻳﻮﻫ و ﻲﻤﻴﺗ ﻲـﻣ ار ﺪﺠﻨـﺳ .
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻲﺳرﺮﺑ شور ياﺮﺟا
،ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺮـﻫ ياﺮـﺑ
ﺞﻨﭘ هد ﺔﻧﻮﻤﻧ ﻲﻳﺎﺗ ﻪﺑ و رﻮـﻃ ﻲـﻠﻛ
، رد ﺮﺜﻛاﺪـﺣ عﻮـﻤﺠﻣ 300
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪﻴـﺻﻮﺗ ﻪـﻧﻮﻤﻧ )
و ﺪﻣﺮـﺳ
،نارﺎﻜﻤﻫ 1381
.(
ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﺔ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦﻳا
ﺞﻨـﭘ ﻪـﻛ ﻲـﻠﻛ ﻞـﻣﺎﻋ
ﺶـﺷﻮﭘ ار
ﻲﻣ ﺪﻫد ، ﺖﺳد ﻢﻛ ﻪﺑ 25 ﺎﺗ 50 ﺖﺳا زﺎﻴﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ يرﺎﻣآ ﺔﻧﻮﻤﻧ ﻪﻛ ﻞﻣﺎـﺷ
54 ﻢﻴـﺗ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﻣادا رد
، ﺳ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺆ
لا يﺎﻫ ﺮﻫ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪـﺑ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮـﻃ ـﺷ
ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ ﺪ
ﺒﺳﺎﺤﻣ ﺔ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﺧﺮﭼ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ وKMO
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ ﺲﻛﺎﻤﻳراو شور ﻲـﻣ
دﻮـﺷ . ﺺﺧﺎـﺷ
KMO
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد هداد داﺪﻌﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺮﻴﺧ ﺎﻳ ؛ ﻦﻳا ﺪـﻳﺎﺑ ﺺﺧﺎـﺷ
يﻻﺎﺑ 60 ﺪﺻرد ﺪﺷﺎﺑ . ،ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺔﺒﺳﺎﺤﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآSig
زا ﺮﺘﻤﻛ ﺪﻳﺎﺑ 5
ﺪﺻرد دﻮﺷ
) ،ﻲﻣﻮﻴﻗ لﺎﻌﻓ و ﻲﻨﻣﺆﻣ 1386
: 193 .(
ﺳ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺆ
لا يﺎﻫ ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑKMO
ﺎﺑ 17
،لاﺆﺳ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 74 ﺪﺻرد ﻪﺑ ﺪـﻣآ ﺖـﺳد و
ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآSig
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻔﺻ ﻪﻛ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ ﺪﻫد ياﺮـﺑ ﺎـﻫ
ﻦـﻳا ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﺖﺳا . ﺮﺑ سﺎﺳا ﺶﺧﺮﭼ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﺘﻓﺎﻳ
ﺔ ﺳ ﺆ لا يﺎﻫ ﻲﻣﻼـﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺮﻴﻐﺘﻣ
، ﻪـﺳ ﻞـﻣﺎﻋ
ﺖﻳﺰﻣ يﺎﻫ ﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﻛ ﻲ ) لاﺆـﺳ ﻞﻣﺎﺷ يﺎـﻫ
3 ، 4 ، 5 ، 11 و 17 ( ، ﻪـﺑ رﺎـﻛ ﺖﻠﻴـﻀﻓ ﺔـﻟﺰﻨﻣ )
ﻞﻣﺎـﺷ
لاﺆﺳ يﺎﻫ 1 ، 7 و 8 ( ﺖﻳﺰﻣ يﺎﻫ رﺎﻛ يدﺮﻓ )
لاﺆﺳ ﻞﻣﺎﺷ يﺎﻫ
13 ، 14 و 15 ( ﻪﺑ
ﺪـﻣآ ﺖـﺳد .
ﺮﻳﺎـﺳ
لاﺆﺳ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ زا ﺮﺗ
50 ﺪﺻرد ﺐﺳﺎﻨﺗ ﺎﻳ ﻦﺘـﺷاﺪﻧ فﺬـﺣ ،ﻲﻠﻣﺎـﻋ رﺎﺘﺧﺎـﺳ رد
ﺪﻧﺪﺷ . ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ ﻦﻳا دوﺪﺣ
62 ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻳﺪﻌﺗ ةﺪﺷ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺪـﻨﻨﻛ
رد ﻪﻛ ﻊﻗاو 62 ﺳ ﻲﻳاور ﺪﺻرد ﺆ
لا يﺎﻫ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻣﻼﺳا يرﺎﻛ قﻼﺧا ﺪﻫد
.
ﺳ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺆ
ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ تﻻا
ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ
، ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑKMO
ﺎﺑ ﻲﻤﻴﺗ دﺎﻀﺗ 16
،لاﺆﺳ ﺮﺑاﺮﺑ 84 ﺪﺻرد ﺪـﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
Sig و ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ ﺮﻔﺻ
ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﻛ
ﻲﻛﺎﺣ زا داﺪﻌﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻦﻳا ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺖـﺳا .
سﺎﺳاﺮﺑ ﺶﺧﺮﭼ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﺘﻓﺎﻳ
ﺔ ﺳ ﺆ لا يﺎﻫ
ﻲـﻤﻴﺗ دﺎـﻀﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ
، ﻋ ود ﺎ ﻞـﻣ
ﻪـﻔﻴﻇو دﺎـﻀﺗ يا
) لاﺆﺳ ﻞﻣﺎﺷ يﺎﻫ
1 ، 6 ، 13 ، 15 و 16 ( ﻪـﻄﺑار دﺎﻀﺗ و يا
)
لاﺆـﺳ ﻞﻣﺎـﺷ يﺎـﻫ
2 ، 3 ، 5 ، 11 و 12 (
ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد . ا دوﺪﺣ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻳ 62
ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺪﺷ ة ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار دﺎﻀﺗ ﺪﻨﻨﻛ
ﻊﻗاو رد ﻪﻛ
62 ﺪﺻرد ﺳ ﻲﻳاور ﺆ لا يﺎﻫ دﺎﻀﺗ ﻲﻤﻴﺗ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻫد
.
ﺳ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺆ
لا يﺎﻫ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا
ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد ،هﺪﻣآ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑKMO
ﺎﺑ ﻲﻤﻴﺗ مﺎﺠﺴﻧا 7
،لاﺆﺳ ﺮﺑاﺮﺑ 82 ﺪﺻرد
ﺖﺳا
Sig و ،ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ ﺮﻔﺻ
ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﻛ
يﺎﻳﻮﮔ داﺪﻌﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮـﺑ ﺎـﻫ ﻦـﻳا
ﺮـﻴﻐﺘﻣ
ﺖﺳا . ﺮﺑ سﺎﺳا ﺳ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺲﻳﺮﺗﺎﻣ ﺆ
لا يﺎﻫ مﺎﺠﺴﻧا ﺮﻴﻐﺘﻣ
،ﻲﻤﻴﺗ ﺳ ﺆ لا 6 ﻪﺑ ﻢﻛ ﻞﻴﻟد ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ ندﻮﺑ
