ﻬﺟ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ يﺮﻤﯿﻠﭘﻮﯿﺑ ﺶﺷﻮﭘ عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖ
هﺪﺷ ﻊﯾﺮﺴﺗ ﯽﯾﺎﻣد ﻂﯾاﺮﺷ رد نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور يراﺪﯾﺎﭘ
رﻮﭘﺮﻔﺻ زﺎﻨﻬﺑ يرﺎﻨﮐ هداز ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ﺎﺿر ،12
ﯽﻧﺎﻣﺮﻓ ﺪﯿﺸﻤﺟ ،* 3
1 - ناﺮﯾا ،يرﺎﺳ ،يرﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻋارز ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد، ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد .
2 - ﻨﻬﻣ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ناﺮﯾا ،يرﺎﺳ ،يرﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻋارز ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﯽﺳﺪ
.
3 - ناﺮﯾا ،يرﺎﺳ ،يرﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻋارز ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد .
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 28 / 03 / 1401
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 12 / 10 / 1401
تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
،ﺮﯿﻨﭘ بآ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰﯾا
،يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ
،نﻮﯿﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ،ﺶﯾﺎﺴﮐا .
DOI: 10.22034/FSCT.19.135.89 DOR: 20.1001.1.20088787.1402.20.135.8.4
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ﻦﻏور ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا ﺎﺑ و ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻻﺎﺑ يا
ﯽﻣ سﺎﺴﺣ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻪﺑ ﺖﯿﻋﺎﺒﺷا ﺮﯿﻏ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺎﺑ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
ﺮﻓ زا هﺎﻔﺘﺳا لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ و مﺎﻤﺣ تﻮﺻا
: بآ ) 70:30 ( يﺎﻣد رد 35 تﺪﻣ ﻪﺑ و داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
30 رد ﻪﻘﯿﻗد 35KHz
هرﺎﺼﻋ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ . هرﺎﺼﻋ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ 12
/ 31 ﮏﯿﻟﺎﮔ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
دﻮﺑ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺪﯿﺳا .
ﺖﻈﻠﻏ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ
50 ، 100 ، 200 و 250 گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ زاppm
ﮓﻧﺮﯿﺑ شور ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ نﺪﺷ
/ هزاﺪﻧا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ و ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ . ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ و ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا .
ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هﺎﯿﮔ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ )
250 (ppm ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ هراﻮﯾد رد ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ياﺮﺑ
يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ /
ﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺮﯿﻨﭘ بآ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰﯾا ﺖ
يﺎﻫ 1:0 ، 1:1 و 0:1 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ .
ﻦﯿﺑ لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ تارذ هزاﺪﻧا 4
/ 217 و 0 / 270 ﻪﻣوﺪﻗ زا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ و دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
گرﺰﺑ يﺮﻬﺷ ﮏﭼﻮﮐ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰﯾا و ﻎﻤﺻ ﺶﺷﻮﭘ زا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ و هزاﺪﻧا ﻦﯾﺮﺗ
ﻦﯾﺮﺗ
ﺪﻨﺘﺷاد ار هزاﺪﻧا .
ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺪﯾﺪﺸﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
،هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ نوﺪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ،ﺶﯾﺎﺴﮐا
ﻦﻏور و هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ،دازآ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ يﺎﻫ يﺎﻣد رد نوآ ردTBHQ
60
ﻪﺟرد تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ 24
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ زور .
ارﺎﭘ ،ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ و ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ
ﻪﻧﻮﻤﻧ هزاﺪﻧا ﺎﻫ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ .
ﺪﯿﺴﮐا داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻦﻏور نﻮﯿﺳا
هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ يﺎﻫ
و دازآ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هﺎﯿﮔ گﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺖﺳاTBHQ . زور نﺎﯾﺎﭘ رد ﻪﮑﯾرﻮﻃ ﻪﺑ 24
ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ،ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا راﺪﻘﻣ يراﺪﻬﮕﻧ هرود
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ و زا ﺮﺘﻤﮐ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور يﺎﻫ
يوﺎﺣ ﻦﻏور
يﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ دﻮﺑ دازآ هرﺎﺼﻋ وTBHQ
. هراﻮﯾد ﻦﯿﺑ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ياﺮﺑ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ
ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰﯾا و يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ ﺲﻨﺟ زا ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ هراﻮﯾد ،ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻦﻏور يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺮﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ياﺮﺑ ﺶﺷﻮﭘ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺮﯿﻨﭘ بآ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯽﯾ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻦﻏور ﻋ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ يﺎﻫﺪﯿﺳا هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﻣﺎﺗ و يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﻮﻨ
ﺶﯿﭘ زا ﻪﮑﻨﯾا ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ و هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ نﺪﺑ يروﺮﺿ بﺮﭼ نﻮﻣرﻮﻫ ﻢﻬﻣ يﺎﻫزﺎﺳ ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ نﺎﺴﻧا ﻪﯾﺬﻐﺗ رد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
ﺪﻧراد . ﻦﻏور ﺎﻫ لوﺮﺴﯿﻠﮔ ﻞﯿﺳآ يﺮﺗ يوﺎﺣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
ﻪﻧاﺪﮕﻧر و لوﺮﺘﺳا ،لوﺮﻓﻮﮐﻮﺗ ﯽﮐﺪﻧا ﺮﯾدﺎﻘﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
] 1 [ .
ﻪﻧاد زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﺴﻧا ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ فرﺎﺼﻣ رد ﯽﻨﻏور يﺎﻫ
و ﺎﻫ
نآ ﻪﻟﺎﺠﻨﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﯿﻧ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد دﺮﺑرﺎﮐ ﺰﯿﻧ و ماد ياﺬﻏ ياﺮﺑ ﺎﻫ
نازروﺎﺸﮐ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﯽﺸﯾارآ ،يزﺎﺳوراد نآ ﺖﺷﺎﮐ ﻪﺑ يدﺎﯾز ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺎﻫ
. نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد
هﺪﻤﻋ زا ﯽﮑﯾ د ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﻧا ﯽﻣ نﺎﻬﺟ رد ﯽﻨﻏور يﺎﻫ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ،ﻦﻏور يﻻﺎﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﯽﻋارز يﺎﻫزﺎﯿﻧ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا ﻪﯾﺬﻐﺗﺪﺿ ﻞﻣاﻮﻋ ناﺪﻘﻓ و يا
نآ ﺖﺸﮐ ﺮﯾز ﺢﻄﺳ يا
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ]
2 [ .
ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ )
Helianthusannuus (
ﻪﻟﺎﺴﮑﯾ ﯽﻫﺎﯿﮔ
عﺎﻔﺗرا ﻪﺑ و ﻦﺸﺧ ،ﺖﺳار ﻪﻗﺎﺳ ياراد و 2
رد ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ﻪﮐ ﺮﺘﻣ
ﺶﺨﺑ ﯽﻣ ﺖﺸﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ زا يروﺎﻨﻬﭘ يﺎﻫ دﻮﺷ
. هﺎﯿﮔ ﻦﯾا
ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻣ نﺎﻬﺟ رد ﯽﻨﻏور تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻤﺨﺗ
ﺎﺘﭘ ،يور ،ﺰﻨﮕﻨﻣ ،ﺮﻔﺴﻓ زا رﺎﺷﺮﺳ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ يﺎﻫﺪﯿﺳا و ﻢﯿﺳ
ﺎﮕﻣا و هﺪﺸﻧ عﺎﺒﺷا بﺮﭼ 6
) ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﺪﯿﺳا (
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 3 [ . ﺖﯿﻤﻫا
ﯽﺑﺮﭼ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺮﺑاﺮﺑ ود زا ﺶﯿﺑ ﻪﮐ يژﺮﻧا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﻈﻨﻣ زا ﺎﻫ و ﺎﻫ
تراﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ يژﺮﻧا ﺎﻫ
و ﻦﯿﻣﺎﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾ
يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﺑﺮﭼ رد لﻮﻠﺤﻣ ﺪﺷﺎﺑ
] 4 [ . ﻦﻏور يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ ﯽﻃ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ ،ندﺮﮐ خﺮﺳ ﻞﺜﻣ ﯽﺗراﺮﺣ و ﯽﻔﯿﮐ شزرا و ﺪﻧﻮﺷ
ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺪﻨﻫد ﯽﻣ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ يا .
،نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﺑ
ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﮐﺎﻧﺮﻄﺧ و ﯽﻤﺳ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ نﺎﺴﻧا ﯽﺘﻣﻼﺳ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ
ﺖﺳا ﺮﻀﻣ .
زا ﻦﻏور يراﺪﯾﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯾا ﺖﺧاﺪﻧا ﻖﯾﻮﻌﺗ ﻪﺑ ار ﺪﻨﯾآﺮﻓ عوﺮﺷ ﺎﯾ و دﺮﮐ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺪ .
لواﺪﺘﻣ ،نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﺪﻨﯾاﺮﻓ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺖﻬﺟ شور ﻦﯾﺮﺗ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا ﺎﻫ
. ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﻧراد ﯽﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ضراﻮﻋ يﺰﺘﻨﺳ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻌﺳ هزوﺮﻣا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﮐ دﻮﺷ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ
دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ]
5 [.
ادﺎﭘ ﯽﯾاز نﺎﻃﺮﺳ و ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﺖﯿﻤﺳ
هﺪﻨﺴﮐ يﺰﺘﻨﺳ لواﺪﺘﻣ يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﯾ ،BHA ،BHT وPG ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ار ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻪﺟﻮﺗTBHQ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا هداد قﻮﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ
. ﻢﻬﻣ زا ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ رد هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﻮﺗ
لوﺮﻔﮐﻮﺗ ﻪﺑ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ،ﺎﻫ
،ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا ،ﺎﻫ
ﺋﻮﻨﺌﺗورﺎﮐ ﻦﯿﻧﺎﯿﺳﻮﺘﻧآ و ﺎﻫﺪﯿ دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﺎﻫ
] 6 [ . ﺎﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﻦﻏور نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺎﻫ
ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
لواﺪﺘﻣ ﻪﮐ نآ ﻦﯾﺮﺗ
لﺎﮑﯾدار ندﺮﮐ لﺎﻌﻓﺮﯿﻏ ﺎﻫ ﻞﯿﮑﺸﺗ و دازآ يﺎﻫ
نﻮﯾ ﺎﺑ ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ ﯽﻣ يﺰﻠﻓ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ] 7 [ . زا ﯽﻨﻏ ﻊﺒﻨﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ .
ﺮﺑﺎﻨﺑ ياﺮﺑ يدﺎﯾز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا
يور ﺮﺑ نﺎﻃﺮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا تاﺮﻄﺧ ﺶﻫﺎﮐ و اﺬﻏ ﺖﯿﻨﻣا ﺶﯾاﺰﻓا نآ زا ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻫﺎﯿﮔ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ .
زا ﯽﻌﯿﺳو ﻒﯿﻃ يوﺎﺣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ
ﻦﻧﺎﺗ و ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﺎﻫﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﻮﻨﻓ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺎﻫ
ﯽﻣ و و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﺻﺎﺧ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﻤﻫ دﻮﺟ
نآ ﻪﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﯿﺸﺨﺑ ﺎﻫ
] 8 [.
ﻪﺑ ،ﯽﯾاﺬﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد ﯽﻌﯿﺒﻃ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ مﺎﻏدا ﺪﯾﺪﺟ يدﺮﺑرﺎﮐ يﺎﻫاﺬﻏ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ )
ﻦﻏور ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺎﻫ
ﯽﻧﺪﯿﺷﻮﻧ ﯽﻨﺒﻟ و ﺖﺨﭘ تﻻﻮﺼﺤﻣ ،ﺎﻫ (
رد ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ رازﺎﺑ ﮏﯾ ﻪﺑ
ﻦﻏور ﻪﺘﺳد و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﺪﺷر لﺎﺣ يﺎﻫ
ﻊﯾﺮﺳ ياراد ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﺷر ﻦﯾﺮﺗ
. ،ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﺮﺑ ﺮﯿﺧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺎﻘﺗرا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ لﺎﮑﯿﻤﮐﻮﺘﯿﻓ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ يور ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ يدﺮﺑرﺎﮐ يﺎﻫاﺬﻏ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﯽﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ ،ﺖﻣﻼﺳ هﺪﻨﻫد ﺖﺳا هﺪﺷ ]
9 [ . ﻢﻬﻣ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﻪﻨﯿﻣز رد وﺮﺸﯿﭘ ﺶﻟﺎﭼ ﻦﯾﺮﺗ
ندوﺰﻓا مﺪﻋ ﻪﻟﺎﺴﻣ ،ﯽﯾاﺬﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
هرﺎﺼﻋ لﻼﺤﻧا نآ ﯽﺒﻄﻗ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻦﻏور رد ﺎﻫ
فﺮﺼﻣ ،ﺎﻫ
ﺪﯿﺴﮐا ،بﻮﻠﻄﻣ يراﺪﯾﺎﭘ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ هرﺎﺼﻋ زا ﯽﯾﻻﺎﺑ راﺪﻘﻣ نآ ﻊﯾﺮﺳ نﺪﺷ و ﮓﻧر رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺰﯿﻧ و نﮋﯿﺴﮐا و رﻮﻧ رﻮﻀﺣ رد ﺎﻫ
ﯽﻣ ﻦﻏور ﻢﻌﻃ ﺪﺷﺎﺑ
] 10 [ . ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ شور ﻦﯾﺮﺗ
ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺪﻨﯾآﺮﻓ .
رد ﺶﺷﻮﭘ ﮏﯾ ،يروﺎﻨﻓ ﻦﯾا ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ
ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﯾاﺬﻏ هدﺎﻣ فاﺮﻃا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﺘﺴﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا و دﺮﯿﮔ
ﺶﻨﺗ و تراﺮﺣ ،رﻮﻧ ،ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ pH
ﯽﻣ دﻮﺷ ] 11 [.
ﯾ ﻢﯾﺮﻣ هﺎﯿﮔ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ هراﻮﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ عاﻮﻧا زا ﯽﮑ
ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ﯽﻠﮔ )
Salviaofficinalis (
ﺖﺳا عﺎﻨﻌﻧ هداﻮﻧﺎﺧ زا .
دوﺪﺣ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮔ راﺰﻫ زا 17
ﺖﺳا ناﺮﯾا ﺺﺘﺨﻣ نآ ﻪﻧﻮﮔ .
عﺎﻔﺗرا ﻪﺑ ،ﻪﺧﺎﺷ ﺮﭘ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ 30
ﺎﺗ 60 ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ
ﺖﺳا ﺖﺸﭘﺮﭘ يﺮﻫﺎﻇ ياراد ﻪﮐ ﺖﺳا .
هﻮﻬﻗ ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻣ هﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر يا
ﻪﻗﺎﺳ و دراد كﺮﮐ زا هﺪﯿﺷﻮﭘ و شﻮﮔ رﺎﻬﭼ ،ﺐﻌﺸﻨﻣ ،دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
] 12 [ . ﻪﺘﺷﺬﮔ زا رد ﯽﯾوراد صاﻮﺧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ رود يﺎﻫ
دراد دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ .
ﮏﺸﺧ ﻦﮐﺎﻣا رد وردﻮﺧ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا
ﻪﻨﻣاد و ﯽﺧﻼﮕﻨﺳ و ﺎﻘﯾﺮﻓآ لﺎﻤﺷ و ﺎﯿﺳآ ﯽﺣاﻮﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﯾﺎﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﯾور . ماﺪﻧا گﺮﺑ هﮋﯾو ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ يوﺎﺤﯿﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ يﺎﻫ
ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺎﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ
ﺴﻫ ﻢﻬﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘ نآ ﻦﯾﺮﺗ
ﻦﻧﺎﺗ ﺎﻫ ،ﺎﻫ
ﺖﺳا ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا و ﮏﯿﻨﯾرﺎﻣزر ﺪﯿﺳا ،لوﺮﻔﮐﻮﺗ ،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ .
و ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﮏﯾ ﮏﯿﻨﯾرﺎﻣزر ﺪﯿﺳا ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﺳا ﻻﺎﺑ
] 13 [ .
ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ،ﺖﺑﻮﻃر ،نﮋﯿﺴﮐا ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ
رﻮﻧ ،تراﺮﺣ ،ﻢﯾﺰﻧآ ،
ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر و ﺪﻨﺘﺴﻫ سﺎﺴﺣ نآ ﺮﯿﻈﻧ وpH
ﺶﻨﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا زا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾﺎﻫر ،رﻮﮐﺬﻣ يﺎﻫ
ﻢﻌﻃ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ،هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﯾﺪﺷ يﺎﻫﻮﺑ و ﺎﻫ
ﻬﮕﻧ ﯽﻃ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﯾارﺎﮐ ﯽﻣ يراﺪ
دﻮﺷ ] 14 [.
هدﺮﺘﺴﮔ ﻒﯿﻃ يروﺎﻨﻓ زا يا
ﯽﻠﭘ ندﺮﮐ رﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ ﺎﻫ لﻮﻨﻓ
،ﺎﻫ زا
ﮏﺸﺧ ﻪﻠﻤﺟ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ،نﻮﯿﺳاوﺮﺳاﻮﮐ ،ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ
،ﺎﻫ
موزﻮﭙﯿﻟ ﮏﺸﺧ ،تارذﻮﻧﺎﻧ ،ﻞﺴﯿﻣ ،ﺎﻫ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر و ،يدﺎﻤﺠﻧا ندﺮﮐ
هﺪﺷ هداد ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺮﻤﺨﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻧا
. ﻦﯾا زا ماﺪﮐ ﺮﻫ و تﻮﻗ طﺎﻘﻧ ﺎﻫ
،هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻟﻮﻬﺳ ،ﻞﯾﻮﺤﺗ ،ﺖﻇﺎﻔﺣ ،ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر رد ﯽﺻﺎﺧ ﻒﻌﺿ ﺪﻧراد يرﺎﮔزﺎﺳ ﺖﺴﯾز و يﺮﯾﺬﭘ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﺖﺴﯾز .
،نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ،ﻻﺎﺑ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺗﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يراﺪﯾﺎﭘ ﻆﻔﺣ ﺶﯾﺎﻫر و هﺪﺷ رﻮﺼﺤﻣ يﺎﻫ
بﻮﺒﺤﻣ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ ﻦﯾﺮﺗ
ﻢﺘﺴﯿﺳ زا ﯽﻌﯿﺳو ﻒﯿﻃ ياﺮﺑ ﻞﯾﻮﺤﺗ و ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر يﺎﻫ
لﻮﮑﻟﻮﻣ د ﯽﺑﺮﭼ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز يﺎﻫ رد ﺮﺗﻮﻔﻣآ و ﺖﺳود بآ ،ﺖﺳو
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺪﻧﻮﺷ
. ﯽﻠﭘ زا ﯽﺧﺮﺑ ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ لﻮﻨﻓ
رﻮﺼﺤﻣ يﺎﻫ
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ،ﺺﻟﺎﺧ دازآ يﺎﻫ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار يﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫ ]
15 [.
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ رد هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻦﻏور رد بآ يﺎﻫ
) (W/O بآ رد ﻦﻏور ﺎﯾ )
(O/W ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺪﻧاﻮﺗ نآ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻞﯿﺒﻗ زا ﺎﻫ
دﻮﺷ يراﺪﯾﺎﭘ و ﺖﯿﻟﻼﺣ ،ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ .
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ زا و ﺎﻫ
ﯽﻠﭘ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ بآ يﺎﻫﺮﯾﺎﻔﯿﺴﻟﻮﻣا ناﻮﻨﻋ
ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺖﺳود
ﻮﻣا نﻮﯿﺴﻟ بآ رد ﻦﻏور رد بآ يﺎﻫ )
W/O/W (
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ناﻮﺗ
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ دﺮﮐ ﯽﮔﮋﯾو ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ
يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ ﺶﯾﺎﻫر دﻮﺒﻬﺑ و هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يدﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺷ
] 16 [.
هدﺎﻣ يا ﻪﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هراﻮﯾد هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ دﻮﺷ ﺪﯾﺎﺑ ردﺎﻗ ﺪﺷﺎﺑ داﻮﻣ
ﻪﺘﺴﻫ ار رد يرﺎﺘﺧﺎﺳ يوﺮﮐ
ﺎﺑ ﻪﻨﯿﺸﯿﺑ نﺎﻣﺪﻧار ﺶﺷﻮﭘ ﯽﻫد و هدﺮﮐ
ﻪﺑ ترﻮﺻ هراﻮﯾد يا
،ﯽﺘﻇﺎﻔﺣ زا
يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣﺎﻧ
ﺪﻨﻧﺎﻣ
نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا داﻮﻣ
ﻪﺘﺴﻫ رد ﺮﺑاﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ . ﻦﯾا ﺮﻣا
ﺐﺒﺳ ﺶﯾاﺰﻓا تﺪﻣ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ داﻮﻣ
ﻪﺘﺴﻫ ﯽﻣ ددﺮﮔ ] 17 , 18 [ . رد
ﻦﯾا ﺎﺘﺳار داﻮﻣ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺪﻧا ﻪﮐ رد ﻦﯾا
ﻦﯿﺑ ﺎﻫﺮﻤﯿﻠﭘﻮﯿﺑ ﻪﺑ
ﻞﯿﻟد ﻦﺘﺷاد ﯽﮔﮋﯾو ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
يﺮﯾﺎﻔﺴﻟﻮﻣا
،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﯾاﺰﻓا
،ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
ﻞﯿﮑﺸﺗ ،ﻢﻠﯿﻓ
ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻘﻬﺟﻮﺗدرﻮﻣرﺎﯿﺴﺒﻧدﻮﺒﯿﮐارﻮﺧﻮﺑآرﺪﯾﺮﯾﺬﭘ لﻼﺤﻧا
] 19 , 20 [ . ﯽﺳرﺮﺑ هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر داد نﺎﺸﻧ ﺮﯿﺧا ﯽﯾﺎﻫ
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ رد ﻪﯾﻻ ود يﺎﻫ
W/O/W ﺶﺷﻮﭘ ﺎﺑ
يﺮﻤﯿﻠﭘﻮﯿﺑ يﺎﻫ
ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﻪﺘﺴﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻆﻔﺣ ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ يﺰﯿﻣآ
دﻮﺷ ﺎﻬﻧآ ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ ﺶﯾﺎﻫر ]
16 , 21 [.
،ﻖﻓﻮﻣ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ هراﻮﯾد هدﺎﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻣ يروﺮﺿ ﺪﺷﺎﺑ
.ﭘ ﯽﻋﺮﻓ لﻮﺼﺤﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﯿﻨﭘ بآ يﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮ
نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯽﻌﯿﺳو رﻮﻃ ﻪﺑ يزﺎﺳﺮﯿﻨﭘ ﺖﻌﻨﺻ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧا
. ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﻠﺻا ياﺰﺟا ﻮﺘﮐﻻ ﺎﺘﺑ ،ﺮﯿﻨﭘ بآ يﺎﻫ
و يوﺎﮔ ﻦﯿﻣﻮﺒﻟآ مﺮﺳ ،ﻦﯿﻣﻮﺒﻟآ ﺎﺘﮐﻻ ﺎﻔﻟآ ،ﻦﯿﻟﻮﺑﻮﻠﮔ ﻦﯿﻟﻮﺑﻮﻠﮔﻮﻨﯿﻤﯾا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
. ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﺤﻄﺳ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ صاﻮﺧ
ﺘﻧﺎﺴﻨﮐ نآ ،ﺮﯿﻨﭘ بآ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰﯾا و ﺮﯿﻨﭘ بآ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ هﺮ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ نورد ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ هراﻮﯾد داﻮﻣ ناﻮﻨﻋ ﺪﻨﮐ
.
شراﺰﮔ ﻪﻟوﺰﯾا و هﺮﺘﻧﺎﺴﻨﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رد يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ياﺮﺑ ﺮﮕﯾد يﺎﻫﺮﻤﯿﻠﭘﻮﯿﺑ ﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﺮﯿﻨﭘ بآ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
ﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ نورد ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺟﻮﻣ لﺎ
] 22 [ . ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻦﯾا يﻻﺎﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ و ﺖﻌﻨﺻ رد ﺎﻫ ﻎﻤﺻ زا هدﺮﺘﺴﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ا هراﻮﻤﻫ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻠﮐورﺪﯿﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﺘﻓﺎﯾ ،تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ز
ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا .
ﻪﻧاد زا يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﻣﻮﺑ يﺎﻫ
ﻎﻤﺻ يوﺎﺣ ناﺮﯾا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺷزرا ﺎﺑ يﺎﻫ
. ﻎﻤﺻ ﻦﯾا ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺎﻫ
ﻪﻧاد زا ﻞﺻﺎﺣ ﻎﻤﺻ ﺖﺳا يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ
. ﻪﺑ يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻪﻧاد
هﻮﻬﻗ و ﯽﻏﺮﻣ ﻢﺨﺗ ﻞﮑﺷ يژﻼﯿﺳﻮﻣ و كزﺎﻧ ﯽﺸﺷﻮﭘ ﺎﺑ ﮓﻧر يا
ﺖﺳا . بآ رد نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ ﻪﻧاد ﻦﯾا ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ يژﻼﯿﺳﻮﻣ
ﺪﻨﮐ
تاﺮﻄﻗ يراﺪﯾﺎﭘ و ﺖﯿﺒﺜﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ و ﻪﺘﺷاد ﯽﯾﻻﺎﺑ ًﺎﺘﺒﺴﻧ يوﺮﻧاﺮﮔ ﻪﮐ ﯽﻣ بآ رد ﻦﻏور نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا رد هﺪﻨﮐاﺮﭘ زﺎﻓ ﺪﺷﺎﺑ
] 23 [ . ﺎﺗ ﻪﭼ ﺮﮔا
ﺶﻫوﮋﭘ نﻮﻨﮐ يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﯿﻣز رد يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻦﻏور يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺮﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻬﺟ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ نﻮﻨﮐ ﺎﺗ ﯽﻟو ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻎﻤﺻ و ﺮﯿﻨﭘ بآ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰﯾا هراﻮﯾد رد هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻪﻧاد ادﺎﭘ
هﺪﻨﺴﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ .
ﯽﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ زا ناﻮﺗ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ
ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﯽﯾارﺎﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ ﯽﺷور ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻫﺎﯿﮔ .
هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا فﺪﻫ اﺬﻟ
ﯿﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﺳرﺮﺑ و تﻮﺻاﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺒ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ
ﺶﺷﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ،هرﺎﺼﻋ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ /
ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ و ﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ ﯽﻠﭘ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ
هرﺎﺼﻋ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺮﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا رد ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ ﮏﯾ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﯽﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ
ﺪﺷﺎﺑ .
2 - ر و داﻮﻣ ﺎﻫ شو
2 - 1 - داﻮﻣ
نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا رد نآ ﯽﻌﯿﺒﻃ هﺎﮕﺸﯾور زا ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هﺎﯿﮔ گﺮﺑ ﺪﺷ يروآ ﻊﻤﺟ .
ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ زا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺪﻗﺎﻓ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور
ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ لﺎﻤﺷ ﺖﻌﻨﺻ و ﺖﺸﮐ ﻦﻏور .
فﺮﻌﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ و ﺎﻫ
كﺮﻣ ﺖﮐﺮﺷ زا )
Darmstadt, Germany (
لﻼﺣ و يﺎﻫ
ﻮﻟرﺎﺷ ﺖﮐﺮﺷ زا ﯽﻓﺮﺼﻣ )
ﺳا ،ﺎﻧﻮﻠﺳرﺎﺑ ﺎﯿﻧﺎﭙ
( ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﯾﺮﺧ .
ﻪﯿﻬﺗ ناﺮﻬﺗ نﺎﯿﺳرﺎﭘ مﺎﮔ نﺎﺤﯾر ﺖﮐﺮﺷ زا يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﺪﺷ .
2 - 2 - شور ﺎﻫ
2 - 2 - 1 - ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا
گﺮﺑ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﯿﻬﺗ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هﺎﯿﮔ يﺎﻫ 1
رد ﻪﺘﻔﻫ
ﺮﯾز ﻪﺑ نآ ﺖﺑﻮﻃر يﻮﺘﺤﻣ ﺎﺗ ﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻪﯾﺎﺳ 10
ﺪﺳﺮﺑ ﺪﺻرد .
ﺎﺑ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ بﺎﯿﺳآ زا هدﺎﻔﺘﺳا
) Habi, Pars- Khazar, Iran
( ﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ردﻮﭘ ﻪﺑ .
ﺶﻣ ﺎﺑ ﮏﻟا زا ﻞﺻﺎﺣ ردﻮﭘ
200 دﻮﺷ اﺪﺟ ﺖﺷرد تارذ ﺎﺗ ﺪﺷ هداد رﻮﺒﻋ ﺮﺘﻣوﺮﮑﯿﻣ .
50 مﺮﮔ
ﺎﺑ هﺪﺷ ردﻮﭘ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ گﺮﺑ زا 250
لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ :
بآ
) 70:30 ( ﺪﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ .
تﻮﺻاﺮﻓ مﺎﻤﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا
) 6.5l200 H, Dakshin, India (
يﺎﻣد رد 35 داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟر
تﺪﻣ ﻪﺑ 30 ﺲﻧﺎﮐﺮﻓ و ﻪﻘﯿﻗد 35
ﻮﻠﯿﮐ ﻫ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺰﺗﺮ .
ﺐﯿﮐﺮﺗ
هرﺎﻤﺷ ﻦﻤﺗاو ﺬﻏﺎﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ 1
ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ فﺎﺻ
ﯽﺸﺧﺮﭼ هﺪﻨﻨﮐ ﺮﯿﺨﺒﺗ نورد )
RE 120, Flowil,
Switzerland (
يﺎﻣد رد ﯽﻧاﺮﭘ لﻼﺣ ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ 35
ﻪﺟرد
ﺠﻧا داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ دﻮﺷ مﺎ
. يﺎﻣد رد ﯽﯾﺎﻬﻧ هرﺎﺼﻋ 18
- داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ]
11 [.
2 - 2 - 2 - ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ﺶﺠﻨﺳ
ﺮﺑ راﺪﻘﻣ اﺪﺘﺑا ،هرﺎﺼﻋ ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ﺶﺠﻨﺳ يا 5/
2 فﺮﻌﻣ زا ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﻮﯿﺘﻟﺎﮐﻮﯿﺳ ﻦﯿﻟﻮﻓ ﯽﻟﻮﻨﻓ )
2/
0 لﺎﻣﺮﻧ ( ﻪﺑ 5/
0 هرﺎﺼﻋ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا 2
ﻢﯾﺪﺳ زا ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
تﺎﻨﺑﺮﮐ 5/
7 ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﺪﺻرد .
تﺪﻣ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﻦﯾا 20
ﺪﻬﮕﻧ ﮏﯾرﺎﺗ نﺎﮑﻣ و قﺎﺗا يﺎﻣد رد ﻪﻘﯿﻗد ﺪﺷ يرا
. يﺮﭙﺳ زا ﺲﭘ
يرﻮﻧ ﺞﻨﺳ ﻒﯿﻃ هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ طﻮﻠﺨﻣ بﺬﺟ نﺎﻣز ﻦﯾا نﺪﺷ ) Cintra 6, GBS scientific, Australia (
جﻮﻣ لﻮﻃ رد
760 ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ .
سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺪﯿﺳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ ]
24 [.
2 - 2 - 3 - ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺶﺠﻨﺳ
شور زا ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ نﺪﺷ ﮓﻧﺮﯿﺑ :
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ .
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ
ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ زا ﻪﯾﺎﭘ لﻮﻠﺤﻣ ﮏﯾ اﺪﺘﺑا -
ﺮﯾز ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ :
5 رد ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ زا مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ 10
ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ مﺮﻓوﺮﻠﮐ
،ﺪﺷ ﻞﺣ 600 طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘﯿﻟ وﺮﮑﯿﻣ 40
ﯽﻠﯿﻣ
و ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ مﺮﮔ 400
ﻦﯿﺋﻮﺗ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ 40
ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا .
ﺲﭙﺳ
و ﺪﯾدﺮﮔ اﺪﺟ مﺮﻓوﺮﻠﮐ ﻼﺧ رد ﺮﯿﺨﺒﺗ شور ﺎﺑ 100
بآ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﺪﺷ هدز ﻢﻫ ﻪﺑ اﺪﯾﺪﺷ و ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﻪﻧﮋﯿﺴﮐا .
5 زا ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﻮﻓ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا و ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ ﻪﺑ ق
200 ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ زا .
هرﺎﺼﻋ نوﺪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻫﺎﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ .
رد ﻞﺣاﺮﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ
درﻮﻣ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا دراﺪﻧﺎﺘﺳا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑTBHQ
. بﺬﺟ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يرﻮﻧ جﻮﻣ لﻮﻃ رد يرﻮﻧ ﺞﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﺎﺑ ﺎﻫ
470 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ رد
زا ﺪﻌﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺮﻔﺻ نﺎﻣز 24
يﺎﻣد رد يراﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ قﺎﺗا .
ﺪﺻرد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻓﺮﻇ
ﺪﺷ نﺎﯿﺑ يرادزﺎﺑ ]
25 [
2 - 2 - 4 - هزاﺪﻧا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ يﺮﯿﮔ
ﺺﺧﺎﺷ يراﺪﯾﺎﭘ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور رد ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا
ﺎﺑ ﺖﻤﯿﺴﻧر هﺎﮕﺘﺳد )
MetrohmRancimat model 743
Herisau, Switzerland (
هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺪﺷ . ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ
ﯽﻠﯿﻣ ﺞﻨﭘ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور مﺮﮔ ﺞﻨﭘ ﻪﺑ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ
هﺪﺷ ﻪﯿﻔﺼﺗ ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺪﻗﺎﻓ
. يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ﺲﭙﺳ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا )
ﺖﻋﺎﺳ ( يﺎﻣد رد 110 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺎﺑ داﺮﮔ
اﻮﻫ نﺎﯾﺮﺟ ﺖﻋﺮﺳ 15
راﺮﻗ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ﺖﻋﺎﺳ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ
ﺖﻓﺮﮔ ] 26 [.
ﻢﯾﺮﻣ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ رﻮﮐﺬﻣ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ
ﯽﻠﮔ ﺖﻈﻠﻏ رد 250
و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮐ ppm
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ﺖﻬﺟ ﺖﺷاد ار ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﺻﺎﺧ .
2 - 2 - 5 - ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ
زا ﻪﻟوﺰﯾا ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ بآ ﺮﯿﻨﭘ و لﻮﻠﺤﻣ ﻎﻤﺻ رﺬﺑ ﻪﻣوﺪﻗ يﺮﻬﺷ رد
ﺖﺒﺴﻧ يﺎﻫ ﺨﻣ ﻒﻠﺘ ) 1:0 ، 1:1 و 0:1 ( ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺶﺷﻮﭘ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ . اﺪﺘﺑا 05 /0 مﺮﮔ ردﻮﭘ ﺶﺷﻮﭘ رد بآ هﺰﯿﻧﻮﯾد هﺪﺷ رد يﺎﻣد
30 ﻪﺟرد داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ هﺪﻨﮐاﺮﭘ
ﺪﺷ و ﺲﭘ زا ﮏﻨﺧ نﺪﺷ ﯾ ﮏ ﻪﻧﺎﺒﺷ
زور طﻮﻠﺨﻣ ﺪﺷ ﺎﺗ نﻮﯿﺳﺎﺗارﺪﯿﻫ مﺎﺠﻧا
دﻮﺷ . ﺲﭙﺳ 10 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ
هرﺎﺼﻋ ﻢﯾﺮﻣ ﯽﻠﮔ ﺎﺑ 40 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﻦﯿﺋﻮﺗ 80 و 50 ﻠﯿﻣ ﯽ ﺮﺘﯿﻟ ﻦﻏور نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ
ﺎﺑ نﺰﻤﻫ ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ ﺎﺑ
ﺖﻋﺮﺳ 100 رود رد ﻪﻘﯿﻗد ﻪﺑ
تﺪﻣ 15 ﻪﻘﯿﻗد ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺪﺷ . ﺲﭘ زا
،نآ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻞﯿﮑﺸﺗ
هﺪﺷ
هرﺎﺑود ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﺲﮐارﻮﺗاﺮﺘﻟوا رﺰﯾﺎﻧژﻮﻤﻫ
) IKA Labortechnik, Selangor, Malaysia (
رد 15000
رود رد ﻪﻘﯿﻗد ﻪﺑ تﺪﻣ 10 ﻪﻘﯿﻗد ﻦﮕﻤﻫ و ﺪﺷ ﺲﭙﺳ لﻮﻠﺤﻣ
ﯽﺸﺷﻮﭘ رد ﺖﺒﺴﻧ 5 ﻪﺑ 1 ﻪﺑ ﺪﺷ هدوﺰﻓا نﻮﯿﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ ]
2 [.
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ ﺎﻫ
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﮏﺸﺧ ﻦﮐ يدﺎﻤﺠﻧا )
SP
Scientific, Gardiner, NY, USA (
رد يﺎﻣد 50 - ﻪﺟرد
داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ و رﺎﺸﻓ 017 /0 ﻪﺑ لﺎﮕﺳﺎﭘ ﯽﻠﯿﻣ تﺪﻣ
48 ﺖﻋﺎﺳ ﮏﺸﺧ
ﺪﻧﺪﺷ . هزاﺪﻧا تارذ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ ﺎﻫ
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا قﺮﻔﺗ شور رﻮﻧ
رﺰﯾﺎﺳﺮﺘﺴﻣ هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ رﺰﯿﻟ )
Malvern instrument
Ltd.UK (
هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺪﺷ .
2 - 2 - 6 - هﺪﺷ ﻊﯾﺮﺴﺗ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ نوﺪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ،ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺪﯾﺪﺸﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻦﻏور ،هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ هرﺎﺼﻋ ،هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ يﺎﻫ
ﺖﻈﻠﻏ رد دازآ 250
وppm ﺖﻈﻠﻏ ردTBHQ
100 ردppm
يﺮﻄﺑ ﻞﺧاد ﻪﺸﯿﺷ
ﺷ ﻪﺘﺨﯾر ﻪﺘﺴﺑ رد هﺮﯿﺗ يا نوآ رد ﺲﭙﺳ و ﺪﻧﺪ
يﺎﻣد ﺎﺑ 60 ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 24
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ زور .
دﺮﮑﻠﻤﻋ و هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ترﺪﻗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﺮﻫ ،ﻦﻏور ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﻧور ﺶﻫﺎﮐ رد ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ 4
رﺎﺒﮑﯾ زور
) 0 ، 4 ، 8 ، 12 ، 16 ، 20 و 24 زور ( ﻦﻏور زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ .
لوﺪﺟ 1 ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺪﮐ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﺪﻫد .
Table 1 Code and formulation of sunflower oil samples.
Concentration
(ppm) Type of antioxidant Code of oil
samples
- Without antioxidant CONT
100 TBHQ TBHQ
250 Free sage extract FREE
250 Encapsulated sage extract in qodumeh seed gum SGUM
250 Encapsulated sage extract in whey protein isolate WHEY
250 Encapsulated sage extract in qodumeh seed gum and whey protein isolate COMP
2 - 2 - 7 - هزاﺪﻧا ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا يﺮﯿﮔ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ و ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺪﯾﺪﯾ عﺎﺒﺷا لﻮﻠﺤﻣ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا يﺮﯿﮔ
ﺐﺴﭼ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ
1 % ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ . 5 ﻦﻟرا ﮏﯾ رد ﻦﻏور مﺮﮔ
250 ﯽﻠﯿﻣ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ نزو يﺮﺘﯿﻟ 30
ﯽﻠﯿﻣ ﺪﯿﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟ
مﺮﻓوﺮﻠﮐ و ﮏﯿﺘﺳا )
ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ 3 ﻪﺑ 2 ( ﻼﻣﺎﮐ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ
ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻢﻫﺎﺑ .
ﺲﭙﺳ 5/
0 ﯽﻠﯿﻣ ﺪﯾﺪﯾ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ
و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ عﺎﺒﺷا 1
ﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﮑﯾرﺎﺗ رد ﻪﻘﯿﻗد ﺖﻓ
. زا ﺪﻌﺑ
،ﯽﮑﯾرﺎﺗ زا جوﺮﺧ 30
ﯽﻠﯿﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘﯿﻟ .
ﺎﺑ ﺲﭙﺳ
تﺎﻔﻟﻮﺳﻮﯿﺗ لوزاﺮﺘﯿﺗ 1/
0 ﺪﺷ ﻞﯾاز درز ﮓﻧر ﺎﺗ ﺪﺷ ﺮﺘﯿﺗ لﺎﻣﺮﻧ .
رد
ﻪﯾﻻ زا ﺪﯾ ﺎﺗ ﺪﺷ هدز ﻢﻫ تﺪﺷ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ندﺮﮐ ﺮﺘﯿﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﺪﺷ اﺪﺟ مﺮﻓوﺮﻠﮐ .
ﺲﭙﺳ 5/
0 ﯽﻠﯿﻣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﮔﺎﺳﺎﻨﺷ فﺮﻌﻣ ﺮﺘﯿﻟ
نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺖﻓﺎﯾ ﻪﻣادا ﯽﺑآ ﮓﻧر ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا ﺎﺗ
. هاﺮﻤﻫ
ﺪﻫﺎﺷ نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ )
ﺪﯿﺳا طﻮﻠﺨﻣ نوﺪﺑ مﺮﻓوﺮﻠﮐ و ﮏﯿﺘﺳا
ﻦﻏور ( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺰﯿﻧ .
ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد
ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ) =
ﯽﻠﯿﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯽﻓﺮﺼﻣ تﺎﻔﻟﻮﺳﻮﯿﺗ ﻢﺠﺣ ﺮﺘﯿﻟ
×
تﺎﻔﻟﻮﺳﻮﯿﺗ ﻢﯾﺪﺳ ﻪﺘﯾرﻻﻮﻣ
× 1000 /(
ﺮﺑ ﻦﻏور نزو مﺮﮔ ﺐﺴﺣ
ﯽﻠﯿﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻻاو ﯽﮐا
1000 ﻦﻏور مﺮﮔ
ﺪﺷ نﺎﯿﺑ ] 27 [.
2 - 2 - 8 - ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ارﺎﭘ نﻮﻣزآ هزاﺪﻧا ار نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ
يﺮﯿﮔ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . 4 ﯽﻤﺠﺣ ﻦﻟﺎﺑ رد ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ 25
ﻦﯾزﻮﺗ يﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﻢﺠﺣ ﻪﺑ نآ ﺎﺑ و ﺪﺷ ﻞﺣ نﺎﺘﮐاوﺰﯾا يراﺪﻘﻣ رد ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر .
يور ﺮﺑ هﺎﮕﺘﺳد جﻮﻣ لﻮﻃ 350
ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﺪﯾدﺮﮔ
.
نﺎﺘﮐاوﺰﯾا يوﺎﺣ ﻞﺳ ﺲﭙﺳ )
ﺪﻫﺎﺷ ( و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ هﺎﮕﺘﺳد رد
ﺪﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺮﻔﺻ يور بﺬﺟ .
رد ﻦﻏور لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ 350
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ يرﻮﻧ ﺞﻨﺳ ﻒﯿﻃ رد )
Ab
.(
برد ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ ﮏﯾ رد
راد ) ﻪﻟﻮﻟ (A ، 5 ﯽﻠﯿﻣ ﻪﻟﻮﻟ رد و ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر ﻦﻏور لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘﯿﻟ
مود ﺶﯾﺎﻣزآ )
ﻪﻟﻮﻟ (B ، 5 ﻟ ﯽﻠﯿﻣ ﺲﭙﺳ ،ﻪﺘﺨﯾر نﺎﺘﮐاوﺰﯾا ﺮﺘﯿ 1
ﯽﻠﯿﻣ ﻪﻟﻮﻟ زا ماﺪﮐ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ﺮﮕﺸﻨﮐاو زا ﺮﺘﯿﻟ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻫ
ﻪﻟﻮﻟ ﺪﻧﺪﺷ هداد نﺎﮑﺗ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺎﻫ .
زا ﺪﻌﺑ 10 رد بﺬﺟ اﺪﺘﺑا ،ﻪﻘﯿﻗد
350 ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ لﻮﺤﻣ يوﺎﺣ ﻞﺳ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ B
) ﺪﻫﺎﺷ لﻮﻠﺤﻣ (
ﺪﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺮﻔﺻ يور يرﻮﻧ ﺞﻨﺳ ﻒﯿﻃ رد .
ﺲﭙﺳ
ﺟ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ لﻮﻠﺤﻣ بﺬ ) A
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﻏور لﻮﻠﺤﻣ (
رد ،
ﺎﺑ نآ بﺬﺟ و ﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ يرﻮﻧ ﺞﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ As
.
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻪﻄﺑار ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ﺲﯾﺪﻧا :
=As ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺎﺑ ﺶﻨﮐاو زا ﺪﻌﺑ ﯽﺑﺮﭼ لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ
=Ab ﯽﺑﺮﭼ لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ
=W ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو
2/
1 ﻖﯿﻗر ياﺮﺑ ﺢﯿﺤﺼﺗ ﺐﯾﺮﺿ ﯽﻠﯿﻣ ﮏﯾ ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻠﺤﻣ يزﺎﺳ
ﯽﻣ ﺮﮕﺸﻨﮐاو ﺮﺘﯿﻟ ﺪﺷﺎﺑ
. ،ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ فﺮﻌﻣ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ 125
/0 مﺮﮔ
ﯽﻤﺠﺣ ﻦﻟﺎﺑ رد نآ زا 50
لﺎﯿﺴﯾﻼﮔ ﮏﯿﺘﺳا ﺪﯿﺳا ﺎﺑ يﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر ﻢﺠﺣ ﻪﺑ و هدﻮﻤﻧ ﻞﺣ ]
27 [.
2
- 2 - 9 - ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﺲﯾﺪﻧا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا و ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﮐ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻪﻄﺑار ﻖﯾﺮﻃ زا و ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ :
ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ﺲﯾﺪﻧا +
ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا
× 2
= ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﺲﯾﺪﻧا
2 - 3 - يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ
نﻮﻣزآ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ،اوﻮﻧآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ نﺎﻨﯿﻤﻃا 95 ) % 05 /0 P<
( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺶﻫﺎﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﺎﻄﺧ ﻪﺨﺴﻧ SPSS
20 ﺎﺑ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ .
ياﺮﺑ ﻞﺴﮐا راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫ رادﻮﻤﻧ ﻢﺳر
ﻪﺨﺴﻧ 2013 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
3 - 1 - ﺖﯿﺻﺎﺧ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ
ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ
ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ 12
/ 31 ﺪﯿﺳا مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﮏﯿﻟﺎﮔ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﯾﺰﯾﺮﺗﻮﻧ )
2020 ( ﻪﯿﻠﺨﺗ
ﻟو ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ لواﺪﺘﻣ شور و ﻻﺎﺑ ژﺎﺘ
ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز .
نآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﺎﻫ
لدﺎﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﯽﻟﻮﻨﻓ 67
/ 19 و 13 / 42 ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا و ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ شور ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار مﺮﮔ ﺮﺑ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ]
13 [ . ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﮏﯾ رد
مﺮﮔ بآ شور ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا شور ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ 65
/ 89 ﯽﻠﯿﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﻦﯾا و دﻮﺑ مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ
لواﺪﺘﻣ شور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ 7/
73 ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﮏﺸﺧ مﺮﮔ ﺮﺑ ﻦﯿﭽﺗﺎﮐ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ ]
28 [ .
ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ ندﺮﮐ ﮓﻧﺮﯿﺑ شور رد :
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ
ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا رﺎﻬﻣ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﯽﻣ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﺪﯿﺳا دﺮﯿﮔ
. ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ لﺪﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ رد
ﯽﺑ ًﺎﻌﯾﺮﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ بﺎﯿﻏ رد ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ ،ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﮓﻧر
ﯽﻣ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ و ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ و ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ
ﯽﻣ دازآ لﺎﮑﯾدار ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺪﺷﺎﺑ
. زا ﺲﭘ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ دازآ لﺎﮑﯾدار
ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ عﺎﺒﺷا ﺮﯿﻏ يﺎﻫ لﻮﮑﻟﻮﻣ ﻂﺳﻮﺗ نژورﺪﯿﻫ ﻢﺗا نﺪﺷ اﺪﺟ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ددﺮﮔ . ﻪﯾﺰﺠﺗ يدوﺪﺣ ﺎﺗ و ﺪﯿﺴﮐا ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ دﻮﺧ ﺲﭙﺳ
ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا نآ ﯽﺠﻧرﺎﻧ ﮓﻧر و هﺪﯾدﺮﮔ ﺳﻮﺗ داﺪﯾور ﻦﯾا ﻪﮐ دور
ﻂ
ﯽﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻞﺑﺎﻗ ﺞﻨﺳ ﻒﺒﻃ ﺪﺷﺎﺑ
] 29 , 30 [ . ﮓﻧﺮﯿﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ نﺪﺷ :
ﺖﻈﻠﻏ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻞﮑﺷ رد ﯽﻠﮔ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﯽﻣ زا ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ دﻮﺷ 50
ﺎﺗ 250 ﯽﭘ ﯽﭘ ما
ﺮﻈﻧ زا فﻼﺘﺧا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﺻﺎﺧ ناﺰﯿﻣ ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ا راد
ﺖﺳ . ﺖﻈﻠﻏ رد 250
يﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﻦﯿﺑ ppm
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ وTBHQ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرﺎﻣآ راد
ﺪﺸﻧ . ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ياﺮﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾا اﺬﻟ .
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ نﺪﺷ ﮓﻧﺮﯿﺑ شور زا ﻒﻠﺘﺨﻣ :
ياﺮﺑ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ
هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺑﺎﯾزرا هﺎﺷ يﺎﻫ
ﺰﯾر ﻞﮔ هﺮﺗ ]
11 [ ،
ﺰﺒﺳ يﺎﭼ ]
31 [ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
Fig 1 The rate of discoloration of β-carotene: linoleic acid of sage extract
3 - 2 - ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﮏﯾ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﻦﻏور يﺮﯿﮔ
و ﺎﻫ
ﯽﺑﺮﭼ ﺖﺳا ﯽﻧاﻮﯿﺣ و ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ .
ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﯽﺑﺎﯾزرا
اﺪﻫ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﻤﯿﺴﻧر هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻘﻟا هرود ﺎﺑ ﻦﻏور ﺖﯾ
ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،بآ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا زا ﺮﯿﺠﻧز هﺎﺗﻮﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يﺮﯿﮔ
ﻦﻏور زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد رد هﺪﯾد تراﺮﺣ يﺎﻫ 110
داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﯽﻣ دﻮﺷ ] 26 [ . ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺖﻈﻠﻏ رد ﻞﮑﺷ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ 2
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﮐ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ،هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ دﻮﺷ
هﺪﺷ دﺎﺠﯾا يرﺎﻣآ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا نآ ﺖﺳا . ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﯾﺎﺳ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
ا ﻪﮐ ﺪﻫد زا هدﺎﻔﺘﺳ
ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ ]
26 [ ﺰﯾر ﻞﮔ هﺮﺗﺎﺷ و ]
11 [ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور رد
ﯽﻣ ﻦﻏور ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ
. ﮏﯾ رد
ﻦﻏور ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ ﻪﻨﺑ ﻦﻏور ﺮﺛا ﺶﻫوﮋﭘ دﻮﺟو داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ يراﺪﯾﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻨﺑ ﻦﻏور رد لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﻦﻏور ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞ
] 32 [.
Fig 2 Oxidative stability index (OSI) of sage extract
لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ تارذ هزاﺪﻧا - 3 - 3
ﺞﯾار ﺎﯾﻮﭘ رﻮﻧ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ تارذ ﻮﻧﺎﻧ هزاﺪﻧا ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ يروﺎﻨﻓ ﻦﯾﺮﺗ
نوﺮﮑﯿﻣ ﺮﯾز و ﺖﺳا ﻊﯾﺎﻣ رد هﺪﺷ ﺶﺨﭘ يﺎﻫ
. ﻪﺑ يروﺎﻨﻓ ﻦﯾا
ﺖﺳا ﯽﮑﺘﻣ تارذ ﺎﺑ رﻮﻧ ﻞﻣﺎﻌﺗ .
رد تارذﻮﻧﺎﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ يرﻮﻧ
ﯽﻣ هﺪﻨﮐاﺮﭘ ﻖﯿﻠﻌﺗ ﺖﻟﺎﺣ ﯽﻣ ﺶﻌﺗﺮﻣ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ دﻮﺷ
و دﻮﺷ
ناﻮﺗ ﯽﻣ دﺮﮐ ﺢﯾﺮﺼﺗ ار تارذ ﺮﻄﻗ هرﺎﺑود ]
33 [ . ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ تارذ هزاﺪﻧا ﻞﮑﺷ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
3 هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا . ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ تارذ هزاﺪﻧا ﻦﯾﺮﺘﮔرﺰﺑ دﻮﺷ
) 270
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﺖﺳا يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ هراﻮﯾد ﺎﺑ لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
هزاﺪﻧا ﻦﯾﺮﺘﮑﭼﻮﮐ و )
4/
217 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺖﺳا . ﻻﺎﺑ رﺎﺸﻓ ﺎﺑ رﺰﯾﺎﻧژﻮﻤﻫ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و تﻮﺻاﺮﻓ ﺪﻨﯾآﺮﻓ لﺎﻤﻋا
ﯽﻣ يﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ هزاﺪﻧا ﺎﺑ تارذ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ
] 14 [ . ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
لﻮﭙﺴﮐﻮﻧﺎﻧ ياﺮﺑ يﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ هزاﺪﻧا ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
هراﻮﯾد رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﺲﻨﺟ زا يﺎﻫ
ﺎﯾ و ﯽﻣﻮﺑ يﺎﻫ
هراﻮﯾد هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ار ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻎﻤﺻ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫ ﺪﻧا
] 2 , 11 , 34 - 36 [.
Fig 3 Particle size of nanocapsules. SGUM, WHEY and COMP are encapsulated sage extract in qodumeh
seed gum,whey protein isolate and composite of qodumeh seed gum and whey protein isolate,
respectively.
3 - 4 - ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا
دﺎﺠﯾا يﺎﻫﺪﯿﺴﮐاﺮﭘورﺪﯿﻫ و ﺎﻫﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ زا يرﺎﯿﻌﻣ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا رد هﺪﺷ ﺖﺳا ﻦﻏور ﺶﯾﺎﺴﮐا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾزﺎﻏآ ﻪﻠﺣﺮﻣ
.
ﺎﻫ ﻦﻏور ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻪﯿﻟوا لﻮﺼﺤﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﯿﺴﮐاﺮﭘورﺪﯿﻫ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ راﺮﻓ ﺮﯿﻏ ﺎﯾ و راﺮﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﯾﺬﻐﺗ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻦﻏور يا
ﺪﺷ ] 37 [.
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻞﮑﺷ رد يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ ﻦﻏور 4
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ رد ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
فﻼﺘﺧا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ،ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز و ﺮﻔﺻ زور ﺰﺠﺑ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا 4
ﺎﻣز رد يراﺪﻬﮕﻧ ن
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﺳا راد
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻦﻏور .
ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﻣز ﺮﯾﺎﺳ رد ﺮﻔﺻ زور ﺰﺟ
يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ يوﺎﺣ يﺎﻫ
يرﺎﻣآ راد
ﺖﺷاد . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ يوﺎﺣ يﺎﻫ
يوﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ وTBHQ
ﺰﯾر و دازآ ترﻮﺻ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ زور رد هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ
4 هرود
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يراﺪﻬﮕﻧ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرﺎﻣآ راد
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻏور يﺎﻫ
فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﺮﻈﻧ زا هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﯽﻨﻌﻣ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻣا ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يرﺎﻣآ راد يﺮﺘﻤﮐ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﺷﻮﭘ رد هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ﺖﺷاد
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ر يﺎﻫ و دازآ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏو زور ﺎﺗTBHQ
12
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ فﻼﺘﺧا نآ زا ﺲﭘ و ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يرﺎﻣآ راد
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺷ راد . ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ را ﺮﺗﻻﺎﺑ هراﻮﻤﻫFREE
دﻮﺑ يوﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ .
هرود ياﺪﺘﺑا رد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ندﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ
هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد يراﺪﻬﮕﻧ ﺮﻣ لﻮﺴﭙﮐ ﺢﻄﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗ ﺲﭘ و ﺎﻫ
ﯽﻣ يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﯾﺎﻫر ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نآ زا ﺪﺷﺎﺑ
.
نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﻔﻌﺟ )
2022 ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﯽﺸﯾاﺰﻓا يﺪﻧور يﺎﻫ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ يراﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ هرود ﯽﻃ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻧ يرﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور يﺎﻫ دﺪﻋ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎ
ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺎﺘﺳاﺮﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﻤﮐ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ] 2 [ . نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻧازﺎﻤﮐ يﺪﻤﺣا )
2017 ( زا ﻪﮑﯿﻧﺎﻣز ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿﺌﻟواﻮﻟﺎﺗ ﻦﻏور رد ﻮﻫﺎﮐ تﺎﻌﯾﺎﺿ ناﺰﯿﻣ ،دﻮﺷ
ﺮﺗ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻦﻏور ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺮﺘﻤﮐ ﻦﻏور ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺖﺳا ] 38 [ . ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﯾﺎﺳ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻫد
هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺮﯾا ﺮﭙﻠﮔ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر يﺎﻫ ]
34 [ ﺰﯾر ﻞﮔ هﺮﺗﺎﺷ ،
] 11 [ يرﺎﻣزر گﺮﺑ ، ]
2 [ ﺪﺠﻨﮐ و ] 39 [ ﻮﻫﺎﮐ تﺎﻌﯾﺎﺿ هرﺎﺼﻋ و
] 38 [ ﯽﮕﻧﺮﻓ دﻮﺨﻧ فﻼﻏ ، ]
37 [ ﻪﻨﯿﺒﮑﺳ گﺮﺑ ، ]
40 [ ﺖﺳﻮﭘ و
ﮓﻨﻟﺎﺑ ] 41 [ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻦﻏور يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
Fig 4 Change in the peroxide value of sunflower oil during storage.
3 - 5 - ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا
ارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا -
زا ﯽﺷﺎﻧ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ
نﻮﺘﮐ ،ﻞﯿﻧﻮﺑﺮﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘورﺪﯿﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟ ﻪﯾﺰﺠﺗ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ،ﺎﻫﺪﯿﺋﺪﻟآ و 2
- و لﺎﻨﮑﻟآ 2،4
اﺪﻧا ار لﺎﻨﯿﻨﯿﮑﻟآ يﺮﯿﮔ هز
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ] 42 [ . ﺮﻄﻋ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا
ﯽﻣ ﻦﻏور رد ﯽﮔﺪﺷﺪﻨﺗ ﺪﻧﻮﺷ
] 37 [ . تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا يراﺪﻬﮕﻧ هرود ﯽﻃ ﻦﻏور ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻞﮑﺷ رد 5
ﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺖ
. مﺎﻤﺗ رد ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺲﯾﺪﻧا ،ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ دﺎﺠﯾا يرﺎﻣآ راد
ﺪﺷ . ﺖﺷاد ار ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ .
نﺎﯿﻣ رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ يوﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ،هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ يوﺎﺣ يﺎﻫ ﯽﻌﯿﺒﻃ
هرود ﯽﻃ ار ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ دازآ هرﺎﺼﻋ ﺖﺷاد يراﺪﻬﮕﻧ .
ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ نﺎﻣز ﺮﯾﺎﺳ رد ﺮﻔﺻ زور ﺰﺠﺑ و ﺖﺷاد ار ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ يوﺎﺣ يﺎﻫ ﺖﺷاد يرﺎﻣآ راد
. ﻪﭼﺮﮔا
ﻣ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮ
ﺎﻣا دﻮﺑ يﺮﺘﻤﮐ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ دﺪﻋ ياراد ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ هراﻮﯾد رد هﺪﺷ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ يرﺎﻣآ راد
ﻪﻟوﺰﯾا ﺎﯾ يﺮﻬﺷ ﻪﻣوﺪﻗ ﻎﻤﺻ هراﻮﯾد رد هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾرﻮﻧﺎﻧ ﺖﺷاﺪﻧ ﺮﯿﻨﭘ بآ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﯾرﺎﻓ )
2020 ( ﺎﺘﺳاﺮﻤﻫ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﺶﻫوﮋﭘ .
نآ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﺪﺷ ﻪﻟﻮﺴﭙﮑﻧا ﺎﮑﯿﺑﺮﻋ هﻮﻬﻗ و ارﻮﻔﻧﺎﮐ هﻮﻬﻗ هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور يوﺎﺣ ﻦﻏور يﺎﻫ
يﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ دﻮﺑBHT
] 42 [ . نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧﺎﭼ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ رد
) 2015 ( ﺶﻫﺎﮐ رد ﻮﮕﻧﺎﻣ ﺖﺳﻮﭘ هرﺎﺼﻋ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﯿﺛﺎﺗ
يﺎﻣد رد نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا 65
و داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
نﺎﻣز 24 هدﻮﻤﻧ مﻼﻋا ﯽﻔﻨﻣ ار زور ﺪﻧدﻮﺑ
] 43 [ . ﺮﮕﯾد ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد
نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧاژ )
2010 ( هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ تاﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﭘ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور رد ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺶﻫﺎﮐ رد يرﺎﻣزر و ﺪﻨﺘﺧادﺮ
ﻦﻏور رد يرﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺳا يﺰﺘﻨﺳ يﺎﻫ
] 44 [.
نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﻔﻌﺟ
) 2022 ( ﻪﻧﻮﻤﻧ رد نﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺶﯾﺪﻧا يوﺎﺣ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﻤﮐ ار هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾروﺮﮑﯿﻣ و ﻮﻧﺎﻧ يرﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
دﻮﺑ دازآ هرﺎﺼﻋ و يﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ يوﺎﺣ ،ﺪﻫﺎﺷ ]
2 [ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺎﺘﺳاﺮﻤﻫ .
ﯾاﺰﻓا ﺲﯾﺪﻧا ﺶ
يدﻮﺧ ﻪﺑ دﻮﺧ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺶﻨﮐاو شﺮﺘﺴﮔ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ و ﺎﻫﺪﯿﺴﮐاﺮﭘورﺪﯿﻫ ﻪﯾﺰﺠﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و ﯽﻣ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ راد ﻞﯿﻧﻮﺑﺮﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺲﯾﺪﻧا ندﻮﺑ دازآ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﻏور رد هرﺎﺼﻋ ﻖﻠﻌﻣ تارذ رﻮﻀﺣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺪﺷﺎﺑ بﺬﺟ تﺪﺷ ﺶﺠﻨﺳ مﺎﮕﻨﻫ رد ﺎﻄﺧ دﺎﺠﯾا و .
و ﻮﻠﺠﻨﮔ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2018 ( نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ دﺪﻋ ﺰﯿﻧ
شراﺰﮔ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﻤﮐ ار ﯽﮕﻧﺮﻓ دﻮﺨﻧ فﻼﻏ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ] 37 [.
Fig 5 Change in the p-Anisidine value of sunflower oil during storage.
3 - 6 - ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﺲﯾﺪﻧا
ﺼﺤﻣ عﻮﻤﺠﻣ زا يرﺎﯿﻌﻣ ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﺲﯾﺪﻧا ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا تﻻﻮ
ﯽﺑﺮﭼ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﻏور و ﺎﻫ
ﺖﺳا ﯽﮐارﻮﺧ يﺎﻫ .
ﻪﭼﺮﻫ
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﺲﯾﺪﻧا ﻦﻏور ﺮﺗﻻﺎﺑ يراﺪﯾﺎﭘ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
ﺖﺳا ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺮﺑاﺮﺑ رد ]
37 [ . ﺲﯾﺪﻧا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﻞﮑﺷ رد ﻦﻏور ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
6 رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻧور
ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻫ
ﺪﻫد . ﺲﯾﺪﻧا ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﯽﻠﮔ ﻢﯾﺮﻣ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ هﺪﺷ ﯽﻧ
ﺖﺷاد ار ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﺲﯾﺪﻧا ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ هراﻮﯾد رد .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺲﯾﺪﻧا و ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا ﺮﺑاﺮﺑ ود زا ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ ﺲﯾﺪﻧا ﻪﮑﻨﯾا ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآارﺎﭘ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯾآ
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻦﻏور ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا ﺶﯾﺎﺴﮐا زا ﻞﺻﺎﺣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ .
ﯾزار هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور رد ﻪﻧﺎ
] 45 [ هرﺎﺼﻋ ،
نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور رد ﯽﮕﻧﺮﻓ دﻮﺨﻧ فﻼﻏ ]
37 [ تﺎﻌﯾﺎﺿ هرﺎﺼﻋ ،
د ﻮﻫﺎﮐ ﻦﻤﯿﺌﻟواﻮﻟﺎﺗ ر ]
38 [ ﻦﻏور رد ﮓﻨﻟﺎﺑ ﺖﺳﻮﭘ هرﺎﺼﻋ و
نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ]
41 [ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
