ﺪﻠﺟ 9
، هرﺎﻤﺷ 1 ، ﻦﻳدروﺮﻓ - ﺖﺸﻬﺒﻳدرا 1390
، ص 138 - 131
ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﺖﺑﺎﻗر ﺮﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ ﺮﺛا )
Avena fatua
( مﺪﻨﮔ ﺎﺑ
(Triticum aestivum)
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
ﻲﺸﻳور ﺪﺷر
يﺮﻐﺻا ﻲﻨﻤﭼ ﻢﺘﻜﺗ -1
يدﻮﻤﺤﻣ باﺮﻬﺳ
2
-*
ﻞﺼﺤﻣ ﺪﺷار ﻦﺴﺣﺪﻤﺤﻣ -3
ﻲﻧﺎﻣز ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ 4
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
12 / 10 / 88
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
24 / 8 / 89
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﺑ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺮﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ
) Avena fatua (
مﺪﻨﮔ و (Triticum aestivum) رد ﻲـﺸﻳﺎﻣزآ ،ﻲـﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
لﺎﺳ 1387 هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ رد ﻪﺑ ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮﺻ راﺮـﻜﺗ ﻪـﺳ رد ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﻞـﻣﺎﻛ يﺎﻫ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻢﻛاﺮﺗ ﺞﻨﭘ ﻞﻣﺎﺷ لوا ﻞﻣﺎﻋ )
0 ، 2 ، 4 ، 6 و 8 ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ (
ﻚﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ مﺪـﻨﮔ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر و ﻲﺘﺸﻛ
) ﻢﻛاﺮـﺗ رد 8 ﺮـﻫ رد ﻪـﺗﻮﺑ
ناﺪﻠﮔ ( نژوﺮﺘﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺢﻄﺳ ﺞﻨﭘ ﻞﻣﺎﺷ مود ﻞﻣﺎﻋ و )
1 ، 4 ، 8 ، 12 و 16 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ ( دﻮﺑ . مﺪـﻨﮔ ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ يﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ ﺶﻳﺎﻣزآ )
رﺎـﻤﻴﺗ سﺎـﺳا ﺮـﺑ
ﻚﺗ ﺢﻄﺳ رد و ﻲﺘﺸﻛ نژوﺮﺘﻴﻧ
8 ﻲﻠﻴﻣ ﻻﻮﻣ ر ( ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ . ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻢﻛاﺮﺗ و نژوﺮﺘﻴﻧ راد
ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ و ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ و مﺪﻨﮔ گﺮﺑ .
نژوﺮﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ )
ﺎﺗ 12 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ ( ﻒﻠﻋ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻫﺎﻛ و ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا زﺮﻫ
ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮـﺛا ﻲـﻟو،
نآ مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ
ﺪﺸﻧ راد . ﻲﻟﺎﺣ رد ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ياﺮﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮـﺑ راد
. ﺮـﺑ ﺶﻳﺎـﻣزآ يﺎـﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮـﺛا
ﻲﻨﻌﻣ ﺰﻴﻧ مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ،ﺪﺷ راد
يرﻮﻃ يﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻛ ﻢﻛاﺮﺗ
ﻒﻠﻋ زﺮﻫ ) 8 ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ (
ﻒﻠﻋ ﻢﻛاﺮﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و زﺮـﻫ
ﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﻦﻴ
) 1 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ ( ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ دﺮﻜﻧ دﺎﺠﻳا مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ يراد .
ﻦﻴﻳﺎـﭘ حﻮﻄـﺳ رد مﺪﻨﮔ ﺖﻴﺒﻟﺎﻏ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا
ﻢﻛاﺮﺗ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﺖﻴﺒﻟﺎﻏ و نژوﺮﺘﻴﻧ دﻮﺑ هﺎﻴﮔ ود ﺖﺑﺎﻗر مﺎﮕﻨﻫ رد ،نآ يﻻﺎﺑ يﺎﻫ
. ار ﻪﻴـﺿﺮﻓ ﻦـﻳا ﺰـﻴﻧ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ و مﺪﻨﮔ ﻲﺒﺴﻧ سﺎﻣﻮﻴﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺗ دﺮﻛ ﺪﻴﻳﺄ . ﺑ ﻪ ﻲﻣ ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ لﻮﻃ رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ فﻻﻮﻳ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ ﻞﺧاﺪـﺗ مﺎـﮕﻨﻫ ار ﻲﺸﺣو
ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﻒﻠﻋ ﻲﺒﺴﻧ سﺎﻣﻮﻴﺑ ،ﺖﺑﺎﻗر ،ﻢﻛاﺮﺗ ،زﺮﻫ
ﻪﻣﺪﻘﻣ 1
ﻚﻳ ﺢﻴﺤﺻ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺶﺨﺑ ﺪﻳﻮﻧ ﻲﻋارز شور
اﺪـﺗ ﺶﻫﺎـﻛ ياﺮﺑ ﻞﺧ
ﻒﻠﻋ يﺎـﻫ زﺮـﻫ ﺎـﺑ
ﺖـﺳا ﻲـﻋارز تﻻﻮـﺼﺤﻣ )
8 ، 12 ، 22 .(
نﺎـﻴﻣ رد
ﺮﺻﺎﻨﻋ دراد نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﺖﺑﺎﻗر رد ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻘﻧ نژوﺮﺘﻴﻧ ،ﻲﻳاﺬﻏ )
12 .(
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا كﺎـﺧ يﺰﻴﺨﻠـﺻﺎﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻲﻋارز هﺎﻴﮔ ﻲﺘﺑﺎﻗر ترﺪﻗ دور
دﻮـﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ دﻮﻛ ندوﺰﻓا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ )
10 (
، ﺪﻳﺪـﺸﺗ لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎـﺑ
ـﺴﺧ ﺶﻳاﺰـﻓا و ﺖﺑﺎﻗر دﻮـﺒﻤﻛ ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﻲـﻋارز هﺎـﻴﮔ ﻪـﺑ هدراو ترﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺰﻴﻧ نژوﺮﺘﻴﻧ )
12 .(
1 ، 2 و 4 - ﻒﻠﻋ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ يﺎﻫ
زﺮﻫ
ﺪﻨﺟﺮﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد نارﺎﻳدﺎﺘﺳا و
*) - ﻧ لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮ Email: [email protected] :
(
3 - ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﻛ هﺪﻜﺸﻧاد ﺖﻋارز هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا
ﻪﻧﻮﮔ فﻻﻮﻳ يﺎﻫ ﻒﻠﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺸﺣو
زﺮﻫ 20 ﻲـﻋارز لﻮـﺼﺤﻣ
رد 55 ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻬﺟ رﻮﺸﻛ )
11 ( نآ ترﺎﺴﺧ ﻪﻛ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪـﺑ ﻪﺘـﺴﺑ ﺎـﻫ
،ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ ﻢﻛاﺮـﺗ و لﻮـﺼﺤﻣ عﻮـﻧ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
ﺎﻜﻤﻫ و نﻮﺴﻠﻳو نار
) 22 ( ﺮـﻫ رﻮـﻀﺣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ
ﻢﻛاﺮـﺗ رد ﺢﻄـﺳ ﺪـﺣاو رد ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ ﻪﺗﻮﺑ 134
رد مﺪـﻨﮔ ﻪـﺗﻮﺑ
،ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ 17 / 1 ﺎﻛ ﺪﺻرد ﻪﺑ ار مﺪﻨﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫ ﺖﺷاد لﺎﺒﻧد
. ﻲﻤﻴﻠـﺳ
ﻲﺠﮕﻧا و ) 3 ( رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﻠﺒﻨﺳ لﻮﻃ ،ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ
ﻢﻛاﺮـﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو و ﻪﻠﺒﻨﺳ يﺎـﻫ
فﻻﻮـﻳ ﻒـﻠﺘﺨﻣ
ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺸﺣو ﺖـﻓﺎﻳ يراد
. شراﺰـﮔ نﺎـﮔدﺮﺒﻣﺎﻧ
ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺛا رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ،مﺪﻨﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ رد ﺎـﻫ
ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ دﻮـﺑ ﺎﻫ
. ﺶﻳﺎـﻣزآ رد و ﺲـﻜﻳو
نارﺎﻜﻤﻫ ) 21 ( ﻢﻛاﺮـﺗ ﺎـﻳ و كﺎـﺧ يﺰﻴﺨﻠـﺻﺎﺣ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ
ﺎﻴﮔ ﺖﺷﺎﻛ ه ﻪﺠﻨﭘ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ،ﻲﻋارز ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﻲﻧز
ﻢﻛاﺮـﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ ﺞﻳرﺪﺗ
و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻲﻧﺎﻣز
فﻻﻮـﻳ داﺪـﻌﺗ ﻪﻛ زا ﻲـﺸﺣو
200
ﻪﺠﻨﭘ ،دﺮﻛ زوﺎﺠﺗ ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ رد ﻪﺗﻮﺑ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻧز
50 ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد
زا ﺶﻴـﺑ ﺎـﺗ ار مﺪـﻨﮔ ﻪـﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻣا ﻦﻳا و 50
داد ﺶﻫﺎـﻛ ﺪـﺻرد .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻧوﺪﻤﺣا )
1 ( ﺰﻴﻧ فﻻﻮـﻳ ﻲﺘﺑﺎـﻗر تاﺮـﺛا ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ
ﻲﻣ زوﺮﺑ مﺪﻨﮔ ﻲﺸﻳاز و ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﺮﻫ رد ﻲﺸﺣو ﺪﻨﻛ
. ﺮﺑﺎﻨﺑ
نآ شراﺰﮔ دوﺪـﺤﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ،ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫ
ﺪـﺣاو رد ﻪﻠﺒﻨﺳ داﺪﻌﺗ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ،مﺪﻨﮔ ﺪﺷر يﺎﻀﻓ ندﺮﻛ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﺢﻄﺳ ﺪﻫد
. نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧدﺎﻛ )
7 ( ار گﺮـﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ
ﻢﻬﻣ ﻲـﻓﺮﻌﻣ ﻲـﺸﻳور ﺪـﺷر ﻪـﻠﺣﺮﻣ رد ﺖـﺑﺎﻗر زا ﺮﻳﺬﭘ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗ ﺶﻫﺎـﻛ ﺐﺒـﺳ ﻲـﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ و ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا و مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻣ مﺪﻨﮔ ﺪﺷر ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و هﺪﺷ دﻮﺷ
. ﺰﻧﻮـﺟ و ﺮﺗﺎﭘ )
17 ( نﺎـﻴﺑ
ﺎﺘﭘ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد
ﻪـﺑ مﺪـﻨﮔ يﺪـﺷر ناﻮﺗ و يﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﻞﻴﺴﻧ ﻲـﺳﺎﺳا رﻮـﻃ
ﻲﻣ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو نآ زا و ﺪﺷﺎﺑ
گﺮﺑ ﻪﻛ ﺎﺟ فﻻﻮـﻳ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﺸﺣو ﺐﺳﺎﻨﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﺗ
ﻲـﻣ ﻊﻳزﻮﺗ رﻮﻧ ﺖﻓﺎﻳرد رﻮﻈﻨﻣ ﻦـﻳا ،ﺪﻧﻮـﺷ
ﺺﺧﺎـﺷ ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد و هﺪﺷ رﻮﻧ ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺤﺗ مﺪﻨﮔ رد ار ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ناﺰﻴﻣ و گﺮﺑ ﺢﻄﺳ
ﻲـﻣ راﺮـﻗ عﺎﻌـﺸﻟا ﺪـﻫد
.
ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ يﺎﻫ
) 1 ، 3 ، 7 ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺖﺑﺎﻗر
فﻻﻮﻳ ﻲﺸﺣو
ﻲـﻣ زﺎـﻏآ هﺎﻴﮔ يﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻴﻟوا رد دﻮـﺷ
ﺶﻫﺎـﻛ و
داﺪــﻌﺗ رد ﺶﻫﺎــﻛ ﺮــﺛا رد ًﺎــﺳﺎﺳا نآ ﺖــﺑﺎﻗر زا ﻲــﺷﺎﻧ مﺪــﻨﮔ دﺮــﻜﻠﻤﻋ ﻪﺠﻨﭘ ﻲﻣ زوﺮﺑ مﺪﻨﮔ يﺎﻫ ﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ ءﺰﺟ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺪ
ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﺸﻳور دﻮﺷ
.
ﻒﻠﻋ و ﻲﻋارز هﺎﻴﮔ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﻛا رد ﻦﻴﻟوا نژوﺮﺘﻴﻧ ،زﺮﻫ
ﻲﻣ دوﺪﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﺼﻨﻋ ﺷ
دﻮ .
ﻪـﺑ كﺎـﺧ رد تاﺮـﺘﻴﻧ نﻮﻳ ﻪﻛ اﺮﭼ -
ﻲﻤﻧ ﻆﻔﺣ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ و ددﺮﮔ
ﻪـﺸﻳر ﻢـﺠﺣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺖﺳا كﺮﺤﺘﻣ تﺪﺷ
ﻪﻧﻮﮔ ﻲـﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار نژوﺮﺘﻴﻧ بﺬﺟ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﻫ ﺪـﻨﻛ
) 10 .(
ﻲـﻣ رﺎـﻈﺘﻧا دور
ﺎﻴﮔ ﻲﺘﺑﺎﻗر ترﺪﻗ ﻪﺑ كﺎﺧ يرورﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻲﻋارز ه
دﻮـﻛ ندوﺰﻓا ﺖﻠﻋ
دﻮﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ )
10 ( ترﺎـﺴﺧ ﺶﻳاﺰﻓا و ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻳﺪﺸﺗ لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰﮔ ﺰﻴﻧ نژوﺮﺘﻴﻧ دﻮﺒﻤﻛ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲﻋارز هﺎﻴﮔ ﻪﺑ هدراو ) 16 ، 20 .(
ﺎﺟاﻮﻟﺎﻧ و نﻮﺳﺮﺘﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد )
16 ( ترﺪﻗ ﺮﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ ﺮﺛا يور
ﻗر ﺰﺒﺳ ﻲﻫﺎﺑور مد ﺎﺑ مﺪﻨﮔ ﺖﺑﺎ ،ﺪـﺷ ﺮـﺑاﺮﺑ ود نژوﺮـﺘﻴﻧ راﺪـﻘﻣ ﻲﺘﻗو ،1
ﺎﺗ ﺰﺒﺳ ﻲﻫﺎﺑور مد سﺎﻣﻮﻴﺑ 75
ﻲﻟﺎﺣرد ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد سﺎﻣﻮﻴﺑ ﻪﻛ
ﺖﺷاﺪﻧ ﺶﻳاﺰﻓا مﺪﻨﮔ )
16 .(
ﺶﻳﺎﻣزآ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻧوﺪﻤﺣا يﺎﻫ
) 1 ( و
ناو و سار ﺮﻛآ
) 18 ( فﻻﻮـﻳ ﻲﺘﺑﺎـﻗر ﺮﻴﺛﺄـﺗ نژوﺮـﺘﻴﻧ دﻮـﻛ دﺮﺑرﺎﻛ ﺰﻴﻧ
ﺪﻨﮔ ﺮﺑ ﻲﺸﺣو داد ﺶﻳاﺰﻓا ار م
. ﻞﻴﻫ و نﻮﺴﻟرﺎﻛ )
6 ( ﻪـﻛ ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺰـﻴﻧ
تﺮﻛ رد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ ﻪـﺑ هدﻮﻟآ يﺎﻫ
ﻲﻄﻳاﺮﺷ رد ﻂﻘﻓ نژوﺮﺘﻴﻧ فﺮﺼﻣ و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ نژوﺮﺘﻴﻧ دﻮﻛ فﺮﺼﻣ ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﻪﻛ ﺪﺷ مﺪﻨﮔ يﻮﺳ زا ﺖﺒﺜﻣ ﺦﺳﺎﭘ زوﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ 6 / 1 ﻛ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻢﻛاﺮﺗ زا ﺪﺻرد دﻮﺑ ﻞ
.
1- Setaria viridis
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪـﺷر ﻪـﻠﺣﺮﻣ رد نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻪـﻴﻟوا ﺖـﺑﺎﻗر ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻪـﻛ
فﺮـﻃ زا و ﺖـﺳا ﺮـﺗﺮﺑ ﺐﻴﻗر هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ دراﻮﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﻲﺸﻳور و ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ ﺖـﺑﺎﻗر ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﻨﻴﻣز رد ﻪﻛ ﻲﻛﺪﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﮕﻳد هﺎﻴﮔ ود ﻦﻳا ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺷر ﻪﻴﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ رد مﺪﻨﮔ ﻠﺣﺮﻣ رد ﺪﺷر ﻪ ﻪﺑ يروﺮﺿ و ﻢﻬﻣ يﺮﻣا ﻲﺸﻳور ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﺪﺳر . ﻦﻴـﻤﻫ رد
رد مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ ﻲـﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻦﻳا ﺎﺘﺳار ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﻤﻫاﺮﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد و ﻲﺸﻳور ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪــﻧﺎﺨﻠﮔ ﺶﻳﺎــﻣزآ ﻦــﻳا ــﺑ ،يا
ﻪ حﺮــﻃ ﺐــﻟﺎﻗ رد ﻞــﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮــﺻ
كﻮﻠﺑ
ـﻜﺗ ﻪـﺳ ﺎـﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ راﺮ
لﺎـﺳ رد 1387 هﺪﻜـﺸﻧاد رد
ﺪﺷ اﺮﺟا ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﻛ .
فﻻﻮـﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ،لوا ﻞﻣﺎﻋ
ﺢﻄﺳ ﺞﻨﭘ رد ﻲﺸﺣو 0
، 2 ، 4 ، 6 و 8 ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ )
ﻪﺑ لدﺎـﻌﻣ ﺐـﻴﺗﺮﺗ
64 ، 128 ، 192 و 256 ﻊــﺑﺮﻣﺮﺘﻣ رد ﻪــﺗﻮﺑ (
ﻪــﺑ ﻚــﺗ ترﻮــﺻ و ﻲﺘــﺸﻛ
مﺪﻨﮔ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ )
ﻢﻛاﺮﺗ ﺎﺑ 8 لدﺎـﻌﻣ ناﺪـﻠﮔ ﺮـﻫ رد ﻪﺗﻮﺑ 256
ﺑ رد ﻪـﺗﻮ
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ( ناﺪﻠﮔ رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻪـﻧﺎﻫد ﺮﻄﻗ ﺎﺑ نﺎﺴﻜﻳ ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ يﺎﻫ
20 و
ﻖﻤﻋ 25 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ ﺮﺘﻣ .
ﺞﻨـﭘ رد نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺖـﻈﻠﻏ مود ﻞﻣﺎﻋ
ﺢﻄﺳ 1 ، 4 ، 8 ، 12 و 16 ﻲﻠﻴﻣ يدادراﺮـﻗ ﻖـﻤﻋ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ رﻻﻮﻣ
15 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺑ ،ﺮﺘﻣ لدﺎـﻌﻣ ﺐـﻴﺗﺮﺗ 21
، 84 ، 168 ، 252 و 336 مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ
ﻟﺎﺧ نژوﺮﺘﻴﻧ رﺎﺘﻜﻫ رد ﺺ
دﻮﺑ2
.
ﺮﻫ ﺪﻗﺎﻓ و ﻪﺳﺎﻣ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ كﺎﺧ و ﻲﻧﺪـﻌﻣ ﻲﻳاﺬـﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﻧﻮﮔ
ﻚﻟا ﻂﺳﻮﺗ ندﺮﻛ ﻚﻟا زا ﺪﻌﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻟآ ﻪـﺒﺗﺮﻣ ﺪـﻨﭼ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ بآ ﻂﺳﻮﺗ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﺷ .
ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ
زور لﻮﻃ ﻞﻣﺎﺷ و هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ًﻼﻣﺎﻛ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ 14
ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،ﺖﻋﺎﺳ
60 ﺪﺻرد يﺎﻣد و 25 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد و زور رد داﺮﮔ
20 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮـﮔ
دﻮﺑ ﺐﺷ رد .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ روﺬـﺑ يﻻﺎﺑ باﻮﺧ ﺪﺻرد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﻴﺧﺄﺗ نآ نﺪﺷ ﺰﺒﺳ و ﻲﻧز
،مﺪﻨﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ ﻪﺑ
و ﻊﻳﺮـﺴﺗ رﻮـﻈﻨﻣ
ﻪﻧاﻮﺟ رد ﻲﺘﺧاﻮﻨﻜﻳ دﺎﺠﻳا ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ روﺬـﺑ باﻮـﺧ اﺪﺘﺑا ،روﺬﺑ ﻲﻧز
ﺘﻴﻧ رﺎﻤﻴﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ تاﺮ
2 / 0 ﺪﺷ ﻪﺘﺴﻜﺷ ﺮﺘﻴﻟ رد مﺮﮔ .
زا روﺬﺑ ﺲﭙﺳ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺶﻴﭘ فﻻﻮﻳ هدز
مﺪﻨﮔ و ﻲﺸﺣو )
ﻪﺸﻳر لﻮﻃ ﻪﻛ نآ ﻪﭼ
زا ﺶﻴﺑ ﺎﻫ
2 ﻲﻠﻴﻣ دﻮﺑ ﺮﺘﻣ ( ناﺪﻠﮔ ﻪﺑ ﻖـﻤﻋ رد ،ﻞـﻘﺘﻨﻣ ﺎﻫ 2
ﻲﺘﻧﺎـﺳ كﺎـﺧ يﺮـﺘﻣ
لﻮﻠﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ و ﻪﺘﺷﺎﻛ ﺪﻧﺪﺷ يرﺎﻴﺑآ هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ
.
ﻳاﺬﻏ لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺖـﺑﺎﺛ ﻢـﺠﺣ ﺎـﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﺶﻴﭘ زا ﻲ
ﻪﺑ و ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻤﻫ ياﺮﺑ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻧازور ترﻮﺻ
. درﻮـﻣ ﻲﻳاﺬـﻏ لﻮـﻠﺤﻣ
ﻚﻣ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد سﺎﺳا ﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا فﻼﻛ
) 13 ( ﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ . ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ
2 - ﻲﻠﻴﻣ ﺮﻫ ﺖـﻈﻠﻏ لدﺎـﻌﻣ نژوﺮـﺘﻴﻧ رﻻﻮﻣ 014
/ 0 ﺎـﻳ ﺮـﺘﻴﻟ رد مﺮـﮔ 14
رد مﺮـﮔ
ﻖـﻤﻋ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺐﻌﻜﻣﺮﺘﻣ 15
/ 0 لدﺎـﻌﻣ كﺎـﺧ ﺮـﺘﻣ 1
/ 2 رد مﺮـﮔ
ﺮﻣﺮﺘﻣ ﺎﻳ و ﻊﺑ 21 ﻲﻣ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﺘﺳد ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻞﻤﻌﻟارﻮ 38
/ 51 ﺪﻴـﺴﻛا مﺮﮔ ﺮﻔـﺴﻓ
،1
4 / 70 تﺎﻔﻟﻮـﺳ مﺮـﮔ
ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ ،2
80 تﺎﻔﻟﻮﺳ مﺮﮔ ﻢﻳﺰﻴﻨﻣ
،3
4
ﮕﻨﻣ ﺖـﻴﻠﻴﻛ مﺮـﮔ
4ﺰـﻨ ، 3028 / 0
تﺎﻔﻟﻮﺳ مﺮﮔ
5ﺲﻣ و 3114 / 0 تﺎﻔﻟﻮﺳ مﺮﮔ
6يور ﺮـﻫ ،ﻪﻜـﺸﺑ ﺞﻨﭘ رد
ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﻚﻳ 200
ﺮﻄﻘﻣ بآ ياراد ﺮﺘﻴﻟ 7
ﻪـﺑ ﺲﭙـﺳ و ﺪﺷ ﻞﺣ ﺐـﻴﺗﺮﺗ
ﺮﻳدﺎﻘﻣ 08 / 6 ، 34 / 24 ، 68 / 48 ، 03 / 73 و 37 / 97 هروا مﺮﮔ ﻪـﻴﻬﺗ ياﺮﺑ8
ﻪﻜﺸﺑ ﻪﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻫ
.
ر ﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ يﺎﻬﺘﻧا رد ﺶﻳﺎﻣزآ مﺪﻨﮔ ﻲﻋارز هﺎﻴﮔ ﻲﺸﻳو
) سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻒﻠﻋ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﻴﺗ رد نآ يژﻮﻟﻮﻨﻓ مﻮـﺳ ﺢﻄﺳ رد و زﺮﻫ
نژوﺮـﺘﻴﻧ (
ﺪﻴـﺳر نﺎـﻳﺎﭘ ﻪﺑ .
داﺪـﻌﺗ ﺖـﺒﺛ و شرﺎﻤـﺷ زا ﺲـﭘ ،ﺖـﺷادﺮﺑ نﺎـﻣز رد
ﻪﺠﻨﭘ
نآ گﺮـﺑ ﺢﻄـﺳ ،ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ و مﺪﻨﮔ يﺎﻫ هﺎﮕﺘـﺳد ﻂـﺳﻮﺗ ﺎـﻫ
هزاﺪﻧا ﺞﻨﺳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺪﺷ يﺮﻴﮔ
. ماﺪﻧا ﺲﭙﺳ مﺪـﻨﮔ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻲﻳاﻮـﻫ
و
ﺎـﺑ نوآ رد و ﺪﻧﺪـﺷ ﺖـﺷادﺮﺑ ﻚـﻴﻜﻔﺗ ﻪـﺑ ناﺪﻠﮔ ﺮﻫ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ يﺎﻣد 80 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ
48 هزاﺪـﻧا ياﺮـﺑ و ﻚـﺸﺧ ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﻧﺪﺷ ﻦﻳزﻮﺗ ﻚﺸﺧ نزو يﺮﻴﮔ .
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺺﺧﺎﺷ زا ﻲﺒﺴﻧ سﺎﻣﻮﻴﺑ
)9
(RB
ﻪﺑ ﺖـﺑﺎﻗر ﻦﻴـﻴﻌﺗ رﻮـﻈﻨﻣ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هﺎﻴﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻲﺒﺴﻧ .
فﻻﻮـﻳ و مﺪﻨﮔ ﻲﺒﺴﻧ سﺎﻣﻮﻴﺑ ﻲـﺸﺣو
رد طﻮﻠﺨﻣ نآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻫ تﻻدﺎﻌﻣ
1 و 2 ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ )
15 :(
) 1 (
Bcw / Bc
RBc =
) 2 (
Bw
RBw = Bwc /
ﻂــﺑاور ﻦــﻳا رد ،Bcw
،Bwc
وBc
ﻪــﺑBw
سﺎــﻣﻮﻴﺑ ﺐــﻴﺗﺮﺗ )
رد
ناﺪﻠﮔ ( فﻻﻮﻳ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ رد مﺪﻨﮔ
،ﻲﺸﺣو ﻻﻮﻳ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ رد ﻲﺸﺣو ف
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺺﻟﺎﺧ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ و ﺺﻟﺎﺧ مﺪﻨﮔ ،مﺪﻨﮔ .
ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ هداد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ و يروآ
نآ ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ ،ﺎـﻫ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
مﺮﻧ ﻚﻤﻛ يرﺎﻣآ يﺎﻫراﺰﻓا وSAS
SigmaPlot
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . تﺎـﺴﻳﺎﻘﻣ
نﻮﻣزآ شور ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺪﺷ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣLSD
10
ﻲـﻨﻌﻣ ﺢﻄـﺳ رد و راد
ندﻮﺑ 5 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺻرد .
ادﻮﻤﻧ
مﺮـﻧ ﻂـﺳﻮﺗ ﺰـﻴﻧ لﺎﻜـﺷا و ر يﺎـﻫراﺰﻓا
Excel SigmaPlot و ﺪﻳدﺮﮔ ﻢﺳر
.
1- P2O5 (0-20-0)
2- K2SO4 (0-50-0) 3- MgSO4, 7H2O 4- Mn chelate 5- CuSO4, 5H2O 6- ZnSO4, 7H2O 7- Distilled water 8- Urea (46-0-0) 9- Relative Biomass
10- Fisher's least significant difference
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ ،ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ:
ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﻲﻨﻌﻣ و ﻲﻄﺧ رﻮﻃ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ يراد
*) 87 / 0
2= (R
ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ
،ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﺶﻳاﺰﻓا يازا ﻪﺑ 79
/ 0 رد مﺪـﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ زا
ﻠﮔ ﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﻛ ناﺪ )
ﻞﻜﺷ 1 .(
ﻪـﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ يﺎـﻫ
ﻢﻛاﺮﺗ رد مﺪﻨﮔ 6
ناﺪﻠﮔ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻪﺗﻮﺑ 67
/ 21 ﺖﺒـﺴﻧ ﺪـﺻرد
ﻒﻠﻋ نوﺪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ دﻮـﺧ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪﺑ و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ زﺮﻫ
) 97 / 2
مﺪﻨﮔ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ﻪﺠﻨﭘ (
ﺪﻴﺳر . ﺎﺑ
ﻪـﺑ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺮـﻈﻧ
ﻲﻣ ﻧ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﻳا ﺪﺳر ﺶﻳاﺰـﻓا مﺎـﮕﻨﻫ رد ﺪﺷر يﺎﻀﻓ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا ﻲﺷﺎ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ .
ﻲﺠﮕﻧا و ﻲﻤﻴﻠﺳ )
3 (
ﻲـﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺰﻴﻧ راد
حﻮﻄـﺳ رد ﻲﺘﺣ ،ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر مﺎﮕﻨﻫ رد ار مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ يدﻮﻛ يﻻﺎﺑ .
ﺎﺑ مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ
ﻪـﺑ نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻲـﻨﻌﻣ ﻞﻜـﺷ يراد
ﻧور و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا نآ ﺪ
) ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد
ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ يﺎـﻫ (
زا ،
دﺮﻛ ﺖﻴﻌﺒﺗ ود ﻪﺟرد ﻊﺑﺎﺗ ﻚﻳ )
ﻞﻜﺷ 2 .(
زا ﺶﻴـﺑ ﻊﺑﺎـﺗ ﻦﻳا 95
ﺪـﺻرد
،دﻮـﺑ نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺢﻄـﺳ ﺶﻳاﺰﻓا زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻛ ار مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ دﻮﻤﻧ ﻪﻴﺟﻮﺗ .
ﺢﻄـﺳ رد ،مﺪـﻨﮔ ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ،ﻊﺑﺎﺗ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ
8 / 12 ﻲﻠﻴﻣ ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ نژوﺮﺘﻴﻧ رﻻﻮﻣ .
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﺢﻄـﺳ ﺎﺗ نژوﺮﺘﻴﻧ 12
ﻲـﻠﻴﻣ رﻻﻮـﻣ )
ﻢﻛاﺮـﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ رد فﻻﻮـﻳ يﺎـﻫ
ﻲﺸﺣو ( ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ناﺰﻴﻣ
28 / 125 ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد
ﻲﻠﻴﻣ ﻚﻳ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﺪﺷ رﻻﻮﻣ
. نارﺎﻜﻤﻫ و ﻼﺗﻮﺑ )
5 ( ﻪـﺠﻨﭘ ﻚﻳﺮﺤﺗ ﻲـﻧز
ﻪﺑ ار نژوﺮﺘﻴﻧ دﻮﻛ ﻂﺳﻮﺗ نژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻴﻟد
نﻮـﻣرﻮﻫ ﺰﺘﻨﺳ ﺮﺑ
ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﻦﻴﻨﻴﻛﻮﺘﻳﺎﺳ .
فﻻﻮـﻳ ﻢﻛاﺮـﺗ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮـﺛا ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻦـﻳا رد
ﻲﻨﻌﻣ مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ و ﻲﺸﺣو ) راد
05 / (P>0 دﻮﺒﻧ .
ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ ﻪﺗﻮﺑ رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ:
ﻪـﺑ نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﻲـﻨﻌﻣ ﻞﻜـﺷ ﻲـﻟو ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا يراد
ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻫﺎـﻛ ﺐـﺟﻮﻣ مﺪـﻨﮔ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر مﺪﻋ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺎﻬﻨﺗ نآ
ﻲﻨﻌﻣ ﺪﺷ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا راد )
ﻞﻜﺷ 3 .(
ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮـﺛا زا ﻲﻛﺎﺣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا
ﻲﻨﻌﻣ ) راد 01 / (P<0 دﻮﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ و ﺖﺑﺎﻗر .
ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪـﺳر
ﻪـﻧﻮﮔ نورد ﺖـﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ،ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا و يا
ﻪﺗﻮﺑ ﻚﺗ ﺪﺷر يﺎﻀﻓ نﺪﺷ ﻢﻛ نآ يﺎﻫ
ﺶﻫﺎـﻛ ﻪﻟﺄـﺴﻣ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ،ﺪﺷ
ﻪﺠﻨﭘ ﻪﺑ ار ﻲﻧز ﺖﺷاد لﺎﺒﻧد .
يﺮﻳﺪﻏ و رذآرﻮﭘ )
2 ( ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ناﻮﻨﻋ ﺰﻴﻧ
ﻪـﺑ نآ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ،ﻲﺘﺸﻛ ﻚﺗ رﺎﻤﻴﺗ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا -
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ يراد .
نﺎﻤﻫ ﺖﺑﺎﻗر ﻂﻳاﺮﺷ رد ،ﺪﺷ ﺮﻛذ ﻪﻛ رﻮﻃ
داﺪـﻌﺗ ﺖـﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ،مﺪﻨﮔ ﺎﺑ نآ ﻪـﺠﻨﭘ
) ﻪـﻛ
ﻪﺑ ﻲﻋﺮﻓ ﻪﺠﻨﭘ ﻚﻳ دوﺪﺣ ﺎﻬﻨﺗ
دﻮـﺑ ﻲﻠـﺻا ﻪﻗﺎـﺳ هاﺮـﻤﻫ (
ار ﻪـﺑ ﻞﻜـﺷ
ﻲﻨﻌﻣ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ يراد )
ﻞﻜﺷ 3 .(
ﻪﺠﻨﭘ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺶﻫﺎﻛ تﻼـﻏ ﻲـﻧز
هدوﺪﺤﻣ رد ﻢﻛاﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻫﺎـﻴﮔ ﻢﻛاﺮـﺗ يﻻﺎـﺑ يﺎﻫ
) و ﺺﻟﺎـﺧ ﺖـﺸﻛ رد
طﻮﻠﺨﻣ ( ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ
) 8 و 19 .(
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﺮـﺷ رد ﻞـﻛ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺳر ﻂﻳا
ﻪـﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ ﺖﺑﺎﻗر
ﻪـﻧﻮﮔ ﻦﻴـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر دﺎـﺠﻳا ﻞـﻴﻟد و يا
ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ ﺪﻳﺪـﺷ ﺶﻫﺎﻛ ﻖﻳﺮﻃ زا و يﺪﺷر ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻀﻓ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ نآ ﻲﺘﺸﻛ ﻚﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ )
ﻢﻛاﺮـﺗ ياﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا يﺎـﻫ
2 ، 4 ، 6 و 8 ﻪﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ ﺗ
دوﺪـﺣ ﺐﻴﺗﺮ 56
، 42 ، 42
و 41 دﻮﺑ ﺪﺻرد ( ﻪﺠﻨﭘ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻪـﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻲﻧز
ﺪـﺷﺎﺑ هﺪـﺷ نآ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا .
فﻻﻮـﻳ ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﻦـﻳا رد
ﻲﺸﺣو ) نآ ﻢﻛاﺮﺗ حﻮﻄﺳ ﻪﻤﻫ رد (
ﻪـﺑ مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻂﻳاﺮﺷ رد رﻮـﻃ
ﻲﻨﻌﻣ دﻮـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر مﺪـﻋ ﺖـﻟﺎﺣ زا ﺮـﺘﻤﻛ يراد )
ﻞﻜـﺷ 3 .(
ﺶﻳﺎـﻣزآ رد
ﺎﺘﻴﺸﻳرﻮﻣ ﻞﻴﺗ و ) 14 ( ﺐﺒﺳ ﻮﺟ ﺖﺑﺎﻗر ﺰﻴﻧ 33
ﺎﺗ 75 رد ﺶﻫﺎـﻛ ﺪـﺻرد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ
ﺪﺷ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ يﺎﻫ .
ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ يﺎﻫ
) نآ ﻢﻛاﺮـﺗ حﻮﻄﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد (
رد
ﻪـﻄﺑار زا مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ ﺖﺑﺎﻗر مﺪﻋ ﺖﻟﺎﺣ رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا مﺎﮕﻨﻫ ﻲﻄﺧ
**) 97 / 0
2= (R
ود ﻪـﺟرد ﻪـﻄﺑار زا مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر ﺖﻟﺎﺣ رد و
*) 96 / 0
2= (R
دﻮﻤﻧ يوﺮﻴﭘ .
ﻚﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ا يازا ﻪﺑ ،ﻲﺘﺸﻛ
ﺮـﻫ ﺶﻳاﺰﻓ
ﻲﻠﻴﻣ ﻪﺑ ،نژوﺮﺘﻴﻧ رﻻﻮﻣ ناﺰﻴﻣ
16 / 0 فﻻﻮـﻳ ﻪـﺗﻮﺑ ﺮـﻫ ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ ﻪﺑ
ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﻲﺸﺣو )
ﻞﻜـﺷ 4 .(
نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺪـﻧوﺪﻤﺣا )
1 ( ﺶﻨـﻛاو ﺰـﻴﻧ
ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ راد
فﺮـﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ار ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ يﺎﻫ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ نژوﺮﺘﻴﻧ .
ﻞﻜﺷ 4 - نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﺖﺑﺎﻗر حﻮﻄﺳ رد
) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد
ﻢﻛاﺮﺗ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ (
ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ
ﻞﻜﺷ 3 - ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻲ
ﺖﺑﺎﻗر حﻮﻄﺳ رد
) نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد (
ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ نآ
ﻞﻜﺷ 2 - نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا )
ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد
ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ (
مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ
ﻞﻜﺷ 1 - ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ﻳ ﻲﺸﺣو فﻻﻮ )
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد
نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ (
مﺪﻨﮔ ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ (رﻻﻮــﻣ ﻲــﻠﻴﻣ ) نژوﺮﺘـــﻴﻧ حﻮﻄـــﺳ
0 4 8 12 16
ﻪــﺗﻮﺑردمﺪــﻨﮔﻪــﺠﻨﭘداﺪــﻌﺗ
0 1 2 3 4 5
y= 1/581 + 0/391*x - 0/015*x^2 R2 = 0/9567*
a a
c
b
d
(ناﺪـــﻠﮔ رد ﻪـــﺗﻮﺑ )ﻲــﺸﺣو فﻻﻮــﻳ ﻢﻛاﺮــﺗ
0 2 4 6 8
ﻪــﺗﻮﺑردمﺪــﻨﮔﻪــﺠﻨﭘداﺪــﻌﺗ
0 1 2 3 4 5
y= 3/723 - 0/098*x R2 = 0/8658*
a
a
a
b
b
y = 2/7583+ 0/1606*x R2=0/9760 **
y = 1/1029 +0/2088*x -0/0066*x^2 R2= 0/9661 *
(رﻻﻮــﻣ ﻲــﻠﻴﻣ ) نژوﺮﺘــــﻴﻧ حﻮﻄــــﺳ
0 4 8 12 16
ﻪـــﺗﻮﺑردﻲـــﺸﺣوفﻻﻮـــﻳﻪـــﺠﻨﭘداﺪـــﻌﺗ
0 1 2 3 4 5 6
7 ﺖــﺑﺎﻗر مﺪــﻋ
ﺖـــﺑﺎﻗر
d c
c
b
a
f e
e
d d
0 1 2 3 4 5 6
2 4 6 8
(ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ) ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ
ﻪﺗﻮﺑردﻲﺸﺣوفﻻﻮﻳﻪﺠﻨﭘداﺪﻌﺗ
ﺖﺑﺎﻗر مﺪﻋ ﺖﺑﺎﻗر a
b b
c
d d d d
،ود ﻪـﺟرد ﻊﺑﺎـﺗ ﻒـﻄﻋ ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،مﺪﻨﮔ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻂﻳاﺮﺷ رد
ﻚـﺗ رد ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻪـﺗﻮﺑ ﺢﻄـﺳ رد ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ يﺎـﻫ
نژورﺮﺘﻴﻧ 81 / 15 ﻲﻠﻴﻣ ﺪـﺷ ﻞﺻﺎﺣ رﻻﻮﻣ )
ﻞﻜـﺷ 4 .(
رد مﺪـﻨﮔ ﺖـﺑﺎﻗر
ﻲـﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺚـﻋﺎﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﻲﻣﺎﻤﺗ فﻻﻮـﻳ ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ راد
ﺪﺷ ﻲﺸﺣو .
ﻪـﻄﺑار عﻮـﻧ توﺎـﻔﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ
زا فﻻﻮـﻳ ﻪـﺠﻨﭘ داﺪـﻌﺗ يﺮﻳﺬـﭘ
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ مﺪﻨﮔ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر مﺪﻋ و ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻟﺎﺣ ود رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻪـﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا هﻮﺤﻧ ﺮﺑ ﺪﺷر يﺎﻀﻓ دﻮﺒﻤﻛ و ﺖﺑﺎﻗر دﺎﺠﻳا ﺎﺑ مﺪﻨﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺮﺛﺆﻣ نژوﺮﺘﻴﻧ زا ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ .
مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ
ﺶﻫﺎﻛ و ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا:
ﻪﺑ ار مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ،نژوﺮﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ ﻲﻨﻌﻣ ﻞﻜﺷ
ﺶﻫﺎﻛ يراد
داد ) 01 /
P<0 ( گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا و
ﻲﻨﻌﻣ مﺪﻨﮔ دﻮﺑ راد
) لوﺪـﺟ 1 .(
ﻲـﻠﻴﻣ ﻚـﻳ نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺢﻄـﺳ رد ،رﻻﻮـﻣ
ﻲـﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮـﺑ يراد
ﺺﺧﺎـﺷ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ .
ﻲـﻣ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄـﺗ زا ﻲﻛﺎـﺣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪـﺷﺎﺑ نژوﺮـﺘﻴﻧ ﻢـﻛ حﻮﻄـﺳ رد مﺪﻨﮔ ﺮﺑ فﻻﻮﻳ ﺰﻴﭼﺎﻧ ﻲﺘﺑﺎﻗر .
ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪـﺴ
ﻲﻠﻴﻣ ﻚﻳ ﺢﻄﺳ رد هﺎﻴﮔ ود ﻲﺒﺴﻧ سﺎﻣﻮﻴﺑ ﻢﻛاﺮﺗ رد نژوﺮﺘﻴﻧ رﻻﻮﻣ
يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا نﺎﺴﻜﻳ ﺪﻨﻛ
) لواﺪﺟ 2 و 3 .(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا
داد نﺎﺸﻧ ﻲﻠﻴﻣ ﻚﻳ نژوﺮﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺚﻋﺎﺑ رﻻﻮﻣ
ﺪﺷ . ﺺﺧﺎﺷ ،ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ،نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﺮﻳﺎﺳ رد
ﻪﺑ مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﻲﻨﻌﻣ ﻞﻜﺷ
ﻚﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد ﺶﻫﺎـﻛ نآ ﻲﺘﺸﻛ
ﺖﻓﺎﻳ ) لوﺪﺟ 1 .(
ﻢﻛاﺮﺗ رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲـﺸﺣو فﻻﻮﻳ يﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ يراد ﺖﺷاﺪﻧ مﺪﻨﮔ
) لوﺪـﺟ 1 .(
ﻦـﻳا
ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺷ عﻮﺿﻮﻣ ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﺮﻳﺎـﺳ بﺬـﺟ رد ﺖـﺑﺎﻗر دﺎـﺠﻳا ﻞـﻴﻟد
) زا ﺮـﻴﻏ
نژوﺮﺘﻴﻧ (
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ و مﺪـﻨﮔ ﻦﻴﺑ .
ﻮـﺳﺎﻣﻮﺗ يد )
8 ( رﺎـﻬﻇا
،كﺎﺧ دﺎﻳز يﺰﻴﺤﻠﺻﺎﺣ و ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ندﻮﺑ ﻢﻫاﺮﻓ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻒﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺷ ﻲﮔدﻮﻟآ رد ﻲﺘﺣ يﺎﻫ
ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر ،زﺮﻫ ﺶﻴـﭘ
ﻪﺑ ﻲﻟو ،ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺨﻧ
ﻒـﻠﻋ ﻲـﺸﻳور ﺪﺷر ﺪﻳﺪﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻠﻋ يﺎـﻫ
زﺮـﻫ
ﻲﻣ هﺪﻨﻨﻛ دوﺪﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ رﻮﻧ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر دﻮﺷ
. و رﺎـﻨﻟﻮﺗ طﺎـﺒﺗرا ﻦـﻳا رد
نارﺎــﻜﻤﻫ )
20 (
ﻞــﻛﺎﻛ ﻪــﻠﺣﺮﻣ رد ﻪــﻛ ﺪــﻧدﺮﻛ شراﺰــﮔ ،ترذ ﻲــﻫد
ﻒﻠﻋ يﺎﻫ زﺮـﻫ 75 / 79 بﺬـﺟ ار يﺰﺘﻨـﺳﻮﺘﻓ نﻮـﺗﻮﻓ نﺎـﻳﺮﺟ زا ﺪـﺻرد
ﺷ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ دﻮـﺑ ﻞﻴﺧد ترذ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎ
. ﺎـﺑ
ﻦﻳا نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻜﭼﻮﻛ لﺎﺣ )
4 ( ياﺮـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
،ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻤﻧ يﺰﻴﺨﻠﺻﺎﺣ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻒـﻠﻋ ﻲﺘﺑﺎـﻗر رﺎﺸﻓ ﺪﻧاﻮﺗ يﺎـﻫ
ﺪﻨﻛ ناﺮﺒﺟ ار زﺮﻫ .
نآ
ﻒـﻠﻋ ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﻳاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻠﻤﺠﺗ فﺮﺼﻣ ﺎﻫ -
ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﺮﻣا ﻦﻳا ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ ار زﺮﻫ يﺎﻫ .
ا ﺶﻳﺎﻣزآ رد ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺮﻴﺧ
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ لﻮﻠﺤﻣ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻛ )
نژوﺮﺘﻴﻧ ﺰﺟ ﻪﺑ (
ﺮﻳﺎﺳ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر دﺎﺠﻳا ،دﻮﺑ ﻲﺘﺸﻛ ﻚﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد مﺪﻨﮔ زﺎﻴﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺪﻨﺘـﺷاد يدﺎـﻳز ﺪـﺷر نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻪـﻛ نژوﺮـﺘﻴﻧ يﻻﺎـﺑ حﻮﻄﺳ رد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﺳا ﻞﻤﺘﺤﻣ .
ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ
ﻲـﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا:
ﺎﺑ ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻄﺧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋ ﻂﻳاﺮـﺷ رد ﻢـﻫ نآ گﺮـﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ راد
ﺪﺷ مﺪﻨﮔ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻢﻫ و ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺸﻛ )
ﻞﻜﺷ 5 .(
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦﻳا
ﻪﺗﻮﺑ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻢﻛاﺮﺗ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ يﺎﻫ
درﻮـﻣ يﺎـﻫ
ﻪـﻧﻮﮔ نورد ﺖﺑﺎﻗر تاﺮﺛا زوﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ يﺪﺣ رد ﺮﻈﻧ يا
دﻮﺷ . ﻪﺑ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ داﺪـﻌﺗ ،ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﻟد
ﺺﺧﺎـﺷ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ و ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد گﺮﺑ ﺪﺷ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧدﺎﻛ )
7 ( ﺺﺧﺎـﺷ رد ار ﻲـﻄﺧ ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ نآ ﻢﻛاﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ .
ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ
گﺮـﺑ ﺢﻄـﺳ ﺺﺧﺎـﺷ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﻲﻧﻮﻴـﺳﺮﮔر طﻮﻄﺧ ﺐﻴﺷ يرﺎﻣآ ﻲﺘـﺸﻛ ﻚﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ )
ﺐﻴـﺷ ﺎـﺑ 3709 / 0 ( ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ
مﺪﻨﮔ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻂﻳاﺮﺷ )
ﺐﻴﺷ ﺎﺑ 2434 / 0 ( ﻪـﺑ
ﻲـﻨﻌﻣ ﻞﻜـﺷ ﺮﺘـﺸﻴﺑ يراد
ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺢﻄـﺳ ﺺﺧﺎـﺷ ياراد و هﺪـﺷ ﻊﻗاو نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ گﺮﺑ .
رد ﺖـﺑﺎﻗر حﻮﻄـﺳ ﻪـﻧﺎﮔ ود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا
ژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ و ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ گﺮـﺑ ﺢﻄـﺳ ﺺﺧﺎـﺷ ﺮـﺑ ﺰـﻴﻧ ن
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ) راد
01 /
(P<0 دﻮﺑ ) ﻞﻜـﺷ يﺎـﻫ 5 و 6 .(
ﻊـﻗاو رد
ﺚﻋﺎﺑ مﺪﻨﮔ دﻮﺟو ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻴﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا
نورد و يا ﻪـﻧﻮﮔ
هﺪـﺷ يا و
ﻪﺑ فﻻﻮـﻳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ،ﻲﻄﻴﺤﻣ دوﺪﺤﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﻟد
ﺖﺳا هداد ﺶﻫﺎﻛ ﻲﺸﺣو .
لوﺪﺟ 1 - ﻄﺳ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا مﺪﻨﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮ
ﻢﻛاﺮﺗ ) ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ (
نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ )
ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ (
1 4 8 12 16
i 0 30 /
bc 1 19 /
a 3 65 /
a 3 51 /
a 3 58 / 3
j 2 15 /
ef 1 40 /
e 2 48 / 2
bc 15 / 3
b 33 / 3
j 4 11 /
ef 1 38 /
gh 2 20 / 2
ef 38 / 2
d 77 / 2
j 6 01 /
gh 1 22 /
ef 2 42 / 2
e 45 / 2
h 10 / 2
j 8 04 /
fg 1 29 /
gh 2 24 / 2
gh 19 / 2
gh 17 / 2
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاLSD .
هداد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ يﺎﻫ 5
ﺪﺻرد
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﻧراﺪﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ يراد
.
ﻞﻜﺷ 5 - ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﺖﺑﺎﻗر حﻮﻄﺳ رد
) نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد (
ﺮﺑ نآ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ
ﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻣﻼﺳا ﺶﻳﺎ )
9 ( نﺎﺸﻧ مﺪـﻨﮔ رﻮـﻀﺣ ﻪﻛ داد
ﻪﭽﺑﺮﺗ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﻪﺑ ﻲﺸﺣو
-
ناﺰﻴﻣ 75 ﺎﺗ 85 ﺪﺷ ﺪﺻرد . ﺢﻄـﺳ ﺺﺧﺎﺷ ،نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
زا ،مﺪـﻨﮔ ﺎـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر مﺪﻋ و ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻟﺎﺣ ود ﺮﻫ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ گﺮﺑ دﺮﻛ يوﺮﻴﭘ يدﻮﻌﺻ ﻲﻄﺧ ﺪﻧور ﻚﻳ )
ﻞﻜﺷ 6 .(
ﻋ
ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ مﺪ راد
نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ،ﻪﺘﻓﺎﻳ شزاﺮﺑ ﻲﻧﻮﻴﺳﺮﮔر طﻮﻄﺧ ﺐﻴﺷ ﻦﻴﺑ ﺎـﺑ ﺖﺑﺎﻗر مﺪﻋ و ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻟﺎﺣ رد ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ مﺪﻨﮔ .
ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ و مﺪﻨﮔ ﻲﺒﺴﻧ سﺎﻣﻮﻴﺑ
فﻻﻮـﻳ ﻢﻛاﺮـﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ:
ﻴﺑ و ﺶﻫﺎـﻛ مﺪـﻨﮔ ﻲﺒـﺴﻧ سﺎـﻣﻮﻴﺑ ،نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ و ﻲﺸﺣو سﺎـﻣﻮ
ﺑ و ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻲﺒﺴﻧ ﺲﻧﺎـﻳراو ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮ
هداد نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ،ﺎﻫ ﻲـﺸﺣو فﻻﻮـﻳ و مﺪـﻨﮔ ﻲﺒـﺴﻧ سﺎـﻣﻮﻴﺑ ﺮـﺑ ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ راد دﻮﺑ ) لواﺪﺟ 2 و 3 .(
ﺺﺧﺎﺷ ﻪـﻛ ﻲﺒـﺴﻧ سﺎـﻣﻮﻴﺑ ﻪـﺑ
رﻮـﻈﻨﻣ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا هﺎﻴﮔ ود ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻴﻴﻌﺗ دﻮﺷ
دﺮـﻜﻠﻤﻋ لدﺎـﻌﻣ ﻊـﻗاو رد ،
طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺸﻛ رد ﻲﺒﺴﻧ ﺶﻳﺎﻣزآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا
ﺰـﻴﻧ ﻲـﺸﻳاﺰﻓا يﺮـﺳ يﺎﻫ
ﻲﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ دﺮﻴﮔ
) 15 .(
ﺎـﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
رد ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ و نژوﺮﺘﻴﻧ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ رد و ﺶﻫﺎﻛ مﺪﻨﮔ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻳا ﻪـﻛ ﺪﻫد
عﻮـﻤﺠﻣ رد نژوﺮﺘﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪـﺑ
ﻻﻮـﻳ ﻊـﻔﻧ
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﻲـﺸﺣو ف .
رد
نوﺪﻳﺎﻨﺳا و هرﻮﺗﺎﺳ ﺶﻳﺎﻣزآ )
19 ( زا نژوﺮﺘﻴﻧ ﻲﻤﻫاﺮﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ 50
ﻪﺑ 100 درﻮـﻣ هرﺎـﻬﺑ تﻼـﻏ ﻲﺒﺴﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ،رﺎﺘﻜﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
نآ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر مﺎﮕﻨﻫ رد ﺎﻫ
.
لوﺪﺟ 2 - ﻮﻄﺳ رد مﺪﻨﮔ ﻲﺒﺴﻧ سﺎﻣﻮﻴﺑ ﺮﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ ﺮﺛا نژوﺮﺘﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ح
ﻢﻛاﺮﺗ ) ناﺪﻠﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ (
نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ
) ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ ( نژوﺮﺘﻴﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
16 12 8 4 1
abc 2 86 /
bcd 0 80 /
cde 0 76 /
ab 0 87 / 0
a 93 / 0
a 84 / 0
a 4 92 /
fg 0 65 /
efg 0 66 /
efg 0 67 / 0
def 72 / 0
b 72 / 0
abc 6 85 /
fg 0 63 /
fg 0 63 /
fg 0 63 / 0
g 60 / 0
c 67 / 0
a 8 90 /
efg 0 69 /
fg 0 64 /
fg 0 62 / 0
fg 61 / 0
bc 69 / 0
ﻢﻛاﺮﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 88a
/
b 0 69 /
b 0 67 /
b 0 70 /
b 0 71 / 0
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاLSD .
هداد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﺑﺎﺸﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ يﺎﻫ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
5 ﺪﻧراﺪﻧ ﺪﺻرد ) . ﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ياﺮﺑ تﺎﺴﻳﺎﻘﻣ دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و نژوﺮﺘﻴﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﻢﻛاﺮ
.(
ﻞﻜﺷ 6 - ﺮﺛا نژوﺮﺘﻴﻧ حﻮﻄﺳ ﺖﺑﺎﻗر حﻮﻄﺳ رد
) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رد
ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ ﻢﻛاﺮﺗ (
ﺮﺑ ﻲﺸﺣو فﻻﻮﻳ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺺﺧﺎﺷ
y= 1/4131+0/0505*x R2=0/8227 * y= 0/6528+0/0548*x R2=0/7790 *
(رﻻﻮــﻣ ﻲــﻠﻴﻣ)نژوﺮﺘـــﻴﻧ حﻮﻄـــﺳ
0 4 8 12 16
ﻲــﺸﺣوفﻻﻮــﻳگﺮــﺑﺢﻄــﺳﺺﺧﺎــﺷ
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5
ﺖــﺑﺎﻗر مﺪــﻋ ﺖـــﺑﺎﻗر e
c b
b a
h g
f
d d
y = -0/0270+0/3709 *x R2=0/9998 **
y = -0/1142 +0/2434*x R2=0/9962 **
(ناﺪــــﻠﮔ رد ﻪــــﺗﻮﺑ )ﻲـــﺸﺣو فﻻﻮـــﻳ ﻢﻛاﺮـــﺗ
2 4 6 8
ﻲـــﺸﺣوفﻻﻮـــﻳگﺮـــﺑ ﺢﻄـــﺳﺺﺧﺎـــﺷ
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5
ﺖــﺑﺎﻗر مﺪــﻋ
ﺖــــﺑﺎﻗر
g
d
b
a
h
f
e
c
