ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ
نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ رازﺎﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻛارﻮﺧ يﺎﻫ لﺎﺳ رد 1389
نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
يﺮﺼﻴﻗرﻮﭘ ﺮﺟﺎﻫ ﻲﻧذﻮﻣ ﻪﺤﻴﻠﻣ ،1
ﻲﻤﻴﻫاﺮﺑا ﻦﻴﺸﻓا ،2
ﻲﺸﺨﺑاﺪﺧ سﺎﺒﻋ ،3 4
1 . ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد نﺎﻬﻔﺻا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ
2 . نﺎﻬﻔﺻا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد
3 . لﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
نﺎﻬﻔﺻا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
سﺎﻤﺗ ﻦﻔﻠﺗ : 09131674254
، Email:[email protected]
4 . دﺮﻛﺮﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ ود دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻢﻫدرﺎﻬﭼ لﺎﺳ
هرﺎﻤﺷ : مرﺎﻬﭼ
و ﺮﻬﻣ نﺎﺑآ 1394
ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ :
52
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 10 / 1391
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
17 / 2 / 1392
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻂﻴﺤﻣ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ هﺪﻤﻋ: هﻮﻴﺟ و بﺮﺳ ،ﻚﻴﻨﺳرآ ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ
زا يرﺎﻴﺴﺑ لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺒﻴﻣ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﻲﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﺴﻧا رد ﺎﻫ هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ ار نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ ،هﺪﺷ دراو ﻲﻳاﺬﻏ هﺮﻴﺠﻧز ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ قﺮﻃ زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻧزاﺪﻧا . ﺖﻈﻠﻏ رد ﻪﻛ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﺲﻣ و يور نﻮﭽﻤﻫ ﻲﺗاﺰﻠﻓ ﺎﻬﻧآ رﺎﻨﻛ رد ﺪﻧراد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ تاﺮﺛا ﻻﺎﺑ يﺎﻫ
.
ﻦﻳﺮﺗ ﻲﻠﺻا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ﻲﻣ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ رد ﻲﻨﺷﺎﭼ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻟآ ﺮﻴﻏ داﻮﻣ ﻦﻳا يوﺎﺣ ﺪﻧاﻮﺗ .
فﺪﻫ ﻦﻳا زا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻲﮔدﻮﻟآ يﺎﻫ
نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ ﻲﻓﺮﺼﻣ لﺎﺳ رد
1389 دﻮﺑ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﻪﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد:
- ﻲﻣ ﻲﻌﻄﻘﻣ داﺪﻌﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ
15 و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ 5
ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ
ﺪﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ هﺪﺸﻧ .
ﺖﻗد راﺮﻜﺗ ﺎﺑ تﺎﺸﻳﺎﻣزآ 5
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﻧﻮﻤﻧ .
هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا
و ﻲﺘﻴﻓاﺮﮔ هرﻮﻛ ﻲﻤﺗا بﺬﺟ ﻲﻳﺎﻘﻟا ﻞﭘﻮﻛ يﺎﻤﺳﻼﭘ ﺎﺑ ﻲﻤﺗا ﺮﺸﻧ ﺮﺘﻣوﺮﺘﻜﭙﺳا
نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
يرﺎﻣآ t-test ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻒﻴﺻﻮﺗ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻧ رد يور و ﺲﻣ ،هﻮﻴﺟ ،ﻚﻴﻨﺳرآ ،بﺮﺳ ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ : ﻚﻤ
ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﺐﻴﺗﺮﺗ 15 / 0
، 57 / 0 ، 69 / 0
، 061 / 0
، 87 / 0 µg/g و 34 / 6 ﻚﻤﻧ رد و ﺮﺑاﺮﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
16 / 0
، 61 / 0 ، 63 / 0 ،
058 / 0 ، 86 / 0 µg/g و 53 / 7 دﻮﺑ .
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﻮﻴﺟ و ﻚﻴﻨﺳرآ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ:
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا و هدﻮﺑ ﻻﺎﺑ ،دﻮﺟﻮﻣ ﻚﻤﻧ يﺎﻫ
ﺎﻣا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻚﻤﻧ رد ﺎﻬﻧآ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و تاﺰﻠﻓ ﺮﻳﺎﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻦﻳا زا هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ دوﺪﺣ .
دراﺪﻧ دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هﺪﺸﻧ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻬﻜﻤﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .
ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﮕﺘﻔﻫ ﺖﻓﺎﻳرد راﺪﻘﻣ PTWI)
( زا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا دوﺪﺣ
ﺪﻳدﺮﮔ دروآﺮﺑ .
شور دﺮﺑرﺎﻛدﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ دراد تروﺮﺿ ﻚﻤﻧ زا هﺪﻨﻳﻻآ فﺬﺣ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
.
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ:
/ ،ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ،هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ ،PTWI
.ICP
ﻪﻣﺪﻘﻣ
هﺪﻨﻳﻻآ ﻪﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا رد لﻼﺘﺧا ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ يﺎﻫ
ﺪﻧور ﻲﻣ رﺎﻤﺷ .
ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺎﻬﻧآ نﺎﻴﻣ زا
ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ناراﺪﻧﺎﺟ ﺮﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ رﺎﺒﻧﺎﻳز رﺎﺛآ و ندﻮﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺮﺛا هﺪﻨﻳﻻآ يﺎﻫ ﺎﻬﻧآ ﻲﻨﻤﻳا و ﺎﻫاﺬﻏ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺮﺑ ﻂﻴﺤﻣ
ﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻚﻳ نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ ﺖ
) 1 (.
هﺪﻨﻳﻻآ ﻲﻟآ ﺮﻴﻏ يﺎﻫ زا
ﻪﻠﻤﺟ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻪﻛ
ﺎﺸﻨﻣ يدﺪﻌﺘﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ ) 2،3 (
، ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ رد ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ) 4 ( . دﻮﺟو ﺎﺑ
ﻪﻜﻨﻳا هﺪﻨﻳﻻآ و ﻲﺘﺳﻮﭘ سﺎﻤﺗ ،ﻲﺷراﻮﮔ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫ
،ﺪﻧدﺮﮔ ﻲﻣ دراو نﺪﺑ ﻪﺑ قﺎﺸﻨﺘﺳا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺖﻓﺎﻳرد
هﺮﻴﺠﻧز ﻲﻳاﺬﻏ ) 5،6 ( ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد هار ،قﺮﻃ
ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﻲﻠﺻا
ﺮﺜﻛا ياﺮﺑ ﺖﻳ مدﺮﻣ دور ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ )
7 ( .
ﻪﺑ يراﺪﻳﺎﭘ و يﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺖﻠﻋ داﻮﻣ ﻦﻳا
رد ،ﻂﻴﺤﻣ رد
نﺎﮔرا ﺪﻨﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﻊﻤﺠﺗ ﺪﺒﻛ و ناﻮﺨﺘﺳا ،ﻪﻴﻠﻛ ﻞﺜﻣ نﺪﺑ ﻲﺗﺎﻴﺣ يﺎﻫ
و يرﺎﻤﻴﺑ دﺎﺠﻳا رد يرﺎﻤﻴﺑ ،نﺎﻃﺮﺳ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻛﺎﻧﺮﻄﺧ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻟورﻮﻧ ﺶﻬﺟ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻚﻳژﻮ ﻞﻴﺧد نﺎﺴﻧا رد ﻲﻜﻴﺘﻧژ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ) 6 (.
ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ
، رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻢﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد
ﺐﻴﺳآ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ يﺪﺟ يﺎﻫ
دﻮﺷ ) 5 .(
ﻞﻣﺎﺷ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﻤﺳ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻦﻳﺮﺗ هﺪﻤﻋ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ هﻮﻴﺟ و بﺮﺳ ،ﻚﻴﻨﺳرآ ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ آ
هﺪﻨﻳﻻ يﺎﻫ
ﻣ ﻣوﺎﻘ ﺘﺴﻫ ﻲ ﻣ ﻚﻳﺮﻫ و ﺪﻨ ﺴ
يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ زا يرﺎﻴﺴﺑ لﻮﺌ نﺎﺴﻧا رد ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺮﺑ هوﻼﻋ
،هﺪﺷ ﺮﻛذ ﻲﺧﺮﺑ
تاﺰﻠﻓ زا
ﻪﺑ يروﺮﺿ نﺪﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ياﺮﺑ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد ﺲﻣ و يور نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻨﺳر ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ، ﺖﻈﻠﻏ رد
ﻲﻤﺳ ﻻﺎﺑ يﺎﻫ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 4 (.
ﻲﻨﺷﺎﭼ ﻦﻳﺮﺗ يروﺮﺿ زا ﻲﻜﻳ ﻚﻤﻧ
اﺬﻏ داﻮﻣ رد ﺎﻫ و ﺖﺳا ﻲﻳ
هﺪﻋو رد ار يا هﮋﻳو هﺎﮕﻳﺎﺟ صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﻧازور ﻲﻳاﺬﻏ يﺎﻫ
ﺖﺳا هداد .
ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ رد دﻮﺧ ﻲﺒﻌﻜﻣ يرﻮﻠﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺑ هدﺎﻣ ﻦﻳا
دراد دﻮﺟو .
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ار يﺮﺻﺎﻨﻋ ﻚﻤﻧ ﮓﻨﺳ زا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ يﺎﻫ
،ﻢﻴﺴﻠﻛ ،مﺮﺑ ،ﻢﻳرﺎﺑ ،ﻢﻴﻨﻴﻣﻮﻟآ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﻧا هداد يﺎﺟ دﻮﺧ وﺮﻛ ،ﺖﻟﺎﺒﻛ ،ﺮﻠﻛ ،ﻢﻳرﺎﻛ
،ﻦﻫآ ،ﻢﻴﭘورﻮﻳ ،ﻢﻳﺰﺳ ،م ،ﻢﻴﻨﻓﺎﻫ
،ﻢﻳرﺎﻣﺎﺳ ،ﻢﻳﺪﻧﺎﻜﺳا ،ناﻮﻤﻴﺘﻧآ ،ﻢﻳﺪﻴﺑور ،ﻢﻳﺪﺳ ،ﺰﻨﮕﻨﻣ ،ﻢﻴﻧﺎﺘﻧﻻ ﻲﻣ يور و ﻢﻳرﻮﺗ ،ﻢﻴﺑﺮﺗ ،ﻢﻴﻟﺎﺘﻧﺎﺗ ،ﻢﻴﺴﻧاﺮﺘﺳا ﺪﺷﺎﺑ
. زا يرﺎﻴﺴﺑ رد
ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ار ﻲﺗاﺮﺛا هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﺋﺰﺟ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ،دراﻮﻣ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﭘ رد ناﻮﻴﺣ ﻲﺘﺣ و نﺎﺴﻧا )
8 .(
ﻧ فﺮﺼﻣ لﺎﺳ رد ﻚﻤ فﺮﺼﻣ و ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
هﺪﺷ هدﺮﺘﺴﮔ يا ﻪﻳﺬﻐﺗ فاﺪﻫا ياﺮﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺎﻳ و ﻲﻟآ ﻚﻤﻧ ﮓﻨﺳ ﺖﺳا ) 9 ( . ﺼﻣ ناﺰﻴﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺮ
رﻮﺸﻛ ﺮﺜﻛا رد ﻚﻤﻧ ف نﺎﻬﺟ يﺎﻫ
6 زور رد مﺮﮔ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ
ﺮﻔﻧ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 10 ( و
رد فﺮﺼﻣ
يﻻﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ 5
زا لﺎﺳ ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا
ﺰﻴﻧ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺑﺎﻳ
) 9 (.
ﻚﻤﻧ هﺎﮕﺷوﺮﻓ رد ﻲﻧدوﺰﻓا يﺎﻫ ﺖﻓﺎﻳ ﻞﻜﺷ ود ﻪﺑ ناﺮﻳا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ : و ﻻﺎﺑ صﻮﻠﺧ ﺎﺑ و ﺰﻳر يﺪﻨﺑ ﻪﻧاد ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ
ﻲﻣ ﺮﺗ ﺖﺷرد يﺪﻨﺑ ﻪﻧاد ﺎﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ يﺮﮕﻳد ﺪﺷﺎﺑ
) 1 (.
زا
ﻲﻳﺎﺠﻧآ ﻚﻤﻧ ﮓﻨﺳ زا مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻪﻴﻬﺗ
،ددﺮﮔ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻫ ﻲﺗاﺰﻠﻓ ﻞﻣﺎﺷ
،بﺮﺳ نﻮﭽﻤ مﻮﻴﻣدﺎﻛ
) 4،11،12 ( ،هﻮﻴﺟ ،
ﻚﻴﻨﺳرآ ) 1،13 ( يور ، ) 8 ( ﺲﻣ و ) 4،12 ( ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﻢﻬﻣ ﻪﻴﻔﺼﺗ و جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ تﺎﻣاﺪﻗا ﺪﻳﺎﺑ آ
ﺎﻬﻧ ا مﺎﺠﻧ
دﺮﻴﮔ .
ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ هرﺎﺑرد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ هﺪﻣآ ﻞﻤﻌﺑ يﺎﻫ
ﺖﻈﻠﻏ ﺶﺠﻨﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ
،بآ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫ
ﻮﻫ و كﺎﺧ ،ا ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ
مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ نﺎﻬﺟ ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ رد
مﺎﺠﻧا ا هﺪﺷ ﻲﻣ ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ﻪﻛ ﺖﺳ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﻲﺗﺎ
يﺎﻬﻟﺎﺳ رد ﻪﻛ 2005
، 2006 و 2008 ) 4،8،11 ( ناﺮﻳا زا جرﺎﺧ رد
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ يور ﺮﺑ .
ﺢﻄﺳ زا ،رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ بﻮﻠﻄﻣ .
ﻴﻨﭽﻤﻫ رد يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ
لﺎﺳ 2010 و ﻲﻠﻌﻏاﺮﭼ نآ ﻲﻃ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد
ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺢﻄﺳ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ يﺎﻫ
ﻚﻤﻧ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
) 13 .(
تروﺮﺿ و ﻲﻧاواﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋﺎﺑ هﺪﻋو رد مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻏ يﺎﻫ
،ﻪﻧازور ﻲﻳاﺬ فﺪﻫ
زا ﻦﻳا
ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻲﮔدﻮﻟآ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
مﺎﻌﻃ
هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ ﻲﻓﺮﺼﻣ
لﺎﺳ رد 1389
هدﻮﺑ ﺖﺳا . هزاﺪﻧا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ يﺮﻴﮔ
ﻚﻤﻧ هوﺮﮔ ود رد ﺎﻬﻧآ تاﺰﻠﻓ ﺖﻓﺎﻳرد راﺪﻘﻣ ،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ناﺰﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﮕﻨﺳ ﻲﮕﺘﻔﻫ ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻓﺎﻳرد )
(PTWI ﺎﺑ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺰﻴﻧ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
ﻴﺻﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻔ
- ﻪﺑ ،ﻲﻌﻄﻘﻣ هزاﺪﻧا رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﻈﻠﻏ يﺮﻴﮔ
هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ هدﺰﻧﺎﭘ تاﺰﻠﻓ )
،زﺎﭙﻴﻟ ،ﺲﻳرود ،ﻪﻧادﺪﻴﭙﺳ
ﻢﻳﺪﺳ ﻢﻛ ﻲﻤﻳژر ﻚﻤﻧ ،ﻦﻳرﻮﺳ ،بﺎﻧﺮﻫﻮﮔ ،ﺎﻤﺷ ،ﻲﮔﺪﻧز ﻢﻴﻌﻧ و ﺎﺒﺻ ﻪﺑ ،ﺎﻜﺳرآ ،نﺎﺑﺎﺗ ،شﺎﭘﺰﻳر ،ﺪﻨﻣدﻮﺳ ،ﺮﺛﻮﻛ ،رادﺪﻳ (
زا هﺎﮕﺷوﺮﻓ
هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ ﺞﻨﭘ و نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ يﺎﻫ )
ﻚﻤﻧ
ﺮﻳﻮﻛ ،هﺮﺑز فﺪﺻ و رﺎﺴﻠﮔ ،ﻚﻤﻧ ﮓﻨﺳ ،نﺎﻨﻤﺳ
( هﺎﮔرﺎﻛ زا يﺎﻫ
و ﻲﻤﻛ ﺰﻴﻟﺎﻧآ ياﺮﺑ و ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻴﻬﺗ ﺮﻬﺷ فاﺮﻃا ﻲﺑﻮﻛ ﻚﻤﻧ و هﻮﻴﺟ ،ﺲﻣ ،يور ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ ،بﺮﺳ تاﺰﻠﻓ دﻮﺟو ﺮﻈﻧ زا ﻲﻔﻴﻛ ﺪﻧﺪﺷ لﺎﺳرا ﺮﺒﺘﻌﻣ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺑ ﻚﻴﻨﺳرآ .
درﻮﻣ داﻮﻣ ﻪﻴﻠﻛ
ﺪﻳدﺮﮔ يراﺪﻳﺮﺧ كﺮﻣ ﺖﻛﺮﺷ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هدﺎﻔﺘﺳا .
ياﺮﺑ
ﻌﺗ ﻚﻴﻨﺳرآ و هﻮﻴﺟ ،ﺲﻣ ،يور راﺪﻘﻣ ﻦﻴﻴ 4
شور ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ
يﺪﻴﺳا ﻢﻀﻫ 5
تﺪﻣ ﻪﺑ ،ﻚﻳﺮﺘﻴﻧﺪﻴﺳا ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ 10
يور ﻪﻘﻴﻗد
ﺖﻴﻠﭘ تﺎﻫ 150
ﺪﺷ هداد تراﺮﺣ داﺮﮔ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد .
ﺲﭙﺳ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻢﻀﻫ يﺎﻫ 100
ﺪﻧﺪﻴﺳر ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ .
ﺖﻳﺎﻬﻧ رد
هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﻚﻴﻨﺳرآ و ﺲﻣ ،يور ﺰﻠﻓ ﻪﺳ ﺖﻈﻠﻏ لﺪﻣ ICP
JOBINYVONULTIMA 2 ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ
. يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ
نﻮﻳ ،هﻮﻴﺟ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ لﻮﻠﺤﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ هﻮﻴﺟ يﺎﻫ
SnCl2
ﺎﻳ
NaBH4
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ يﺰﻠﻓ هﻮﻴﺟ ﻪﺑ .
ﻞﻣﺎﺣ زﺎﮔ ﺎﺑ هﻮﻴﺟ ﺲﭙﺳ
ﺎﺑ و ﺪﺷ هدﺮﺑ يا ﻪﺸﻴﺷ ﻲﺑﺬﺟ يا ﻪﻟﻮﻟ ﻞﺳ ﻞﺧاد ﻪﺑ نﻮﮔرآ ﻢﺗا ﺪﻳرﺪﻴﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ﻲﻤﺗا بﺬﺟ لﻮﻃ رد هﻮﻴﺟ يﺎﻫ
جﻮﻣ 7 / 235 ﺎﻧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ و ﺪﻳدﺮﮔ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺮﺘﻣﻮﻧ µg/g
ﺪﻳدﺮﮔ شراﺰﮔ )
1،13 ( .
،بﺮﺳ و مﻮﻴﻣدﺎﻛ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ 5
/ 0 ود هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ
ﻢﺠﺣ ﻪﺑ نﺪﺷ ﻞﺣ زا ﺲﭘ ،ﻚﻳﺮﺘﻴﻧ ﺪﻴﺳا ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ 50
ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ
ﺪﻴﺳر . نﻮﺘﻛ ﻞﻴﺗﻮﺑوﺰﻳا ﻞﻴﺘﻣ نآ زا ﺲﭘ MIBK)
( عﺎﺒﺷا بآ زا
ﺪﻳدﺮﮔ . تﺎﻣﺎﺑرﺎﻛﻮﻴﺘﻳد ﻦﻳﺪﻴﻟوﺮﻴﭘ مﻮﻴﻧﻮﻣآ مﺮﮔ ود ﺲﭙﺳ APDC)
(
رد 50 ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد و ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﺣ هﺰﻴﻧﻮﻳ يد ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ
20 زا ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ MIKB
رد و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ADPC
ﺪﺷ اﺪﺟ رﻮﺘﻧﺎﻛد .
ﺎﺑ يزﺎﺳاﺪﺟ و ﺪﺷ اﺪﺟ ﻲﻟآ ﻪﻳﻻ ﺲﭙﺳ 20
زا ﺮﮕﻳد ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ ﺪﻳدﺮﮔ راﺮﻜﺗMIBK
.
ﺳﺪﺑ ﻲﻟآ زﺎﻓ ﺪﻳدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ،يزﺎﺳاﺪﺟ رﺎﺑ ود زا هﺪﻣآ ﺖ
.
ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﻟآ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ ود ﺖﻳﺎﻬﻧ رد 4
ﺮﺘﻴﻟ ﻲﻠﻴﻣ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ،هﺪﺷ اﺪﺟ ﻲﻟآ زﺎﻓ و ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ،هﺪﺷ ﻞﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﺘﻴﻓاﺮﮔ هرﻮﻛ رد يﺮﻴﮔ )
14،13 ( .
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ نﻮﻴﺳاﺮﺒﻴﻟﺎﻛ ﻲﻨﺤﻨﻣ winlab32
ﻢﻴﺳﺮﺗ ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ تاﺰﻠﻓ راﺪﻘﻣ ﺪﻳدﺮﮔ شراﺰﮔµg/g
.
هداد ﺖﺤﺻ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ياﺮﺑ ﺎﻫ
5 ﺮﭘ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺪﻧﺪﺷ راﺮﻜﺗ و بﺎﺨﺘﻧا ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد فﺮﺼﻣ .
هداد نﺎﻳﺎﭘ رد رد ﺎﻫ
راﺰﻓا مﺮﻧ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ وSpss
t-test راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . ﺰﻠﻓ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺖﻓﺎﻳرد ناﺰﻴﻣ فﺮﺼﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﮕﻨﺳ تا
ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻓﺎﻳرد ناﺰﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ﻲﮕﺘﻔﻫ ) (PTWI دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻳز شور ﻪﺑ يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ نآ دﻮﺟﻮﻣ .
نﺎﻴﻧاﺮﻳا نﺪﺑ نزو ﻂﺳﻮﺘﻣ 60
رد مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ )
2،15 .(
ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻪﻧازور ﺖﻓﺎﻳرد =
ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ عﻮﻤﺠﻣ ×
ﻲﻳاﺬﻏ هدﺎﻣ فﺮﺼﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ )
زور ردﺮﻔﻧ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ هدﺎﻣ مﺮﮔ (
ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻲﮕﺘﻔﻫ ﺖﻓﺎﻳرد =
ﻪﻧازور ﺖﻓﺎﻳرد ناﺰﻴﻣ ×
7 زور /
ﻪﺘﻔﻫ نﺪﺑ نزو يازا ﻪﺑ ﻲﮕﺘﻔﻫ ﺖﻓﺎﻳرد =
ﻲﮕﺘﻔﻫ ﺖﻓﺎﻳرد /
نزو
نﺪﺑ ) 60 مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ (
ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺰﻴﻟﺎﻧآ ﺞﻳﺎﺘﻧ لوﺪﺟ رد ﺎﻫ
) 1 ( ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ .
ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ
ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻳد لوﺪﺟ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ،هﺪﺷ ﻊﺿو يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻚﻤﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺰﻠﻓ ﺮﻫ ﻪﻴﻔﺼﺗ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ هوﺮﮔ ود رد دﻮﺟﻮﻣ ﺰﻠﻓ ﺮﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺰﻴﻧ هﺪﺸﻧ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يا
. ﭻﻴﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺎﻔﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻨﻌﻣ تو ود رد دﻮﺟﻮﻣ تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ يراد
ﻚﻤﻧ هوﺮﮔ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻫ
) 05 / 0 P>
( ﺖﺳا ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﻦﻳا ،
ﺮﺑاﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻚﻤﻧ هوﺮﮔ ود رد دﻮﺟﻮﻣ تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ .
هداد ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ﻦﻴﻤﻫ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻣا و ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ ،ﺰﻠﻓ ﺮﻫ ياﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻤﻛ و راد
ﻦﻴﻴﻌﺗ دﻮﻤﻨﻫر زا ﺮﺘ
دﻮﺑ هﺪﺷ ) 001 / 0 P<
.(
سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﮕﺘﻔﻫ ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻓﺎﻳرد ناﺰﻴﻣ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يدﻮﻤﻨﻫر ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ نﺎﻴﻧاﺮﻳا نزو ﻂﺳﻮﺘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﺘﻣ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ زا ﻚﻳﺮﻫ ياﺮﺑ نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ µg /kg
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآBW .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﮕﻧﺎﻴﺑ ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮ
راﺪﻘﻣ ندﻮﺑ ود ﺮﻫ ياﺮﺑ ،مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ فﺮﺼﻣ زا ﻞﺻﺎﺣPTWI
دﻮﺑ ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ هوﺮﮔ .
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ و تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد 001
/ p-0
value<
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﻚﻤﻧ رد تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يﺎﻫ
هﺪﺸﻧ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ 05
/ p-value>0 ﺑ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎ .
ﻪﺴﺳﻮﻣ ود ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ نﺪﺑ ياﺮﺑ يروﺮﺿ يﺰﻠﻓ يور سواﺮﻛ بﺎﺘﻛ رد ﺎﻣا ﺪﻧا هدﺮﻜﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ نآ ياﺮﺑ يدﻮﻤﻨﻫر )
17 (
ﻪﻧازور فﺮﺼﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نآ راﺪﻘﻣ 8
ﻲﻟا 11 ياﺮﺑ مﺮﮔ ﻲﻠﻴﻣ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﺮﻛذ لﺎﺴﮔرﺰﺑ داﺮﻓا
.
لوﺪﺟ 1 : ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻟﺎﻧآ يﺎﻫ
هﺪﺷ ﺰﻴ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺲﻛﺪﻛ ) 15 (
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ) 16 (
(µg/g)
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا±
(µg/g)
هﺮﺘﺴﮔ
(µg/g) ﻦﻴﮕﻨﺳ ﺰﻠﻓ (µg/g) هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ
2 /
0 0/5 0/16±0/02 0/15±0/02 0/135–0/183 0/112–0/195 مﻮﻴﻣدﺎﻛ
1 1 0/61±0/13 0/57±0/1 0/478–0/787 0/386–0/853 بﺮﺳ
5 /
0 0/5 0/63±0/07 0/69±0/09 0/527–0/715 0/511–0/894 ﻚﻴﻨﺳرآ 05
/
0 0/1 0/058±0/004 0/061±0/008 0/05–0/06 0/05–0/08 هﻮﻴﺟ
2 2 0/86±0/06 0/87±0/11 0/796-0/946 0/654–1/08 ﺲﻣ
*- *- 7/53±2/93 6/34±1/08 4/52–11/9 4/67–8/95 يور
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
لوﺪﺟ رد 1
ﺮﻳدﺎﻘﻣ 6 و ﺲﻣ ،هﻮﻴﺟ ،ﻚﻴﻨﺳرآ ،بﺮﺳ ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﺰﻠﻓ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ يور .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ يراد
ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ هﺪﺸﻧ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ .
ﻚﻤﻧ ﻦﻴﺑ رد هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺰﻠﻓ ﻦﻴﻟوا ،مﻮﻴﻣدﺎﻛ دﻮﺑ ﺎﻫ
. ﺰﻠﻓ ﻦﻳا ناﺰﻴﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﺮﺘﺴﮔ رد هﺪﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ 195µg/g
/ 0 - 112 / 0 ﺖﻓﺎﻳ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ رد مﻮﻴﻣدﺎﻛ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻜﻨﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ،درﻮﺧ ﻲﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ هﺪﺷ هﺪﺷ ﻊﺿو دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻫ
ﺲﻛﺪﻛ ﻂﺳﻮﺗ )
16 ( ﻪﺴﺳﻮﻣ و ﻲﺘﻌﻨﺻ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا
ناﺮﻳا ) 17 ( ﺪﻨﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ و هدﻮﺑ .
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻪﻛ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ Soylak
رد مﻮﻴﻣدﺎﻛ راﺪﻘﻣ ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا نارﺎﻜﻤﻫ و
ﻪﻨﻣاد رد مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ 14µg/g
/ –0 03 / 0 ﺖﺳا هﺪﺷ ﺶﺠﻨﺳ )
4 ( .
Cheraghali و نارﺎﻜﻤﻫ و
Khaniki مﻮﻴﻣدﺎﻛ ناﺰﻴﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﻚﻤﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺐﻴﺗﺮﺘﺑ ار مﺎﻌﻃ يﺎﻫ
µg/g 91 / –0 65 / 0 و µg/g
024 / 0 ﺪﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ )
1،13 ( مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ مﻮﻴﻣدﺎﻛ زا ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ حﻮﻄﺳ زا نﺎﻬﻔﺻا .
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﺺﺧﺎﺷ مﻮﻴﻣدﺎﻛ ياﺮﺑ ﻲﮕﺘﻔﻫ ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻓﺎﻳرد ناﺰﻴﻣPTWI
µg/kg BW 11
/ 0 ﺪﻳدﺮﮔ دروآﺮﺑ .
ﺰﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا نا
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ مﻮﻴﻣدﺎﻛ ﺰﻠﻓ ياﺮﺑ 7
ﺖﺳا ) 19 .(
ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ رﺎﻴﻌﻣ ود ﻦﻳا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﺮﻄﺧ ناﺰﻴﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻧﻮﻤﻧ رد بﺮﺳ ناﺰﻴﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد هﺮﺘﺴﮔ رد ﺎﻫ
853µg/g / –0 386 / 0 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا زا يراد
تﺎﺴﺳﻮﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻊﺿو يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا )
17،16 ( ﺮﺘﻤﻛ طﻮﺑﺮﻣ
ﻚﻤﻧ عاﻮﻧا زا ﻲﻜﻳ رد نآ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻣا هدﻮﺑ ﻪﻴﻔﺼﺗ مﺎﻌﻃ يﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﻳد هﺪﺷ دﻮﺷ
. ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد Amorim
و
ﺮﺑاﺮﺑ بﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ نارﺎﻜﻤﻫ 106µg/g
مﻼﻋا
ﺪﺷ ) 11 ( ﻮﺟﻮﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ناﺮﻳا رد د
. رد
يﺎﻬﻟﺎﺳ ﻲﻃ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ناﺮﻬﺗ 2007
و 2010 ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
هﺮﺘﺴﮔ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نآ ﺖﻈﻠﻏ 6 µg/g
/ – 1 87 / 0 و
438µg/g / 0 ﺪﻳدﺮﮔ شراﺰﮔ )
1،13 ( ﻪﺑ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ،
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد راﺪﻘﻣ .
رد PTWI
دراﺪﻧﺎﺘﺳا بﺮﺳ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻊﺿو يﺎﻫ µg/kg BW
25 ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 20 (
ﺮﺑاﺮﺑ مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ياﺮﺑ نآ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ µg/kg BW ﺎﺑ
41 / 0 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺪﻳدﺮﮔ .
ﻚﻤﻧ رد هﻮﻴﺟ و ﻚﻴﻨﺳرآ راﺪﻘﻣ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ
µg/g ﺎﺑ 894 / –0 511 / 0 µg/g و 08 / –0 05 / 0 ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﻚﻤﻧ عاﻮﻧا زا ﻲﻜﻳ رد ﺎﻬﻧآ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﺑ دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا زا يراد
) 17،16 ( ﻪﻛ ،
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻲﺧﺮﺑ رد هﻮﻴﺟ و ﻚﻴﻨﺳرآ راﺪﻘﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﻫدﻮﻤﻨﻫر .
لﺎﺳ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳاﺮﺑ 2010
ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ Cheraghali
و
ناﺰﻴﻣ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ نارﺎﻜﻤﻫ
ﻚﻤﻧ رد هﻮﻴﺟ و ﻚﻴﻨﺳرآ ﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻓﺮﺼﻣ يﺎﻫ
ناﺮ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
094µg/g / 0 و 021µg/g / 0 مﻼﻋا هﺪﺷ ) 13 ( رﺎﻴﺴﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ
دﻮﺑ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ .
رد هﻮﻴﺟ و ﻚﻴﻨﺳرآ هﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻈﻠﻏ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ دﻮﺟو ﺎﺑ زا ﺰﻠﻓ ود ﻦﻳا ﻲﮕﺘﻔﻫ ﺖﻓﺎﻳرد راﺪﻘﻣ ،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻖﻳﺮﻃ ﻴﻳﺎﭘ حﻮﻄﺳ رد مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ راﺮﻗ ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻨ
ﺪﻧراد . يدﻮﻤﻨﻫر راﺪﻘﻣ ﻪﺑ هﻮﻴﺟ و ﻚﻴﻨﺳرآ ياﺮﺑ PTWI
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ µg/kg BW
15 ) 19 ( و 5 ) 20 ( ﻲﻣ رد ﻪﻛ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ،ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
µg/kg BW ﺎﺑ 43
/ 0 ﺰﻠﻓ ياﺮﺑ
و ﻚﻴﻨﺳرآ µg/kg BW
04 / 0 رﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ دروآﺮﺑ هﻮﻴﺟ ياﺮﺑ
ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ يدﻮﻤﻨﻫر ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻚﻤﻧ ﺰﻴﻟﺎﻧآ رد ﺲﻣ راﺪﻘﻣ هﺮﺘﺴﮔ رد ﺎﻫ
08µg/g / –1 634 / 0 ﺖﺳﺪﺑ
ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﺎﻣا ،ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ ﻚﻤﻧ رد نآ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
يدﻮﻤﻨﻫر ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا نآ ندﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ﺮﺑ هوﻼﻋ )
17،16 (
، توﺎﻔﺗ
ﻲﻨﻌﻣ يراد ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﺰﻴﻧ .
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
يﺎﻬﻟﺎﺳ رد رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ رد ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ 2008
) Soylak
نارﺎﻜﻤﻫ و (
و 2007 Peker) نارﺎﻜﻤﻫ و (
ﻪﺑ ﺲﻣ ناﺰﻴﻣ ،
ﺐﻴﺗﺮﺗ µg/g 14 / – 0 3 / 0 و µg/g 3 / 0 ﺪـﺷ شراﺰﮔ )
4،12 ( ﻪﻛ
ﻦﻳا رد هﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ رﺎــﻴﺴﺑ ﻲﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻚﻤﻧ رد يور راﺪﻘﻣ هﺪﺷ ﺶﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ
µg/g 9 / –11 52 / 4 ﺖﺳﺪﺑ
ﻚﻤﻧ عاﻮﻧا زا ﻲﻜﻳ رد نآ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﻓﺎﻳ ،هﺪﺸﻧ .
Cheraghali لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و
2010 نآ ناﺰﻴﻣ
ﻚﻤﻧ رد ار هﺮﺘﺴﮔ رد ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻓﺮﺼﻣ يﺎﻫ
5µg/g / –6
02 / 6 ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ )
13 (.
رد ﺰﻠﻓ ﻦﻳا ياﺮﺑ يدﻮﻤﻨﻫر راﺪﻘﻣ
يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻈﻠﻏ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻣا دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺐﺘﻛ و ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد هﺪﺷ Cheraghali
و
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ نارﺎﻜﻤﻫ .
يدﻮﻤﻨﻫر راﺪﻘﻣ ﺲﻣ ﺰﻠﻓ ود ياﺮﺑPTWI
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ دﻮﺟﻮﻣ يور و .
مﺎﺠﻧا ﻚﻤﻧ ﮓﻨﺳ و مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ يور ناﺮﻬﺗ رد ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد راﺪﻘﻣ ،ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ درﻮﻣ ود ﻦﻳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ يا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و هﺪﺷ ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ ﺰﻠﻓ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻚﻤﻧ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ .
،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﺲﻜﻋ ددﺮﮔ
رد ﺰﺟ ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ و
درﻮﻣ ﻚﻳ ) يور ( ﻚﻤﻧ رد ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ .
زا
ﻚﻤﻧ ﺮﺜﻛا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
هدﻮﺑ رﻮﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﻬﺷ زا و ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﺠﻧﺎﺧرﺎﻛ زا نﺎﻬﻔﺻا ﻚﻤﻧ رد تاﺰﻠﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ،ﺪﻧا هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ رد ﻪﻛ ﻲﻜﻤﻧ ﮓﻨﺳ ندﺎﻌﻣ زا ددﺮﮔ
ددﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ ﺪﻴﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﺪﻧا هﺪﺷ ﻊﻗاو نﺎﻬﻔﺻا .
زا
ﻚﻤﻧ رد تاﺰﻠﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻓﺮﻃ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻈﻨﺑ ،تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﻨﺳ يور ﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﻴﻔﺼﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺎﻬﻨﺗ و ،ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ﻚﻤﻧ ﮓ
ﺎﻬﻧآ ندﺮﻛ رادﺪﻳ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺴﺑ و ندﺮﻛ بﺎﻴﺳآ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ،ناﺮﻳا تﺎﺠﻧﺎﺧرﺎﻛ رد دﺮﻴﮔ
. ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﻓﺮﻃ زا
ﻖﻳﺮﻃ زا ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﻔﻫ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ناﺰﻴﻣ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ رﺎﻴﺴﺑ ﻪﻨﻣاد رد تاﺰﻠﻓ ﻦﻳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ ،مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ فﺮﺼﻣ زا
ﺪﻧراد راﺮﻗ يدﻮﻤﻨﻫر ﺮﻳدﺎﻘﻣ .
ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﺎﻣا
ﻲﻳاﺬﻏ ﺪﺒﺳ ﻞﻛ ﻖﻳﺮﻃ زا تاﺰﻠﻓ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يدﻮﻤﻨﻫر ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻲﻣ ﻪﺘﻔﻫ ﻚﻳ لﻮﻃ رد ﺪﺷﺎﺑ
. ﻲﺳرﺮﺑ مﺎﺠﻧا اﺬﻟ يور ﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺎﻫ
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻬﺟ يدﻮﻤﻨﻫر ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ نآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و نﺎﻴﻧاﺮﻳا ﻲﻳاﺬﻏ ﺪﺒﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﺘﺳرد زا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ ،هﺪﺷ دروآﺮﺑ ددﺮﮔ
.
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻜﻨﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺪﻫد
ﻚﻤﻧ رد ﻦﻴﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺖﻈﻠﻏ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﻮﻴﺟ و ﻚﻴﻨﺳرآ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻚﻤﻧ يﺎﻫ
ﺑ ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﺑ و هدﻮﺑ ﻻﺎﺑ ،دﻮﺟﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴ
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . رد ﺎﻬﻧآ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و تاﺰﻠﻓ ﺮﻳﺎﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﺎﻣا
ﻚﻤﻧ
توﺎﻔﺗ نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ هﺪﺸﻧ ﻪﻴﻔﺼﺗ و هﺪﺷ ﻪﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ دوﺪﺣ ﻦﻳا زا و ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو يراد .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،مدﺮﻣ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻲﻟﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫ
ﻴﻔﺼﺗ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ دﻮﺒﻬﺑ هدﺎﻣآ و ﻪ
راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻚﻤﻧ يزﺎﺳ
ﺪﻧﺮﻴﮔ . يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
هرﺎﻤﺷ ﺎﺑ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا 289203
رد ﻪﻛ ﺖﺳا
يروﺎﻨﻓ و تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ مﺮﺘﺤﻣ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺘﻴﻤﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ نﺎﻬﻔﺻا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻣ ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ﻦﻳا زا ﻪﻠﻴﺳﻮﻨﻳﺪﺑ ددﺮﮔ
.
References
1- Jahed Khaniki GhR, Dehghani MH, Mahvi AH, Nazmara S. Determination of trace metal contaminants in edible salts in Tehran (Iran) by atomic absorption spectrophotometry. J Bio Sci 2007;7(5):811-4.
2- Muñoz O, Bastias JM, Araya M, Morales A, Orellana C, Rebolledo R, et al. Estimation of the dietary intake of cadmium, lead, mercury, and arsenic by the population of Santiago (Chile) using a Total Diet Study. Food chemic toxico 2005;43(11):1647-55.
3- Voutsa D, Samara C. Dietary intake of trace elements and polycyclic aromatic hydrocarbons via vegetables grown in an industrial Greek area. sci Total Environ 1998;218(2-3):203-16.
4- Soylak M, Peker DS, Turkoglu O. Heavy metal contents of refined and unrefined table salts from Turkey, Egypt and Greece. Environ monitor ass 2008;143(1):267-72.
5- Islam EU, Yang X, He Z, Mahmood Q. Assessing potential dietary toxicity of heavy metals in selected vegetables and food crops. J Zhejiang Uni Sci B 2007;8(1):1-13.
6- Singh A, Sharma RK, Agrawal M, Marshall FM. Health risk assessment of heavy metals via dietary intake of foodstuffs from the wastewater irrigated site of a dry tropical area of India. Food chemic toxico 2010;48(2):611-9.
7- Zheng N, Wang Q, Zhang X, Zheng D, Zhang Z, Zhang S. Population health risk due to dietary intake of heavy metals in the industrial area of Huludao city, China. Sci Total Environ 2007;387(1-3):96-104.
8- Steinhauser G, Sterba JH, Poljanc K, Bichler M, Buchtela K. Trace elements in rock salt and their bioavailability estimated from solubility in acid. J Trace Elemt Med Bio 2006;20(3):143-53.
9- He FJ, MacGregor GA. Reducing population salt intake worldwide: from evidence to implementation. J Progres cardiovascular disease 2010;52(5):363-82.
10- Ireland DM, Clifton PM, Keogh JB. Achieving the Salt Intake Target of 6 g/Day in the Current Food Supply in Free-Living Adults Using Two Dietary Education Strategies. J Am Diet Associ 2010;110(5):763-7.
11- Amorim FAC, Ferreira SLC. Determination of cadmium and lead in table salt by sequential multi-element flame atomic absorption spectrometry. J Talanta 2005;65(4):960-4.
12- Peker DSK, Turkoglu O, Soylak M. Dysprosium (III) hydroxide coprecipitation system for the separation and preconcentration of heavy metal contents of table salts and natural waters. J hazard Material 2007;143(1- 2):555-60.
13- Cheraghali AM, Kobarfard F, Faeizy N. Heavy Metals Contamination of Table Salt Consumed in Iran. J Pharmaceutical Research 2010;9(2):129-32.
14- ISIRI. Sodium Chloride Determination of Total Cadmium Content by Flame Atomic Adsorption Spectrometric Method. Islamic Republic of IRAN: Institute of Standards and Industrial Research 1992.[Persian]
15- Malakootian M, Yaghmaeian K, Meserghani M, Mahvi A, Daneshpajouh M. Determination of Pb, Cd, Cr and Ni contamination in imported Indian rice to Iran. Iranian Journal of Health and Environment. 2011;4(1):77- 84. [Persian]
16- Codex standard for food grade salt, CX STAN 150-1985-Amend.3-2006,1-7.
17- Food & Feed-Maximum limit of heavy metals, 1st. Edition.Islamic Republic of Iran: Institute of Standards and Industrial Research (2009).
18- Mahan LK, Escott-stamp. Krouse’s food and the nutrition care process.13th ed. St.Louis:Elsevier standards, Philadelphia, USA.2012;111-114.
19- Joint FAO/WHO exoert committee on food additives. Sixty-first meeting, Rome,2003.
20- Evaluation of certain food additives and contaminents. 41th Report of Joint FAO/WHO Committee on Food Additives, Geneve, Switzerland, 1993.
Determining Contamination of Heavy Metals in Edible Salts of Isfahan Market in 2011
Pourgheysari H (MSc)1, Moazeni M (BSc)2 , Ebrahimi A (PhD)3 , Khodabakhshi A (PhD)4
1. MS.c Student in Environmental Health Engineering, Isfahan University of Medical Sciences 2. BS Student in Environmental Health Engineering, Isfahan University of Medical Sciences
3. Corresponding Author: Assistant Professor Department of Environmental Health Engineering, Isfahan University of Medical Sciences
4. Assistant Professor Department of Environmental Health Engineering, Shahrekord University of Medical Sciences
Abstract
Introduction: Heavy metals like Cadmium, Arsenic, Lead and Mercury are regarded as the most common heavy metals in the environment which can enter the food chain via various routs and may cause a great number of disorders within humans. Besides these heavy metals, such metals as Zinc and Copper can be dangerous in excess amounts. Edible salt, as one of the main additives, can contain these heavy metals. Hence, this study aimed to determine the contamination of heavy metals in edible salts of Isfahan market in 2011.
Method: In this descriptive cross-sectional study, 15 packets of refined table salt and 5 packets of unrefined ones were analyzed. Accuracy of the analysis was assured through repeated analysis of five samples. The heavy metal contents of salts were measured via a flameless Atomic Absorption Spectrophotometer (FAAS) and Inductively Coupled Plasma (ICP). Moreover, SPSS software was applied to analyze the data utilizing t-test.
Results: The mean concentrations of Cd, Pb, As, Hg, Cu and Zn in the refined table salt were 0.15, 0.57, 0.69, 0.061, and 0.87µg/g, whereas their mean concentrations were reported 6.34, 0.16, 0.61, 0.63, 0.058, 0.86 and 7.53 µg/g, respectively in the unrefined salt.
Conclusions: The study findings demonstrated that Arsenic and Mercury concentrations mean were reported higher than the standard in the available salt samples, whereas the concentrations of other heavy metals were observed lower than this extent in the refined and unrefined salts. Furthermore, no significant difference was observed between mean concentrations of heavy metals in refined and unrefined edible salts. The estimated amount of provisional tolerable weekly intake (PTWI) of these heavy metals was observed below the amount indicated by the guideline values. However, utilizing suitable methods is necessitated in order to remove the mentioned pollutants of edible salt.
Keywords: Heavy metals; ICP; PTWI; Refined / unrefined salt
