نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ باﻮﺧ تﻻﻼﺘﺧا دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ
نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
يﺮﺿﺎﺣ ﻢﻈﻋا
،1
يداز حﺮﻓ ﺎﺿر ﺪﻴﻤﺣ 2
1 . لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﻣﻮﻤﻋ
، دﺰﻳ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻦﻔﻠﺗ سﺎﻤﺗ : 09134500378 Email:[email protected]
2 . ﺖﺷاﺪﻬﺑ سﺎﻨﺷرﺎﻛ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ ود دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد لﺎﺳ ﻢﻫدرﺎﻬﭼ
هرﺎﻤﺷ : مود
ﺮﻴﺗ و دادﺮﺧ 1394
ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ 50 :
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
21 / 12 / 1392
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
5 / 3 / 1393 هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ: ﺐﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺪﻌﺘﺴﻣ يرﺎﻛ .
ﻪﺑ ﻪﻓﺮﺣ يﺎﻫﺎﻄﺧ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رﻮﻈﻨﻣ ،يا
ﻢﻴﻟﺎﻌﺗ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ دﻮﺷ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ
. فﺪﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ
شزﻮﻣآ ﻲﺸﺨﺑ ﺮﺛا
نارﺎﺘﺳﺮﭘ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ رد يرﺎﻛ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﺗ
ددﺮﮔ هوﺮﮔ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ:
ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ شور ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ
Field Trail حﺮﻃ ﺎﺑ
after and before هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا .
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
يﺎﻫ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد )و
The Epworth Sleepiness Scale (ESS
، SMII (
SleepMed Insomnia Index) (Insomnia Severity Index)ISIو
ﺪﺷ يروآ ﻊﻤﺟ .
اﺪﺘﺑا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ 207 نارﺎﺘﺳﺮﭘ زا ﺮﻔﻧ ﻊﻳزﻮﺗ
و اﺪﻌﺗ ﺪﺻ د 100 زا ﺲﭘ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ رﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﻔﻧ
يراﺰﮔﺮﺑ 4 ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﺴﻠﺟ 66
ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا
راﺰﻓا مﺮﻧ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ درﻮﻣSPSS
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ : زا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ 207
رﺎﺘﺳﺮﭘ 3 / 48 % باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ياراد ﺪﻧدﻮﺑ
. ﻫ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤ
ﻮﺘﻛﺎﻓ ﺎﺑ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺖﻴﻌﺿو ﻫر
ﺖﺑﻮﻧ عﻮﻧ ،ناﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ ،يرﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻦﺳ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻳﺎ
ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و يرﺎﻛ دراﺪﻧ راد
. رد ﻲﺳرﺮﺑ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻪﻄﺑار
ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ هرود زا ﺪﻌﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺖﻴﻌﺿو
ﻲﺷزﻮﻣآ ﻪﺘﻓﺎﻳ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
055 / 0 P=
رﻮﻃ ﻪﺑ طﺎﺒﺗرا ﻦﻳا ﻲﺒﺴﻧ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد .
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
،نارﺎﺘﺳﺮﭘ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا يﻻﺎﺑ عﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ:
ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يﺎﻬﻴﮔﮋﻳو نﻮﭽﻤﻫ يﺮﮕﻳد
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻂﻴﺤﻣ و
ﻲﻜﺷﺰﭘ ناور تﻻﻼﺘﺧا ﺮﻴﻈﻧ
ﻲﮔدﺮﺴﻓا و باﺮﻄﺿا ﺰﻴﻧ دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ .
ًﺎﻨﻤﺿ
ﻧ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ هدﻮﺒ
شور ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد ﺪﻳﺎﺑ و يرﺎﺘﻓر نﺎﻣرد يﺎﻫ
- رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ،يرﺎﻛ ﺖﺑﻮﻧ ،باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ،باﻮﺧ لﻼﺘﺧا:
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يزور ﻪﻧﺎﺒﺷ ﻪﺧﺮﭼ رد ﻢﻬﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ باﻮﺧ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ياﻮﻗ يزﺎﺳزﺎﺑ )
1 ( . رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا
صﺎﺼﺘﺧا باﻮﺧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز زا مﻮﺳ ﻚﻳ دوﺪﺣ ﻂﺳﻮﺘﻣ
ءﻮﺳ رﺎﺛآ ،باﻮﺧ زا ﺖﻴﻣوﺮﺤﻣ و لﻼﺘﺧا ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ و ﺪﻨﻫد ﻲﻣ و ﻢﺴﺟ ﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ آ ناور
ﺎﻬﻧ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﺷاﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺧ .
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺪﻳﺪﺷ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻪﺑ باﻮﺧ زا ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺖﻴﻣوﺮﺤﻣ
ﺪﻣﺎﺠﻧا ﻲﻣ گﺮﻣ ﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻤﺴﺟ )
2 .(
ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺢﺷﺮﺗ ﺪﺷر نﻮﻣرﻮﻫ نﺪﺑ رد باﻮﺧ لﻮﻃ رد ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ار ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ و ﻲﻋﺎﻓد ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﻴﺳ نﻮﻣرﻮﻫ
ﻛ ﻲﻣ ﺪﻨ ) 3 (.
رﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
باﻮﺧ ﻲﮕﺘﻔﺷآ
ددﺮﮔ . ﻪﺑ
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ باﻮﺧ ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ يﺎﻬﺷور زا يوﺮﻴﭘ مﺪﻋ حﻼﻄﺻا ﻦﻳا زا رﻮﻈﻨﻣ و زا
ﻪﻠﻤﺟ ﻪﻛ ﺖﺳا باﻮﺧ و يراﺪﻴﺑ لﻮﻤﻌﻣ تﺎﻋﺎﺳ ﺖﻳﺎﻋر مﺪﻋ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ار نﺪﻴﺑاﻮﺧ .
يرﺎﻛ ﺖﺑﻮﻧ طﺮﻔﻣ ﻲﮔدﻮﻟآ باﻮﺧ و ﺐﺷ ﻲﻃ رد ﻲﺑاﻮﺧ ﻲﺑ ﺚﻋﺎﺑ
ددﺮﮔ ﻲﻣ زور لﻮﻃ رد .
ﻲﮕﺘﻔﺷآ زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ يرﺎﻛ ﺖﺑﻮﻧ
تﻼﻜﺸﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺰﻴﻧ و باﻮﺧ يﺎﻫ ﺮﻴﻈﻧ
باﻮﺧ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ثداﻮﺣ زوﺮﺑ
ﺖﺑﻮﻧ مرﺪﻨﺳ ﺮﺗ ﺪﻳﺪﺷ دراﻮﻣ رد و ﻪﻧﺎﺒﺷ رﺎﻛ تﺎﻋﺎﺳ رد ﻲﮔدﻮﻟآ دﻮﺷ يرﺎﻛ )
4 .(
اﺮﺟا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و باﻮﺧ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ رﺎﻛ ي
دراد ﻲﻧﻻﻮﻃ ﻪﭽﺨﻳرﺎﺗ .
لﺎﺳ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻃ 1986
ﻂﺳﻮﺗ
تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ و مواﺪﻣ يراﺪﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ تﺮﺒﻠﻴﮔ و ﻚﻳﺮﺗﺎﭘ )
90 ﺖﻋﺎﺳ ( ﺶﻨﻛاو نﺎﻣز ﺶﻳاﺰﻓا ،ﻲﺴﺣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻈﻓﺎﺣ و ﻲﺘﻛﺮﺣ ﺖﻋﺮﺳ ﺶﻫﺎﻛ و كﺮﺤﻣ ﻪﺑ )
5 .(
ﻞﻴﻟد نارﺎﻛ ﺖﺑﻮﻧ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﻫر ياﺮﺑ ﻲﻌﻳﺎﺷ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ داﺮﻓا ﻪﻧﻮﮕﻨﻳا رد رﺎﻛ ندﺮﻛ .
ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد
رد ﻲﺣور ﻲﻤﺴﺟ تﺎﻳﺎﻜﺷ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ نارﺎﻛ ﺖﺑﻮﻧ زا ﻲﻤﻴﻧ زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ ﻪﺑ دﻮﺧ تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ و ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﻫر ار دﻮﺧ رﺎﻛ ،ﺮﻣا ياﺪﺘﺑا ﺪﻧدروآ يور ﻲﻳوراد نﺎﻣرد )
7
، 6 .(
ﮓﻨﺗﺎﮕﻨﺗ ﻪﻄﺑار ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺑ باﻮﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﺨﺑ رد ﻞﻏﺎﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد ﻪﻨﻴﺳ نﺎﻃﺮﺳ )
8 .(
ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ باﻮﺧ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻢﻧﺎﺧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ رد ﻲﺷراﻮﮔ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ و ﻲﻗوﺮﻋ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ ،ﺎﻫ نﺎﻃﺮﺳ
دﻮﺷ ﻲﻣ ) 10،9 ( ﻪﻧﺎﻴﻫﺎﻣ تدﺎﻋ يﺎﻫ ﻪﺧﺮﭼ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و
ددﺮﮔ ﻢﻈﻨﻣﺎﻧ )
12،11 .(
عوﺮﺷ ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺳ رد تﻼﻜﺸﻣ عﻮﻴﺷ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻦﻳا رد باﻮﺧ زا مﺎﮕﻨﻫ دوز نﺪﺷ راﺪﻴﺑ و باﻮﺧ مواﺪﺗ ،باﻮﺧ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ هوﺮﮔ )
13 .(
ار ﺐﺷ زا ﻲﺳﺎﭘ ﺪﻧرﻮﺒﺠﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ دور ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﺟرد ياراد ﺪﻨﺷﺎﺑ راﺪﻴﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا زا ﻲﺗﺎ
. ﻼﺘﺧا ل باﻮﺧ
دراد ﺖﻴﻤﻫا ﺮﻈﻨﻣ ود زا يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﻓﺮﺣ رد .
ﺖﺴﺨﻧ
، تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻪﻜﻨﻳا
لﻼﺘﺧا ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﻣﻼﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ باﻮﺧ
ﻞﻐﺷ ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا مود و دزاﺪﻧا ﺮﻄﺧ ﻪﺑ ار رﺎﺘﺳﺮﭘ و نارﺎﻤﻴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ
يدﺪﻌﺘﻣ ﺮﻄﺧ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ دراد
يﻼﺘﺑا نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﺑ
باﻮﺧ لﻼﺘﺧا
ﻲﻣ ددﺮﮔ ) 9 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا دراد ﺪﺼﻗ
ﺶﻧاد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ تﺎﺒﺟﻮﻣ ﺎﺗ
رد و دروآ ﻢﻫاﺮﻓ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻳاوز ﻪﺑ ار نﺎﻫوﮋﭘ
ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ يرﺎﻛ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﻳﺎﻬﻧ ددﺮﮔ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا زا .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ
Field Trail شور حﺮﻃ ﺎﺑ
after
and before هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا . هداد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ يﺎﻫ
و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد )
The Epworth Sleepiness Scale (
ESS ،
SMII (SleepMed Insomnia Index ) و
ISI (Insomnia
Severity Index) ﺪﺷ يروآ ﻊﻤﺟ
ﻪﻛ
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
،ناﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ ،ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻦﺳ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ هﺪﻧرادﺮﺑرد ﺖﺳا هدﻮﺑ يرﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ و ﻞﻐﺷ زا يﺪﻨﻣ ﺖﻳﺎﺿر ،يرﺎﻛ ﺖﻔﻴﺷ .
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ زا ﺶﻴﺑ هﺮﻤﻧ ﻪﻛESS
9 لﻼﺘﺧا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد باﻮﺧ .
درﻮﻣ ﺮﮕﻳد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ، يﻻﺎﺑ هﺮﻤﻧ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣSMII 20
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﻪﻛISI
يﻻﺎﺑ هﺮﻤﻧ 15
درﻮﻣ ،ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا .
ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ لﻼﺘﺧا ياراد نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﻴﻠﻛ
ﻲﻤﺴﺟ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻛ باﻮﺧ )
ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ -
،ﻲﻗوﺮﻋ
عﺮﺻ و ﻢﺳآ (
و رﺎﮕﻴﺳ فﺮﺼﻣ ﻪﻘﺑﺎﺳ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﻣﺰﻣ ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ﺎﻳ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ار روآ باﻮﺧ يﺎﻫوراد زا ﻢﻈﻨﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ،
.
ﻦﻴﺑ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﺶﻫوﮋﭘ لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد 207
نارﺎﺘﺳﺮﭘ زا ﺮﻔﻧ
ﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ ﺪﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺳ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ود رد ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ و
باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،
هﺮﻤﻧ 3 ناﻮﻨﻌﺑ ،ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ار ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﻳ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ياراد نارﺎﺘﺳﺮﭘ .
ﻲﻃ رﻮﺑﺰﻣ هوﺮﮔ 4
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺖﺤﺗ ﻪﺘﻋﺎﺳ ﻚﻳ ﻪﺴﻠﺟ .
ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ يﺪﻌﺑ تﺎﺴﻠﺟ رد و ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻓرﺎﻌﻣ ﻪﺑ لوا ﻪﺴﻠﺟ ﺮﮔ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺖﻓ
. ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺎﻨﻤﺿ
نارﺎﺘﺳﺮﭘ زا ﻲﻫوﺮﮔ رﺎﻴﺘﺧا رد نوﺪﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺪﺷ هداد شزﻮﻣآ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺸﻧ سﻼﻛ رد ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﻪﻛ .
ﻦﻴﺑ مود رﺎﺑ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﺖﻔﻫ ﺖﺷﺬﮔ زا ﺲﭘ ،مﺎﺠﻧاﺮﺳ شزﻮﻣآ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻪﻛ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ هرود رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻮﺑ هدﺮﻛ اﺮﺟا ار هﺪﺷ هداد ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺪﺷ ﻊﻳزﻮﺗ ،ﺪﻧد
ﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ لوا رود زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
راﺰﻓا مﺮﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ هداد وSPSS
ﺶﻳاﺮﻳ 20 زا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ و ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ
نﻮﻣزآ Pair T test و
ANOVA هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﻳدﺮﮔ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺪﻧا هﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺶﺨﺑ ود رد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ :
ﺶﺨﺑ رد
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا لوا
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد .
ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا مود ﺶﺨﺑ رد و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ شزﻮﻣآ زا
هﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺖﺳا . يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻚﻳ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ،ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺎﻫ
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ .
نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺖﻳﺮﺜﻛا ﻪﻛ )
8 /
٪48 ( ﻲﻨﺳ هدر رد 40
- 31 راﺮﻗ لﺎﺳ
ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا و ﺪﻧراد 9
/
٪89 ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ نﺎﻧز ار نﺎﻧآ زا .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 5 ،
/
٪86 و ﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻦﻴﻠﻫﺎﺘﻣ ار يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا
5 /
٪59 ﻪﻜﻨﻳا ﺎﻳ و ﺪﻧا هدﻮﺑ ﺪﻧزﺮﻓ ﻚﻳ ياراد نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ زا
ﻪﺘﺷاﺪﻧ يﺪﻧزﺮﻓ ﺪﻧا
. ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺮﮕﻳد زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺎﻫ
نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ زا ﻲﻤﻴﻧ )
2 /
٪65 ( و ﻪﺘﺷاد ﺖﻳﺎﺿر دﻮﺧ ﻞﻐﺷ زا
63 /
٪53 ﻴﺑ يرﺎﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ياراد نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ زا ﺶ
زا ﺮﺗ 11 لﺎﺳ
ﺪﻧا هدﻮﺑ .
لوﺪﺟ 1 : تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد
يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻞﻛ
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد
ﺖﻴﺴﻨﺟ نز
186
9 / 89
دﺮﻣ 21
1 / 10
ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو
دﺮﺠﻣ 28
5 / 13
ﻞﻫﺎﺘﻣ 179
5 / 86
يرﺎﻛ ﺖﻔﻴﺷ
ﺖﺑﺎﺛ 37
9 / 17
ﺮﻴﻐﺘﻣ 170
1 / 82
ﻦﺳ 29
- 20 78
7 / 37
40 - 31 101
8 / 48
50 - 41 28
5 / 13
يرﺎﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ
ﺮﻳز 10 لﺎﺳ 96 37 / 46
يﻻﺎﺑ 11 لﺎﺳ 111 53 / 63
ناﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ
1 - 0 123
5 / 59
4 - 2 84
5 / 40
ﻞﻐﺷ زا يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر ﻪﻠﺑ
135
2 / 65
ﺮﻴﺧ 72
8 / 34 ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻫد
نﺎﻴﻣ زا 207 يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻔﻧ
3 /
٪48 باﻮﺧ لﻼﺘﺧا رﺎﭼد نﺎﻧآ زا ﺪﻧا هدﻮﺑ
ﻪﻛ هوﺮﮔ ﻦﻳا زا
٪41
،ﺪﻳﺪﺷ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا
٪34
،ﻂﺳﻮﺘﻣ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا
٪22 لﻼﺘﺧا
ﺎﻬﻨﺗ و ﻒﻴﻔﺧ باﻮﺧ
٪3 ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﺪﻳﺪﺷ ﻲﻠﻴﺧ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا .
ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ناﺰ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا آ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣ
باﻮﺧ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ، 2
،ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪﻫد
رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻌﺑ
شزﻮﻣآ زا ﺮﺘﻤﻛ
زا ﻞﺒﻗ
باﻮﺧ لﻼﺘﺧا نﺪﺷ ﺮﺘﻬﺑ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ شزﻮﻣآ زا نآ ﺖﺳا ﻲﺷزﻮﻣآ هرود زا ﺪﻌﺑ رد ﺎﻫ .
لوﺪﺟ 2 : و ﻞﺒﻗ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ناﺰﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ ﻲﺗ نﻮﻣزآ
زا ﺪﻌﺑ آ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣ
ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻣز
داﺪﻌﺗ ﮕﻧﺎﻴﻣ هﺮﻤﻧ ﻦﻴ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا
فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ
شزﻮﻣآ زا ﻞﺒﻗ
66 11
/ 52 300 / 9
شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ
66 23
/ 50 330 / 10
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا 05
> / 055 P= / ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﻪﭼ ﺮﮔ
يراد ﻦﻴﺑ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺖﻴﻌﺿو دﻮﺟو شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ
ندﻮﺑ ﻚﭼﻮﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻟو ،دراﺪﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻲﻣP
رﻮﻃ ﻪﺑ طﺎﺒﺗرا ﻲﺒﺴﻧ
ﺖﺳا راد ﻲﻨﻌﻣ .
ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
يدازآ ﻪﺟرد رد هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﺗ 65
ﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﺑاﺮﺑ 954
/ 1 ﻲﺗ زا و
ﻲﻨﻌﻳ ،ﻲﺗ لوﺪﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ 671
/ 1 ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺘﮔرﺰﺑ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ توﺎﻔﺗ
زﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ رد يراد ﻲﻨﻌﻣ ش
هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ رد باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻫ
.
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ،
لوﺪﺟ 3
،ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
زا نﻮﻣزآ 05 / ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ .
دﻮﺷ ﻲﻤﻧ در ﺮﻔﺻ ضﺮﻓ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
. ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﻨﻌﻳ
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هوﺮﮔ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا دراﺪﻧ دﻮﺟو شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ رد .
لوﺪﺟ 3 : رﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا هﺮﻤﻧ ﺶﻫﺎﻛ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻲﺳ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻔﻟﻮﻣ
داﺪﻌﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا هﺮﻤﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻞﻗاﺪﺣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ
ﻦﺳ 29
- 20 25
160
/ 3 153
/ 8 16
- 26
49 - 30 41
097 / 1 592
/ 7 13
- 24
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 66
878 / 1 812
/ 7 16
- 26
302 /
=0 P
ﺖﻴﺴﻨﺟ نز
63
87
/ 1 769
/ 7 16
- 26
دﺮﻣ 3
2
583
/ 10 10
- 10
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 66
87
/ 1 812
/ 7 16
- 26
978 /
=0 P
ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو
دﺮﺠﻣ 8
87 / 2 93
/ 5 9
- 8
ﻞﻫﺎﺘﻣ 58
74 / 1 06
/ 8 16
- 26
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 66
87
/ 1 81
/ 7 16
- 26
704 /
=0 P
يرﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﺮﻳز 10 لﺎﺳ 13 69
/ 2 72
/ 5 9
- 12
يﻻﺎﺑ 11 لﺎﺳ 53 67
/ 1 27
/ 8 16
- 26
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 66
87 / 1 81
/ 7 16
- 26
679 /
=0 P
يرﺎﻛ ﺖﻔﻴﺷ
ﺖﺑﺎﺛ 7
1
- 21
/ 13 13
- 24
ﺮﻴﻐﺘﻣ 59
22
/ 2 01
/ 7 16
- 26
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 66
87
/ 1 81
/ 7 16
- 26
306 /
=0 P
ناﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ
1 - 0 40
05 / 2 76
/ 7 16
- 26
4 - 2 26
61 / 1 03
/ 8 10
- 24
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 66
87
/ 1 81
/ 7 16
- 26
827 /
=0 P
ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
ﻪﻠﺑ 39
47 / 2 84
/ 8 16
- 26
ﺮﻴﺧ 27
1 06
/ 6 11
- 10
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 66
87
/ 1 81
/ 7 16
- 26
451 /
=0 P
ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و
درﻮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ناﺰﻴﻣ ،ﺪﺷ ﺮﻛذ ﻼﺒﻗ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ ﻲﺷزﻮﻣآ هرود زا ﺪﻌﺑ رد ﻲﺳرﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ )
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ :
11 / 52 ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد 23
/ 50 ( ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺎﻣا
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﺒﺴﻧ .
باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﻦﺘﺷاد ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺶﻨﻴﺑ مﺪﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ
رد ﻲﻠﻣﺎﻋ
ﺎﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺪﺷ
. ﻞﻤﻋ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ زا ﻪﻛ ﻲﻫﺎﻔﺷ ﺶﺳﺮﭘ رد
دﻮﺧ ﻞﻜﺸﻣ ﻪﺑ نﺎﻧآ زا يرﺎﻤﺷ ﺖﺸﮕﻧا داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺪﻣآ
ﺘﺷاد ﺶﻨﻴﺑ ﻪ
ﺪﻧدﻮﺑ دﻮﺧ ﻞﻜﺸﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻲﻫار لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و .
رد ﻦﻳا
دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ ﻚﺷﺰﭘ ﻪﺑ ﻢﻫ رﺎﺑ ﻚﻳ ﻲﺘﺣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻟﺎﺣ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻜﻧ ﻪﻌﺟاﺮﻣ دﻮﺧ باﻮﺧ ﺖﻴﻌﺿو .
ﻦﻳا زا ﻋ ور يرﺎﻜﻤﻫ مﺪ
ﺰﻴﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺟا هﺪﻧرادزﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ دﻮﺧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﻓﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ .
رد ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻦﻳا ﺮﮔا ﺪﻳﺎﺷ
دﻮﺷ هداد شزﻮﻣآ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺰﺟ ﻪﺑ ﺮﮕﻳد يﺎﻬﻫوﺮﮔ
، لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
نارﺎﻤﻴﺑ ياراد ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺐﻄﻣ ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻜﺷ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﻛ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ، ﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺪﻫد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا يﺮﺗ بﻮﻠﻄ .
ﻚﻳ مﺰﻠﺘﺴﻣ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ياﺮﺟا ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا راﻮﺷد يرﺎﻛ نآ دﺎﺠﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ هدﻮﺑ
ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ داﺮﻓا دﻮﺧ يرﺎﻜﻤﻫ
.
،اﺮﻳز ﻦﺘﺷاد و رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﮓﻨﻫﺮﻓ
ﺎﻳ ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺧﺮﺑ مدﺮﻣ ياﺮﺑ هﺮﻣزور ﻲﮔﺪﻧز رد يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻨﭼ ﺎﻫﺮﻬﺷ هدﺎﺘﻔﻴﻧ ﺎﺟ ناﺪ
ﺖﺳا .
ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻪﻜﻴﺗرﻮﺻ رد
تﺎﻜﻧ رﺮﻜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ و دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ يﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﺴﻠﺟ ﻲﻃ باﻮﺧ ﻪﺘﺷاد داﺮﻓا رﺎﺘﻓر ﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،دﻮﺷ دﺰﺷﻮﮔ مزﻻ ﺪﺷﺎﺑ . ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺐﻠﻏا ﻲﻧﺎﻣرد شور ﻦﻳا رد ﻪﻠﺻﺎﺣ دﻮﺒﻬﺑ ،ﺎﻨﻤﺿ
هرﺎﺒﻜﻳ ﺪﻫد ﻲﻤﻧ نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ .
ﻦﻳا زا نارﺎﺘﺳﺮﭘ ور ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﺎﻜﺘﺸﭘ و هﺰﻴﮕﻧا ياراد ﺪﻳﺎﺑ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ يﺮﻴﮕﻴﭘ ار نﺎﻣرد ﺎﺗ .
شور ﻪﺑ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﻪﻴﻜﺗ ﺮﮕﻳد ﻪﻠﺌﺴﻣ
ﺖﺳا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻜﻧ ﺖﻳﺎﻋر ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻧﺎﻣرد وراد يﺎﻫ .
ﻦﻴﻤﻫ
تﺎﻜﻧ ﺰﻴﻣآ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺟا زا ﻊﻧﺎﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ دﺎﻤﺘﻋا مﺪﻋ دﻮﺷ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ .
ﺟا هار ﺮﺳ ﺮﺑ دﻮﺟﻮﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ياﺮ
ﻪﻧﺎﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ لﺰﻨﻣ رد باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ناﺪﻧزﺮﻓ ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻴﺳر ،يراد
ﺑ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﻳﺎﺳو ﻪ
ﺶﺨﺑ ﻪﻛ نز نارﺎﺘﺳﺮﭘ ياﺮﺑ هﮋﻳو
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻢﻈﻋا ﺮﺑ يﺮﮕﻳد ﻞﻣﺎﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ،ﺪﻨﻫد
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ هداد شزﻮﻣآ تﺎﻜﻧ ﻲﻓﺎﻛ ياﺮﺟا مﺪﻋ .
ﻦﻳا ﺮﮕﻳد ﻪﻠﺌﺴﻣ
نﺎﻧآ دﻮﺧ لﺮﺘﻨﻛ زا جرﺎﺧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ يرﺎﻛ ﺖﺑﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻨﻛ ﻲﻣ قﺮﻓ ﺮﮕﻳد هﺎﻣ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﻣ زا و ﺖﺳا .
ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا
ﺪﺷﺎﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻓﺎﻛ ياﺮﺟا ﺮﺑ ﻲﻌﻧﺎﻣ .
ﻔﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻢﻴﻫﺎ
ضﺮﻌﻣ رد زور لﻮﻃ رد ﺪﻳﺎﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﻌﻴﺒﻃ رﻮﻧ .
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا
و ﺖﺳا ﺪﻴﺷرﻮﺧ رﻮﻧ و هﺮﺠﻨﭘ زا رود يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ياﺮﺟا ﻊﻧﺎﻣ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ .
ﻲﺷزﻮﻣآ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻦﻜﻤﻣﺎﻧ نآ ياﺮﺟا ﻪﻛ يﺮﮕﻳد
زا باﻮﺧ ﺮﺘﺴﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻧﺎﺧ ﻪﺑ رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ .
ﻂﻴﺤﻣ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ قﻮﻓ دراﻮﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﻪﺘﺷاﺪﻧ نﺪﻴﺑاﻮﺧ ياﺮﺑ ﺖﺣار ﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ رﺎﻛ ﻴﻔﻣ نﺪﻴﺑاﻮﺧ زا ﻊﻧﺎﻣ ﻂﻴﺤﻣ ياﺪﺻو ﺮﺳ ﺎﻳ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻚﺸﺗ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺪ
ددﺮﮔ . نﺪﻴﺷﻮﻧ ،ﺖﺳا ﺞﻳار ناﺮﻳا رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد تدﺎﻋ
ﺖﺳا باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ ﺮﻳﺎﻐﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺎﭼ دﺎﻳز .
ﺖﻴﻌﺿو ﺎﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻦﻴﺑ راد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار دﻮﺟو مﺪﻋ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ يدﺪﻌﺘﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا .
وﮋﭘ رد زﺎﻳرﺎﻓ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫ
"
ﻲﺘﻧﺮﺘﻨﻳا شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺮﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ
ﺎﻴﻨﻴﺟﺮﻳو
"
لﺎﺳ رد 2012 ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﭼ ﺮﮔ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ،
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا شزﻮﻣآ ﻖﻳﺮﻃ زا باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ زا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ،ﺖﺳا ﻲﻟو
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ نﺎﻧآ رد باﻮﺧ تﻼﻜﺸﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ
) 14 .(
ﭘ
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻓﺎﻛ هﺰﻴﮕﻧا ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﻪﺑ ار ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﺮﮕﺸﻫوﮋ
ﺖﺳا هداد ﺖﺒﺴﻧ تدﺎﻋ ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا ﺖﻬﺟ .
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺮﮕﻳد ﻪﻧﻮﻤﻧ
رداﺮﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا -
لﺎﺳ رد نﺎﻴﻧاﺪﻧز يور ﺮﺑ ﺰﺟﺎﻫ 2007
ﺎﺑ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا دراﺪﻧﺎﺘﺳا دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺗ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر باﻮﺧ لﻼﺘﺧا دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ يﺮﻴﺛ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ نﺎﻴﻧاﺪﻧز )
15 .(
ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ يروﺮﻣ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
لﺎﺳ رد شرﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻜﺴﻧﺎﭙﺘﺳا
2003 ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
رد باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا 24
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ
ﺪﻴﻳﺎﺗ رد ﻲﻓﺎﻛ ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ هداد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ و هﺪﺷ هداد زﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺳد رد ﻲﺑاﻮﺧ ﻲﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ش
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ ) 16 .(
رد نارﺎﻜﻤﻫ و نﺪﻧﻼﺑ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻚﻳ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يروﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
"
ﺎﻳآ
؟ﺖﺳا ﻖﻓﻮﻣ باﻮﺧ تﻻﻼﺘﺧا دﻮﺒﻬﺑ رد باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ
"
باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﻪﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﺎﻬﻧآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا و ﺘﺧادﺮﭘ
ﺪﻨ . رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺶﻳاﺰﻓا باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد داﺮﻓا ﺶﻧاد ،دراﻮﻣ ﺮﺜﻛا ﺎﻫ نآ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ دﻮﺒﻬﺑ و رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﺎﻣاﺰﻟا ﺎﻣا ، هداد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺮﺠﻨﻣ )
17 .(
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ نارﺎﻜﻤﻫو ﻲﻨﻤﻬﺑ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﻫوﮋﭘ
"
ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻬﺑ ﻲﻧاور شزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
نارﺎﻤﻴﺑ باﻮﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪ
ﺎﺴﻓ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺘﻟود يﺎﻫ هﺎﮕﻧﺎﻣرد رد ﻲﺑاﻮﺧ ﻲﺑ رﺎﭼد 1392 - 1391 ” يور ﺮﺑ 98
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﻫاﺮﻤﻫ زا ﺮﻔﻧ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺎﺴﻓ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺘﻟود يﺎﻫ هﺎﮕﻧﺎﻣرد ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و ثرﻮﭘا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ .
ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ،ﻦﺳ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا
يا ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ و ﻞﻐﺷ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ،ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو
دﻮﺟو راد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺎﺑ ﻲﻤﺴﺟ
دراﺪﻧ ) 18 .(
هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﺖﺳا .
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ زا ﺪﻌﺑ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ
هدﻮﺒﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎﻣا ،ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ شزﻮﻣآ ﺖﺳا . شزﻮﻣآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
هﺪﺸﻧ ﻪﻈﺣﻼﻣ يراد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
ﺖﺳا . يﺮﮕﻳد ﻞﻠﻋ ،نارﺎﺘﺳﺮﭘ رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا يﻻﺎﺑ عﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻲﺑاﺮﻄﺿا تﻻﻼﺘﺧا و رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﮔرا ﺖﻴﻌﺿو نﻮﭽﻤﻫ دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا .
ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ هوﻼﻌﺑ
شور ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد ﺪﻳﺎﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻧ ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ باﻮﺧ يرﺎﺘﻓر نﺎﻣرد يﺎﻫ -
ﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ دﻮﺷ ﻪ
. ﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ
- ياﺮﺑ يزﻮﻣآزﺎﺑ زﺎﻴﺘﻣا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا لﺎﻌﻓ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ياﺮﺑ هﺰﻴﮕﻧا دﺎﺠﻳا و ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ هرود رد ﺖﻛﺮﺷ
نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺮﺗ
-
لﻼﺘﺧا دﺎﺠﻳا رد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻚﻴﻣﻮﻧﻮﮔرا ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ
نارﺎﺘﺳﺮﭘ باﻮﺧ
- و نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﺑاﺮﻄﺿا تﻻﻼﺘﺧا ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا
باﻮﺧ لﻼﺘﺧا
رد باﻮﺧ لﻼﺘﺧا دﻮﺒﻬﺑ ﺎﺑ باﻮﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ طﺎﺒﺗرا ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﻧراد ﺶﻨﻴﺑ دﻮﺧ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻫوﺮﮔ .
ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ ﻞﺜﻣ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺐﻄﻣ ﻪﺑ باﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﺖﻳﺎﻜﺷ .
References
1-Kolagari S, Afsharmoghadam F, Mahyar A. Types of sleep disorders in nurses.Gorgan Medical Universtiy Scholarly Journal 2001; 3 (1) : 46-50. [Persian]
2- Shahsavand E, Mehrdad R, Sadeghniat Haghigi K. A study on distribution of sleep disorders in Tehran Imam Khomaini Hospital nurses. Uromieh Medical Journal 2001;12(3): 237-45. [Persian]
3-Savard J, Laroche L, Simard S, Ivers H, Morin, CM. Chronic insomnia and immune functioning.
Psychosomatic Medicine 2003; 65(2): 211-21.
4- Sadoc KB , Sadock VA. Comprehensive textbook of psychiatry. 8th ed. USA: Lippincott Williams and Wilkins; 2005.
5- Patrick GTW, Gilbert JA. Studies from the psychological laboratory of the University of Iowa: On the effects of loss of sleep. Psychological Review 1896; 3(5): 469.
6- MirMohammadi J, MehrParvar A, Kamali Z, Mostaghasi M. A study on relationship between shift working and sleepness in nurses. Scholarly Journal of Occpational Medicine 2012; 3(2): 31-8. [Persian]
7- Frese M, Okonek K. Reasons to leave shiftwork and psychological and psychosomatic complaints of former shiftworkers. Journal of Applied Psychology 1984; 69(3): 509.
8- Chang EWC, Tsai YY, Chang TW, Tsao CJ. Quality of sleep and quality of life in caregivers of breast cancer patient. Psycho‐Oncology 2007; 16(10): 950-5.
9- Schernhammer ES, Kroenke CH, Laden F Hankinson SE. Night work and risk of breast cancer. Epidemiology 2006; 17(1): 108–11.
10 Lie JA, Roessink J, Kjaerheim K. Breast cancer and night work among Norwegian nurses. Cancer Causes and Control 2006; 17(1): 39–44.
11- Savard J, Josee L, Laroche H, Liny S, Simard CM. Chronic insomnia and immune functioning.
Psychosomatic Medicine 2003; 65(2): 211–21.
12- Labyak S, Lava S, Turek F, Zee P. Effects of shift-work on sleep and menstrual function in nurses. Health Care for Women International 2002; 23(6–7): 703–14.
13- Shaver JL. Women and sleep. Nursing Clinics of North America 2002; 37(4): 707–18.
14- Farias, G. The Effects of an Online Sleep Hygiene Intervention on Students' Sleep Quality. Unpublished PhD dissertation, Norfolk State University, 2012.
15- Hodges-Crowder, Jennifer F. Evaluation of a sleep hygiene program to improve inmate sleep quality.Unpublished PhD dissertation, Louisiana Tech University, 2007.
16- Stepanski EJ, Wyatt JK. Use of sleep hygiene in the treatment of insomnia. Sleep medicine reviews 2003;7(3): 215-25.
17- Blunden S L, Chapman J, Rigney GA. Are sleep education programs successful? The case for improved and consistent research efforts. Sleep Medicine Reviews 2012; 16(4): 355-70.
18- Bahmani M, Hedayati A, NaghiZadeh M. Investigating the effect of Sleep hygeien education on sleep quality of insomniac patients in Fasa Medical University Clinics 2012-2013[MD thesis]. Fasa Medical University.2013.[Persian]
Investigating the Efficacy of Sleep Hygiene Education on Improving Sleep Disorders in Shahid Sadoughi Hospital Nurses
Hazeri A (MD)1, Farahzadi HR (BS)2 1.Corresponding author:MD,Islamic Azad University ,Yazd,Iran
2.BS in Public health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
Abstract
Introduction:Sleep disorder among the nursing profession should beconsidered as important for it can endanger the health and safety of the patients as well as the nurses. This study has investigated the connection between the sleep hygiene education and its impact on sleep disorder pattern among the nurses in Shahid Sadughi hospital in Yazd.
Methods:This is an analytical study with Field Trail method and pre- and post-style. Data were collected using a questionnaire consisting of demographic information, ESS, SMII, and ISI. In the first phase of the study, questionnaires were distributed among 207 nurses out of whom 100 nurses were diagnosed with sleep disorder.
Eventually after the training period, the data from 66 questionnaires were analysed, using SPSS20 software with Paired T-test and ANOVA.
Results:The first part of the findings showed that 48.3 percent of the nurses have sleep disorder. Findings also indicated that factors such as age, gender, marital status, work experience, number of children, type of shift work and job satisfaction did not have significant statistical impact on sleep disorder. The second part measured improvement of sleep disorders related to sleep hygiene education for nurses. Results revealed a better condition of sleep disorder among the participants after their education around sleep hygiene. Although there wasstatistically no significant relationship between pre- and post-training sleep disorder scores, given the small p-value it can be said that a marginal meaningful relationship does exist.
Keywords:sleep disorders, sleep hygiene, shift work, nurses
