BliHBMlBUOim
MOT VAI SUY NGHI VE HE THONG GIAO DUC QUOC DAN VIET NAM VOTI HE THONG GIAO DUC
QUOC DAN SINGAPORE
TS. NGUYEN THI HUONG Hoc Vlin Hdnh chinh
GiAo di^c Vi$t Nam dang doi mat vdi rat nhieu th^cti thCrc trong boi canti tiien nay. Da qua roi c^i thdi nhifng Mnh tich ve gi^o due ru ngCi bao nh^ quan ly va ca lihong it ngirdi dan. Ciu chuyen gido dijc vdi nhiing hoi chuong canh bao. sif xuSng d6c khong phanh cda chi so EDI da iam cho khong it ngifdi von c6 tam huySt vdi tlnh vifc nay tran trd. Bao y Iden ban ludn ve 'loi ra nao cho giao due Viet Nam?"; 'Di tim triet ly cho Gido due Viet Nam"; 'Gido due Viet Nam se di ve dau"... Qua thifc gido due dd din lijc phai lhay dSi. Tmng noi dung bai viel nay chung toi trinh bay ve he thong gido due quoc dan cOa Viet Nam va Singapore detham khao so sdnh...
I
He thong giao due quoc dan cua Viet• Nam
Lan theo ljch sff, he thdng giao due qude dan Viel Nam da di tff don glan, so khai den quy md, hoan thlfin hon, khdng ehi ddi vdi ehuong trinh giao due CO ban ma cdn dap ffng dffgc nhu cau hpc tap sudt ddi va ndng cao kien thffc cua ngffcn ddn.
Theo "Ludt gido due", he thdng giao due Viet Nam bao g6m giao due mam non ddnh eho tre tff 3 thang den 6 ludi; gido due pho thdng (Gdm bac ti^u hpc, tmng hpe co sd (THCS); trung hpc phd thfing (THPT)) dffpc thffc hifin Irong 12 nam; giao
due nghe nghiep gdm trung cap chuyfin nghiep (thffc hifin tff ba d^n bdn nam hpc doi vdi ngudi cd bang lot nghifip trung hpe ed sd, tff mpt den hai nam hpc ddi vdi ngffcn cd bang tdt nghifip trung hpc phd thdng); day nghe dffpc thuc hien dffdi mpt nam ddi vdi dao tao nghe trinh dd sd cap, tff mdt den ba nam ddi vdi ddo tao nghe trinh dp trung cap, trinh dp eao dang; gido due dai hpe gom cdc chuong trinh dao tao, eao dang, dai hpc, thac sTvd lien sT.
Cd the md hlnh hda he thdng giao due qude ddn (GDQD) Vifit Nam gial doan hien nay nhff sau:
H E T H O N G G D Q D V I E T N A M
Bsuiffi IfBWl G D THL/ONG X U Y E N
T C C N
x
G i a o due ,, nghe nghi§p D a y nghe
^
GD OAI H O C
\ t 1
t '~~~~-
\
G D M N ^ r :
^ ^ > ^ Tien sT
" > T h a c sT
^ X / * - 0 a i hoc
*• Cao diing
>-THPT : : ; ^ T H C S
^ ~ * ' G D tieu hoc ___—•- M a u giao
——K N h ^ tre
TAP CHi GIAO DUC LY LUAN - SO 195 (4/2013) 73
Nhin vdo mfi hinh hd thfing giao due qufic ddn trfin, cd thfi thi'y nfin giio due Vifit Nam dang efi gang dfi thflc hidn vai trd "tru edt" trong vide dim bio vfi ndng eao chit Iffong ngufin nhdn lire, thda mdn nhu cau hpe tap sufit ddi cfla ngffdi dfin. Bdn eanh dd, gido due Viet Nam cung chflng td si; da dang trong cic hinh thflc dao tao, eoi trpng cdc loai hinh ddo tao khic nhau va ehu trpng ei vide trang bi tri thffc eung nhfl dao tao nghfi nghidp.
Tuy nhidn cflng cfi thfi thi'y rit rd, v(S hd thfing giio due dang hifin hdnh, hpc sinh sau khi dat trinh dfi phfi cip giio due, vide tiep tuc hpe Ifin cap ddo tao cao hon hay "re ngang" theo chuong trinh giao due nghe nghidp (bao gfim hpc trung cap chuydn nghidp hoac hpc nghe) la do ea nhdn hpc sinh hoae gia dinh lfla chpn. Ddy la van dfi kha "ndng" va khifin khong it hpe sinh va gia dinh ban khoan, gay i p Ifle Idn c i cfing dfing xa hpi.
Phii ndi thdm rang, Viet Nam cung nhfl nhifiu nfldc phffong Ddng khac, do chju inh hfldng eua tfl tfldng Nho giao nen rit eoi trpng ehuydn hpc hanh, thi efl. Vdi nhifiu gia dinh, hpe hanh trd thanh co hfii duy nha't dfi "dfii dc«". Chua kfi sfl ki vpng eua nhifiu gia dinh dat vao eon eii, eoi thanh tich cua eon cai trong hpc tap la niem tfl hao eua gia dinh, tham chi c i ddng hp. Truyfin thfing hifiu hpe nhieu khi bj danh ddng v(!ri sfl
"hieu danh" da khifin khdng [t gia dinh tao sfle fip vdi con cai trong hpc tip. Thanh thfl ed nhflng hpc sinh, du khdng cd khi nang hoic khdng cd hflng thu hpc tap tiep, ed khuynh hfldng hpc nghe, nhung vin khdng dflpe thflc hidn ffdc mo cua minh. Nghta la vfin phai "bd ra" dfi thirc hidn
giic mo thdnh danh eua dng ba, eha me. Trong khi dd hfi thfing giio due Viet Nam hidn hanh, dii cd nhifiu nfi lflc dfii mdi, trong dd cd dfii mdi hfi thfing gido due qufic dfin, nhflng van chfla thay vai trfi djnh hfldng rd net cda Nhi nffdc trong sir lfla chpn khi khd khan cua hpe sinh Ifi nen hpc dfi ndng cao trinh dd, tim kifim co hpi phit trifin trong chuong trinh dao tao cao dang, dai hpc, hay chf don giin hpc mfit nghfi dfi mflu sinh cho phij hpp vdi nang lflc, trinh dfi va dieu kidn bin than.
2. He thong giio due Singapore Tfl mfit dio qufic di Idn trong nghdo nan, lac hiu, d nhifim mfii Irudng... Singapore la bai hpc eho nghj lue, y ehi cua mdt ddn tde, va tren hfit la bdi hpc sdu sac vfi sfl lira ehpn con dfldng phit trifin theo hfldng xac djnh ITnh vflc hat nhdn dfi tao sir bfft phi. V i giio due chinh la mfit trong nhffng lira chpn eua qufic gia nay. Coi Irpng dau tff cho giio due, nhat la giao due ngufin nhdn lire chat IffCJng cao da trd thanh muc tidu chifin Iflpc cua Singapore. Vd didu dd da dffpc tri gia xffng dang. Tfl eho chi ddo tao nham phuc vu eho edng eudc xdy dimg dat nfldc, Singapore da "bifin"
giao due trd thanh mpt nfin "cfing nghidp khdng khdi" thdng qua thu hflt cie nha diu tfl giio due danh tifing trdn thfi gidi, tao ndn nhffng thflong hieu dao tao, hip din dfii vdi mpt lupng Idn du hpe sinh tfl khap cae qufic gia tren thfi gidi, tham ehi ngay ea nhflng quoc gia ed nen giao due phit trifin.
Curig vdi cic chinh sich giao due hpp ly, nhin vao hd thfing giio due qufic ddn Singapore, ed thfi hifiu vi sao dat nfldc nay da dua nen giao due tifin nhflng budc xa dfin vay.
GDMN GD b^u hoc •
H£ T H 6 N G GDQD SINGAPORE
_> Gia, ao?n ngn tang (4 nam) \ R»nn p,>. p --* Glai aoan dmh ht/flng (2 nam) J ^ ^ . ^ H6 aao tao dac bi6t (4 nam) "1 „ ,
o binh Ihuong (S nam) J o kJ Ihuat (4 nam) * Bing GCE-N
— * BSng GCE-A
^ Ha dao ta
^ HS dao ta - ^ T m n g h ,
IS GCE-0
Hocngfie )c Dai hoc
74
TAP CHi G I A O D y e L* LUAN - SO 195 (4/2013)Cfi thfi thay, sau chuong trinh giao due Itflam non 3 nam (nhu d Viet Nam), tre em Singapore bfldc vao he Tieu hpc 6 nam. Tuy nhien, sau 4 nim hpc chflong trinh nfin t i n g (eo bin), hd thfing giio due bat d i u cd s u "phdn ludng" dfii vdi hpc sinh. flfiy chinh la giai doan djnh hfldng sdm.
Theo dd sau khi li'y bang PSLE (tam gpi Ifi bang tfit nghidp tifiu hpc), chuyen Idn hpc bac g i i o due CO sd, tuy theo trinh dfi, n i n g lflc (va efi thfi e i nguyen vpng c i nhan hoac gia dinh), hpe sinh ed the lua chpn 3 chflong trinh (hd) hpc khde nhau.
Hd dao tao dac bidt (4 nam) danh cho nhutig hpc sinh ed nang luc hpc t i p van hda vupt trdi; hd dao tao binh thudng (5 nam) danh eho nhflng hpc sinh hpc lflc trung binh; va hd ddo tao kl thuat cho nhflng hpc sinh du k h i nang hpc nghe hoae ed khuynh huflng nghfi nghidp. NhBng hpc sinh hpc hd dao tao kT thuat sau khi tfit nghiep va n h i n bang GOE - N se khong tifip tue theo ehuong trinh THPT ma ehuyen sang hpc nghfi, tim kifim eo hdi phan dau eao hon de trd thanh edng nhan kT thuat khi dupe dao tao qua cac vien dao tao kt thuit.
Trinh dfl dao tao cao nhat ma nhflng hpc sinh lfla ehpn theo he dao tao nay se la eao dang.
Trong khi dd nhflng hpc sinh theo chflong trinh dac bidt hoac binh thudng Iff cap THCS se cd eo hdi hpc tifip len bae THPT dfi tfl do ed the thi vao cae Irudng dai hpc, eao dang. Dfii vdi nhffng hpc sinh hpe Iheo c i c hd dao tao nay ma lien lidu k h i nang chua thfi thi thang vao dai hpe efi Ihfi lfla chpn vao Trung tam dao tao trfldc dai hpe.
Nhu vay mdt difiu nhan thay rat ro la vide phdn lufing theo khuynh hudng va k h i nang eua hpc sinh dupc nha nude Singapore rat coi Irpng.
Theo dd, lhay vi budc hpc sinh va phu huynh p h i i lira chpn trong tinh trang thifiu hoac mo hfi ve thdng tin dfii vdi vide hpc tap dfi trd thanh e i c chuyen gia hay trd thanh thp lanh nghfi, Nha nudc da tao eo hdi cho sir lira chpn, hay ndi dung htm, Nha nude da "chpn" hd eho hp. Dieu nay tranh dflpe sfl lang phi khdng can thiet, t i n dung dflpe thdi gian dai trong dao tao kT nang va ehuydn mfin nghe nghiep eho phu hop vdi nang luc va
T*PCHiGIAO Dgc LY LUAN-S6 195(4/2013)
trinh dd cfla mdi c i nhdn. Dac biet tranh dupe sffc fip tdm ly dfii vdi nhifiu gia dinh, hpe sinh trong nhffng djp Ihi efl, nhit la dfii vdi nhflng hpc sinh cd hflng thu nghfi nghidp hon Id vide hpe van hda.
3. Odi dieu suy ngam
Tff hai hd thfing giao due qufic ddn cua hai quoc gia, ed thfi n h i n ra sfl khae biet rfi nfit nhat la trong hudng nghiep. Vai trfi quan ly cua nhd nudc dupe Ihfi hidn khdng ehi d vide xdy dung mdt hd thfing giao due dap flng nhu eau hpc lap cua ngudi ddn, ma cdn p h i i chfl y dfin khuynh hudng xa hfii, ldm ly xa hdi trong ITnh vuc nay.
Chinh vi le dd Nha nfldc chu dpng lao nhieu co hdi eho qua trinh hpc tap cda hpe sinh bang vide dfla ra nhuhg hinh Ihflc ddo lao khac nhau dfi hpc sinh lira chpn.
Cdng bang trong giao due xdt eho cung chinh la vide moi ngu^' dupe quyen lua chpn mpt ehuong trinh va hinh thflc giao due phu hpp vdi nang lflc va trinh dp eung nhu nguyen vpng cfla minh Vide d i m bao mpt nfin giao due chat lupng, hidu q u i vdi nhflng djnh hfldng quan trpng cho hoat ddng giao due va dao lao ehinh la nham khang dinh vai Ird, trach nhidm eua Nha nudc trong xu thfi hdi nhap. Quan ly nha nude ve giao due trfldc het la q u i n ly Iheo va bang hd thfing giao due qufic dan, mdt he thfing giao due khoa hpc, hop ly, hudng tdi ngucn ddn, d i m b i o eung (lug djch vu tot nhat cho ngudi dan se gdp phan nang eao hidu q u i giao due, dap Ung nhu e i u phat trien cua xa hdi trong boi cinh hidn nay.D
Tdi lieu tham khdo:
1-Ludt gido due (2005).
2 - TS. Dinh Vdn An, Hodng Thu Hoa (2008);
Gido due vd ddo tao • Chia khoa cua sU phdt trien.
Nxb. Tdl chinh, Hd Noi.
3 - GS. VS. Pham Mmh Hae (1999): Gido due Viet Nam trude ngUdng cda eda theki XXI; Nxb. CTCiG.
4 - GS. TS Nguyin Binh HUdng (2007); Viet Nam hddng tdl nen gido due hien dat; Nxb Gido due.
5 - GS.TS. Phan Vdn Kha. Chu nhicm di tdl
"Bdi mdi iie thang gido due qudc dan Viet Nam", (2009); Vten Khoa hae Gido due Viet Nam
6 - http://ujww.gle-edu.eomlke-thong-giao-due- cua-singapore
