NghlSn ctiu - Trao dot
Phat trien kinh te thuy san huyen Van Don giai fioan 2006 - 2010 ung dung cong nghe CIS
O ThS. NGUYEN IMINH NGOC Tn/dng Dai hpc Supham Hi Ndi
T
huy san li nginh kinh timOl nhpn vi mjyin thdng cua huy$n Vin Ddn. Tuy nhien, gii trj san xuat chua tuong xdng vdi tiim ning phat tri^ kinh ti. Theo dd, viic nghlin cuu hi$n trang phit Mih kinh tithuy san huyen Vin Din Ong dpng cdng nghe GIS rit cin thiit; xic dfnh cic giai phip nhim phit tri^ tdt ITnh vix niy.Trong nghien cCfu hien trang phat trien kinh te thuy san huyen Van Don da sG" dung phan mem GIS Mapinfo 9.0, Microsoft Excel, Ot!ice 2010. Co sd duf lieu dade xdy dang nha sau; Co sd dOr lieu khdng gian; da lieu thudc tinh. Phaong phdp nghien eCfu chinh la: Ngoai nhung phuong phap khdng the thieu trong cdc nghien cCfu ve dja I;?
hoc nha; Nghien ofu thac d\a, danh gia ndng thdn cd sa tham gia ciia cdng dong, phan tich he thdng da sCf dung trong nghien cOu nay, phaong phap chO dao cCta nghien eijru la phadng phap GIS.
Ket qua nghien eCru: Nam 2010 gia tri san xuat cOa nganh thuy san la 499.960 trieu, chiem 40% gia trj san xuat cOa toan bp nen kinh te huyen. So vdi nam 2006, cae eon so taong Cfng la 205.174,6 trieu ddng vd 38,7%.
flieu dd cho thay, ngoai vide gia tri san xu^t ciia nganh khdng ngCmg tang len qua cac nSm vdi nhjp do tang binh qudn hang nam la 13%
(theo bao cao thdng kd), ti le cOa nganh thiiy san trong ed cau cCia nen kinh te huyen eung tang. Mdt
trong nhifng tae ddng tich cOC den SLf phat then nganh thCiy san ciia huyen trong khoang thdi gian ta 2006 trd lai day la sa xuat hien va phat trien eCia tu hai va hau trong nudi trong thCiy san. Viec phat trien nudi trong hai loai nhuy§n the nay da lam thay ddi bd mat cCia nhieu xa trong huyen, dac biet la xa Ban Sen vdi SLf gia tang ngoan muc trong gia trj san xuat cCia nganh thOy san, ta 2.000 tneu dong vao nam 2006 len den 38.373 trieu dong vao nSm 2010. Ngoai 3 xa khdng giap bien la cac xa Doan Ket, Binh Dan, Dai Xuyen; cac xa edn lai trong huyen va thj tran Cai Rong deu dape hadng Idi ta bien trong khai thae, danh bat va nudi trong thOy san. cae don vj hanh chfnh ed vj tri thuan ipi ve khai thdc thCiy san la Ddng Xa, thi tran Cai Rdng, Ha Long, IVIinh Chau, Quan Lan va Thang Ldi deu cd san lapng khai thdc Idn trong huyen so vdi cac ddn vj cdn lai.
Nang ldc sin xui't eCia nganh thOy san. Lao ddng thOy san tren toan huyen n§m 2010 la 7558 ngadi, chiem 36% trong co cau lao
ddng toan huyen. Ti le nay thay doi theo chieu hadng tang qua eac nam (33% vao nam 2006). Dieu dd eho thay, nganh thiiy san vln dang tiep tuc thu hut iao ddng vao hoat dpng trong ITnh vuc ciia minh.
Trong cd cau lao dpng cua nganh thiiy san, cac sd tieu thdng ke eho thay, lao ddng trong khai thac va nudi trong tang ca ve so iapng \in tl trpng. Lao ddng dich vu va ehe bien khac hau nha khdng thay doi.
Ti le iao ddng thCiy san tren tong sd iao ddng tha'p d eac xa cd gia tri san xuat thCiy san taong Cfng thap.
Tl ie nay la dadi 10% d cac xa Doan Ket, Binh Dan, Dai Xuyen.
Cac xa cd ti ie lao dpng thOy san tren tdng lao dpng cao id Thing Lpi va Minh Chau. LOc lupng lao ddng thuy san d day chii yeu la lao ddng khai thac. Thj tran Cai Rong, xa Ddng Xa, xa Ha Long va xa Thang Lpi vSn la nhOng ddn vi cd sd lapng iao ddng thCiy san cao, ca khai thac lan nudi trong.
Taong Cfng vdi lac lapng lao ddng khai thae eao la sd lapng tau tap trung Idn tai cac dja phaong taong Cmg. Tdng sd tau thuy^n Tai nguyen vd ivtdi tradng | Ky 2 • Thang 1/2013 ^g
tren loin huyen la 1786 chile nam 2010. Sd iupng tau gia tang qua cac nam (nam 2006 cd 921 chile), chii ylu la cdc tau cd cdng suit dudi 90CV, khai thac tuyin nCfa ldng nCia khol va khai thac ven bd.
cac tau cd cdng suit 90CV trd Idn giam dang k l do thllu vd'n d i u tU sCta chtja va lam mdi tau. gia nguydn vdt li$u dIu vdo cIn thilt cho mdt chuyin di biln ngay cdng cao din din ndng suit khai thdc trdn mdt tau cA gilm.
T6ng san tuang thOy sin nflm 2010 IS 16.547 l.iti lang 207% so vA nam 2006. Sin luong khai thac la 11.807 14n. ctil«m khoang 71%;
trong d6 c6 260 l.'in tdm. 580 tin muc. 6 980 tan ca, 280 tin nhuyin t h i va 3.707 l.'in hai sin khac Sin luortg khai thac qua cac n.in) ktidng tang Iheo quy luai ma chju Inh tunng Idn aja mua sira Sin l u « ^ nudi t r ^ la 4 740 tin. trong dd nudi man k] 4.680 tan bao g6m 115 t i n Idm. 1 040 t ^ cd. 3 465 l l n nhuy&i I h l va 60 lah h i l sin kliic.
San luong ktiai Ihic cao (Irftn 1 900 tin) tap tnjng d Thi Iran G i i Rdng. Ddng Xa. Thing Lpi va Ha Long C.1C i.l khdng cd san lopng 'hai Ihac la Doan Kdt. Binh Din, Oai ' .ydn Oiy cOng chfnh la nhiJng x i luy c6 nudr tr6ng, nhung san laong Ihjp. Nguoi dan It quen /oi thuy s i n , chi quen vdi san xuit cninh l i ndng n g h i ^ . Minh Chiu la xa o6 san li/ong khai Ihac ludn d muc Irin 90% s i n lupng thuy san T ^ g sin luong khai Ihac cda Minh Chiu Ihay d^l phg ttludc vao s^ dupc hay m i l mua cua sCra. S i n lupng sCra vao nhiJmg nam dupc mua c6 th^ I6n tiM 65% l6ng sin lupng khai Ihic.
S i n ph^m nudi thuy s i n m^n Ip chu yAl la tdm, c i , nhuydn th^
(lu hai. hau, Irai ngpc, ngao, dc cac loai) va mdi sd h i i sin khic
nhu cua, ghe... 01 sau phan tich nudi cho thSly;
Nudi tdm. Nam 2006, tdm chdt nhl^u do d|ch b^nh, ngudi ddn chua cd kinh nghl$m nudi tdm ndn din dd'n hl$u qui sin xui't khdng cao. Phuong thdc nudi chCi ydu la quing eanh v i quing eanh oil tid'n. Nang suit binh quin chi dat gin 3 l?/ha. 7(1 nam 2007 trd iai ddy. dldn tich nudi tdm d mpt s6 xa dd dupc glim xudng thay vio dd l i nudi nhuyin th^ mang I9I hi^u qui kinh Id cao. Ting dl^n ill li nudi tdm cda lodn huy^n nam 2006 la 420 ha, ddn 2010 cdn 200ha. Tuy viy. sin lupng nudi 1dm Irdn loan huy^n nam 2010 vin d^t 115 tin, so vdi nam 2006 l i 120 tin, Oldu dd cho IhSy, nang suit nudi qua cac nam d i dupc oil Ihldn. hldn d?t 5,8 la/ha. Nang suit nudi cao nhil (9 la/ha) la 6 khu vuc nudi tdm thupc xa Binh Din. luy nhldn nhin chung, nang suit nudi Ihdp. Sin li/png Idm chia Iheo xa cung d mCic Ihip. Mdt sd xa khdng cd didu kiin nudi nhuyin th^ Ihi vin giOr nguydn dldn Uch nudi Idm la cic xa khdng cd biln nhu Doin Kit. Binh Din, Oai Xuydn.
Nudi nhuySn th^. Tu hii v i h i u la mpl bu6c ddi phi cua huy^n It; nhCmg nam 2006 tro lai diy. Hal loii nhuyin Ih^ niy ddng vai trd chO lpc trong phil triin kinh li nudi tr6ng thdy sin cua huydn.
Nam 2006, dl^n Uch nudi nhuySn I h i cua huy^n la 780 ha. Idi nay (2010) dd Idn ddn 1.950 ha. Sin lupng nudi nhuyin I h i td 300 tin (2006) Idn din 3.465 tin vao nam 2010, chlim 73% Idng sin lupng nudi trdng trdn todn huydn. Ngodi 3 x i khdng cd blin, tu h i i v i hdu cd mat trdn t i l c i cic xd trong huy^n v i thj Irin Cdi Rdng. Oi'en t(ch nudi va sin lupng Idn nhdt dupc ghi nhdn tai xa Ban Sen, nai
cd mdi trudng nudi thudn Ipi nh Ndng suit nudi trung binh dat 5 1,8 t i n / ha. Rldng thj trin ( Rdng, ndng suit nudi dat k;^ li gin 13 t i n / ha. Quan Lan nhiji nam 2006-2007 la dpn vj cd nSi suit nudi cao nhdt, nhung lima 2008 trd lai ddy, do ngudi di chuyin din sang lam kinh Id phi vp du ijch, ndn nghi nudi tuy vi dupc duy Irl, nhung khdng cdn mCrc cao nhu Irudc. Tuy nhidn, i nudi lu hii v i hdu cdn mang tin 11/ phil. chua Unh loin ddy dd iK cic ydu Id ldc ddng din vide raji Irdng nhu dam bio vd sinh ml tnidng, ngudn gdc con gidng., ndn chua bio dim dupc llnh t4i vOng trong nghi nudi. Ndm 2011 dich bdnh lim Ihldl hal hing IrSir ty ddng cho ngudi nudi lu hii.
Nudi c i . Nudi ea Idng bd Mr blin hldn nay cd khoing trdn 300 hd, vdi ting sd Idng nudi l i 4.783 Idng, dupc dat trdn mat biln ciia cdc xa: Ha Long, Ddng xa, Ihi Iran Cii Ring, Van Yen, Thing Loi, Ngoc Vimg, Quan Lan, Minli Chiu. Cic ddi tupng nudi chii yeu l i c i song, ca hong, c i gid, ck trip. Sin iupng c i nam 2010 cda huydn dat 1.040 tin. chlim 22%
ling sin lupng nudi man la Wn loin huydn. Trong khoang thdi gian tCf 2006 dd'n 2010, vin iJe nudi cd Idng be tren lodn huyen khdng cd nhieu blin ddng, ngoai tar vide nhiJmg cdn bdo Idn lim hi/
hai Idng be, din din sd lupng long bd cd glim chdt (L khdng ding ke.
Trong mdt khoang thdi gian dai, chua cd tin thi't nio mang Unli chd quan nhu dich benh, d nhilm mdi trudng gdy ra cho ca.
Nudi hai san khic. San lutms nudi h i i sin khic cOa huydn nSm 2010 chi cd 60 t i n , chiim 1,3»
so vdi ling sin lupng nudi man id;
nang suit nudi khdng oao,»
2 0 Tdi nguydn va Mai trudng | K> Z - TMin1/Z013
