يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
١
www. .ir
ﺮﺑ يروﺮﻣ
لﺪﻣ يﺎﻫ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ
ﯽﻧاﺮﮑﺑ ﻦﯿﻣار
1,١
، يرﻮﻧ داﮋﻧﺮﮕﺴﻋ ﺮﻗﺎﺑ ﺮﺘﮐد
، 2
ﻮﻟﺮﯿﺟا هﻮﮑﺷﺎﺑ ﺪﻤﺤﻣﺮﺘﮐد
3
1 - ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد
2 - رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
3 - ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ رﺎﯿﺸﻧاد
ﻪﺻﻼﺧ
رد لﺎﺳ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ مﻮﻬﻔﻣ
لﺪﻣ دﺮﺑرﺎﮐ و رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ نآ يﺎﻫ
راﺮـﻗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ناﺮﯾﺪﻣ و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﯽﮐﺪﻧا تﺪﻣ ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ )
ﻪﻫد ود ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ (
ﺖﺳا زا ﻪﮐ لﺪﻣ رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ يﺎﻫ و تاﺮـﯿﯿﻐﺗ دﺎـﺠﯾا ،عوﺮـﺷ ياﺮـﺑ
هﺮﻬﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يراﺪﯾﺎﭘ و ﯽﯾارﺎﮐ ،يرو
ﺐـﺟﻮﻣ راﺰـﺑا ﻦـﯾا ةﺪﻧزﺎـﺳ و ﺖـﺒﺜﻣ تاﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻟو ،دﻮﺷ
ﻪﻤﻫ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻧاواﺮﻓ و نﺪﺷ ﺮﯿﮔ .
رﺎـﺸﺘﻧا و ﺐـﺴﮐ ،ﻖـﻠﺧ ﯽﮕﻧﻮـﮕﭼ و رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ شزرا
ﺐـﺟﻮﻣ
هﻮﯿﺷ ﻒﺸﮐ شور رد ﺮﯿﯿﻐﺗ دﺎﺠﯾا و يروآﻮﻧ ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﺖـﺳا يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨـﺻ رد رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻤﯾﺪﻗ يﺎﻫ .
ﻦـﯾا رد
هﺪﺷ شرﺎﮕﻧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺮﺒﺘﻌﻣ و ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﻤﻠﻋ تﻼﺠﻣ و تﻻﺎﻘﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﺪﻧا
هداد راﺮﻗ ﻖﯿﻗد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ و ﻨﭽﻤﻫ و ﻢﯾا
مﻮﻬﻔﻣ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﻦﯿ هدﻮـﻤﻧ روﺮﻣ ار ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ يزﺎﺳ
ﻢـﯾا .
ﯽـﻣ ﻪـﮐ ﻢﯾدﺮـﮐ ﻪﺋارا ﯽﺗآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﯽﺗادﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﺎﻬﺘﻧا رد هار ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺖﻌﻨـﺻ رد رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ يور تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ يﺎـﺸﮔ
ﺪﺷﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ،شزرا ﻖﻠﺧ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ،رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ
1Ramin Bakrani – MBA Student at University of Mohaghegh Ardabili Email:[email protected]
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
٢
www. .ir
1.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
رد ﺖﻌﻨﺻ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ
، نﺎﺒﺣﺎﺻ ﻧاراﺬﮔ ﺖﺳﺎﯿﺳ وﺎﻫرﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾﺎ
هار لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﮏﯾ دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﺐﺴﮐ
رﺎﮐ و يﺎﻫ ماودﺎﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ رﺎﺘﻓر و ﻪﺘﺳاﻮﺧ ،زﺎﯿﻧ
ناﺮﮕﺷدﺮﮔ عﻮﻨﺘﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ
. ـﻫد رد ﮥ
،ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎـﻫرﺎﮐ و ﺐـﺴﮐ ﺮـﯿﺠﻧز رﺪﯾرﺎﯿـﺴﺑ
ة
يﺮﮕﺷدﺮﮔ تﺎﻣﺪﺧ ﺮﯾز دراﻮﻣ ﺎﺑ
هﺪـﺷ هﺪﯿـﺸﮐ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ﺪـﻧا
: 1 ( رد ﺪﯾﺪـﺷ ﺖـﺑﺎﻗر ؛يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨـﺻ
2 ( رد ﺮـﯿﯿﻐﺗ و ﻂﯾاﺮـﺷ
بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ ـﺑ
ﻞـﯿﻟد ﻪ رﺎـﺘﻓر،يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﺖﻓﺮـﺸﯿﭘ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ
يدﺎـﺼﺘﻗا ﻂﯾاﺮـﺷ و تارﺮـﻘﻣ ، و
3 ( ﺖـﯿﻌﻗاو و رازﺎـﺑ يﺎـﻫ
دﺎﺠﯾا ﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﭘ رد ﯽﭙﺗا رد
ﺎﻫروﺎﺑ ي فﺮﺼﻣ ﻦﯿﻣﺎـﺗ و نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ نﺎﮔﺪـﻨﻨﮐ
، ةﻮـﺤﻧ و ،دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻞـﺣ هار
رد يرﺎﺘﺧﺎـﺳ يﺎـﻫ صﻮـﺼﺧ
تﺎﻣﺪﺧ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﮕﺷدﺮﮔ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺳر
ﻧا ر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺒ شو
ﯾدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ راﺪﯾﺎﭙ
. ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ،
ﺖﻌﻨﺻ لﺎـﺒﻧد ﻪﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺮﯿﯿﻐﺗ و ﯽﻧﺎﺳر زور ﻪﺑ رد
ﻮﺤﻧ ة ﻖﻠﺧ ، ﺐﺴﮐ ﺖﺳﺎﺷزرا رﺎﺸﺘﻧا و ]
1 .[
ﯽﻣ ﮏﻤﮐ نﺎﻘﻘﺤﻣ و نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪﺑرﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ شور ﺪﻨﮐ
ياﺮﺑ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
و ﻪﮑﻨﯾا شور ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮕﭼ -
ﻊﻔﻧ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﺖﻌﻨﺻ
ﺪﻨﻫد ﺮﯿﯿﻐﺗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ،
. لﺪﻣ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ زا ﯽﻌﻣﺎﺟ ﻒﯿﺻﻮﺗ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ ﻖـﻠﺧ
شزرا ﺐـﺴﮐ و
راﺪﯾﺎﭘ زا ،ﻪﮑﺒﺷ ﮏﯾ ﻪﻌﻣﺎﺟ
،نﺎﻣزﺎﺳ ، ﺎﯾ
ﻧﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺒ ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺋارا ﺪﻫد ] 2 .[
رﻮـﻃ ﻪﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯾا ،ﯽﻠﻤﻋ هﺎﮔﺪﯾد زا
ﻊﻣﺎﺟ ﯽﻣ حﺮﺷ ار شزرا ﻖﻠﺧ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺪﻫد
ﻖﻄﻨﻣ زا و يدورو
- ﺖﺧﺎﺳ - ﯽﻣ يوﺮﯿﭘ ﯽﺟوﺮﺧ ﺪﻨﮐ
] 1 [ .
لﺪﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ درﻮﻣ رد ﯽﻤﮐ ﺶﻨﯿﺑ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ هزﻮﺣ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﯿﺑدا ارا دﻮﺟﻮﻣ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﺋ ﯽﻣ ﻪ ﺪﻫد .
زا ﺶﯿﺑ 90 ﻪﻟﺎﻘﻣ ا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ز
لﺎﺳ 2002 و رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ مﻮﻬﻔﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺶـﺨﺑ رد ار يﺎـﻫ
هدﺮـﮐ ﻦﯿـﯿﺒﺘﻔﻠﺘﺨﻣ ﺪـﻧا
. ـﺑ ﺎ
ﻊﻣﺎﺟ ﯽﺳرﺮﺑ تﺎﯿﺑدا
ﺶﻫوﮋﭘ ، ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ و ا ﺪﻫ ا ف دﻮﺟﻮﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﮐ
صﻮﺼﺧ رد لﺪﻣ
ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ ﯾﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﯽﻤ ناﻮـﺗ
ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا زا يﺮﺘﻬﺑ كرد ﻪﺑ .
رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ
عﻮﺿﻮﻣ رﺎﻬﭼ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﻠﺻا
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﯿﻣ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﺖﻌﻨﺻ
يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﯽـﻣ
ﻢﯾزادﺮـﭘ : 1 ( ﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ
لﺪﻣ يﺎﻫ نﺎﻤﻬﻣ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ياﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يراد
، ﻠﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﻮ
ترﺎـﺠﺗ ﮏـﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا
؛ 2 ( ﮥـﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻧاﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ رد ﻪـﮐ
لﺪﻣ درﻮﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
هدﺮﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺪﻧدﻮﺑ
و ﻪﺑ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻒـﻠﺘﺨﻣ عاﻮـﻧا ﺶﻘﻧ
ﯽﻟﺎﻤـﺷزرا و
ﯽﻟﺎـﻣ ﺮـﯿﻏ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ
؛ﺪﻧا 3 ( ﻪﮑﻨﯾا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ دﻮﺟﻮﻣ
ﺮﺑ ﯿﯾارﺎﮐ و يراﺪﯾﺎﭘ ﻧاﻮﻨﻋ ﻪﺒ
ﺲﭙ ﮥﻨﯿﻣز رد ﯽﻠﺻا لﺪﻣ ﯽﺣاﺮﻃ رﺎـﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﺖﻌﻨـﺻ رد
ﯾﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻮ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽﺘﮐرﺎﺸﻣ تﺎﻣاﺪﻗا يﺎﯾاﺰﻣ
ﺪﯿﮐﺎﺗ
؛ﺪﻧراد 4 ( ﺶﻘﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ مرﺎﻬﭼ عﻮﺿﻮﻣ ﻟﺮﺘﻨﮐ و ترﺎﻈﻧ
لﺪـﻤ ﺐـﺴﮐ يﺎـﻫ
رﺎﮐو رد ﺖﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
ﻪﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯽﻠﻤﻋ و يزﺎﺳ مﻮﻬﻔﻣ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ
ﻦﺘﺧﺎـﺳ رﺎـﮐو ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ ياﺮـﺑ
رد هﺪـﻨﯾآ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺖﻌﻨﺻ ﯽﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ و ﻢﯾزادﺮﭘ
ﯽﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زﻮﺣ ﻪﺳ رد هﺪﻨﯾآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ار
يﺪﻨﺑرﺎﺘﺧﺎﺳة ﻣ يروآﻮﻧ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ،
لﺪ ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﯾﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭙ
ﻢﯿﻫد .
ﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﯽﺳرﺮ
ﺎﻫ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﺻﺮﻓ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد ار ﯽﻧاواﺮﻓ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﺖﻌﻨﺻرد ﻪـﺑ ﻦﺘﺧادﺮـﭘ ﺖﻬﺟ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﺶﻟﺎﭼ ﯽﻣ ﻪﺋارا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ يﺎﻫ ﺪﻫد
.
2 . رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ
ﺪﻨﭼ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ يﺪﻌﺑ
ﺖﺳا ترﻮﺼﺑ و زﻮﺣ ﻦﯾﺪﻨﭼ رد يزاﻮﻣ
ة ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺖـﺳا ] 3 .[
،دﻮـﺟو ﻦـﯾا ﺎـﺑ
يور رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ زﻮﺣ رد هﺪﺷ عاﺪﺑا كﺮﺘﺸﻣ ﻪﺘﺴﻫ ﮏﯾ
ة ﺪـﻧراد ﻖـﻓاﻮﺗ ﯽﻨﯾﺮﻓآرﺎﮐ و يﮋﺗاﺮﺘﺳا ]
4 [ ﯽـﻣ ﻪـﮐ ﺪـﯾﻮﮔ :
رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
يا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا ﻧﻮﮕﭼ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ ﯿﮕ
ﺢﯾﺮﺸﺗ ار نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﯾ دﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ شزرا ﺐﺴﮐ و ﻖﻠﺨ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ] 5 .[
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
٣
www. .ir
ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﻠﺻا ﯽﮔﮋﯾو ﻪﺳ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ
ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار ﺪﻨﻨﮐ
: 1 ( ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﻖﻠﺧ و ﺐﺴﮐ شزرا ؛ 2 ( ﻢﺘـﺴﯿﺳ ﮏـﯾ ﺮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﻪـﺑ
ﻢﻫ ﻪﺘﺴﺑاو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا و ؛ ﺎﻫ 3 ( ﻦﯿﻟﺎﻌﻓ يرادﺮﺑرد و يدﺮﻓ
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ] 1 .[
ﺶﺨﺑ رد ﯽـﻣ راﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ار ﯽﮔﮋﯾو ﻪﺳ ﺮﯾز يﺎﻫ ﻢﯿـﻫد
روﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ كرد ﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭙﯿﺳرﺮﺑ و
يﺎﻫ دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﯽﻣ هرﺎﺷا ﻢﯿﻨﮐ ﻦﯿﯿﺒﺗ ار ﺪﻨﻨﮐ .
1 - 2 . و دﺎﺠﯾا ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺐﺴﮐ
شزرا :
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻢﺠﺴﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ و دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺐﺴﮐ شزرا ﯽﺳﺎﺳا زا ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗ يﺎﻫ
ﺖـﺳا رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ .
يور ﺮـﺑ ﺰـﮐﺮﻤﺗ
ﻮﺤﻧ ة ﻖﻠﺧ ﺖﯾﺰﻣ رﺎﻬﭼ شزرا دراد
: 1 ( ﯿﻟﺎﻌﻓ و شزرا ﺮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﺖ
ﯽـﻣ ردﺎﻗ ار نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺎﻫ ﺪـﯿﭽﯿﭘ تﻼﻣﺎـﻌﺗ ﺎـﺗ دزﺎـﺳ
و ه هﺪـﻨﯾاﺰﻓ يا
ﻦﯿﺑار دﻮﺟﻮﻣ ﻧﺎﮔﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ و نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺪﯿﻟﻮﺗ
ﺪـﻨﻨﮐ لﺪﻤ ]
6 [ ؛ 2 ( ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ زا ﯽـﺒﯿﮐﺮﺗ رﺎـﮐو ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ هﺎﮔﺪـﯾد
نورد
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ نوﺮﺑ و ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
رد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ يﮋﺗاﺮﺘﺳا
ﯽـﻣ ﺺﺨـﺸﻣ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ﻮـﺷ
ﻧﺪ ] 7 .[
يور ﺮـﺑ ﺰـﮐﺮﻤﺗ ﺎـﺑ
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ شزرا ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺴﮑﯾ ﻪﺟﻮﺗ نﺎﻘﻘﺤﻣ ،ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﺪﻧراد ناراﺪﻣﺎﻬﺳ شزرا و يﺮﺘﺸﻣ
] 5 [ ؛ 3 ( ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ يﺎـﻫ
نﺎﯿﻣ رد شزرا دﺎﺠﯾا ﺮﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ لﺪﻣ ،ﺪﻧراد ﺰﮐﺮﻤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻌﻔﻨﯾذ
يﺎـﻫ يﺪـﻨﺑزﺮﻣ ﺎـﺑ رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ ﺶـﺨﺑ يﺎـﻫ
و ﻊﯾﺎﻨـﺻ ،ﺎـﻫ
يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺎﻀﺗ رد ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ .
ﺖﮐﺮﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ دﻮﺧ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ تﻻﻼﺘﺧا ﺎﭘﻮﻧ يﺎﻫ
ار رد يﺪـﻨﺑزﺮﻣ يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﯽﺘﻨﺳ ﺪﻨﻨﮐ
] 8 [ و ؛ 4 ( ﻊﺿﻮﻣ ﮏﯾ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ياﺮﺑ شزرا يور ﺰﮐﺮﻤﺗ ﺖﯿﻤﻫا ﺎﺑ
ﺖﺳا . ﻒـﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﺎﻬﻧآ
شزرا ار ﺪﻨﺘـﺴﻫ رﻮﺼﺘﻣ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ]
9 .[
،ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ شزرا رﺎـﻨﮐ رد مﺎﻬـﺳ شزرا و ،مﺎﻬـﺳ نﺎﺒﺣﺎـﺻ قﻮـﻘﺣ ،يﺮﺘـﺸﻣ شزرا
يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﺎﻫﺎﮔآ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮏﯾ ﻪﺑ ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ﺎﯾ ﻪﺘﺷاﺬﮔ كاﺮﺘﺷا ﻪﺑ ﻪﻧ هوﺮﮔ ﺎﯾ
يذ يﺎﻫ ﯽـﻣ هدﺮﭙﺳ صﺎﺧ ﻊﻔﻧ ددﺮـﮔ
رد ،
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺪﻧﻮﺷ
] 10 .[
2 - 2 . ﻤﺘﺴﯿﺳ ﺮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﻢﻫ ﻪﺒﯿ
ﻪﺘﺴﺑاو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا ﺎﻫ
لﺪﻣ هرﺎﺑرد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻢﺘﺴﯿﺳ يور ﺮﺑ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ يرﺎﮐ يﺎﻫ .
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ يرﺎﮐ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ زا يا يﺎـﻫ
ﻪـﺑ
ﻢﻫ ﻬﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ار ﻊﺒﻨﻣ عﻮﻧ ﺮﻬ
ﻂﺳﻮﺗ ياﺮﺒﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺎﯾ داﺮﻓا يﺮﯿﮕﯿﭘ
ا ﺪﻫ ا ﯽـﻣ ﺮـﯿﮔرد ﯽـﻠﮐ ف ﺪـﯾﺎﻤﻧ
] 11 .[
ﭘ لﺪـﻣ ناﺮﮕـﺸﻫوﮋ
ﯽﻠﮐ فﺪﻫ ﺪﻧراد ﻞﯾﺎﻤﺗ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ
زا ار ﻣ شزرا ﺮﻈﻨ ﻖﻠﺧ
ياﺮﺑ هﺪﺷ نﺎـﻌﻔﻧ يذ
لﺪـﻣ ﮏـﯾ زا و ﺪـﻨﻨﮐ ﻒـﯾﺮﻌﺗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ
ﺪﻧﺮﺒﺑ هﺮﻬﺑ صﺎﺧ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ .
ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ
ﺖﺳا ﯽﺒﺴﻧ ﯽﺘﺑﺎﻗر ﺖﯾﺰﻣ ]
12 .[
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻞﻣﺎﻋ رﺎﻬﭼ ﻂﺳﻮﺗ يرﺎﮐ يﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
] 11 :[
1 ( اﻮﺘﺤﻣ ﻪﮐ ي ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ صﺎﺧ يﺎﻫ
ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ رﺎـﮐو ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ
دراد هرﺎﺷا ؛
2 ( رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ ﯽﮔﮋﯾو
يﺎﻫ ﮥﺘﺳﻮﯿﭘ ﻢﻫ ﻪﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار ﯽﻠﮐ و يدﺮﻓ يﺎﻫ ﺪﻨﮐ
؛ 3 ( ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﺖـﯿﻤﮐﺎﺣ
؛ﺖﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ راد هﺪﻬﻋ ﻪﮑﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺎﯾ دﺮﻓ و
4 ( ﻪﻨﯿﻣز يﺎﻫ ﯽﺣاﺮﻃ لﺪﻣ ﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﯽ
رﺎﺘﺧﺎـﺳ ،اﻮـﺘﺤﻣ زا رﺎﮔزﺎـﺳ ﻢﺘـﺴﯿﺳ
و
ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و هدﻮﺑ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ ﻖﻠﺧ
شزرا رﺎﺘﺧﺎﺴﺘﻬﺟ ردار لﺪﻣ ﮏﯾ يﺪﻨﺑ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ صﺎﺧ
ﯽﻣ ﺖﯾاﺪﻫ ﺪﻨﮐ
.
ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ ﺶﻘﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﯽﮕﺘﺴﺑاو
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﮐ ﺪﻫد
يرﺎﮐ و ﮥﻨﯿﻣز نآ ﯽﺣاﺮﻃ درﻮـﻣ ار
ﺖـﯿﻤﻫا راﺮـﻗ
ﯽﻣ ﺪﻫد . ﯽـﻣ هزﺎﺟا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و يا ﻪﻓﺮﺣ داﺮﻓا ﻪﺑ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﺎـﺗ ﺪـﻫد
ﯽـﺣﺮﻃ ـﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﻢﺠـﺴﻨﻣ ﮥ
ﺪﯿﭽﯿﭘ ة ﻪـﻨﯾﺰﮔ ﺎـﻫ ي
ﯿﺑﺎﺨﺘﻧا ار شزرا ﻪﮐ ﯽﺠﯾﺎﺘﻧ ﻮ ﺐﺴﮐ و ﻖﻠﺧ
ﯽﻣ ﺪﻧزﺎﺴﺑ ،ﺪﻨﻨﮐ ]
13 .[
ﻪﺑ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻦﯿﻟﺎـﻌﻓ
هزﻮـﺣ ﻦـﯾا ﮏـﻤﮐ
ﯽﻣ ﯽﮔﺪﯿﭽﯿﭘ ﺎﺗ ﺪﻨﮐ ﺪﻨﺸﮑﺑ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
] 14 .[
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
۴
www. .ir
3 - 2 . ﻦﯿﻟﺎﻌﻓ يرادﺮﺑرد و يدﺮﻓ
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ
لﺪﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻌﻤﺟ ﺎﯾ يدﺮﻓ نﻻﺎﻌﻓ ياﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ناﻮﺗ ﯽﻣ ار رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ دﺮﮐ
. مﻮﻬﻔﻣ لﺪـﻣ يزﺎـﺳ ﺐـﺴﮐ يﺎـﻫ
و رﺎﮐ ﺖﺤﺗ ﻢﺘﺴﯿﺳ ناﻮﻨﻋ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ي ﻢﻫ ﻪﺑ ﯽﻣ هزﺎﺟا ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺎﺗ ﺪﻫد
ﻖﻠﺧ ﺪﻨﻨﮐ لﺪﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ار شزرا ﻦﯾا و
ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻌﻔﻨﯾذ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻣ
دﻮﺷ . ﻦﯾا عﻮﺿﻮﻣ و ﯽﺗﺎﻣﺪﺧ ﻊﯾﺎﻨﺻ ياﺮﺑ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﺖﻌﻨﺻ
هﮋﯾو ﺖﯿﻤﻫا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺎﻬﻧآ اﺮﯾز ،دراد يا
ﻂﺳﻮﺗ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ﻖﻠﺧ ﯽﻣ شزرا ﺪﻨﻨﮐ
] 15 .[
ﻒﯾﺮﻌﺗ رد ﯽﻌﻤﺟ و يدﺮﻓ نﻻﺎﻌﻓ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ
، ﻪﻟﺎﺴﻣ ﻪﺑ يا لﺪﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ دراد هرﺎـﺷا رﺎـﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
: ﻄـﺳ رد ﻮ ح ﻒـﻠﺘﺨﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ،ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻫ
ﺪﻨﻨﮐ لﺎﺒﻧد ار رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﮏﯾ زا ﺶﯿﺑ ﺎ ]
16 [ . نﺎﻣزﺎﺳ ﺐﻠﻏا زا يﺪﺒـﺳ ةﺪـﻧرادﺮﺑرد ﺎﻫ
لﺪﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ ]
17 [ ﯽﻣ ﻪﮐ ﻧاﻮﺗ ﺎﻬﻧﺂ ار ﺐﺴﺣﺮﺑ ناﺰﯿﻣ ﭼرﺎﭙﮑﯾ ﯽﮕ لﺪـﻣ ﻦﯿﺑ رﺎﮐو ﺐـﺴﮐ يﺎـﻫ
نﺎـﺷ دﺮـﮐ ﻒﯿـﺻﻮﺗ
] 18 .[
ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد يﻮﯿﻟﻮﻔﺗرﻮﭘ ﮏﯾ ﻪﺑ ﭘ
ﺎﯾﻮ ي زﻮﻨﻫ نﺎﻣز لﻮﻃ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ درﻮﻣ
ﺖﺳا ﺚﺤﺑ ]
19 .[
درﻮـﻣ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ
حﺮﻃ ﺮﺑ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ شزرا و يروآﻮـﻧ كرد ياﺮـﺑ يراﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ
دراد ﺰـﮐﺮﻤﺗ ]
20 .[
ﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺮﺑ ،هزﻮﺣ ﻦﯾا رد دﻮﺟﻮ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﮥﻌﺳﻮﺗ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺖﺳا ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ ﯽﺳﺎﯿﻗ لﻻﺪﺘﺳا نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ
] 21 .[
مﻮﻬﻔﻣ ﮏﯾ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ،عﻮﻤﺠﻣ رد ﺖﯿﻤﻫا ﺎﺑ
رد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ك
رد ﯽﻧﺎﻣزﺎـﺳ و يدﺮـﻓ ناﺮﮕﯾزﺎـﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﯽﯾاﺮﭼ و ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ
شزرا رﺎﺸﺘﻧا و ﺐﺴﮐ ،ﻖﻠﺧ ﯽﻣ ﮏﻤﮐ
ﺪﻨﮐ ] 22 [ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ و ﮏﯿﺘﮐﺎﺗ و يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻦﯿﺑ فﺎﮑﺷ
ﺎﻫ ﯽـﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ ي دﻮـﺷ
] 12 .[
ﻋ
،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼ مﻮﻬﻔﻣ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ يﺎﻫ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﺮﺑ ار ﻖﯿﻘﺤﺗ و ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﺟﻮﺗ ،
لﺪﻣ ﯽﻠﺻا ياﺰﺟا ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ
ﯽـﻣ ﺪـﻨﮐ :
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﺑ تﻼﻣﺎﻌﺗ و ﺎﻫ
ﻪﻨﯾﺰﮔ يﺎﻫ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا ]
23 [ ، ﻪﺒﻨﺟ ﻦﯿﺑ ﺪﻧﻮﯿﭘ و يدﺎﻣ يﺎﻫ
يدﺎﻣ ﺮﯿﻏ رد شزرا
لﺪﻣ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
] 10 [ و ، ﻠﺘﺨﻣ نﺎﻌﻔﻨﯾذ ﻦﯿﺑ ﻂﺑاور ﻒ
] 24 .[
3 . ﻖﯿﻘﺤﺗ شور
ﺎﻣ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ي ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ار يا
ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ دﻮﺟﻮﻣ زا رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﻌﻨﺻ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ لﺎﺒﻧد
ﻢﯾدﻮﻤﻧ .
هداد هﺎﮕﯾﺎﭘ و تﻼﺠﻣ رد ﻮﺟﻮﺘﺴﺟ ،لوا ﮥﻠﺣﺮﻣ :
4 ﻢﯾدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﯽﻤﻠﻋ ﺮﺒﺘﻌﻣ و ﻢﻬﻣ هداد هﺎﮕﯾﺎﭘ .
تﻻﺎـﻘﻣ ﻦﯿﺑ رد ﻮﺟﻮﺘﺴﺟ ﻦﯾا
لﺎﺳ ﺎﺗ نﺎﺑز ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا و ﯽﺳرﺎﻓ 2017
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﺑ و نﻮﭽﻤﻫ ﯽﯾﺎﻫ
"
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ
"
و
"
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ
"
ﺖـﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
،ﻮﺟﻮﺘﺴﺟ ﻦﯾا ﮥﺠﯿﺘﻧ 189
ﻒﻠﺘﺨﻣ و ﺮﺒﺘﻌﻣ ﮥﻟﺎﻘﻣ دﻮﺑ
. هﺪـﺷ ﻞـﺻﺎﺣ ﮥﺠﯿﺘﻧ زا نﺎﻨﯿﻤﻃا ياﺮﺑ رد يﺮـﮕﯾد ﻪﺑﺎـﺸﻣ يﻮﺟﻮﺘـﺴﺟ
10
نﺎﻤﻬﻣ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﺮﺗﺮﺑ ﮥﻠﺠﻣ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يراد
. ﻪـﺑ ﺮﺠﻨﻣ مود يﻮﺟﻮﺘﺴﺟ ﻦﺘﻓﺎـﯾ
211 ـﯾدﺮﮔ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﮥـﻟﺎﻘﻣ ﺪ
. ود ﺞﯾﺎـﺘﻧ
ﯽﻤﻠﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻮﺟﻮﺘﺴﺟ -
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻪﻟﺎﻘﻣ ندﻮﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
"
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ
"
و
"
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ
"
ﺪﺷ ﺮﺘﻠﯿﻓ .
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﻪﮐ ﯽﺗﻻﺎﻘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يﺎﻫ
"
لﺪﻣ
"
و
"
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ
"
ﺪﻧﺪـﺷ ﯽـﺳرﺮﺑ ،دﻮـﺑ هﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻬﻧآ رد ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ ترﻮـﺻ ﻪﺑ .
هداد ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﻔﺘﻣ و ﺮﺒﺘﻌﻣ ،ﺮﺛﻮﻣ يﺎﻫ
تو 67 ﺖﺳا ﻪﻟﺎﻘﻣ .
،مود ﮥﻠﺣﺮﻣ 38
زا ﻪﻟﺎﻘﻣ 67 ﺪﻧﺪـﺷ فﺬـﺣ ،دﻮـﺒﻧ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻘﯿﻗد ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﮥﻟﺎﻘﻣ .
ﺖـﯾﺎﻬﻧ رد 29
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻟﺎﻘﻣ .
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
۵
www. .ir
ﺣﺮﻣ
،مﻮﺳ ﮥﻠ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا تﻻﺎﻘﻣ ،ﯽﺗآ تﺎﻘﯿﻘﺨﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ .
ﺎـﻬﻧآ ﻦﯿـﺑ رد 4
ﺪـﯾد
ﯽﺗآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﯽﻠﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ
: 1 ( ﻪـﻧﻮﮔ و يﺪـﻨﺑ ﻪـﻘﺒﻃ
لﺪﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ ؛يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
2 ( ﺮﯿﺛﺎﺗ ور يﺎﻫﺪﻧ لﺪـﻣ ﺮـﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ يﺎـﻫ
ﻦـﯾا رد
؛ﺖﻌﻨﺻ 3 ( يذ ياﺮﺑ شزرا ﻖﻠﺧ و ؛ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻌﻔﻧ
4 ( لﺪﻣ رد يﺮﯾﺬﭘ فﺎﻄﻌﻧا رﺎـﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
رد يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨـﺻ .
و ﻪـﯾﺰﺠﺗ
ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ زا ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺶـﻘﻧ رﺎﻬﭼ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﻠﺻا ةزﻮﺣ رﺎﻬﭼ ﻦﯾا صﻮﺼﺧ رد ﺎﻣ يﺎﻫ .
لوﺪﺟ 1 هزﻮﺣ ةرﺎﺑرد لاﻮﺳ ﺖﺸﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻘﻧ و ﯽﻠﺻا يﺎﻫ
ﺖـﺳا رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
،ﺖـﯾﺎﻬﻧ رد ﻪـﺳ
شور ياﺮـﺑ
لﺪﻣ هرﺎﺑرد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ دﺮﺒﺸﯿﭘ ﺶﺨﺑ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﯾﺎﻫ يﺪﻌﺒ ﻢﯾدﺮﮐ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ .
هزﻮﺣ
يﺎﻫ ﯽﻠﺻا رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﺶﻘﻧ
ﻪﻘﺒﻃ لﺪﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻪﻧﻮﮔ و يﺪﻨﺑ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ يﺮﻈﻧ ﯽﺳرﺮﺑ
لﺪﻣ يﺮﯾﺬﭘ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ زا يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨـﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﻪﺒﻗﺮﺘﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫﺪﻣﺎﺸﯿﭘ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ يﺪﻨﺑرﺎﺘﺧﺎﺳ
لﺪﻣ يراﺬﮔﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮـﺑ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﺎﺒﻗر و ﻦﯿﻟﺎﻌﻓ زا يذﺎﯾز داﺪﻌﺗ ﻦﯿﺑ رد شزرا ﻖﻠﺧ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ
لﺪـﻣ ﺖﯾﺎﻤﺣ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ زا يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨـﺻ رد رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ يﺎـﻫ
يﺮﯾﺬﭘ فﺎﻄﻌﻧا و يروآﻮﻧ
ﺎـﯾ راﺰـﺑا ﮏـﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﯿﻠﺤﺗ هﺪﻨﻨﮐ
لوﺪﺟ 1 - ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ تﻻﺎﻘﻣ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ ﻞﯿﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﯽﺳﺎﺳا
4 . لﺪﻣ يﺮﻈﻧ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ يﺎﻫ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد 29
لﺎﺳ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﮥﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ
2005 ﯽﻟا 2017 ﻢﯾدﻮـﻤﻧ ﯽـﺳرﺮﺑ يروﺮﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ .
9
و ﺖﺴﺨﻧ لﺎﺳ ﺶﺷ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ 20
لﺎﺳ زا ﺰﯿﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ 2011
ﯽﻟا 2017 هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺪﻧا
. هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ تﻻﺎﻘﻣ زا 10
ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ تﻼﺠﻣ ،يﺮﮕﺷد
5 ،ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﺖﻌﻨﺻ تﻼﺠﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ 4
،رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ تﻼـﺠﻣ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ 3
ﻪـﻟﺎﻘﻣ
،ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ترﺎﺠﺗ تﻼﺠﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 3
و ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ تﻼﺠﻣ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ 4
هزﻮﺣ ﺮﯾﺎﺳ زا هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
. 5 زا ﻪﻟﺎﻘﻣ
10 لﺎﺳ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﮥﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ
2011 ﯽﻟا 2017 ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا تﻼﺠﻣ ﻦﯾﺮﺗﺮﺒﺘﻌﻣ رد هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ
ﺪﻧا .
1 - 4 . يﺪﻨﺑرﺎﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
رد ﻢﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﮏﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ
لﺪﻣ و ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ
لﺪﻣ يﺪﻨﺑ يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺐﺴﮐ
رﺎﮐ و و يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﺳﺎﻬﻧآ
ﺖ ] 25 .[
ﯽﺳرﺮﺑ تﻻﺎﻘﻣ هﺪﺷ
ﻪﺑ ﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﺶـﺨﺑ ﺮـﺘﻬﺑ كرد و ﯽﻫﺪﻧﺎﻣزﺎـﺳ ياﺮـﺑ ر
يﺎـﻫ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ رﺎﺘﻓر و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
. ﺮﺜﮐا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﺘﺧﺎـﺳ
يﺪﻨﺑ ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ يﺎـﻫ
رﺎﮐو صﻮﺼﺧ رﺪﻬﮐ ي شزرا ﯽﺑﺎﯾزرا
هﺪﺷ ﻖﻠﺧ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا
ﺪﻧا ﯽﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ار ﻨﮐ
ﻨ ﺪ . ﻞـﯿﻠﺤﺗ ﻦـﯾا ﺎﺗﺪﻤﻋ هوﺮـﮔ ﻪـﺳ رد ﺎـﻫ
ﯽﻣ مﺎﺠﻧا تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ،يراﺪﻧﺎﻤﻬﻣ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﻧﻮﺷ
] 1 .[
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
۶
www. .ir
رد هوﺮﮔ ،لوا يراﺪﻧﺎﻤﻬﻣ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﮥﻨﯿﻣز رد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ يروآﻮﻧ و يراﺪﯾﺎﭘ يور ﺮﺑ
رد لﺪﻣ ﺪﻧﺪـﺷ ﺰـﮐﺮﻤﺘﻣ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ .
ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ﺎﺻﻮﺼﺧ و ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ ﯽـﺣاﺮﻃ ﻪـﺑ يراﺪﯾﺎﭘ ﺮﺼﻨﻋ ندﺮﮐ دراو نﻮﭽﻤﻫ ﯽﯾﺎﻫ
رﺎـﮐ ] 26 [ يراﺪـﻧﺎﻤﻬﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ و ]
27 [
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ .ﺗ يرﺎﺠﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يروآﻮﻧ ﺮﺑ ﺰﮐﺮﻤ لﺪـﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺪـﯾﺪﺟ تﺎﻣﺪـﺧ و تﻻﻮﺼﺤﻣ يزﺎﺳ
ﺪـﯾﺪﺟ رﺎﮐﻮﺒـﺴﮐ يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ]
28 .[
ﭼ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﺒﻧﺎﺟ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﺪﻨ
ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻧا رد ﺖـﯿﮑﻟﺎﻣ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺶﻘﻧ
هراﻮﻨـﺸﺟ ﺎـﻫ
] 29 [ ﻢﺘﺴﯿﺳ ، يﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ ياﺮﺑ ﯽﺗﺎﯿﻟﺎﻣ ﯽﺗﺮﻓﺎﺴﻣ يﺎﻫ
] 30 [ و ، فﺮﺼﻣ رﺎﺘﻓر رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺘﮐرﺎﺸﻣ فﺮﺼﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ هﺪﻨﻨﮐ
] 31 .[
،مود هوﺮﮔ رد لﺪﻣ
رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ رد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ .
،هزﻮﺣ ﻦﯾا رد نﻮـﭽﻤﻫ ﯽﻠﻣاﻮﻋ زا
ﻪﮑﺒﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ ﮥﺴﯾﺎﻘﻣ و ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺘﻨﺳ ،يا
ﯽ ﻪﻘﻄﻨﻣ ، يا ﯽﺘﺸﮔﺮﺑ و ﺖﻓر و ]
32 [ ، ﯽﺘـﺳودﺮﺸﺑ ﺮـﺛا ﯽﺑﺎﯾزرا رد
ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ ﺎﺑ
ﻪﻨﯾﺰﻫ ندروآ ﻦﯿﯾﺎﭘ ]
33 [ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ، ﯽﮕﺘﺴﺑاو
هﺎﮔدوﺮﻓ و ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ يﺎﻫ ﺎـﻫ
] 34 [ هدﺎﻔﺘـﺳا
ﺖﺳا هﺪﺷ .
رد ﻞﯿﻬﺴﺗ يراﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ ،مﻮﺳ هوﺮﮔ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ ﺮﮔ
ﺪﻫد ] 35 [ ﺖﻓﺮـﺸﯿﭘ ﻪﮐ
مﺮﻧ ﮥﻌﺳﻮﺗ و نﺎـﺸﻧ ﯽﺳﻮﺴﺤﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻂﺧﺮﺑ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ و شوﺮﻓ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد يدﺮﺑرﺎﮐ يﺎﻫراﺰﻓا
ﻦـﯾا ةﺪـﻨﻫد
ﺖﺳا ﻞﯿﻬﺴﺗ .
2 - 4 . شزرا ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا
ﻣ ﻪﮐ مود عﻮﺿﻮ رد
تﺎﯿﺑدا ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺒﺸﻫوﮋﭘ
،درﻮﺧ و شزرا ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﻧﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﻖﻠﺧ
ﯽﺷزرﺎ ﺖﺳا رﺎـﮐو ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ ﮏـﯾ ﻪﮐ
ﯽﻣ
،ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا ﺪﻧاﻮﺗ ﺖﺳا
. ﺎﯾ ﺖﮐﺮﺷ ﮏﯾ ياﺮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻪﺑ شزرا ، ﺞﯾﺎﺘﻧ
يدﺎﻣ ) ﻞﺜﻣ دﻮﺳ و ﺪﻣآرد (
و يدﺎﻣ ﺮﯿﻏ )
ﺖﻧﻮﮑـﺳ ﺖﯿﻔﯿﮐ -
ناﺮﻓﺎﺴﻣ ياﺮﺑ هﺎﮔ (
دراد هرﺎﺷا .
هﺮﻬﺑ ناﺰﯿﻣ زا ﺶﯿﺑ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﮥﻨﯿﻣز رد هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ تﻻﺎﻘﻣ ،ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ لﺪـﻣ ﻖـﯾﺮﻃ زا يرو
ﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ يﺎـﻫ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ر
ﺪﻧراد ﯽﻧاﺮﮕﻧ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ و ﯽﻟﺎﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺎﻫ
نﺎـﻤﻬﻣ و يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺶـﺨﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد فاﺪـﻫﺎﯾراد
ﻖﯿﻗد ﯽﻣ لﺎﺒﻧد ار يﺮﺗ ﺪﻨﻨﮐ
. دﻮﺟو ﺎﺑ ﻦﯾا ﻪﺳ ﻦﯾﺎﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ، هزﻮﺣ
) ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ترﺎﺠﺗ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ،ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ (
زا رﺎـﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ
رد صﻮﺼﺧ نﺎﯾﺮﺟ زا ﺮﺗاﺮﻓ شزرا ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﺖﯿﻤﻫا و ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺟ و يﺪﻣآرد يﺎﻫ
نﺎﯾﺮ هدﺮـﮐ هدﺎﻔﺘﺳا يﺪﻘﻧ يﺎﻫ ﺪـﻧا
. ﻦـﯾا عﻮـﺿﻮﻣ
شزرا ﻊﯾزﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻦﯿﺑ
و نﺎﻨﮐرﺎﮐ نﺎﻧﺎﻤﻬﻣ
ﻞﺘﻫ ﺎﻫ ] 36 [ ﺖﻤﯿﻗ نازرا ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ و ]
33 [ ﺰﯿﻧ ﯽﻣ دﻮﺷ .
ﺎﺑ دﻮﺟو ﻢﻫ ﺎﯾ ﻖﻠﺧ ﻪﮑﻨﯾا ﺖﻤﺴﻗ زا ﯽﮑﯾ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ شزرا ﯽﻨﯾﺮﻓآ
ﺎـﻬﻨﺗ ،ﺖـﺳا رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ لﺪﻣ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ 2
ﻪـﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ
ﻪـﺘﺧادﺮﭘ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻬﻨـﺻ رد نآ يﺎﯾاﺰﻣ و ﺶﻘﻧ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪـﻧا
: 1 ( ساﺮﯿﻠﯾﺎﺘـﺳا و سﻮﻟﻮﭘﻮﮐﺎـﮐ )
2013 ( ﻪـﺑ ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﺪـﯾﺪﺟ يﺎـﻫ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺎﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻔﻠﺗ يدﺮﺑرﺎﮐ يﺎﻫ
يﺎﻫ ﺪﻨﻤـﺷﻮﻫ ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ
] 37 [ و ؛ 2 ( رﻮـﻤﻠﯿﮔ و ﻦﯿـﭘ )
2016 ( دراو ﯽﮕﻧﻮـﮕﭼ
ﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ار رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻣ ﮥﺑﺮﺠﺗ ندﺮ ]
38 .[
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
٧
www. .ir
3 - 4 . ﺖﺻﺮﻓ ﺎﯾ ﺪﯾﺪﻬﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تارﺮﻘﻣ و ﻦﯿﻧاﻮﻗ
ﯽـﻣ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﮥﻌﺳﻮﺗ ﺮﺑ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ تﺪﺷ و لﺎﻤﺘﺣا ةرﺎﺑرد ﺚﺤﺑ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا دزادﺮـﭘ
.
ﯽﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ار
و ﺖﺳﺎﯿﺳ ﮥﻨﯿﻣز رد راﺬـﮔ ﺮﯿﺛﺎـﺗ يﺮﮕـﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨـﺻ ﺮﺑ ،ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﻏ ﺎﯾ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻄﺑ ﻪﮐ ،نﻮﻧﺎﻗ
هدﻮﻤﻧ حﺮﻄﻣ ،ﺖﺳا ﺪﻧا
. ﻪﻘﺒﻃ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺪﻨﭼ رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﯽﻣ يﺪﻨﺑ
ﺪﻧﻮﺷ .
ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ لﺮﺘﻨﮐ و يﺮﺒﻫر ةرﺎﺑرد ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ لوا ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ نﻮﻧﺎﻗ
ناراﺬﮔ ﺖﺳا . ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﯾا ﺶﻫوﺰﭘ
ﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾ :
ﺎﯾاﺰﻣ ﻖﻠﺧ
و ﺐﺴﮐ ياﺮﺑ ﺖﺳا نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ﻢﯿﮑﯿﺳ يﺎﻫﺎﺘﺳور رد يدﺮﮔ ﺖﻌﯿﺒﻃ ةزﻮﺣ رد ﯽﻠﺤﻣ يﺎﻫرﺎﮐ
] 39 [ ﻘﻣ ﺖـﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ﻆﻔﺣ ، ﺎ
ﺪـﺻ
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ]
26 [ ، ﻞﺘﻫ ﯽﺗﺎﯿﻟﺎﻣ تارﺮﻘﻣ ياﺮﺟا ياﺮﺑ ﯽﻗﻮﻘﺣ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﺎﻫ
] 30 [ ﺗ و ، بﺬﺟ ياﺮﺑ شﻼ ﯽـﻫوﺮﮔ
ﺖـﺴﯾرﻮﺗ زا صﺎـﺧ ﺎـﻫ
] 40 [ و ﯽﭘ رد نآ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ
ﻦـﯾا يﺎﻫ ـﮔ
هوﺮ ﺎﻫ ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ ﺪـﻧراد
] 41 .[
ـﻋد يﺎﻨﺜﺘـﺳا ﻪـﺑ وﺎ
ي
ﻦﯾا ،ﯽﺗﺎﯿﻟﺎﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
ﺖﺻﺮﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﺚﺤﺑ درﻮﻣ تارﺮﻘﻣ يروآﻮﻧ يﺎﻫ
رد هﺪﻨﯾآ ﯽﻣ ﺪﻨﻧاد .
مود ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ رد
ﻞﻤﻋ رﺎﮑﺘﺑا درﻮﻣ ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ناراد مﺎﻬﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ
نآ ﯽﭘ رد ﻪﮐ ﺪﻨﻫد نﻮﻧﺎﻗ
راﺬﮔ ياﺮـﺟا ﻪﺑ راداو ار
ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﺎﻫ ﯽﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ رد ﺪﻬﻌﺗ زا نﺎﻨﯿﻤﻃا لﻮﺼﺣ ياﺮﺑ ﯽﻨﯿﻧاﻮﻗ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
: 1 ( ﺖﮐﺮﺷ يرﺎﮑﺘﺑا تﺎﻣاﺪﻗا يﺎﻫ
ﯽﺘﻣﺎﻗا يراﺪﯾﺎﭘ ياﺮﺑ
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻣ نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و نﺎﻨﮐرﺎﮐ ﺖﯾﺎﺿر ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ددﺮﮔ
] 42 [ ؛ 2 ( هراﻮﻨـﺸﺟ نﺎـﯿﻟﻮﺘﻣ زا ﻪـﮐ ﯽﺗارﺎـﮑﺘﺑا و تﺎﻣاﺪـﻗا ﺎـﻫ
ﯽﻣ تﺎﺸﻧ دﺮﯿﮔ
] 29 [ ؛ 3 ( حﺮﻃ ﯽﺗارﺎﮑﺘﺑا و ﺎﻫ ﻪﮐ
هﺎﮔدوﺮﻓ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ فﺮﻃ زا ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ و ﻦﯾﺮﻓﺎﺴﻣ زا ﯽﯾازﺪﻣآرد ياﺮﺑ ﺎﻫ
ذﺎـﺨﺗا
ﯽﻣ دﻮﺷ ] 43 [ ؛ 4 ( حﺮﻃ مﺮﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ ياﺮﺑ راﺰﻓا
ﮥﺑﺮﺠﺗ دﻮﺒﻬﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺪﯾدزﺎﺑ
] 37 [ ؛ 5 ( ﺖﮐﺮـﺷ تارﺎﮑﺘﺑا و ﻞـﻤﺣ يﺎـﻫ
ﻊﻤﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﻘﻧ تﺎﯿﺑﺮﺠﺗ يروآ
نﺎﯾﺮﺘﺸﻣ ] 44 .[
نﻮﻧﺎﻗ ﯿﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ناراﺬﮔ ﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑﺎ
ةزﻮﺣ تارﺮﻘﻣ ﻒﻠ ار ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ترﺎﺠﺗ و ﯽﯾاﻮﻫ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ
ﯽﻤﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
. يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ شزرا
ﯽﯾاﻮﻫ طﻮﻄﺧ فﺮﻃ زا )
و ﯽﻫﺎﻓر تﺎﻧﺎﮑﻣا ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺪﺻﺎﻘﻣ (...
ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ترﺎﺠﺗ ةزﻮﺣ يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ شزرا و )
لﺎﻧﺎﮐ شوﺮـﻓ يﺎـﻫ
و ﻂﺧﺮﺑ ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ ،ﻂﺧﺮﺑ (...
فﺮﺼﻣ يﺎﺿﺎﻘﺗ سﺎﺳاﺮﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ .ﺑ ،لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎ نﻮﻧﺎﻗ
ﻣ ناراﺬﮔ ﯽ مﺎﮕﻤﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺗ و تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ فﺮﺼﻣ يﺎﺿﺎﻘﺘﺗﻻﻮﺤ
،نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﻧاﻮﻗ
ﺖﺳﺎﯿﺳ و ار ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻦﯾوﺪﺗ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
] 27 .[
5 . ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد و يزﺎﺳ
ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ لﺪﻣ يزﺎﺳ ﯽﻣ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﻢﯾزادﺮﭘ .
1 - 5 . مﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ يزﺎﺳ فاﺪﻫا ياﺮﺑ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﺶﻫوﮋﭘ
دﻮـﺟﻮﻣ ﺪﻫاﻮﺷ ،ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﯿﻣﻮﻤﻋ ﺮﯿﺧا ﮥﻫد ود ﯽﮑﯾ رد ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺳا ﺪﯾﺪﺟ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺶﯾاﺰـﻓا
ﺮﯿﮕﻤﺸﭼ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﺶﺸﮐ و ﻪﻗﻼﻋ
ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯿﻟوا زا ﺪﻌﺑ ﺎﻫ
ي لﺎـﺳ رد ﺖﻌﻨـﺻ ﻦـﯾا رد رﺎـﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ
2005 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . ﺪـﻫد ﻪﺋارا ﯽﻘﯿﻗد و ﻦﺷور ﻒﯾﺮﻌﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪـﺋارا ﯽﻔﯾرﺎـﻌﺗ ﺎـﯾ
ﯽﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ و ﯽـﻠﮐ ،ﯽﻣﻮـﻤﻋ مﻮـﻬﻔﻣ ﮏﯾ دﻮﺟو مﺪﻋ ﯽﻠﺻا ﻞﯿﻟد و دراﺪﻧ ﯽﻣﻮﻤﻋ مﻮﻬﻔﻣ و ﺖﺳا ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ ﯽﺻﺎﺧ فﺪﻫ يور ﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺪﺣاو دﻮﺒﻤﮐ ﻌﺗ ﺎ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾارد ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد و ﮏﯿﻣدﺎﮐآ ﻒﯾر ﺖﺳا
] 1 .[
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
٨
www. .ir
،ﺎﻨﯿﻘﯾ يﺮﮕﺷدﺮﮔ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﯽﯾﺎـﻬﻧﺂﻄﻘﻓ
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ رﺎـﮐو ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﯾ ﻒﯾرﺎـﻌﺗ زا ﯽﻫﻮـﺒﻧا ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺪﻨﺘـﺴﯿﻧ ﯽـﺘﻐﻟ
ﯿﺼﺼﺨﺗ ﯽﻣ مﺮﻧ ﻪﺠﻨﭘ و ﺖﺳﺪ ﺪﻨﻨﮐ
] 45 .[
ﯽﻣ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ شور ﻪﺑ و ﺪﻧاﻮﺗ
يﺎﻫ يدﺪﻌﺘﻣ دﺮـﯿﮔ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ :
1 ( ﻪـﺑ
ﺎﯾ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ناﻮﻨﻋ ﮏﯾ
ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ لﺪﻣ ]
25 [ ؛ 2 ( ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻮﻠﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ يﺰﯾر
] 46 [ و ؛ 3 ( دﺮﮐرﺎﮐ رد تﺎﯿﻠﻤﻋ و
ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﮏﯾ ﺮﮔ
] 14 .[
ﻪﮐ ﻂﺒﺗﺮﻣ و ﻖﯿﻗد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﯽﻓﺎﮐ ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ يﺮﯿﮔ لﺪﻣ درﻮﻣ رد
ﺖﻌﻨـﺻ رد رﺎـﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ددﺮﮕﯾﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ
زا نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﮐ ﻢﯿﻨﮐ يﺪﯿﻠﮐ لاﻮﺳ ود دﻮﺧ
ار ﺮﯾز ﺪﻨﺳﺮﭙﺑ :
لوا لاﻮﺳ :
ﯽﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ
؟دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ زا ناﻮﺗ
ﺑ لاﻮﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮ ﯽﻣ
يدﺮﮐرﺎﮐ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺳ زا ناﻮﺗ لﺪﻣ
نارﺎـﮑﻤﻫ و ﺎـﺳﺎﻣ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪﮐ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ )
2017 ( ] 47 [ درﻮـﻣ
ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ و ﺚﺤﺑ ﺖﺳا ﻪ
، دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺮﮐذ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﻟﺎﺣ ﺮﻫ صﺎﺧ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ رد ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺮﻈﻧ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ياراد هﺪﺷ
ﺖﺳا : 1 ( ﯽﮔﮋﯾو ﺢﯾﺮﺸﺗ ياﺮﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ـﺻﻮﺗ ﻪـﮐ ﯽﻨﯾﺮﻓآرﺎﮐ و ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ زا ﯽﻔﯿ
و شزرا ﻖـﻠﺧ
رﺪﯾروآﻮﻧ ﯽﻣ ﻪﺋرا رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻫد
. 2 ( ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و حﺮﻃ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯿﻤـﺼﺗ رد ﯽﯾﺎـﻤﻨﻫار ياﺮﺑ ﮏﯾﮋﺗاﺮﺘﺳا
ﻢ يﺮـﯿﮔ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺷ
. 3 ( ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﯾاوز زا رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ةﺪﯾا ﮏﯾ ﻞﻣﺎﮐ و ﺢﯾﺮﺻ نداد نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ يراﺰﺑا ترﻮﺻ ﻪﺑ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . مود لاﻮﺳ :
ﯽﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ مﻮﻬﻔﻣ ناﻮﺗ
ﺎﺑ رﺎﮐ دﻮﺟﻮﻣ يﺮﻈﻧ بﻮﭼﺎﭼ ار
؟دﺮﮐ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻣ ﻪﻗﻼﻋ ﺖﺳد ﻦﯾا زا يدراﻮﻣ ﻪﺑ هزﻮﺣ ﻦﯾا
1 ( ﺳرﺮﺑ ﯽ لﺪﻣ ﺎﻫ ي رﺎـﮐ و ﺐـﺴﮐ ﮏـﯿﻔﻠﺘﺨﻣ دﺎـﻌﺑا ﺐـﻟﺎﻗ رد
نﺎﻣزﺎﺳ ] 47 .[
ﯽﻨﻌﯾ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﺎﺑ
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﺎﻫ ﯾ ﻣﻮﻬﻔﻣ ﯽ ﺖﮐﺮﺷ دﻮﺳ لﻮﻣﺮﻓ ﻞﺜﻣ ﯽ ﻪﮐ
هزاﺪـﻧا و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﺘـﺴﻫ يﺮـﯿﮔ
،
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ .
2 ( لﺪﻣ ﺎﻫ ي حﺮﻃ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ﺎﻫ
ﯾ ﯽﻫﺎﮔﺂ ﺶﺨﺑ ﻌﺿﻮﻣ ﯽ هﺪﻧزﺎﺳ ﯽﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ﺪﻧﺮﯿﮔ
. ﻪﻗﻼﻋ ﻦـﯾا ناﺪﻨﻣ
،ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻢﯿﺳﺮﺗ ياﺮﺑ ﯽﺷور لﺎﺒﻧد ﻪﺑ هزﻮﺣ دﺎﺠﯾا
ﺪﻨﺘﺴﻫ شزرا شﺮﺘﺴﮔ و ﻖﻠﺧ ﻒﯿﺻﻮﺗ ياﺮﺑ ﯽﻧﺎﺑز ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻂﺑاور .
ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﯽﻣ ﻂﺴﺑ ار ﯽﻫﺎﮔﺪﯾد ﻦﯿﻨﭼ ﻪﮐ ﻖﻓاﻮﺗ ﮥﺋرا ﯽﭘ رد هراﻮﻤﻫ ،ﺪﻨﻫد
هﺪﻋﺎﻗ ﯽﮐاردا و ﺎﻫ رﺎـﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ زا ﺪﻨﻣ
ﯽـﻣ ﺪﻨـﺷﺎﺑ . 3 ( لﺪـﻣ
صﺎﺧ ﻞﮑﺷ و بﻮﭼرﺎﭼ ﺎﺑ راﺰﺑا ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ
،ساﻮﻧﺎﮐ لﺪﻣ ﻞﺜﻣ ، ﯽﻣ ﻪﺋرا
ﺪﻨﻫد ] 48 .[
2 - 5 . لﺪﻣ عاﺪﺑا و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﺖﻌﻨﺻ رد يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﻪﺒﻨﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يروﺮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺘﻤﮐ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ نآ رد يروآﻮﻧ ﺎﯾ و يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا . هار رﺎﮐو ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﮏﯾ يزاﺪﻧا
،ﻖﻓﻮﻣ ﺶﻟﺎﭼ ار ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ دﻮﺧ ﺎﺑ
] 49 .[
ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﺗآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ار ﯽﻠﺻا ﮥﺧﺎﺷ رﺎﻬﭼ ﻢﯿﯾﺎﻤﻧ
: 1 ( ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﮏـﯾ زا نﺎـﻨﯿﻤﻃا لﻮﺼﺣ و ﺐـﺴﮐ لﺪـﻣ
ﯽﻣ ﮏﻤﮐ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ﻪﺑ لﺪﻣ نآ ﻪﮐ ﯽﻧاﺰﯿﻣ ندﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ و صﺎﺧ رﺎﮐ ؛ﺪﻨﮐ
2 ( رﺎـﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﮏﯾ ﯽﻧﺎﺳر زور ﻪﺑ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ ﺖﯿﺑاﺬﺟ يﺎﯿﺣا و ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ ]
50 [ ؛ 3 ( ﺶﻟﺎﭼ لﺪـﻣ دﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ يﺎﻫ ﻪـﻧاروآﻮﻧ رﺎﮐﻮﺒـﺴﮐ يﺎـﻫ
داﺪـﻌﺗ نآ رد ﻪـﮐ
ﯽﺘﮐرﺎﺸﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﺮﮕﯾزﺎﺑ زا يدﺪﻌﺘﻣ زا
ﯽﻣ هﺮﻬﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ؛؟ﺪﻨﻣاﺪﮐ ﺪﻧﺮﺑ
4 ( شزرا ﻦﯿﺑ نزاﻮﺗ دﺎﺠﯾا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮـﯿﻏ و ﯽﻟﺎـﻣ يﺎﻫ
رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ ﮏﯾ رد ﯽﻟﺎﻣ .
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
٩
www. .ir
6 . ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
صﻮﺼﺧ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ لﺪﻣ
ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ نآ ﻪﺑ ترﺪﻧ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻼﺠﻣ و تﻻﺎﻘﻣ رد ﻮﺘﺴﯿﻧ يﻮﻗ يﺮﮕﺷدﺮﮔ
ﯽﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺷ
. هار ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻪﺑ رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ لﺪﻣ يﺎﻫ ﺖﻌﻨـﺻ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﺮـﺒﺘﻌﻣ تﻼﺠﻣ و ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ زﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ .
لﺪﻣ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﯿﺴﻣ رد ﺖﮐﺮﺣ ياﺮﺑ ﻪـﺑ زﺎـﯿﻧ نﺎـﻘﻘﺤﻣ ،يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﻪـﻧﻮﮔ يا
ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ و ﻒﯾﺮﻌﺗزا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ يزﺎﺳ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣﺎﻤﺗ نﺪﺷ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧراد ﮐ ﯽـﺸﻫوﮋﭘ يﺎـﻫ
ﺪـﻨﮐ ﮏـﻤ .
رﺎـﻬﭼ هزﻮـﺣ يا ياﺮـﺑ ﻪـﮐ
ﮥﻨﯿﺸﯿﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﻢﯾدﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻌﻫﺪﺷ و
ﯽﺗآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ تادﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﺖﺻﺮﻓ ،
هﺎﮔﺪـﯾد زا هدﺎﻔﺘـﺳا ياﺮـﺑ ار ﯽـﻧاواﺮﻓ يﺎـﻫ ﺎـﻫ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ ي
لﺪﻣ رد ﯽﻨﯾﺮﻓآرﺎﮐ و يﮋﺗاﺮﺘﺳا رﺎﮐو ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
داد ﺪﻫاﻮﺧ راﺮﻗ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ يور ﺶﯿﭘ .
ﯽـﻣ ﺎﻬﻧآ ﻦـﯾا ﺪـﺷر و ﻖـﯿﺒﻄﺗ ﺎـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
هﺎﮔﺪﯾد ﺑ ﺎﻫ ﺪـﻨﻫد ﺖﮐﺮﺣ ﻮﻠﺟ ﻪﺑ ار يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد شزرا ﻖﻠﺧ ةﺪﯿﭽﯿﭘ و ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﮥﻟﻮﻘﻣ ،ﺮﮕﯾد يﺮﻈﻧ دﺎﻌﺑا ﺎ .
ﺖﻓﺮـﺸﯿﭘ -
يﺎﻫ مﺮـﻧ نﺪـﻣآ دﻮـﺟو ﻪـﺑ ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫﺮﻔﺳ ﮥﻨﯾﺰﻫ ندروآ ﻦﯿﯾﺎﭘ زا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫرﺎﮐ و ﺐﺴﮐ درﻮـﻣ يﺎـﻫراﺰﻓا
لﺪﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﮥﻌﻣﺎﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ،ﺖﻌﻨﺻ ﻦﯾا رد هدﺎﻔﺘﺳا ﻒﻋﺎـﻀﻣ شﻼـﺗ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﺖﻌﻨﺻ رد رﺎﮐ و ﺐﺴﮐ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ هزﻮﺣ ﻦﯾا رد .
7 . ﻊﺟاﺮﻣ
1. Stephan Reinhold, Florian J. Zach, Dejan Krizaj, (2017) "Business models in tourism: a review and research agenda", Tourism Review, 72(4).
2. Casadesus-Masanell, R., & Heilbron, J. (2015). The Business Model: Nature and Benefits Business Models and Modelling (pp. 3-30).
3. Ghaziani, A., & Ventresca, M. (2005). Keywords and cultural change: Frame analysis of business model public talk, 1975 to 2000. Sociological Forum, 20(4), 523-559.
4. Martins, L. L., Rindova, V. P., & Greenbaum, B. E. (2015). Unlocking the Hidden Value of Concepts: A Cognitive Approach to Business Model Innovation. Strategic Entrepreneurship Journal, 9(1), 99-117. doi:10.1002/sej.1191.
5. Zott, C., Amit, R., & Massa, L. (2011). The Business Model: Recent Developments and Future Research. Journal of Management, 37(4), 1019.
6. Arend, R. J. (2013). The business model: Present and future—beyond a skeumorph.
Strategic Organization, 11(4), 390-402.
7. Baden-Fuller, C., & Mangematin, V. (2013). Business models: A challenging agenda.
Strategic Organization, 11(4), 418-427.
8. Burgelman, R. A., & Grove, A. S. (2007). Cross-boundary disruptors: powerful interindustry entrepreneurial change agents. Strategic Entrepreneurship Journal, 1(3/4), 315-327.
9. Smith, J. B., & Colgate, M. (2007). Customer Value Creation: A practical framework.
Journal of Marketing Theory & Practice, 15(1), 7-23. doi:10.2753/mtp1069-6679150101.
10. Demil, B., Lecocq, X., Ricart, J. E., & Zott, C. (2015). Introduction to the SEJ Special Issue on Business Models: Business Models within the Domain of Strategic Entrepreneurship. Strategic Entrepreneurship Journal, 9(1), 1-11. doi:10.1002/sej.1194.
11. Zott, C., & Amit, R. (2010). Business Model Design: An Activity System Perspective.
Long Range Planning, 43(2/3), 216-226.
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
١٠
www. .ir
12. Lecocq, X., Demil, B., & Ventura, J. (2010). Business models as a research program in strategic management: An appraisal based on Lakatos. M@n@gement, 13(4), 214-225.
13. Markides, C. C. (2015). Research on Business Models: Challenges and Opportunities Business Models and Modelling (pp. 133-147).
14. Doganova, L., & Eyquem-Renault, M. (2009). What do business models do? Innovation devices in technology entrepreneurship. Research Policy, 38(10), 1559-1570.
15. Beritelli, P., Reinhold, S., Laesser, C., & Bieger, T. (2015). The St. Gallen Model for Destination Management (1 ed.). St. Gallen: IMP-HSG.
16. Markides, C. C. (2013). Business model innovation: What can the ambidexterity literature teach us? The Academy of Management Perspectives, 27(4), 313-323.
17. Sabatier, V., Mangematin, V., & Rousselle, T. (2010). From Recipe to Dinner: Business Model Portfolios in the European Biopharmaceutical Industry. Long Range Planning, 43(2/3), 431-447.
18. Markides, C. C., & Charitou, C. D. (2004). Competing with dual business models: A contingency approach. Academy of Management Executive, 18(3), 22-36.
19.Kim, S. K., & Min, S. (2015). Business Model Innovation Performance: When does Adding a New Business Model Benefit an Incumbent? Strategic Entrepreneurship Journal, n/a-n/a. doi:10.1002/sej.1193.
20.Furnari, S. (2015). A Cognitive Mapping Approach to Business Models: Representing Causal Structures and Mechanisms Business Models and Modelling (Vol. 33, pp. 207- 239): Emerald Group Publishing Limited.
21.Martins, L. L., Rindova, V. P., & Greenbaum, B. E. (2015). Unlocking the Hidden Value of Concepts: A Cognitive Approach to Business Model Innovation. Strategic Entrepreneurship Journal, 9(1), 99-117. doi:10.1002/sej.1191.
22.Casadesus-Masanell, R., & Ricart, J. E. (2011). How to Design A Winning Business Model. Harvard Business Review, 89(1/2), 100-107.
23.Aversa, P., Haefliger, S., Rossi, A., & Baden-Fuller, C. (2015). From Business Model to Business Modelling: Modularity and Manipulation Business Models and Modelling (pp.
151-185).
24.Thompson, J. D., & MacMillan, I. C. (2010). Business Models: Creating New Markets and Societal Wealth. Long Range Planning, 43(2/3), 291-307.
25. Baden-Fuller, C., & Morgan, M. S. (2010). Business Models as Models. Long Range Planning, 43(2/3), 156-171.
26. Scheepens, A. E., Vogtländer, J. G., & Brezet, J. C. (2016). Two life cycle assessment (LCA) based methods to analyse and design complex (regional) circular economy systems. Case: making water tourism more sustainable. Journal of Cleaner Production, 114, 257-268. doi:10.1016/j.jclepro.2015.05.075.
27. Høgevold, N. M., Svensson, G., & Padin, C. (2015). A sustainable business model in services: an assessment and validation. International Journal of Quality and Service Sciences, 7(1), 17-33. doi:10.1108/IJQSS-09-2013-0037.
28. Alegre, I., & Berbegal-Mirabent, J. (2016). Social innovation success factors: hospitality and tourism social enterprises. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 28(6), 1155-1176. doi:10.1108/IJCHM-05-2014-0231.
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
١١
www. .ir
29. Andersson, T. D., & Getz, D. (2009). Festival Ownership. Differences between Public, Nonprofit and Private Festivals in Sweden. Scandinavian Journal of Hospitality &
Tourism, 9(2/3), 249-265. doi:10.1080/15022250903217035.
30. Schiller, B. M. (2011). Mind the Gap: The Current Debate Between States &
Municipalities and Online Travel Companies over the Taxability of the Remittance Gap.
Journal of State Taxation, 29(2), 61-80.
31. Kathan, W., Matzler, K., & Veider, V. (2016). The sharing economy: Your business model's friend or foe? Business Horizons. doi:10.1016/j.bushor.2016.06.006.
32. Diaconu, L. (2012). The Evolution of the European Low-cost Airlines‘Business Models.
Ryanair Case Study. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62, 342-346.
doi:10.1016/j.sbspro.2012.09.054.
33. Fenclova, E., & Coles, T. (2011). Charitable Partnerships among Travel and Tourism Businesses: Perspectives from Low-Fares Airlines. International Journal of Tourism Research, 13(4), 337-354. doi:10.1002/jtr.854.
34. Frank, L. (2011). Business models for airports in a competitive environment. One sky, different stories. Research in Transportation Business & Management, 1(1), 25-35.
doi:10.1016/j.rtbm.2011.06.007.
35. Margherita, A., & Petti, C. (2009). E-Business Adoption. International Journal of e- Business Management, 3(1), 3-19. doi:10.3316/IJEBM0301003.
36. Bohdanowicz, P., & Zientara, P. (2009). Hotel companies' contribution to improving the quality of life of local communities and the well-being of their employees. Tourism &
Hospitality Research, 9(2), 147-158. doi:10.1057/thr.2008.46.
37. Koukopoulos, D., & Styliaras, G. (2013). Design of trustworthy smartphone-based multimedia services in cultural environments. Electronic Commerce Research, 13(2), 129-150. doi:10.1007/s10660-013-9112-5.
38. Pine, B. J. I., & Gilmore, J. (2016). Integrating experiences into your business model: five approaches. Strategy & Leadership, 44(1), 3-10. doi:doi:10.1108/SL-11-2015-0080.
39. Sarkar, R., & Sinha, A. (2015). The village as a social entrepreneur: Balancing conservation and livelihoods. Tourism Management Perspectives, 16, 100-106.
doi:10.1016/j.tmp.2015.07.006.
40. Souto, J. E. (2015). Business model innovation and business concept innovation as the context of incremental innovation and radical innovation. Tourism management, 51, 142- 155. doi:10.1016/j.tourman.2015.05.017.
41. Bieger, T., & Wittmer, A. (2006). Air transport and tourism—Perspectives and challenges for destinations, airlines and governments. Journal of Air Transport Management, 12(1), 40-46. doi:10.1016/j.jairtraman.2005.09.007.
42. Hojman, D. E., & Hunter-Jones, P. (2012). Wine tourism: Chilean wine regions and routes. Journal of Business Research, 65(1), 13-21. doi:10.1016/j.jbusres.2011.07.009.
43. Papatheodorou, A., & Lei, Z. (2006). Leisure travel in Europe and airline business models: A study of regional airports in Great Britain. Journal of Air Transport Management, 12(1), 47-52. doi:10.1016/j.jairtraman.2005.09.005.
44. Panou, K., Kapros, S., & Polydoropoulou, A. (2015). How service bundling can increase the competitiveness of low market share transportation services. Research in Transportation Economics, 49, 22-35. doi:10.1016/j.retrec.2015.04.003.
يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
) ﺖﯾرﻮﺤﻣ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺘﺳا
ﻞﯿﺑدرا (
١٢
www. .ir
45. Baden-Fuller, C., Demil, B., Lecoq, X., & MacMillan, I. (2010). Editorial. Long Range Planning, 43(2/3), 143-145. doi:10.1016/j.lrp.2010.03.002.
46. Bieger, T., & Reinhold, S. (2011). Das werbasierte Geschäftsmodell - Ein aktualisierter Strukturierungsansatz. In T. Bieger, D. z. Knyphausen-Aufsess, & C. Krys (Eds.), Innovative Geschäftsmodelle. Berlin: Springer.
47. Massa, L., Tucci, C., & Afuah, A. (2017). A CRITICAL ASSESSMENT OF BUSINESS MODEL RESEARCH. Academy of Management Annals. doi:10.5465/annals.2014.0072.
48. Osterwalder, A., & Pigneur, Y. (2009). Business Model Generation - A Handbook for Visionaires, Game Changers, and Challengers. Amsterdam: Osterwalder & Pigneur.
49. Spieth, P., Schneckenberg, D., & Matzler, K. (2016). Exploring the linkage between business model (&) innovation and the strategy of the firm. R&D Management, 46(3), 403-413. doi:10.1111/radm.12218.
50. Benur, A. M., & Bramwell, B. (2015). Tourism product development and product diversification in destinations. Tourism Management, 50, 213–224. doi:
10.1016/j.tourman.2015.02.005.
