ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي
لﺎﺳ
14 ) 1 ( ، رﺎﻬﺑ 1391 ، ﻪﺤﻔﺻ 63 - 54
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ي
ﻲﻳﺎﺑﻮﻃ ﻦﻴﻬﺷ ناور هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘ
، تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ
ناور ﻲﻜﺷﺰﭘ ، زاﺮﻴﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
يدﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧ*
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻜﺷﺰﭘ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد ،
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ
ناور بﺎﺼﻋا مﻮﻠﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ و ﻲﻜﺷﺰﭘ
،
زاﺮﻴﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻲﺘﻳاﺪﻫ ﻦﻳورآ
ناور رﺎﻴﺘﺳد ﻲﻜﺷﺰﭘ
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
زاﺮﻴﺷ
يﺮﻈﺘﻨﻣ ﻲﻠﻋ
دﺎﺘﺳا
،ﻲﺸﻫوﮋﭘ ناور ﺖﻣﻼﺳ ﻲﺸﻫوﮋﭘ هوﺮﮔ
،
هﺪﻜﺸﻫوﮋﭘ ي ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ مﻮﻠﻋ
،
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ*
:
،ناﺮﻳا هﺪﻜﺸﻧاد ،ﺪﻧز نﺎﺑﺎﻴﺧ ،زاﺮﻴﺷ ي
،ﻲﻜﺷﺰﭘ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻜﺷﺰﭘ هوﺮﮔ
ﻦﻔﻠﺗ : 07112354431
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ : 15 / 10 / 89
ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺦﻳرﺎﺗ : 14 / 8 / 90
ﻪﺻﻼﺧ ﻣ ﻪﻣﺪﻘ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا ﻦﻳا زا فﺪﻫ: ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ي
ﻲﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا و ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ
.
شور رﺎﻛ ﻦﻳا رد : ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
،ﻲﻌﻄﻘﻣ ي 100
ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻛ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ رﺎﻤﻴﺑ ﺪﻴﻳﺎﺗ
ناور ﻲﻣ ﺮﺳ ﻪﺑ يرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ زﺎﻓ رد ﻚﺷﺰﭘ ﺶﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺪﻧدﺮﺑ
ﻪﻣﺎﻧ ي 36
ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ﺶﺠﻨﺳ يا SF-36)
( ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ .
ﺖﻬﺟ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ نارﺎﻤﻴﺑ نﺎﻫاﺮﻤﻫ ﻦﻴﺑ زا ﻪﻛ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻚﻳ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا ﺎﺑ هوﺮﮔ ﻦﻳا ي
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻴﻤﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺪﻧدﻮﺑ
درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻧ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ و ﻲﺗ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﻮﺳﺮﻴﭘ .
لﺎﺳ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا 89
- 1388 هﺎﮕﻧﺎﻣرد رد
ﻆﻓﺎﺣ ﻲﺷزﻮﻣآ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ناور و بﺎﺼﻋا ﻲﺼﺼﺨﺗ زاﺮﻴﺷ ﺮﻬﺷ
ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ: ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ،ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ي
ﻪﻄﻴﺣ رد ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﺗﺪﺑ ﺖﻴﻌﺿو
ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ يﺎﻫ
) 022 / 0 P= (
، ﻲﻤﺴﺟ درد )
0001 /
<0 (P
، ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ )
0001 /
<0 (P
، دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ) 0001 /
<0 (P ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و )
0001 /
<0 (P دﻮﺑ . هوﺮﮔ رد
،نارﺎﻤﻴﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ هﺪﻨﻫد
بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻴﻌﺿو ي رد نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﺮﺗ
ﻪﻄﻴﺣ دﻮﺑ ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ي )
046 / 0 P= .(
ﻢﻫ رد ﺰﻴﻧ ﻲﺳﺎﺴﺣا تﻼﻜﺸﻣ ظﺎﺤﻟ زا ﻦﻴﻨﭼ
شراﺰﮔ ار يﺮﺘﻬﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻘﻠﻄﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﺠﻣ و ﻞﻫﺎﺘﻣ داﺮﻓا ،نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ﺪﻧدﺮﻛ ) ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 013 / 0 P=
، 01 / 0 P= .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ تاﺮﺛا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا : رد ﻪﻛ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ي
هرود ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ زﺎﻓ رد ﻲﺘﺣ ،دراد دﺮﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﺑ ﺎﻴﻧﺎﻣ و ﻲﮔدﺮﺴﻓا يﺎﻫ
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﺰﻴﻧ يرﺎﻤﻴﺑ هﺪﻤﻋ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ رﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ زا يا دراﺬﮔ
.
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ ،ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا:
،ﺖﻣﻼﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﭘ ﺖﺷﻮﻧ :
ﻪﺘﻴﻤﻛ ﺪﻴﻳﺎﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ي
ﻲﺸﻫوﮋﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ زاﺮﻴﺷ
دﺎﻬﻧ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ نوﺪﺑ و ﻲﺻﺎﺧ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ .
ناور تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ و زاﺮﻴﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺖﻧوﺎﻌﻣزا هﺎﮕﺸﻧاد ﻦﻳا ﻲﻜﺷﺰﭘ
ﻢﻳﺮﻣ ﻢﻧﺎﺧ رﺎﻛﺮﺳ و ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺟا رد يرﺎﻜﻤﻫ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ تادﺎﺴﻟا
ﻲﻧاﺪﺣو هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ رد يرﺎﻜﻤﻫ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺎﻴﻧ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻲﻧادرﺪﻗ ﺎﻫ
. نﺎﻳﺎﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻧ
ي ﻢﺷﺎﻫ اﺮﻫز ﺮﺘﻛد ﻢﻧﺎﺧ ﻲﻣ رﻮﭘ
نﺎﺸﻳا يرﺎﻜﻤﻫ زا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﻲﻣ ﺮﻜﺸﺗ ددﺮﮔ .
Comparison of health related quality of life between bipolar patients and healthy people
Abstract
Introduction: The aim of this research was comparison of bipolar patients’ quality of life with healthy population.
Materials and Methods: This research was done on 100 bipolar patients whose euthymic state was documented by a psychiatrist. They were evaluated with use of quality of life-short form 36 questionnaire (QOL-SF-36). As control group, a control group which was selected from patients’
visitors and hospital staff was evaluated with this questionnaire. Data were analyzed using T-test and Pearson correlation coefficient. This study was done in psychiatric clinic of Shiraz Hafez Hospital in 2010-2011.
Results: Results show that patients are in a worse condition than normal population in aspects of quality of life such as” physical function (P=0.022), body pain (P<0.0001), general health (P<0.0001), social function (P<0.0001), and mental health (P<0.0001). In patients group, results of ANOVA and Pearson correlation coefficient show that females are in better state of vitality than males. Single and married patients are in better condition of emotional-role than those who are divorced (respectively P=0.013 and P=0.010).
Conclusion: Not only bipolar patients’ quality of life is disturbed in manic and depressive episodes, but also in euthymic phase of the disorder, main domains of quality of life are affected.
Keywords: Bipolar disorder, Health, Quality of life
Shahin Toubaei
Associate professor of psychiatry, Psychiatry Research Center, Shiraz University of Medical Science
*Negin Hadi
Associate professor of community medicine, Psychiatry Research Center and Neurosciences Research Center, Shiraz University of Medical Science
Arvin Hedayati
Resident of psychiatry, Shiraz University of Medical Science
Ali Montazeri
Professor of research, Mental health research, Health Sciences Research Institute of University Jihad, Tehran University
*Corresponding Author:
Department of community medicine, Faculty of medicine, Zand Ave., Shiraz, Iran
[email protected] Tel: +987112354431 Received: Jan. 05, 2011 Accepted: Dec. 05, 2011
Acknowledgement:
This study was approved by research committee of Shiraz University of Medical Sciences. No grant has supported this present study and the authors had disclosed no conflict.
Vancouver referencing:
Toubaei Sh, Hadi N, Hedayati A, Montazeri A. Comparison of health related quality of life between bipolar patients and healthy controls. Journal of Fundamentals of Mental Health 2012; 14(1): 54-63.
56 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 14
) 1 ( ، رﺎﻬﺑ 1391
يدﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﻪﻣﺪﻘﻣ هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻦﻣﺰﻣ يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يا
ي
هرود نآ هﺪﻧﻮﺷراﺮﻜﺗ يﺎﻫ ﺎﻴﻧﺎﻣﻮﭙﻴﻫ ﺎﻳ ﺎﻴﻧﺎﻣ و ﻲﮔدﺮﺴﻓا ي
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 1 .(
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﻊﻳﺎﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد لﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﻛ يا
تﻻﻼﺘﺧا ﻒﻴﻃ عﻮﻴﺷ هرود ﻞﻛ رد ﻲﺒﻄﻗود
ﻦﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ي 8
/ 2
ﺎﺗ 5 / 6 ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺪﺻرد دﻮﺷ
) 2 .(
ﻦﻴﻤﺸﺷ ،ﻲﺒﻄﻗود يرﺎﻤﻴﺑ
ناﻮﺟ نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﺎﻴﻧد ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ
) 3 .(
ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﺸﻛدﻮﺧ زوﺮﺑ لﺎﻤﺘﺣا
دوﺪﺣ رد و ﻻﺎﺑ لﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﺑ 15
ﺖﺳا ﺪﺻرد )
4،5 .(
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﺛا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ي
رﺎﻤﻴﺑ دﻮﺧ ﺰﻴﻧ و رﺎﻤﻴﺑ نﺎﺒﻗاﺮﻣ ﺮﺑ يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا )
ﺶﻫﺎﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ
ندﻮﺑ ﺪﻟﻮﻣ و ﻲﻳارﺎﻛ ترﺪﻗ (
ﻲﻣ ﻞﻴﻤﺤﺗ دﻮﺷ
) 9 - 6 .(
و ﺎﻴﻧﺎﻣ يﺎﻫزﺎﻓ ﻲﻃ يرﺎﻤﻴﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر تﺎﺒﺛا ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﮔدﺮﺴﻓا )
10 (.
ﻲﺘﺣ
ﻄﻣ ﺪﻳﺪﺟ تﺎﻌﻟﺎ
، ﻲﻃ رد يدﺮﻜﻠﻤﻋ تاﺮﻴﻴﻐﺗ زوﺮﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ
هرود ي ﻲﻣ ﺰﻴﻧ يرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 11 (.
ﻲﻟﻮﻃ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﮕﻧ ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﻤﻴﻧ زا ﺮﺘﻤﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
،
ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺘﺷاد نﺎﻣرد ﻪﺑ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ تﺪﻣ
رد ﻲﺘﺣ و ﺪﻧا
ﻪﻣادا ترﻮﺻ ي
ﻞﻣﺎﻛ يدﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ زا يرﺎﻴﺴﺑ نﺎﻣرد
ﻧ ﺖﺳد ﻪﺘﻓﺎﻴ ) 1 ( و شﺮﻳﺬﭘ ﺰﻴﻧ نارﺎﻤﻴﺑ زا يرﺎﻴﺴﺑ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد
نﺎﻣرد ياﺮﺑ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﺪﻧراد مواﺪﻣ ﻲﻳوراد يﺎﻫ
) 1 .(
دﻮﺧ ﺺﻳﺎﺼﺧ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﻌﻳ زوﺮﺑ هرود يﺎﻫ رﺮﻜﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا و
،ﺎﻴﻧﺎﻣ ﻪﻄﻴﺣﺮﺑ يﺎﻫ
ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا دﺮﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﻲﮔﺪﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ ا ﺮﻴﺛﺎﺗ يو ندﻮﺑ بﻮﺧ سﺎﺴﺣا و يدﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻠﻐﺷ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟ
ﻲﻣ دراﺬﮔ ) 12 .(
ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
، ﻪﻨﻣاد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺮﻫ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫزﺎﻴﻧ زا يا
ﺑ ندﻮﺑ بﻮﺧ سﺎﺴﺣا زا يو ﻲﺼﺨﺷ كرد ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪ
ﺖﺳد
ﻲﻣ ﺪﻳآ . ،ﺖﺴﻴﻧ يرﺎﻤﻴﺑ ناﺪﻘﻓ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻪﻨﻴﻣز رد ندﻮﺑ بﻮﺧ سﺎﺴﺣا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﻲﻧاور دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺣور و يدﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﺷﺎﺑ
) 12 .(
ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ار ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻨﻛ
: كرد
ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﮓﻨﻫﺮﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﻲﮔﺪﻧز رد دﻮﺧ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ زا داﺮﻓا ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز نآ رد ﻪﻛ ﻲﺷزرا
،فاﺪﻫا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد و ﺪﻨﻨﻛ
ﻞﺑﺎﻗ دراﻮﻣ و ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ،تارﺎﻈﺘﻧا نآ ياﺮﺑ ﺖﻴﻤﻫا
ﺎﻫ ) 13 ( . هزاﺪﻧا يﺎﻫدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫرﺎﻛ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ يﺮﻴﮔ
ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ دراد و ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ يراﺰﺑا ﺪﻴﻔﻣ رد هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ود ﻪﻟﻮﻘﻣ ي
ﺑ ﻲﻧاور ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﻳ يدﻮﺒﻬﺑ و يﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪ
رﺎﻛ
ﻲﻣ دور ) 14 ( . ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻬﺟ
نﻮﭼ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 100 ﻪﻳﻮﮔ يا ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻧﺎﻬﺟ ) 1
WHO-QOL-100 (
، هﺪﺷ هﺎﺗﻮﻛ مﺮﻓ ي
ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز )2
WHO-QOL-BREF (
،
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 36 ﻪﻳﻮﮔ يا ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ )3
SF-36 ( ،
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 20 ﻪﻳﻮﮔ يا ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ SF-20)
( ،
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 12 ﻪﻳﻮﮔ يا ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ SF-12 ) ( و
...
راد دﻮﺟو ﻧ
ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪ ﻪﻄﻴﺣ رد ار ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻚﻳ
يﺎﻫ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﻲﻧاور و ﻲﻤﺴﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﻨﻫد
) 14 .(
ﻪﺘﺒﻟا
ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫراﺰﺑا ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﺶﺳﺮﭘ ،ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻣﺎﻧ
ي 36 ﻪﻳﻮﮔ يا
ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ SF-36) ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 15 (.
ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﺑ 36 ﻪﻳﻮﮔ رد 8 ﺪﻌﺑ ﺖﻣﻼﺳ ﻞﻣﺎﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ
ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ تﻼﻜﺸﻣ
،ﻲﻤﺴﺟ درد
،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺶﻘﻧ
ﻪﺑ ﺖﻠﻋ تﻼﻜﺸﻣ
،ﻲﺳﺎﺴﺣا ﺖﻣﻼﺳ
،ﻲﻧاور
ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ و
دﺮﻜﻠﻤﻋ درﻮﻣ ار ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ ﺪﻫد
.
ﻦﻳا زا ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻛ
هزاﺪﻧا ﻪﭼ ﺎﺗ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ
ﻲﺳﺎﺴﺣا ﻦﻴﻨﭼ دﺎﻌﺑا ماﺪﻛ رد و ﺪﻧراد ندﻮﺑ بﻮﺧ سﺎﺴﺣا ﻲﻤﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻣ ،ددﺮﮔ
و يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﺮﺘﻬﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺸﮕﻫار ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ .
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رد ﻪﻛ
رﻮﺸﻛ رد ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﻛﺪﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ناﺮﻳ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
،
زا هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ نآ ﺮﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻄﻴﺣ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ ار نارﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﺮﻴﮔرد لﻼﺘﺧا ﻦﻳا رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ داﺮﻓا ﻦﻳا ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻣ
،ﺪﻧﻮﺷ
ﻪﺘﺳد ﻦﻳا ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗرا يﺎﺘﺳار رد ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ زا
ﻲﻣﺎﮔ نارﺎﻤﻴﺑ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ .
1World Health Organization-Quality of Life Assessment-100
2World Health Organization-Quality of Life Assessment-BREF
3Health Survey and The International Quality of Life Assessment-36
شور رﺎﻛ
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ي
هﺪﻨﻳآ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺮﮕﻧ
زا هﺎﻣﺮﻴﺗ 1385 ﺎﺗ
ﻦﻳدروﺮﻓ هﺎﻣ 1386 ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛاﺮﻣ رد ﻞﻣآ ﺮﻬﺷ ﺐﺨﺘﻨﻣ ﻲﻧﺎﻣرد
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
420 رادرﺎﺑ نز ﻪﻌﺟاﺮﻣ
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛاﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد ﺮﻴﻏ يﺮﻴﮔ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ي
تﻮﻠﻳﺎﭘ ) ﺑ ﺖﻬﺟ ﻪ
ﺖﺳد ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ندروآ (
و
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فﻼﺘﺧا لﻮﻣﺮﻓ زا ﺲﭙﺳ دروآﺮﺑ
ﺪﺷ . دورو يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﻞﻣﺎﺷ ﻦﻴﺑ ﻦﺳ 35 - 16 ،ﻲﺒﻃ ،ﻲﻧاور تﻼﻜﺸﻣ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ،لﺎﺳ
ﺎﻣﺎﻣ ﻳ ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﻲ ي
داﺪﻳور ﺶﻨﺗ رد ﺪﻳﺪﺷ ياز 9
ﻪﺘﺷﺬﮔ هﺎﻣ و
دﻮﺑ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ و رﺎﮕﻴﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺪﻋ .
ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮﺧ ﻞﻣﺎﺷ
ﺎﻳ دازﻮﻧ يﺮﺘﺴﺑ ،ﻲﺴﻧاژروا ﻦﻳراﺰﺳ مﺎﺠﻧا
لﻮﻠﻌﻣ ﺎﻳ رﺎﻤﻴﺑ كدﻮﻛ ﻦﺘﺷاد ،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ردﺎﻣ و
ﻪﻘﺑﺎﺳ ي
ﻦﺳ زا ﻞﺒﻗ ﻦﻳﺪﻟاو زا ﻲﻳاﺪﺟ 15
دﻮﺑ ،ﻲﮕﻟﺎﺳ .
ﺷ ﺪﺟاو داﺮﻓا ﻪﺑ ﻲﺒﺘﻛ ﺖﻳﺎﺿر ﺬﺧا و ﺢﻴﺿﻮﺗ زا ﺲﭘ ،ﻂﻳاﺮ
هﻮﺤﻧ ي ﺶﺳﺮﭘ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﻲﻣ هداد شزﻮﻣآ ﻪﻣﺎﻧ
ﺪﺷ . ﺮﺧآ هﺎﻣ ﻪﺳ رد
يرادرﺎﺑ
، سﺎﻴﻘﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا نﺎﻤﻳاز زا ﺲﭘ
ﺒﻨﻳدا ﻮ
1گر
ﻂﺳﻮﺗ
ﻲﻣ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺣاو ﺪﻳدﺮﮔ
. هﺮﻤﻧ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد ي
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻳ يوﺎﺴﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا 13
دﻮﺑ
، ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺣاو
ناور ﻚﻳ ﻪﺑ و هﺪﺷ فﺬﺣ ﻲﻣ هداد عﺎﺟرا ﻚﺷﺰﭘ
ﺪﺷ ﺮﮔا ﻲﻟو
هﺮﻤﻧ ي ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﮔدﺮﺴﻓا زا ﺮﺗ
13 ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺣاو زا دﻮﺑ
رد ﻲﻣ ﺖﺳاﻮﺧ ﺪﺷ
ﻪﻛ زا ﺪﻌﺑ ﻪﺘﻔﻫ ﺖﺸﻫ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﻔﻫ ود
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﻤﻳاز درﻮﻣ ﻲﻧﺎﻣرد
ﺪﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﻈﻧ .
40 ﺮﻔﻧ
ﺳ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺰ
ا ر وا ﻦﻳ ر ،ﻲﺴﻧاژ 58 ﻮﻧ نﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ داز
،نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد 12
و يرﺎﻜﻤﻫ مﺪﻋ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ و ﻲﺳﺮﺘﺳد
14
ﺶﺳﺮﭘ ﻞﻴﻤﻜﺗ مﺪﻋ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻪﻣﺎﻧ
. رد
نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ ﻪﺘﻔﻫ ود 300
ﺮﻔﻧ ) 155 نﺎﻤﻳاز هوﺮﮔ رد ﺮﻔﻧ
،ﻲﻌﻴﺒﻃ 146 ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﻦﻳراﺰﺳ نﺎﻤﻳاز هوﺮﮔ رد ﺮﻔﻧ (
ﺖﺸﻫ رد و
نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ ﻪﺘﻔﻫ 290
ﺮﻔﻧ ) 148 و ﻲﻌﻴﺒﻃ نﺎﻤﻳاز هوﺮﮔ رد ﺮﻔﻧ
142 نﺎﻤﻳاز هوﺮﮔ رد ﺮﻔﻧ ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﻦﻳراﺰﺳ
( مﺮﻓ و ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ يﺎﻫ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻞﻴﻤﻜﺗ ار ﺶﻫوﮋﭘ .
مﺮﻓ ﺎﻣﺎﻣ ،ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ،يدﺮﻓ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ يﺎﻫ ﻳ
،ﻲ
دﻮﺑ دازﻮﻧ و نﺎﻤﻳاز زا ﺪﻌﺑ ،نﺎﻤﻳاز .
سﺎﻴﻘﻣ ﺒﻨﻳدا ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻮ
گر
1Edinburgh Postpartum Depression Scale
زا 10 ﺳ ﻮﺌ لا 4 ﻪﻨﻳﺰﮔ هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ يا ﻪﻛ
هﺮﻤﻧ ﻞﻗاﺪﺣ
،نآ ي
ﺮﺜﻛاﺪﺣ و ﺮﻔﺻ 30
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺳ ﺮﻫ ﻮﺌ لا
، ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻦﻴﺑ يزﺎﻴﺘﻣا 3
ﺮﺑ
ﻲﻣ صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ﻢﻳﻼﻋ تﺪﺷ سﺎﺳا ﺪﻫد
. هﺮﻤﻧ ي ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮﺗ
،
نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي هﺮﻤﻧ و دﺮﻓ ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ي
يﻻﺎﺑ 12
، دﻮﺟو
ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا لﻼﺘﺧا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺪﻫد
. راﺰﺑا ﻦﻳا
،
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﺲﭘ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ يﺮﺒﺘﻌﻣ نﺎﻤﻳاز زا
ﺖﺳا ) 26 ( ناردﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ نآ شﺮﻳﺬﭘ و 100
شراﺰﮔ ﺪﺻرد
ﺖﺳا هﺪﺷ )
27 .(
ﻲﻳاور ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻣﺎﻧ ي
رد يﺮﻈﺘﻨﻣ
ﺗ ناﺮﻳا ﺎ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳ )
28 .(
مﺮﻓ ﻲﻳاور ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ يﺎﻫ
ﺪﻬﺸﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا زا يداﺪﻌﺗ ﺪﺷ اﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳاور .
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ
ي ﺒﻨﻳدا ﻮ گر ﺎﺑ شور
ﻲﻧورد تﺎﺒﺛ ﺶﺠﻨﺳ )
ﺎﻔﻟآ ﺮﻛ و خﺎﺒﻧ ( 92 / 0 α= ﺗﺎ ﺎﻳﺎﭘ و ﺪﻴﻳ ﻳ
ﻲ
مﺮﻓ ﺮﻳﺎﺳ دﺪﺠﻣ نﻮﻣزآ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ يﺎﻫ
، 90 ﺪﺻرد ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﺎﺑ يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺶﻳاﺮﻳو SPSS
14 و
نﻮﻣزآ يﺎﻫ ﻲﺧ روﺬﺠﻣ ﻦﻣ ،ﻲﺗ ،
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﻄﺧ لﺪﻣ و ﻲﻨﺘﻳو
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ و مﺎﺠﻧا نﻮﻣزآ رد يراد
ﺎﻫ 05 / 0 و نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺐﻳﺮﺿ
95 ﺪﺻرد ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 100
رﺎﻤﻴﺑ ﺮﻔﻧ ) 46 دﺮﻣ و 54 نز ( و 100 رد ﺮﻔﻧ
هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ ) 51 و دﺮﻣ 49 نز ( ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ .
نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ رد ﻦﺳ ﻞﻗاﺪﺣ 16
ﻦﺳ ﺮﺜﻛاﺪﺣ و لﺎﺳ 60
لﺎﺳ
دﻮﺑ . هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 67
/ 33 لﺎﺳ ﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﺎﺑ ر
73 / 10
لﺎﺳ دﻮﺑ . هوﺮﮔ رد ﺪﻫﺎﺷ
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﺳ ﺮﺜﻛاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ ﺰﻴﻧ
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ 20
و 58 ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ لﺎﺳ 15
/ 32 لﺎﺳ و
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 12
/ 9 لﺎﺳ دﻮﺑ . تﺎﻋﻼﻃا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﻴﻌﻤﺟ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
هوﺮﮔ و نارﺎﻤﻴﺑ ﺪﻫﺎﺷ
لوﺪﺟ رد 1
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ .
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ي
و رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود ﺪﻫﺎﺷ
ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ظﺎﺤﻟ زا
ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻌﺑ رد ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
، ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ
هوﺮﮔ
،ﺪﻫﺎﺷ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺖﻴﻌﺿو ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ار يﺮﺗ
. ﻦﻳا
ﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا توﺎﻔﺗ ﻲ
دﻮﺑ راد ) 022 / 0 P= (.
ﺪﻌﺑ ود رد
ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ درد و
تﻼﻜﺸﻣ زا نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ﺰﻴﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ
هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺷ
ﺪﻫﺎ
ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻳﺎﻜﺷ
) 0001 /
<0 (P . هدوﺪﺤﻣ رد ي
هوﺮﮔ ﺰﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ
نارﺎﻤﻴﺑ
، ﻦﻴﻳﺎﭘ تاﺮﻤﻧ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يﺮﺗ
ﺪﻫﺎﺷ هدﺮﻛ ﺖﻓﺎﻳرد
58 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 14
) 1 ( ، رﺎﻬﺑ 1391
يدﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﺪﻧدﻮﺑ ) 0001 /
<0 (P و هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ظﺎﺤﻟ زا
و رﺎﻤﻴﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲ
ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد )
0001 /
<0 (P ﻪﺑ
ﻦﻳا ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻛ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻦﻳا ﺪﻌﺑ
، تاﺮﻤﻧ يﺮﺘﻤﻛ ار ﺪﻧدﺮﻛ ﺐﺴﻛ .
لوﺪﺟ 1 و ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ﺪﺻرد و داﺪﻌﺗ -
ﺖﻴﻌﻤﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺮﻴﻐﺘﻣ نارﺎﻤﻴﺑ
) داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد و ( ﺪﻫﺎﺷ ) داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد و (
ﺖﻴﺴﻨﺟ
دﺮﻣ
46 51
نز
54 49
ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو
دﺮﺠﻣ
51 38
ﻞﻫﺎﺘﻣ
42 55
ﻪﻘﻠﻄﻣ
7 7
تﻼﻴﺼﺤﺗ
ﻢﻠﭙﻳد زا ﺮﺘﻤﻛ 51
30
ﻢﻠﭙﻳد
37 39
ﻢﻠﭙﻳد زا ﺮﺗﻻﺎﺑ 12
31
لﺎﻐﺘﺷا ﺖﻴﻌﺿو
ﻪﻧﺎﺧ
راد 39
27
ﻲﺑ
رﺎﻛ 19
38
دازآ ﻞﻐﺷ
28 17
ماﺪﺨﺘﺳا
14 18
هوﺮﮔ ﻲﻨﺳ يﺎﻫ
زا ﺮﺘﻤﻛ 30 لﺎﺳ 36
38
30 ﺎﺗ 45 لﺎﺳ 46
52
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ 45 لﺎﺳ 18
10
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ي
هوﺮﮔ ود ﺪﻫﺎﺷ
دﺎﻌﺑا رد ،رﺎﻤﻴﺑ و
لوﺪﺟ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ 2
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ .
،ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ رد ﻂﻘﻓ
رد
ﻪﻨﻴﻣز ي ﻲﺳﺎﺴﺣا تﻼﻜﺸﻣ
، ار يﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو دﺮﺠﻣ داﺮﻓا
ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﻪﻘﻠﻄﻣ داﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )
01 / 0 P= (.
،ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﻪﻘﻠﻄﻣ و ﻞﻫﺎﺘﻣ داﺮﻓا ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﻲﻨﻌﻳ
بﻮﻠﻄﻣ ﻲﺳﺎﺴﺣا ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺎﺘﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يﺮﺗ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﻘﻠﻄﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ) .
013 / 0 P= ( ا ، هوﺮﮔ رد ﺎﻣ ﺪﻫﺎﺷ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ درد ،ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا رد دﺮﺠﻣ داﺮﻓا ﻢﻫ ،ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ يﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻘﻠﻄﻣ داﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﻫﺎﺘﻣ داﺮﻓا ﻢﻫ و ﺪﻨﺘﺷاد
توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻛ ﻨﻌﻣ ﺎﻫ
ﻲ ﺪﻧدﻮﺑ راد . ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ
ﻞﺻﺎﺣ لوﺪﺟ رد 3
ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﺮﻛذ ﻞﻴﺼﻔﺗ ﻪﺑ .
نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ رد
، ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ظﺎﺤﻟ زا ﻲ
ﺪﻌﺑ رد راد
دﻮﺑ ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﻪﻛ
،
ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو )
046 / 0 P= .(
لوﺪﺟ
4 يوﺎﺣ ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ رﻮﻛﺬﻣ ﺖﺳا . ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ي ﺖﻴﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ
رد هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ رد دﺎﻌﺑا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ
،ﻲﮔﺪﻧز توﺎﻔﺗ ﻨﻌﻣ ﻲ يراد
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﺲﻨﺟ ود ﻦﻴﺑ ار .
ﻢﻫ و رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود نﺎﻧز ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ
ﺪﻫﺎﺷ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ظﺎﺤﻟ زا هوﺮﮔ ود ﻦﻳا نادﺮﻣ ﺰﻴﻧ و
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﻲﮔﺪﻧز ﻲ
ﺪﺸﻧ شراﺰﮔ يراد .
هوﺮﮔ و نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﺳ ﻊﻳزﻮﺗ ظﺎﺤﻟ زا ﺪﻫﺎﺷ
ﻪﺘﺳد ﻪﺳ رد ي
ﻲﻨﺳ
زا ﺮﺘﻤﻛ 30
،لﺎﺳ 30 ﺎﺗ 45 زا ﺮﺗﻻﺎﺑ و لﺎﺳ 45
درﻮﻣ لﺎﺳ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .
ﻲﺑﺎﻳزرا يرﺎﻣآ يﺎﻫ
، ﻪﺳ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ار ﻲﺗوﺎﻔﺗ
ﻪﺘﺳد ي و رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ﺮﻫ رد ﻲﻨﺳ ﺪﻫﺎﺷ
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ .
هوﺮﮔ ود
و رﺎﻤﻴﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﺰﻴﻧ ﻪﺘﺳد ﺮﻫ رد ي
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻲﻨﺳ .
زا
ﻚﻳ ﺮﻫ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ حﻮﻄﺳ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﺮﻈﻧ هوﺮﮔزا و رﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ ﺪﻫﺎﺷ
ﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺪﻧ
توﺎﻔﺗ ﻪﻛ
ﻨﻌﻣ ﻲ داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار يراد ﺪﻧ
. ﻢﻫ ﻦﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ ﺮﻫ ﻦﻴﻨﭼ
و رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود ﺪﻫﺎﺷ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ
، ﻦﻴﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﻲﻟو
آ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد يرﺎﻣ .
ﻦﻴﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻌﺿو ظﺎﺤﻟ زا
هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻲﻠﻐﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ و ﻦﻴﺑ ود هوﺮﮔ رﺎﻤﻴﺑ و ﺪﻫﺎﺷ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو .
لوﺪﺟ 2 ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ - ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا تاﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ي
سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ي 36 ﻪﻳﻮﮔ يا ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ
لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ و ﻲﺒﻄﻗود
ﺖﻴﻔﻴﻛ دﺎﻌﺑا ﻲﮔﺪﻧز نارﺎﻤﻴﺑ
) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ + رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (
هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ
) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ + رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا P (
ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ
64 / 26 + 30 / 73 47
/ 25 + 80 / 81 022 / 0
ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺶﻘﻧ 01
/ 35 + 00 / 56 83
/ 33 + 25 / 53 573 / 0
ﻲﻧﺪﺑ درد 19
/ 25 + 62 / 58 95
/ +20 ۴۴ / 000 ٧١ / 0
ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ
14 / 24 + 16 / 57 19
/ 19 + 92 / 69 000 / 0
ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ 60
/ 21 + 65 / 56 21
/ 17 + 35 / 59 330 / 0
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ 78
/ 24 + 62 / 51 68
/ 20 + 75 / 73 000 / 0
ﻲﺳﺎﺴﺣا ﺶﻘﻧ
45 / 34 + 00 / 44 63
/ 32 + 00 / 49 293 / 0
يﺮﻜﻓ ﺖﻣﻼﺳ
61 / 17 + 60 / 57 72
/ 13 + 60 / 66 000 / 0
ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
،ﺮﺿﺎﺣ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺖﻴﻌﺿو ﺮﺗﺪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻄﻴﺣ يﺎﻫ
،ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ درد
هوﺮﮔ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻫﺎﺷ
دﻮﺑ .
ﻪﻔﻟﻮﻣ ي ﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﺌ
دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا رد ﻲﺗﻻاﻮ
،ﻲﻤﺴﺟ درد
،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ و تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻤﺴﺟ ﺖﺳا .
ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻌﺑ
، ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد ار دﺮﻓ يﺎﻫ ي
مﺎﺠﻧا
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ،ﻦﻴﮕﻨﺳ مﺎﺴﺟا ندﺮﻛﺪﻨﻠﺑ ،نﺪﻳود ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﻴﮕﻨﺳ يﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ رد شزرو يﺎﻫ ﻲﺗرﺪﻗ ﺎﺗ ﻌﻓ ﺎ ﺖﻴﻟ يﺎﻫ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﻞﺜﻣ
ﺎﺟ ،ﺰﻴﻣ ﻚﻳ نداد ﺑ
ﻪ شزرو مﺎﺠﻧا و ﻲﻗﺮﺑورﺎﺟ ﻲﻳﺎﺟ يﺎﻫ
راﻮﺧ ﻞﻤﺣ ﺎﻳ ندﺮﻛ ﺪﻨﻠﺑ نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛ مﺎﺠﻧا ،ﻚﺒﺳ و
،لﺰﻨﻣ رﺎﺑ
،ﻪﻠﭘ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ زا ﻦﺘﻓر ﻻﺎﺑ از ،نﺪﺷ ﻻود
ﻮﻧ ،نﺪﺷ ﻢﺧ ﺎﻳ ندز
رد ﺮﺘﻤﻛ ﻞﺻاﻮﻓ ﺎﻳ ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ ياﺮﺑ ﻦﺘﻓر هار ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ،ﻪﭼﻮﻛ ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﺎﻳ ﻪﭼﻮﻛ ﺪﻨﭼ ﺪﺣ مﺎﻤﺣ
ندﺮﻛ ﺎﻳ نﺪﻴﺷﻮﭘ سﺎﺒﻟ درﻮﻣ ﺶﺠﻨﺳ راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻫد .
لوﺪﺟ 3 ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو طﺎﺒﺗرا - )
قﻼﻃ و دﺮﺠﺗ (
دﺎﻌﺑا ﺎﺑ 8 ﻪﻧﺎﮔ ي
سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ي 36 ﻪﻳﻮﮔ يا ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ
رد ﻲﻣﻮﻤﻋ نارﺎﻤﻴﺑ
ﺪﻫﺎﺷ و ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ
دﺎﻌﺑا ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﮔﺪﻧز ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو
نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ
ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا )
(P ﺪﻫﺎﺷ ) (P
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻤﺴﺟ دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 253
/ 0 008
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 218
/ 0 117
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 214
/ 0 005
/ 0
ﺶﻘﻧ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 125
/ 0 083
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 112
/ 0 097
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 156
/ 0 094
/ 0
درد ﻲﻧﺪﺑ دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 443
/ 0 000
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 127
/ 0 109
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 342
/ 0 003
/ 0
ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 322
/ 0 000
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 099
/ 0 101
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 251
/ 0 003
/ 0
ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 126
/ 0 008
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 118
/ 0 060
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 173
/ 0 000
/ 0
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 85
/ 0 000
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 121
/ 0 071
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 212
/ 0 000
/ 0
ﺶﻘﻧ ﻲﺳﺎﺴﺣا دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 010
/ 0 102
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 090
/ 0 111
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 013
/ 0 105
/ 0
ﺖﻣﻼﺳ يﺮﻜﻓ دﺮﺠﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 091
/ 0 000
/ 0
دﺮﺠﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ 098
/ 0 070
/ 0
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻘﻠﻄﻣ 125
/ 0 000
/ 0
ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ ﺪﻌﺑ ﺳ ﺰﻴﻧ
ﺌ تﺪﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ار ﻲﺗﻻاﻮ
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻳ رﺎﻛ ﻚﻳ فﺮﺻ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز يﺪﺣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد و دﻮﺷ
نآ زا ﺮﺘﻤﻛ ﭼ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زوﺮﺑ و ﺖﺳا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ ﻪ مﺎﺠﻧا رد تﻼﻜﺸﻣ و
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﺎﻫرﺎﻛ ﺪﻨﻛ
. زا ندﺮﺑ ﺞﻧر لﺎﻤﺘﺣا
درد ﺪﻌﺑ رد ،دﺮﻓ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛﺎﺗ و ﻲﻤﺴﺟ درد ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺳ درﻮﻣ ﺌ دﺮﻴﮔ ﻲﻣ راﺮﻗ لاﻮ )
16 (.
لوﺪﺟ 4 ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ- ي ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ تاﺮﻤﻧ دﺎﻌﺑا ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺮﺑ سﺎﺳا ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻂﺳﻮﺗ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 36 ﻪﻳﻮﮔ يا
ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ رد نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ
دﺎﻌﺑا ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﺴﻨﺟ نارﺎﻤﻴﺑ ) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ + فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ ( P
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻤﺴﺟ نز
دﺮﻣ 45
/
±5 98 / 24
20 /
±5 28 / 24 51
/ 0
ﺶﻘﻧ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ نز
دﺮﻣ 44
/
±1 35 / 6
35 /
±1 10 / 6 39
/ 0
درد ﻲﻧﺪﺑ نز
دﺮﻣ 62
/
±2 01 / 8
40 /
±2 67 / 7 5
/ 0
ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ نز
دﺮﻣ 71
/
±4 89 / 16
96 /
±4 89 / 15 30
/ 0
ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ نز
دﺮﻣ 22
/
±4 12 / 16
28 /
±4 39 / 14 04
/ 0
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نز
دﺮﻣ 14
/
±2 14 / 6
80 /
±1 10 / 6 92
/ 0
ﺶﻘﻧ ﻲﺳﺎﺴﺣا نز
دﺮﻣ 06
/
±1 35 / 4
003 /
±1 28 / 4 74
/ 0
ﺖﻣﻼﺳ يﺮﻜﻓ نز
دﺮﻣ 48
/
±4 87 / 19
29 /
±4 84 / 18 24
/ 0
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ تﻻﻼﺘﺧا رد درد و ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﻲﻣ ﻲﻤﺴﺟ ﻞﺘﺨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
هﺪﻨﻨﻛ ي ﺪﺷﺎﺑ دﺮﻓ ﺮﻫ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ .
ﺎﺑ
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ
24 ﺪﺻرد ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺳ ﻲﮔﺪﻧز لﻮﻃ رد
يرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻳ ار ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ داﺪﻌﺗ ﺎﻳ درﻮﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ زوﺮﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻳ و ﻞﻴﺧد ﻲﻜﻴﺘﻧژ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا يا
ﺑﺮﺠﺗ ،ﻲﻓﺮﺼﻣ ﻚﻴﭘوﺮﺗﻮﻜﻳﺎﺳ يﺎﻫوراد زا ﻲﻣ ﻪ
ﺪﻨﻨﻛ ) 1 ( ﻦﺘﺷاد
ﺶﺳﺮﭘ زا ﻪﻄﻴﺣ ﻦﻳا رد ﻦﻴﻳﺎﭘ تاﺮﻤﻧ ﻪﻣﺎﻧ
ي ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﻲﻣ ددﺮﮔ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ )
20 ( .
ﻪﻔﻟﻮﻣ رد ي ﻲﻧاور دﺮﻜﻠﻤﻋ
، و ندﻮﺑ لﺎﺣﺮﺳ ﺮﻈﻧ زا داﺮﻓا
يژﺮﻧاﺮﭘ ،ندﻮﺑ دﺎﺷ ،ﺖﻴﻨﻣا و ﺶﻣارآ سﺎﺴﺣا ،ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﻲﮕﺘﺴﺧ و ﻒﻌﺿ سﺎﺴﺣا ،ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻨﻴﮕﻤﻏ سﺎﺴﺣا ،ندﻮﺑ و ﻲﺒﺼﻋ ندﻮﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ و
ﻲﺣور ﺮﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا ،ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺪﻧدﺮﮔ
.
ا رد تﺎﻜﻧ ﻦﻳ
،ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﺪﻌﺑ رﺎﻬﭼ ﺐﻟﺎﻗ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ
و ﻲﺳﺎﺴﺣا تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ
ﺪﻧﺮﻴﮔ ) 16 (.
60 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 14
) 1 ( ، رﺎﻬﺑ 1391
يدﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﻲﻣ ﻲﻧاور دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد ﻦﻴﻳﺎﭘ تاﺮﻤﻧ ﺐﺴﻛ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺼﻴﺼﺧ زا ﻲﺷﺎﻧ ي
هرود ﻲﻨﻌﻳ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا رﺮﻜﻣ يﺎﻫ
يﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ يرﺎﻤﻴﺑ دﻮﻋ دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
. ﻦﻳا
هرود ﻲﻃ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺷﻮﮔ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا يﺎﻫ
و يﺮﻴﮔ
يرود عﺎﻤﺘﺟا زا ﻲﻨﻳﺰﮔ
، ﻞﻜﺸﻣ رﺎﭼد يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا رد
ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﮔ . ﺴﻣ ﻦﻳا ﺌ هرود رد ﻪﻠ ﻴﻧﺎﻣﻮﭙﻴﻫ و ﺎﻴﻧﺎﻣ يﺎﻫ
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎ
ﻲﺑ ﻲﺑ تﻼﺧاﺪﻣ و يراﺮﻗ ﻲﻣ ناﺮﮕﻳد يﺎﻫرﺎﻛ رد ﺎﺟ
ﺪﻧاﻮﺗ
ﻞﻜﺸﻣ دﻮﺷ از . ﻂﻴﺤﻣ رد نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﺒﺴﭼﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﻨﻛ
) 21 ( هرود رد ﻲﺘﺣ ، ﺰﻴﻧ يدﻮﺒﻬﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻂﺑاور و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ يرﺎﻤﻴﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﺑ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮﻴﺛﺎﺗ ،نﺎﺸﻳا يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ نﺎﻤﻫ ﺎﻳ و دراﺬﮕ
رد ﻪﻛ رﻮﻃ
ﭘ ﮋ ﺶﻫو ﺎﻛور يﺪﻤﻟآ نارﺎﻜﻤﻫ و 1
، ﻲﻣ حﺮﻄﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر دﻮﺷ
ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ نارﺎﻤﻴﺑ دﺎﻳز ﺖﻗد ﺎﺑ و تﺎﺳﺎﺴﺣا زا هﺪﺷ ﻪﺘﺷادزﺎﺑ ﻲﻣ ﻂﻴﺤﻣ و داﺮﻓا ﺮﻳﺎﺳ ﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗود
،دراﺬﮔ يﺮﺛا
ﻲﻔﻨﻣ ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﻦﻳا نارﺎﻤﻴﺑ دراد ) 22 (.
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﻤﻫ
يﺮﻴﮔ ﻲﺳﺎﻨﺷ هدﺮﺘﺴﮔ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﻨﻠﻫ رد ﻪﻛ يا
،ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﻧاور تﻻﻼﺘﺧا ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ نآ رد و رد مﺎﻤﺗ ﻪﻄﻴﺣ ﺎﻫ
، ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يﺮﺘﻤﻛ تاﺮﻤﻧ ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ
ﺪﻧدﺮﻛ ﺐﺴﻛ ﻲﻧاور تﻻﻼﺘﺧا ﺮﻳﺎﺳ )
23 ( . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ي
هدﺪﻛآ و رادراوﺎﻛآ
،2
نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻪﻛ ﻲﺒﻄﻗود
ﻞﻗاﺪﺣ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ هﺎﻣ ﻚﻳ ﺖﻴﻌﻤﺟ زا ﺮﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻲﻣﻮﻤﻋ )
24 ( . سﻮﺴﻳﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ رد و 3
نارﺎﻜﻤﻫ ظﺎﺤﻟ زا ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ نآ رد ﻪﻛ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻌﺿو هوﺮﮔ ﺎﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ
رد ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ مﺎﻤﺗ
ﻪﻄﻴﺣ ﺎﻫ
ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ
، هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يﺮﺗﺪﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﺪﻫﺎﺷ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﺘﺣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ يراﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺐﻴﺳآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
هرود رد ﻲﻣ ﺞﻧر نآ زا ﺰﻴﻧ ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ يﺎﻫ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ،ﺪﻧﺮﺑ
،
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ نﺎﻧآ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺐﻴﺳآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ار نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﺗ
دﻮﺑ هدﻮﻤﻧ حﺮﻄﻣ )
25 (.
ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺳ
، ﺖﻴﻌﺿو ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ
رد ﻲﺘﺣ ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﺗﺪﺑ هرود
ي ﺖﺒﺴﻧ يرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻴﻤﻳﺎﺗﻮﻳ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﻟﺎﺳ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﺑ ي
رد ﺮﺿﺎﺣ
1Alemedi Rocca
2Akvardar and Akdede
3Brissos
5
،ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻌﺑ
،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ درد دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ
بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻛ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ار نارﺎﻤﻴﺑ ﺮﺗ
ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪﻫد
، ﻪﺳ رد ﺎﻓﺮﺻ و دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ
رد ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ و ﻲﺳﺎﺴﺣا تﻼﻜﺸﻣ ،ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﻦﻴﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ،رﻮﻛﺬﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺳ فﻼﺧﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا و نارﺎﻤﻴﺑ .
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا ﻪﻛ رد لﺎﺳ 2008 رد ﺪﻨﻠﻳﺎﺗ مﺎﺠﻧا
،ﺖﻓﺮﮔ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 36 ﻪﻳﻮﮔ يا ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ نﺎﺸﻧ ﻲﻣﻮﻤﻋ
رد نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ داد 6
ﻪﻄﻴﺣ )
،ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،ﻲﻤﺴﺟ تﻼﻜﺸﻣ
ﺖﻣﻼﺳ
،ﻲﻣﻮﻤﻋ
،ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ تﻼﻜﺸﻣ
،ﻲﺳﺎﺴﺣا ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ
(
تاﺮﻤﻧ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻛ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ﻪﺳ ﻪﻄﻴﺣ ) ،ﻲﻤﺴﺟ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ (
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ي
ﺮﺿﺎﺣ دﻮﺑ .
هوﺮﮔرد ﺖﺤﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
،يﺪﻨﻠﻳﺎﺗ رد ﻲﺳرﺮﺑ زا ظﺎﺤﻟ ﻢﻴﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ
ﻲﻨﺳ
، داﺮﻓا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تاﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ 15
ﺎﺗ 24 دﻮﺑ ﻪﻟﺎﺳ . تاﺮﻤﻧ
رد ﺎﻬﻨﺗ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا ﺎﺑ داﺮﻓا 2
ﻪﻄﻴﺣ ) و ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ درد
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮﻜﻠﻤﻋ (
دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ عﺎﻤﺘﺟا ﻢﻟﺎﺳ داﺮﻓا تاﺮﻤﻧ زا )
26 (.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ي
لﺎﺳ رد ﻪﻛ يﺮﮕﻳد 2009
ﺮﻬﺷ رد ﻂﺳﻮﺗ ناﺮﻬﺗ
ﺖﻴﻔﻴﻛ ،ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ يور ﺮﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻨﻴﻣا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ رد داﺮﻓا ﻦﻳا ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻨﻌﻳ
نﺎﻣز ،يﺮﺘﺴﺑ نﺎﻣز
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ ﺺﻴﺧﺮﺗ زا ﺲﭘ هﺎﻣ ﺶﺷ و ﺺﻴﺧﺮﺗ .
هﺪﺷ هﺎﺗﻮﻛ مﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ي
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي
ﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﻧ
ا ،دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧ
هﺮﻤﻧ ﻪﺑ ﻲﺒﻄﻗود نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ تاﺮﻤﻧ ي
ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻞﻛ
دﻮﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻴﻌﻤﺟ رد ﻲﮔﺪﻧز )
27 .(
ﻦﻳا
ﺮﻫ رد يﺮﺘﺴﺑ نﺎﻣز رد نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺎﻳ ﺎﻴﻧﺎﻣ يﺎﻫزﺎﻓ زا ﻚﻳ
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ )
28 (.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ي
ﺮﺿﺎﺣ
،
توﺎﻔﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻳﺎﺷ ﻪﻛ دراﺪﻧ ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ ﻊﻳزﻮﺗ يﺎﻫ
ﺖﻴﻌﻤﺟ
ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﻐﺷ و تﻼﻴﺼﺤﺗ ،ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿو ظﺎﺤﻟ زا
، نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ود زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻴﻧ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ود ﻪﻣﺎﻧ
ي
ﺖﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﺠﻨﺳ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ي
ﺪﻟﻮﻧرآ نآ رد ﻪﻛ4
ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﺎﺑ ﻲﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا رﺎﭼد داﺮﻓا ﻦﻣﺰﻣ يﺮﻤﻛ درد
داﺮﻓا و ﻢﻟﺎﺳ زا ظﺎﺤﻟ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﻲﮔﺪﻧز ﺎﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 36 ﻪﻳﻮﮔ يا
ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ نارﺎﻤﻴﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ
4Arnold
