زﺑﺎن و ادب ﻓﺎرﺳﯽ و ﺗﺮوﯾﺞ ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ و ﮐﺎرﺑﺮدي در آﻣﻮزش ﺷﯿﻮ

(1)

١

هﻮﯿﺷ شزﻮﻣآ رد يدﺮﺑرﺎﮐ و ﻪﻨﯿﻬﺑ يﺎﻫ ﺞﯾوﺮﺗ و

ﯽﺳرﺎﻓ بدا و نﺎﺑز

يدازﺮﯿﭘ ﻦﯿﻬﻣ

مﻼﯾا نﺎﺘﺳا ،لوادﺮﭼ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ تﺎﯿﺑدا ﺮﯿﺑد و ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ

هﺪﯿﮑﭼ ﺪﯾﺪﭘ ﺮﻫ اﺬﻟ ﺖﺳا لﻮﺤﺗ و ﺮﯿﯿﻐﺗ ،نﺎﻣز رﺬﮔ ﮥﻣزﻻ ﻦﺑا ﺪﯾﺎﺑ نﺪﻧﺎﻣ هﺪﻧز ياﺮﺑ يا

ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻗو .

ﺳرﺎﻓ ﻂﺧ يﺮﯿﺴﻣ رد ﺪﯾﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﯿﻨﭼ ﺰﯿﻧ ﯽ

ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺑز دﺎﯿﻨﺑ و نورد زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﯽﻧﺎﻣز ،ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿﻨﭼ ﺪﺳﺮﺑ ﺰﯿﻧ دﻮﻠﺧ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺪﻫﺮﺑ دﻮﻤﺟ زا ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﮐدﻮﺷ ﺖﯾاﺪﻫ .

هﺪﺷ ﻪﺋارا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﻞﺻا ود ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﺖﺳا

: ﻒﻟا ( فﺬﺣ رد نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻂﺧ زا يوﺮﯿﭘ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ؛ﯽﺷرﺎﮕﻧ لﻮﺻا فوﺮﺣ

: ،ث

ق و ع ،ظ ،ط ،ض ،ص ،ح .

ﯽﻣ نﺎﺘﺳﺎﺑ ةرود شرﺎﮕﻧ زا كﺎﺴﻤﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻤﻫ دﻮﻤﻧ ضﻮﻋ ار فوﺮﺣ ﻦﯾا ﺞﯾرﺪﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ

فﺮﺣ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ

» ط «

ﻪﺑ

» ت « ﺖﺳا هﺪﺷ لﺪﺑ .

هرﺎﭘ فﺬﺣ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا ﮥﻣادا ﻪﻧﺎﺸﻧ زا يا

ﻞﯿﺒﻗ زا ﺎﻫ :

و ظﻮﻔﻠﻣ ترﻮﺻ ﺎﺑ بﻮﺘﮑﻣ ترﻮﺻ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ،ﻦﯾﻮﻨﺗ ،ﺪﯾﺪﺸﺗ

ﻪﻤﻠﮐ ﮥﻠﺻﺎﻓ ﺖﯾﺎﻋر ﺎﻫ

فﺮﺣ و ﺖﺳﺎﻫ . هار ﺖﺸﻫ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا ﺶﯿﭘ ﻞﺣ

ﺖﺳا يدﺎﻬﻧ .

ب ( ﻪﺸﯾﺪﻧا ؛ﯽﺷﺮﮕﻧ لﻮﺻا ياﺮﺑ ﯽﺿرﺎﻌﺘﻣ يﺎـﻫ

ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ﺎﯾ اﺪﺟ ﯽﻣ ﯽﻠﮐ ﻦﯿﻧاﻮﻗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﺑ دراد دﻮﺟو ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﯽﺴﯾﻮﻧ

ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ شزﻮﻣآ تﻼﮑﺸﻣ زا ﯽﺸﺨﺑ ناﻮﺗ

دودز ار . نﺎﯿﻨﺑ ﺖﺳا راوﺪـﯿﻣا ﻪﻟﺎـﻘﻣ ﻦـﯾا د ﻪﺋارا ﯽﯾﺎﻫ

ﯽﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ،نﺎﺑز ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﯿﻏ و نﺎﺑز ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ يﺮﯿﮔدﺎﯾ ﺎﺗ ﺪﻫ

ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺴﯿﻣ .

هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ

: ظﻮﻔﻠﻣ ترﻮﺻ و فوﺮﺣ ﯽﺧﺮﺑ فﺬﺣ ،هژاو لﻼﻘﺘﺳا ،نﺎﺘﺳﺎﺑ ﻂﺧ ،شرﺎﮕﻧ .

ﻪﻣﺪﻘﻣ نﺎﺑز ﻪﮐ نﺎﺳ نﺎﻤﻫ

» ﻠﺣﺮﻣ ﮏﯾ زا هﮋﯾو ﻪﺑ ﺖﺳا هدﺮﮐ رﺬﮔ يدﺪﻌﺘﻣ ﻞﺣاﺮﻣ زا ﮥ

ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﺗﻮﺻ تﺎﮐﺮﺣ ًﻼﺜﻣ ﻪﮐﺮﺗ ﺖﻟﺎﺣ زاﺮﺑا ياﺮﺑ

يﺎﻫ

ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻔﻃﺎﻋ ﻠﺣﺮﻣ ﮏﯾ و ﻪﺘﻓر

ﮥ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺸﯾﺪﻧا نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياوآ زا نآ رد ﻪﮐ ﺮﺗﻻﺎﺑ نﺎﺑز ﻞﻣﺎﮑﺗ اﺬﻟ ﺖﺳا هﺪﺷ

ﺖﺳا مواﺪﺗ ﯽﻋﻮﻧ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ .

« ) ،ﯽﮑﺴﻣﺎﭼ 1384

: 98 ( هدﻮﻤﻧ ﯽﻃ ﻪﮐ يﺮﯿﺴﻣ رد ﺮﮔا ﺖﺳا نآ ﺪﻨﺳ و نﺎﺑز رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ترﻮﺻ ﻪﮐ ﻂﺧ

،ﻢﯿﻨﮐ شوﺎﮐ ﺖﺳد ﺎﻘﺑ ياﺮﺑ

ﻦﯾا هﺪﯿﺸﺨﺑ ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ ترﻮﺻ ناﺪﺑ و ﻪﺘﺷاد يﺮﺑ لاوز زا ار نﺎﺑز ،تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿﻤﻫ ،هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ شﻮﺧ

ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد ﺸﯾﺪﻧا و ﻦﻫذ زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﺎﻫ ﮥ

ﻏﺪﻏد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﮐ ﮥ

هداد نﺎﺤﺟر دﻮﺧ شﺎﻌﻣ ﺮﺑ ﺪﯾﺎﺷ ار نﺎﺑز ار نﺎﺑز نﺎﺳ ﻦﯾﺪﺑ و ﺪﻧا

ﻪﺘﺧﺎﺳ راﻮﻤﻫ ار شﺮﯿﺴﻣ و نﻮﺼﻣ ﺪﻧا

.

ود رد ر ة ﯽﯾﺎﺳرﺎﻧ زا ﻪﻤﻫ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﯽﻣ نﺎﺑز يﺎﻫ

هﺪﯾد رﺎﯿﺴﺑ ،ﺪﻨﯾﻮﮔ ا

ﻪﮐ ﻢﯾ :

دراد دﻮﺟو ﺖﻣﻼﻋ ﮏﯾ زا ﺶﯿﺑ ﺎﻫاﺪﺻ زا ﯽﻀﻌﺑ ياﺮﺑ ــ )

ط ،ت ( ، ) ظ ،ض ،ز ،ذ (

و..

. .

ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ فوﺮﺣ ﯽﻀﻌﺑ ــ ة

ﺪﻨﺘﺴﻫ اﺪﺻ ﮏﯾ زا ﺶﯿﺑ :

و ود ﻞﺜﻣ ) دﺪﻋ ( ﻮﭼ ،

و زور ،رﻮﻣ ...

.

ﭼ ﺎﯾ ود ﻪﺑ فﺮﺣ ﮏﯾ ًﺎﺒﻟﺎﻏ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد ــ ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ترﻮﺻ ﺪﻨ

دراد ﻪﻤﻠﮐ رد فﺮﺣ نآ هﺎﮕﯾﺎﺟ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻦﯾا و دﻮﺷ :

ـﺑ / ـﺒـ / ﺐـ / ب

ـﻏ / ـﻐـ / ﻎـ / ؛غ ) ،ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رﻮﺘﺳد 1386

: 13 - 10 (

ــ

» زا 32 ﺎﻬﻨﺗ ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﺒﻔﻟا فﺮﺣ 16

ﺖﺳا ﯽﺻﻮﺼﺨﻣ ﻞﮑﺷ ياراد نآ فﺮﺣ :

،ا ) ث ت پ ب (

، ) ذ د ( ، ) ژ ز ر ( ، ) ش س ( و ....

« ) ﻦﯾرآ

،رﻮﭘ 1379 : 35 (

ﯽﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناﺪﺑ ﺰﯿﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ــ ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ﺎﯾ اﺪﺟ ــ ﺖﺳا ﯽﻠﺼﻔﻣ ﺚﯾﺪﺣ دﻮﺧ ــ دﻮﺷ

.

و ــ ...

. نﺎﺑز زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز نﺎﻬﺟ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ

ياراد ﯽﯾﺎﺳرﺎﻧ ﯽﯾﺎﻫ نآ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ار ﺎﻫ

ﺖﺧﺎﺳ ﺺﺨﺸﻣ هرﺎﭼ نآ ياﺮﺑ و

-

دﻮﻤﻧ ﯽﺸﯾﺪﻧا ﺎﺗ

ﻢﻫ هﮋﯾو ﺖﻗد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻧآ يا

ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺪﻧراد ﻦﺘﺷﻮﻧ رد دﻮﺧ يﺎﻫ

ﻢﻫ ﺪﻧراد ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﮏﺒﺳ ناﺪﺑ و ﻪﺘﺳاﺮﯾو ار ﯿﻫﺎﮔآدﻮﺧ

ﯽ

ﯽﺳرﺎﻓ رد ﺪﯾآ ﺪﯾﺪﭘ نﺎﻧﺎﺑز

ﺎﺗ ﻫﺎﺒﺘﺷا ﻪﮐ ﯽﺗﺎ ﺘﺣ ﺎ نﺎﮔرﺰﺑ هﺪﺷ نآ رﺎﭼد ﺪﻧا

ﻦﻣاد زا كﺪﻧا كﺪﻧا دﻮﺷ هدودز ﯽﺳرﺎﻓ بدا

. ندﺮﮐ نوﺮﯿﺑ

(2)

٢

ﻦﯾا ﺞﯾار تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﻪﻧﻮﮔ رد

ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز

، ﻪﺑ و زارد ﺲﺑ ﯽﻧﺎﻣز ﻪﺑ ﺑ ﻪﮐ دراد زﺎﯿﻧ ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ

ﺰﯿﻧ ﯽﺳرﺎﻓ بدا نﺎﮔرﺰ ﺪﯿﮐﺄﺗ ناﺪﺑ

ﺪﻧراد . ﻦﯾا ﺖﺳا ﻦﺷور ﺰﯿﻧ ﻪﺘﮑﻧ ﻪﮐ

ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﻧاﺮﻋﺎﺷ و نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ و ﺪﻋاﻮﻗ ﺎﻬﻨﺗ و ﺪﻧراﺬﮕﻧ ﺮﺗاﺮﻓ ﺎﭘ ﻦﯿﺸﯿﭘ دوﺪﺣ زا ﺰﮔﺮﻫ ﺪﻨﺷﻮﮐ

ﻪﮐ ار ﯽﻨﯿﻧاﻮﻗ نﺎﮔرﺰﺑ رﺎﺛآ

مﺪﻘﺘﻣ قﺎﯿﺳ ناﺪﺑ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ تﺎﻋاﺮﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ

ﯽﻣ هﺪﯾدﺎﻧ ار نﺎﻣز و نﺎﺑز ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ، -

ﺶﯿﭘ زا ﻊﻧﺎﻣ و ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ نﺎﺑز ﺖﻓر

ﺪﻧدﺮﮔ . نﺎﯾﺎﭘ ﺎﺗ ﯽﻟو ،ﺖﺳا مزﻻ يﺮﻣا ﻦﺘﺧﻮﻣآ ياﺮﺑ ﻦﺘﻓر ﺐﺘﮑﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﺪﺑ ﺪﯾﺎﺑ نﺎﻧآ ﺮﻤﻋ

ﯽﻤﻧ ناﻮﺗ

ﺪﻧﺎﻣ ﺐﺘﮑﻣ رد .

ﻪﺘﺒﻟا ﯽﻤﻧ ﻟ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺠ

مﺎ ﯽﻧﺎﻫاﻮﺧ دﺪﺠﺗ يور هدﺎﯾز و ﯽﮕﺘﺨﯿﺴﮔ ﻪﮐ

ﻮﺧ رﺎﺘﺷﻮﻧ و رﺎﺘﻔﮔ رد يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ زا د

ﯽﺑ و ﺪﯿﻗ

طﺮﺷ هژاو ﻣ ،ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﯾﺎﺑا ﭻﯿﻫ ﯽﺳرﺎﻓﺮﯿﻏ يرﻮﺘﺳد يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺎﻫ لﺎﺠ

ﺖﺳاﻮﺧ زا ﯽﺧﺮﺑ و داد نﺎﻧآ يﺎﻫ

ﻪﮐ ﺶﯿﭘ و ﯽﻗﺮﺗ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ -

ﯽﻣ ﻪﺋارا ﺖﻓر ﺎﺑ و دﻮﺷ

،نآ ﮏﻤﮐ ﺲﭘ ﻪﺑ ار ناﺮﮕﯾد

ﯽﻣ ﻢﻬﺘﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يور ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ ،ﺪﻧزﺎﺳ

.

روﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺢﺿاو

، حﻼﺻا ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﺮﺿ

ﯽﻣ يرو دﻮﺷ هار و هرﺎﭼ زا ﻎﯾرد ﯽﻟو رﺎﮐ

. هﺪﯿﺳﺮﭘ دﻮﺧ زا ﺎﯾآ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺖﺳرد يرﺎﻤﯿﺑ ﺮﮔا ﻪﮐ ﻢﯾا

ﺶﯿﭘ رﺎﻤﯿﺑ گﺮﻣ ددﺮﮕﻧ لﻮﻤﻌﻣ ﯽﻧﺎﻣرد ﯽﻟو دﻮﺷ هداد نﺎﺑز ﻦﯾا هﺪﻨﯾآ رد ﺎﯾ ﺪﻧﺎﻤﺑ اوﺰﻧا رد ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﺮﮔا زوﺮﻣا ؟ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻨﯿﺑ

نﺎﺑز ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﻧ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﺪﻨﮐ ﺖﺑﺎﻗر ﺎﻫ

ﯽﺑ ﺪﻧراد ﯽﺘﻟﺎﺳر دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ نﺎﮔﺪﻨﯾآ ضﻮﻐﺒﻣ و رﻮﻔﻨﻣ ﮏﺷ

.

ﻨﯿﺸﯿﭘ ﮥ ﺶﻫوﮋﭘ

زا ﺲﭘ ﺢﺘﻓ ازﺮﯿﻣ هدازﺪﻧﻮﺧآ ﯽﻠﻋ

ﯽﺑ ﯽﯾﺎﺒﻔﻟا ﻪﮐ نﺎﻤﻫ ﻪﻟوﺪﻟا ﻢﻇﺎﻧ نﺎﺧ ﻢﮑﻠﻣ ازﺮﯿﻣ ،دﺎﺘﻔﯿﻧ لﻮﺒﻘﻣ و دﺮﮐ عاﺪﺑا ﻞﺼﺘﻣ فوﺮﺣ ﺎﺑ ،ﻪﻄﻘﻧ

ﺖﺷاد هدازﺪﻧﻮﺧآ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ و ﻪﯾور .

ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺴﮐ زﺎﺑ ،لوا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻟﺎﺳر و ﺪﻨﺘﺳﺎﺧﺮﺑ

ﯽﻠﻋ ازﺮﯿﻣ نﺎﯿﻣ نآ زا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷﻮﻧ ﯽﯾﺎﻫ ﺪﯿﻌﺳ ،ﯽﻧﺎﻘﻟﺎﻃ نﺎﺧﺮﻐﺻا

ﯽﻘﺗ ﻦﺴﺣﺪﯿﺳ ،ﯽﻫﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﻤﺳﺎﯾ ﺪﯿﺷر ،ﯽﺴﯿﻔﻧ ﻪﻏاﺮﻣ دازآ ﻢﺳﺎﻘﻟاﻮﺑا ازﺮﯿﻣ و هداز

ﯽﻣ ار يا دﺮﺑ مﺎﻧ ناﻮﺗ .

ﻤﻫ ﮥ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ و نﺎﺴﮐ ﻦﯾا

نآ زا ﺪﻌﺑ هدﺮﮐ ﺚﺤﺑ هرﺎﺑ ﻦﯾا رد ﺎﻫ ﺪﻋ ﺰﺟ ،ﺪﻧا

ة ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛يدوﺪﻌﻣ :

ﻢﻇﺎﮐ هداز ناﺮﯾا ﯽﺸﺷﻮﮐ ار ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻂﺧ حﻼﺻا ،يوﺮﺴﮐ ﺪﻤﺣا و ﺮﻬﺷ

ﯽﺑ ﯽﻣ باﻮﺻﺎﻧ و هﺪﯾﺎﻓ ﺪﻨﯾآ يﺎﺒﻔﻟا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد دﺎﻘﺘﻋا ﯽﮕﻤﻫ و ﺪﻨﺘﺴﻧاد

ة ﯽﻤﻧ ﯽﻨﯿﺗﻻ يﺎﺒﻔﻟا ﺰﺟ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

) . ﻦﯾرآ ،رﻮﭘ

1379 : 46 (

هرود ﭻﯿﻫ رد نآ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﯾ حﻼﺻا ياﺮﺑ شﻼﺗ و ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﻪﺑ مﺎﺗ ﻪﺟﻮﺗ ا

ﯽﻤﻧ هﺪﯾد هرود ﻦﯾا ﺮﯿﻈﻧ ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ زا ي ﻦﯾا زا ﯽﺸﺨﺑ دﻮﺷ

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ عﺎﺿوا زا ﯽﺷﺎﻧ ﺪﯾﺎﺷ ﺮﻣا

» ﺪﻨﻔﺳا رد 1304

ﺮﮕﻨﮐ ، ة رد ار ﻦﯿﺗﻻ يﺎﺒﻔﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾﺎﺸﮔ ﻮﮐﺎﺑ ﺮﻬﺷ رد يژﻮﻟﻮﮐﺮﺗ

يرﻮﻬﻤﺟ مﺎﻤﺗ ﻦﯿﻣزﺮﺳ و ﺎﻫ

ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺑﺮﻋ يﺎﺒﻔﻟا زا ﻪﮐ ،يورﻮﺷ ﺮﯿﻫﺎﻤﺟ دﺎﺤﺗا يﺎﻫ دﺮﮐ

دﻮﻤﻧ ﺐﯾﻮﺼﺗ ،ﺪﻧ .

« ) نﺎﻤﻫ : 45 ( لﺎﺳ ﻪﺳ

دﻮﻤﻧ اﺮﺟا ار رﺎﮐ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﯿﮐﺮﺗ رد كرﻮﺗﺎﺗآ نآ زا ﺲﭘ .

» لﺎﺳ رد 1338 ش . مﺎﻧ ﻪﺑ ﯽﻨﻤﺠﻧا

” ﻂﺧ حﻼﺻا ﻦﻤﺠﻧا

“ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد زا ﯽﻌﻤﺟ زا )

ﺐﺟر دﻮﻌﺴﻣ ،ﻪﺘﻔﯿﺷ ﷲاﺮﺼﻧ ﺮﺘﮐد ﻪﻠﻤﺟ زا

،ﺎﯿﻧ

ر ﷲاﺪﯾ ،يﺮﯿﻣا ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ ،ﺮﻔﻧاﺮﮔ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ؤ

ﻞﯿﻬﺳ ،ﺎﮐذ ﯽﯿﺤﯾ ،ﯽﯾﺎﯾ و يرذآ

...

( ﺖﺳﺎﯾر ﻪﺑ ﺖﻓﺎﯾ ﻞﯿﮑﺸﺗ ناﺮﻬﺗ رد ﯽﺴﯿﻔﻧ ﺪﯿﻌﺳ

ﯽﯾﺎﺒﻔﻟا و

ﺶﯿﭘ دﺮﮐ دﺎﻬﻧ .«

) نﺎﻤﻫ : 45 (

ﺪﻨﯾآ ة ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺗﻼﺠﻣ تﻻﺎﻘﻣ رد ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ :

ﮓﻨﻫﺮﻓ دﺎﯿﻨﺑ ،

ﻦﺷور دﺮﮐ ﺖﯾاﺮﺳ ﻢﻫ ﺮﮕﯾد تﻼﺠﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ حﺮﻄﻣ هﺎﯿﺳ و ﺪﯿﭙﺳ و ﺮﮑﻓ .

ﺪﻧرﺎﮕﻧ ة نوﺮﺑ ياﺮﺑ رﻮﻄﺳ ﻦﯾا ر ﻪﺘﺳد ود ،ﺎﻫﺎﻨﮕﻨﺗ ﻦﯾا زا ﺖﻓر

ها ﯽﻣ ﻪﺋارا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ياﺮﺑ رﺎﮐ ﺪﯾﺎﻤﻧ

:

ﻒﻟا ( ب ؛ﯽﺷرﺎﮕﻧ لﻮﺻا (

؛ﯽﺷﺮﮕﻧ لﻮﺻا

ﻒﻟا ( ﯽﺷرﺎﮕﻧ لﻮﺻا

ﺴﯾﺎﻘﻣ ﺮﮔا ﮥ

هدﺎﺳ ﻮﯿﺷ ﻦﯿﺑ يا ة

ﻣ ﺺﺨﺸﻣ ،دﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا و ﯽﺳرﺎﻓ يﻼﻣا ﯽ

فوﺮﺣ ﺰﺟ ﻪﺑ ــ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﻂﺧ رد ﻪﮐ ددﺮﮔ

،u

،o وw ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ فﺮﺣ ﺮﻫ ــ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧﺎﺴﮑﯾ ﻆﻔﻠﺗ ياراد ﻪﮐv ة

ﮏﯾ ،ود ،جاو ﺮﻫ يازا ﻪﺑ درﻮﻣ ﺶﺷ رد ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد ﯽﻟو ﺖﺳا جاو

دراد دﻮﺟو فﺮﺣ رﺎﻬﭼ ﺎﯾ ﻪﺳ )

ء ،ع ،ا / ط ،ت / ص ،س ،ث /

ه ،ح / ظ ،ض ،ز ،ذ /

ق ،غ .(

( ﻦﯾا ﻪﻠﺌﺴﻣ گرﺰﺑ زا ﯽﮑﯾ ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾﺮﺗ

يﺎﻫ

و يﻮﻨﯿﻣ ﯽﺒﺘﺠﻣ نﻮﭼ ﯽﻧﺎﮔرﺰﺑ و ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ...

نﺎﻨﭼ ــ ﻮﮐ رﺎﯿﺴﺑ نآ ﻞﺣ ياﺮﺑ ــ ﺪﺷ ﺮﮐذ ﻪﮐ هﺪﯿﺷ

لﺎﺳ زا ﻞﺒﻗ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺎﺗ ﺪﻧا

1357 ﺸﯾﺪﻧا رد ﯽﺧﺮﺑ ﮥ

ﺪﻧﺪﻣآﺮﺑ ﻦﯿﺗﻻ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﺮﯿﯿﻐﺗ .

ﺮﮔا ،عﺎﻓد ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻧ و ﺖﺳا لﻮﻘﻌﻣ ﻪﻧ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺘﺒﻟا ﻦﯿﭼ رﻮﺸﮐ

شﺮﯿﺜﮐ يﺎﺒﻔﻟا ﺎﺑ )

44 فﺮﺣ ( كﺮﺗ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﻦﯿﺗﻻ ﻂﺧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻧا

، ﺪﯿﻨﮐ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﺳاﺪﯿﭘ ًﻼﻣﺎﮐ

ﭘ كﻼﻣ ﻦﯿﺗﻻ ﻂﺧ ﯿ

ﺶ ﺖﻓر

ﺖﺴﯿﻧ ﻪﮑﻠﺑ ياﺮﺑ ار هار راﻮﻤﻫ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻧﺎﺑز ﯽﮔدزرﺎﻤﻌﺘﺳا

ﯽﻣ ﺪﻨﮐ اﺬﻟ حﻼﺻا يﺮﯿﮔدﺎﯾ ياﺮﺑ نآ تﻼﮑﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﺳرﺎﭘ ﻂﺧ

نﺎﺑز نﺎﺳآ ﺖﺳار ﻂﺧ ﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﻦﯿﺗﻻ ﻂﺧ ﺎﺑ ﻪﻧ ﺎﻣا ﺖﺳا مزﻻ نازﻮﻣآ

ﯽﺳرﺎﭘ ﺎﺑ قﺎﺒﻄﻧا ياﺮﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺘﺳوا ﺲﯾﻮﻧاﺪﺟ و ﺲﯾﻮﻧ

(3)

٣

ا زوﺮﻣا ﺻ و دﻮﺷ حﻼ ﺪﺷﺎﺑ ﻂﺧ ﻦﯾا زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﺪﯾﺪﺟ ﻂﺧ

. ﻣ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﻦﺨﺳ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﯽﺘﻗو ﯽ

ﻪﺑ نآ بﺎﺗزﺎﺑ ﺪﯾآ

ﻣﺮﺑ ناﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯽ

ﺶﯿﺑ و ﻦﯿﻟوا و ددﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد نﺪﯿﺸﯾﺪﻧا ﺎﺑ ﻞﺣ هار ﻦﯾا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ دراو ناﺮﯾا ﻦﻬﮐ نﺪﻤﺗ ﻪﺑ ﻪﺑﺮﺿ ﻦﯾﺮﺗ

-

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ عﻮﺒﻄﻣﺎﻧ ،شا .

ﻢﺸﭼ ﻞﺑﺎﻗ ــ ﯿﻧ ﯽﺷﻮﭘ

ﯽﻣ و ﻂﺧ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ،طﺎﻄﺧ هﺎﮕﻧ رد و دراد ﺮﻨﻫ ﺎﺑ جاﺰﺘﻣا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﺖﺴ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ هرﺎﭼ نآ و ﺪﺳﺮﻧ ﯽﺒﯿﺳآ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ لﻮﺒﻘﻣ ﯽﻧﺎﻣز ﻂﺧ نﺎﺼﻘﻧ كراﺪﺗ اﺬﻟ ــ دراد يﺮﻨﻫ يدﺎﯿﻨﺑ و ﺖﺳا ﯽﺷﺎﻘﻧ ﻞﮑﺸﻣ ﻢﻫ ،نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﻂﺧ ﻪﺑ ﺎﺠﺘﻟا ﺎﺑ ﺲﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻧاﺮﯾا نﺪﻤﺗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ زا ﯽﻣ هدﻮﺸﮔ

و نﺎﯿﻧاﺮﯾا ياﺮﺑ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻫ دﻮﺷ

ﺶﻧاد شزﻮﻣآ ﺖﺣار نازﻮﻣآ

ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﯿﻏ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز شزﻮﻣآ رد و دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗ ﻋﺎﺷا و شﺮﺘﺴﮔ و نﺎﻧﺎﺑز

ﮥ دﺎﺘﻓا ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺛﺆﻣ نآ .

ياﺮﺑ

هرﺎﭼ بﺎﺘﮐ زا ﯽﺒﻠﻄﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﯽﺑﺎﯾ

» دﺎﺘﺳا ﺞﻨﭘ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز رﻮﺘﺳد «

ﻣ ﻞﻘﻧ ﯽ دﻮﺷ :

» فﺮﺣ ﺖﺸﻫ :

،ح ،ث ق ،ع ،ظ ،ط ،ض ،ص

ﺖﺳا ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز صﻮﺼﺨﻣ ..

. ز رد و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يرد و يﻮﻠﻬﭘ نﺎﺑ «

) ،ناﺮﮕﯾد و ﺐﯾﺮﻗ 1373

: 11 (.

بﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﺮﮔا

» ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رﻮﺘﺳد «

ار ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ دﻮﺷ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﯽﺳرﺎﻓ بدا و نﺎﺑز نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ بﻮﺼﻣ

ﯽﻣ حﺮﻄﻣ دزﺎﺳ

:

زا ﺶﯿﺑ ﺎﻫاﺪﺻ زا ﯽﻀﻌﺑ ياﺮﺑ دراد دﻮﺟو ﺖﻣﻼﻋ ﮏﯾ

:

ت ) ﺖﺳد ،ﺮﺘﭼ ،رﺎﺗ رد (

ط ، ) ﻂﺒﺿ ،ﺮﻄﺧ ،ﺮﻫﺎﻃ رد (؛

ز ) ﺰﯿﺗ ،مﺰﺑ ،نز رد (

ذ ، ) ﺬﻏﺎﮐ ،اﺬﻏ ،ترذ رد (

ض ، ) تﺮﻀﺣ ،بﺮﺿ (

ظ ، ) ﺮﻈﻧ ،ﺮﻫﺎﻇ رد (؛

ث ) ﺚﺒﻋ ،ﻞﺜﻣ ،ﺖﺒﺛ رد (

س ، ) ﺲﻔﻧ ،ﺮﺴﭘ ،ﺪﺒﺳ رد (

ص ، ) ﺺﺤﻔﺗ ،ﺮﺼﻧ ،ﺮﺒﺻ رد (؛

غ ) ﻎﯿﺗ ،ﺰﻐﻣ ،ﺐﻟﺎﻏ رد (

ق ، ) ﻖﻠﺣ ،ﺮﯿﻘﻓ ،ﺐﻟﺎﻗ رد (؛

ع ) ﻊﺿو ،ﺪﻋر ،ﻢﻠﻋ رد (

هﺰﻤﻫ ، ) ﺎﯾؤر ،سﺄﯾ ،درآ ،ﻢﺳا رد (

)ح ﺢﺒﺷ ،ﺮﺤﺳ ،ﻢﮐﺎﺣ رد (

ـﻫ ، ) هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻪﯿﻘﻓ ،ﻢﺷﺎﻫ رد ) (.

،ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رﻮﺘﺳد 1386

: 11 (

ﯾﺎﻣ ﻪﮐ ﯽﻓوﺮﺣ زا درﻮﻣ ود ﯽﻫﺎﮔ و ﯽﮑﯾ ،ﺮﻄﺳ ﺮﻫ رد دﻮﺷ ﺖﻗد ﻻﺎﺑ ﺮﻄﺳ ﺶﺷ رد ﺮﮔا ﮥ

ــ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻓوﺮﺣ ﺖﺳا لﺎﮑﺷا و ﯽﮕﻧﺎﮔود

ﺰﺑ دﺎﺘﺳا ﺞﻨﭘ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز رﻮﺘﺳد رد ﯽﺳرﺎﻓ بدا گر

نﺎﺷ ) ،ناﺮﮕﯾد و ﺐﯾﺮﻗ 1373

: 11 ( هدﺮﮐ هرﺎﺷا ناﺪﺑ ــ يﺎﻫﺪﻨﺑ رد فوﺮﺣ ﻦﯾا ﺪﻧا

بﺎﺘﮐ

» ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رﻮﺘﺳد «

ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﯿﺸﮐ ﻂﺧ نﺎﺷﺮﯾز ،ﯽﺳرﺎﻓ بدا و نﺎﺑز نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ بﻮﺼﻣ .

ﺘﻔﮔ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ــ يﻮﻠﻬﭘ و يرد يﺎﻫرود رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺪﺷﺎﻧ شﻮﻣاﺮﻓ ﮥ

ﺘﺳد نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﻓوﺮﺣ ﻦﯿﻨﭼ ــ دﺎﺘﺳا ﺞﻨﭘ رﻮ

-

ﺖﺳا هدﻮﺑ لﺎﻤﮐ ﺮﺑ ﻢﻫ ﻂﺧ نﺎﻤﮔ .

ظﻮﻔﻠﻣ ترﻮﺻ ﺶﺷ ياراد ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﺒﻔﻟا زا فﺮﺣ هدﺰﻧﺎﺷ ،هﺰﻤﻫ بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ ﺲﭘ )

جاو ( ﺮﮔا ﺖﺳا

فﺮﺣ ود ﻢﯿﻨﮐ رود ﯽﺳرﺎﻓ زا ار ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز صﻮﺼﺨﻣ فﺮﺣ ﺖﺸﻫ

» ز

» « ذ « ﻣ دراﻮﻣ يرﺎﯿﺴﺑ رد ﻪﮐ ﺪﻧﺎﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽ

يﺎﺟ ﻪﺑ ناﻮﺗ

» ذ

« ،

فﺮﺣ

» ز « دروآ .

ﯽﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻤﻋ تﻼﮑﺸﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ ناﻮﺗ

ة ﺖﺧﺎﺳ فﺮﻃ ﺮﺑ ﻦﯿﻨﭼ ار ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ :

1 - فﺮﺣ ندروآ

» ز « يﺎﺟ ﻪﺑ

» ذ

«؛

ﺶﯿﺑ ﻪﻤﻠﮐ ﺮﺗ ﯽﺑﺮﻋ ،فﺮﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫ ﺪﻧا

: و رﺬﻧ ،مذ ،تاذ ،هرذ ،هورذ ،ﺶﺗﺎﻘﺘﺸﻣ و هﺮﯿﺧذ ،ﻞﯾذ ،نﺎﻋذا ،ﺢﺑذ ،قوذ ،ﺮﮐذ ...

ﻢﺳا ﭽﻤﻫ ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﻫ و ﻦﯾذآ ،رذآ نﻮ

...

و لﺎﻏذ ،ﻪﻟﺎﺑذ ،ﻪﻗوذآ نﺎﮔژاو ﺎﯾ ﺎﺑ ﺮﮔا ...

» ز « ﺎﺒﯾز ﺪﯾﺎﺷ دﻮﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ

. ژاو ﭻﯿﻫ ة ﯽﺳرﺎﻓ

ﺎﺑ ﺰﯿﻧ

» ظ « ﺎﯾ

» ض « ﯽﻤﻧ عوﺮﺷ نآ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا ﯽﺑﺮﻋ صﺎﺧ فوﺮﺣ ﻦﯾا و دﻮﺷ

ﻪﺑ ﺎﻫ

» ز « ﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺼﻘﻧ ﻪﭼ ﯽ

؟ﺪﯾآ

2 - فﺮﺣ يﺎﺟ ﻪﺑ

» ط

« ﻣ ، ﯽ ناﻮﺗ

» ت « دﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ .

تﺪﻣ ﻪﺘﺒﻟا فﺮﺣ ﺖﺳﺎﻫ

» ط « ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا جاور زا .

ﺖﻐﻟ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺮﮔا فﺮﺣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ

» ط « ﺺﺨﺸﻣ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻧﺎﻓﺎﮑﺷﻮﻣ ،ﺪﻧراد

ﻣ ﯽ ترﻮﺻ ﻪﺑ دﻮﺷ

» ت « ﯽﻘﻄﻨﻣ ﺶﯿﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ حور ﺎﺑ و ﺮﺗ ﺪﻧرﺎﮔزﺎﺳ ﺮﺗ

لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ؛ :

ژاو ة

» هرﺎﺘﺳ « ﺎﺑ ار

» ت « و

» بﻻﺮﻄﺳا « ﺎﺑ ار

» ط « ﺘﺷا ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻫﺎﮔ و ترﻮﺻ ﻪﺑ ،يﺮﮕﯾد هﺎﺒ

» بﻻﺮﻄﺻا « ﻣ ﯽ ﻢﯿﺴﯾﻮﻧ . ﺸﯾر ﺮﮕﻣ ﮥ ﻤﻫ ﮥ نﺎﮔژاو ﻦﯾا

» هرﺎﺘﺳ « ؟ﺖﺴﯿﻧ

ﻪﻤﻠﮐ ﺖﺳرد ﻞﮑﺷ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﯾز يﺎﻫ

:

(4)

٤

سﺎﺗ ،سﺎﺗ ،رﻮﺒﻨﺗ ،ﺖﯿﻠﺑ ،رﻮﺗاﺮﭙﻣا ،رﻮﺗاﺮﭘا ،يﺮﺗﺎﺑ ،قاﺮﺗا ،ﻞﺒﺘﺳا ،سﻮﭘﺎﺘﺧا ،ﻮﺗا ،قﺎﺗا ،نﻮﺧﺮﺒﺗ ،ﺮﺒﺗ ،ﺮﯿﺷﺎﺒﺗ ،ﺮﯾﺎﺗ ،لوﺎﺗ ،رﻻﺎﺗ ،بﺎﺒﮐ

ﺮﺒﺗ ،دزﺮﺒﺗ ،دﺎﺒﯾﺎﺗ ،مرﺎﺗ ،ﺮﯿﺒﮐ ﺮﺘﭘ ،گرﻮﺑزﺮﺘﭘ ،ﺮﺨﺘﺳا ،تﺎﻧﺎﺒﻬﺘﺳا ،راﺮﺗا ،ﻦﯿﻟﺎﺘﻔﻧ ،ﺖﻔﻧ ،نﺪﯿﺘﻠﻏ ،نﻮﺧﺮﺗ ،زاﺮﺗ ،نﺪﯿﭙﺗ ،ﻪﭽﻧﺎﭙﺗ ،ﻦﯾز

و هﺪﻨﻓﻮﺗ ،نﺎﻓﻮﺗ ،نﺎﺘﻠﻏ ،ﮏﺘﻠﻏ ،ﺖﺸﺗ ،رﻮﺒﻨﺗ ،تﻮﻟ ،ﺎﺘﺧ ،نﻮﻔﺴﯿﺗ ،ثرﻮﻤﻬﺗ ،ﺐﺳﺎﻤﻬﺗ ،سﻮﺗ ،جﻮﺴﺗ ،ﺲﻠﺑاﺮﺗ ،نﺎﺘﺳﺮﺒﺗ ،كﺮﺒﺗ . ...

ژاو ﻦﯿﻌﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ة

» ﯾﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ﯽ « ﯽﯾﻼﻣا ﻞﮑﺷ ود ﺮﻫ ﻪﺑ

» ﯽﯾﺎﯿﻟﺎﺘﯾا « و

» ﯽﯾﺎﯿﻟﺎﻄﯾا

« هﺪﯾدﺮﮔ ﻂﺒﺿ ، )

،ﻦﯿﻌﻣ 1371 : ژاو ﻞﯾذ ة

ﯽﯾﺎﯿﻟﺎﻄﯾا ( ﻣ ﯽﻨﺘﻓﺮﯾﺬﭘ نﺎﻣز رﺬﮔ رد ﯽﺗﻻﻮﺤﺗ ﻦﯿﻨﭼ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺴﯿﻧ لﻮﻤﻌﻣ هزوﺮﻣا نآ مود ﻞﮑﺷ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﯽ

ﯽﻧاﺮﮕﻧ يﺎﺟ و دﻮﺷ

رد ﺎﺘﺣ دراﺪﻧ ﯽﺧﺮﺑ

ژاو نﺎﮔ ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﯿﻈﻧ

» سﺎﺗ

« ) ﺳﺎﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﮥ

ﯽﺴﻣ ﻞﮑﺷ ﺐﻌﮑﻣ ناﻮﺨﺘﺳا ﺎﯾ و (

رد ﻪﮐ ﯽﺑﺮﻋ

» سﺎﻃ « ﺎﯾ هﺪﺷ

» زاﺮﺗ

« ) ﺶﯾارآ و ﺖﻨﯾز ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ (

ﯽﺑﺮﻋ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ

» زاﺮﻃ « ﯽﻣ ترﻮﺻ ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﻪﺑ ﯽﺘﺸﮔزﺎﺑ هﺪﯾدﺮﮔ دﺮﯿﮔ

.

3 - ﻪﻤﻠﮐ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﮔا ﻣ ﺺﺨﺸﻣ ،دﻮﺷ ﺖﻗد بﺮﻌﻣ يﺎﻫ

ﯽ فﺮﺣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر بﺮﻋ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﮔژاو زا ﯽﻀﻌﺑ ﻪﮐ ددﺮﮔ

» س « نآ رد ﻪﺑ ﺎﻫ

» ص « ﯾﺎﻣ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﮥ

ﻪﻧﺎﮔود لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد ﯽﺴﯾﻮﻧ :

هژاو جورﺎﺳ ﺖﺳا نآ بﺮﻌﻣ جورﺎﺻ و ﯽﺳرﺎﻓ يا

. ژاو ة

» هﺪﺳ « ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﻪﮐ ﺪﻫد

» ﺪﺳ « ﻦﯾا ياﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﻞﯿﻟد ﺪﺻ ﻪﻧ ﺖﺳا ﺖﺳرد

ﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﺴﯾود فوﺮﺣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﺴﯾود دﺪﻋ ﺖﻘﯿﻘﺣ ﯽ

ﻞﺻا رد ﺪﻫد

» ﺪﺳ ود « ﺖﺳا هدﻮﺑ لاﺪﺑا ــ لاﺪﺑا زا ﺖﺴﯾود و

» ت « ﻪﺑ

» د « ــ

ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻤﻧ نﻮﺼﻣ .

هﺪﯾد ﯽﻠﻌﻓ ﯽﺳرﺎﻓ رد ﺎﯾآ فﺮﺣ نآ رد ﻪﮐ ﺪﯾا

» ص « فﺮﺣ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﻦﯿﺒﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا ؟ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو

» ص « نﺎﺘﺳﺎﺑ و يﻮﻠﻬﭘ رد

ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد ﻞﻌﻓ ﻪﺘﺒﻟا دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺪﻧﺎﻣ نﺎﻣا رد نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ نﺎﺑز فﺮﺼﺗ زا ﻪﮐ ﺖﺳا يا

ﺶﯿﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺰﯿﻧ زوﺮﻣا و ﺖﺳا ه زا ﺮﺗ

هرﺎﭼ و دﻮﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﻌﻓ ﻪﺑ ،ﻪﻤﻠﮐ عاﻮﻧا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﯽﺑﺎﯾ

ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻌﻓ زا يرﺎﯾ ﺎﺑ ﺎﻫ .

ﺮﮕﯾد ﯽﻟﺎﺜﻣ :

» ژاو ة ﺖﺴﺷ ’ ﺎﭘ و ﺖﺳد ﻦﻬﭘ و گرﺰﺑ ﺖﺸﮕﻧا ‘

ژاو و ة ﺖﺼﺷ ) دﺪﻋ ( نآ يﺎﻨﻌﻣ نﺎﯿﻣ ﺰﯾﺎﻤﺗ ياﺮﺑ ﯽﻟو ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ ود ﺮﻫ ، ﺎﻫ

’ س ‘ و

ﺎﺑ ار يﺮﮕﯾد

’ ص ‘ ﻣ ﯽ ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ . رد ﺎﺑ هژاو ود ﺮﻫ ،ﻦﻬﮐ نﻮﺘﻣ

’ س ‘ ﺖﺳا هﺪﻣآ .

« ) ،ﯽﻔﺠﻧ 1374 : 243 (

نﺎﯿﺑ ،نﺎﮔژاو ﯽﻈﻔﻟ ﺲﻧﺎﺠﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺖﺳا ﯽﺑﺮﻋ ﻂﺧ زا يﺮﯾﺬﭘﺮﺛا ﺮﮔ

:

هژاو ،هرﺪﺳ هژاو ،هرﺪﺻ و ﺖﺳا نﺎﯿﺘﺸﺗرز ﺪﯿﻔﺳ و هﺎﺗﻮﮐ ﻦﯿﺘﺳآ و دﺎﺸﮔ ﻦﻫاﺮﯿﭘ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ يا

ﺖﺳا ﻪﻨﯿﺳ يﻻﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ يا .

ژاو ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﯽﻫﺎﮔ ﯽﻣ ﻪﺸﯾر ﺎﺑ ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ترﻮﺻ ﯽﻧاﺮﯿﻧا نﺎﮔ

ﯽﻣ و ﺪﺸﺨﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﯽﻌﻓاﺪﺗ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺮﯿﻈﻧ ژاو ﻦﺘﺷﻮﻧ ة

ﺺﻔﻗ ﯽﺑﺮﻋ )

ﯽﺸﺣو تﺎﻧاﻮﯿﺣ و نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ ياﺮﺑ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ (

ﺲﻔﻗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ

ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا ﺎﺟ .

شﻮﺧ رود رد ﻪﻧﺎﺘﺨﺑ ة

ﺖﻐﻟ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﻦﯿﺳ يﺎﻫ

ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ مﺎﻧ و راد ﻞﮑﺷ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ بﺮﻏ زا ﻪﮐ

» س « هﺪﻣآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺪﻧا : ،ﻢﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ

ﻮﺳ ،ﻢﺘﺴﯿﺳ ،ﺲﯿﺳﻮﺳ ،ﻢﺴﯿﻧﻮﯿﺳﺮﭙﻣا ﺋ

و ﺪﻨﻠﺗﺎﮑﺳا ،ﺪـ ...

ﺖﺳا ﺶﯾﺎﺘﺳ رﻮﺧرد ﯽﺳرﺎﻓ بدا و نﺎﺑز نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ رﺎﮐ درﻮﻣ ﻦﯾا رد .

ﮓﻨﻫﺮﻓ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾا ﻞﺣ ياﺮﺑ نﺎﺑز ﺎﺑ ﻪﮐ ﻦﻬﮐ يﺎﻫ

يﺪﻨﻧﺎﻤﻫ نﺎﺘﺳﺎﺑ يﺎﻫ يرﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ

ﻠﻤﺟ زا ﺖﺳﺎﺸﮔرﺎﮐ ﺰﯿﻧ دراد ﮥ

ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻦﯾا ﻣ ،ﻦﻬﮐ يﺎﻫ

ﯽ رﺎﺑرد و دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا يدﺮﮐ ﻂﺧ ﻪﺑ ناﻮﺗ ة

ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ نآ :

ﻪﻧﺎﺸﻧ ﯽﺗﻮﺻ يﺎﻫ )

ظ ،ض ،ذ ،ث ،ط (

نآ ﯽﺗﻮﺻ لدﺎﻌﻣ زا و دراﺪﻧ دﻮﺟو يدﺮﮐ ﻂﺧ رد ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يدﺮﮐ رﺎﺘﺷﻮﻧ رد ﺎﻫ

دﻮﺷ .

ﻧﺎﺸﻧ ــ ﮥ

» ط « ترﻮﺻ ﻪﺑ ار

» ت « ﯽﻣ ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ .

ﻂﺧ ﻪﺧ ت

ﻪﻧﺎﺸﻧ ــ يﺎﻫ

» ث

« ،

» ص « ترﻮﺻ ﻪﺑ ار

» س « ﯽﻣ ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ . توﺮﺛ ﻪﺳ هور ﺮﺒﺻ ت ﻪﺳ

ﺮﺑ

ﻪﻧﺎﺸﻧ ــ يﺎﻫ

» ذ

« ،

» ض

« ،

» ظ « ترﻮﺻ ﻪﺑ ار

» ز « ﯽﻣ ﺪﻨﻧﺎﯾﺎﻤﻧ .

لﺬﺑ ﻪﺑ يروﺮﺿ لز هز 

ﺮﻫﺎﻇ يرور ﺮﻫاز

) ،يداﺰﺧر 1379 : 98 (

4 - ﯽﺳرﺎﻓ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﺮﮔا 6

ﺟ ﺖﻐﻟ ﺶﺨﺑ رد ،دﻮﺷ ﺖﻗد ﻦﯿﻌﻣ يﺪﻠ ﻢﮐ ،ﺎﻫ

ﻪﺤﻔﺻ هدﺰﯿﺳ زا ﺮﺗ )

ﻖﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﺖﻐﻟ ﯽﺳ دوﺪﺣ نﺎﺸﯾﺎﻫ

( رد ،

ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻢﮐ ﯽﺟرﺎﺧ يﺎﻫ ﻢﮐ مﻼﻋا ﺶﺨﺑ رد و ﻪﺤﻔﺻ ود زا ﺮﺗ

ﺖﻐﻟ ﻪﺑ ﻪﺤﻔﺻ رﺎﻬﭼ زا ﺮﺗ فﺮﺣ ﺎﺑ ﻪﮐ هﺪﺷ هداد صﺎﺼﺘﺧا ﯽﯾﺎﻫ

» ث «

هﺪﺷ عوﺮﺷ ﺶﺨﺑ ﺮﯾﺎﺳ رد فﺮﺣ ﻦﯾا ﺪﻧا

اﻮﺨﻧ هزاﺪﻧا ﻦﯾا ﻪﺑ ،ﻪﻤﻠﮐ يﺎﻫ دﻮﺑ ﺪﻫ

) . فﺮﺣ

» ث « ﻢﮐ ﻢﺠﺣ ﯽﺳرﺎﻓ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد فﺮﺣ ﻦﯾﺮﺗ

ﺖﺳا ﻦﯿﻌﻣ (

فﺮﺣ ﺮﮔا

» ث « ﺎﺑ ﺖﺳا كﺪﻧا ﺰﯿﻧ نآ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ

» س « يﺎﺟ ﮏﯾ ﻪﮐ ﻦﯾا ﺰﺟ ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﺶﯿﭘ ﯽﻠﮑﺸﻣ ﻪﭼ دﻮﺷ ﻦﯾﺰﮔ

هدﺮﮐ رود ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ زا فﺮﺣ ناﻮﺧﺪﺠﺑا نﺎﮐدﻮﮐ شود زا يرﺎﺑ و ﻢﯾا

) ﯽﯾاﺪﺘﺑا ( دﺮﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ نﺎﺳآ شزﻮﻣآ ياﺮﺑ ﯽﻣﺎﮔ و ﻪﺘﺷا

ﻢﯾا .

5 - ندﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺑ

» غ « يﺎﺟ ﻪﺑ

» ق

«؛

(5)

٥

ﻪﻤﻠﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ :

نﺎﯿﻠﻏ ،لﺎﺑﺮﻏ ،ﻦﻏﺪﻏ ،هراﺪﻏ ،رﺪﻨﻐﭼ ،لﻮﻏﺎﺷ )

ﻮﮐﺎﺒﻨﺗ نﺪﯿﺸﮐ ياﺮﺑ يراﺰﺑا (

،ﻮﻏ ،لﺎﻏز ،نﻮﻏﺮﻓ ،ﮏﺘﻠﻏ ،ﻪﻏﺎﺑرﻮﻏ ،

؟ﺪﻧراد ﯽﯿﺘﺳﺎﮐ ﻪﭼ ترﻮﺻ ﻦﯾﺪﺑ هﻮﻐﻟ ،شﻮﻐﯾﺎﺑ ،چﻮﻏ ،هﺮﻏﺮﻏ ،لﺎﻤﺷﺮﻏ

ﻣ ﻊﺿو ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ ﺮﮔا ﯽ

ﻪﻤﻠﮐ ﻪﮐ دﺮﮐ فﺮﺣ يراد ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز رد ﻞﻤﻌﺘﺴﻣ ﯽﮐﺮﺗ يﺎﻫ

» ق

« ترﻮﺻ ﻪﺑ ،

» غ «

ﻞﮑﺸﻣ ﻪﻤﻫ ﻦﯾا نﺎﺑز ياﺮﺑ بﻮﺘﮑﻣ ترﻮﺻ و ﻂﺧ رد ﻪﻧ و ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﺪﻨﭼ ﺎﯾ ود ياراد ظﺎﻔﻟا ،ﺎﻨﻌﻣ رد ﻪﻧ ،دﻮﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻣ ﺶﯿﭘ ﯽ نﺎﻤﻫ ﺪﻣآ ﺖﻐﻟ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ

ياراد ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻫ

» ص

« ،

» ث « ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺴﯿﻧ

» س « ﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽ دور . ﻪﺑ ﺮﯾز نﺎﮔژاو ﺮﮔا لﺎﺣ

ترﻮﺻ

» غ « ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﺳرﺎﻓ ﻞﮑﺷ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺶﯿﭘ ﯽﮕﻧﺎﮔود و مﺎﻬﺑا ﺰﯿﻧ ﯽﻨﻌﻣ رد ﺪﻧا

:

غﺮﻏ ،نﺎﺑﺮﻏ ،ﻖﺷﺎﻏ ،غﺎﭼﺎﻏ ،چرﺎﻏ ،ﻪﻤﻠﺑﺎﻏ ،ﻪﻏﺎﺑرﻮﻏ )

قﺮﻗ ( ﯽﺗﻮﻏ ،شﻮﻏ ،غﻼﺸﻏ ، )

ﯽﻃﻮﻗ ( و ،ﻪﻤﯿﻏ ، ...

. نآ راﻮﺷد ﺮﻣا شﺮﯾﺬﭘ رد ﻪﮐ ﻪﭼ

ﯽﻣ ﯾﺎﻤﻧ ﯽﺑ ﺖﺳا راﻮﺷد ﺎﻣ ﺮﺑ نآ فﻼﺧ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻣ ﻦﻫذ رد ﻪﺘﺴﺑ ﺶﻘﻧ ترﻮﺻ و ﯽﻨﻫذ ﺪﻬﻋ ،ﺪ نآ

نآ ﺖﺤﺻ رد ﻪﮐ ،ﻢﯿﺸﯾﺪﻨﯿﺑ شﻮﻘﻧ

ﯽﻣ ﺪﻣآرﺎﮐﺎﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻘﻄﻨﻣ ﺪﯾﺎﺷ ﻪﮐ ﺪﯾﺪﺟ ترﻮﺻ شﺮﯾﺬﭘ ﻢﯿﻧاد

.

ﻪﻧﻮﻤﻧ و درﻮﻣ ﻦﯾا شﺮﯾﺬﭘ دﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﯽﻠﻣﺄﺗ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﮔژاو ﺐﯾﺮﻌﺗ رد ﺮﮔا ياﺮﺑ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ

ﯽﻣ راﻮﻤﻫ نﺎﻣ هرﺎﺑرد ﺮﮔا ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ددﺮﮔ

ﺖﻐﻟ

» ﻞﯾواﺮﺳ « ﺋارا دﻮﺷ لاﺆﺳ ﮥ

ﯽﻣ راﻮﺷد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﺸﯾر ﯽﺳراو ﺎﺑ ﺎﻣا ﺪﯾﺎﻤﻧ

نﺎﻤﻫ هژاو ﻦﯾا ددﺮﮔ

» راﻮﻠﺷ « ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ

ﻄﻘﻧ ﮥ

» ش « فﺮﺣ ود نﻮﭼ هﺪﺷ فﺬﺣ )

ش و س ( ﯽﺑ نآ ﺖﺴﯿﻧ سﻮﺴﺤﻣ ناﺪﻨﭼ نﺎﻧآ توﺎﻔﺗ ﺪﻨﮐاو هﺎﮔ

» ر « و

» ل « ﺐﯾﺮﻗ ﻪﮐ -

ﺨﻤﻟا راﻮﻠﺷ ؛هﺪﯾدﺮﮔ ﺐﻠﻗ ﺎﯾ لاﺪﺑا رﺎﭼد ﺪﻨﺟﺮ ﻨﯿﺸﯿﭘ زا ﻦﻫذ ﯽﻫاﺮﻤﮔ و ﻪﺸﯾر سﺎﺒﺘﻟا ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ؛لاوﺮﺳ

ﮥ ﯽﻬﺘﻨﻣ ﻊﻤﺟ ،ﺖﻐﻟ زا عﻮﻤﺠﻟا

ﻪﺘﺧﺎﺳ نآ ﺪﻧا

. ﺪﻨﻧاﻮﺧ ﺎﺑ توﺎﻀﻗ لﺎﺣ ة

ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﮕﯾد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻣاﺮﮔ ﯽﻣ راﻮﻤﻫ دﻮﺧ ﺮﺑ ﯽﻫار ﻦﯿﻨﭼ هژاو ﮏﯾ ياﺮﺑ ﺎﻫ

ﺎﻣ ﺎﻣا ﺪﻧزﺎﺳ ...

.

6 -

» ﻪﺑارا

« هژاو ﻪﮐ يا ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ رد

ﯽﺑﺮﻋ

» ﻪﺑاﺮﻋ « ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﯾ دﻮﺷ

ژاو ة ﺮﺘﻧا ﯽﺳرﺎﻓ )

ﻪﻨﯾزﻮﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ (

ﺮﺘﻨﻋ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ

دﻮﺷ

) ﺖﺳا ﺲﮕﻣ ﯽﻋﻮﻧ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﻪﻨﯾزﻮﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻧ ﯽﺑﺮﻋ رد ﻪﮐ و

دراد ﺰﯿﻧ عﺎﺠﺷ ﯽﻨﻌﻣ زا زﺎﺠﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻌﻣ ﻦﯾا ﯽﯾﻮﮔ ﻪﺘﺒﻟا

ﻨﯾزﻮﺑ ﯽﻨﻌﻣ نﺎﻤﻫ ﮥ

هدﺮﮐ سﺎﺒﺘﻗا ﯽﺳرﺎﻓ ﺪﻧا

( ﻦﯾا ﺐﻟﺎﺟ ــ ﺮﺘﻧا ــ ﻪﺑ و هﺪﻣآ ﺮﺘﻨﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ هژاو ﻦﯾا ﻦﯿﻌﻣ ﯽﺳرﺎﻓ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻪﮐ

هرﺎﺷا نآ ﯽﺳرﺎﻓ ترﻮﺻ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ يا

. يﺎﺟ ﺎﺑ شﺎﮐ ﯽﻨﯾﺰﮔ

» ع « ﻪﺑ

»ا « ﺸﯾر ﻪﺑ ار دﻮﺧ نﺎﮔژاو ﻞﻗاﺪﺣ ﮥ

ﻢﯿﻧادﺮﮔﺮﺑ دﻮﺧ .

7 -

؛ظﻮﻔﻠﻣ ترﻮﺻ ﺎﺑ بﻮﺘﮑﻣ ترﻮﺻ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ

لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﻞﺻا ﻦﯾا ﺖﯾﺎﻋر ﺎﺑ :

ﻤﻠﮐ ــ ﻪ ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﺑﺮﻋ رﻮﺼﻘﻣ يﺎﻫ :

و ﺎﻋﺪﻣ ،اﻮﻫ ،اﻮﻗ ،اﻮﻘﺗ ...

ترﻮﺻ ﻪﺑ

» ﻒﻟا « ﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯽ دﻮﺷ .

) ﯿﺷﺎﺣ رد ﺎﻔﺼﻣ ﺮﻫﺎﻈﻣ ﺮﺘﮐد ﮥ

بﺎﺘﮐ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﻫ

: ﻪﮐ ﺖﺳا لﺎﺳ هﺎﺠﻨﭘ زا ﺶﯿﺑ

» ﺎﺘﺣ « ﻣ ﻞﮑﺷ ﻦﯾﺪﺑ ار ﯽ

ﻢﺴﯾﻮﻧ ( ﻦﯾا ﺐﻟﺎﺟ -

ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻦﯿﻨﭼ ﺶﯿﺑﺮﻋ ترﻮﺻ زا ﺖﯿﻌﺒﺗ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ هژاو ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ

.

ــ هﺎﮔﺮﻫ ﯽﺑﺮﻋ رد

» ت « ﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻞﮑﺷ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺸﯾر ءﺰﺟ ﻪﻤﻠﮐ ﺮﺧآ ﯽ

ـﺸﯾر ﺮـﮔا دﻮﺷ ﮥ

ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺪـﺷﺎﺒﻧ ﻪـﻤﻠﮐ

»

« ة ﻂﺒـﺿ

ﻣ ﯽ ددﺮﮔ . ﻤﻫ و دراﺪﻧ ﯽﺗروﺮﺿ ﯽﺳرﺎﻓ رد هﺪﻋﺎﻗ ﻦﯾا ﺖﯾﺎﻋر ﮥ

ﻪﻤﻠﮐ ﻪﺑ مﻮﺘﺨﻣ يﺎﻫ

» ت

« ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ : ،ﺖـﻤﻌﻧ ،تﺎـﮐز ،تﻼـﺻ ،ﺖﻤﺣر ،تﺎﯿﺣ

و ﺖﺒﻗاﺮﻣ ،تﺮﺒﻋ ...

ﻣ ﻆﻔﻠﺗ ﻪﮐ ﯽﻠﮑﺷ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﯽ

ﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ،ددﺮﮔ ﯽ

دﻮﺷ . ﻪـﻤﻠﮐ نﺎﯾﺎﭘ ﺮﮔا ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﯽـﺳرﺎﻓ رد ،ﯽـﺑﺮﻋ يﺎـﻫ

» ه « نﺎـﯿﺑ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻦﺘﺷﻮﻧ رﺎﯿﻌﻣ ظﻮﻔﻠﻣ ترﻮﺻ ددﺮﮔ ﻆﻔﻠﺗ ﺖﮐﺮﺣ :

و ﻪﺑﻮﻧ ،هدارا ..

. ﯾﺎﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﻦﺘﺷﻮﻧ رد توﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﮥ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ رد توﺎﻔﺗ :

تدارا = ﻪﻗﻼﻋ

؛ هدارا = مﺰﻋ

8 - ظﻮﻔﻠﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ نآ ﻦﺘﺷﻮﻧ ﺎﯾ ﻦﯾﻮﻨﺗ فﺬﺣ )

بﻮﺘﮑﻣ ﺎﺑ ظﻮﻔﻠﻣ ترﻮﺻ ﯽﻧاﻮﺨﻤﻫ (

ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ نآ لﺎﻤﻌﺘﺳا ﺲﭘ ﺖﺴﯿﻧ رﻮﺼﺘﻣ نآ ياﺮﺑ يدﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد ﺖﺳا ﯽﺑﺮﻋ رد هﺮﮑﻧ زا ﻪﻓﺮﻌﻣ ﺺﯿﺨﺸﺗ نﺎﺸﻧ ،ﻦﯾﻮﻨﺗ ﯽﻤﻧ ﯽﻘﻧور مﻼﮐ ﻪﺑ ﻣ نآ ﯽﯾاراﻮﮔ و ﺖﺑوﺬﻋ زا ﻪﮑﻠﺑ ﺪﻫد

ﯽ ﻣ ﺮﺗرود مﺎﮔ ﮏﯾ ار ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز شزﻮﻣآ و ﺪﻫﺎﮐ ﯽ

دزﺎﺳ . ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز رد ﺎﺑ

فﺮﺣ زا ﯽﮑﯾ ندوﺰﻓا ﻪﻓﺎﺿا يﺎﻫ

ي :

» ﺎﺑ

« ،

» ﻪﺑ

« ،

» رد « ﻪﻤﻠﮐ زﺎﻏآ ﻪﺑ ﻦﯾﻮﻨﺗ يﺎﻫ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻦﯾﻮﻨﺗ ﻪﺑ يزﺎﯿﻧ ﺮﮕﯾد ،راد .

روآدﺎﯾ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا

ﻣ ﯽ شﻮﮔ ﻦﯾﻮﻨﺗ نوﺪﺑ نﺎﮔژاو ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾﺎﻣ ﻦﯾﻮﻨﺗ فﺬﺣ و ﺖﺳا ﺮﺗزاﻮﻧ

ﮥ ﯽﻣ ظﻮﻔﻠﻣ و بﻮﺘﮑﻣ ترﻮﺻ ﻖﺑﺎﻄﺗ ﻦﯾﻮﻨﺗ ﯽﯾﻮﺳ زا دﻮﺷ

ﺳا باﺮﻋا ﯽﺑﺮﻋ رد دراﺪﻧ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ﯽﺳرﺎﻓ رد باﺮﻋا و ﺖ

.

ماﺮﺘﺣا ﺎﺑ )

ًﺎﻣاﺮﺘﺣا ( ﻪﻠﺠﻋ ﺎﺑ ، )

ًﺎﺘﻟﺎﺠﻋ ( ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ، )

ًﺎﺘﺒﺴﻧ ( صﻮﺼﺨﺑ ، )

ًﺎﺻﻮﺼﺧ ( ﻊﻗاو رد ، )

ًﺎﻌﻗاو ( ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ، )

ًﺎﺘﺠﯿﺘﻧ ( ﻪﻣﺪﻘﻣ رد ، )

ًﺎﺘﻣﺪﻘﻣ ( ،

ﺖﻘﯿﻘﺣ رد )

ًﺎﺘﻘﯿﻘﺣ ( . . و..

فﺮﺣ

» ي « ﻪﻤﻠﮐ نﺎﯾﺎﭘ رد ﺖﺳا ﻦﯾﻮﻨﺗ ياﺮﺑ يﺮﮕﯾد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﯿﺸﻧﺎﺟ ،ﺎﻫ

:

(6)

٦

ﯽﻌﯿﺒﻃ )

ًﺎﺘﻌﯿﺒﻃ ( يﺪﻤﻋ ، )

ًاﺪﻤﻋ ( ﯽﻧﺎﺑز ، )

ًﺎﻧﺎﺑز ( ﯽﯾﺰﺟ ، ) ﺰﺟ ﺋ

ًﺎـ ( ...و .

ﺖﺳا ﺪﯾاز ﯽﻠﮐ ﻪﺑ ﻦﯾﻮﻨﺗ دﻮﺟو ﯽﻫﺎﮔ :

ﺖﻗﻮﻣ )

ًﺎﺘﻗﻮﻣ ( اﺪﺘﺑا ، ) اﺪﺘﺑا ﺋ

ًﺎـ ( ﺎﻨﺜﺘﺘﺳا ، ) ﺎﻨﺜﺘﺳا ﺋ

ًﺎـ ( دوﺪﺣ ، )

ًادوﺪﺣ ( . .و..

ﻪﻤﻠﮐ نﺎﯾﺎﭘ رد ﺮﺑز ود ﺎﯾ ﺮﯾز ود ياﺪﺻ ،ﻦﯾﻮﻨﺗ ،ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﯽﻣ ،ﯽﺑﺮﻋ يﺎﻫ

ﻪﺑ ناﻮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ و ًﺎﻤﺘﺣ ؛دﻮﻤﻧ ﺮﯾﺮﺤﺗ ﺶﻇﻮﻔﻠﻣ ﻞﮑﺷ

ﻦﻟﻮﻤﻌﻣ و ﻦﻤﺘﺣ .

ﻢﺸﭼ تدﺎﻋ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﯽﮐﺪﻧا تﺪﻣ ياﺮﺑ ﺪﯾﺎﺷ ،تﺪﻣ زارد رد ﮏﺷ نوﺪﺑ ﺪﺷﺎﺒﻧ سﻮﻧﺄﻣ ﺶﯿﺑﺮﻋ مﻮﺳﺮﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ

ﯽﻣ لﻮﺒﻘﻣ ﺪﺘﻓا

. ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﻋﻮﻧ ﻪﺑ و ﯽﻣ ترﻮﺻ يزﺎﺳ

دﺮﯿﮔ .

9 -

؛ﺪﯾﺪﺸﺗ فﺬﺣ

ا ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز و ﺖﺳا ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز صﺎﺧ ﺪﯾﺪﺸﺗ ﯽﺑ نآ ز

ﺪﻧرﺎﮕﻧ ــ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ ة

رﺎﺑرد ﯽﺑﺎﺘﮐ ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ة

ﻦﯾﻮﻨﺗ و ﺪﯾﺪﺸﺗ نآ رد ﻪﺘﺷﻮﻧ شرﺎﮕﻧ

ﯽﺑ ﺎﺘﺣ ــ ﺪﻣﺎﯿﻧ دﻮﺟو ﻪﺑ ﯽﻌﻧﺎﻣ ﺰﯿﻧ ﻦﺘﺷﻮﻧ رد هدﺮﺒﻧ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺒﯾﺎﺷ

ﮥ هدﻮﺒﻧ رﺎﮐ رد ﻢﻫ يﺪﻤﻌﺗ ﺖﮐﺮﺣ ود ﻦﯾا فﺬﺣ رد ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ قاﺮﻏا

نآ فﺬﺣ زا ﺰﯿﻧ هﺪﻨﻧاﻮﺧ و ﺖﺳا ﯽﻤﻧ نﺎﺼﻘﻧ سﺎﺴﺣا ﺎﻫ

ﺘﺑ ﺪﯾﺎﺷ ﺪﻨﮐ فﺬﺣ ﻦﯾا ﻪﺟﻮﺘﻣ هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﺖﻔﮔ ناﻮ

ﯽﻤﻧ ﺎﻫ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻦﯾا و دﻮﺷ

ﺖﺳا ﺖﮐﺮﺣ ود ﻦﯾا زا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ و نﺎﺑز يﺎﻨﻐﺘﺳا .

تﺎﮐﺮﺣ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﯽﺗوﺎﻔﺗ ﻪﭼ هﺎﮕﯾﺎﺟ ظﺎﺤﻟ زا ﻦﯾﻮﻨﺗ و ﺪﯾﺪﺸﺗ ﺮﮕﻣ ﯽﻬﮕﻧاو )

ﻦﯾﻮﻨﺗ

نﻮﮑﺳ و ﻪﻤﺿ ،ﺮﺴﮐ ،ﻪﺤﺘﻓ ،ﺮﺟ و ﻊﻓر (

ا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد ﯽﺑﺮﻋ تﺎﮐﺮﺣ ﺮﯾﺎﺳ زا ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ ﺲﭘ دراد ﯽﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳ

ﻣ دﻮﺷ ﯽ ناﻮﺗ

ﺖﺧﺎﺳ اﺪﺟ ﻂﺧ زا ار ﺪﯾﺪﺸﺗ و ﺐﺼﻧ ﻦﯾﻮﻨﺗ .

ﺖﮐﺮﺣ ﻼﻀﻓ زا يرﺎﯿﺴﺑ دﺮﮐ شﻮﻣاﺮﻓ ﺪﯾﺎﺒﻧ هدﺮﮐ ﺶﻫﻮﮑﻧ ار ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد يراﺬﮔ

ﺪﻧا .

ﻪﺘﮑﻧ تﻮﺼﻣ ﻂﺒﺿ ﺪﺷﺎﺑ سﻮﺴﺤﻣ نآ نﺎﺼﻘﻧ ﺪﯾﺎﺷ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد ﻪﮐ يا ﻦﯾا ﺖﺳا ـُـ و ـِـ ،ـَـ هﺎﺗﻮﮐ يﺎﻫ

ﻪﻠﺌﺴﻣ هرﺎﭼ و ﻪﻧﻼﺿﺎﻓ يا

ﻪﻧﺎﻤﻟﺎﻋ ﯽﻣ ﺪﺒﻠﻃ .

ب ( ﯽﺷﺮﮕﻧ لﻮﺻا

ﻪﻘﯿﻠﺳ لﺎﻤﻋا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﺮﮕﯾد ﻞﮑﺸﻣ ﯽﻣ نآ زا ﻪﮐ ﺖﺳا يدﺮﻓ يﺎﻫ

شﺮﮕﻧ توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﺷﺮﮕﻧ لﻮﺻا مﺎﻧ ﺎﺑ و دﺮﮐ دﺎﯾ ﺎﻫ

ﯽﻣ ددﺮﮔ . ﻪﻘﯿﻠﺳ زاﺮﺑا ﯽﻣ ﺎﻫ

لﻮﺤﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ هﺮﺼﺒﺗ ﻦﮑﻤﻣ ﺪﺣ ﺎﺗ و ﺪﺷﺎﺑ ﻊﻣﺎﺟ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد ﻪﺘﺒﻟا دﻮﺷ

ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺮﯾﺬﭘ .

ﯽﺴﮐ ﺮﺑ

ﯿﺷﻮﭘ نﺎﺑز دوﺪﻌﻣ زا ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ هﺪ ﺐﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫ

ﯽﻨﻌﯾ ؛ﺖﺳا زﺎﺳ :

ﻪﻤﻠﮐ ﺐﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﺑ ﻮﻧ نﺎﮔژاو ،ﺎﻫ

ﻣ اﺪﯿﭘ يرﺎﻤﺷ ﯽ

و دﻮﺷ

ﻣ قﻼﺧ و ﺎﯾاز ،هدﺮﺘﺴﮔ ار نﺎﺑز ﯽ

لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ؛دزﺎﺳ :

ژاو زا ة

» نﺎﻬﺟ « ﺖﻐﻟ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ نﺎﮔژاو ،ﺮﮕﯾد يﺎﻫ

» نﺎﻬﺟ لﻮﻤﺷ

« ،

» نﺎﻬﺟ ﺮﯿﮔ

« ،

» نﺎﻬﺟ ﺶﺨﺑ

« ،

» نﺎﻬﺟ د را

« ،

» نﺎﻬﺟ ﻦﯿﺑ

« ،

» نﺎﻬﺟ ﻦﯾﺮﻓآ

« ،

» نﺎﻬﺟ ﻮﺟ

« ،

» نﺎﻬﺟ زوﺮﻓا « هد و ﻣ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺮﮕﯾد ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﻫ ﯽ

دﻮﺷ . ندوﺰﻓا ﺎﺑ

ﺐﯿﮐﺮﺗ ،نآ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﺴﭘ ﻣ ﻞﺻﺎﺣ يﺮﮕﯾد يﺎﻫ

ﯽ ددﺮﮔ . اﺪﺟ ﺎﯾ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ،زﺎﺘﻤﻣ ﺖﻔﺻ ﻦﯾا رﺎﻨﮐ رد ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﺴﯾﻮﻧ

ﻞﮑﺸﻣ زا ﯽﮑﯾ ،ﺎﻫ يﺎﻫ

ﮑﺸﻣ ﻦﯾا ،نﺎﮔژاو شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ و ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز گرﺰﺑ هزﺎﺗ ﻞ

ﻣ ﺮﺗ ﯽ ددﺮﮔ . يﺎﻫﺮﻈﻧ ﺰﯿﻧ ﺎﻫﺪﻧﻮﺴﭘ ندوﺰﻓا و ﻖﺘﺸﻣ نﺎﮔژاو ﻦﺘﺷﻮﻧ رد

ﻣ هﺪﯾد ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﯽ

لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ؛دﻮﺷ :

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﯽﯾﺎﺟ رد :

» ﺎﻫ ) ﻧﺎﺸﻧ ﮥ ﻊﻤﺟ ( ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ اﺪﺟ هراﻮﻤﻫ دﻮﺷ

: بﺎﺘﮐ ﻪﻧﺎﺧ ،ﺎﻫ ﻦﯾا ،ﺎﻫ ﺎﻫ . « ) ،ﯽﻌﯿﻤﺳ 1385 : 210 (

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺮﮕﯾد ﯽﯾﺎﺟ رد :

» ﻊﻤﺟ ﺖﻣﻼﻋ

’ ﺎﻫ

‘ هﺪﯿﺒﺴﭼ ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ دﺮﻔﻣ ﻪﺑ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛دﻮﺷ :

ﺎﻬﻧز ،ﺎﻬﻨﯾا ،ﺎﻬﻧآ .

« )

،ﯽﻘﺣﺎﯾ 1380 : 38 ( هد و ﺎﻫ

ﻧﻮﻤﻧ ﮥ ﺮﮕﯾد ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ .

هﺮﺼﺒﺗ تاﺮﻈﻧ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﺖﺳاﺪﯿﭘ ﻪﺘﻔﮔﺎﻧ ﯾﺎﻣ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ظﻮﺤﻠﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﯾﺎﻫ

ﮥ ددﺮﮔ ﯽﻧاﺮﯿﺣ .

نﻮﻧﺎﻗ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ و نﺎﺑز ﯽﯾﺎﻓﻮﮑﺷ و شزﻮﻣآ ياﺮﺑ اﺬﻟ يﺮﯿﮔاﺮﻓ و نﺎﺳآ ،ﯽﻠﮐ يﺎﻫ

نآ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ﻦﯾوﺪﺗ هرﺎﺷا ﺎﻫ

ﻣ ﯽ دﻮﺷ :

1 - هژاو لﻼﻘﺘﺳا ؛ﺎﻫ

ﯽﻨﻌﯾ ؛نﺎﮔژاو لﻼﻘﺘﺳا :

ﻪﻤﻠﮐ ،نﺎﮑﻣا ﺪﺣﺮﺳ ﺎﺗ ﻆﻔﻟ ﺪﻧﻮﯿﭘ زا ﻪﮐ ﯽﺒﮐﺮﻣ يﺎﻫ

ﯽﻨﻌﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ ﻞﻘﺘﺴﻣ راد

ﻪﺑ ؛دﻮﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ اﺪﺟ ،ﺪﻧا

لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ :

ﺐﯿﮐﺮﺗ

» ﺖﺨﺗ باﻮﺧ « ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ نﻮﻨﮐﺎﺗ

» باﻮﺨﺘﺨﺗ « ﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﯽ ﺪﺷ . ﻦﯾا ﺐﻟﺎﺟ ﺮﺴﮐ ياراد هﺪﺷ ﺮﮐذ ﺐﯿﮐﺮﺗ ،ﻪﮐ

ة ﻪﻓﺎﺿا

ﺮﺴﮐ دﻮﺟو و ﺖﺳا ة

ﻪﻓﺎﺿا )

ِــ ( فﺎﻀﻣ و فﺎﻀﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﯿﻟا

) فﻮﺻﻮﻣ و ﺖﻔﺻ ﺎﯾ (

،ﺪﯾﺪﺟ ترﻮﺻ ﺎﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻨﯾاﺪﺟ ﻢﻫ زا ﻞﺻا رد و ﺖﺳا

ﯽﻤﻧ ﻞﻤﺤﺘﻣ هژاو ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺼﻘﻧ ﻣ نﺎﺑز ﯽﺘﺧاﻮﻧ ﮏﯾ ﻪﺑ و ددﺮﮔ

ﯽ سﻮﺴﺤﻣ ار نﺎﮔژاو ﯽﻨﻌﻣ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا و ﺪﻣﺎﺠﻧا ﺖﻐﻟ ﻢﻬﻓ و ﺮﺗ

ار ﺎﻫ

نﺎﺳآ ﻣ ﺮﺗ ﯽ دزﺎﺳ . ژاو ﯽﻨﻌﻣ ﺎﯾ ة

» ﺖﺳد لﺎﻣ « ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

» لﺎﻤﺘﺳد « ﺎﯾ

» ﺶﻧاد اﺮﺳ « ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

» اﺮﺴﺸﻧاد « سﻮﺴﺤﻣ ﺶﯿﺑ و ﺮﺗ ﻦﺑ ﺎﺑ ﺮﺗ

ﯾﺎﻣ ﮥ

ﻪﯿﻤﺴﺗ ﻪﺟو و نآ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ يزﺎﺳ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا سﺎﺳا ﻪﮐ ﻪﺸﯾر اﺮﯾز ﺖﺳا ﮏﯾدﺰﻧ نﺎﺷ

ﻣ جرﺎﺧ ﯽﮕﺘﻔﻬﻧ زا ﺖﺳﺎﻫ ﯽ

ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ و دﻮﺷ

(7)

٧

ﻣ زرﺎﺑ ﯽ ﻔﺴﻠﻓ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ددﺮﮔ ﮥ

ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﻫ ياﺮﺑ نﺎﮔژاو ﻦﯾا رد ﻪﺘﻔﻬﻧ ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﯿﻏ ﺎﯾ نﺎﺑز

ﻣ رﺎﮑﺷآ نﺎﺑز ﯽ

ﯽﺴﯾﻮﻧاﺪﺟ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا دﻮﺷ

ﯽﮕﻧﺎﮔود زا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﺪﻫﺎﮐ :

» هار « دوﺪﺣ رد 130

دراد ﺐﯿﮐﺮﺗ )

ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﺒﯿﮐﺮﺗ داﺮﻣ

» هار « ﯽﻣ زﺎﻏآ دﻮﺷ : ،هاﺮﻤﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻧ ،ﺎﻤﻨﻫار

،هاﺮﯿﺑ ...

(

» شﻮﺧ « دوﺪﺣ رد

430 دوﺪﺣرد ﻪﮐ دراد ﺐﯿﮐﺮﺗ 60

نآ زا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻞﺼﻔﻨﻣ ﻪﯿﻘﺑ و ﻞﺼﺘﻣ ﺎﻫ

دﻮﺷ .

» ﻢﮐ « دوﺪﺣ رد 300

ﻂﻘﻓ ﻪﮐ دراد ﺐﯿﮐﺮﺗ

» 6 « و ﺖﺳا ﻞﺼﺘﻣ ﺐﯿﮐﺮﺗ

» ﻢﻫ « دوﺪﺣرد 230 و

» ﯽﺑ « و ،ﺮﯾﺬﭘﺪﻧﻮﯿﭘ ﺐﯿﮐﺮﺗ راﺰﻫ دوﺪﺣ رد

» ﻦﯾﺮﯿﺷ « 70 ،

» ﺖﺨﺳ « 45 ) ﺰﺟ ﻪﺑ ﻪﮐ

اﺪﺟ ﻪﻤﻫ ﺮﯿﮕﺘﺨﺳ ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ

ﺪﻧﻮﺷ ( ،

» ﻦﺨﺳ « 52 ) ﺎﻬﻨﺗ 7 ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ اﺪﺟ ﺐﯿﮐﺮﺗ دﻮﺷ

( ،

» كﺎﭘ « 100 ) ﯽﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ هﺪﯿﺒﺴﭼ ﺐﯿﮐﺮﺗ هد -

دﻮﺷ ( و

» ﯽﻬﺗ « 25 ) ﺖﺳاﺪﺟ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﮏﯾ (

دراد ) . ،رﺎﻌﺷ 1372 : 13 (

ﻮﯿﺷ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ة

ﯽﻣ ﯽﺴﮐ ﻪﭼ دﻮﺷ ﯽﺳرﺮﺑ نﺎﺳ ﻦﯾﺪﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ ﺮﮔا ﺖﺳا راﻮﺷد نﺎﻧﺎﺑز ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﺑ نﺎﮔژاو ﻦﯾا ﺎﻬﻨﺗ يﻼﻣا رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

نآ ﻖﻠﻄﻣ ﻪﯾﺎﭘ ﻪﭼ ﺮﺑ تاﺮﻈﻧ ﻦﯾا ﯽﻬﮕﻧاو ﺪﯾﺎﻤﻧ ادا ار ﺎﻫ ﯽﻣ رﺎﻌﺷ ﺮﺘﮐد دﺮﮔﺎﺷ ار دﻮﺧ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﺘﺒﻟا ؟ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ﯽﻤﻠﻋ ﯽﯾ

ﯽﻟو ﺪﻧاد

ﯾﺎﻣ و لﻮﺒﻘﻣ و نﺎﺳآ ،ﻊﻣﺎﺟ ﺪﯾﺎﺑ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﮥ

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻗﺮﺗ .

؟ﺖﺷﻮﻧ اﺪﺟ ار ﯽﮕﻤﻫ ﺖﺴﯿﻧ ﺮﺘﻬﺑ ﺎﯾآ

ﯿﻨﭼ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ تﺎﻤﻠﮐ ﻦﯾا ترﻮﺻ اﺬﻟ ﺪﺷﺎﺑ ﻦ

: ﮏﯾ ﺐﺘﮑﻣ ،ﻪﺒﻨﺷ ﻪﻧﺎﺧ

بﺎﺘﮐ ،ﺎﻫ لد ،ﻪﻧﺎﺧ

يارﻮﺷ ،ﺐﺴﭼ ﯽﻟﺎﻋ

، يﺎﭘ ﺶﺨﺑ ،لﺎﻣ ،ﻪﻣﺎﻧ

ﻦﯾا نآ ،ﺐﻧﺎﺟ نآ ،ﻪﮐ

ﻦﯾا ،ﻪﭼ ﭻﯿﻫ ،ﺎﺟ و ماﺪﮐ . ...

ﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ زا اﺪﺟ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ يﺎﻫدﺪﻋ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺴﯿﻧ ﺎﻨﺜﺘﺴﻣ هﺪﻋﺎﻗ ﻦﯾا زا ﺎﻫدﺪﻋ ﯽ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛دﻮﺷ :

ﺪﺳ ﮏﯾ ،ﺖﻔﻫ و راﺰﻫ ﺞﻨﭘ

ﭼ و ﺪﺳ و نﻮﯿﻠﯿﻣ ﻪﻧ و دﻮﻧ و راﺰﻫ ﺖﺸﻫ و ﻞﻬ

. نﺎﻤﻫ ﯽﻤﻧ نآ زا ﻞﺒﻗ دﺪﻋ ﻪﺑ راﺰﻫ ،فوﺮﺣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻦﺘﺷﻮﻧ رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﺰﯿﻧ ﺪﺳ ،ﺪﺒﺴﭼ

ﺖﺳا ﻦﯿﻨﭼ ﺎﻫدﺪﻋ ﻦﯾا ﺢﯿﺤﺻ ترﻮﺻ ﺲﭘ دﺪﻧﻮﯿﭙﺑ دﻮﺧ زا ﺶﯿﭘ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺒﻧ :

ﮏﯾ ﺶﺷ ،ﺪﺳ ﺖﻔﻫ ،ﺪﺳ

ﺖﺸﻫ ،ﺪﺳ ﻪﻧ ،ﺪﺳ

ﺪﺳ .

رﺎﺑ رد ة ﺳا رﺎﯿﺴﺑ ضرﺎﻌﺗ ،ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﻂﺑر ،ﻪﻓﺎﺿا فوﺮﺣ و ﺎﻫﺪﻧﻮﺴﭘ ﯽﻣ ﺖ

ﯽﻠﮐ ﺎﺑ ناﻮﺗ فﻼﺧ و ﯽﯾﻮﮔ

ترﻮﺻ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺪﻣآ ﻪﺘﺴﺑ ﺶﻘﻧ يﺎﻫ

لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺖﺧﺎﺳ ﺮﺗراﻮﻤﻫ ار شزﻮﻣآ هار ،ﻦﻫذ رد :

ــ

» ﺎﻫ

« ﻧﺎﺸﻧ ي ﮥ ژاو ﻪﺑ ﻊﻤﺟ ة

ﺪﺒﺴﭽﻧ ﻞﺒﻗ .

ﺪﻧﻮﺴﭘ ــ يﺎﻫ

» ﺮﺗ « و

» ﻦﯾﺮﺗ « ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ اﺪﺟ .

فﺮﺣ ــ ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﻂﺑر ،ﻪﻓﺎﺿا يﺎﻫ )

ﻪﻧﺎﺸﻧ اﺪﻧ يﺎﻫ : ﻧﺎﺸﻧ و ﺎﯾ ،يا ﮥ

ار ،لﻮﻌﻔﻣ (

ﺪﻧدﺮﮔ ﻞﺼﻔﻨﻣ .

ﻆﻔﻟ ــ

» ﯽﺑ « ژاو زا ﻞﻘﺘﺴﻣ ة

ﻪﺘﺷﻮﻧ نآ زا ﺲﭘ و دﻮﺷ

...

.

2 - ﻠﺻﺎﻓ ﺖﯾﺎﻋر ﮥ

ﻪﻤﻠﮐ

؛ﺐﮐﺮﻣ نﺎﮔژاو رد هﮋﯾو ﻪﺑ ﺎﻫ

ﻠﺻﺎﻓ ﺖﯾﺎﻋر ﮥ

ﻪﻤﻠﮐ و فوﺮﺣ ﻦﯿﺑ ﻣ هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ار نﺎﮑﻣا ﻦﯾا ،ﺎﻫ

ﯽ ﻪﻤﻠﮐ ﻪﮐ ﺪﻫد ﺪﻫد ﺺﯿﺨﺸﺗ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺐﮐﺮﻣ ﺎﯾ هدﺎﺳ يﺎﻫ

. فوﺮﺣ

ﺪﻨﻫد ﻞﯿﮑﺸﺗ ة

هدﺎﺳ ﻢﺳا ﮏﯾ ﻣ راﺮﻗ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد ﻪﻠﺻﺎﻓ نوﺪﺑ ،

ﯽ دﺮﯿﮔ . نآ فوﺮﺣ ﺪﻧﻮﺷ ﻞﺼﺘﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻦﯾا نوﺪﺑ ﺰﯿﻧ ﺐﮐﺮﻣ نﺎﮔژاو

هژاو ﻪﯿﺒﺷ ﯽﺑ هدﺎﺳ يﺎﻫ

ﻣ هﺪﯿﭼ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد ﻪﻠﺻﺎﻓ ﯽ

دﻮﺷ .

هژاو زاﺪﻧا ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ة

ﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ زا فﺮﺣ ﮏﯾ ﯽ

ﺪﻧﺮﯿﮔ . ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﯾا ﺖﯾﺎﻋر ،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ نﺎﺳآ ﻖﻘﺤﺗ ﺐﺟﻮﻣ ،ﺎﻫ

ﯽﺴﯾﻮﻧ و

نﺎﺳآ ﯽﻣ تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻊﻧﺎﻣ و ﺖﺳا ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ و نﺎﺑز ﯽﻧاﻮﺧ ﻪﺘﺷﻮﻧ نﺎﺘﺳﻮﺑ ﺖﯿﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺣﺮﺷ ﺮﯿﻈﻧ دﻮﺷ

ﺪﻧا :

دﺮـﮐ رادﺮـﺑ مﺎـﻧ ﻒـﻠﺧ ﻮـﺗ نﻮـﭼ ﻪﮐ درد ﻪﺑ ﯽﮕﻧز ﺪـﻌﺳ نﺎـﻬﺟ زا ﺖﻓﺮـﻧ

ﺟ وا ﺮﺑ ﺶﻧﺎﺟ ﻪﮐ كﺎﭘ ﻞﺻا نآ زا عﺮﻓ ﻦﯾا ﺖﺴﯿﻧ ﺐﺠﻋ كﺎﺧ ﻪﺑ ﺶﻤﺴﺟ و ﺖﺴ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯿﻨﭼ ﺖﯿﺑ :

» ﺖﺴﺟ ،ﺖﺴﺟ كﺎﺧ ﺮﺑ ﺶﻤﺴﺟ و وا ﺮﺑ ﺶﻧﺎﺟ =

ﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ .

« ﻪﮐ نآ لﺎﺣ ]

ﻞﮑﺷ [ ﺢﯿﺤﺻ

» ﺖﺳا جوا

« ؛

ﯽﻨﻌﯾ : ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻓد كﺎﺧ رد ﺶﻤﺴﺟ ﻪﭼﺮﮔا ﺖﺳا نﺎﻤﺳآ جوا ﺮﺑ ﯽﮕﻧز ﺪﻌﺳ نﺎﺟ ) .

،رﺎﻌﺷ 1372 : 17 (

3 - ﺸﯾر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﮥ

؛نﺎﮔژاو

ﺸﯾر ﺖﺳرد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﮥ

ﺳرﺎﻓ نﺎﮔژاو رﺎﺑرد ﺢﯿﺿﻮﺗ و ﯽ

ة نآ ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﻫ ياﺮﺑ ،ﺎﻫ لد و ﻊﯾﺪﺑ ،ﯽﻧﺎﺑز

لد و ﺖﺳﺰﯿﮕﻧا زا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ و ﯽﮕﺘﺴﺑ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ؛دراد ﯽﭘ رد نﺎﺑز و نﺎﮔژاو :

ﺖﻐﻟ ﻪﻣﺎﻧ ژاو نﺎﺴﯾﻮﻧ ة

ﻪﺑ ار ﻖﺸﻋ ﻤﻠﮐ

ﮥ ﯽﺑﺮﻋ ﻖَﺸﻋ (ašaq') يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ

"

نﺪﯿﺒﺴﭼ

"

) ﯽﻬﺘﻨﻣ ﻻا بر ( ،

"

يﺰﯿﭼ ﻪﺑ قﺎﺼﺘﻟا

"

) بﺮﻗا دراﻮﻤﻟا ( هدﺮﮐ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻧا

. ﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ة

"

ثﺎﯿﻏ تﺎﻐﻠﻟا

"

ﯽﻣ ﺰﯿﻧ نﺎﯿﻣ ﺪﺷﻮﮐ

"

نﺪﯿﺒﺴﭼ

"

و

"

قﺎﺼﺘﻟا

"

و

"

ﻖﺸﻋ

"

ﻪﻄﺑار يا ﯽﻣ و ﺪﻨﮐ راﺮﻗﺮﺑ ﺪﺴﯾﻮﻧ

:

(8)

٨

ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ﻦﺴﺣ ترﻮﺻ نﺪﯾد زا ﻪﮐ نﻮﻨﺟ ﻢﺴﻗ زا ﺖﺳا ﯽﺿﺮﻣ نآ ﻪﮐ ﺪﻨﯾﻮﮔ و دﻮﺷ

ار نآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﺒﻧ نآ و ﺖﺳا ﻪَﻘَﺸﻋ زا ذﻮﺧﺄﻣ

نآ ﺪﺒﺴﭽﺑ ﯽﺘﺧرد ﺮﺑ نﻮﭼ ﺪﻨﯾﻮﮔ بﻼﺒﻟ ار

ﺪﻨﮐ ﮏﺸﺧ .

درز و ﮏﺸﺧ ار ﺶﺒﺣﺎﺻ دﻮﺷ يرﺎﻃ ﻪﮐ ﯽﻟد ﺮﻫ ﺮﺑ ﺖﺳا ﻖﺸﻋ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯿﻤﻫ

ﺪﻨﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻪﮐ ژاو ة

» ﻖﺸﻋ

« زا iška ﺶﻫاﻮﺧ ،ﺖﺳاﻮﺧ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳوا و

ﻞﯿﻣ نﺎﻤﻫ ﺪﯾﺎﺷ ﺎﯾ

» ﺶﯿﻋ « ﻪﺘﻓﺎﯾ هار ﯽﺑﺮﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

ﯽﻣ ﻪﺸﯾر ژاو ﺎﺑ ﺰﯿﻧ نآ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ ة

ﯽﯾﺎﺘﺳوا ﻪﺑiš

يﺎﻨﻌﻣ

"

آ ،ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻣ ،ﻦﺘﺳاﻮﺧ ندﺮﮐ ﻮﺠﺘﺴﺟ ،ندﺮﮐ وزر

"

دراد ﺪﻧﻮﯿﭘ .

ﺖﺳا هﺪﻧز يدﺮﮐ نﺎﺑز رد زﻮﻨﻫ هژاو ﻦﯾا ﯽﯾﺎﺘﺳوا ﻞﮑﺷ ﻪﺘﺒﻟا .

سﺎﭘ ﺖﯿﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ،ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز زا يراد

ﺮﺑ هژاو ﺖﺳرد دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﭘ ﯽﺳرﺎﻓ تارﺎﺒﻋ و ﺎﻫ

ﯽﻣ يرﺎﺸﻓ ﺖﺴﺳ لﻻﺪﺘﺳا ﻦﯾا ﺎﺑ ﺐﻠﻏا ،ﺪﻨﻨﮐ

ﻮﺧﺮﺑ ﺪﻧراد در ا نآ ﺮﮕﯾد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﻦﯾا ﻪﮐ نﺎﺑز ﺮﺑ و هدﺎﺘﻓا ﺎﺟ هزاﺪﻧ

ﺖﺴﯿﻧ ﯽﻧﺪﺷ نآ ندودز ﻪﮐ ﺖﺳا يرﺎﺟ ﺎﻫ .

ﺘﮑﻧ ﮥ نآ ﻊﯾﺪﺑ ﺲﺑ ﻪﮐ

ﯽﺳرﺎﻓ ﺖﺳد دﻮﺧ نﺎﻧﺎﺑز ﻪﺑ

هژاو عاﺮﺘﺧا هدز ﯽﺑﺮﻋ ﯽﯾﺎﻫ

رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ رد هدﺮﺑ

ﻪﮐ ﺪﻧا ﺰﮔﺮﻫ دﻮﺟو ﯽﺑﺮﻋ نﺎﺑز رد

هژاو ﺖﺳا ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ،دراﺪﻧ ﺎﻫ

ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ و ﻢﯿﻗ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﯿﻣﻮﻤﯿﻗ ﺎﯾ ﺖﻣﻮﻤﯿﻗ ي ﺒﺷ ،

هﻮﮑﺷ ،روﺮﺷ ،ﺖﮐاﺮﺷ ،ﺖﻫﺎ )

ﻪﻠﮔ ( ،هزﻮﺠﻋ ،

و نﺎﻤﻠﺴﻣ ،ﺖﮐﻼﻫ ،ﺖﮐاﺰﻧ ،ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ،ﻒﯾرﺎﻌﻣ ،حﺮﻄﻣ ،سﻮﯾﺄﻣ ،رﻮﮑﻓ ،ﺖﮐﻼﻓ ،ﻊﯿﺠﻓ ،ﯽﻧﺎﺒﺼﻋ ..

. نآ نﺪﯿﻨﺷ ﻪﮐ بﺮﻋ ﯽﺘﻔﮕﺷ ﺐﺟﻮﻣ ﺎﻫ

-

ﯽﻣ نﺎﻧﺎﺑز ددﺮﮔ

. ) ﺶﯿﺑ ﺢﯿﺿﻮﺗ ياﺮﺑ ﺪﯿﯾﺎﻣﺮﻓ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻢﯿﺴﯾﻮﻨﻧ ﻂﻠﻏ بﺎﺘﮐ ﻪﺑ ﺮﺗ

(.

ﺮﯿﻈﻧ ﺪﯾﺎﺷ رﺎﮐ ﻦﯾا ترﺎﺒﻋ

ﯽﻋﺎﺒﺗا

"

يرد يرو

"

ﻪﺑ

ﯽﺑ و چﻮﭘ فﺮﺣ ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻨﻌﻣ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ ار نآ هدﺮﮐ ﻦﯿﻫﻮﺗ دﻮﺧ يردﺎﻣ نﺎﺑز ﻪﺑ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ﻊﻗاو رد ﯽﻣ ﮏﭼﻮﮐ

ﺪﻧﺮﻤﺷ

؟

ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺖﺳاﺪﯿﭘ نﺎﮕﻤﻫ ﺮﺑ نﺎﯿﻨﯿﺸﯿﭘ ﺮﮔا

ﯽﻤﻧ نﻮﮔﺮﮔد ار ﺎﺒﻔﻟا ﺪﻧدﺮﮐ

ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻞﻣﺎﮑﺗ ترﻮﺻ ، ﻦﯾﺪﺑ ﻂﺧ زا يا

ﯽﻤﻧ ﻖﻘﺤﻣ نﺎﺳ ﺪﺷ

،ﻂﺧ لﻮﺤﺗ اﺬﻟ

و ﺖﺳا يروﺮﺿ يﺮﻣا ﺸﯾﺪﻧا رد ﺮﮔا

ﮥ هرﺎﭼ ﻦﺑ زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﻪﯾور نآ ﺪﯾﺎﺑ ﻢﯿﺘﺴﻫ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز و ﻂﺧ ﯽﻟﺎﻌﺗ و ﺎﻘﺑ ياﺮﺑ يا ﻪﯾﺎﻣ

ﮓﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ

ﯽﺳرﺎﻓ ﺐﺼﻌﺗ زا رود ﻪﺑ و ﯽﻨﯾد ،ﯽﻣﻮﻗ ،يداﮋﻧ

...

رﺬﮔ رد و نﺎﻣز مأﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﮔآدﻮﺧ ﯽﻫ ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ حﻼﺻا و ﺖﯾﻮﻘﺗ ﺪﯾﺎﺑ ار ﻂﺧ ﻦﯿﻤﻫ و ﺪﺷﺎﺑ

دﻮﻤﻧ . د ﻞﻌﻓ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ،ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رد نﺎﺑز ﺮﯾﺎﺳ ذﻮﻔﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ر

ﺐﯿﮐﺮﺗ اﺬﻟ هدﺮﮐ ﻆﻔﺣ زوﺮﻣا ﺎﺗ ار دﻮﺧ ﻦﯿﺸﯿﭘ ﻞﮑﺷ ،هدﻮﺑ راﻮﺘﺳا ﺎﻫ ﻪﺑ يزﺎﺳ

ﺶﯿﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ راﺰﺑا ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺮﯾﺎﺳ زا ﺮﺗ

دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﻞﻌﻓ ﺮﺑ ﻪﯿﮑﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ .

ﻪﻤﻠﮐ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻈﻓﺎﺣ رد ﯽﺘﺑﺎﺛ ﻞﮑﺷ ،راﺮﮑﺗ تﺮﺜﮐ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﺎﻫ

ﮥ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺎﻣ نآ مﻮﺳﺮﻣ ﯽﯾﻼﻣا ترﻮﺻ زا لوﺪﻋ و ﺪﻧا

و ﯽﻨﺘﻓﺮﯾﺬﭘﺎﻧ ،ﺎﻫ

ﺮﻫ ياﺮﺑ نآ ﻦﺘﻓﺮﮔ دﺎﯾ ﻪﮐ دﻮﺷ ﺖﯾاﺪﻫ يﺮﯿﺴﻣ رد ﺪﯾﺎﺑ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ ،ﯽﻓﺮﻃ زا ﺪﺷﺎﺑ ﺶﻫﻮﮑﻧ و هﺬﺧاﺆﻣ عﻮﻧ ﺮﻫ راواﺰﺳ ﯽﻫﺎﻨﮔ ﺪﯾﺎﺷ ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﺳرﺎﻓ ﺮﯿﻏ و نﺎﺑز دﺎﻔﺘﺳا رد ادﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا زا سﺮﺗ ﺪﯾﺎﺑ اﺬﻟ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺴﯿﻣ ﯽﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ،نﺎﺑز

ة ﺮﯾﺎﺧذ نﻮﺘﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﮐ ناﺮﯾا ﮓﻨﻫﺮﻓ

ﻪﺨﺴﻧ و ﯽﻄﺧ ﻢﮐ اﺮﯾز ﺖﺷاﺬﮔ رﺎﻨﮐ ،ﻢﯿﺷﺎﺑ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ شزﻮﻣآ ﻪﺑ و ﻢﯾﻮﺷ لﺎﮑﺷا رﺎﭼد ،ﺖﺳا ﻢﯾﺪﻗ ﯽﭘﺎﭼ يﺎﻫ

زا ﺪﺳرد ﮏﯾ زا ﺮﺗ

ﻪﺨﺴﻧ ﺎﺑ نﺎﻧﺎﺑز ﯽﺳرﺎﭘ ﻪﺑور ﯽﻄﺧ يﺎﻫ

ﺪﻨﯾور . نآ ،ﻦﻤﺿ رد رد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا ﻎﯿﺘﺳ رد ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ و هﺪﻨﻫوﮋﭘ ﺮﺸﻗ ﺎﻫ

ﮑﺗ ﻣزﻻ و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺮﻣا ،يزوﺮﻣا ترﻮﺻ ﺎﺑ ﻦﻬﮐ ﻦﺘﻣ شرﺎﮕﻧ ﻦﯿﯾآ توﺎﻔﺗ ﯽﻬﮕﻧاو ﺪﻨﯾﻮﭘﺎ ﮥ

ﺪﻫﺮﺑ دﻮﻤﺟ زا ﺎﺗ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ و هﺪﻧز نﺎﺑز ﺮﻫ .

هداﮋﻧ ﯽﻧاﺮﯾا ﭻﯿﻫ ﺖﺴﻧاد ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻤﻧ ار دﻮﺧ ﮓﻨﻫﺮﻓ يﺎﻨﻓ و ﯽﺘﺴﺳ يا

زور زﺎﯿﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣز ﺎﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻨﻓ ،ﻊﻗاو رد و دﺮﯾﺬﭘ

د ،ﻢﯿﺑﺎﯿﻧرد ار دﻮﺧ ﮓﻨﻫﺮﻓ نﺎﺑز ﺮﺑاﺮﺑ ر

هرﺎﻈﻧ ﺎﻬﻨﺗ ،ﻢﯿﺷﺎﺑ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ نﺎﺑز زا يﺮﯾﺬﭘﺮﯿﺛﺄﺗ و ﯽﻟﺎﻌﺗ ﺮﮔ

ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﻢﯿﺷﺎﺑ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ

ﻨﯿﺸﯿﭘ ﮥ ﻢﯿﻟﺎﺒﺑ دﻮﺧ .

ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﺳﺮﻬﻓ

1 - ﻦﯾرآ ،ﯽﯿﺤﯾ ،رﻮﭘ ﺎﻣ رﺎﮔزور ﺎﺗ ﺎﻤﯿﻧ زا

،مﻮﺳ پﺎﭼ ،راوز تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬﺗ ، 1379

.

2 - ﺪﻤﺣا ي

،يﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ،ﺪﻤﺣا

ﻮﯿﺷ ة ﻧ و ﯽﺳرﺎﻓ يﻼﻣا شزﻮﻣآ شرﺎﮕ

،ﻢﺸﺷ پﺎﭼ،ﻪﺳرﺪﻣ تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬﺗ ، 1377

.

3 - ،ﻦﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﺴﯾردا ﯽﺳرﺎﻓ شرﺎﮕﻧ ﻦﯿﯾآ

،لوا پﺎﭼ ،نﺎﮐرا تارﺎﺸﺘﻧا ،نﺎﻬﻔﺻا ، 1382

.

4 - ،ﻢﻇﺎﮐ ﺪﯿﺳ ،ﯽﻨﯿﻣا يرادا تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ شرﺎﮕﻧ ﻦﯿﯾآ

،ﻢﻫدزاود پﺎﭼ ،ﯽﺘﻟود ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ شزﻮﻣآ ﺰﮐﺮﻣ ،ناﺮﻬﺗ ، 1379

.

5 - ﺖﺸﭘ و ﻦﺴﺣ يرﻮﻧا ،ﺪﻤﺤﻣ ﯽﻠﻋ راد

ﯾو و شرﺎﮕﻧ ﻦﯿﯾآ ﺶﯾاﺮ

) 2 ( ،ﻢﻬﻧ پﺎﭼ ،رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬﺗ ، 1383

.

6 - ،ماﻮﻧ ،ﯽﮑﺴﻣﺎﭼ ﻦﻫذ و نﺎﺑز

ﻤﺟﺮﺗ ، ﮥ ،مﻮﺳ پﺎﭼ ،ﺲﻣﺮﻫ تارﺎﺸﺘﻧا ،يﻮﻔﺻ شرﻮﮐ 1384

.

(9)

٩

7 - ،ﺐﯿﺒﺣ اﺮﺒﺗ و ﺮﻔﻌﺟ ﺪﯿﺳ يﺪﯿﻤﺣ ،ﺪﻤﺣا ﺪﯿﺳ ﯽﻧورزﺎﮐ ﯽﻨﯿﺴﺣ ﺶﯾاﺮﯾو و شرﺎﮕﻧ ﻦﯿﯾآ

1 و دازآ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا ،2

،مود پﺎﭼ ،ﯽﻣﻼﺳا 1377

.

8 - ،ﯽﻠﻋ ،يداﺰﺧر يدﺮﮐ نﺎﺑز رﻮﺘﺳد و ﯽﺳﺎﻨﺷاوآ

،لوا پﺎﭼ ،ﺪﻨﻓﺮﺗ تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬﺗ ، 1379

.

9 - ،ﺪﻤﺣا ،ﯽﻌﯿﻤﺳ ﺶﯾاﺮﯾو و شرﺎﮕﻧ

،ﻢﺘﻔﻫ پﺎﭼ ،ﺖﻤﺳ تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬﺗ ، 1385

.

10 -

،ﺮﻔﻌﺟ ،رﺎﻌﺷ ﯽﯾﻼﻣا ﮓﻨﻫﺮﻓ

،مود پﺎﭼ ،ﺮﯿﺒﮐﺮﯿﻣا تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬﺗ ، 1372

.

11 - ،ﮏﻟﺎﻣ ،ﯽﻋﺎﻌﺷ ﻪﺘﺳاﺮﯾو شرﺎﮕﻧ

ﺗ تارﺎﺸﺘﻧا ،ﻢﻗ ، ،لوا پﺎﭼ ،ﯽﻟﻮ

1388 .

12 - ،ﯽﺳرﺎﻓ بدا و نﺎﺑز نﺎﺘﺴﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽﺳرﺎﻓ ﻂﺧ رﻮﺘﺳد

،ﻢﺘﻔﻫ پﺎﭼ ، 1386

.

13 - ،ناﺮﮕﯾد و ﻢﯿﻈﻌﻟاﺪﺒﻋ ،ﺐﯾﺮﻗ دﺎﺘﺳا ﺞﻨﭘ ﯽﺳرﺎﻓ نﺎﺑز رﻮﺘﺳد

،ﻢﻫدزﺎﯾ پﺎﭼ ،نﺎﻬﺟ ﺮﺸﻧ ،ناﺮﻬﺗ ، 1373

.

14 - ﯽﻣﻼﻏ ،ﺪﯿﺸﻤﺟ ،دﺎﻬﻧ يرادا شرﺎﮕﻧ ﻦﯿﯾآ

،مﻮﺳ پﺎﭼ ،ﺶﯾﺎﯿﻧ ﺮﺸﻧ ، 1387

.

15 - ،ﺪﻤﺤﻣ ،ﻦﯿﻌﻣ ﯽﺳرﺎﻓ ﮓﻨﻫﺮﻓ

، ،ﻢﺘﺸﻫ پﺎﭼ ،ﺮﯿﺒﮐ ﺮﯿﻣا تارﺎﺸﺘﻧا 1371

.

16 - ،ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا ،ﯽﻔﺠﻧ ﻢﯿﺴﯾﻮﻨﻧ ﻂﻠﻏ

،ﻢﺘﻔﻫ پﺎﭼ ،ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺸﻧ ﺰﮐﺮﻣ ،ناﺮﻬﺗ ، 1374

.

17 - ،يﺪﻬﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﺢﺻﺎﻧ و ﺮﻔﻌﺟ ﺪﻤﺤﻣ ﯽﻘﺣﺎﯾ ﺶﯾاﺮﯾو و شرﺎﮕﻧ يﺎﻤﻨﻫار

،ﻢﻫدزاود پﺎﭼ ،يﻮﺿر سﺪﻗ نﺎﺘﺳآ تارﺎﺸﺘﻧا ،ناﺮﻬﺗ ،

1373 .