ﻪﺑ هﺎﯿﮔ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﺳرﺮﺑ ﻮﻤﯿﻟ
) Aloysia citriodora Palau (
نآ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﺳرﺮﺑ و تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺖﺤﺗ
ﯽﻤﯿﻤﺻ ﺐﻨﯾز ﯽﺑﻮﻘﻌﯾ ﻪﺤﯿﻠﻣ ،
12
ﯽﻧﺎﺧ ﯽﻧﺎﺛ ﻦﺴﺤﻣ ،
*يﺮﯿﺧ ﻪﻟاﺰﯾﺰﻋ ،
3 41 - ناﺮﯾا ،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد .
2 - ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،ﯽﺼﺼﺨﺗ يﺮﺘﮐد ناﺮﯾا ،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻤﯿﺷ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ
.
3 - ناﺮﯾا ،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،ﯽﺼﺼﺨﺗ يﺮﺘﮐد .
4 - ناﺮﯾا ،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،ﯽﺼﺼﺨﺗ يﺮﺘﮐد .
ﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎ
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ :
ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :
09 / 12 / 1400
شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :
12 / 04 / 1401
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
،هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ جاﺮﺨﺘﺳا
،ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺷﺮﺷا ،ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻓﺮﻇ هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ،ﻮﻤﯿﻟ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور .
DOI: 10.22034/FSCT.19.127.155 DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.127.19.2
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
ﺶﻟﺎﭼ زا ﯽﮑﯾ هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ،ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷﺎﺑ
. ا جاﺮﺨﺘﺳا رد راﺬﮔﺮﺛا يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ يور ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ دراﻮﻣ زا داﻮﻣ ﻦﯾ
ﯽﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ هراﻮﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻤﻬﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﻮﻤﯿﻟ ) Aloysia
citriodora Palau (
گﺮﺑ رد ﻻﺎﺑ هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ دﻮﺟو ﻞﯿﻟد ﻪﺑ صاﻮﺧ ياراد نآ يﺎﻫ
هدﻮﺑ ﺮﻄﻌﻣ و ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ هراﻮﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾاﺬﻏ و ﯽﯾوراد ﺖﺳا . ﺮﺛا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺖﺒﺴﻧ و جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ،جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ،لﻼﺣ عﻮﻧ
هﺎﯿﮔ گﺮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ و يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺮﺑ لﻼﺣ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﺎﺑ هﺪﺷ ﯽﺣاﺮﻃ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺖﺤﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺖﺒﺴﻧ و جا
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺖﺤﺗ ﻮﻤﯿﻟ ﻪﺑ ﻪﯿﮔ هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا راﺬﮔﺮﺛا ﺮﯿﻐﺘﻣ ود لﻼﺣ ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ -
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺺﻟﺎﺧ بآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑﺎﺸﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا .
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﯾﺎﯾ
ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ -
ﺖﺷاد يراد ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺺﻟﺎﺧ ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا .
ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ود ﺮﻫ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
- يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺑآ و ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا
سﻮﮐﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎﺘﺳا سﻮﺋروا
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ .
ﻪﻠﺠﻣ مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯽﯾ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:
ﻪﻠﺠﻣ ﺖ ﯾ ﺎﺳ
ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﯽﺸﻫوﮋﭘ
_1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺑ مﺎﻧ ﺎﺑ ﻮﻤﯿﻟ ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
Lippia citriodora (Kunth) و
Aloysia citriodora (Palau) هﺎﺷ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ
ﺪﻨﺴﭘ
) Verbenaceae (
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . يﺎﮑﯾﺮﻣآ ﯽﻣﻮﺑ ﺪﻨﻤﺷزرا هﺎﯿﮔ ﻦﯾا
و ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﻬﺟ ﺮﮕﯾد ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻪﮐ هدﻮﺑ ﯽﺑﻮﻨﺟ ﺖﺸﮐ ﻪﻧﺎﯿﻣروﺎﺧ ﯽﻣ
دﻮﺷ ] 2 - 1 [.
ﻪﺑ ياﺮﺑ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻮﻤﯿﻟ
يرﺎﻤﯿﺑ نﺎﻣرد رﻮﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﯿﺳ و شراﻮﮔ ﻢﺘﺴﯿﺳ يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا د
ﻞﻣﺎﺷ نآ ﺪﯿﻔﻣ تاﺮﺛا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ،ﯽﺸﺨﺒﻣارآ
،بﺎﻬﺘﻟا ﺪﺿ ،ﺞﻨﺸﺗ ﺪﺿ ،ﯽﺒﻠﻗ هﺪﻨﻨﮐ صاﻮﺧ
،ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻃﺮﺳ ﺪﺿ و ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ صاﻮﺧ ﺪﻨﺷﺎﺑ
] 3 .[
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
ﯽﻟﻮﻨﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ زا ﯽﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﺪﯾزﻮﮑﺳﺎﺑرووﺰﯾا و ﺪﯾزﻮﮑﺳﺎﺑرو
ﻪﺑ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﻮﻤﯿﻟ
ﯽﻣ ﺪﺿ تاﺮﺛا ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ و ﯽﺑﺎﻬﺘﻟا نآ يﻮﻗ
ﺖﺑﺎﺛ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ راﺪﻘﻣ ياراد ﻮﻤﯿﻟ
نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ لﻮﯾراوﺰﯾﺮﮐ ﺎﻫ
) chrysoeriol (
ﺖﺳا ﻦﯿﻟﻮﺌﺗﻮﻟ تﺎﻘﺘﺸﻣ و ]
4 .[
ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ ﻪﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
رد ﻮﻤﯿﻟ
ﺳرﺮﺑ ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻮﯿﺗﺎﺗﻮﻠﮔ و زﺎﺘﮐودر ]
2 [ . عاﻮﻧا
ﯽﺘﻧآ زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ناﺪﯿﺴﮐا
ﻞﻣﺎﺷ و ﺪﻧراد دﻮﺟو ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد ﺎﻫ
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﺑﺮﭼ نﺪﺷ ﺪﺳﺎﻓ زا ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ اﺬﻏ رد ﺎﻫ
ﻣ ار بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا دﻮﺧ ،هدﺮﮐ ﯽﻣ رﺎﻬ
ﻪﻧﻮﮔ ،ﺪﻨﻨﮐ يﺎﻫ
ﯽﻣ ماد ﻪﺑ ار لﺎﻌﻓ نﮋﯿﺴﮐا و نژوﺮﺘﯿﻧ تاﺮﺛا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺪﻧزاﺪﻧا
نآ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫاﺬﻏ رد ار ﺎﻫ
ﺪﻨﻫد ] 5 [ . ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا زا ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﺮﻄﺧ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ فﺮﻃ ﮏﯾ يرﺎﻤﯿﺑ
ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ - و ﯽﻗوﺮﻋ
ﯽﻣ ﻪﺘﮑﺳ نﺎﻃﺮﺳ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ زا ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا و ﺪﻧﻮﺷ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮐ ﺎﻫ
ﯿﺳآ ﻪﺑ ﺐ ﯽﻣ DNA
ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻨﻨﮐ
] 6 [.
ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا ﺖﻈﻠﻏ رد ﺎﻫ ﯽﺻﺎﺧ يﺎﻫرﺎﮐ و زﺎﺳ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻢﮐ يﺎﻫ
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﺑ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻞﻤﻋ رد ﯽﻣ ﺖﺑﺎﻗر ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ
نآ و ﺪﻨﻨﮐ ار ﺎﻫ
ناﺪﯿﺴﮐا ﻂﺳﻮﺗ نﺪﺷ ﺐﯾﺮﺨﺗ زا ﯽﻣ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﺎﻫ
ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ . هزوﺮﻣا
ﯿﺒﻃ يﺎﻬﺒﯿﮐﺮﺗ زا يداﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ زا هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣ ﯽﻌ
ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﻠﭘ
ﻞﻨﻓ ،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﺗورﺎﮐ و ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﺎﻫ
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺛﻮﻣ رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ ]
7 [.
ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ يﺎﻫ
لﺎﮑﯾدار بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ تاﺮﺛا ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ
نآ فﺮﺼﻣ ﻪﮑﻠﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﺑ دازآ ﯽﺘﻧآ ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﺎﻫ
از نورد ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺰﯿﻧ ار ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا ﺶﻨﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ ار نﺪﺑ
ﯽﻣ ﺖﯾﻮﻘﺗ ﺪﻨﮐ
. ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ داﻮﻣ
ﯽﻧدوﺰﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﻤﯾا ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ يﺎﻫ
] 9 - 8 [.
ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺖﺒﺴﻧ و لﻼﺣ عﻮﻧ ،جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ،جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ رد راﺬﮔﺮﺛا و ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا لﻼﺣ ﻪﺑ تﺎﺒﯿ
ﯽﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ هﺮﺛﺆﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
. شور ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ،جاﺮﺨﺘﺳا ﺞﯾار يﺎﻫ
فﺮﺼﻣ ،جاﺮﺨﺘﺳا ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺪﻓﺮﻃﺮﭘ هﺎﺗﻮﮐ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز و ندﻮﺑ ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ نوﺮﻘﻣ ،لﻼﺣ ﻢﮐ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 12 - 10 [ . هاﺮﻤﻫ ﯽﺗﻮﺻ جاﻮﻣا ﻦﯾا زا ﯽﺷﺎﻧ رﺎﺸﻓ يژﺮﻧا ﺎﺑ
ﺣ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﺒ
رد يﺎﻫ هﺪﯾﺪﭘ ،ﯽﺷﺎﭘوﺮﻓ لﺎﺣ زا ﯽﯾﺎﻫ
بﺬﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺬﻓﺎﻨﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ،ﯽﺷﺮﺑ يوﺮﯿﻧ ،نﺪﺷ ﻪﻌﻄﻗ ﻪﻌﻄﻗ ﻞﯿﺒﻗ ﺎﻘﻟا ار ﯽﻫﺎﯿﮔ لﻮﻠﺳ و ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻌﺿﻮﻣ نﺪﺷ هﺪﯿﺋﺎﺳ ،ﺖﻓﺎﺑ ﻪﺑ لﻼﺣ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ . نﺪﺷ دازآ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ لﻮﻠﺳ يﺎﺸﻏ رد ﺬﻓﺎﻨﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ
نآ نﺪﺷ دازآ ﺎﺘﯾﺎﻬﻧ و لﻮﻠﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻫ
رد ﺎ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ لﻼﺣ ﺪﺑﺎﯾ
] 13 .[
ﺖﺒﺴﻧ ،جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ،جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ﺮﺛا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار ﺮﺑ لﻼﺣ عﻮﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ
ﻪﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ و يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻮﻤﯿﻟ
ﺑ درﻮﻣ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮ
. صاﻮﺧ نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
هرﺎﺼﻋ لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ ﻪﺑ
يﺮﺘﮐ ﺎﺑ ود ياﺮﺑ ﻮﻤﯿﻟ ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا
و
سﻮﮐﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎﺘﺳا وا
سﻮﺋر ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - داﻮﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ ﻦﯿﻟﻮﻓ
ﻮﭽﻟﺎﮐﻮﯿﺳ – ،
تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ ،ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ تﺎﺘﺳا ،
مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﮐورﺪﯿﻫ ، ﺪﯿﺴ
،ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ ،لﻮﻧﺎﺘﻣ ،ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآﺪﯿﺳا ،ﻦﯿﺘﯿﺳﺮﺋﻮﮐ ،ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺪﯿﺳا
ﻦﻫآ نژورﺪﯿﻫ يد ﻢﯾﺪﺳ ،تﺎﻔﺴﻓ نژورﺪﯿﻫ ﻢﯾﺪﺳ يد ،III
،ﺪﯿﻧﺎﯿﺳ يﺮﻓ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺘﺳا وﺮﻠﮐ يﺮﺗ ،تﺎﻔﺴﻓ فﺮﻌﻣ
2 و
2 - ﻦﯾزارﺪﯿﻫ ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ ﻞﯿﻨﻓ يد )
(DPPH دﻮﺑ 1
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﮕﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﻧ
دﻮﺑ نﺎﻤﻟآ كﺮﻣ ﺖﮐﺮﺷ .
نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽﺘﻧآ
زا لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ
رﺎﮔآ نﻮﺘﻨﯿﻫ ﺮﻟﻮﻣ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ )
ﺐﻟاﺪﻨﮐ - ﺎﯿﻧﺎﭙﺳا ( ساﺮﺑ ﺖﻨﯾﺮﺗﻮﻧ ،
) ﺐﻟاﺪﻨﮐ - ﺎﯿﻧﺎﭙﺳا ( ﯽﺘﻧآ ، ﻢﯿﺴﮑﻔﺳ ﮏﯿﺗﻮﯿﺑ ) 2
يزﺎﺳوراد ﺖﮐﺮﺷ
1. 2,2-Diphenyl-1-picrylhydrazyl 2. Cefixim
ﯽﺑارﺎﻓ ( ﻦﯿﺳﺎﺴﮐﻮﻠﻓوﺮﭙﯿﺳ و ) 1
ﯽﺑارﺎﻓ يزﺎﺳوراد ﺖﮐﺮﺷ (
هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﻧﺪﺷ . يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ ﯽﻠﮐﺎﯿﺷﺮﺷا ) 2
coli . (E سوﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎﺘﺳا و
سﻮﺋرآ ) 3
aureus . (S ) نﺎﺴﯾرآ ناروآﻮﻧ وﺎﺗ ﺖﮐﺮﺷ (
نﻮﻣزآ ياﺮﺑ
ﯽﺘﻧآ ﺪﻧﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ .
2 - 2 - شور ﺎﻫ
2 - 2 - 1 - تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﺣاﺮﻃ
زا تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ نﻮﻣزآ
) (RSM شور و 4
ﻦﮑﻨﺑ ﺲﮐﺎﺑ )
Box-Behnken (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد
) X1
( 70 ، 50 و 30 جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ، )
X2
( 5 ، 20 و 35 و ﻪﻘﯿﻗد
ﻤﻫ هﺎﯿﮔ مﺮﺟ ﻦﯿﻨﭽ 1g
/0 ، 25 /0 و 5/
0 رد 10mL لﻼﺣ ) X3
(
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ .
لوﺪﺟ 1
ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ار جاﺮﺨﺘﺳا تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﺣاﺮﻃ ﺪﻫد
.
2 - 2 - 2 - هدﺎﻣآ هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻬﺗ و ﻮﻤﯿﻟ ﻪﺑ يزﺎﺳ
گﺮﺑ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ هزﺎﺗ يﺎﻫ نﺎـﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻋرﺰﻣ زا هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﻮﻤﯿﻟ
هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻪﯾﺎﺳ رد يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ زا ﻞﺒﻗ و
ﯽـﻗﺮﺑ بﺎﯿـﺳآ ﻂﺳﻮﺗ
ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﺪﻧﺪﺷ دﺮﺧ
. ﺖﺒﺴﻧ هرﺎﺼـﻋ رد لﻼـﺣ ﻪـﺑ هﺎـﯿﮔ يﺎـﻫ
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ ﻖﺑﺎﻄﻣ ،يﺮﯿﮔ 1
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﺣاﺮﻃ
ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﺪﺷ . لﻮﻧﺎـﺗا و بآ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ هﺪﺷ دﺮﺧ هﺎﯿﮔ 70
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺪـﺻرد
لﻼﺣ يﺎﻫ ﻦﮑﻟﺎﻓ رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا
يﺎـﻫ 50 ﯽـﺳ ﯽـﺳ
ﺨﯾر ﻦﮑﻟﺎﻓ برد ﻦﺘﺴﺑ زا ﺲﭘ و هﺪﺷ ﻪﺘ
ﺎـﺑ تﻮـﺻاﺮﻓ مﺎﻤﺣ رد ﺎﻫ
ناﻮﺗ 200 راﺮﻗ ﺪﻧﺪﺷ رو ﻪﻃﻮﻏ .
نﺎـﻣز تﺪـﻣ نﺪـﺷ مﺎـﻤﺗ زا ﺲﭘ
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ضﺮﻌﻣ رد يﺮﯿﮔراﺮﻗ )
نﺎﻣز ﻖﺑﺎﻄﻣ
ﺺﺨﺸـﻣ يﺎﻫ
لوﺪﺟ رد هﺪﺷ 1
( ، هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ﺎـﺘﯾﺎﻬﻧ و ﺪﻧﺪـﺷ ﺮﺘﻠﯿﻓ ﯽﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ ﺎﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،هرﺎﺼﻋ ندﻮﺑ ﻻز زا نﺎﻨﯿﻤﻃا ياﺮﺑ
ار ﺎﻫ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎـﺳ هدﺮـﮐ
و
،لﻮـﻨﻓ ناﺰـﯿﻣ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ ﯽﯾﺎـﻬﻧ هرﺎﺼـﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﯾور ﻊﯾﺎﻣ درﻮـﻣ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖ
.
2 - 2 - 3 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ناﺰﯿﻣ لﻮﻨﻓ ﻞﮐ
ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ياﻮﺘﺤﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ )
(TPC هرﺎﺼـﻋ 5
،ﺎـﻫ
50µL زا ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ ﻋ
ﻪﺑ هرﺎﺼ 500µL
ﻦﯿﻟﻮﻓ ﻖـﯿﻗر ﻮﭽﻟﺎﮐﻮﯿـﺳ–
هﺪﺷ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ )
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ 1 ﻪﺑ 10 ( ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا . ،ﻪﻘﯿﻗد ﻪﺳ زا ﺲﭘ
1. Ciprofloxacin 2. Escherichia coli 3. Staphylococcus aureus
4. Response Surface Methodology (RSM) 5. Total Phenolic Content (TPC)
500µL ﻢﯾﺪﺳ تﺎﻨﺑﺮﮐ لﻮﻠﺤﻣ )
7 (%
ﺮـﻄﻘﻣ بآ ﺎـﺑ و هﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا
ﻢﺠﺣ ﻪﺑ 3mL ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر .
راﺮﻗ ﯽﮑﯾرﺎﺗ رد ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﺲﭙﺳ
ﺪﺷ هداد . ﺖﺷﺬﮔ زا ﺪﻌﺑ 30
لﻮـﻠﺤﻣ بﺬﺟ ،ﻪﻘﯿﻗد رد ﯽﯾﺎـﻬﻧ يﺎـﻫ
لﻮــﻃ جﻮــﻣ 765nm
ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙــﺳا ﻂــﺳﻮﺗ )
،سﺎﻓﺎــﺳ ﺖﮐﺮــﺷ
ﻮﮐﺎﻧﻮﻣ ( ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ .
ﯽـﻨﺤﻨﻣ ،ﻞـﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ
ﺖﻈﻠﻏ رد ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺪﯿﺳا ياﺮﺑ يدراﺪﻧﺎﺘﺳا
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ )
mg/mL
2/
3 - 05 /0 ( ﺪﺷ ﻢﺳر . راﺪـﻘﻣ ،دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺲﭙﺳ
ا لدﺎـﻌﻣ مﺮـﮔ ﯽﻠﯿﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ ﻞﮐ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﯿـﺳ
ﮏﺸﺧ گﺮﺑ مﺮﮔ ﺮﻫ ﺮﺑ ﮏﯿﻟﺎﮔ )
GAE/ g DW (
ﺪﺷ نﺎﯿﺑ .
Table 1 Design of experiments using response surface methodology (RSM)
Extraction Variables
X1 X2 X3
Run Temperature (oC)
Time
(min)
Solid to solvent ratio
(g/10 mL)
1 30 5 0.25
2 70 5 0.25
3 30 35 0.25
4 70 35 0.25
5 30 20 0.1
6 70 20 0.1
7 30 20 0.4
8 70 20 0.4
9 50 5 0.1
10 50 35 0.1
11 50 5 0.4
12 50 35 0.4
13 50 20 0.25
14 50 20 0.25
15 50 20 0.25
2 - 2 - 4 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ناﺰﯿﻣ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ياﻮﺘﺤﻣ يﺮﯿﮔ
ﻞﮐ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ )
(TFC ﺮـﻫ 6
هرﺎﺼﻋ زا ﮏﯾ
ﻪﺑ اﺪﺘﺑا ،ﺎﻫ 50µL
هرﺎﺼﻋ زا ، 100µL مﻮـﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ
ﺪــﯾاﺮﻠﮐ ) 10 (%
، 100µL ﻢﯿــﺳﺎﺘﭘ تﺎﺘــﺳا )
1M ( و هﺪــﺷ ﻪﻓﺎــﺿا
ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﻠﺤﻣ 3mL
ﺪﯿﺳر . لﻮـﻠﺤﻣ ﺲﭙـﺳ
تﺪـﻣ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻬﻧ 30
بﺬـﺟ و هﺪـﺷ يراﺪـﻬﮕﻧ ﯽﮑﯾرﺎـﺗ رد ﻪـﻘﯿﻗد
لﻮﻠﺤﻣ جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﯽﯾﺎﻬﻧ يﺎﻫ 415nm
ـﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙـﺳا ﻂ
ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ .
ﯽـﻨﺤﻨﻣ ،ﻞـﮐ يﺪـﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎـﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰـﯿﻣ نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ
ﺖـﻈﻠﻏ رد ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ ياﺮﺑ يدراﺪﻧﺎﺘﺳا
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ )
mg/mL
6. Total Flavonoid Content (TFC)
2/
3 - 05 /0 ( ﺪﺷ ﻢﺳر . راﺪـﻘﻣ ،دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺲﭙﺳ
لدﺎـﻌﻣ مﺮـﮔ ﯽـﻠﯿﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ ﻞﮐ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﮏﺸﺧ گﺮﺑ مﺮﮔ ﺮﻫ ﺮﺑ ﻦﯿﺘﯿﺳﺮﺋﻮﮐ )
QE/ g DW (
ﺪﺷ نﺎﯿﺑ .
2 - 2 - 5 - ﯽـﺘﻧآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺎـﯿﺣا شور ﻪـﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴـﮐا
ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ
DPPHﯽـﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ فﺮـﻌﻣ ﻖـﯾﺮﻃ زا ﯽﻧاﺪﯿﺴـﮐا
2 و 2 - ﻞـﯿﻨﻓ يد
ﻦﯾزارﺪﯿﻫ ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ )
(DPPH ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻪـﺳ هرﺎﺼـﻋ ﺮـﻫ ياﺮـﺑ
ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺖﻈﻠﻏ )
،ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 1
ﻪﺑ 2 و هﺪﺷ ﻖﯿﻗر 1
ﻪﺑ 3 ﻖـﯿﻗر
هﺪﺷ .(
20 ﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ ماﺪـﮐ ﺮـﻫ ﻪﺑ و ﻪﺘﺷادﺮﺑ ار هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ زا ﺮﺘ 5/
1
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ) DPPH ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ 1mM
/0 لﻮﻧﺎﺘﻣ رد (
ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا . ﻪـﺑ
ﻪـﺑ نآ رد ﻪـﮐ ﺰـﯿﻧ ﯽـﻟﺮﺘﻨﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يزاﻮﻣ رﻮﻃ ،هرﺎﺼﻋ يﺎﺟ 20µL
ﯽﻠـﺻا يﺎـﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ،دﻮﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ
تﺪﻣ ﻪﺑ 30 ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﮑﯾرﺎﺗ رد ﻪﻘﯿﻗد .
ﺮﻔـﺻ زا ﺲﭘ ندﻮـﻤﻧ
رد لﻮـﻠﺤﻣ ﺮـﻫ بﺬﺟ ،لﻮﻧﺎﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا بﺬﺟ جﻮﻣ لﻮﻃ 517nm
ﺪـﺷ ﺖﺋاﺮﻗ .
ياﺮـﺑ رادﻮـﻤﻧ نﺪﯿﺸـﮐ زا ﺲـﭘ
ﻪﻧﻮﻤﻧﺮﻫ ) سﺎـﺳا ﺮﺑ يدﻮﻤﻋ رﻮﺤﻣ و ﺖﻈﻠﻏ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﻘﻓا رﻮﺤﻣ
ﯽﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺪﺻرد (
نآ ﯽﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺪﺻرد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﯽﺘﻈﻠﻏ ، 50
دﻮﺑ ﺪﺻرد )
(IC50 ﻤﻧ ﻪﻟدﺎﻌﻣ يور زا ، ﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ رادﻮ
.
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﺲﭙﺳ ياﺮـﺑ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﺪﺻرد ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻧﻮﻤﻧ IC50
ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا لﻮﻠﺤﻣ )
20 - 5/
0 ﺮـﺘﯿﻟ ﯽـﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ (
ﺰـﯿﻧ
ﺪﺷ راﺮﮑﺗ ﻻﺎﺑ ﻞﺣاﺮﻣ .
ﻦﯿﯿﻌﺗ زا ﺲﭘ ﺖﺒﺴﻧ ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا ياﺮﺑ IC50
ﺮــﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ IC50 رد و هﺪــﺷ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﮏﯿﺑرﻮﮑـﺳآ ﺪﯿــﺳا IC50
ﺘﻧآ راﺪﻘﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ ناﺪﯿﺴﮐا ﯽ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﮏﺸـﺧ گﺮـﺑ مﺮـﮔ ﺮـﻫ ﺮـﺑ ﮏﯿﺑرﻮﮑـﺳآ ﺪﯿـﺳا لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ ) AAE/ g DW (
ﺪﺷ نﺎﯿﺑ .
2 - 2 - 6 - ﯽـﺘﻧآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺎـﯿﺣا شور ﻪـﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴـﮐا
ﻦﻫآ نﻮﯾ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ )
(
FRAP 1ﯽﮔﺪـﻨﻨﮐﺎﯿﺣا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ شور ﻪﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻦﻫآ (FRAP) او ﮏﯾ زا ،
دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﯿﺣا نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﺶﻨﮐ
ﺖـﺳا هاﺮـﻤﻫ ﮓﻧر ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ .
اﺪـﺘﺑا ،شور ﻦـﯾا رد 300µL
زا
ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ 400µL
تﺎﻔﺴﻓ ﺮﻓﺎﺑ )
2M /0 ( ﺎﺑ 6/ pH 6 و 400µL
تﺎﻧﺎﯿﺳ يﺮﻓ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ )
1 ﺪﺻرد ( تﺪﻣ ﻪﺑ و هﺪﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ 20
ﻪـﻘﯿﻗد
يﺎﻣد رد
0C 50 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻪﻣادا رد 400µL
ﮏﯿﺘـﺳاوﺮﻠﮐ يﺮﺗ
ﺳا ﺪﯿ ) 10 ﺪﺻرد ( تﺪﻣ ﻪﺑ و هدوﺰﻓا ﻻﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ 10
رد ﻪـﻘﯿﻗد
1. Ferric Reducing Antioxidant Power (FRAP)
1800 ﺪﺷ ژﻮﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ ﻪﻘﯿﻗد رد رود .
ﺶﯾﺎـﻣزآ ﻪـﻟﻮﻟ ﮏـﯾ رد ﺲﭙﺳ
ﺪﯾﺪﺟ 300µL
ﺎﺑ ﯽﯾور ﻊﯾﺎﻣ زا 1000µL
و ﺮﻄﻘﻣ بآ 100µL
ﻦﻫآ ﺪﯾﺮﻠﮐ زا )
1/
0 ﺪﺻرد ( لﻮـﻃ رد نآ بﺬـﺟ و هﺪـﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ
جﻮﻣ 700nm
ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ .
لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا )
mg/mL 4 - 05 /0 ( ﯽﻨﺤﻨﻣ ﺰـﯿﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ سﺎﺳاﺮﺑ بﺬﺟ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
رد هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ يرﻮﻧ يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻢﺳر ﻞﺴﮐا راﺰﻓا مﺮﻧ .
2 - 2 - 7 - لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ نﻮﻣزآ
ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ صاﻮﺧ -
ﻪﺑ ﯽﻠﮑﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﻮﻤﯿﻟ
ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ يﺎﻫ
Staphylococcus aureus و
Escherichia coli ﺑ ﺎ
ذﻮﻔﻧ شور رد
ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﮏﻫﺎﭼ .
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ هزﺎﺗ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺖﺸﮐ 100 μL
) CFU /mL 106
( ﺎﺑ
ﺪﻣﺎﺟ رﺎﮔآ نﻮﺘﻨﯿﻫ ﺮﻟﻮﻣ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻞﯾﺮﺘﺳا بآﻮﺳ ﺶﯾد يﺮﺘﭘ رد هﺪﺷ هدﺎﻣآ ﺪﺷ ﺶﺨﭘ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ
. رﺎﻬﭼ
ﺮﻄﻗ ﺎﺑ ﮏﻫﺎﭼ 6mm
ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﺮﺗﺎﮐ ﮏﯾ ﺎﺑ ا
نورد ﻞﯾﺮﺘﺳا يﺰﻠﻓ ي
ﺪﺷ دﺎﺠﯾا ﺪﻣﺎﺟ ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ .
ﮏﻫﺎﭼ ،ﻞﯾﺮﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺎﺑ اﺰﺠﻣ رﻮﻃ 150 μL
هرﺎﺼﻋ زا ﺪﻧﺪﺷ ﺮﭘ
. و ﻢﯿﺴﮑﻔﺳ
ﮏﯿﺗﻮﯿﺑ ﯽﺘﻧآ و ﺖﺒﺜﻣ ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﯿﺳﺎﺴﮐﻮﻠﻓوﺮﭙﯿﺳ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ تاﺮﺛا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
بآ نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ لﺮﺘﻨﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻞﯾﺮﺘﺳا ﺮﻄﻘﻣ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻔﻨﻣ .
ﺶﯾد يﺮﺘﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ هداد ﺖﺸﮐ يﺎﻫ
هﺪﺷ هداد راﺮﻗ لﺎﭽﺨﯾ رد ﺖﻋﺎﺳ ﮏﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻟوا بﺬﺟ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و 20
يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ
0C
38 ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ .
ﺪﺷ راﺮﮑﺗ رﺎﺑ ﻪﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ ياﺮﺑ ،ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ نﻮﻣزآ .
ﻪﯿﺣﺎﻧ ﺮﻄﻗ
ﺷر ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪ
هزاﺪﻧا هرﺎﺼﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
.
2 - 3 - ﻪﯾﺰﺠﺗ يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و
راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر و تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ Design-
Expert ﻪﺨﺴﻧ 03 / 11 ﺪﺷ هد ﺎﻔﺘﺳا .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
نﻮﻣزآ زا لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ و لﻼﺣ ود ﯽﻫدزﺎﺑ TTEST
مﺮﻧ
ﻞﺴﮐا راﺰﻓا 2016
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ .
ﮏﯾ ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ يا ﻪﺟرد 2 ﻦﯿﺑ ﻪﻄﺑار ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ
ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ )
ﺪﻣﺎﺟ ﺖﺒﺴﻧ و جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ،جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد
لﻼﺣ ﻪﺑ ( ﺦﺳﺎﭘ و ﺎﻫ ) ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﻞﻨﻓ ﺮﯾدﺎﻘﻣ
هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺎﻫ
( ﺪﺷ شزاﺮﺑ ﺮﯾز ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ :
نآ رد ﻪﮐ ﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺦﺳﺎﭘ راﺪﻘﻣ Y
و ﺖﺳا لﺪﻣ ﻂ
ﺐﯾاﺮﺿ
، ، و تاﺮﺛا ،أﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا و ﯽﻌﺑﺮﻣ تاﺮﺛا ،ﯽﻄﺧ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد هﺪﺷ ﻪﺋارا
هرﺎﻤﺷ 1 ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻪﺋارا ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ لوﺪﺟ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ لﺪﻣ رﺎﺒﺘﻋا
هﺪﺷ مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ راﺰﻓا
ياﺮﺑ ﺦﺳﺎﭘ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
) هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﻞﻨﻓ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﻫ
( ا ﻪﺋار
ﺪﺷ .
3 - ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺚﺤﺑ و
3 - 1 - ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺛا و TFC
TPC
هرﺎﺼﻋ لﻮﻧﺎﺗا و ﺺﻟﺎﺧ بآ ﺎﺑ ﯽﻟﺎﺼﺤﺘﺳا يﺎﻫ 70
ﺪﺻرد
ﺑ ياﺮﺑ نﺎﯿ هداد رﺎﺘﻓر نآ ﺪﻧور ﻦﯿﻤﺨﺗ و ﺎﻫ
ﺪﻨﭼ ﻪﻟدﺎﻌﻣ راﺰﻓا مﺮﻧ ،ﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟ ﻪﺟرد يا 2
يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﯾاﺮﺿ ﻪﮐ دﺮﮐ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ار
لوﺪﺟ رد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا 2
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
زا ﮏﯾ ﺮﻫ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﺛا
هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺖﻔﺟ ﺮﻫ ﺮﺛا ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫدزﺎﺑ ﻦﯿﻤﺨﺗ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﺋارا تﻻدﺎﻌﻣ زا ناﻮﺗ
و TFC هرﺎﺼﻋ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ياﺮﺑ TPC
لوﺪﺟ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﻫ 2
زا
دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا طﻮﺑﺮﻣ تﻻدﺎﻌﻣ .
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ياﻮﺘﺤﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا
هرﺎﺼﻋ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﻠﮑﻟا يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ .
ﺎﺑ
ﻮﺟو نﺎﻣﺰﻤﻫ و ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﯽﻟو دﻮﺒﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ نﺎﻣز ﻪﮑﻨﯾا د ﺮﺛا ﺰﯿﻧ لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ و جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز
ﺖﺷاد يرادﺎﻨﻌﻣ .
ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ﯽﺑآ يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ رد
رد يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﺮﮕﯾد ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ TFC
ﺖﺷاد ﺎﻫ . ﺮﻫ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺘﺳا يﺎﻣد ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻠﮑﻟا و ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ود ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ جاﺮﺨ
يور يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﺮﮕﯾد ﻪﻧﻮﻤﻧ TPC
ﺖﺷاد ﺎﻫ ) لوﺪﺟ 2 .(
ﻞﮑﺷ 1 ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺛا و TFC
ود ياﺮﺑ ار TPC
ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ لﻮﻧﺎﺗا و ﺺﻟﺎﺧ بآ لﻼﺣ ﺪﻫد
. ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ
هﺎﯿﮔ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻫﺎﮐ ،لﻼﺣ ود ﺮﻫ ياﺮﺑ دﻮﺷ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ و TFC
ﺪﺷ TPC . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺮﺑ ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺮﺛا نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا و ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا و TFC
ﺖﺷاد TPC
ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ 1
ﯽﻣ ﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ 1
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ دﻮﺷ
ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺪﻧور ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا يﺎﻫ و TFC
يﺎﻣد ﺎﺗ TPC
0C
50 يﺎﻣد ﺎﺗ ﺎﻣد نآ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ
0C
70 رد ﯽﺸﻫﺎﮐ ﺪﻧور رد و TFC
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ TPC .
ﻪﮑﯿﺗرﻮﺻ رد
،بآ لﻼﺣ ياﺮﺑ ﻪﮐ و TFC
ﺎﺗ ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ TPC
0C
70 ﻪﺑ
ﺖﺷاد ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺪﻧور ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ رﻮﻃ .
ﻞﮑﺷ ﻖﺑﺎﻄﻣ 1
لﻮﻧﺎﺗا ياﺮﺑ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﯿﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ، 70
% نﺎﺸﻧ
يﺎﻣد رد ﻮﻤﯿﻟ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ داد
0C
50 ﺖﺒﺴﻧ و 1g
/0 ﮔ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿ 10mL
تﺪﻣ رد لﻼﺣ
نﺎﻣز 35 ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ،ﻪﻘﯿﻗد لوﺪﺟ طﺎﻘﻧ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ار TFC
ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﯿﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﻪﮐ دراد ار ﺶﯾﺎﻣزآ ﯽﺣاﺮﻃ QE/(g DW) 60
/ 19 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
،بآ لﻼﺣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
يﺎﻣد رد ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
0C
70 ﺖﺒﺴﻧ و 1g
/0 هﺎﯿﮔ
ﻪﺑ ﮏﺸﺧ 10mL
نﺎﻣز تﺪﻣ رد لﻼﺣ 20
ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻘﯿﻗد
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ QE/(g DW) 39
/ 16 دﻮﺑ . ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد TFC
لﻮﻧﺎﺗا ياﺮﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ 70
% بآ لﻼﺣ رد راﺪﻘﻣ ﻦﯾا ، 38
/ 16
ﯽﻣ ﺮﺘﻤﮐ ﺪﺻرد ﻞﮑﻟا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
70 % رد
نآ ﺖﻓﺎﯾزﺎﺑ و يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺴﻟ ﻪﺑ ﺎﻫ
بآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺖﺳا ﺺﻟﺎﺧ .
يﺎﻣد رد ﺰﯿﻧ ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ناﺰﯿﻣ ،يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ
0C
50
ﺖﺒﺴﻧ و 1g
/0 ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ 10mL
نﺎﻣز تﺪﻣ رد لﻼﺣ 35
ﯽﺣاﺮﻃ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ار ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ،ﻪﻘﯿﻗد لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ ياﺮﺑ هﺪﺷ 70
% راﺪﻘﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺷاد GAE/(g
29 DW) / 40 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﻢﻤﯾﺰﮐﺎﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ لﻼﺣ ياﺮﺑ TPC
يﺎﻣد رد بآ
0C
70 ﺖﺒﺴﻧ و 1g
/0 ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ 10 mL
نﺎﻣز تﺪﻣ رد لﻼﺣ 20
ﻪﻘﯿﻗد GAE/(g DW) 37
/ 29 ﺖﺳﺪﺑ
لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﻪﮐ ﺪﻣآ 70
% ناﺰﯿﻣ ﻦﯾا 10
/ 27 ﺪﺻرد
دﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ . شراﺰﮔ ﺮﺜﮐاﺪﺣ طﺎﻘﻧ رد لﻮﻨﻓ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺪﺻرد
ﺑ هﺪﺷ لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪ 70
% ﺺﻟﺎﺧ بآ و 65
/ 48 و
77 / 55 دﻮﺑ .
Table 2 The quadratic model for all responses with some parameters of analyses of variance (ANOVA)
Ethanol (70 %) Water
Title
TFC (QE/g DW) TPC (GAE/g DW) FRAP (AAE/g DW) DPPH (AAE/g DW) TFC (QE/g DW) TPC (GAE/g DW) FRAP (AAE/g DW) DPPH (AAE/g DW)
Intercept 14.450* 36.210** 61.010*** 50.270*** 15.180* 26.210** 36.360*** 71.540***
X1-Extaction
Temperature 2.340** 3.720* 4.260* 8.900*** 1.150** 4.920*** 2.480*** 7.840***
X2-Extraction Time 0.737 1.250 2.460 1.000 0.565 1.050 1.360** 1.640 X3-Solid to Solvent
Ratio -1.780** -1.140 -22.900*** -7.460*** -0.149 0.701 -26.300*** -17.600***
X1.X2 -1.290* 0.036 0/625 -1.320 -0.413 -0.728 -1.250** -0.713
X1.X3 -1.000 -0.637 -3.320 -3.320** 0.603 -1.180 -0.530 -6.900**
X2.X3 -1.690 -0.273 -0.084 0.122 -0.201 -0.091 -0.363 -0.891
-2.250* -2.530* -4.940 -2.290* -0.161 -1.780 0/57٧ -5.130* -0.132 0.018 -3.040 -2.350* -1.080* -2.190* 1.360** -1.010 -0.146 0.558 14.820** 1.440 0.296 -2.060* 15.140*** -0.518
R² 0.942 0.916 0.984 0.989 0.911 0.959 1.000 0.988
Adjusted R² 0.838 0.764 0.954 0.969 0.751 0.884 0.999 0.967
0.05
*<
، 0.01
**<
، 0.001
***<
p:
رد ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا يود ﻪﺑ ود ﻪﻄﺑار و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ هدزﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا هاﺮﻤﻫ جاﺮﺨﺘﺳا شور رد لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ شور ﺮﯾﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫ
ﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ هﺮ
جاﻮﻣا ﺖﺤﺗ لﻼﺣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ اﺮﭼ ،دﻮﺷ
ﺖﻓﺎﺑ و لﻮﻠﺳ ﻞﺧاد ﻪﺑ لﻼﺣ يﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ لﻼﺣ رد هﺎﯿﮔ هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺪﺷ ﻞﺣ ﺐﺒﺳ هﺪﺷ هﺎﯿﮔ ﯽﻣ
دﻮﺷ . ،هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا لﻼﺣ نﺪﺷ عﺎﺒﺷا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ
داد ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ ﯽﯾارﺎﮐ لﻼﺣ ]
14 .[
ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﺟﻮﺗ
ﺎﻣد ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ دراد ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﺎﻣد ﺎﺑ يﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﺶﻫﺎﮐ هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ لﻼﺤﻧا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و لﻼﺣ يﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺖﻓﺎﯾ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﻊﺑﺎﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻤﻬﻣ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺰﯿﻧ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز
ﯽﻣ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﺷﺎﺑ
.
Fig 1 The effect of extraction variables on total phenolic content (TPC) and total flavonoid content (TFC) of both extracts
ذﻮﻔﻧ ﻪﺑ ﯽﻫد ﺖﺻﺮﻓ ﺚﻋﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ يﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد رد ﯽﻟو ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ جوﺮﺧ و لﻼﺣ ﺮﺘﻬﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺐﯾﺮﺨﺗ نﺎﮑﻣا تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺖﺤﺗ جاﺮﺨﺘﺳا اﻮﺧ دﻮﺟو ﺖﺷاد ﺪﻫ
. ﺪﯾﺎﺑ شور ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ار ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ﻂﯾاﺮﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﮐ دﺮﮐ ﻪﻨﯿﻬﺑ يا
لﻼﺣ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ هﺮﺛﺆﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻫدزﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ .
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا يﻻﺎﺑ تﺪﺷ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﺎﻣز تﺪﻣ رد
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا و ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻻﺎﺑ يﺎﻣد رد و ﯽﻧﻻﻮﻃ دﻮﺷ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ ]
15 .[
بﺎﺨﺘﻧا جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد راﺬﮔﺮﺛا يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ لﻼﺣ .
و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ
ﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ لﻼﺤﻧا و بﺬﺟ رد لﻼﺣ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻪ
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ و دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ لﻼﺣ نورد ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﺖﻓﺎﺑ زا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺰﯿﻧ ﯽﯾﺎﻬﻧ هرﺎﺼﻋ يدﺮﮑﻠﻤﻋ صاﻮﺧ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ دراﺬﮔ
.
بﺎﺨﺘﻧا ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ زا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿﺑ صاﻮﺧ ﺖﺳا ﺎﻫ لﻼﺣ .
ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ ﯽﺸﻨﮐ ﻢﻫﺮﺑ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ لﻼﺣ ﻦﯿﺑ
ﺎﻫ
اﺬﻟ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ و ﺖﺳا مزﻻ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ لﻼﺣ داﻮﻣ يور ﯽﺑﺮﺨﻣ ﺮﺛا ﻪﮐ دﻮﺷ بﺎﺨﺘﻧا يا
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ هﺮﺛﺆﻣ .
لﻼﺣ رد ﻪﮐ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا تاﺮﯿﯿﻐﺗ لﻮﻃ رد ﺎﻫ
ﯽﻣ خر جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺪﻫد
ﯽﻣ ﺮﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﺛا ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يراﺪﯾﺎﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ي
] 16 .[
ﺎﺑ ﯽﻟﻼﺣ
ﯽﻣ هﺪﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ يﺎﻣد رد ﻦﯿﯾﺎﭘ رﺎﺨﺑ رﺎﺸﻓ نﻮﯿﺳﺎﺘﯾوﺎﮐ هﺪﯾﺪﭘ ﺪﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﯾارﺎﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و هدﻮﻤﻧ ﺖﯾﻮﻘﺗ ار .
ﯽﻟﻼﺣ
دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و لﻮﻧﺎﺗا و بآ ﻞﺜﻣ ﺰﺒﺳ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻂﺳﻮﺗ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﯿﯾﺄﺗ ﺰﯿﻧ ]
18 - 17 .[
ﺎﺑ لﻼﺣ ود ﻦﯾا ﺐﯿﮐﺮﺗ
نآ يﺮﯾﺬﭘ جاﺰﺘﻣا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو و ﺖﯿﺒﻄﻗ ،ﺎﻫ
ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﻪﻠﺗ ﻪﺑ ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ بﺎﺨﺘﻧا .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﯿﺒﻄﻗ داد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ گﺮﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻣ ﻮﻤﯿﻟ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ يﺎﻫ
اﺮﭼ ﺖﺳا لﻮﻧﺎﺗا و بآ ﻦﯿﺑﺎ
بآ و لﻮﻧﺎﺗا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﮐ ﯽﻣ دﻮﺒﻬﺑ ار تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا لﺎﺼﺤﺘﺳا
ﺪﺸﺨﺑ .
نآ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﯿﺒﻄﻗ ،درﻮﻣ هﺎﯿﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ﯽﻀﻌﺑ رد ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ لﻼﺣ بآ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و هدﻮﺑ بآ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﮏﯾدﺰﻧ دﻮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ]
19 .[
ﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ
ﺚﻋﺎﺑ ﺎ
ﻪﺑ ﺪﺷ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا يﺎﻣد رد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا جاﺮﺨﺘﺳا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ يرﻮﻃ 70
جاﺮﺨﺘﺳا دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﺷراﺰﮔ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد ﻪﮐ هﺪﺷ شراﺰﮔ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓاو لﻼﺣ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو لﻮﻠﺳ نورد ﻪﺑ لﻼﺣ يﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ
يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ .
ﺚﻋﺎﺑ مﺮﺟ لﺎﻘﺘﻧا ﺶﯾاﺰـﻓا نآ ﻪـﺠﯿﺘﻧ رد ﻪﮐ
ﯽﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا جاﺮﺨﺘﺳا دﻮﺒﻬﺑ دﻮﺷ
] 21 - 20 .[
ﺞﯾﺎﺘﻧ و سﻮﺘﻧﺎﺳ
ﺶﻧارﺎﮑﻤﻫ ]
22 [ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ سﻮﺒﯾر يﺎﭼ گﺮﺑ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و دﻮﺷ
ﺎﻣد ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯽﻓﺮﻌﻣ جاﺮﺨﺘﺳا رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺗﺮﺛﺆﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار .
ﺦﯿﭽﻨﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ]
23 [ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ هدزﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺶﻧارﺎﮑﻤﻫ و
هرﺎﺼﻋ رد بﻮﻧﺮﺧ هﺎﯿﮔ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ مﺎﻤﺣ ﺮﮑﯿﺷ رد ﻪﮐ يا
ﯽﻣ جاﺮﺨﺘﺳا بآ زا ﺪﻌﺑ ،ﺪﺷ
60 جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ﺎﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﻘﯿﻗد
90 ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ دﻮﺒﻬﺑ ،ﻪﻘﯿﻗد .
3 - 2 - ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺛا
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ
و ﺺﻟﺎﺧ بآ ﺎﺑ ﯽﻟﺎﺼﺤﺘﺳا يﺎﻫ
لﻮﻧﺎﺗا
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو تﺪﺷ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﯽﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓ هوﺮﮔ اﺮﯾز ﺪﺷﺎﺑ نآ ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ يﺎﻫ
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد ﺎﻫ يﺎﻫ
نآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﻪﺑ ارﺎﭘ و ﻮﺗرا ﻨﮐ ﯽﻣ ﮏﻤﮐ ﺎﻫ
ﺪ ] 24 .[
يزاﺪﻧا ماد ﻪﺑ شور ود زا ﺰﯿﻧ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﯾ ﻦﻫآ نﻮﯾ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐﺎﯿﺣا و DPPH
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا FRAP .
ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ 2
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ و جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ،دﻮﺷ
ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا لﻼﺣ ود ﺮﻫ رد لﻼﺣ ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا و DPPH
FRAP
ﺪﺷ . لوﺪﺟ ﻖﺑﺎﻄﻣ 2
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد راﺬﮔﺮﺛا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
هرﺎﺼﻋ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﯽﺑآ يﺎﻫ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد ،DPPH
ود ﻦﯾا نﺎﻣﺰﻤﻫ و ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و دﻮﺑ لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺰﯿﻧ ﺮﯿﻐﺘﻣ دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
. هرﺎﺼﻋ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺑ ﺪﻧور ﻦﯿﻤﻫ ﺰﯿﻧ ﯽﻠﮑﻟا هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ ﯽﺑآ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ DPPH
. ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ FRAP
ﻪﮑﻨﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﯽﺑآ يﺎﻫ
ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻣا ﺪﻧدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺳ ﺮﻫ لﻼﺣ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد يﺮﺘﺸﯿﺑ يراﺬﮔ ﺮﺛا ﺎﻫ
ﺖﺷاد . هﺪﻫﺎﺸﻣ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺖﻔﺟ ياﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا
ﺪﺸﻧ . لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻣد يراﺬﮔﺮﺛا هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﯽﺑآ يﺎﻫ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ FRAP
. ﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺎﻣد نﺎﻣﺰﻤﻫ و ﻞﺑ
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ود زا ﮏﯾ ﺮﻫ تاﺮﺛا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻣز .
Fig 2 The effect of extraction variables on antioxidant activity (DPPH and FRAP) of both extracts
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ هدزﺎﺑ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺛا زا ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ هرﺎﺼﻋ ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ
دﻮﺷ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،
هرﺎﺼﻋ ﯽﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﮑﯾرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ
هرﺎﺼﻋ ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺺﺨﺸﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﻤﻫ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ ﺪﻧراد ﻻﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا يﻮﺘﺤﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﻧراد ﯽﯾﻻﺎﺑ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ]
27 - 25 .[
رد ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﮐﺎﺣ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﻞﮑﻟا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ زا ﯽ
70 % تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﻓﺎﯾزﺎﺑ رد
داد نﺎﺸﻧ ﺺﻟﺎﺧ بآ لﻼﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ .
هرﺎﺼﻋ رد
لﻮﻧﺎﺗا 70 % رﺎﻬﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
و DPPH FRAP ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ AAE/(g DW)
43 / 95 و
79 / 105 جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺮﺜﮐاﺪﺣ طﺎﻘﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ
70 ﺖﺒﺴﻧ و 1g
/0 ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ 10 mL
تﺪﻣ رد لﻼﺣ
نﺎﻣز 20 ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻘﯿﻗد .
ﻪﺑﺎﺸﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
هرﺎﺼﻋ ياﺮﺑ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ،ﯽﺑآ يﺎﻫ
ﻦﻫآ نﻮﯾ يﺎﯿﺣا و DPPH )
(FRAP ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ AAE/(g
60DW) / 70 و 68 / 81 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
3 - 3 - ﺼﻋ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑﺪﺿ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ هرﺎ
ﺎﻫ
لوﺪﺟ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ 3
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺿ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ زا دﻮﺷ
هرﺎﺼﻋ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ود ﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ -
ﺮﺛا سﻮﺋرآ سﻮﮐﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎﺘﺳا و ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺑآ و ﯽﻠﮑﻟا ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺮﺛا توﺎﻔﺗ و ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ -
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ و ﯽﻠﮑﻟا دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا
) P
<0.01 .(
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺰﯿﻧ هرﺎﺼﻋ ود ﺮﻫ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺰﯿﻧ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﺮﺛا سﻮﺋرآ سﻮﮐﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎﺘﺳا دﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ )
P <0.01 .(
ﯽﺘﻧآ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ
- ﻪﺑ ﯽﺑآ و ﯽﻠﮑﻟا ﺮﺛا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻮﻤﯿﻟ
ﯽﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هرﺎﺼﻋ ود ﺮﻫ
ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
سﻮﺋروا سﻮﮐﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ﺮﺘﺸﯿﺑ ياﺮﺑ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺑ
يﺎﻫ
ﺪﯿﯾﺄﺗ ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ ]
28 [.
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻟﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز داﻮﻣ يوﺎﺣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ
ﻦﻧﺎﺗ ،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻟﺎﮑﻟآ ،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺴﻫ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﭘﺮﺗ و ﺎﻫ
ياراد ﻪﮐ ﺪﻨﺘ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ و لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ صاﻮﺧ ]
29 [ . ﺮﺘﺸﯿﺑ رد
يﺮﺘﮐﺎﺑ هوﺮﮔ زا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ،ﯽﻔﻨﻣ مﺮﮔ يﺎﻫ
ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ .
ﻦﯾا و
ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا
ﺮﺘﮐﺎﺑ هوﺮﮔ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ي
يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟ زا ﺰﯿﻧ ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ ﺘﺳا
سﻮﺋروا سﻮﮐﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ سﻮﺋروا سﻮﮐﻮﮐﻮﻠﯿﻓﺎﺘﺳا
ﺮﺛا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
هرﺎﺼﻋ ﺖﯿﻤﺳ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
. ﯽﻌﺑﺎﻨﻣ ﺮﺜﮐا رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا
هرﺎﺼﻋ لﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ ﺮﺛا ﻪﮐ ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻨﻨﮐ
ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ رﺮﮑﻣ .
يﺮﺘﮐﺎﺑ هوﺮﮔ زا ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻫ
يﺎ ﯽﻔﻨﻣ مﺮﮔ
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ و مﻮﯾرﻮﻣ ﯽﻔﯿﺗ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ يﺎﻬﯾﺮﺘﮐﺎﺑ
ﻪﺑ يﺮﺘﻤﮐ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﯽﻠﮐ ﺎﯿﺸﯾﺮﺷا ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺰﯿﻧ ازﻮﻨﯾژوﺮﺋآ هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ار ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻦﯾا ناﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧراد ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
ﻖﯿﻗد تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ و داد ﻂﺑر هراﻮﯾد ﺲﻨﺟ مﻮﻧژ درﻮﻣ رد يﺮﺗ
دراد يﺮﺘﮐﺎﺑ ]
30 .[
Table 3 Antibacterial properties of aqueous and ethanol extracts The diameter of inhibition zone
S.aureus E.coli Inhibitor Concentration (mg/mL) 100 (Solid to solvent ratio)
Ethanol (70 %) extract
15.5±0.36c 13.5±0.4c
100 (Solid to solvent ratio)
Water extract
12.8±0.26d 11.3±0.62d
0.1 Cefixime
27.5±0.67a
19.5±0.25b
0.1 Ciprofloxacin
26.1±0.43b
28.2±0.33a
5 - يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ زا )
ﺖﺒﺴﻧ و نﺎﻣز ،ﺎﻣد
لﻼﺣ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ (
ﻮﻤﯿﻟ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا رد
ﻣد ،تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺖﺤﺗ ﻪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ ﺖﺒﺴﻧ و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎ
لﻼﺣ
، ﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﺮﺗراﺬﮔﺮﺛا
هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ رد
ﺪﻧدﻮﺑ . ﻪﺑ هدزﺎﺑ ،دﺪﺤﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ رد ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا
هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﻫ
. ﻼﺣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ل
بآ ﺐﯿﮐﺮﺗ زا يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ لﻮﻧﺎﺗا و ) 70 (%
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ لﻮﻧﺎﺗا و
70 ﺪﺻرد بآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
هدزﺎﺑ ﺺﻟﺎﺧ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ
گﺮﺑ يﺎﻫ هﺎﯿﮔ ﻪﺑ ﻮﻤﯿﻟ
ﻪﺑ ﺖﺷاد هاﺮﻤﻫ .
ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ صاﻮﺧ ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
هرﺎﺼﻋ ﯽﺑآ يﺎﻫ - ﺎﻬﻨﺗ ﯽﺑآ و ﯽﻠﮑﻟا گﺮﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
هﺎﯿﮔ ﻦﯾا يﺎﻫ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ صاﻮﺧ و ﯽﻔﻨﻣ مﺮﮔ يﺎﻫ
مﺮﮔ دراد ﺖﺒﺜﻣ . ﯽﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺑ هوﻼﻋ ناﻮﺗ
ﻪﺑ ﻮﻤﯿﻟ
داﻮﻣ عاﻮﻧا رد ﺰﯿﻧ نآ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ زا هﺪﻨﻫد ﻢﻌﻃ ناﻮﻨﻋ دﺮﺑ هﺮﻬﺑ ﯽﯾاﺬﻏ .
6 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
[1] Martínez-Rodríguez, A., Martínez-Olcina, M., Mora, J., Navarro, P., Caturla, N. and Jones, J., 2022. Anxiolytic Effect and Improved Sleep Quality in Individuals Taking Lippia citriodora Extract. Nutrients, 14(1): 1- 14.
[2] Sánchez-Marzo, N., Lozano-Sánchez, J., Cádiz-Gurrea, M. D. L. L., Herranz-López, M., Micol, V., and Segura-Carretero, A., 2019.
Relationships between chemical structure and antioxidant activity of isolated
phytocompounds from lemon
verbena. Antioxidants, 8(8), 1-20.
[3] Choupani, M., Arabshahi-Delouee, S. and Alami, M., 2014. Antioxidant properties of various solvent extracts of lemon verbena (Lippia Citriodora) leaves. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 2(42): 494-500.
[4] Leyva-Jiménez, F.J., Manca, M.L., Manconi, M., Caddeo, C., Vázquez, J.A., Lozano- Sánchez, J., Escribano-Ferrer, E., Arráez- Román, D. and Segura-Carretero, A., 2020.
Incorporation of lippia citriodora microwave extract into total-green biogelatin-phospholipid vesicles to improve its antioxidant activity. Nanomaterials, 10(4): 1-13.
[5] Bondet, V. Brand-Williams, W. and Berset, C., 1997. Kinetics and mechanisms of antioxidant activity using the DPPH free radical method. LWT-Food Science and Technology, 30: 609– 615.
[7]Pokorny, J. Yanishlieva, N. and Gordon, M.H., 2001. Antioxidants in Food: Practical Applications. Prague Institute of Chemical Technology, CRC Press, 70- 80.
[6] Noguchi, N. and Niki, E. 2000. Phenolic antioxidants: A rationale for design and evaluation of novel antioxidant drug for
