ﯽﺠﻨﺳ نﺎﮑﻣا ﯽﺋﺮﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
/ ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ )
Vis/NIR (
يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ رد
ﻮﻤﯿﻟ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫ شور ﺎﺑ ﯽﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا هرود ﯽﻃ شﺮﺗ
، PCA و LDA
SVM
يزردﻮﮔ ﺮﻓﻮﻠﯿﻧ ﺪﺣﻮﻣ ارﺎﺳ ،1
2
يرﻮﮑﺷ داﻮﺟ ﺪﻤﺤﻣ ،*
ﻦﺑرﺎﻨﭼ يﺪﻤﺣا ﻦﯿﺴﺣ ،3 4
1 - ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،لﺎﻤﺷ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد .
2 - مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯿﺸﻧاد ﻦﯿﻣارو ﺪﺣاو ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و
ناﺮﯾا ،ﻦﯿﻣارو ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،اﻮﺸﯿﭘ – .
3 - ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،لﺎﻤﺷ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا .
4 - ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز هوﺮﮔ او ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد
ﻦﯿﻣارو ﺪﺣ ناﺮﯾا ،ﻦﯿﻣارو ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،اﻮﺸﯿﭘ –
.
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 14 / 05 / 1400
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 10 / 07 / 1400
تﺎﻤﻠﮐ ﮐ ﻠﯿ ﺪ ي :
،ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ
،ﯽﺋﺮﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ
،شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ
ﯽﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا هرود .
DOI: 10.52547/fsct.18.120.26
DOR: 20.1001.1.20088787.1400.18.120.27.9
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ﺶﻟﺎﭼ زا ﯽﮑﯾ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺪﻧور هزوﺮﻣا ﺮﺜﮐا يﺪﺟ يﺎﻫ
رﻮﺸﮐ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ هﮋﯾو ﻪﺑ ،ﺎﻫ ﺖﺳﺎﯿﺳ زا ﯽﮑﯾ اﺬﻟ دﻮﺷ
ﺖﻟود يﺪﺟ يﺎﻫ رد ﺎﻫ
ﺖﺳا يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻆﻔﺣ و تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺶﻫﺎﮐ ،ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﯿﻨﻣا ﺮﻣا .
شور زا نﻮﻨﮐﺎﺗ يﺎﻫ
ﯽﻨﻓ ظﺎﺤﻟ زا ﺎﻬﻧآ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ و ﺪﻧﺮﯾﺬﭘ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﯽﺘﻌﻨﺻ .
ﯽﺋﺮﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ شور /
ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ )
Vis/NIR (
شور ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾﺎﻫ
و ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻔﯿﮐ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا رد ﻻﺎﺑ ﺖﻗد و ﺖﻋﺮﺳ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﯽﺋﺮﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ زاﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ،ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد /
ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻘﺒﻃ و ﯽﻔﯿﮐ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺶﺠﻨﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺪﻨﺑ
ﯽﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا هرود ﯽﻃ،ﻢﯾﻻ ﯽﮐ ﻪﺘﯾراو شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ يﺎﻫ )
10 ، 20
و 30 زور ( ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﯽﮔﮋﯾو ﻞﯿﻠﺤﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد هداد يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ و ﯽﻔﯿﮐ يﺎﻫ
زا جﺮﺨﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﯽﻠﺻا يﺎﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻮﮕﻟا ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫ شور زا ،NIR )
(PCA ﯿﮑﻔﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗ ، ﯽﻄﺧ ﮏ
) (LDA نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ و )
(SVM ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻒﯿﻃ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺠﻨﺳ
ﯽﺋﺮﻣ / ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ )
Vis/NIR (
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ يﺎﻫ
ﺖﺳا رﺎﺒﻧا رد .
شور ﺪﻨﭼﺮﻫ يﺎﻫ
،PCA و LDA ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑﻮﺧ ﺖﻗد ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ SVM
ﺗﻮﻤﯿﻟ يﺎﻫ ار شﺮ
ﯽﮔﮋﯾو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺘﺳد ﯽﻔﯿﮐ يﺎﻫ
شور ﺎﻣا ،ﺪﻨﻨﮐ يﺪﻨﺑ يﺎﻫ
و LDA ﺖﻗد ﺎﺑ SVM
100 % و ﺖﻗد زا
بﻮﻠﻄﻣ شزاﺮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗ
. ﻪﺟرد ﻊﺑﺎﺗ ،ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 2
ياﺮﺑ ﻊﺑﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،
ﻪﺘﺳد يﺎﻬﻟﺪﻣ ﺖﺧﺎﺳ شور ﻪﺑ يﺪﻨﺑ
يﺎﻫ و LDA هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻓﺮﻌﻣ و ﻦﯿﯿﻌﺗ SVM
ﺖﺳا .
ﻪﻠﺠﻣ مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯽﯾ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
زا ﺶﯿﺑ رد تﺎﺒﮐﺮﻣ 50
ﺖﺸﮐ يرﺎﺠﺗ ترﻮﺼﺑ نﺎﻬﺟ رﻮﺸﮐ
ﻻﺎﮐ و ددﺮﮔ ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻞﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ترﺎﺠﺗ رد ﯽﻠﺻا ي
ﺪﯾآ ﯽﻣ ] 1،2 [ . ﺎﻬﻨﺗ و هدﻮﺑ اﺮﮔزاﺮﻓﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ءﺰﺟ تﺎﺒﮐﺮﻣ
ﺖﺷادﺮﺑ ﯽﮐارﻮﺧ فرﺎﺼﻣ ﺖﻬﺟ ﻞﻣﺎﮐ نﺪﯿﺳر ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ . فﺮﺼﻣ تارﺎﻈﺘﻧا ندروآﺮﺑ ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا
،ﺮﻫﺎﻇ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ تارﺎﻈﺘﻧا ﻦﯾا ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ صاﻮﺧ و ﻢﻌﻃ ﺮﻫ يراﺪﯾﺎﭘ و ﯽﻨﻤﯾا ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺳا يا
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺰﯿﻧ ار لﻮﺼﺤﻣ ]
3 [ . ﺮﻈﻧ رد ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻠﺻا
ﯽﻠﮐرﻮﻄﺑ تﺎﺒﮐﺮﻣ ﯽﺟرﺎﺧ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﮓﻧر و نزو ،هزاﺪﻧا ،ﺮﻫﺎﻇ .
ﺶﺠﻨﺳ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد
لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ ياﻮﺘﺤﻣ نﻮﭽﻤﻫ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو )
(SSC ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا ،
ﺮﺘﯿﺗ ﻞﺑﺎﻗ ) (TA ﮔﺪﯿﺳر ﺺﺧﺎﺷ ، ﯽ
) (MI ﺺﯾﺎﻘﻧ دﻮﺟو مﺪﻋ و
ﯽﻠﺧاد ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا يدراﻮﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﻣ زا ﯽﻠﺧاد دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ نﻮﭼ ﯽﺗﺎﺟ هﻮﯿﻣ .
ﻪﭼﺮﮔا
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻣا ،ﺖﺳا هﺪﺸﻧ نﺎﯿﺑ ﯽﻤﮐ ﺮﻈﻧ زا هﻮﯿﻣ ﯽﺘﻔﺳ ناﺰﯿﻣ تﺎﺟ هﻮﯿﻣ ﯽﻠﺧاد ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ اﺮﯾز ﺪﯾآ ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﺲﭘ تﺎﯿﻠﻤﻋ رد ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ﯽﮑﯾ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ،ﺖﺷادﺮﺑ زا ]
4 .[
نﺎﯿﻣ رد
يدﺎﺼﺘﻗا و ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ،تﺎﺒﮐﺮﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻌﯿﺳو ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ناﺮﯾا بﻮﻨﺟ رد ﯽﻏﺎﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ لدﺎﻌﻣ 41800 ﯽﻣ ﺖﺸﮐ ،رﺎﺘﮑﻫ ﺎﺑ نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ نﺎﺘﺳا و ددﺮﮔ
70 %
شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ﺐﻄﻗ ،ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻞﮐ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ناﺮﯾا رد
دﻮﺷ . سﺎﺳا ﺮﺑ
ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ يزروﺎﺸﮐ و رﺎﺑراﻮﺧ نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻣآ )
(FAO ﺎﺑ ناﺮﯾا ،
ﻪﻧﻻﺎﺳ ﺪﯿﻟﻮﺗ 615000
نﺎﯿﻣ رد ،ﻦﺗ 10
هﺪﻨﻨﮐﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺗﺮﺑ رﻮﺸﮐ
دراد راﺮﻗ نﺎﻬﺟ رد شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ]
5 .[
ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ﻢﯾﻻ Citrus
aurantifolia L.
ﻪﻧﻮﮔ زا ياراد ﻪﮐ هدﻮﺑ تﺎﺒﮐﺮﻣ ﻪﯿﻟوا يﺎﻫ
ود هﻮﯿﻣ عﻮﻧ ي ﯽﻣ يﺪﯿﺳا ﺮﯿﻏ و يﺪﯿﺳا ﺪﺷﺎﺑ
. هﻮﯿﻣ زا ﺮﯿﻏ يﺎﻫ
ﯽﻣ يﺪﯿﺳا يﺪﯿﺳا مﺎﻗرا ﺎﻣا دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻮﻤﯿﻟ ﻪﺑ ناﻮﺗ
هﻮﯿﻣ ﻞﻣﺎﺷ گرﺰﺑ يﺎﻫ
) Persian lime (
ﮏﭼﻮﮐ و
) Mexican lime and Key lime (
ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻢﻗر ناﺮﯾا رد
Mexican lime ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﻣﺮﻬﺟ ﻮﻤﯿﻟ مﺎﻧ ﻪﺑ
دﻮﺷ ] 6 .[
ءاﺰﺟا ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧووﻼﻓ ﻞﯿﺒﻗ زا ﻮﻤﯿﻟ لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز ،ﺎﻫ
ﻦﻏور و ﺮﺒﯿﻓ ،ﯽﻧﺪﻌﻣداﻮﻣ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد ﺎﻬﻧآ زا ﻪﮐ هدﻮﺑ ﯽﺴﻧﺎﺳا يﺎﻫ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يزﺎﺳوراد و ﯽﺸﯾارآ ،ﯽﯾاﺬﻏ ﺪﻨﻨﮐ
. ﻪﮐ ﻮﻤﯿﻟ ﺖﺳﻮﭘ
30 - 25 ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار هﻮﯿﻣ ﻞﮐ نزو ﺪﺻرد دﻮﺷ
، ﯽﻠﺻا هدﺎﻣ
ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﯽﻋﺮﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻣ
ﺪﻫد . ﻮﻣ دﻮﺟو ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ دا
ﻮﯿﺘﮐاﻮﯿﺑ ) ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو و ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧووﻼﻓ (C
ﺖﺳﻮﭘ يوﺪﯿﺒﻟآ ﺖﻤﺴﻗ رد
هﺪﺷ يﺮﺒﯿﻓ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ﻪﺑ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا نﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﻮﻤﯿﻟ ﺖﺳا . ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﺗورﺎﮐ زا ﯽﻨﻏ ﻊﺒﻨﻣ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ يﻮﺳ زا.
ﺮﮕﯾد ﻦﻏور و هﺪﻨﻫد ﻢﻌﻃ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ﯽﺴﻧﺎﺳا يﺎﻫ
ﻊﯾﺎﻨﺻ رد هﺪﻨﻨﮐ ﺮﻄﻌﻣ ﯽﯾاﺬﻏ
و يزﺎﺳوراد ﻪﺑ
رﺎﮐ ﻣ ﯽ ﻪﮐ ﺪﻧور
ﺖﺳﺎﻬﻧآ ﯽﭼرﺎﻗ ﺪﺿ و ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽﺷﺎﻧ بآ .
ﯽﻣ ﮏﯾﺮﺘﯿﺳﺪﯿﺳا ﻢﻬﻣ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
يﺮﺛﺆﻣ رﻮﻃ
ﯽﻣ نﻮﯾ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ رد ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺑآ يﺎﻫ ]
7 .[
ءﺎﻘﺗرا ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﯽﻠﮐ رﻮﻄﺑ
ﺎﺑ تﺎﺒﮐﺮﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ هﺮﯿﺠﻧز يراﺪﯾﺎﭘ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ
ﺎﺗ دﻮﺷ ﯽﻣ سﺎﺴﺣا زور ﻪﺑ زور ،بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ و ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﻊﯾﺮﺳ ﯽﺑﺎﯾزرا ,
ﺎﻬﻧآ نﺪﯿﺳر و تﺎﺒﮐﺮﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ زا ﯽﻘﯿﻗد و ﯽﻨﯿﻋ
و دﺮﯿﮔ ترﻮﺻ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ ﯽﺘﺣ و ﺖﺧرد يور ﺮﺑ ددﺮﮔ ﺞﯾار و لواﺪﺘﻣ يﺎﻫ شور ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ .
فﺪﻫ ﻊﻗاو رد
ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ و رازﺎﺑ ﻪﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺋارا ،ﯽﻠﺻا تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ و تﺎﺟ هﻮﯿﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ نﺎﯾﺮﺟ ﺖﺳا نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ]
8 ، 9 .[
زا راﺪﻘﻣ ﻪﭼ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﯽﺘﯿﻤﻫا ﺮﭘ تﺎﯾروﺮﺿ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﻤﯾا ياﺬﻏ ﺪﻗﺎﻓ نﺎﻬﺟ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ زا و ﺪﺷﺎﺑ اراد ار ﺎﻫ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو و يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻫ يروﺎﻨﻓ ﺖﯿﻤﻫا ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ ،ﺪﻨﮐ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ار ﺪﯾﺪﺟ يﺎ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ نﺎﯾﺎﻤﻧ .
ود رد هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ تﺎﺷراﺰﮔ زا يدﺎﯾز داﺪﻌﺗ
يور ﺮﺑ ﺎﯾﻮﭘ و ﺪﻣآرﺎﮐ رﺎﯿﺴﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﻬﺟ بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ شور ﺖﺳا هدﻮﺑ تﺎﺒﮐﺮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا تﺎﺟ هﻮﯿﻣ زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا نﺪﯿﺳر .
ﯽﺋﺮﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ شور ،ﺎﻬﻧآ نﺎﯿﻣ رد /
ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ
) Vis/NIR (
يﺎﻫ شور ﻦﯾﺮﺗ ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ و ﻦﯾﺮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ زا ﯽﮑﯾ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺮﺑ مﺎﻧ بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ .
ترﺎﻈﻧ ياﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﻪﮐ
دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻏﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺪﻨﭼ لﺮﺘﻨﮐ و ] 10 ، 11 [ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ شور ءﺰﺟ و و ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ
تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ ﺖﻗد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻔﯿﮐ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يزروﺎﺸﮐ ]
12 - 17 .[
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ
ﻪﺿﺮﻋ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ راﺰﺑا ،ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ار ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ و ﺪﯾﺎﻤﻧ ﺮﺗ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ار هزﺎﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ .
ﻦﯿﺣ رد ار يﺮﯾﺬﭘ ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺪﻫد ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻤﯿﻗ ﺖﯿﺒﺜﺗ .
ﺳ ﻒﯿﻃ ﯽﺠﻨ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد NIR
ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ دﻮﺟﻮﻣ ﻞﻤﺣ ﻞﺑﺎﻗ يﺎﻫ هﺎﮕﺘﺳد رد ﺪﯾﺎﻤﻧ لﺮﺘﻨﮐ ار هزﺎﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ .
يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ
و ددﺮﮔ ﯽﻣ ءاﺮﺟا ﯽﻄﺧ رﺎﮐدﻮﺧ يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد زا ﻢﻋا يدﺮﺑرﺎﮐ زا ﺶﯿﺑ ﯽﺑﺎﯾزرا 10
ﺎﺗ 12 ،ﺪﻫد ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ار ﻪﯿﻧﺎﺛ ﺮﻫ رد هﻮﯿﻣ
ﺧ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻧ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻞﺑﺎﻗ ﻂﯿﺤﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻣد و ﺪﯿﺷرﻮ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا .
تاﺮﯿﯿﻐﺗ لﺮﺘﻨﮐ ياﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يروﺎﻨﻓ ﻦﯾا
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﯿﻔﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ هﺮﯿﺠﻧز لﻮﻃ رد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ .
ﻦﯿﻣﺄﺗ هﺮﯿﺠﻧز رد نﺎﻌﻔﻨﯾذ زا يرﺎﯿﺴﺑ ،نازروﺎﺸﮐ ﺮﺑ هوﻼﻋ
هدﺮﺧ ،نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﻊﯾزﻮﺗ ﺮﯿﻈﻧ ﺪﻨﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا يروﺎﻨﻓ زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﺎﺷوﺮﻓ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ و ]
18 - 20 .[
ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ﻪﻌﺷا
ﮏﯾدﺰﻧ ) (NIR ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا ، Friedrich Wilhelm
Herschel لﺎﺳ رد
1800 دﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯿﻟوا و ،ﺪﺷ ﻒﺸﮐ يدﻼﯿﻣ
رد ﻪﻧاد ﺖﺑﻮﻃر يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ يزروﺎﺸﮐ ﺖﻌﻨﺻ رد نآ ﻪﻫد ﺮﺧاوا 1960
دﻮﺑ يدﻼﯿﻣ ]
21 .[
دﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ هﺪﻤﻋ يﺎﻫ ﺖﯾﺰﻣ زا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﮏﯾ
دﺮﮐ هرﺎﺷا ﺮﯾز دراﻮﻣ :
- ﻪﻧﻮﻤﻧ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ مﺪﻋ
- ﺪﻧﺎﻤﺴﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻋ
- ﻊﯾﺮﺳ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
- يا ﻪﺸﯿﺷ فوﺮﻇ ﻞﺧاد رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺰﯿﻟﺎﻧآ نﺎﮑﻣا
- رود هار زا يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
- ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻪﻨﯾﺰﻫ
- ﻪﻋرﺰﻣ رد يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
- صﺎﺧ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ مﺪﻋ ]
22 .[
ﺑ ﯽﻨﯿﺑ ﻞﻣﺎﺷ بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ شور يﺎﻫ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ،ﯽﻠﮐرﻮﻄ
ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ]
23 ، 24 ، 25 [ ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ،
) Vis/NIR ] (
26 ، 27 ، 28 [ ﮏﯿﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا يﺎﻫ ﮏﯿﻨﮑﺗ ،
] 29 ، 30 [ ﯽﯾﺎﻨﯿﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ ، ]
31 ، 32 ، 33 [ ﺪﻨﭼ مﺎﻏدا و
بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ شور ]
34 ، 35 [ ﮏﯿﻨﮑﺗ ،ﻦﯿﺑ ﻦﯾا رد ﺎﻣا ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ
ﻃ ﻪﻨﯾﺰﻫ ،ﻻﺎﺑ ﯽﺘﻗد و ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ ار يا ﻪﻧاراوﺪﯿﻣا دﺮﮑﯾور ،ءاﺮﺟا ﻦﯿﯾﺎﭘ
ﺪﻫد ﯽﻣ ﻪﺋارا يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ .
لﺮﺘﻨﮐ تﺎﻣاﺰﻟا زا ﯽﮑﯾ
ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻫ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ و تﺎﺟ هﻮﯿﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﻫﺎﮐ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ ﺪﻧدﺮﮔ تﺎﻌﯾﺎﺿ .
،نوآ نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻟواﺪﺘﻣ يﺎﻫ شور ﻪﻠﻤﺟ زا
ﺖﻬﺟ ﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر ﺎﯾ و ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ ﻮﯾووﺮﮑﯾﺎﻣ بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ ﻪﭼﺮﮔا ،تﻻﻮﺼﺤﻣ رد ﯽﻨﯾﺮﯿﺷ ناﺰﯿﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ و هدﻮﺑ ﺮﺑ نﺎﻣز ﺎﻣا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺑ زﺎﯿﻧ ﺎﻬﻧآ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ اﺬﻟ ﺪﻧراد شزﻮﻣآ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﻪ
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﺎﻣا دراد ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻀﻓ نﻮﻨﮐا NIR
سﺮﺘﺳد رد ﻞﻤﺣ ﻞﺑﺎﻗ و ﮏﭼﻮﮐ يﺎﻫراﺰﺑا رد و هﺪﺷ يرﻮﺗﺎﯿﻨﯿﻣ و هدﺎﺳ ﯽﻓﺎﮐ هزاﺪﻧا ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺳا ﺪﻨﺴﭘ ﺮﺑرﺎﮐ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ و ﺖﺳا ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﺣار .
راﺰﺑا ،ﺖﺷادﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ رد ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ ناﺰﯿﻣ
ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ هﻮﯿﻣ نﺪﯿﺳر ﺺﺧﺎﺷ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻬﺟ ﯽﺑﻮﺧ ا ﺖﺳ . دﻮﺟو شوﺮﻓ ﺎﺗ ﺖﺷادﺮﺑ ﻦﯿﺑ يدﺎﯾز ﻞﺣاﺮﻣ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ دراﺬﮕﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺰﯿﻧ هزﺎﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﮐ دراد
هﺮﯿﻏ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ،يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد ،ﻮﺸﺘﺴﺷ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺮﯿﻈﻧ .
هﻮﯿﻣ
ﻦﯾا لﻮﻃ رد ﺎﻬﻧآ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو و ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺪﻧز تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ و تﺎﺟ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ NIR
ﺖﺳا ﺪﯿﻔﻣ ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﯾا ﻪﻤﻫ رد ﺖﯿﻔﯿﮐ لﺮﺘﻨﮐ رﺎﯿﻌﻣ ﮏﯾ .
ﻪﺑ
ﯽﺘﺨﺳ ،يدﺮﺗ ،ﺲﮑﯾﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻣﺮﺧ ﯽﮔﺪﯿﺳر ناﺰﯿﻣ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ددﺮﮔ ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ نآ درز ﮓﻧر و .
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﯽﻣ NIR
ناﺰﯿﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﺎﻣﺮﺧ نﺪﯿﺳر ﺮﮐﺬﻟا قﻮﻓ ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﻤﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ و لﻮﻠﺤﻣ يﺪﻨﻗ داﻮﻣ ﺪﯾ
] 36 .[
ﻦﯿﻣﺄﺗ هﺮﯿﺠﻧز رد رﺎﺑ ﻦﯾﺪﻨﭼ تﺎﺟ هﻮﯿﻣ نﺪﯿﺳر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺎﻫ هﻮﯿﻣ يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد ﺖﻬﺟ .
ﺖﺷادﺮﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ هﺪﯿﺳر ﻼﻣﺎﮐ ﻪﮑﯿﻧﺎﻣز اﺮﮔزاﺮﻓ تﺎﺟ هﻮﯿﻣ
ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﻣﺎﮐ نﺪﯿﺳر زا ﺪﻌﺑ اﺮﮔزاﺮﻓﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺎﻣا ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ . ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ يﺎﻫراﺰﺑا ﻪﺟرد ياﺮﺑ NIR
ﺎﻬﻧآ نﺪﯿﺳر يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هزﺎﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ يﺪﻨﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﯿﻔﻣ .
ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﻫ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﻪﮑﯿﻧﺎﻣز لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
دﺮﯿﮔ ﯽﻤﻧ ترﻮﺻ ﺎﻬﻧآ يور يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد تﺎﯿﻠﻤﻋ و ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ تﺎﻌﯾﺎﺿ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ 10
هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﺪﺻرد
دﻮﺷ ﯽﻣ . ﯿﺳﻮﭘ ﺎﯾ هﺪﯿﺳر يﺎﻫ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ اﺮﯾز ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺚﻋﺎﺑ هﺪ
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻘﺑﺎﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺪﯿﺳر ﺐﺒﺳ ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻦﻠﯿﺗا
ﺪﻧدﺮﮔ ﯽﻣ ]
37 .[
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﻒﻠﺘﺨﻣ قﺮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ NIR
ﻪﻠﻤﺟ زا دﺮﯿﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رازﺎﺑ رد ﺐﻠﻘﺗ ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ :
1 / تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ءﺎﺸﻨﻣ ﻦﺘﻓﺎﯾ 2
/ يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ شور
ﻌﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺖﻬﺟ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮑﺑ زا ﯽﻟﻮﻤ
ﮏﯿﻧﺎﮔرا تﻻﻮﺼﺤﻣ 3
/ ﺮﯿﻈﻧ ترﺎﻈﻧ ﺖﺤﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
ﻢﻌﻃ و ﮓﻧر دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﮐ ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا رد ﺐﯿﺳ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﯽﺧﺮﺑ ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻃ ار نﺪﺷ ﺰﻣﺮﻗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺪﯾﺎﺑ ]
38 .[
رد ﯽﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا ﻂﯾاﺮﺷ
تﺪﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ يﺎﻫزﺎﮔ رﻮﻀﺣ ،ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد ﯽﻃ ﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﺑ يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺖﺳا راﺬ
. زا
هﺮﯿﺧذ نﺎﻣز تﺪﻣ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﯾاﺮﺷ ،ﺮﮕﯾد يﻮﺳ ﺪﺷﺎﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ هﻮﯿﻣ يزﺎﺳ .
ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد رد ﺎﻫ هﻮﯿﻣ ﻪﮑﯿﻧﺎﻣز
يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻦﻠﯿﺗا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻣد ﻪﮐ دﻮﺑ ﺐﻗاﺮﻣ ﺪﯾﺎﺑ لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ،ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ ﺎﻬﻧآ ﺮﯾز ﺪﯾﺎﯿﻧ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻠﯿﺧ اﻮﻫ رد ﯽﮔدز ﺦﯾ تﺎﻣﺪﺻ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ا
دﻮﺷ ﯽﻣ تﺎﺟ هﻮﯿﻣ .
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ NIR
ﻂﯾاﺮﺷ رد ناﺰﯿﻣ ﻪﭼ لﻮﺼﺤﻣ عﻮﻨﺗ و ﻪﻧﻮﮔ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ددﺮﮔ هﺮﯿﺧذ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ نوﺪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺮﻔﺴﻤﺗا .
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻣﺮﺧ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ 20
، 40 و 120 رد زور
،قﺎﺗا يﺎﻣد ﻂﯾاﺮﺷ يراﺪﻬﮕﻧ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ ﺮﻔﺴﻤﺗا و ﻪﻧﺎﺧدﺮﺳ
دﻮﺷ ] 20 .[
،تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ و تﺎﺟ هﻮﯿﻣ يا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻤﻫا نﺎﻨﯿﻤﻃا
نارود ﯽﻠﺻا فاﺪﻫا زا نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻬﻧآ شﺮﯾﺬﭘ زا يروﺎﻨﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻖﯾﻮﺸﺗ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ ﺖﺳا ﯽﻔﯿﮐ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ ترﺎﻈﻧ ياﺮﺑ .
نودﺎﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ فاﺪﻫا ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ياﺮﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ
دراد . هﻮﯿﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﮏﯿﻨﮑﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﺐﻟﺎﺟ ﺪﯿﻟﻮﺗ هﺮﯿﺠﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ .
ﻦﯿﻟوا
ﺖﺳا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﻞﺒﻗ تﺎﯿﻠﻤﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ درﻮﻣ .
ترﺎﻈﻧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
،ﻪﻋرﺰﻣ رد هﻮﯿﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يرﻮﻓ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺎﯾ زا ﯽﮑﯾ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﺷادﺮﺑ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ گرﺰﺑ يﺎﯾاﺰﻣ .
يﺎﻫ ﺖﺴﺗ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ لﺎﻘﺘﻧا زا ﻪﻓﺮﺻ ﻪﻨﯾﺰﻫ و نﺎﻣز رد ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ددﺮﮔ ﯽﻣ بﺎﻨﺘﺟا ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﺪﯾآ ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﯽﯾﻮﺟ .
يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺴﺑ و ﯽﮔﺪﯿﺳر يﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﻮﯿﻣ رﺎﮐدﻮﺧ يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد ﻪﮑﯿﯾﺎﺟ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ تﺎﺟ هﻮﯿﻣ ددﺮﮔ ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺑ .
،ﺮﮕﯾد ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﻊﯾزﻮﺗ هﺮﯿﺠﻧز .
نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﻊﯾزﻮﺗ زﺎﻓ ﻦﯾا رد
لﻮﺼﺤﻣ ﻊﯾﺮﺳ و ﺖﺣار ﺪﯿﺋﺎﺗ ﻪﺑ ﺪﻨﻤﻗﻼﻋ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ و ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ نآ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ و هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻗر و ﯽﺑﺎﯾرازﺎﺑ رد ﺖﯿﻓﺎﻔﺷ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﻨﯾﺰﮔ ﻦﯾا رد يﺮﯾﺬﭘ ﺖﺑﺎ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺖﻤﯿﻗ .
ﺮﮐذ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺮﯿﻏ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻪﺑ يدﺎﯾز ﻪﻗﻼﻋ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ،هﺪﺷ دراد دﻮﺟو تﺎﺟ هﻮﯿﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ بﺮﺨﻣ ]
39 .[
ﻒﯿﻃ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ
ﺪﻨﭼ ﯽﮑﯿﻨﮑﺗ و بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ ،ﻊﯾﺮﺳ ،ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﺑرﺎﮐﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺮﺘﻣارﺎﭘ زا ﺪﻌﺑ نآ يﺎﻫدﺮ
دﻮﺷ نﺎﯾﺎﻤﻧ لﻮﺼﺤﻣ رد ﺖﺷادﺮﺑ .
زا ﯽﺗﺎﺟ هﻮﯿﻣ ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
،ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ،هﺰﺑﺮﺧ ،ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻏﺎﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ فﺪﻫ ﻦﯾﺮﺘﻟواﺪﺘﻣ دراﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ و ﻞﻔﻠﻓ ،شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ﺺﺨﺸﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ،ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﺎﮑﺗ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ندﻮﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ ﯽﻠﻣ
. ﺮﮕﯾد ﺪﺣ رد و ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﯾﺎﻫ هﺪﻏ نﻮﭽﻤﻫ ﯽﻏﺎﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ فﺪﻫ درﻮﻣ ﺰﯿﻧ چرﺎﻗ و زﺎﯿﭘ ﺮﺘﻤﮐ راﺮﻗ NIR
زوﺮﻣا ﻪﺑ ﺎﺗ ﯽﮔﺮﺑ تﺎﺠﯾﺰﺒﺳ رد نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻣا ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ ]
40 .[
ﻒﯿﻃ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯿﻟوا
ﯽﺠﻨﺳ ،ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ NIR
ﺺﯿﺨﺸﺗ و ندﻮﺑ هﺪﯿﺳر ﯽﺑﺎﯾزرا
ﺮﯿﻏ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻠﺧاد بﻮﯿﻋ داﻮﻣ ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ هﻮﯿﻣ رد ﺪﻨﻗ ياﻮﺘﺤﻣ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘ نﺎﮑﻣا ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ و لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ .
ﻦﯿﻟوا ءﺰﺟ ﺐﯿﺳ
دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﯾﺎﻫ هﻮﯿﻣ يور ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ،NIR
ﻗ ﯽﺳرﺮﺑ و ﻖﯿﻘﺤﺗ درﻮﻣ نآ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮ
] 41 .[
يﺎﻫ هﻮﯿﻣ رد
و ﻞﺒﻗ ﺪﯿﺳا و ﺪﻨﻗ ناﺰﯿﻣ هﺮﯿﻏ و رﻮﮕﻧا ،تﺎﺒﮐﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ اﺮﮔزاﺮﻓﺎﻧ ﺖﺳا راﺪﯾﺎﭘ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ .
نﺎﺸﻧ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود ﻦﯿﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺪﯿﻠﮐ ،ﺪﻣﺎﺟ هدﺎﻣ ياﻮﺘﺤﻣ و ﻞﮐ ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ هداد رد غﻮﻠﺑ رﺎﯿﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻄﺑ و هﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ ﺖﯿﻟﻮﺒﻘﻣ ا ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ تﺎﺟ هﻮﯿﻣ ﻦﯾ .
يﺎﻫ ﻒﯿﻃ ﺮﺑ و ﺶﺑﺎﺗ ﻞﺻﺎﺣ NIR
صاﻮﺧ هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺎﻬﻧآ بﺎﺗزﺎﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺶﻨﮐ ﻢﻫ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ .
،ندﻮﺑ راﺪﺑآ ،ﯽﺘﻔﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو
ﺖﺳا ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﻪﻠﻤﺟ زا ﮓﻧر و نزو ]
42 .[
ﻪﺑ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ شور يﻻﺎﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ ناﻮﻨﻋ رد لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻗد ﺎﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻢﮐ ،هدﺎﺳ ،ﻊﯾﺮﺳ شور ﮏ
ﺖﺳا يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﺠﻨﺳ .
،ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
تﻻﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ترﻮﺼﺑ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا شﺮﺘﺴﮔ لﺎﺣ رد زور ﻪﺑ زور نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ .
نﻮﻨﮐﺎﺗ ﺎﻣا
شور ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺳد ﻪﺑ نآ رد ﻪﮐ ﯽﺸﻫوﮋﭘ دﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﻪﺘﺧادﺮﭘ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ يﺎﻫ شور زا ه
ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﯾ ،ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ .
يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ و ﺎﻫ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ
ﯽﺋﺮﻣ / ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ )
Vis/NIR (
هزاﺪﻧا و ﺶﺠﻨﺳ نوﺪﺑ
ﻮﮕﻟا ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻮﯿﻔﯿﮐ صاﻮﺧ يﺮﯿﮔ ﺮﯿﻈﻧ ،LDA وPCA ﭘ مﺎﺠﻧاSVM
ﺖﻓﺮﯾﺬ . و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻊﻗاو رد
ﺖﺳا يرﺎﻣآ يﺎﻫ شور ﻪﻠﻤﺟ زﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾﺪﻨﭼ شزادﺮﭘ و يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ ،نﺎﻣﺰﻤﻫ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ راﻮﺘﺳا ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﮏﯿﺘﺘﻨﯿﺳ تﺎﻋﻼﻃا جاﺮﺨﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يرﺎﻣآ ﺪﺷﺎﺑ . زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا صﺎﺧ فاﺪﻫا ور ﻦﯾا زا :
1 / ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
يﺎﻫ شور دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻔﯿﻃ شزادﺮﭘ ﺶﯿﭘ
2 / ﺰﯿﻟﺎﻧآ
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﺘﯾرﻮﮕﻟا ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻊﯾزﻮﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ بﺎﺨﺘﻧا 3
/ ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻗد ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﻢﺘﯾرﻮﮕﻟا و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻔﯿﻃ يﺎﻫ شزادﺮﭘ ﺶﯿﭘ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﻠﯿﺳو ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ بﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - هزاﺪﻧا ﮕﺘﺳد ﺎﺑ يﺮﯿﮔ ﺞﻨﺳ ﻒﯿﻃ هﺎ
ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ )
( NIR
داﺪﻌﺗ 120 شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو ﺎﺑ
50 /2 50 ± / 20 ﻪﺘﯾراو زا مﺮﮔ
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ،ﻢﯾﻻ ﯽﮐ ي
ﻞﻣﺎﮐ ﯽﮔﺪﯿﺳر )
ﮓﻧر درز ( ترﻮﺻ ﻪﺑ
لﺎﺳ هﺎﻣ دادﺮﻣ ﻞﯾاوا رد ،ناﺮﻬﺗ هﻮﯿﻣ رازﺎﺑ زا ﯽﻓدﺎﺼﺗ 99
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﯾﺮﺧ .
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ رد و ﺪﻧﺪﯾدﺮﮔ يراﺬﮔ هرﺎﻤﺷ
يﺎﻣد ﺎﺑ ﯽﻟﺎﭽﺨﯾ 3
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد .
ﻒﯿﻃ
ﯽﻃ ﯽﺠﻨﺳ 4
،ﻒﻠﺘﺨﻣ زور ، ﺮﻔﺻ
10 ، 20 و 30 ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ مﺎﺠﻧا .
داﺪﻌﺗ 30 و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ زور ﺮﻫ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ زا ﻞﺒﻗ 4
راﺮﻗ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻂﯿﺤﻣ رد ﺖﻋﺎﺳ
فﻼﺘﺧا زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا و ﺪﻨﺳﺮﺑ ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ يور ﺮﺑ ﺎﻣد دﻮﺸﻧ ﺎﻄﺧ ﺐﺒﺳ و ددﺮﮔ ﯽﺜﻨﺧ ﻒﯿﻃ
. رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﺮﺑ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ ﻪﻧﻮﮔ ﭻﯿﻫ ﻪﺑ يزﺎﯿﻧ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا يﺮﯿﮔ ﻒﯿﻃ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ يﺎﯾاﺰﻣ زا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻤﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ يور
ﯽﺋﺮﻣ / ﺖﺳا ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ .
ﯽﺋﺮﻣ ﻒﯿﻃ /
ﺎﺑ ﮏﯾدﺰﻧ خﺮﺳوﺮﻓ
زا رﻮﻧ لﺎﻘﺘﻧا ياﺮﺑ يﺰﮐﺮﻣ ﺖﻤﺴﻗ ﻪﮐ هﺮﯿﺴﻣ ود ﺮﺒﯿﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا آ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺶﺑﺎﺗ ﻊﺒﻨﻣ زا رﻮﻧ لﺎﻘﺘﻧا ياﺮﺑ ﯽﻧوﺮﯿﺑ ﺮﺒﯿﻓ و زﺎﺳرﺎﮑﺷ
) ناﻮﺗ ﺎﺑ نژﻮﻟﺎﻫ ﭗﻣﻻ 50
تاو ( هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ
ﻪﯿﺣﺎﻧ رد و ﯽﺳﺎﮑﻌﻧا ﺖﯿﻌﺿو رد و ،ﺪﯾدﺮﮔ 350
ﺎﺗ 2500
لﺪﻣ ﺮﺘﻣوﺮﺘﮑﭙﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ )
StellarNet,
(USA EPP2000NIR يﺮﯾﺬﭘ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﺎﺑ و ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﺖﺧﺎﺳ
1 ﻮﻧﺎﻧ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣ View Spec Pro
ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ .
رد
دﻮﺑ ﮏﯾرﺎﺗ ﻼﻣﺎﮐ قﺎﺗا ﻂﯾاﺮﺷ ﺶﯾﺎﻣزآ لﻮﻃ مﺎﻤﺗ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ زا
زﺎﺳرﺎﮑﺷآ يور ﺮﺑ ﯽﺗراﺮﺣ ﺰﯾﻮﻧ ﺶﻫﺎﮐ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺖﻬﺟ ﻪﺳ رد داﺪﻌﺗ ،ﺖﻗد ﺶﯾاﺰﻓا و 3
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﻟاﻮﺘﻣ ﻦﮑﺳا 9
ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ ياﺮﺑ ،ﻪﻠﺻﺎﺣ ﻒﯿﻃ .
ﻃ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ﻒﯿ
ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﮏﯾرﺎﺗ و ﻊﺟﺮﻣ ﻒﯿﻃ ود اﺪﺘﺑا ﯽﺸﺑﺎﺗزﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ياﺮﺑ بﺎﺗزﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺮﯿﮔ ﻒﯿﻃ رد ﻂﯿﺤﻣ رﻮﻧ تاﺮﺛا فﺬﺣ .
رﺎﮐ ﻦﯾا ياﺮﺑ
ﺪﻫﺎﺷ ﻒﯿﻃ ﻦﺘﻓﺮﮔ ياﺮﺑ ﻪﻨﯿﺸﯿﺑ بﺎﺗزﺎﺑ ﺎﺑ ﺪﯿﻔﺳ ﺪﻫﺎﺷ ﮏﯾ زا ﺒﯿﻓ شﻮﭘرد يﻮﻠﺟ ﺰﯿﻧ ﮏﯾرﺎﺗ ﻒﯿﻃ ياﺮﺑ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يرﻮﻧ ﺮ
ﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ رﻮﻧ ي هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻓﺎﯾرد .
و زﺎﺳرﺎﮑﺷآ ﺮﯾز رد ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻊﺒﻨﻣ و زﺎﺳرﺎﮑﺷآ ﻦﯿﺑ ﻪﯾواز ﻪﮐ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ رﻮﻧ ﻊﺒﻨﻣ
رﻮﻧ 45 ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺟرد .
2 - 2 - ﺎﻫ ﻒﯿﻃ شزادﺮﭘ ﺶﯿﭘ و يزﺎﺳ هدﺎﻣآ
ﺮﺑ نوﺰﻓا ،ﺮﺘﻣوﺮﺘﮑﭙﺳا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﻔﯿﻃ يﺎﻫ هداد ﺧﺎﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﻫﺰﯾﻮﻧ و ﻪﻨﯿﻣز ﺲﭘ ﻪﺘﺳاﻮ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺰﯿﻧ .
ﯽﺠﻨﺳاو يﺎﻫ لﺪﻣ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ياﺮﺑ ،ور ﻦﯾا زا
يﺎﻫ هداد شزادﺮﭘ ﺶﯿﭘ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ،دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ و ﻖﯿﻗد ،راﺪﯾﺎﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هداد ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺳد لﺪﻣ ﻦﯾوﺪﺗ زا ﺶﯿﭘ ﯽﻔﯿﻃ .
يﺎﻫ هداد ﻦﯿﺑ ﻪﻄﺑار ﻒﯿﺻﻮﺗ ياﺮﺑ يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺳد لﺪﻣ ﺖﺧﺎﺳ ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ و ﯽﻔﯿﻃ ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﺖﺨﺳ و ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺒﻧﺎﻣز يﺪﻨﯾآﺮﻓ و دور
ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﺎﻄﺧ و نﻮﻣزآ ﺎﺑ دﺮﯿﮔ
. ﺶﯿﭘ ﻞﺣاﺮﻣ ياﺮﺟا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﯽﺑﺎﺗزﺎﺑ ﺪﻣ يﺎﻫ هداد ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﯽﻔﯿﻃ يﺎﻫ هداد شزادﺮﭘ ﻪﻄﺑار زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺑﺬﺟ ﺪﻣ 1
ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺎﻗ ﺮﯿﺑ نﻮﻧ ﺖﺳا رﻮﻬﺸﻣ تﺮﺒﻤﻟ_ ]
43 .[
A=log1/ Trλ (1) نآ رد ﻪﮐ : :A ،بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ Trλ
: جﻮﻣ لﻮﻃ رد رﻮﺒﻋ ﺎﯾ بﺎﺗزﺎﺑ
λ ﻦﯾا زا ﺲﭘ ﻒﯿﻃ ﻪﮐ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻤﻫ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﺑﺎﺗزﺎﺑ يﺎﻫ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ﮏﯾ دﺎﺠﯾا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ دﺎﻣآ ياﺮﺑ ،ﺪﻧﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﯽﺑﺬﺟ يﺎﻫ ﻒﯿﻃ ﺶﯿﭘ و يزﺎﺳ ه
شور ﯽﺧﺮﺑ زا ﺎﻫ ﻒﯿﻃ شزادﺮﭘ ﺶﻫﺎﮐ و يزﺎﺳراﻮﻤﻫ يﺎﻫ
ﯽﮐﺰﺘﯾوﺎﺳ ﺮﯿﻈﻧ ﺰﯾﻮﻧ -
يﻻﻮﮔ ) (SG ﺎﻨﺒﻣ ﻂﺧ ﺢﯿﺼﺗ و
) Baseline (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
2 - 3 - نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ لﺪﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ
ﻦﯾوﺪﺗ و ﺖﺧﺎﺳ ،ﯽﯾاﺬﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ ﺰﯿﻟﺎﻧآ رد ﺖﺳا يروﺮﺿ رﺎﯿﺴﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﯽﺠﻨﺳاو لﺪﻣ .
لﺪﻣ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ
ﻣ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﻮﻠﻌﻣﺎﻧ تﺎﺼﺨﺸﻣ ناﻮﺗ دﻮﻤﻧ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ و ﻦﯿﯿﻌﺗ ار ﺎﻫ
.
ﯽﺑﺎﯾزرا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد لﺪﻣ ﻦﯾوﺪﺗ زا فﺪﻫ ﻊﻗاو رد ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ و ﺎﻫ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ .
ﻦﯾا رد
ﯽﻄﺧ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗ شور زا ﺶﻫوﮋﭘ )1
(LDA ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ ،
ﯽﻠﺻا يﺎﻫ ) 2
(PCA نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ و ) 3
(SVM هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻊﻃﺎﻘﺘﻣ ﯽﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا شور ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ لﺪﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا
4ﻞﻣﺎﮐ ﻪﺘﺳﺪﯿﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﺑ ﯽﻟﺪﻣ بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ ﻦﯿﺑ رد ،يﺪﻨﺑ
1. Linear Discriminant Analysis 2. Principal Component Analysis 3. Support Vector Machine 4. Full Cross-Validation
لﺪﻣ دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يرﺎﻣآ يﺎﻫ .
ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ﯽﺠﻨﺳاو ﻪﻠﺣﺮﻣ رد لﺪﻣ ﺖﺧﺎﺳ زا ﺲﭘ ،لﺪﻣ دﺪﺠﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺎﺑ ،5
ﺰﯿﻧ لﺪﻣ يراﺪﯾﺎﭘ و رﺎﺒﺘﻋا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
.
3 - 2 - 1 - ﯽﻄﺧ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗ )
(LDA
ﯽﮔﮋﯾو مﺎﻤﺗ زا ﯽﻄﺧ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ شور ﻦﯾا دﺎﺠﯾا ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﺳ ﮏﯾ رد يﺪﻨﺑ ﻪﺳﻼﮐ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ،ددﺮﮔ
ﺪﻨﮐ . ﻦﯾا
ﯽﻫوﺮﮔ نورد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﺑ ار ﯽﻫوﺮﮔ ﻦﯿﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﺖﺒﺴﻧ ﻊﺑﺎﺗ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫد
. ﯽﺗرﻮﺻ ﻪﺑ ﻊﺑﺎﺗ ﻦﯾا رد تﻻﺎﻘﺘﻧا و تﻼﯾﺪﺒﺗ
ا ،ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ دراو يﺪﯾﺪﺟ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﺘﻗو ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ مﺎﺠﻧ دﻮﺧ راﺪﻘﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ ﺎﻫ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ تﺎﻓﻼﺘﺧا ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻬﺟ
ﺪﺳر ﯽﻣ ] 44 .[
3 - 2 - 2 - ﯽﻠﺻا يﺎﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ )
(PCA
زا يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ ياﺮﺑ ،ﺪﻣﺎﻌﺘﻣ لﺎﻘﺘﻧا زا ﻪﮐ يرﺎﻣآ ﯽﺷور زا يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ياراد هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻠﺻا ياﺰﺟا ﻪﮐ ﯽﻄﺧ ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﯿﻏ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ﯽﻠﺻا ءﺰﺟ ﻦﯿﻟوا ﻪﮐ ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻦﯾﺪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻦﯾا ياراد ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد ياﺰﺟا ﺲﭙﺳ و ﺖﺳا ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ياراد ﺎﺑ ﺪﻣﺎﻌﺗ رد ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا و ﻻﺎﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﯽﻣ ﻦﯿﺸﯿﭘ ياﺰﺟا ﺪﻨﺷﺎﺑ
. شور ﺎﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ و سﺎﺴﺣ PCA
رد ﻻ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻠﺻا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﺘﻓﺎﯾ .
شور ﻪﻠﻤﺟ زا PCA يﺎﻫ
ﻢﺘﺴﯿﺳ رد دﺎﻌﺑا ﺶﻫﺎﮐ و ﺎﻫ هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ رد لواﺪﺘﻣ ﺖﺳا هﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ ]
44 .[
ﻮﮕﻟا ﺺﯿﺨﺸﺗ رد شور ﻦﯾا زا
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫزور ﯽﻃ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ ﺰﯾﺎﻤﺗ ﺖﻬﺟ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
3 - 3 - 2 - نﺎﺒﯿﺘﺸﭘ رادﺮﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ )
(SVM
فﺪﻫ ﻪﺤﻔﺻ ﻦﺘﻓﺎﯾ شور ﻦﯾا زا ﻦﯿﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﺑ ﻪﻨﯿﻬﺑ يا
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ طﺎﻘﻧ و ﺎﻫ هداد مﺎﻤﺗ .
ﯽﺷزﻮﻣآ ﻢﺘﯾرﻮﮕﻟا ﯽﻟﺪﻣ ،SVM
ﯽﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ هداد ﻪﺘﺳد ﻪﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﻪﻘﺒﻃ ﮏﯾ ﻪﺑ ار ﺎﻫ هداد ﺎﯾ ﺪﻫد
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﺮﯿﻏ يزﺮﻣ ﯽﻄﺧ يﺪﻨﺑ .
،لﺪﻣ ﻦﯾا ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﺳا يﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ يﺎﻀﻓ رد ﺎﻫ هداد زا ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ رد ﺎﻫ هداد ﻪﮐ ﺖ
هﺪﺷ يﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻘﺒﻃ هدوﺪﺤﻣ ﻪﺤﻔﺻ ﮏﯾ ﻂﺳﻮﺗ و ﺪﻧا
ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻫ هداد ﻦﯿﺑ يﺎﻫ ددﺮﮔ
. رد ﺰﯿﻧ ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ هداد
ﯽﻣ راﺮﻗ ﺎﻀﻓ نﺎﻤﻫ يور ﻪﮐ يا هدوﺪﺤﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﺪﻧﺮﯿﮔ
ﯽﻣ راﺮﻗ ﻪﺤﻔﺻ دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺎﻬﻧآ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ،ﺪﻧﺮﯿﮔ
] 44 .[
5. Calibration
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
3 - 1 - يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ شور ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
PCA
ﻞﮑﺷ 1 ﻒﯿﻃ ، ﯽﺑﺬﺟ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ NIR
لﻮﻃ هدوﺪﺤﻣ رد ار ﺎﻫ
جﻮﻣ 350 ﺎﺗ 2500 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﺪﻫد
. ،ﻞﮑﺷ ﻦﯾا ﻖﺑﺎﻄﻣ
ﻒﯿﻃ رد ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺑﺬﺟ ﮏﯿﭘ ﻪﺳ و ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺪﻧور ﮏﯾ ﺎﻫ
يﺎﻫ جﻮﻣ لﻮﻃ فاﺮﻃا 1214
، 1462 و 1966 ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
نﻮﺗروا ﻊﯾزﻮﺗ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺎﻫ
،ﯽﻠﺻا يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ
ﯽﻣ نﻮﺗروا زا ﯽﺷﺎﻧ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ناﻮﺗ مود يﺎﻫ
ﺎﯾ و O-H
NH2
مود يﺎﻫ نﻮﺗروا ، ،C-H
ﺎﯾ و CH2 CH3
نﻮﺗروا و ،
لوا يﺎﻫ ﺎﯾ وO-H
NH2
ﺖﺴﻧاد ] 46،45 .[
نﺎﻤﻫ رد ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ
ﻞﮑﺷ 1 ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،دﻮﺷ
6 شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ ﯽﺑﺬﺟ ﻒﯿﻃ رد ﻢﻬﻣ ﮏﯿﭘ
دراد دﻮﺟو .
لﻮﻃ هدوﺪﺤﻣ رد ﮏﯿﭘ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ جﻮﻣ
510 - 490
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ .
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ﻪﻧاﺪﮕﻧر ﺎﯾ ﺎﻫ ﺰﺒﺳ يﺎﻫ
) ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ و a
(b هﻮﯿﻣ رد ﺞﯾرﺪﺗ ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺘﺸﯿﺑ سرﺎﻧ يﺎﻫ
ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ﺶﻫﺎﮐ و هﻮﯿﻣ نﺪﯿﺳر ﺎﺑ و درز يﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﺗورﺎﮐ ،ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ هﻮﯿﻣ هﮋﯾو ﮓﻧر زا يرﺎﯿﻌﻣ ﻪﮐ خﺮﺳ ﺪﻨﺑﺎﯾ
. زا
ﺣاﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ور ﻦﯾا ﻪﻧاﺪﮕﻧر ﻦﯾا بﺬﺟ ﯽ
ﮏﯿﭘ ود ﺎﻫ
جﻮﻣ لﻮﻃ فاﺮﻃا رد هﺪﺷ دﺎﺠﯾا ﯽﺑﺬﺟ يﺎﻫ
510 - 490 و ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
680 - 630 ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ و ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﺗورﺎﮐ بﺬﺟ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ a .
هدوﺪﺤﻣ 680 - 630 ﻪﯿﺣﺎﻧ رد ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﻞﯿﻟد ﻪﺑ هدوﺪﺤﻣ ﻦﯾا رد دﻮﺟﻮﻣ ﮏﯿﭘ و ﺖﺳا ﯽﺋﺮﻣ ﻒﯿﻃ ﺰﻣﺮﻗ ﺪﮕﻧر يﻻﺎﺑ بﺬﺟ ﻪﻧا
زا ﯽﻧﺎﺸﻧ و هدﻮﺑ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ﻂﺳﻮﺗ ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﻮﯿﻣ ﮓﻧر .
هدوﺪﺤﻣ رد ﮏﯿﭘ زا ﺪﻌﺑ 680
- 630 ،ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﯽﻣ خر بﺬﺟ تﺪﺷ رد ﯽﻌﯾﺮﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﯿﺣﺎﻧ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺪﻫد
هدوﺪﺤﻣ دراو ﻒﯿﻃ ﯽﻣ NIR
دﻮﺷ . جﻮﻣ لﻮﻃ رد يﺪﻌﺑ ﮏﯿﭘ
دوﺪﺣ 970 ﯽﻣ خر ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ و بآ بﺬﺟ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد
تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ﺖﺳا طﻮﺑﺮﻣ ﺎﻫ
. ﻦﯾا رد ﮏﯿﭘ عﻮﻗو ﻊﻗاو رد
ﯽﻣ ار هدوﺪﺤﻣ يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ مﻮﺳ نﻮﺗروا ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺎﯾ و ،O-H
مود نﻮﺗروا داد ﺖﺒﺴﻧ N-H
. هﻮﯿﻣ ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ زا ﺶﯿﺑ ﺎﻫ
80 %
رﺎﻈﺘﻧا ﻞﺑﺎﻗ هدوﺪﺤﻣ ﻦﯾا رد ﯽﮑﯿﭘ ﻦﯿﻨﭼ دﻮﺟو ،ﺪﻧراد ﺖﺑﻮﻃر ﺖﺳا . جﻮﻣ لﻮﻃ هدوﺪﺤﻣ رد مرﺎﻬﭼ ﮏﯿﭘ 1190
- 1150 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد خر نﻮﺗروا
يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ مود يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ C-H
ﯽﻣ دﻮﺷ . يدوﺪﺣ جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﻢﺠﻨﭘ ﮏﯿﭘ 1450
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﻮﺗروا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﮏﯿﭘ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ
مود يﺎﻫ ،C-H
H2O ﮏﯿﻧﺎﮔرا يﺎﻫﺪﯿﺳا و ﮏﯿﺗﺎﻣورآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ، هداد ﺖﺒﺴﻧ
ﯽﻣ دﻮﺷ . فاﺮﻃا رد ﻢﺸﺷ ﮏﯿﭘ عﻮﻗو ﺖﯾﺎﻬﻧ رد 1950
ار ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﯽﻣ ﻮﺗروا ﻪﺑ ناﻮﺗ لوا ن
داد ﺖﺒﺴﻧ ﮏﯿﻧﺎﮔرا يﺎﻫﺪﯿﺳا و O-H .
ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 2
ﯽﺑﺬﺟ يﺎﻫ ﻒﯿﻃ ، يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ NIR
ﯽﻃ رد شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ 4
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ زور .
رد
اﺮﯾز دﻮﺷ ﯽﻤﻧ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﺻﺎﺧ تﺎﻋﻼﻃا ،فاﺮﮔ لوا ﺶﺨﺑ هﺪﺷ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻢﻫ ﺮﺑ و هدﻮﺑ ﻢﻫ ﻪﯿﺒﺷ رﺎﯿﺴﺑ ﺎﻫ ﻒﯿﻃ ﺪﻧا
. لﻮﻃ رد
يﺎﻫ جﻮﻣ 350
- 690 ﻮﻧﺎﻧ هﺪﺷ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻢﻫ زا ﺎﻫ ﻒﯿﻃ ﺮﺘﻣ و ﺪﻧا
ﯽﺑﺬﺟ يﺎﻫ ﻒﯿﻃ ،ﺖﺳا نآ ﺖﻠﻋ ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ زا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﺣاﻮﻧ رد ﻻﻮﻤﻌﻣ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ يرﻮﺒﻋ ﺎﯾ 700
رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا نﻮﭼ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﮓﻧر زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ رد لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧر و ﺖﺳا هﺪﺷ ﺶﺠﻨﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ ﺲﭘ هدﺮﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ نﺎﻣز ﯽﻃ ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﻬﻧآ ﯽﻔﯿﻃ ﺦﺳﺎﭘ
. رد
يﺎﻫ جﻮﻣ لﻮﻃ 2500
- 1370 ترﻮﺼﺑ ﺎﻫ ﻒﯿﻃ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ دﻮﻬﺸﻣ ﻼﻣﺎﮐ ]
47 .[
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﺋﺎﺷ )
2006 ( ﯽﺸﺑﺎﺗزﺎﺑ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻔﯿﮐ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ﯽﺘﻔﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ )
ياﺮﺑ مزﻻ يوﺮﯿﻧ و يرﺎﺸﻓ يوﺮﯿﻧ ﻞﻣﺎﺷ خارﻮﺳ
ندﺮﮐ ( و لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و و ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ pH
ﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ ار تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯾا ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ )
89 /0 ( ﻪﺑ
ﺪﻨﻨﮐ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ بﺮﺨﻣ ﺮﯿﻏ ترﻮﺻ .
يﺎﻫ ﺮﮕﯾد ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد
نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻨﯿﮐ )
2007 ( رد لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻪﺑ
ﭘ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ شور ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ ﺪﻨﺘﺧادﺮ
.
لﺪﻣ ناﻮﺗ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ يﺎﻫ شور ﻪﺑ ﺎﻫ ﯽﺋﺰﺟ مود يﺎﻫ
ﻪﻔﻟﺆﻣ نﻮﯿﺳﺮﮔر و ﺐﯾﺮﺿ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ و ﺪﺷ ﻦﯾوﺪﺗ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ
لﺪﻣ ﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ لوا ﻖﺘﺸﻣ شزادﺮﭘ ﺶﯿﭘ و PLS
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻄﺧ و ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ناﺰﯿﻣ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾا رد 918 /0 و 48 /0 ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺲﮑﯾﺮﺑ ﻪﺟرد .
ﮔ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺰﻣﻮ
) 2005 ( ياﺮﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺰﻣﺮﻗ نودﺎﻣ و ﯽﺋﺮﻣ ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ زا و ﺪﻧدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮕﻧرﺎﻧ هﻮﯿﻣ ﯽﻔﯿﮐ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ هﻮﯿﻣ ﻢﻬﻣ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ،لﻮﻠﺤﻣ ﻒﯿﻃ زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ يﺎﻫ هداد ﺎﺑ ار ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﻔﺳ و pH
ﺪﻨﻨﮐ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ﯽﺠﻨﺳ .
ﺑ و ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫ رد شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎ
يﺎﻫ و PLS ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ ار لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ناﺰﯿﻣ PCR
ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ 94
/0 يﺎﻄﺧ ناﺰﯿﻣ و 325
/0 ﺲﮑﯾﺮﺑ ﻪﺟرد
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ .
نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﭘﺮﻗﺎﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد
) 2015 ( راﺪﻘﻣ و SSC
ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ يﺎﻫ ﻪﺸﯾر رد ار SC
هزاﺪﻧا ﺪﻧدﻮﻤﻧ يﺮﯿﮔ .
ﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪ
شور يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ جﻮﻣ لﻮﻃ ي هدوﺪﺤﻣ رد NIR
1600 - 900
راﺪﻘﻣ ﺺﯿﺨﺸﺗ رد ﯽﺑﻮﺧ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ دراد ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ SSC
ﻒﯿﻌﺿ يدوﺪﺣ ﺎﺗ زرﺎﮐﺎﺳ راﺪﻘﻣ ﺺﯿﺨﺸﺗ رد ﯽﻟو ﻞﻤﻋ ﺮﺗ
ﯽﻣ يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ ندﻮﺑ ﺐﻟﺎﻏ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﯽﺑﺬﺟ ﺪﺷﺎﺑ هدوﺪﺤﻣ ﻦﯾا رد بآ O-H
. و ﭻﺘﯾﻮﻠﯿﻤﭽﺳا
ارﺎﮑﻤﻫ ن ) 1999 ( يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ رﺎﮐدﻮﺧ ﻪﻤﯿﻧ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ زا
ﯽﺠﻨﺳ ﻒﯿﻃ ﻪﻨﻣاد رد NIR
1200 - 2400 ﯽﻣ رﺎﮐ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ،دﺮﮐ
ﻦﯿﻤﺨﺗ ياﺮﺑ ،ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻧﺎﯿﺣ يﺎﻣﺮﺧ ﺖﺑﻮﻃر و SSC
ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ ﮏﯾ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ )
(SEP 1 % و
ﻦﯿﯿﺒﺗ ﺐﯾﺮﺿ )
R2 ( 81 /0 ﻦﯿﻤﺨﺗ لﺪﻣ ود ﺮﻫ رد و SSC
ﻧ ار ﺖﺑﻮﻃر ﺪﻧداد نﺎﺸ
.
Fig 1 Absorption spectra of NIR samples of lemon
Wavelenght(nm)
Absorption rate Log (1/R)
Fig 2 Absorption spectra of NIR samples of lemon species in 4 different days
ﻞﮑﺷ 3 ﺮﯾدﺎﻘﻣ ، ﻒﯿﺻﻮﺗ هﺪﺷ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ ) ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﯽﺑﺬﺟ
رد ﻃ لﻮ جﻮﻣ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ( ار نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد . لﺪﻣ ﻪﺘﺧﺎﺳ هﺪﺷ
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺖﺳا 98 % يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ
ار رد 6 رﻮﺘﮐﺎﻓ دروآﺮﺑ ﺪﻨﮐ .
ﻪﭼﺮﻫ ناﺰﯿﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ رد ﮏﯾﺮﻫ زا ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺮﺘﺸﯿﺑ و داﺪﻌﺗ
يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﻤﮐ
،ﺪﺷﺎﺑ لﺪﻣ ياراد يراﺪﯾﺎﭘ
يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺑ . ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﯿﺷ ﻄﺧ طﻮ ﻦﯿﺑ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ نﺎﻬﻨﭘ
نﺎﺸﻧ زا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺘﺸﯿﺑ ﺮ نآ ﻪﻔﻟﺆﻣ رد ﻒﯿﺻﻮﺗ هداد ﺎﻫ ﺖﺳا .
رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ ﺺﺨﺸﻣ
،ﺖﺳا راﺪﻘﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ رﻮﺘﮐﺎﻓ ياﺮﺑ لﺪﻣ 6
ﺖﺳا و ﻪﻔﻟﺆﻣ يﺎﻫ
،لوا مود و مﻮﺳ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ يﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﻒﯿﺻﻮﺗ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻪﺘﺷاد ﺪﻧا ﻪﮐ د ر ﻦﯿﺑ نآ ﺎﻫ رﻮﺘﮐﺎﻓ لوا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﻬﺳ ﻢ ار رد ﻒﯿﺻﻮﺗ هداد ﺎﻫ ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا . ﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا داﺪﻌﺗ رﻮﺘﮐﺎﻓ
ﺖﻗد لﺪﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺘﻓﺎﯾ و زا رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻢﺸﺷ ﻪﺑ
،ﺪﻌﺑ ﺶﯾاﺰﻓا اﺪﻌﺗ د
ﻪﻔﻟﺆﻣ يﺎﻫ ﯽﻠﺻا ﯽﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ هدﻮﺑ و ﻦﮑﻤﻣ ﺖﺳا ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ
رﺎﺒﺘﻋا لﺪﻣ دﻮﺷ . شور دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺘﺳد رد PCA
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺪﻨﺑ يﺎﻫ
ﻞﮑﺷ رد شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ 4
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ
،دﻮﺷ ﻪﻔﻟﺆﻣ ود و PC1
ﻪﺑ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ PC2
ﺐﯿﺗﺮﺗ 50 و 42 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﺪﺻرد عﻮﻤﺠﻣ رد و ﺎﻫ
92 % ﺎﯾراو ﺪﻨﺘﺷاد ار ﺎﻫ هداد ﻞﮐ ﺲﻧ .
Fig 3 Described variances and factors used in PCA method in the classification of research treatments
Fig 4 Performance of PCA method in classifying lemong species during 4 different days
PC-2 (42%)
PC-1 (50%)
main component(PCA)
X-Variance
Wavelenght(nm)
Absorption rate Log (1/R)
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ زا شور ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻪﺘﺳد رد ﯽﺑﻮﺧ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺪﻨﺑ
و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ شﺮﺗﻮﻤﯿﻟ يﺎﻫ
هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا ار ﯽﺤﺿاو ﺰﯾﺎﻤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
. رد
و نژورﺪﯿﻫ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ،ﻦﯿﻟﺎﻣﺮﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺻرد ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ ﺳا ﺎﺑ مﺎﺧﺮﯿﺷ رد ﻢﯾﺪﺳ ﺖﯾﺮﻠﮐﻮﭙﯿﻫ زا هدﺎﻔﺘ
و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ PCA
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ درﻮﻣ .
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺎﺘﺳار ﻦﯿﻤﻫ رد
شور ﻦﯿﻤﻫ 83
% ﺪﻧﺪﺷ هداد ﺶﺷﻮﭘ ﺎﻫ هداد ﻞﮐ ﺲﻧﺎﯾراو ]
52 .[
2 - 3 - شور ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ LDA
شور زا ﯽﮑﯾ ﯽﻄﺧ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺶﻫﺎﮐ رد ﻖﻓﻮﻣ و ﺞﯾار يﺎﻫ
ﻌﺑ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻀﻓ زا هداد يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ و ﺪﻌﺑ ﺪﻌﺑ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻀﻓ ﮏﯾ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ ﺪ
ﺖﺳا ﻢﮐ . رد ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد رد بﻮﻠﻄﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﮏﯿﺳﻼﮐ LDA
نﺪﻧﺎﺳر ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﻘﺒﻃ ﻦﯿﺑ ﺲﻧﺎﯾراو نﺪﻧﺎﺳر ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ و سﻼﮐ نورد ﺲﻧﺎﯾراو ﺪﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳﺪﺑ ،نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻄﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
تﺎﻋﻼﻃا LDA
سﻼﮐ رﺪﻌﯾزﻮﺗ ود ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ار ﺎﻫ سﻼﮐ ﻦﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
ﯽﻣ ﺮﻈﻧ رد دﺮﯿﮔ
. شور رد ﯽﻟﺪﻣ ﻪﮐ ﺖﺴﻧآ بﻮﻠﻄﻣ LDA
هداد ﺲﻧﺎﯾراو ﺎﺗ دﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ هوﺮﮔ ﺮﻫ ﻞﺧاد رد ﺎﻫ
هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﺮﮕﯾد ﯽﯾﻮﺳ زا و ﺪﺳﺮﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﺑﺎﯾ . شور رد ،ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺴﻧآ ﺮﺑ ﯽﻌﺳ ،LDA
هداد ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺒﺴﻧ ار هوﺮﮔ ﮏﯾ يﺎﻫ
و ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻪﺑ ﺖ
ﺪﻨﮐ ﺮﺗ ﮏﯾدﺰﻧ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ .
هداد ،ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا يﺎﻫ
هوﺮﮔ ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ يﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ،ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ] . 53 .[
ﻪﺤﻔﺻ ﺖﺧﺎﺳ فﺪﻫ شور ﻦﯾا رد ﯽﻬﺟو ﺪﻨﭼ يا
هداد يﺎﻀﻓ رد ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺎﻫ
ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻪﺤﻔﺻ ﻦﯾا ﻪﮐ يا
هوﺮﮔ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
. ﻪﺤﻔﺻ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﯽﻧﺎﻣز ﯽﻬﺟو ﺪﻨﭼ
ﯽﻣ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ ﺲﻧﺎﯾراوﻮﮐ ﻪﮐ دﻮﺷ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺴﮑﯾ ﺎﻫ
. ﯽﻓﺮﻃ زا
شور ،ﺮﮕﯾد هداد داﺪﻌﺗ ﻪﮑﯿﻧﺎﻣز LDA
دﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﺪﺷﺎﺑ دﺎﯾز ﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا يﺮﺘﻔﯿﻌﺿ ﺪﻫد
. شور رد هداد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ LDA
رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﻮﻣزآ يﺎﻫرادﺮﺑ و هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻫ ﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ يﺎﻀﻓ ﺪﻧﻮﺷ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﻒﻠﺘﺨﻣ شور ود ﺎﺑ هﺪ
.
ﻒﻟا ( سﻼﮐ لﺎﻘﺘﻧا -
ﻪﺘﺴﺑاو 6
6. Class-dependent transformation
ﻦﯿﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﺖﺒﺴﻧ نﺪﻧﺎﺳر ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﺷ دﺮﮑﯾور عﻮﻧ ﻦﯾا ﺖﺳا ﺎﻫ سﻼﮐ نورد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﺑ ﺎﻫ سﻼﮐ .
ﻦﯾا ﯽﻠﺻا فﺪﻫ
ﯽﯾاﺪﺟ ﻪﮐ يرﻮﻄﺑ هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪﯾآ ﺖﺳد ﻪﺑ سﻼﮐ ﯽﻓﺎﮐ .
ﻼﮐ صﺎﺧ عﻮﻧ دﺮﮑﯾور ﻞﻣﺎﺷ س
رﻮﻄﺑ ﺎﻫ هداد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ ياﺮﺑ ﻪﻨﯿﻬﺑ رﺎﯿﻌﻣ ود زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ .
ب ( سﻼﮐ لﺎﻘﺘﻧا -
ﻞﻘﺘﺴﻣ 7
ﻪﺑ ﯽﻠﮐ ﺲﻧﺎﯾراو ﺖﺒﺴﻧ نﺪﻧﺎﺳر ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﺷ دﺮﮑﯾور ﻦﯾا ﺖﺳا سﻼﮐ نورد ﺲﻧﺎﯾراو .
ﻪﻨﯿﻬﺑ رﺎﯿﻌﻣ ﮏﯾ زا ﺎﻬﻨﺗ شور ﻦﯾا
ﻦﯾا زا و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ هداد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ ياﺮﺑ مﺎﻤﺗ ور
ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ سﻼﮐ ﺖﯾﻮﻫ زا ﺮﻈﻧ فﺮﺻ ﺎﻫ هداد ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ .
عﻮﻧ ﻦﯾا رد سﻼﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ سﻼﮐ ﺮﻫ ،LDA
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﮕﯾد يﺎﻫ سﻼﮐ مﺎﻤﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ دﻮﺷ ] 54 .[
شور زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﮏﯿﮑﻔﺗ رد LDA
رد ماﺪﮐ ﺮﻫ ﺖﻗد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ لوﺪﺟ
1 هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا . ﻪﺘﺳد لﺪﻣ دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ شور ﻪﺑ يﺪﻨﺑ
عﻮﻧ ﻪﺳ زا LDA
و مود ﻪﺟرد ،ﯽﻄﺧ ﻊﺑﺎﺗ Mahalanobis
ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ 4
عﻮﻧ
ﯽﻧزو ﺐﯾاﺮﺿ )
1/SDev ، Constant ،
Block weighting
و Block weighting + SDev (
ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ .
لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 1
ﺎﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يزﺎﺴﻟﺪﻣ رد مود ﻪﺟرد ﻊﺑ
ﯽﻧﺎﻣز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻬﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ ﯽﻟﺪﻣ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دراﻮﻣ ﺮﺜﮐا و ﯽﻄﺧ ﻊﺑاﻮﺗ زا ﻪﮐ دﻮﺑ Mahalanobis
ﻪﺑ لﺪﻣ ﺖﺧﺎﺳ ياﺮﺑ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ .
ﻊﺑﺎﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
شور ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﯽﻧزو ﺐﯾاﺮﺿ ﻪﮐ ﯽﻄﯾاﺮﺷ رد ،مود ﻪﺟرد ﺒﺴﻧ ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ ﯽﻟﺪﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺴﮑﯾ دﺎﺠﯾا ﻊﺑاﻮﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖ
ﺪﻨﮑﯿﻣ . هوﺮﮔ ﻪﮐ دﻮﺑ ردﺎﻗ شور ﻦﯾا ﻞﮐ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺖﻗد ﺎﺑ و ﺎﻄﺧ نوﺪﺑ ار 100
% ﻪﺘﺳد ﺪﻨﮐ يﺪﻨﺑ . ﯽﺠﯾﺎﺘﻧ ﺮﮕﯾد زا
لوﺪﺟ رد ﻪﮐ 1
ﯽﻣ ،دﺮﮐ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺐﯾاﺮﺿ ﺮﯿﺛﺎﺗ شور ﺖﻗد ﺮﺑ ﯽﻧزو
ﺖﺳا LDA .
7. Class-independent transformation
