ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ
ﯽﺸ
نﺎﮕﯾﺎﺑ سﺎﺒﻋ نﺎﯿﯾﺎﻔﺻ ﻼﯿﺷ ،1
2
ﺮﻓ ﻦﯿﻫﺎﺷ ﺎﺿر ،*
ﻮﺨﺷﻮﺧ ﻪﻟاژ ،3 2
1 - ،ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ
،لﺎﻤﺷ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
، ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ .
2 - ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،لﺎﻤﺷ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد .
3 - رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﺪﺷر ﺰﮐﺮﻣ يروﺎﻨﻓ
ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ ،ﺎﻨﯿﺳ ﻦﺑا هﺎﮕﺸﻫوﮋﭘ ،ﺎﻨﯿﺳ ﻦﺑا ﺖﻣﻼﺳ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺎﻫ ﺦ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ رد ﺦ ﯾ ﺖﻓﺎ : 28 / 05 / 1400
رﺎﺗ ﯾ ﺬﭘ ﺦ ﯾ شﺮ : 18 / 07 / 1400
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ
ﺪ ي :
،ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر
،ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا
،ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ
،ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ
،ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ
ﮕﻧ ﯽﻌﯿﺒﻃ هﺪﻧراد ﻪ .
DOI: 10.52547/fsct.18.120.21
DOR: 20.1001.1.20088787.1400.18.120.30.2
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ شور زا ﯽﮑﯾ ،ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺎﯾ نﻮﯿﺳﻻﻮﺴﭙﮑﻧا و ﺐﯾﺮﺨﺗ ،ﺮﯿﺨﺒﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ
ﺖﺳا ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ رد ﺎﻫ ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﻫﺎﮐ رد ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﻆﻔﺣ .
ﺰﯿﻟﺎﻧآ
GC/MS نﻮﮕﻟﻮﭘ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا
) 10 / 33 (%
لوﺮﮐاورﺎﮐ ،
) 60 / 10 (%
نﻮﻨﺘﯾﺮﭙﯿﭘ ، )
33 /9 (%
لﻮﺘﭙﯿﻟﺎﮐا ، )
01 / 8 (%
، -γ لﻮﺌﻨﯿﭘﺮﺗ ) 46 / 5 (%
لا ، - نﻮﺘﻨﻣ ) 79 / 4 (%
دﻮﺑ .
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر 1:1
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ
10 % ، 20 % و 30 ) % ﯽﻧزو / ﯽﻧزو ( ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ﺲﻧﺎﺳا و 5
/ 2 ﺪﺻرد ) ﯽﻧزو / ﯽﻧزو ( ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ .
ﯿﺴﻟﻮﻣا يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو نﻮ
8/
3
= تارذ هزاﺪﻧا ،pH 429
ﺲﺑ ﺺﺧﺎﺷ ،nm
ﯽﮔﺪﯿﺷﺎﭘ (PDI) 681 / 0 يﺎﺗز ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ و 8
/ 25 - دﻮﺑ (mV) . ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ياﺮﺑ ﯽﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ
ﺖﻈﻠﻏ بﺎﺨﺘﻧا ،ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا 30
) % ﯽﻧزو ﯽﻧزو / ( ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ هراﻮﯾد 1:1
ﺖﻈﻠﻏ و 5/
2 ) % ﯽﻧزو / ﯽﻧزو (
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺲﻧﺎﺳا .
هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ ﺎﺑ
7 / 4
= ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ، pH 9/
0
% زا ﺮﺗ ﻢﮐ تارذ هزاﺪﻧا ،
20 مﺎﺗ ﺲﻧﺎﺳا ﺪﺻرد ،µm 655
/ 4
% ﯽﺤﻄﺳ ﺲﻧﺎﺳا ﺪﺻرد ، )
ﺰﯿﭼﺎﻧ رﺎﯿﺴﺑ (
018 / 0
% ﺲﻧﺎﺳا ﺪﺻرد ،
هﺪﺷ لﻮﺴﭙﮐ 60
% ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار ، )
ﻻﺎﺑ ( 65 / 96
% يﺎﺗز ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ، 7
/ 22 - ) mV ﺲﺑ ﺺﺧﺎﺷ ،(
ﯽﮔﺪﯿﺷﺎﭘ 375 / 0 = رد ﺖﯿﻟﻼﺣ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺎﺑ ،PDI ﻪﺑ ﯽﺑﻮﺳر ﻪﻧﻮﮔ ﭻﯿﻫ نوﺪﺑ و ﮓﻧر ﻢﮐ درز ﮓﻧر و بآ
ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ شور ﮏﯾ ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺖﺳا ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ .
لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯾ ناﻮﺗ ﯽﻣ شور ﻦﯾا ﺎﺑ ﯽﻟو ﺖﺳا لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ بآ رد ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا
ﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ بآ رد لﻮﻠﺤﻣ ،ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻟﺎﯿﺑوﺮﮑﯿﻣ ﯽﺘﻧآ و ﯽﻧاﺪ
نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا و نژﻮﺗﺎﭘ يﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺶﻫﺎﮐ رد ﺮﺛﻮﻣ و ﯽﻌﯿﺒﻃ هﺪﻧراد ﻪﮕﻧ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ زا ناﻮﺗ ﯽﻣ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ .
ناﺮﯾا ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳ
ﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
يرﺎﻤﯿﺑ و ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﺖﯿﻣﻮﻤﺴﻣ هزوﺮﻣا ﮏﯾ اﺬﻏ زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫ
رد گرﺰﺑ ﻞﮑﺸﻣ هدﻮﺑ ﺎﯿﻧد
رد ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ دﻮﺟو ﺎﺑ و
ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﯽﻨﻤﯾا ،ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ يروﺎﻨﻓ عﻮﺿﻮﻣ ﯽﺳﺎﺳا ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﺷاﺪﻬﺑ و
ﺖﺳا نﺎﻬﺟ رد هدﺮﺘﺴﮔ ]
1[
.
ﯿﺧا يﺎﻫ لﺎﺳ رد ﺮ
ﻪﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ،
هﺪﻧراد ﻪﮕﻧ ناﻮﻨﻋ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ
، و لﺮﺘﻨﮐ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﮏﯿﺗﻮﯿﺑ ﯽﺘﻧآ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﯾاﺬﻏ ياز يرﺎﻤﯿﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ
. ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
ﯽﻧاﺮﮕﻧ يﺎﻫ ﯽﻧدوﺰﻓا يوﺎﺣ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﯽﻨﻤﯾا درﻮﻣ رد نوﺰﻓازور
ﻢﺸﭼ يﺎﻫ شﻼﺗ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫ ﺪﺿ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ يﺮﯿﮔ
ﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﯾﺎ ﯽﻌﯿﺒﻃ
، ﺲﻧﺎﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﻄﻌﻣ يﺎﻫ ﻦﻏور ﺎﯾ ﺎﻫ
مﺎﺠﻧا 1
ﺖﺳا هﺪﺷ ] 2 .[
ﺪﻬﺑ لﺮﺘﻨﮐ يﺎﻫ هار زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ داﻮﻣ ﺖﺷا
ﺲﻧﺎﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﯽﯾاﺬﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ ،ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ و ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﺎﻫ ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ داﺪﻌﺗ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ رد
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ]
3 .[
رد
ﺮﯿﺧا يﺎﻫ لﺎﺳ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا و ﺎﻫ هرﺎﺼﻋ
، ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﻪﮕﻧ هﺪﻧراد ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻣ رد ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﯾاﺬﻏ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻻﻮﺼﺤ
ﻪﮐ
،نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا
ﻦﺘﺷاد و ﯽﻌﯿﺒﻃ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
و ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ صاﻮﺧ هﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ ياﺮﺑ ،ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ
ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﺘﺸﯿﺑ ]
4 .[
ﯽـﻤﻠﻋ مﺎـﻧ ﺎﺑ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ هﺎﯿﮔ Ziziphoira clinopodioides
زا
هﺮﯿﺗ Ziziphoria و
وﺰﺟ هداﻮﻧﺎﺧ Lamiaceae ﻪـﮐ ﺖﺳا
رد
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺪﺷر ﻪﯿﮐﺮﺗ و ناﺮﯾا .
ﺲﻨﺟ Ziziphoria ﻞﻣﺎـﺷ
رﺎـﻬﭼ
ﻪـﻧﻮﮔ Z. persica ،
Z. tenuior L.
، Z. capitata L .
و Z. clinopodioides L.
ﺖﺳا .
Ziziphoria clinopodioides ﯽــﻠﺤﻣ مﺎــﻧ ﺎــﺑ ناﺮــﯾا رد
"
ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﯽﻫﻮﮐ
"
ﻪـﺗﻮﺑ ﺎﺑ ﻪﻟﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ و دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻫ ﻦﯿﺑ هﺎﺗﻮﮐ راد ﻪﻗﺎﺳ يﺎ 5
ﺎﺗ 16 گﺮـﺑ و ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ و كزﺎـﻧ يﺎـﻫ
ﺰﯿﺗ ﺪﯾور ﯽﻣ ناﺮﯾا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻪﮐ ]
5 .[
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يور ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
مﺎﺠﻧا ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا رد دﻮﺟﻮﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ و
ﯽﻠﺻا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و
،نﻮﮕﻟﻮﭘ ﺪﻨﻧﺎﻣ نآ ﯽﻠﻨﻓ
1،8 -
،لﻮﺌﻨﯿﺳ
،ﻦﻧﻮﻤﯿﻟ ،لوﺮﮐاورﺎﮐ ،لﻮﻤﯿﺗ ﻨﻣﻮﺌﻧ
،لﻮﺘ 4 - ،لﻮﺌﻨﯿﭘﺮﺗ
1
- ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ نﻮﻨﺘﯾﺮﭙﯿﭘ و تﺎﺘﺳا ﻞﯿﺘﻨﻣﻮﺌﻧ ،لﻮﺌﻨﯿﭘﺮﺗ هﺪﺷ
ﺖﺳا ] 6
و 7 .[
ﺐﻃ رد ﯽﺘﻨﺳ ﯽﻧﺎﻣرد صاﻮﺧ زا ،ﯽﻧاﺮﯾا ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ
ياﺮﺑ نﺎﻣرد
ﺪﻨﻧﺎﻣ يدﺎﯾز يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ﻢﺧز مﺎﯿﺘﻟا ،اﺰﻧﻻﻮﻔﻧآ
ﺎﻫ و ،ﯽﻤﯿﻣﺮﺗ تاﺮﺛا
نﺎﻣرد ﯽﺷراﻮﮔ يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ﺪﺿ صاﻮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ نآ تاﺮﺛا ﺮﯾﺎﺳ و
ﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺳوﺮﯾو ﺪﺿ و ﯽﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ،ﯽﯾﺎ ]
8 .[
فﺮﺼﻣ ﯽﺘﻨﺳ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ هﺎﯿﮔ ناﺮﯾا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد
ترﻮﺻ ﻪﺑ
ردﻮﭘ هدﻮﺑ ،ﺖﺷﻮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾاﺬﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد و
غود و ﺖﺳﺎﻣ هﮋﯾو ﻪﺑ ﯽﻨﺒﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻢﻌﻃ و ﺮﻄﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ
دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ]
9 .[
،ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا راﺮﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
، ﺖﺳود ﯽﺑﺮﭼ زا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻄﻌﻣ و
جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻫﺎﯿﮔ و هﺪﺷ
ﻻﻮﻤﻌﻣ يﺎﻫ هﺪﻨﻫد ﻢﻌﻃ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﯽﮐارﻮﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ .
،ﯽﻌﯿﺒﻃ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا رﺎﻨﮐ رد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
ﮏﯿﺗﺎﻣورآ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺰﺘﻨﺳ زا ﯽﻟو
ﺗ ﻪﺟﻮ
ﻪﺑ ﺎﻫ هﺪﻨﻨﮐ فﺮﺼﻣ و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا
ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻦﻏور
ﯽﻌﯿﺒﻃ و ﯿﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﺸ .
ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا ،رﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺗﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
،جاﺮﺨﺘﺳا اﺬﻟ و ﺪﻨﺘﺴﻫ سﺎﺴﺣ رﺎﯿﺴﺑ تراﺮﺣ و ﺖﺑﻮﻃر ،نﮋﯿﺴﮐا صﺎﺧ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﺎﻬﻧآ ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ ﺪﻨﯾاﺮﻓ مﺎﺠﻧا و يراد ﻪﮕﻧ دراد ] 10 .[
زا هدﺎﻔﺘﺳا رد ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا
ﺮﯿﺨﺒﺗ زا ﺎﻫ نآ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ،
ﻨﻣ نﺎﻣز رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ و ﺲﻧﺎﺳا ﺐﺳﺎ
ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﻫر و هﺪﺷ
ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ .
ﺖﻤﯿﻗ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا
ﻊﯾﺎﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ يراد ﻪﮕﻧ و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ و ﻪﺘﺷاد ﯽﯾﻻﺎﺑ يﺎﻫ شور زا اﺬﻟ و ﺖﺴﯿﻧ ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ نوﺮﻘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ
نﻮﯿﺳﻻﻮﺴﭙﮑﻧا ياﺮﺑ 2
و ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﻪﮕﻧ رد ﺖﻟﻮﻬﺳ ،يراﺪﯾﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا
دﺎﻔﺘﺳا ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ و يراد دﻮﺷ ﯽﻣ ه
] 11 .[
نﻮﯿﺳﻻﻮﺴﭙﮑﻧا )
ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ( ياﺮﺑ ﺪﯾﺪﺟ يروﺎﻨﻓ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐ ﺰﯾر رد زﺎﮔ و ﻊﯾﺎﻣ ،ﺪﻣﺎﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ داﻮﻣ نداد راﺮﻗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ .
هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻠﺻا فﺪﻫ زا
يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﻦﯾا
، ﻆﻔﺣ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾاﺮﻓ لﻮﻃ رد ﺐﯿﮐﺮﺗ ﮏﯾ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺑ ﯽﻣ نآ يراد ﻪﮕﻧ نﺎﻣز رد ﺪﺷﺎ
. رد داﻮﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺎﺑ ﺎﻫ شور ﻦﯾا
ﺪﯿﻟﻮﺗ تﺪﻣ لﻮﻃ رد نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﺮﺑاﺮﺑ و
يراد ﻪﮕﻧ و يرواﺮﻓ
ﻨﮐ ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻢﻌﻃ و ﺮﻄﻋ دﺎﺠﯾا زا ،تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻨ
و ﺪ
ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﺎﻫ نآ ﯽﮑﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ و يا ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا ﻊﻧﺎﻣ .
و لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز داﻮﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﻮﯿﺳﻻﻮﺴﭙﮑﻧا يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ دﻮﺳاﺮﻓ ﻂﯾاﺮﺷ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار ﺎﻫ نآ و ﻪﺘﺧﺎﺳ راﺪﯾﺎﭘ ار سﺎﺴﺣ ﺪﻨﻣ
ﺪﻨﻨﮐ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ .
ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯾا
ياﺰﺟا يزﺎﺳراﺪﯾﺎﭘ ،ﺪﺑ يﺎﻫﻮﺑ و ﺎﻫ ﻢﻌﻃ نﺪﻧﺎﺷﻮﭘ ،ﻢﻌﻃ و ﺎﻣورآ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻬﻧآ ﯽﺘﺴﯾز ﯽﺳﺮﺘﺳد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﯾ ﯽﯾاﺬﻏ .
ياﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺎﻫ هدرواﺮﻓ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو دﻮﺒﻬﺑ و حﻼﺻا ﮏﻤﮐ ،ﯽﯾاﺬﻏ ي
،ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺶﻨﮐاو زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ طﻮﻠﺨﻣ ءاﺰﺟا يزﺎﺳاﺪﺟ ﻪﺑ لﺎﻌﻓ هدﺎﻣ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻈﻠﻏ ندﺮﮐ ﻢﻫاﺮﻓ ﺰﯿﻧ
ﺪﻧور ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ .
ﺶﻫﺎﮐ
و لﺎﻘﺘﻧا ،سﺎﺴﺣ و شزرا ﺎﺑ داﻮﻣ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ رد ﻞﯿﻬﺴﺗ ،ﺮﯿﺨﺒﺗ هﺮﯿﺧذ ﯽﻃ رد هﺪﺷ ﻪﻟﻮﺴﭙﮑﻧا داﻮﻣ و ﺎﻫوراد هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ ﺶﯾﺎﻫر يﺎﯾاﺰﻣ ﺮﮕﯾد زا يزﺎﺳ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يروﺎﻨﻓ ﻦﯾا
.
يﺰﮐﺮﻣ ﻪﺘﺴﻫ داﻮﻣ نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﻓ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ ﺰﯾر )
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
ﻢﯾﺰﻧآ ،ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺲﻧﺎﺳا ،ﯽﯾاﺬﻏ لﻮﻠﺳ ،ﺎﻫ
،ﺎﻫورادﻮﻧﺎﻧ ،ﺎﻫ
و ﺎﻣد ﻪﺑ سﺎﺴﺣ داﻮﻣ ،ﺎﻫ ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ (...
ءﺎﺸﻏ ﮏﯾ ﻞﺧاد رد
ﺎﯾ و ﺐﯾﺮﺨﺗ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﮐزﺎﻧ هدﺎﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ يﺰﮐﺮﻣ ﻪﺘﺴﻫ
دﻮﺷ . ،ﺎﻫ ﯽﺑﺮﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺘﺴﻫ داﻮﻣ
ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ،ﺮﻄﻌﻣ داﻮﻣ ،راﺮﻓ يﺎﻫ لﻮﮑﻟﻮﻣ ،ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا ،ﺎﻫ ﻦﻏور يﺮﺘﮐﺎﺑ ،ﺎﻫ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ،ﺎﻫﺪﯿﺳا ،ﺎﻫﺮﻓﺎﺑ ،ﺎﻫ هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯾﺮﯿﺷ ،ﺎﻫ ﮓﻧر ،ﺎﻫ و ﯽﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ و ﺎﻫوراد ﻮﻧﺎﻧ ،ﺎﻫ ﻢﯾﺰﻧآ ،ﺎﻫﺮﻤﺨﻣ ،ﺎﻫ ...
ﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻨ ﺪ .
ﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺲﻨﺟ زا هراﻮﯾد داﻮﻣ ﻔﻠ
ﯽ ورﺪﯿﻫ ،ﺎﻫ تراﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ
و ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ يﺎﻫﺮﻤﯿﻠﭘ ،ﺎﻫ ﯽﺑﺮﭼ ،ﺎﻫ ﺲﮐاو ،ﺎﻫ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻠﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ كﻻ .
رد ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ شور ﻪﺑ نﻮﯿﺳﻻﻮﺴﭙﮑﻧا
زا ﺪﻧا ترﺎﺒﻋ ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﻌﻨﺻ :
ﮏﺸﺧ
ندﺮﮐ دﺮﺳ و ندﺮﮐ ﮏﻨﺧ ،يدﺎﻤﺠﻧا ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ،ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ وﺮﺳاﻮﮐ ،ﯽﺸﺷﺎﭘ نﻮﯿﺳا
) يزﺎﺳ هدﻮﺗ (
ﻢﺘﺴﯿﺳ ،ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ شور ،
اﻮﻣا و لﺎﯿﺳ ﺮﺘﺴﺑ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ ،ﯽﻣوزﻮﭙﯿﻟ يﺎﻫ ج
ﮏﯿﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا
] 12 .[
ﻦﯿﺑ زا ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ رد ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ شور
ﻞﻤﻋ ﺖﻋﺮﺳ ،ندﻮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور داﻮﻣ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ياﺮﺑ دﺎﯾز يﺮﯾﺬﭘ فﺎﻄﻌﻧا و ﻻﺎﺑ نﺎﻨﯿﻤﻃا ،ﻻﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺢﯿﺟﺮﺗ ﺮﻄﻌﻣ ]
15 - 13 .[
ﺎﺑ ﯽﻠﻔﻠﻓ عﺎﻨﻌﻧ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ هراﻮﯾد ﺲﻨﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا 1:1
دوﺪﺣ يﺎﻣد رد و 200
ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﺎﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﯽﺸﺷﺎﭘ
، دوﺪﺣ و هﺪﺷ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻆﻔﺣ ﺚﻋﺎﺑ 81
%
ﻮﻣ زا ﺪﻧا هﺪﺷ ﻆﻔﺣ دﻮﺧ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﺮﻄﻌﻣ دا .
ﻦﯾا نﺎﻣﺪﻧار ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﻨﯾاﺮﻓ
رد ﯽﻟو هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ
هﺪﺷ ﻆﻔﺣ ﯽﯾﻻﺎﺑ نﺎﻣﺪﻧار ﺎﺑ ﺲﻧﺎﺳا ،ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ يﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﯿﻠﮐ ﺖﺳا ] 16 .[
ﺎﺑ ﻞﯿﺒﺠﻧز ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ،ﺮﮕﯾد ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد ﻮﯾد ﺲﻨﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ هرا
(DE=18) بآ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ و
ﺮﯿﻨﭘ
، ﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ 1:1 ﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ]
17 .[
يﺮﮕﯾد ﻖﯿﻘﺤﺗ هﻮﻬﻗ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ياﺮﺑ
ﺎﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ هراﻮﯾد
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺻرد ﺎﺑ 10
% ، 20 % و 30
% ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﺸﺷﺎﭘ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ داد ﺘﻬﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺮ
هﻮﻬﻗ ﺲﻧﺎﺳا ،
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ هراﻮﯾد ﺲﻨﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ
30 %
ﺖﺳا هدﻮﺑ ]
18 .[
رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﮏﯾ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ عﺎﻨﻌﻧ ﻦﻏور ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر
5/
2 % و ﺲﻧﺎﺳا
يﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ 10
% ، 20 % و 30 % و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ هراﻮﯾد ﺲﻨﺟ زا
يوﺎﺴﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ 1:1
ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ
رﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ د .
ﺶﯾاﺰﻓا يراﺪﯾﺎﭘ ﺮﺑ هراﻮﯾد هدﺎﻣ ﺖﻈﻠﻏ
هﺮﺛﻮﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ نﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ و ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار ،نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﺲﻧﺎﺳا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ردﻮﭘ يراد ﻪﮕﻧ و ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾاﺮﻓ رد .
،ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ 5/
2 % و ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻈﻠﻏ 30 % هراﻮﯾد زا
ﺎﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺴﻣ ﺖﺒﺴﻧ
1:1 شراﺰﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ ]
10 .[
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ عﺎﻨﻌﻧ ﻦﻏور ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ياﺮﺑ يﺮﮕﯾد ﺖﻈﻠﻏ
5 /2 %
ﺎﺑ هﺪﺷ حﻼﺻا ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ هراﻮﯾد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ و ﺲﻧﺎﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺪﺻرد 10
% ، 20 % و 30 % ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﺸﺷﺎﭘ .
نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ داد
ﻪﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ هراﻮﯾد
ﺎﺗ
30
%
،ا ﺮﺗراﺪﯾﺎﭘ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣ و
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار ﺖﺳا هدﻮﺑ
.
يﺎﻣد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ يراد ﻪﮕﻧ
يﺎﻣد رد ﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐﺰﯾر و ﻪﺘﺷاد راﺮﻓ 4
تﺪﻣ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
يﺎﻣد رد هﺪﺷ يراد ﻪﮕﻧ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻣز 25
ﺪﻧﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ]
11 .[
رد ﮏﯾ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺮﮕﯾد
، ﺎﺑ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر يﺎﻫﺪﺻرد
ﺲﻧﺎﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ 5
/ 2
% ، 5 % و 10 % ﺖﺒﺴﻧ و ﺲﻧﺎﺳا 20
% زا
هﺪﺷ حﻼﺻا ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ هراﻮﯾد (HI CAP 100/E1450)
شور ﻪﺑ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ .
ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ
ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺖﻈﻠﻏ 5 / 2 % و ﺲﻧﺎﺳا 20 % هﺪﺷ حﻼﺻا ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ هراﻮﯾد
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ]
19 [ .
ﺮﺑ هراﻮﯾد هدﺎﻣ ﺖﻈﻠﻏ ناﺰﯿﻣ و عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ يور ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ و هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ
ﺪﻫد ﯽﻣ
ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر يﺎﻫردﻮﭘ ،هراﻮﯾد ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد ﺲﻧﺎﺳا ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ ]
20 .[
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
،
ﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺑ ،ﯽﺗﻮ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ هراﻮﯾد
ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ
10
% ، 20 % و
30 ) % ﯽﻧزو / ﯽﻧزو ( ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ 1:1 ﺲﻧﺎﺳا ﺖﻈﻠﻏ و 5/
2 ) % ﯽﻧزو /
ﯽﻧزو ( شور ﺎﺑ ، ﮐ ﮏﺸﺧ
دﺮ ﯽﺸﺷﺎﭘ ن و زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﯾارد يﺮﭙﺳا
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﺗ ياﺮﺑ ،ردﻮﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ ﮏﯾ
ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ لﺮﺘﻨﮐ نژﻮﺗﺎﭘ يﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ
نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا و
دﻮﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ .
2 - ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
2 - 1 - ﺪﯿﯾﺎﺗ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ هﺎﯿﮔ
هﺎﯿﮔ ﻞﻣﺎﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ
ﺖﻤﺴﻗ ﻞﻣﺎﺷ و ﻪﻗﺎﺳ ،هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ
هﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر ﻞﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
هﻮﮐ زا نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ ﻞﯾاوا رد ﯽﻫد يﺎﻫ
ﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ياﺮﺑ و ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻟﺎﻤﺷ نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا رد ﻊﻗاو درﻮﻨﺠﺑ ن
ﻪﺑ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ
"
ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ
"
ﺪﺷ لﺎﺳرا )
ﻞﮑﺷ 1 ( .
ﯽﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ هﺪﺷ يروآ ﻊﻤﺟ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،هﺎﯿﮔ ﺪﯿﯾﺎﺗ زا ﺲﭘ هﺎﯿﮔ يﺮﻫﺎﻇ و ﯽﻔﯿﮐ
، گﺮﺑ ﮓﻧر دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻆﻔﺣ و ﺎﻫ
ﻪﯾﺎﺳ رد راﺮﻓ ﺪﺷ ﮏﺸﺧ
ه ﻪﻗﺎﺳ زا ﺎﻫ گﺮﺑ و ﺎﻫ
اﺪﺟ ﺷ ﺪ ] 19 .[
2 - 2 - جاﺮﺨﺘﺳا ﺲﻧﺎﺳا
ﻪﺑ يﺮﯿﮔ ﺲﻧﺎﺳا ياﺮﺑ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ هﺎﯿﮔ ﮏﺸﺧ يﺎﻫ گﺮﺑ
"
هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ
ناﺮﯾا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻊﯾﺎﻨﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ
"
ﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
دوﺪﺣ 20 ﻮﻠﯿﮐ مﺮﮔ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ
ﺲﻧﺎﺳا جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ﺎﺑ
ﺮﯿﻄﻘﺗ شور ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
] 21 و 22 .[
ﺲﻧﺎﺳا جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺑ
ﺎﻔﺘﺳا زا هد هﺎﮕﺘﺳد ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ تﺪﻣ ياﺮﺑ 3
ﺎﺗ 4 ﺖﻋﺎﺳ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ .
ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ هﺎﮕﺘﺳد ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺎﺑ ﻞﯿﺘﺳا ﺲﻨﺟ زا ﯽﺘﻌﻨﺻ ﻪﻤﯿﻧ
50 ﺮﺘﯿﻟ
،
ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ يا ﻪﺸﯿﺷ رﻮﺴﻧاﺪﻨﮐ و ﯽﻗﺮﺑ ﺖﻨﻤﻟا ﯽﺸﯾﺎﻣﺮﮔ ﻢﺘﺴﯿﺳ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ]
23 .[
بآ بﺬﺟ ياﺮﺑ هﺪﻨﻨﮐاﺪﺟ ﻒﯿﻗ ﻂﺳﻮﺗ ﺲﻧﺎﺳا يزﺎﺳ اﺪﺟ زا ﺲﭘ ﻗﺎﺑ ﺖﺑﻮﻃر و ﯽ
هﺪﻧﺎﻣ
، يور ﺮﺑ ﺲﻧﺎﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ مﺮﮔ ﺪﻨﭼ
بآ نوﺪﺑ ﻢﯾﺪﺳ تﺎﻔﻟﻮﺳ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا
ﺲﻧﺎﺳا ﺲﭙﺳ فﺮﻇ رد
هﺮﯿﺗ يا ﻪﺸﯿﺷ هﺪﺷ ﻞﯾﺮﺘﺳا و
ﻪﺘﺴﺑ ﻢﮑﺤﻣ نآ برد و ﻪﺘﺨﯾر ﺪﺷ
و
يﺎﻣد رد 4 ﺪﺷ يراد ﻪﮕﻧ لﺎﭽﺨﯾ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ]
24 .[
گﺮﺑ ﻖﯿﻗد ﻦﯾزﻮﺗ ﺎﺑ اﺪﺘﺑا ،ﺲﻧﺎﺳا جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﺻرد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﮏﺸﺧ ﯽﺠﻨﺳ نزو شور ﻪﺑ هﺎﯿﮔ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ،هﺎﯿﮔ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ و ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺲﻧﺎﺳا ناﺰﯿﻣ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﻦﯿﯿﻌﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﺻرد ،ﺖﺑﻮﻃر نوﺪﺑ ﮏﺸﺧ هﺎﯿﮔ ﺺﻟﺎﺧ نزو
ﺪﺷ ] 19 .[
Fig 1 Ziziphoria clinopodioides.
2 - 3 - ﺲﻧﺎﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
ﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و ﺰﯿﻟﺎﻧآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﺲﻧﺎﺳا تﺎ
ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ، زا يا
نآ ﻪﺑ
"
ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ
"
ﺪﺷ لﺎﺳرا .
ﻦﯾا رد هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ
ﯽﻓاﺮﮔﻮﺗﺎﻣوﺮﮐ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يزﺎﮔ
رﺎﮕﻧ ﻒﯿﻃ ﻪﺑ ﻞﺼﺘﻣ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺲﻧﺎﺳا ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﯽﻣﺮﺟ ]
25 .[
2 - 4 - ﺲﻧﺎﺳا ﻪﺘﯿﺴﻧاد
ﺲﻧﺎﺳا ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﮏﯾ
هﺎﮕﺘﺳد ﺮﺘﻣﻮﻨﮑﯿﭘ ﻪﺸﯿﺷ
يا تﺎﻌﯾﺎﻣ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ شور ﺎﺑ و ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
] 42 .[
2 - 5 - ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ
هراﻮﯾد داﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ
ﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ DE=18-20
ﺖﮐﺮﺷ زا
ROQUETTE ﯽﻤﯿﺷ نﺎﯿﮐ ﺖﮐﺮﺷ زا ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ و ﻪﺴﻧاﺮﻓ
ناﺮﯾا ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ﺎﻫ
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا و ﺎﻫ
بآ زا
نﻮﯾ ﯽﯾادز ﻔﺘﺳا ﺮﯿﻄﻘﺗ رﺎﺑود هﺪﺷ ﺪﺷ هدﺎ
.
2 - 6 - نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻪﯿﻬﺗ ﻪﯿﻟوا
هراﻮﯾد داﻮﻣ )
ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ (
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ 1:1 ﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ
ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ 10
% ، 20
% و 30 % ﯽﻧزو / بآ ﻪﺑ ﯽﻧزو
نﻮﯾ ﯽﯾادز ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا هﺪﺷ .
بآ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﺑآ زﺎﻓ ﻪﺑ ،ﻞﻣﺎﮐ يﺮﯿﮔ
تﺪﻣ 24 يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ 4
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ داﺮﮔ
. ياﺮﺑ
ﻣ ﻦﯾا رﻮﻈﻨ ﺑ و ﺪﺷ ﻦﯾزﻮﺗ ﺖﻗد ﻪﺑ هراﻮﯾد داﻮﻣ اﺪﺘﺑا ياﺮ
زا نﺎﻨﯿﻤﻃا
ﻞﻣﺎﮐ نﺪﺷ ﻞﺣ داﻮﻣ
بآ ﻪﺑ هراﻮﯾد داﻮﻣ ﻢﯾﻼﻣ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ،
نﻮﯾ لﺪﻣ ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ نﺰﻤﻫ ﺎﺑ هﺪﺷ ﯽﯾادز Big Squid
ﺖﮐﺮﺷ
دوﺪﺣ نﺎﻣز رد نﺎﻤﻟآIKA 20
ﻪﻘﯿﻗد نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻪﯿﻬﺗ ﺪﺷ زا ﺲﭘ و
تﺪﻣ ﻪﺑ قﺎﺗا يﺎﻣد رد نﺪﺷ دﺮﺳ 24
رد ﺖﻋﺎﺳ يراد ﻪﮕﻧ لﺎﭽﺨﯾ
ﺪﺷ . ﻢﻫ زا ﺲﭘ ،ﺪﻌﺑ زور رد ﺎﻣد
نﺪﺷ ﯽﺑآ زﺎﻓ يﺎﻣد ﺎﺑ 25 ﻪﺟرد
،ﻂﯿﺤﻣ ﺑ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﺎ
ﺖﺒﺴﻧ 5/
2 ﺪﺻرد ) ﯽﻧزو / ﯽﻧزو ( زﺎﻓ ﻪﺑ
ﯽﺑآ هراﻮﯾد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ﺎﺑ و ﻪﻓﺎﺿا
ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ نز ﻢﻫ
) لﺪﻣ PZR2102 Control ﺖﮐﺮﺷ ،
Heidolph نﺎﻤﻟآ ،
( ﻪﺑ
تﺪﻣ 5 ﻪﺑ ﻪﻘﯿﻗد طﻮﻠﺨﻣ ﯽﺑﻮﺧ ﺪﺷ
. ﺖﯾراﺮﻓ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ
ﺲﻧﺎﺳا ، برد فوﺮﻇ ﯽﻣﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﻞﯾﻮﻓ ﺎﺑ ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ
. ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ
ﻦﮕﻤﻫ ﺎﺑ قﻮﻓ نﻮﯿﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ ،ﻦﮕﻤﻫ ﻼﻣﺎﮐ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا زﺎﺳ
او ﺲﮐارﻮﺗاﺮﺘﻟ )
لﺪﻣ ﺖﮐﺮﺷ ،T25
نﺎﻤﻟآ ،IKA ( ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ
18000 تﺪﻣ ﻪﺑ و ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ رود 10
ﺪﺷ ﻦﮕﻤﻫ ﻼﻣﺎﮐ ﻪﻘﯿﻗد ]
26 .[
2 - 7 - ﻧ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻪﯿﻬﺗ ﯽﯾﺎﻬ
تﻮﺻاﺮﻓ هﺎﮕﺘﺳد تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا زا ﯽﯾﺎﻬﻧ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ ) لﺪﻣ VCX750 ﺖﮐﺮﺷ ،
SONICS ﺎﮑﯾﺮﻣآ
( لﺮﺘﻨﮐ ﻪﻨﻣاد ﺎﺑ
100 % ﺲﻧﺎﮐﺮﻓ و 20
يﺎﻣد رد ﻪﻘﯿﻗد ﮏﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺰﺗﺮﻫﻮﻠﯿﮐ 45
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
ياﺮﺑ ﻦﮕﻤﻫ ﯽﯾﺎﻬﻧ يزﺎﺳ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
. لﺎﻘﺘﻧا
وﺮﺗﻮﻧﻮﺳ ﻂﺳﻮﺗ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﻪﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا لﺪﻣ د
630 - 0208 ﻪﺑ
ﺮﻄﻗ 19 ﯽﻠﯿﻣ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺮﺘﻣ ]
27 [.
2 - 8 - ﻪﯿﻬﺗ وﺮﮑﯿﻣ ﺲﻧﺎﺳا لﻮﺴﭙﮐ
ﯽﯾﺎﻬﻧ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ
دﺮ ﯽﺸﺷﺎﭘ ن و زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﮏﯾ
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا يدورو نﺎﯾﺮﺟ ﺎﺑ ﺮﯾارد يﺮﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد 15
ml/min
،
اﻮﻫ نﺎﯾﺮﺟ ﺖﻋﺮﺳ 70
km/h
، ياﻮﻫ يﺎﻣد يدورو
180 و ˚C
ﯽﺟوﺮﺧ ياﻮﻫ يﺎﻣد 90
˚C ردﻮﭘ ﻪﺑ لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ
.
ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ردﻮﭘ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ
ﺰﯾر رﺎﯿﺴﺑ ﺮﻄﻌﻣ و ﮓﻧر درز
، رد
و يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺴﺑ هﺮﯿﺗ ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ فوﺮﻇ راﺮﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ
،ﺲﻧﺎﺳا تدوﺮﺑ رد 18
- ﺪﺷ يراد ﻪﮕﻧ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ]
28 .[
2 - 9 - نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا يﺎﻫ نﻮﻣزآ
2 - 9 - 1 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا pH
ﺳا ﺎﺑ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا pH زا هدﺎﻔﺘ
هﺎﮕﺘﺳد ﮏﯾ لﺪﻣ ﺮﺘﻣ pH
780
ﺖﮐﺮﺷ Metrohm ﺪﺷ ﺖﺒﺛ و يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺲﯿﺋﻮﺳ
] 19 .[
2 - 9 - 2 - ﺲﮑﯾﺮﺑ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا ﺲﮑﯾﺮﺑ دﺪﻋ ﮏﯾ
لﺪﻣ ﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر هﺎﮕﺘﺳد
RX-5000α ﺖﮐﺮﺷ
ATAGO ﺪﺷ ﺖﺒﺛ و يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻦﭘاژ
] 10 .[
2 - 9 - 3 - رذ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا تا
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا
هزاﺪﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا تارذ ﮏﯾ
تارذ ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد
لﺪﻣ Zetasizer Nano ZS ﺖﮐﺮﺷ
Malvern نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا و
ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ] 19 .[
ﯽﮔﺪﯿﺷﺎﭘ ﺲﺑ ﺺﺧﺎﺷ
3 -4-9-2
ﯽﮔﺪﯿﺷﺎﭘ ﺲﺑ ﺺﺧﺎﺷ
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﮏﯾ
هزاﺪﻧا ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد
لﺪﻣ تارذ Zetasizer Nano ZS
ﺖﮐﺮﺷ Malvern
ﯿﮔ هزاﺪﻧا نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا يﺮ
ﺖﺒﺛ و ﺪﺷ . ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ زا يرﺎﯿﻌﻣ PDI
تارذ ﻞﺧاد رد نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا تارذ هزاﺪﻧا ﺶﻫﺎﮐ و هدﻮﺑ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا
ﺲﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﮐ و نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ دﻮﺷ ﯽﻣ تارذ ﯽﮔﺪﯿﺷﺎﭘ ]
11 .[
2 - 9 - 5 - ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ يرادﺮﺑﺮﯾﻮﺼﺗ
ﺮﯾﻮﺼﺗ يرادﺮﺑ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا تارذ ﺎﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﮏﯾ
هﺎﮕﺘﺳد
ﻮﻧ پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ير
لﺪﻣ LX400 ﺖﮐﺮﺷ LABOMED
ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ] 10 .[
2 - 9 - 6 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ز ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ
ﺗﺎ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﺗز ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﮏﯾ
لﺪﻣ تارذ هزاﺪﻧا ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد
Zetasizer Nano ZS ﺖﮐﺮﺷ
Malvern نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
هزاﺪﻧا
يﺮﯿﮔ ﺪﺷ ﺖﺒﺛ و ]
19 .[
2 - 10 - يﺎﻫ نﻮﻣزآ وﺮﮑﯿﻣ
لﻮﺴﭙﮐ
2 - 10 - 1 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا pH
يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ وﺮﮑﯿﻣ pH
لﻮﺴﭙﮐ
، لﻮﻠﺤﻣ ﮏﯾ اﺪﺘﺑا 10
%
) ﯽﻧزو / ﯽﻧزو ( زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ . ﻢﻫ زا ﺲﭘ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ نآ ندز
3 Polydispersity Index (PDI)
ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ نﺰﻤﻫ
، زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﮏﯾ
ﺮﺘﻣ pH لﺎﺘﯿﺠﯾد راﺪﻘﻣ pH
و يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺪﺷ ﺖﺒﺛ
] 19 .[
2 - 10 - 2 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد
ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ وﺮﮑﯿﻣ
نزو شور زا ،لﻮﺴﭙﮐ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ءﻼﺧ ﺖﺤﺗ ﯽﺠﻨﺳ .
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا ياﺮﺑ 1
ردﻮﭘ زا مﺮﮔ
يﺎﻣد ﺎﺑ نوآ رد هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر 70
ءﻼﺧ و داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
1 تﺪﻣ ﻪﺑ رﺎﺑ 6
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻋﺎﺳ ]
41 [ . نزو ﻪﺑ نﺪﯿﺳر زا ﺲﭘ
ﺮﯾز ﻪﻄﺑار زا ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ،ﺖﺑﺎﺛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
:
) 1 (
= ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد
100 × ) هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ردﻮﭘ مﺮﺟ /
ﺑﻮﻃر مﺮﺟ ﺖ (
2 - 10 - 3 - ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا
مﺎﺗ ) ﻦﻏور مﺎﺗ (
،مﺎﺗ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ راﺪﻘﻣ
10 ردﻮﭘ زا مﺮﮔ
وﺮﮑﯿﻣ لﻮﺴﭙﮐ هﺪﺷ تﺪﻣ ﻪﺑ 3 ﺖﻋﺎﺳ رد ﺮﯿﻄﻘﺗ ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ هﺎﮕﺘﺳد
ﺪﺷ و ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﺳا
نآ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ناﺰﯿﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ
ﯽﻣﺮﺟ ﺲﻧﺎﺳا مﺎﺗ وﺮﮑﯿﻣ ﻢﺠﺣ ،لﻮﺴﭙﮐ ﺲﻧﺎﺳا
رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺲﻧﺎﺳا مﺮﮔ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻞﮐ ﻦﻏور مﺮﺟ راﺪﻘﻣ و هﺪﺷ بﺮﺿ
ﺪﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ]
29 [ . ﻪﻄﺑار زا مﺎﺗ ﻦﻏور ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣﺮﯾز ]
10 :[
) 2 (
= مﺎﺗ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد
10 × ) ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺲﻧﺎﺳا × ﻢﺠﺣ ﺲﻧﺎﺳا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا (
2 - 10 - 4 - ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا
ﯽﺤﻄﺳ
،ﯽﺤﻄﺳ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ اﺪﺘﺑا
راﺪﻘﻣ 5 مﺮﮔ زا
ردﻮﭘ وﺮﮑﯿﻣ لﻮﺴﭙﮐ ار هﺪﺷ و ﻪﺘﺨﯾر ﻦﻟرا ﻞﺧاد ﺲﭙﺳ
ﺎﺑ 20
ﯽﻠﯿﻣ ﻞﯿﺗا يد لﻼﺣ زا ﺮﺘﯿﻟ ﺪﺷ ﻮﺸﺘﺴﺷ ﺮﺗا
. ﺲﭙﺳ رد نآ لﻼﺣ
يﺎﻣد 25 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
و ﺎﺑ ﮏﯾ ﺪﺷ ﺮﯿﺨﺒﺗ يرﺎﺗور هﺎﮕﺘﺳد .
مﺮﺟ ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﺳا
ﻦﻟرا نزو فﻼﺘﺧا ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﺤﻄﺳ
، ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ
ﺪﺷ ﺖﺒﺛ و يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا نﻮﻣزآ زا ]
29 .[
ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﯾز ﻪﻄﺑار زا ،ﯽﺤﻄﺳ ]
10 :[
) 3 ( =
ﺟ ﺪﺻرد ﯽﺤﻄﺳ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻣﺮ
20 × نزو ﺲﻧﺎﺳا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا )
مﺮﮔ (
2 - 10 - 5 - ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا
ﯽﻠﺧاد ) ﺲﻧﺎﺳا لﻮﺴﭙﮐ
هﺪﺷ ( ﺲﻧﺎﺳا
ﯽﻠﺧاد هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺖﻤﺴﻗ جرﺎﺧ زا
ﺲﻧﺎﺳا ﻞﮐ مﺎﺗ
ردﻮﭘ رد دﻮﺟﻮﻣ
، ﻪﺑ ﺲﻧﺎﺳا ﻪﻄﺑار سﺎﺳا ﺮﺑ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا رد دﻮﺟﻮﻣ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﯾز ]
18 و 19 :[
) 4 (
= ﺬﮔرﺎﺑ ﺲﻧﺎﺳا ﺪﺻرد هﺪﺷ يرا
100 × ) ناﺰﯿﻣ رد ﺲﻧﺎﺳا نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا / ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﺳا ردﻮﭘ رد دﻮﺟﻮﻣ (
ﯽﻣﺮﺟ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﺲﻧﺎﺳا
راﺪﻘﻣ ،مﺎﺗ 10
ردﻮﭘ زا مﺮﮔ
وﺮﮑﯿﻣ تﺪﻣ ﻪﺑ لﻮﺴﭙﮐ 3
ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﺷ ﺮﯿﻄﻘﺗ و ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﺳا
ﻪﺑ شور ﻦﯾا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ 10
% هراﻮﯾد
، ﺣ ﺲﻧﺎﺳا ﻢﺠ 774
/0 mL
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
، ﺖﻈﻠﻏ رد ﯽﻨﻌﯾ 10
% هراﻮﯾد 774 / 0 ﺲﻧﺎﺳاmL
دراد دﻮﺟو مﺎﺗ .
نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻪﯿﻟوا ﺲﻧﺎﺳا ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺖﺑﺎﺛ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ
5/
2 % دﻮﺑ
، ﺪﺻرد ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺲﻧﺎﺳا
هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ار
ﻖﺒﻃ ﻪﻄﺑار ) 4 ( ﺖﺳد ﻪﺑ دروآ :
= ﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺲﻧﺎﺳا ﺪﺻرد هراﻮﯾد ﺖﻈﻠﻏ يا
10
%
100 × ) 5/
2 / 774 /0 (
ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ 20
راﺪﻘﻣ قﻮﻓ شور ﻪﺑ ﻢﻫ هراﻮﯾد ﺪﺻرد 10
زا مﺮﮔ
تﺪﻣ ﻪﺑ لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ ردﻮﭘ 3
هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺖﻋﺎﺳ
ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ و ﺪﺷ ﺮﯿﻄﻘﺗ ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ ﺲﻧﺎﺳا
ﻦﯾا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ شور .
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺲﻧﺎﺳا ﻢﺠﺣ 6/
0 ياﺮﺑ mL
10 ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ مﺮﮔ 20
% هراﻮﯾد
) 20 هراﻮﯾد مﺮﮔ (
ﯽﻨﻌﯾ دﻮﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ود ﺪﯾﺎﺑ 2/
1 mL ﻦﯾا و ﯽﻨﻌﯾ
ﺖﻈﻠﻏ رد 20
% هراﻮﯾد 2/
1 mL ﺲﻧﺎﺳا دراد دﻮﺟو مﺎﺗ .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻪﯿﻟوا ﺲﻧﺎﺳا ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر
ﺖﺑﺎﺛ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ
5/
2 % دﻮﺑ
، ﺪﺻرد ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺲﻧﺎﺳا
ار هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻖﺒﻃ
ﻪﻄﺑار
) 4 ( دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ :
= ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا هراﻮﯾد ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر 20
%
100 × ) 5/
2 / 2/
1 (
ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ 30
راﺪﻘﻣ قﻮﻓ شور ﻪﺑ ﻢﻫ هراﻮﯾد ﺪﺻرد 10
زا مﺮﮔ
تﺪﻣ ﻪﺑ لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ ردﻮﭘ 3
هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺖﻋﺎﺳ
ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ و ﺪﺷ ﺮﯿﻄﻘﺗ ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ ﺲﻧﺎﺳا
ﺑ ﻦﯾا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ شور .
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺲﻧﺎﺳا ﻢﺠﺣ 5/
0 ياﺮﺑ mL
10 ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ لﻮﺴﭙﮐوﺮﮑﯿﻣ مﺮﮔ 30
% هراﻮﯾد
) 30 هراﻮﯾد مﺮﮔ (
ﯽﻨﻌﯾ دﻮﺷ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺳ ﺪﯾﺎﺑ 5/
1 ﯽﻨﻌﯾ ﻦﯾا و mL
ﺖﻈﻠﻏ رد 30
% هراﻮﯾد 5/
1 mL ﺲﻧﺎﺳا دراد دﻮﺟو مﺎﺗ .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﯿﻟوا ﺲﻧﺎﺳا ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد
ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﺖﺑﺎﺛ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ
5/
2 % دﻮﺑ
، ﺪﺻرد ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺲﻧﺎﺳا
ار هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻖﺒﻃ
ﻪﻄﺑار
) 4 ( دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ :
= هراﻮﯾد ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ﻦﻏور ﺪﺻرد 30
%
100 × ) 5/
2 / 5/
1 (
2 - 10 - 6 - ﺮﯾﻮﺼﺗ ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺎﺑ SEM
ﺎﺘﺧﺎﺳ هﺪﻫﺎﺸﻣ ياﺮﺑ ﯽﭘﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ر
وﺮﮑﯿﻣ زا ﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐ
ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ SEM model VEGA3
TESCAN ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
] 19 .[
2 - 10 - 7 - ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار 4
ﺖﻤﺴﻗ جرﺎﺧ زا ،هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ ﺰﯾر ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻣﺮﺟ ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا
يﺎﻬﻨﻣ ردﻮﭘ ﻞﮐ مﺎﺗ ﺲﻧﺎﺳا
ﯽﺤﻄﺳ ) مﺮﮔ ( ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﺲﻧﺎﺳا دﻮﺟﻮﻣ
نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا رد )
مﺮﮔ ( ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ناﺰﯿﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺪﯾآ
ﺲﻧﺎﺳا
ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ ﺰﯾر ]
29 [:
) 5 ( =
لﻮﺼﺤﻣ هدزﺎﺑ ﺪﺻرد
100 × ) ﺲﻧﺎﺳا نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا رد دﻮﺟﻮﻣ /
ﺲﻧﺎﺳا ﯽﺤﻄﺳ – ﺲﻧﺎﺳا ﻞﮐ (
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺲﻧﺎﺳا هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ ﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار ﺪﺻرد هﺪﺷ و راﺪﻘﻣ ﺖﻤﺴﻗ جرﺎﺧ زا هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ
د دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻠﺧاد ر
وﺮﮑﯿﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﯿﻟوا نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا رد ﺎﻫ نآ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐ
ﺪﯾآ ﯽﻣ ] 20 و 30 [:
) 6 ( ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار ﺪﺻرد
100 × ) نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا رد هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ /
هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ردﻮﭘ رد هﺮﺛﻮﻣ هدﺎﻣ (
هدﺎﻣ ،ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻠﺻا
و ﺲﻧﺎﺳا ﻦﯾا هﺮﺛﻮﻣ
"
نﻮﮕﻟﻮﭘ
"
هدﻮﺑ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ و ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار
مﺎﺠﻧا نآ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ
ﺪﺷ .
) 7 ( =
ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر نﺎﻣﺪﻧار ﺪﺻرد
100 × ) نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا رد نﻮﮕﻟﻮﭘ /
نﻮﮕﻟﻮﭘ ﯽﻠﺧاد هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ردﻮﭘ رد (
) 8 (
= ردﻮﭘ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻞﮐ نﻮﮕﻟﻮﭘ
ﯽﺤﻄﺳ نﻮﮕﻟﻮﭘ +
هﺪﺷ ﯽﻧﺎﺷﻮﭘﺰﯾر ردﻮﭘ رد ﯽﻠﺧاد نﻮﮕﻟﻮﭘ
2 - 10 - 8 - ناﺰﯿﻣ نﻮﮕﻟﻮﭘ ﯽﺤﻄﺳ
ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ GC- MS
و ﯽﺗﻮﮐﺎـﮐ ﺲﻧﺎـﺳا يور هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
هﺮﺛﻮـﻣ هدﺎـﻣ ﺪـﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸـﯿﺑ ،ﺲﻧﺎﺳا ياﺰﺟا ﺪﺻرد ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻟﻮﭘ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﯽﺗﻮﮐﺎـﮐ ﺲﻧﺎﺳا ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻣ نﻮـﮕ
. نﻮـﮕﻟﻮﭘ ناﺰـﯿﻣ
ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙـــــﺳا هﺎﮕﺘـــــﺳد زا هدﺎﻔﺘـــــﺳا ﺎـــــﺑ ﯽﺤﻄـــــﺳ
4. Encapsulation Efficiency (EE)
) لﺪﻣ UV-160A ﺖﮐﺮﺷ
SHMADZU ﻦﭘاژ
( يﺮـﯿﮔ هزاﺪـﻧا
ﺪﺷ . ﻦﯾا ياﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺲﻧﺎﺳا ﺢﻄﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ وﺮﮑﯿﻣ
ﺎـﺑ ﺎـﻫ لﻮﺴﭙﮐ
ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا مﺮﻓوﺮﻠﮐ لﻼﺣ .
اﺪﺘﺑا 5 /0 زا مﺮﮔ وﺮﮑﯿﻣ ﺎـﺑ لﻮﺴﭙﮐ 10
ﯽﻠﯿﻣ ﻞـﺧاد رد مﺮﻓوﺮﻠﮐ لﻼﺣ زا ﺮﺘﯿﻟ ﭻﯿـﭘرد ﺶﯾﺎـﻣزآ ﻪـﻟﻮﻟ
ﻪـﺑ راد
تﺪﻣ 5 ﻪﻟﻮﻟﺮﮑﯿـﺷ ﺎـﺑ ﻪـﻘﯿﻗد )
لﺪـﻣ MS3 basic ﺖﮐﺮـﺷ
IKA
نﺎﻤﻟآ ( ﺪﺷ هدز ﻢﻫ .
تارذ ﺲﭙـﺳ وﺮﮑﯿﻣ
ـﺑ لﻮﺴـﭙﮐ ﻪ ﺬـﻏﺎﮐ ﮏـﻤﮐ
ﻦﻤﺗاو ﯽﻓﺎﺻ 1
ﺪﺷ اﺪﺟ لﻼﺣ زا .
مﺮـﻓوﺮﻠﮐ ﺎـﺑ هﺪـﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ لﻮﻠﺤﻣ
ﯽﻤﺠﺣ ﻦﻟﺎﺑ رد 25
ﯽﻠﯿﻣ ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﺮﺘﯿﻟ .
ﻪﻣادا رد ناﺰﯿﻣ ﻮﻃ رد نﻮﮕﻟﻮﭘ بﺬﺟ جﻮﻣ ل
255 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ) لﻮﻃ
نﻮﮕﻟﻮﭘ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ جﻮﻣ (
هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا
) لﺪﻣ UV-160A ﺖﮐﺮﺷ
SHMADZU ﻦﭘاژ
( هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ
ﺪﺷ ] 37 [.
ﺲﭙﺳ ﺎﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺖﻈﻠﻏ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
زا نﻮﮕﻟﻮﭘ ) 0 ، 5 ، 10 ، 15 ، 20 و 25 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ (
مﺮﻓوﺮﻠﮐرد
ﺪﺷ ﻢﺳر . ﺰﯿﻣ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺤﻄﺳ نﻮﮕﻟﻮﭘ نا
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﯽﻧﻮﯿﺳاﺮﮔر ﻪﻟدﺎﻌﻣ .
رادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ﺎﺑ
ناﺰﯿﻣ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ ،ﻂﺧ ﻪﻟدﺎﻌﻣ نﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ و نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ بﺬﺟ
، رد ﺖﻈﻠﻏ ناﺰﯿﻣ ،ﻂﺧ ﺐﯿﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻟدﺎﻌﻣ
ﺪﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﺤﻄﺳ نﻮﮕﻟﻮﭘ )
ﻞﮑﺷ 2 ( . رد ﺖﻗد ياﺮﺑ ﺘﻧ
ﻪﺠﯿ
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ،
3 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ رﺎﺑ ]
10 .[
2 - 10 - 9 - ﯽﻠﺧاد نﻮﮕﻟﻮﭘ ناﺰﯿﻣ
ﯽﻗﺎﺑ ﯽﻠﺧاد نﻮﮕﻟﻮﭘ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ رد هﺪﻧﺎﻣ
وﺮﮑﯿﻣ زا ،ﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐ
وﺮﮑﯿﻣ مﺮﻓوﺮﻠﮐ لﻼﺣ ﺎﺑ ﻮﺸﺘﺴﺷ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
ﯽﻠﺒﻗ دﺎﻔﺘﺳا دﻮﺑ هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ ﯽﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ يور ﻪﮐ ﺪﺷ ه
. ﻦﯾا ياﺮﺑ
رﻮﻈﻨﻣ 25 / 0 ردﻮﭘ زا مﺮﮔ وﺮﮑﯿﻣ
لﻮﺴﭙﮐ ﺮﺑ ﻮﺸﺘﺴﺷ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،ﯽﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ يور 5
ﯽﻠﯿﻣ نﻮﯾ بآ ﺮﺘﯿﻟ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا هﺪﺷ ﯽﯾادز
تﺪﻣ ﻪﺑ 1 ﻢﻫ ﻪﻟﻮﻟ صﻮﺼﺨﻣ ﺮﮑﯿﺷ ﺎﺑ راد ﭻﯿﭘرد ﻪﻟﻮﻟ ﻞﺧاد ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﺷ هدز . ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا مﺮﻓوﺮﻠﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و
ﻪﺑ تﺪﻣ 20 ﻪﻘﯿﻗد
ﺎﺑ ﯽﺑآ مﺎﻤﺣ رد يﺎﻣد
45 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﺷ هداد راﺮﻗ داﺮﮔ
. لﻮﻃ رد
ﺪﺷ هدز ﻢﻫ بوﺎﻨﺘﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ تﺪﻣ ﻦﯾا .
نﺎﻣز ﯽﻃ زا ﺲﭘ
هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ دﺮﺳ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻣد رد ﺎﻫ ﻪﻟﻮﻟ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ 4000
تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ رود 20
ﺖﻬﺟ ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﺷ ژﻮﯿﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ لﻼﺣ زا ﯽﺑآ زﺎﻓ يزﺎﺳاﺪﺟ .
رد بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ نﺎﯾﺎﭘ
هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ نﻮﮕﻟﻮﭘ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا
جﻮﻣ لﻮﻃ رد و 255
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﯿﮔ .
ﯽﻠﺧاد نﻮﮕﻟﻮﭘ ناﺰﯿﻣ ﯽﺤﻄﺳ نﻮﮕﻟﻮﭘ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ شور ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰﯿﻧ
هزاﺪﻧا ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﯽﻧﻮﯿﺳاﺮﮔر ﻪﻟدﺎﻌﻣ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ . نﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ و نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ رادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ﺎﺑ ﻪﻟدﺎﻌﻣ
بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ ،ﻂﺧ
، رد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻟدﺎﻌﻣ
ﺪﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﻠﺧاد نﻮﮕﻟﻮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ناﺰﯿﻣ ،ﻂﺧ ﺐﯿﺷ .
ياﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﻫ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻦﯾا ،ﺞﯾﺎﺘﻧ رد ﺖﻗد
3 مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ رﺎﺑ ﺪﺷ
] 10 .[
ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﯽﻠﺧاد و ﯽﺤﻄﺳ نﻮﮕﻟﻮﭘ ناﺰﯿﻣ
رد ﻞﮐ نﻮﮕﻟﻮﭘ و
،ردﻮﭘ ﯾر نﺎﻣﺪﻧار ﺪﺻرد ﻪﻄﺑار ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﻧﺎﺷﻮﭘ ﺰ
) 7 (
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ .
Fig 2 Pulegone calibration diagram at 255 nm.
2 - 10 - 10 - يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﯿﻟﻼﺣ
ﺖﯿﻟﻼﺣ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ وﺮﮑﯿﻣ
لﻮﻠﺤﻣ ﮏﯾ ،ﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐ 4/
0 %
) ﯽﻧزو / ﯽﻤﺠﺣ ( زا لﻮﺴﭙﮐﺰﯾر ﻪﯿﻬﺗ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ
ﺪﺷ . اﺮﺑ ﻦﯾا ي
رﻮﻈﻨﻣ 4/
0 زا مﺮﮔ وﺮﮑﯿﻣ ﻪﺑ و ﻦﯾزﻮﺗ ﻖﯿﻗد يوزاﺮﺗ ﺎﺑ لﻮﺴﭙﮐ 100
ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ .
هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻣد رد ﺲﭙﺳ )
25
داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد (
ﻪﺑ ﻪﻠﯿﺳو ﺖﻨﮕﻣ يور و هﺎﮕﺘﺳد ﮏﯾ نﺰﻤﻫ
ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ ﺪﺷ هدز ﻢﻫ .
ﺮﻄﻘﻣ بآ رد ﺎﻫ لﻮﺴﭙﮐﺰﯾر نﺪﺷ ﻞﺣ نﺎﻣز
زا ﺶﯿﺑ ﺪﯾﺎﺒﻧ 5
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻘﯿﻗد ]
36 .[
2 - 11 - ﺎﻫ هداد يرﺎﻣآ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
ﺎﻫ ﺶﯾﺎﻣزآ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ هداد ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻞﺴﮐا ﻞﯾﺎﻓ رد
ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ هﺮﯿﺧذ اﺰﺠﻣ يﺎﻫ نﻮﺘﺳ يرﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
SAS-9.2 ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
. ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ يﺎﻫ هرﺎﻣآ اﺪﺘﺑا
ﺎﻫ هداد ﻪﯿﻟوا يرﺎﻣآ يﺎﻫ ﻊﯾزﻮﺗ ﺲﭙﺳ و جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﻫ هداد ﻪﯿﻟوا رﻮﻣ ﺖﻓ ﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ د .
نﻮﻣزآ و ﺎﻫ هداد لﺎﻣﺮﻧ ﻊﯾزﻮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﺲﻧﺎﯾراو لﻼﻘﺘﺳا نﻮﻣزآ
ﺖﻠﺗرﺎﺑ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺲﭙﺳ
ﻪﯾور ANOVA ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ هداد ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ
. ﺮﯾدﺎﻘﻣ
ﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ياﺮ
ﺮﻫ ﺖﻔﺻ جاﺮﺨﺘﺳا و
ﺴﯾﺎﻘﻣ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
تﺎ يا ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ ﻦﮑﻧاد
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . يﺪﻨﺑ هوﺮﮔ رد ﻦﮑﻧاد
فوﺮﺣ ياراد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ هوﺮﮔ
ﺪﻧراد ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ توﺎﻔﺘﻣ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا .
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
3 - 1 - ﺲﻧﺎﺳا ﻪﺘﯿﺴﻧاد و جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﺻرد ﯽﺳرﺮﺑ
،هﺎﯿﮔ ﮏﺸﺧ گﺮﺑ زا ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﺻرد ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ
1 / 1
% ﻪﺘﯿﺴﻧاد و ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا )
(g/mL 9310 /0
= ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗρ .
3 - 2 - ﯽﺳرﺮﺑ ﺲﻧﺎﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
لوﺪﺟ 1 ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ GC/MS
،ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ ﺲﻧﺎﺳا 24
دﺮﮐ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ه
و ﻪﺑ نآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺐﯿﺗﺮﺗ : نﻮﮕﻟﻮﭘ ) 10 / 33 (%
لوﺮﮐاورﺎﮐ ، )
60 / 10 (%
نﻮﻨﺘﯾﺮﭙﯿﭘ ،
) 33 / 9 (%
لﻮﺘﭙﯿﻟﺎﮐا ، )
01 /8 (%
، -γ لﻮﺌﻨﯿﭘﺮﺗ ) 46 /5 (%
لا ، - نﻮﺘﻨﻣ
) 79 / 4 (%
ﺖﺳا . ﺲﻧﺎﺳا ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻒﯿﻃ ﯽﺗﻮﮐﺎﮐ
ﻞﮑﺷ رد 3
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
Table 1 Chemical compounds detected in Ziziphoria clinopodioides essential oils. Type KI
Components
% RT
NO.
MH 928
α-Thujene 0.15
11.00 1
MH 935
α-Pinene 1.34
11.38 2
MH 953
Camphene 0.29
12.27 3
MH 982
β-Pinene 1.40
13.71 4
MH 993
Myrcene 0.30
14.28 5
Other 1004
3-Octanol 0.34
14.87 6
MH 1032
para-Cymene 2.05
16.27 7
MH 1035
Limonene 0.37
16.43 8
MO 1038
Eucalyptol 8.01
16.63 9
MH 1064
γ-Terpinene 0.61
17.96 10
MH 1078
p-Mentha-3,8-diene 0.86
18.68 11
MO 1168
tranc-Menthone 3.45
23.19 12
MO 1178
L- Menthone 4.79
23.65 13
MO 1182
neo-Menthol 1.39
23.85 14
MO 1186
Borneol 0.95
24.05 15
MO 1190
Isopulegone 0.88
24.24 16
MO 1192
Terpinen-4-ol 0.47
24.37 17
MO 1205
γ-Terpineol 5.46
24.97 18
MO 1255
Pulegone 33.10
27.38 19
MO 1270
Piperitone 2.52
28.08 20
MO 1307
Thymol 1.02
29.82 21
MO 1317
Carvacrol 10.60
30.24 22
MO 1358
Piperitenone 9.33
32.07 23
SH 1515
β-Bisabolene 0.21
38.72 24
Total Identified 89.89
MH: Monoterpene Hydrocarbons, MO: Oxygenated Monoterpenes, SH: Sesquiterpene Hydrocarbons
Fig 3 Spectrum of Ziziphoria clinopodioides essential oil with GC/MS.
3 - 3 - ﯽﺳرﺮﺑ ﺮـﺑ هراﻮﯾد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺛا
ﻣا يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو نﻮﯿﺴﻟﻮ
وﺪﺟ رد ل 2 ،ﺲﮑﯾﺮـﺑ ناﺰـﯿﻣ ﺮـﺑ هراﻮـﯾد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺛا
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا تارذ ﻂﺳﻮﺘﻣ هزاﺪﻧا و pH .
