يﻮﺘﺤﻣ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا شور و لﻼﺣ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﺘﯿﻓ
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺪﯿﺴﮐا
هرﺎﺼﻋ ﯽﻧا گﺮﺑ
اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ
ﯽﻧاﺮﻔﮐ يﺮﮕﺴﻋ سﺎﺒﻋ
1
،*
ﯽﺘﻠﯿﻀﻓ ﺪﻤﺤﻣ
،2
ﻢﻇﺎﻧ ﻪﻟا ﺐﯿﺒﺣ 2
1 - نﺎﻬﻔﺻا ﺰﮐﺮﻣ رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﯿﺷﻮﯿﺑ اﺮﺘﮐد
2 - دﺎﺘﺳا ، نﺎﻬﻔﺻا ﺰﮐﺮﻣ رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ ﺖﺌﯿﻫ ﻮﻀﻋ
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
هﺪﯿﮑﭼ
ﺦﯾرﺎﺗ يﺎﻫ ﻪﻟﺎﻘﻣ :
ﺦﯾرﺎﺗ ﺎﯾرد ﺖﻓ : 01 / 11 / 97
ﺦﯾرﺎﺗ شﺮﯾﺬﭘ : 01 / 04 / 99
تﺎﻤﻠﮐ يﺪﯿﻠﮐ :
،اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ ،ﻞﻨﻓ
،ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ
،DPPH ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ .
DOI: 10.52547/fsct.18.05.12
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ :
ﻢﻬﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﻨﻏ ﻊﺒﻨﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺘﻧآ ﻦﯾﺮﺗ
ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ ﺪﻧور
. زا فﺪﻫ
شور ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا نﺎﻣﺪﻧار ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ لﻼﺣﺮﺛا و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫ
،ﻞﮐ ﻞﻨﻓ يﻮﺘﺤﻣ ،جاﺮﺨﺘﺳا
ﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ دﻮﺑ اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ هﺎﯿﮔ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿ
. گﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ زا ﺪﻌﺑ ﺎﻫ
لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ و ﺪﺷ بﺎﯿﺳآ نﺪﻧﺎﮑﺸﺧ شور ﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ و نﻮﺘﺳا ،ﺮﻄﻘﻣ بآ يﺎﻫ
،نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ يﺎﻫ
ﺲﻧﺎﮐﺮﻓ ﺎﺑ ﮏﯿﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ جاﻮﻣا و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ 70
ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺰﺗﺮﻫﻮﻠﯿﮐ .
ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ يﻮﺘﺤﻣ
ور ﺎﺑ ﻦﯿﻟﻮﻓ ش مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﺪﯾﺮﻠﮐ ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر شور ﺎﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ مﺎﺗ يﻮﺘﺤﻣ و ﻮﯿﺘﻟﺎﮐﻮﯿﺳ–
هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﯿﮔ . هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺮﯿﮔ
هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ شور زا ﺎﻫ
دازآ يﺎﻫ 2
و 2 يد
ﻞﯿﻨﻓ 1 - ﻞﯾزارﺪﯿﻫ ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ )
(DPPH هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺑ ﺎﻫ ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا ﺎ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ .
جاﺮﺨﺘﺳا شور و نﻮﺘﺳا لﻼﺣ ﺎﺑ هﺪﺷ لﺎﺼﺤﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ ) 0.34 24.40± ﺪﺻرد ( دﻮﺑ . ﻞﮐ ﻞﻨﻓ يﻮﺘﺤﻣ ﺮﺑ ار ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ جاﺮﺨﺘﺳا شور رد لﻮﻧﺎﺘﻣ
) 1.35 24.79± ﮏﺸﺧ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ رد ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ (
ﻓ و ﻞﮐ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼ )
1.45 81.14± ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ
ﮏﺸﺧ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ رد ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ (
داد نﺎﺸﻧ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻤﻫ رد رﺎﻬﻣ ناﺰﯿﻣ ،هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻫ
لﺎﮑﯾدار دازآ يﺎﻫ لﺎﮑﯾدار فﺬﺣ ترﺪﻗ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا DPPH
ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ رد دازآ يﺎﻫ
ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ جاﺮﺨﺘﺳا شور زا ﻞﺻﺎﺣ )
0.65 49.975±
50= ﮑﯿﻣ IC ﯽﻠﯿﻣ رد مﺮﮔوﺮ ﺮﺘﯿﻟ
( ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺖﯾﺎﻬﻧ رد
ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ شور ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ ﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا و لﻼﺣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ گﺮﺑ زا يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﻊﯾﺎﻨﺻ ﯽﯾاﺬﻏ
ناﺮﯾا
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽﻤﻠﻋ ﯽﺸﻫوﮋﭘ_
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻦﯿﻣﺄﺗ ياﺮﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻦﯿﺼﺼﺨﺘﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ هزوﺮﻣا ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ زﺎﯿﻧدرﻮﻣ ،نﺎﻫﺎﯿﮔ فﺮﺼﻣ ،نﺪﺑ هﻮﯿﻣ
ﺎﻫ و
يﺰﺒﺳ ﺎﻫ ﻪﯿﺻﻮﺗ ار ﯽﻣ
ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ اﺮﯾز ،
ًﻻﻮﻤﻌﻣ فﺮﺼﻣ
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﻫﺎﯿﮔ ﺮﺘﻤﮐ ﯽﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ ﯽ ﻪﺘﺷاد ي
نﺎﻣرد و
يﺮﺘﻬﺑ دﺎﺠﯾا ﯽﻣ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ] 1 [.
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﮑﯾ نﺎﻫﺎﯿﮔ
ﻢﻬﻣ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا ﺎﻫ ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ، ﻪﺑ ور
ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺳا . تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﻨﻏ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﯽﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺚﻋﺎﺑ لﻮﻠﺳ
ﺎﻫ زا ﺐﯿﺳآ يﺎﻫ اﺪﯿﺴﮐا ﺪﻧﻮﺷ ﻮﯿﺗ
] 2 .[
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ترﺪﻗ
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﺎﻤﺳﻼﭘ و ﺶﻫﺎﮐ ﻼﺘﺑا ﯽﻀﻌﺑ ﻪﺑ يرﺎﻤﯿﺑ
ﺎﻫ
ﺪﻨﻧﺎﻣ
،نﺎﻃﺮﺳ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺑ ﯽﺒﻠﻗ
و يﺰﻐﻣ ﻪﺘﮑﺳ ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ.
يﺎﻫ ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﻖﺘﺸﻣ زا ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ لﻮﻨﻓ
و ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻫﺎ
ياراد
ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ يﻮﻗ ياﺮﺑ كﺎﭘ يزﺎﺳ ﺎﮑﯾدار ل يﺎﻫ دازآ ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﮐ رد
ﺖﻤﺴﻗ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ
،گﺮﺑ
،هﻮﯿﻣ
،ﻪﻧاد ﻪﺸﯾر و
ﺖﺳﻮﭘ دﻮﺟو ﺪﻧراد ] 3 .[
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ عﻮﯿﺷ ﻪﺑ يﻻﺎﺑ يرﺎﻤﯿﺑ يﺎﻫ
ﻦﻣﺰﻣ و ﯽﺸﯾﺎﺳﺮﻓ ﺖﺳا ﯽﻘﻄﻨﻣ ياﺮﺑ ﻪﮐ
ﻦﯿﻣﺄﺗ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ
زﺎﯿﻧدرﻮﻣ نﺪﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻫﺎﯿﮔ دﻮﺷ
. ﻪﺑ صﻮﺼﺧ ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﮐ
لﻮﻨﻓ و ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺪﯿ مﺎﺗ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﺷﺎﺑ ] 4 [.
زا ﺎﻫ ﻞﻨﻓ
ﻫﺎﯿﮔ ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
فﺬﺣ لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ ار ﺪﻧراد
] 5 [.
ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رد دﻮﺟﻮﻣ
ﻫﺎﯿﮔ نﺎ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ فﺬﺣ
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ و دازآ تﻼﮐ ﺪﻧراد ار يﺰﻠﻓ يﺎﻬﻧﻮﯾ ندﺮﮐ .
ﻨﭽﻤﻫ ﺖﮐﺮﺷ ﺎﻬﻧژ نﺎﯿﺑ ﻢﯿﻈﻨﺗ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻦﯿ ﺪﻨﻨﮐ
] 6 [.
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﯽﻣ ﺪﺳر ﺖﯿﺻﺎﺧ نﺎﯿﻣ ﯽﮑﯾدﺰﻧ ﻪﻄﺑار ﻪﮐ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﯽ
ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﺷﺎﺑ
] 7 .[
ﻦﺘﻓﺎﯾ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻪﺑ هﮋﯾو زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا نآ
ﺎﻫ ،ﯽﮑﺷﺰﭘ رد
رﺎﯿﺴﺑ ﯽﯾوراد ﻊﯾﺎﻨﺻ و يزروﺎﺸﮐ هوﻼﻋ ﺎﺗ ﺖﺳا بﻮﻠﻄﻣ
ﻦﺘﺷادﺮﺑ و ﯽﺒﻧﺎﺟ تاﺮﺛا دﺎﺠﯾا لﺎﻤﺘﺣا ،ﻊﯿﺳو ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ تاﺮﺛا
ﺎﺑ ﺖﯿﻣﻮﻤﺴﻣ نآ
ﺎﻫ ﻪﺑ صﻮﺼﺧ يﺎﻫزود رد لﺮﺘﻨﮐ
هﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ
ﺪﺑﺎﯾ ] 8 [ . رد لﺎﺳ يﺎﻫ نﺎﻫﺎﯿﮔ يور ﺮﺑ ﯽﻌﯿﺳو تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﯿﺧا
و ﯽﻟﺎﻋ ﻪﯾﺎﻣﺮﻄﻋ ﺎﻫ و هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ زا ﻞﺻﺎﺣ نآ
ﺎﻫ ﻦﺘﻓﺎﯾ ياﺮﺑ
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا ا هﺪﺷ مﺎﺠﻧ ﺖﺳا
] 9 .[
ناﺰﯿﻣ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ
ىﺎﻫ ﮥﯾﻮﻧﺎﺛ ﻰﻫﺎﯿﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ لﻮﻨﻓ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و مﺎﺗ
و ﻰﮔﮋﯾو
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا نآ ﺎﻫ ﻪﺑ ىدﺪﻌﺘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا
ﻞﯿﺒﻗ بآ اﻮﻫو
،
،ﻪﻧﻮﮔ شور
جاﺮﺨﺘﺳا شور و هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا ﻰﮕﺘﺴﺑ دراد
] 2 .[
ﻦﯾا يﺮﯾﺬﭘﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﯽﻧورد يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ رد توﺎﻔﺗ ﻪﺑ
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و ﻪﺑ صﻮﺼﺧ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﻪﺑ
لﻮﮑﻟﻮﻣ يﺎﻫ ﻞﯿﮑﺸﺗ هﺪﻨﻫد
ﯽﮕﺘﺴﺑ لﻼﺣ دراد
] 10 [ . ﻦﯾازا ور ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ لﻼﺣ ﮏﯾ ﯽﻓﺮﻌﻣ
ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا رد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ياراد ﻪﮐ ﺺﺨﺸﻣ ﺪﻧاﻮﺘﺑ و هدﻮﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽ ار رد درﻮﻣ هﺎﯿﮔ
ﯽﻨﯿﻌﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد هدﺎﺳرﺎﮐ يا ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺑ .
ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ هﺎﯿﮔ دوﺪﺣ يﺪﻨﻠﺑ ﺎﺑ ﺪﺷﺮﻟا ﻊﯾﺮﺳ ﺖﺧرد ﮏﯾ اﺮﻔﯿﻟا
10
ﺮﺘﻣ هداﻮﻧﺎﺧ زا Moringaceae
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯾا رﻮﺸﮐ ﯽﻣﻮﺑ هﺎﯿﮔ
نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ و ﻪﺑ رﻮﻃ نﻮﭽﻤﻫ ﺮﯿﺴﻣﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻊﯿﺳو
،نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ ﯽﻗﺮﺷ لﺎﻤﺷ لﺎﻤﺷ
ﯽﻗﺮﺷ
،شدﻼﮕﻨﺑ ﺎﮑﻧﻼﯾﺮﺳ
، بﺮﻏ
،ﺎﻘﯾﺮﻓآ قﺮﺷ و بﺮﻏ ،ﺎﯿﺳآ بﻮﻨﺟ
،اﺪﯾرﻮﻠﻓ ﺰﮐﺮﻣ بﻮﻨﺟ و
ﻣآ دراد ﺶﻨﮐاﺮﭘ ﻪﺋﻮﮔارﺎﭘ و ﻞﯾزﺮﺑ ،وﺮﭘ ﺎﺗ و ﮏﯾﺰﮑﻣ زا ﺎﮑﯾﺮ .
ﻦﯾا
ﻪﻤﻫ رد هﺎﯿﮔ كﺎﺧ
ﺎﻫ ﺪﺷر ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و لﺎﻤﺷ رد ﺪﺷر ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﯽﻟو
هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﻨﻫ بﻮﻨﺟ ﺖﺳا
] 11 [.
ﻪﻧﻮﮔ يا رد هﺎﯿﮔ ﻦﯾا زا
نﺎﺘﺳا يﺎﻫ ﺮﻬﺷﻮﺑ و نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎﺘﺴﯿﺳ ﻞﻣﺎﺷ ناﺮﯾا ﯽﺑﻮﻨﺟ
ﺪﺷر ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ ] 12 [ .
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺖﻤﺴﻗ يﺎﻫ صاﻮﺧ هﺎﯿﮔ
ﻪﯾﺬﻐﺗ يا ناواﺮﻓ ﻪﺘﺷاد زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هرﺎﺼﻋ و ﺖﻤﺴﻗ
يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ دراد ﯽﯾوراد ﺖﯿﺻﺎﺧ هﺎﯿﮔ .
داﺮﻓا ﻂﺳﻮﺗ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯾا
فﺮﺼﻣ هﺪﻨﻨﮐ و هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﻦﻤﺠﻧا
يﺎﻫ ﯽﻤﻠﻋ ﺪﯿﺋﺎﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا
] 13 [ . درد ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ ]
14 [،
ﺪﺿ نﺎﻃﺮﺳ ] 15 [،
ﺪﺿ دﺎﻘﻌﻧا
] 16 [،
چرﺎﻗ ﺪﺿ ]
17 [،
بﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ ]
18 [ ﯾا ، ﻪﺑ نﻮﻨﮐﺎﺗ هﺎﯿﮔ ﻦ
ﺖﺳا هﺪﯿﺳر تﺎﺒﺛا .
صاﻮﺧ صﻮﺼﺧ رد يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻢﺳ ﯽﯾادز و ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ هﺎﯿﮔ ﯽ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖﺳا
] 19 [ . ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ه رﺎﺼﻋ يور ﺮﺑ ﯽﻌﯿﺳو تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هزوﺮﻣا
ﻪﺑ ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﯽﯾﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﯽﺘﻧآ
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﻻﺎﺑ
ﺪﻨﺑﺎﯾ ﺖﺳد .
ﺗ ياﺮﺑ شور ﻦﯾﺪﻨﭼ ﻪﯿﻬ
دراد دﻮﺟو ﯽﻫﺎﯿﮔ هرﺎﺼﻋ
ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد شور ﺮﻫ و شور
ﺎﻫ زا ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺎﻫ و
يﺎﯾاﺰﻣ ﻪﺑﺮﺼﺤﻨﻣ دﺮﻓ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . رد لﺎﺳ يﺎﻫ ﻪﺟﻮﺗ ﺮﯿﺧا
ﻪﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻪﺋارا
شور يﺎﻫ ،ﺖﺳا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﯾﺪﺟ
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﮐ ﺶﯿﺑ ﻦﯾﺮﺗ رد ،ﯽﻠﺻا ياﺰﺟا هﺎﺗﻮﮐ
ﻦﯾﺮﺗ نﺎﻣز
ﺎﺑ ﻦﮑﻤﻣ ﻢﮐ ﻦﯾﺮﺗ ﺖﻤﯿﻗ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﯾآ ] 20 [.
يﺎﻫ شور زا ﯽﮑﯾ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ،نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺞﯾار ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ لﻼﺣ .
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ و جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ
ﯽﻣ لﻼﺣ عﻮﻧ زا ﺮﺛﺎﺘﻣ يدﺎﯾز ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ﺪﺷﺎﺑ . آ يﺎﻫ لﻼﺣ ﻟ
نﻮﺘﺳا و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻞﺜﻣ ﻦﯿﯾﺎﭘ شﻮﺟ ﻪﻄﻘﻧ ﺎﺑ ﯽ
و ﻞﯿﻟد ﻪﺑ بآ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد ﺖﻟﻮﻬﺳ و ندﻮﺑ نازرا
درﻮﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ هﺪﻤﻋ ﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧ
] 21 [ . ﻖﯿﻘﺤﺗ رد ﻊﺑﺎﻨﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد ﻪﮐ
نﻮﻨﮐﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻨﺒﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺑ شور
يﺎﻫ جاﺮﺨﺘﺳا
رﻮﻣ هﺎﯿﮔ زا يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾ
ناﺮﯾا رد
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا .
صاﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽ ﻦﯾا هﺎﯿﮔ و
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺶﯾور نآ رد ﻢﯿﻠﻗا يﺎﻫ ﺎﺗ دراد تروﺮﺿ ناﺮﯾا ﺮﯿﺴﻣﺮﮔ
شور يﺎﻫ دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا زا هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا .
ا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ شور جاﺮﺨﺘﺳا و عﻮﻧ لﻼﺣ
ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﺨﺘﺳا يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
ترﺪﻗ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ مﺎﺠﻧا اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ هﺎﯿﮔ گﺮﺑ ﺪﺷ
.
2 - و داﻮﻣ شور
ﺎﻫ
2 - 1 - داﻮﻣ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ زﺎﯿﻧدرﻮﻣ
ﺪﯿﺳا و ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ
،ﻢﯾﺪﺳ تﺎﻨﺑﺮﮐ ،ﻮﯿﺘﻟﺎﮐﻮﯿﺳ ﻦﯿﻟﻮﻓ فﺮﻌﻣ ،نﻮﺘﺳا ،لﻮﻧﺎﺘﻣ ،ﮏﯿﻟﺎﮔ ،مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﺪﯾﺮﻠﮐ 2
و 2 ﻞﯿﻨﻓ يد -
1 ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ ﻞﯾزارﺪﯿﻫ
) (DPPH ﯽﻤﯿﺷ ﺖﮐﺮﺷ زا نﻮﻣزآ
يراﺪﯾﺮﺧ ﺪﺷ .
2 - 2 - هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا و ﻪﻧﻮﻤﻧ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ
هﺎﮕﺸﯾور زا اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ هﺎﯿﮔ گﺮﺑ رد ﻊﻗاو نآ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ
لﺎﺳ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ﺮﺧاوا رد و ﺮﻬﺷﻮﺑ نﺎﺘﺳا 1397
ﻊﻤﺟ و يروآ
ﮏﺸﺧ زا ﺪﻌﺑ ﺤﺗ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻞﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﯾﺎﺳ رد ندﺮﮐ
تﻼﯿﺼ
يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ ﺖﻬﺟ نﺎﻬﻔﺻا ﺰﮐﺮﻣ رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻠﯿﻤﮑﺗ ﺪﯾدﺮﮔ ردﻮﭘ ﯽﻗﺮﺑ بﺎﯿﺳآ ﻂﺳﻮﺗ و ﻞﻘﺘﻨﻣ .
2 - 2 - 1 - هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻬﺗ
،نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ شور ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻬﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ 10
زا مﺮﮔ ردﻮﭘ گﺮﺑ
ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﮏﺸﺧ 50
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ
،لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﻄﻘﻣ بآ و نﻮﺘﺳا
ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ .
تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ 24
ر ﺖﻋﺎﺳ ﺪﯾدﺮﮔ ﺎﻫ . ﺪﻌﺑ زور
و اﺪﺟ لﻼﺣ
ًادﺪﺠﻣ ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺪﯾﺪﺟ لﻼﺣ .
ﻪﺳ ياﺮﺑ ﻞﻤﻋ ﻦﯾا
رﺎﺑ ﺪﺷ راﺮﮑﺗ . جاﻮﻣا زا ،ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا شور ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻬﺗ ﺖﻬﺟ
ﺲﻧﺎﮐﺮﻓ ﺎﺑ ﮏﯿﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ 70
يﺎﻣد رد ﺰﺗﺮﻫﻮﻠﯿﮐ 25
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻋﺎﺳ ﮏﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ
. 10 مﺮﮔ
ﻫ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ هﺪﺷ ردﻮﭘ گﺮﺑ لﻼﺣ هاﺮﻤ
بآ و نﻮﺘﺳا ،لﻮﻧﺎﺘﻣ يﺎﻫ
راﺮﻗ ﺮﺸﺑ ردﺮﻄﻘﻣ ﺪﺷ هداد
. ﺖﻬﺟ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ زا
ﺮﯿﻄﻘﺗ يور
ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﻞﯾﻮﻓ ﺎﺑ ﺎﻫﺮﺸﺑ
. ﮏﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﮏﯿﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا مﺎﻤﺣ رد ﺖﻋﺎﺳ .
ﺖﻬﺟ ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻬﺗ
جاﺮﺨﺘﺳا شور مواﺪﻣ
) ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ ( 10 هﺎﯿﮔ هﺪﺷ ردﻮﭘ گﺮﺑ مﺮﮔ
ﻏﺎﮐ رد هﺎﮕﺘﺳد رد ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﻦﻤﺗاو ﯽﻓﺎﺻ ﺬ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ .
لﻼﺣ ﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﻤﻋ ،لﻮﻧﺎﺘﻣ يﺎﻫ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ و نﻮﺘﺳا 24
دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﻪﻣادا ﺖﻋﺎﺳ .
رد نﺎﯾﺎﭘ
هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ لﻼﺣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻬﺷور زا ﮏﯾﺮﻫ نﺎﺧﺮﭼ هﺪﻨﻨﮐﺮﯿﺨﺒﺗ )
يرﺎﺗور ( يﺎﻣد رد C 50° فﺬﺣ ﺪﯾدﺮﮔ
] 22،23،24 .[
يﺮﻄﺑ نورد ،هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻣز ﺎﺗ ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﺼﻋ
يﺎﻣد رد ﻪﺘﺴﺑرد 4ºC
ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ .
2 - 3 - يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ نﺎﻣﺪﻧار يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
نﺎﻣﺪﻧار ﻬﺷور رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ لﻼﺣ ﺎﺑ يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ يﺎ
ﻖﯾﺮﻃ زا جاﺮﺨﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻟدﺎﻌﻣ
) 1 ( ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ] 25 [.
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 1 ( M2 / M1 × 100 =
يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﺻرد
نآ رد ﻪﮐ M1
ﺖﻬﺟ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ هﺪﺷ بﺎﯿﺳآ ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو
و جاﺮﺨﺘﺳا M2
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﮏﺸﺧ هرﺎﺼﻋ نزو .
ناﺰﯿﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نﺎﺴﮑﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ود ﺮﻫ ﺖﺑﻮﻃر .
2 - 4 - يﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ لﻮﻨﻓ
ﻞﮐ
ﻞﮐ ﻞﻨﻓ يﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
، 20 ﺮﺘﯿﻟ وﺮﮑﯿﻣ هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ زا
ﺎﺑ 1.16 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ و ﺮﻄﻘﻣ بآ 1
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﻣ طﻮﻠﺨﻣ ﻦﯿﻟﻮﻓ فﺮﻌ
ﺪﺷ . زا ﺪﻌﺑ 8 ﻪﻘﯿﻗد 350 ﺮﺘﯿﻟ وﺮﮑﯿﻣ تﺎﻨﺑﺮﮐ لﻮﻠﺤﻣ
ﻢﯾﺪﺳ
) 20
% (W/v ﻪﻓﺎﺿا ﺪﺷ . تﺪﻣ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ 30
يﺎﻣد رد ﻪﻘﯿﻗد 40
ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ .
طﻮﻠﺨﻣ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﻪﻣادا رد
رد لﻮﻃ جﻮﻣ 765 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ لﺪﻣ ﺮﺘﻣﻮﺗﻮﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
وزدﺎﻤﯿﺷ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺪﺷ . اﺮﺑ ي ﻢﺳر ﯽﻨﺤﻨﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا ﮏﯿﻟﺎﮔ
ﺪﯿﺳا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ ﻦﯾﺪﺑ . رﻮﻈﻨﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﯾﺎﭘ يا زا ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺎﺑ
ﺖﻈﻠﻏ 1 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ .
زا ﻦﯾا
،ﻪﯾﺎﭘ لﻮﻠﺤﻣ
ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ) 10
، 20
، 30
، ...
مﺮﮔوﺮﮑﯿﻣ ﺮﺑ
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ( هدﺎﻣآ
ﺪﯾدﺮﮔ و ﺲﭘ زا مﺎﺠﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ
شور هﺪﺷﺮﮐذ رد
ﻻﺎﺑ راﺪﻘﻣ بﺬﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ هﺪﻧاﻮﺧ ﺪﺷ . ﺲﭘ زا ﻢﺳر ﯽﻨﺤﻨﻣ
نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ ﺪﯿﺳا
ﮏﯿﻟﺎﮔ ) ﻞﮑﺷ 1 ( ﺎﺑ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ
ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ ﯽﻨﺤﻨﻣ زا )
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 2 ( ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ
ﺪﯿﺳا و ﮏﯿﻟﺎﮔ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ رد مﺮﮔ هرﺎﺼﻋ نﺎﯿﺑ ﺪﯾدﺮﮔ .
) ﻪﻟدﺎﻌﻣ 2 ( y=0.0061x +0.0019 R2= 0.9912
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ و ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ X
لدﺎﻌﻣ راﺪﻘﻣ y
ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺪﯿﺳا ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ) Mg/gr (.
Fig 1: Standard calibration curve of Gallic acid for the determination of total phenolic content
2 - 5 - ﻞﮐ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ يﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ
يﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ
،اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ 0.5
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ لﻮﻠﺤﻣ ALCL3 )
2 ﺪﺻرد ( ﻪﯿﻬﺗ هﺪﺷ لﻮﻧﺎﺘﻣ لﻼﺣ رد
ﻪﺑ 0.5 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ زا ﮏﯾﺮﻫ زا هرﺎﺼﻋ
ﺎﻫ ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا .
رد طﻮﻠﺨﻣ
تﺪﻣ ﻪﺑ قﺎﺗا يﺎﻣد 30
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻘﯿﻗد .
طﻮﻠﺨﻣ بﺬﺟ ﺲﭙﺳ
ﻪﺑ ﻪﻠﯿﺳو رد وزدﺎﻤﯿﺷ لﺪﻣ ﺮﺘﻣﻮﺗﻮﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا لﻮﻃ
جﻮﻣ 417
ﻮﻧﺎﻧ ﺮﺘﻣ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺪﺷ . ياﺮﺑ ﻢﺳر ﯽﻨﺤﻨﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا
ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
. رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ لﻮﻠﺤﻣ
ﻪﯾﺎﭘ يا زا ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ
ﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ 1 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ .
زا ﻦﯾا لﻮﻠﺤﻣ
،ﻪﯾﺎﭘ ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ) 10،20،30
، (...
مﺮﮔوﺮﮑﯿﻣ ﺮﺑ
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ
هدﺎﻣآ ﺪﺷ و ﺲﭘ زا مﺎﺠﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ
شور هﺪﺷﺮﮐذ
راﺪﻘﻣ بﺬﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ هﺪﻧاﻮﺧ ﺪﺷ . ﺲﭘ زا ﻢﺳر ﯽﻨﺤﻨﻣ
نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ
) ﻞﮑﺷ 2 ( ﻞﮐ راﺪﻘﻣ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ
ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ
ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ زا ﯽﻨﺤﻨﻣ ) ﻪﻟدﺎﻌﻣ 3 ( ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ
ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ و
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﻠﯿﻣ
مﺮﮔ رد مﺮﮔ هرﺎﺼﻋ نﺎﯿﺑ ﺪﯾدﺮﮔ .
) ﻪﻟدﺎﻌﻣ 3 (
0.986 R2=
0.5101 0.0198x +
y=
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ و ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ X
لدﺎﻌﻣ راﺪﻘﻣy
ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ) Mg/gr ( Fig 2: Standard calibration curve of quercetin for
the determination of total flavonoids content.
2 - 6 - ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺶﺠﻨﺳ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا شور ﺎﺑ
) DPPH 2
و 2 ﻞﯿﻨﻓ يد -
1 ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ
ﻞﯾزارﺪﯿﻫ (
ﺑﻪ رﻮﻈﻨﻣ
،هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺶﺠﻨﺳ 10
ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ
هرﺎﺼﻋ زا رد و هدﻮﻤﻧ نزو ار گﺮﺑ
25 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ لﻼﺣ لﻮﻧﺎﺘﻣ
) ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ( ﻞﺣ ﺪﺷ . لﻮﻠﺤﻣ زا ﺲﭙﺳ ﻪﯿﻬﺗ
ﺪﺷ ه ﺮﻫ زا
هرﺎﺼﻋ 5 ﻪﯿﻬﺗ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺪﯾدﺮﮔ
) 10 - 20 - 40 - 80 - 160 -
320 ( ) μg/mL (.
لﻮﻠﺤﻣ ﻪﯿﻬﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﻣادا رد ،DPPH
4
ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ زا رد DPPH 10 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ﻞﺣ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺪﺷ
) 0.1 ﯽﻠﯿﻣ
رﻻﻮﻣ .(
ﺲﭙﺳ نورد 5 ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ 1
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ لﻮﻠﺤﻣ DPPH
ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﺨﯾر 4
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻬﺗ هﺪﺷ ﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ
ﻪﻓﺎﺿا توﺎﻔﺘﻣ ﺪﺷ
. ﻪﻟﻮﻟ ﺎﻫ تﺪﻣ ﻪﺑ 15 ﮏﯾرﺎﺗ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﻘﯿﻗد
راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻟﻮﻟ يﺎﻫ ﺪﻫﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻟﻮﻟ ﮏﯾ رﻮﮐﺬﻣ
بﺎﺨﺘﻧا ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﮐ ﻂﻘﻓ يوﺎﺣ 1 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ و DPPH 2
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ لﻮﻧﺎﺘﻣ دﻮﺑ . رد ار بﺬﺟ ﻢﻤﯾﺰﮐﺎﻣ ﻪﻟﻮﻟ ﻦﯾا لﻮﻃ
جﻮﻣ
517 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ داد نﺎﺸﻧ . ﻧﺎﺘﻣ زا ﻮ ل هﺎﮕﺘﺳد ندﺮﮐ ﺮﻔﺻ ياﺮﺑ UV-
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا VIS .
ﯽﻣﺎﻤﺗ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﻪﻣادا رد ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺎﻫ رد
لﻮﻃ جﻮﻣ 517 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﺮﺘﻣﻮﺗﻮﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ UV-VIS
وزدﺎﻤﯿﺷ لﺪﻣ هزاﺪﻧا
يﺮﯿﮔ ﺪﺷ . ﮓﻧر ﻪﻟﻮﻟ ﺎﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻬﺟ رد
دﻮﺑ درز ﻪﺑ ﯽﻧاﻮﻏرا زا هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ؛
ﯽﻨﻌﯾ ﻆﯿﻠﻏ ﻦﯾﺮﺗ هرﺎﺼﻋ
،
ﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و درز دﻮﺑ ﯽﻧاﻮﻏرا ﺖ
. ناﺰﯿﻣ
بﺬﺟ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻟدﺎﻌﻣ
) 4 ( رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ
ﺪﻧﺪﺷ .
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 4 ( Y= Abc-Abs / Abc × 100
نآ رد ﻪﮐ ﯽﮔﺪﻧﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑاﺮﺑ y
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ
) ﺪﺻرد ( و و لﺮﺘﻨﮐ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ Abc بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ Abs
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ناﺰﯿﻣ IC50
ﻪﮐ هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ زا ﯽﺘﻈﻠﻏ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ
ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ 50
ﺪﺻرد لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ ار دازآ كﺎﭘ يزﺎﺳ ﺪﯾﺎﻤﻧ
) Mg/mL (،
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ ياﺮﺑ .
داﺪﻋا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ) رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد (
ﻪﯿﻠﻋ ﻢﯿﺳﺮﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ ﺖﻈﻠﻏ
ناﺰﯿﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ ﻦﯾا زا و هدﺮﮐ IC50
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ ] 26 .[
2 - 7 - ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ يرﺎﻣآ
ﯽﻣﺎﻤﺗ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺎﻫ 3 ﻪﯿﻠﮐ و هﺪﺷ راﺮﮑﺗ ﺎﺑ هداد
ﺎﻫ ترﻮﺻ ﻪﺑ
Mean ± SD راﺰﮔ
ش ﺪﺷ . ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻞﯿﻠﺤﺗو هداد ﺎﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﮏﯾﺮﺘﻣارﺎﭘ نﻮﻣزآ ﺲﻧﺎﯾراو
ﮏﯾ ﻪﯾﻮﺳ ) one way ANOVA (
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺎﻫ ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد نﻮﻣزآ زا
نﺎﻨﯿﻤﻃا 5 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺻرد .
3 - ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
3 - 1 - يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ نﺎﻣﺪﻧار
يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يوﺎﺣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﻧراد توﺎﻔﺘﻣ ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ .
ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا جاﺮﺨﺘﺳا
ﻢﻬﻣ ﻪﮐ دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ يدﺪﻌﺘﻣ نآ ﻦﯾﺮﺗ
ا ﺎﻫ و ﺮﺛﺆﻣ لﻼﺣ بﺎﺨﺘﻧ
ﯽﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ جاﺮﺨﺘﺳا شور ﺪﻨﺷﺎﺑ
. شور و لﻼﺣ بﺎﺨﺘﻧا
ماﺪﻧا ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ جاﺮﺨﺘﺳا داﻮﻣ ﺰﯿﻧ و هﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻞﯿﮑﺸﺗ دراد نآ هﺪﻨﻫد .
زا ﻪﺘﺳد ﺮﻫ صﻮﺼﺨﻣ لﻼﺣ بﺎﺨﺘﻧا
،تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ اﺮﯾز ؛ﺖﺳا ﯽﻠﮑﺸﻣ رﺎﮐ ﯽﻫﺎﯿﮔ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ د يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﺰﯿﻧ يﺮﮕﯾد داﻮﻣ ﻦﯾا ﺖﯿﻟﻼﺣ ﻪﺟر
ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ داﻮﻣ ﺪﻧراﺬﮔ
] 27 .[
ﺖﺳد ﻪﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ
و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ شور ندروآ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر شور ﺎﺑ و مﺎﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯽﻣ اﺬﻟ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ لﻼﺣ ﺖﺴﯾﺎﺑ
دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ .
و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﻌﯿﺳو هوﺮﮔ ﻞﻣﺎﺷ يﺎﻫ
لﺎﺼﺗا ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ،ﺪﻧراد ﯽﺒﻄﻗ ﺐﻠﻏا و توﺎﻔﺘﻣ هوﺮﮔ نآ لﻮﮑﻟﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﺒﻄﻗ ﺮﯿﻏ يﺎﻫ ﺮﯿﻏ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ياراد ،ﺎﻫ
لﻼﺣ رد و هﺪﺷ ﯽﺒﻄﻗ ﻞﺣ ﺰﯿﻧ ﺮﺘﻤﮐ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ
هﺪﺷ ﺪﻨﺷﺎﺑ
] 28 .[
ﻦﯾازا لﻼﺣ ،ور وﺎﻔﺘﻣ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ت
ﺖﻓﺮﮔ . هرﺎﺼﻋ ،يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ تﺎﯿﻠﻤﻋ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ ﻦﯾزﻮﺗ ﺎﻫ
نآ زا ﮏﯾ ﺮﻫ هدزﺎﺑ و هﺪﺷ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫ
. لوﺪﺟ رد ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯾا
هرﺎﻤﺷ 1 ﺖﺳا هﺪﻣآ .
هرﺎﺼﻋ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
شور ﻪﯿﻘﺑ و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور زا ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯿﺑ ﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا د دﻮﺟو راد
ﺖﺷا ) 0.05
<
.(P ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ ) 24.4
ﺪﺻرد ( ﺮﻄﻘﻣ بآ رد نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ و ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ )
3.25 ﺪﺻرد (
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﯾارﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ .
ﯽﻣﺎﻤﺗ رد لﻮﻧﺎﺘﻣ لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا شور
يﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ
ﺮﻄﻘﻣ بآ و نﺎﻣﺪﻧار ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ
ﻦﯾﺮﺗ داد نﺎﺸﻧ ار نﺎﻣﺪﻧار .
ﺒﻄﻗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯾا ﺖﯿﻟﻼﺣ و يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﯿ
رد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ لﻼﺣ
ﺎﻫ نﻮﺘﺳا و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺒﻄﻗ ي
، ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻻﺎﺑ
رد جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار ندﻮﺑ شور
يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺎﮕﻨﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻦﯾا لﻼﺣ ﺎﻫ دﻮﻤﻧ ﻪﯿﺟﻮﺗ ار ﯽﺒﻄﻗ ي .
و نﺎﺘﺳدﺰﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2015 ( رد ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ شور يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ جاﺮﺨﺘﺳا
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا درﻮﻣ هﺎﯿﮔ ﯽ )
s Myrtu ( ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا شور رد لﻮﻧﺎﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ نﺎﻣﺪﻧار ) 36.6 ﺪﺻرد ( ار نﺎﺸﻧ داد ] 29 .[
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺢﻟﺎﺻ يدﺎﺑآ و نارﺎﮑﻤﻫ )
2015 ( رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺶﺠﻨﺳ و ﯽ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
رﺎﺼﻋ ه يﺎﻫ ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ
، يد
ﯽﺗﺎﺘﺳا ﻞﯿﺗا و ﯽﻧﺎﺘﻣوﺮﻠﮐ ماﺪﻧا
يﺎﻫ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ سﺎﻧور
) Rubia
tinctorum (
نﺎﻣﺪﻧار ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﻪﺘﺷاد ار جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﺳا
] 4 .[
تاﺪﻫﺎﺸﻣ Nobosse
نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2018 ( ﯽﺳرﺮﺑ رد ﺮﯿﺛﺄﺗ
جاﺮﺨﺘﺳا يور ﺮﺑ لﻼﺣ و ﻦﺳ
ترﺪﻗ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﺘﻧآ
ﮐا ﻧاﺪﯿﺴ اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽ
داد نﺎﺸﻧ نﺎﻣﺪﻧار ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ لﻼﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ
ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ و جاﺮﺨﺘﺳا ﻦﯿﯾﺎﭘ
ﻦﯾﺮﺗ ﯽﯾارﺎﮐ ار دراد ] 20 [.
ﯽﺳرﺮﺑ
ﺮﯿﺛﺄﺗ شور يﺎﻫ ﺎﺼﻋ توﺎﻔﺘﻣ دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﯿﻈﻧ يﺮﯿﮔ هر
ﮏﯿﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا
، تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا رد نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ
ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯿﮔ ﯽ هﺎ Atrosanguinea Potentilla
ﻂﺳﻮﺗ
Kalia و نارﺎﮑﻤﻫ ) 2008 ( زا ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
شور يﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﮏﯿﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور
يﺎﻫ
ار ﯽﻫدزﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﮕﯾد دراد
] 30 .[
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد ﻦﯾا
ﺶﻫوﮋﭘ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ يﺎﺘﺳار رد هﺪﺷﺮﮐذ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻣ ﺪﺳر
ﺘﯿﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رد دﻮﺧ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮ
لﻼﺣ ﺎﻫ توﺎﻔﺘﻣ ي ﻞﺣ
هﺪﺷ ار يﺮﺗﻻﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار و
نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻨﻫد . ﻪﺘﺒﻟا ﺖﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺪﯾﺎﺑ هدزﺎﺑ ندﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ
ندﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ندﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺑ ﻞﯿﻟد جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﺴﯿﻧ
] 31 .[
Table1 Effect of different solvents and extraction methods on extraction yield of Moringa oleifera leaf extract
Extraction yield(%) Extraction method
3.25±0.89i Soaking in water
12.5±1.15ef Soaking in methanol
11.45±1.78fg Soaking in aceton
7.90±1.02h Ultrasound
) solvent=water (
21.35±1.14a Ultrasound
) solvent= methanol (
18.15±1.35cd Ultrasound
) solvent= aceton (
10.1±0.96fg Soxhlet
) solvent=water (
19.25±0.65cd Soxhlet
) solvent= methanol (
24.40±0.34b Soxhlet
) solvent=aceton (
All results are expressed as mean ± SD.
Values in column which have different letters are significantly different (p<0.05).
3 - 2 - ﻞﻨﻓ مﺎﺗ يﻮﺘﺤﻣ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻒﻟو شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﮐ يﻮﺘﺤﻣ ) 2003 ( مﺎﺠﻧا ﻮﯿﺘﻟﺎﮐﻮﯿﺳ ﻦﯿﻟﻮﻓ فﺮﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﺷ
] 32 .[
ﻮﺗ ﻦﯿﻟﻮﻓ فﺮﻌﻣ ءﺎﯿﺣا ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ شور ﻦﯾا سﺎﺳا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻂﺳ
ﺐﯿﮐﺮﺗ دﺎﺠﯾا و ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ ﻂﯿﺤﻣ رد هرﺎﺼﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻠﻨﻓ ﯽﺑآ ﯽﻣ ﮓﻧر ﺪﺷﺎﺑ . رد ار بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا
لﻮﻃ جﻮﻣ 765 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . ياﻮﺘﺤﻣ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
هرﺎﺼﻋ ﯽﻠﯿﻣ لدﺎﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ مﺮﮔ
) ) رد GAE
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﮏﺸﺧ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ 2
ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هرﺎﺼﻋ رد ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ لﻼﺣ و )
1.35 24.79± ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺮﺑ ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ
ﮏﺸﺧ هرﺎﺼﻋ (
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺮﻄﻘﻣ بآ رد نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ
ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﺑ ﯽﻧاﺪﻨﭼ )
2.01 7.55±
ﯽﻠﯿﻣ ﮏﺸﺧ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ ﺮﺑ ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ .(
ﺞﯾﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ
جاﺮﺨﺘﺳا شور ﻪﮐ لﻼﺣ عﻮﻧ و
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻨﻌﻣ يراد ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ
ﻪﺘﺷاد اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ گﺮﺑ ردﻮﭘ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﺳا
) 0.05
<
(.P
راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ شور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هرﺎﺼﻋ رد ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
لﻮﻧﺎﺘﻣ لﻼﺣ و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
. تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا هداز و نارﺎﮑﻤﻫ ) 2014 ( د نﺎﺸﻧ دا ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا شور ﻪﮐ
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا و ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ -
ﯽﺑآ ﺪﺠﻨﮐ
) Sesamum indicum (
و ﻪﺘﺷاد ﺮﯾدﺎﻘﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﺚﻋﺎﺑ
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ
ددﺮﮔ . ﺐﯾﺮﺨﺗ ﺎﺑ ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا شور
هراﻮﯾد لﻮﻠﺳ ﺎﻫ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ جوﺮﺧ ﺐﺒﺳ ﯽﺘﺴﯾز ي
لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز ﯽﻣ
دﻮﺷ ] 33 .[
ﻦﯾا رد ﻪﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا شور
ﻊﻤﺟ و ﯽﮔﺪﯿﺸﮐ دﺎﺠﯾا ﺐﺟﻮﻣ و هدﺮﮐ ذﻮﻔﻧ هدﺎﻣ ﻞﺧاد نﺪﺷ يﺎﻫ ﻪﮐ هﺪﺷ مواﺪﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧرد
ﺳ هراﻮﯾد رد ﯽﺗاﺮﻔﺣ نآ ﻠ
لﻮ
دﺎﺠﯾا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﻣ
دﻮﺷ . نرﺎﻘﺘﻣﺎﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ تاﺮﻔﺣ ﻦﯾا
ﻪﺑ ﻢﻫ ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ جرﺎﺧ ﻪﺑ لﻮﻠﺳ ﻞﺧاد زا داﻮﻣ جوﺮﺧ ﺐﺟﻮﻣ و ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ . ﻧوﻼﻓ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ زا يﺪﯿﺋﻮ
ماﺪﻧا يﺎﻫ اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ هﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
دﺪﻌﺘﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ]
24،34،35 [.
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ Sultana و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2009 ( ﻦﯿﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺮﯿﺛﺄﺗ
رد لﻮﻧﺎﺗا و لﻮﻧﺎﺘﻣ
ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ ﻪﺸﯾر و گﺮﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا اﺮﻔﯿﻟا داد نﺎﺸﻧ ﻬﺑ لﻼﺣ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻪﮐ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ يﺮﺘ
ﻦﯾا
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 36 .[
و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ رد توﺎﻔﺗ
هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻪﺑ
ﻪﻠﯿﺳو لﻼﺣ ﺎﻫ ار توﺎﻔﺘﻣ ي
ﯽﻣ ناﻮﺗ
،ﺖﯿﺒﻄﻗ رد توﺎﻔﺗ ﺎﺑ
،لﻼﺣ ذﻮﻔﻧ ترﺪﻗ ﯽﮔﺪﯿﭽﯿﭘ
ﮏﯾ رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﺘﯿﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا ﺖﯿﻟﻼﺣ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ
،صﺎﺧ لﻼﺣ دﻮﻤﻧ ﺮﯿﺴﻔﺗ
. ﭘ ﺖﯿﻟﻼﺣ ﺎﻫ لﻮﻨﻓ ﯽﻠ ﻪﺑ
رﻮﻃ هﺪﻤﻋ
هزاﺪﻧا و ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ هوﺮﮔ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ ﯽﻨﺑﺮﮐورﺪﯿﻫ هﺮﯿﺠﻧز لﻮﻃ و ﻞﯿﮑﺸﺗ
هﺪﻨﻫد دراد نآ .
رد ﺐﻠﻏا ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ لﻼﺣ
ﺎﻫ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد ﯽﺒﻄﻗ ي
جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻣ
ﺪﻧﻮﺷ . ﻪﮐ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هرﺎﺼﻋ
يﺎﻫ ﯽﺑآ
) 9
=
1PI ( ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻧاﺪﻨﭼ ﺨﺘﺳا ﺮﺑ جاﺮ ﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ت دراﺪﻧ ﯽﻠﻨﻓ .
ًﻻﻮﻤﻌﻣ
ﺖﻬﺟ ﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد زا لﻼﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺎﮕﻨﻫ هدﺎﻔﺘﺳا جاﺮﺨﺘﺳا ﻂﯾاﺮﺷ نﺪﺷ ﺮﺘﻬﺑ ﯽﻣ
دﻮﺷ . ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا
زا ﯽﺧﺮﺑ ﯽﺗراﺮﺣ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﯽﻠﻨﻓ ﯽﻣ دﻮﺷ ] 37 .[
ﻼﻣﺎﮐ ﻂﯿﺤﻣ ﮏﯾ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ لﻼﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ بآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺒﻄﻗ دﻮﺷ ﯽﻣ و ؛ جاﺮﺨﺘﺳا ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا زا ﯽﻀﻌﺑ
دﻮﺷ ﯽﻣ ﺮﺘﻤﮐ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﻪﺟرد ﺎﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ .
ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ رد
نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧاژ )
2001 (
،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺰﯿﻣ ندﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﻞﯿﻟد
،ﯽﻠﮑﻟا يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ رد ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﻫﺎﮐ و زاﺪﯿﺴﺴﮐا ﻞﻨﻓ ﯽﻠﭘ ﻢﯾﺰﻧآ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻠﭘ ت
نﺎﯿﺑ ﯽﺑآ هرﺎﺼﻋ رد ﯽﻟﻮﻨﻓ ﺪﺷ
] 38 .[
فﻼﺧﺮﺑ ﺎﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ
،
Owusu نارﺎﮑﻤﻫ و )
2011 ( يﺮﺘﻬﺑ لﻼﺣ بآ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد
1. Polarity index
و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ لﻮﻧﺎﺗا و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هدﻮﺑ اﺮﻔﯿﻟا ﺎﮕﻨﯾرﻮﻣ گﺮﺑ ردﻮﭘ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺖﺳا
] 39 .[
ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ لﻼﺣ
ﺎﻫ ﺮﯿﻈﻧ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﯿﺒﻄﻗ ﺎﺑ ﯽﯾ ﻧﺎﺘﻣ
لﻮ
) 6.6 (PI=
و نﻮﺘﺳا ) 5.4 (PI=
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻨﻌﻣ راد ناﺰﯿﻣ رد ي
ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﺘﺷاد
. تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦﯾا بﻮﭼرﺎﭼ رد
، ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﺪﯾﺎﺑ
لﻮﮑﻟﻮﻣ يﺎﻫ
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ )
،ﺎﻫ ﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ ﯽﻠﭘ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ
ﺎﻫ
،
،ﺎﻫ ﻦﭘﺮﺗ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ
،
ﯽﻧﺪﻌﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ (
ﺮﻤﻫ ا ﻣ لﻼﺣ ﮏﯾ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ه ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨ
سﺎﺳا ﺮﺑ ﺪﯾﺎﺑ صﺎﺧ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﮔﮋﯾو
يﺎﻫ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ
نآ ﺖﯿﻟﻼﺣ ﺢﻄﺳ لﻮﮑﻟﻮﻣ
بﺎﺨﺘﻧا بآ رد دﻮﺷ
] 40 [.
Table 2 Effect of different solvents and extraction methods on total phenolic content (TPC) and total flavonoid content (TFC) of Moringa oleifera leaf extracts.
TFC ( mg QU/g dry sample) TPC (mg GAE/g dry sample)
Extraction method
1.24e 11.61± 2.01e
± 7.55 Soaking in water
2.15c
± 41.41 1.67c
± 17.95 Soaking in methanol
1.41c
± 39.72 2.35d
± 15.00 Soaking in aceton
1.75e 11.48± 1.15e
± 8.12 Ultrasound
) solvent=water (
1.15a
± 78.80 1.84b
± 22.57 Ultrasound
) solvent= methanol (
1.55b 66.86± 2.31c
± 18.25 Ultrasound
) solvent= aceton (
1.94d
± 18.50 0.75d
± 15.29 Soxhlet
) solvent=water (
1.45a
± 81.14 1.35a
± 24.79 Soxhlet
) solvent= methanol (
1.95b 66.65± 2.08b
± 23.15 Soxhlet
) solvent=aceton (
All results are expressed as mean ± SD.
Values in each column which have different letters are significantly different (p<0.05).
3 - 3 - ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ مﺎﺗ يﻮﺘﺤﻣ
ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر رﺎﮐ سﺎﺳا ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ
يﺎﻫ ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ
ﮏﻤﮐ هﺪﻨﻨﮐ صﺎﺧ ﺐﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﻬﺟ لﻼﺣ ﻪﺑ راﻮﺘﺳا
ﺖﺳا . مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر شور رد
، يﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﮏﯾ
ﻦﯿﺑ راﺪﯾﺎﭘ مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﺪﯾﺮﻠﮐ
و هرﺎﻤﺷ ﻦﺑﺮﮐ 4
هوﺮﮔ ﻮﺘﮐ و
هرﺎﻤﺷ ﻦﺑﺮﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 5
هوﺮﮔ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ
،ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻞﯿﮑﺸﺗ
ﯽﻣ ددﺮﮔ . يﻮﺘﺤﻣ مﺎﺗ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻪﺑ
ترﻮﺻ
ﯽﻠﯿﻣ لدﺎﻌﻣ مﺮﮔ رد ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ
مﺮﮔ هرﺎﺼﻋ ﺮﺑ سﺎﺳا ﯽﻨﺤﻨﻣ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﺪﺷ . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ لﻼﺣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور ) 1.45 81.14± ﯽﻠﯿﻣ ﮏﺸﺧ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ رد ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ مﺮﮔ (
و
ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺮﻄﻘﻣ بآ رد نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ )
1.24 11.61±
ﯽﻠﯿﻣ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ رد ﻦﯿﺘﺳﺮﺋﻮﮐ مﺮﮔ ﮏﺸﺧ
( ﺪﯾدﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا .
) لوﺪﺟ 2 .(
Iloki نارﺎﮑﻤﻫ و )
2015 ( ﺮﺑ رد ر ﯽﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ لﻼﺣ
هﺎﯿﮔ ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﻞﻨﻓ يﻮﺘﺤﻣ يور ﺮﺑ Bucidda buceras
ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ لﻼﺣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد ﺮﯿﺛﺄﺗ
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا رد ار
ﺖﺷاد هﺎﯿﮔ ﻦﯾا گﺮﺑ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ .
ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا نآ
ﺎﻫ رد
ﺘﻣ دﻮﺧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا رد نﻮﺘﺳا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺟﻮ
يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺛا ﻪﻗﺎﺳ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ دراد
] 37 .[
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا
ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﺖﯿﻟﻼﺣ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ داﻮﻣ زا ﯽ رد
لﻼﺣ يﺎﻫ دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ﻪﺑ هوﻼﻋ ﺖﯿﺒﻄﻗ لﻼﺣ ﺎﻫ ي
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﺖﯿﻟﻼﺣ ﺶﯾاﺰﻓا رد ار يﺪﯿﻠﮐ ﺶﻘﻧ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ يزﺎﺑ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ ] 41 .[
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و نﺎﯿﻧﺎﻤﻠﺳ نارﺎﮑﻤﻫ
) 2013 ( رد
ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺎﯿﮔ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ رد لﻼﺣ
ﮓﻨﻟوز ) Eryngium campestre (
داد نﺎﺸﻧ لﻼﺣ عﻮﻧ ﻪﮐ
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﯽﻨﻌﻣ راد ي ) 0.05
<
(P راﺪﻘﻣ ﺮﺑ عﻮﻧ و
يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ هرﺎﺼﻋ
يﺎﻫ ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ و ﯽﻟﻮﻧﺎﺗا ﻦﯾا
هﺎﯿﮔ
ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا ] 42 .[
ﭻﯿﻫ ﮏﯾ زا شور ﺎﻫ ﮓﻧر ي ﻧ ﯽﺠﻨﺳ ﯽﻤ ﻧاﻮﺗ ﺪ
و ﺪﻨﮐ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ عاﻮﻧا ﻪﻤﻫ ﯽﻟ
شور رد ﮓﻧر
ﯽﺠﻨﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ ﺎﻫ لﻮﻧوﻼﻓ و ﺎﻫ نوﻼﻓ ﺎﻬﻨﺗ ،مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﯽﻣ
ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ راﺪﯾﺎﭘ ﺪﯾﺮﻠﮐ و ﺪﻨﻫد ﻞﯿﮑﺸﺗ مﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ ﺮﻈﻧزا
ﯽﻤﮐ
هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺪﻧﻮﺷ ] 43 .[
ﻠﺳ ﺞﯾﺎﺘﻧ و نﺎﯿﻧﺎﻤ نارﺎﮑﻤﻫ
) 2013 (
داد نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ناﺰﯿﻣ ﺎﻫ نوﻼﻓ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﮓﻨﻟوز ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ رد
ﺮﯾﺎﺳ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺖﺳا
و ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ دازآ ﺰﯿﻧ DPPH
ﺮﺗﻻﺎﺑ دﻮﺑ ] 42 .[
يﺎﺘﺳار رد ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺶﻫوﮋﭘ
يﺎﻫ هﺪﺷﺮﮐذ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
يﺎﻫ لﻼﺣ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ بآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﺘﺳاو لﻮﻧﺎﺘﻣ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ .
ﻞﯿﻟد ﺮﻣا ﻦﯾا
ﯽﻣ ﯽﻟآ يﺎﻫ لﻼﺣ رد يﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يﻻﺎﺑ ﺖﯿﻟﻼﺣ ﺪﺷﺎﺑ .
3 - 4 - لﺎﮑﯾدار فﺬﺣ دازآ يﺎﻫ
DPPH
يزاﺪﻧا ماد ﻪﺑ لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ آ داز ﻪﺑ DPPH رﻮﻃ ياﺮﺑ ﻊﯿﺳو
ترﺪﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا لﺎﮑﯾدار فﺬﺣ
دازآ رد هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ درﻮﻣ
راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻣ
دﺮﯿﮔ . يزاﺪﻧا ماد ﻪﺑ ﺖﯿﺻﻮﺼﺧ لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ و دازآ IC50
ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 44 .[
هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ ياراد ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ندﻮﺑ اراد ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا ﻢﺗا ياﺪﻫا ياﺮﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﯿﻓﺮﻇ و ﯽ
نژورﺪﯿﻫ نوﺮﺘﮑﻟا ﺎﯾ
ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ و ﺎﻫ ﻞﻨﻓ
ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ هوﺮﮔ
يﺎﻫ ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ )
(-OH و
هوﺮﮔ يﺎﻫ ﯽﺴﮐﻮﺘﻣ ﺾﯾﻮﻌﺗ ﻞﺑﺎﻗ )
-OCH3 ( رد لﻮﮑﻟﻮﻣ نآ ﺎﻫ
ﺖﺳا . تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽ ﯽﻠﻨﻓ
ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو
ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ نآ ﺎﻫ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ماد ﻪﺑ ياﺮﺑ نوﺮﺘﮑﻟا نداد رد دار
لﺎﮑﯾ يﺎﻫ
ﻞﯿﺴﮐﻮﻨﻓ راﺪﯾﺎﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﯿﮑﺸﺗ و دازآ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ] 3 .[
ﻖﯿﻘﺤﺗ رد
جاﺮﺨﺘﺳا شور ،ﺮﺿﺎﺣ لﻼﺣ عﻮﻧ و
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ يا ﺮﺑ
لﺎﮑﯾدار يزاﺪﻧا ماد ﻪﺑ ترﺪﻗ دازآ
ﺖﺷاد DPPH . ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
ترﺪﻗ لﺎﮑﯾدار ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ دازآ يﺎﻫ
هرﺎﺼﻋ رد DPPH
ﺎﺸﻣ ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫ
) 0.65 49.97± ( ) لوﺪﺟ 3 .(
جاﺮﺨﺘﺳا شور رد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
ﻦﯿﯾﺎﭘ نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
دازآ يﺎﻫ DPPH
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ ) 1.95 274.15 ± .(
ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
دازآ يﺎﻫ لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ناﺰﯿﻣ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا DPPH
ﺖﻓﺎﯾ . داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ رد
شور يﺎﻫ ﯿﮔ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ و يﺮ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ لﻼﺣ ﺎﻫ
،ﻒﻠﺘﺨﻣ ي ناﺰﯿﻣ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
دازآ لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ﻪﺑ DPPH
رﻮﻃ ﯽﻨﻌﻣ راد ي ) 0.05
<
(P
ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻓﺎﯾ . ) ﻞﮑﺷ 3 .(
لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ناﺰﯿﻣ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﺖﻠﻋ
آ داز ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ DPPH
هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ار ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ
ﺖﺴﻧاد ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ .
رد ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﻻﺎﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺗ
ﻪﺑ ﯽﻠﻨﻓ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﯿﻟد داﺪﻌﺗ
هوﺮﮔ يﺎﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ
،ﺶﻨﮐاو ﻂﯿﺤﻣ ﻪﺑ نژورﺪﯿﻫ نداد لﺎﻤﺘﺣا
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ و دازآ
ترﺪﻗ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ
رﺎﺼﻋ ه ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ . ﺞﯾﺎﺘﻧ
ناﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳا ﺪﯿﺳا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﮑﯾدار فﺬﺣ ترﺪﻗ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ دازآ يﺎﻫ لﺎ
ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ار
توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ شور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ
، دراد . زا
ﺺﺧﺎﺷ IC50
هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ زا ﯽﻌﺑﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ و
هرﺎﺼﻋ ﺮﻫ زا ﯽﺘﻈﻠﻏ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ ﻪﮐ 50
ﺪﺻرد
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ ار دازآ كﺎﭘ يزﺎﺳ
،ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ نﺎﯿﺑ ترﺪﻗ
ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ آ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا داز .
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺮﺗ ﺑ دﻮ ناﺰﯿﻣ ن
IC50
ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ترﺪﻗ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . زا ﯽﺧﺮﺑ رد
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﺑ ﯽﻄﺧ طﺎﺒﺗرا ﯽﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا لﻮﻨﻓ و ﯽ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ نﺎﻫﺎﯿﮔ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد مﺎﺗ ]
45 .[
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺮﺿﺎﺣ
هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ ﺮﯾدﺎﻘﻣ يوﺎﺣ ﺮﺗﻻﺎﺑ
ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
وﻼﻓ و يﺪﯿﺋﻮﻧ
، ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽ ﺰﯿﻧ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ .
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻢﺳﺎﻗ
هداز نارﺎﮑﻤﻫ و )
2014 ( ﯽﺳرﺮﺑ رد
رﺎﻬﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ دازآ ﻂﺳﻮﺗ DPPH
گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ
ﺖﺧرد Murraya Koenigii ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رﺎﻬﻣ دﻮﺑ
] 46 .[
ﻦﯾا ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺘﻓﺎﯾ ﻪ يﺎﻫ
دﻮﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ .
صاﻮﺧ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ ﯽ
ﻪﻧاﻮﺟ مﺪﻨﮔ ) هﺎﯿﺳ Fagopyrum esculentum (
ﻂﺳﻮﺗ Zhu
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2011 ( نﺎﺸﻧ داد جاﺮﺨﺘﺳا شور و لﻼﺣ عﻮﻧ ﻪﮐ
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﯽﻤﻬﻣ ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ ﯽ دراد
] 25 .[
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ Peschel و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2006 ( رد رﺮﺑ ﺞﻨﭘ ﺮﺛا ﯽﺳ
،بآ لﻼﺣ
،لﻮﻧﺎﺘﻣ
،لﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا رد ناﺰﮕﻫ و نﻮﺘﺳا
زا 13 ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ يﺰﺒﺳ و هﻮﯿﻣ عﻮﻧ لﻼﺣ
ﺎﻫ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺒﻄﻗ ي
ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ار
رﺎﻬﻣ رد لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ ﺪﻨﺘﺷاد DPPH
] 47 .[
ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺮﯿﺛﺄﺗ شور يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺗ ﺮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮ
تﺎﺒﯿﮐ ﯽﻠﻨﻓ ﺖﯿﺻﺎﺧ و
ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا تﻮﺗ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽ ﺪﯿﻔﺳ
) Morus Alba (
ﻂﺳﻮﺗ ﺖﻗاﺪﺻ و نارﺎﮑﻤﻫ )
2018 ( نﺎﺸﻧ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد داد
ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ
،ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هرﺎﺼﻋ
يﺎﻫ شور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا ﯽﺘﻧآ
ﻧاﺪﯿﺴﮐا و ﯽ هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
ﻤﮐ ﯽﺑﺎﻗﺮﻏ شور ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯾﺮﺘ
ﯽﺘﻧآ ﻧاﺪﯿﺴﮐا ار ﯽ
ﺪﻨﺘﺷاد ] 48 .[
Fig 3 DPPH radical scavenging activity of Moringa oleifera leaf extract in different concentration and
different extraction methods.
All results are expressed as mean ± SD
