پ
و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ صﻮﺼﺧ رد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺮﻬﺷ رد تﺎﻴﻨﺒﻟ
دﺰﻳ
نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
مﺪﻘﻣ ﻲﻧﺎﻴﻗﺎﺑ ﻦﻴﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ﻲﻔﻳﺮﺷ ﻪﻴﺴﻧا1
يوﺮﺴﺧ يﺮﻔﻈﻣ ﻦﺴﺣ2
هداز حﻼﻓ ﻦﻴﺴﺣ3
4
ﻲﻤﻳﺮﻛ نﺎﮔﮋﻣ
5چراز
1 . دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد،ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا
.2 لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻘﺗراو ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻦﻔﻠﺗ
سﺎﻤﺗ : 09133232350
Email: [email protected]
3 . دﺎﺘﺳا ﻪﻳﺬﻐﺗ هوﺮﮔ
، دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
4 . دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،يژﻮﻟﻮﻴﻣﺪﻴﭘا و رﺎﻣآ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد
5 . تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ
دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ ود دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻢﻫدﺰﻴﺳ لﺎﺳ
هرﺎﻤﺷ : مود
دادﺮﺧ و ﺮﻴﺗ 1393
ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ :
44
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 3 / 1392
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
12 / 7 / 1392 هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺬﻐﻣداﻮﻣ ندﻮﺑ اراد ﺎﺑ نآ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ و ﺮﻴﺷ: ي
ﻤﻛﺮﻈﻧزا،
ﻲ ﻛو ﻴ ﻔ ﻳ ﻲ ﻜ ﻲ ﺳﺎﺳازا ﻲ ﺮﺗ ﻳ اﺬﻏداﻮﻣ ﻦ ﻲﻳ
هدﻮﺑ اﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻳ
ﺷورادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﻂ ﻴ
هدﺮ ﻜﻳ ﻲ ﺮﺘﺒﺳﺎﻨﻣزا ﻳ اﺮﺑ ﺎﻫاﺬﻏ ﻦ ي
ﻣﺄﺗ ﻴ ﻦ ﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻴ ﺎﻫزﺎ ي اﻳ نارود ﻦ
ﺴﺑ تاﺮﺛاو هدﻮﺑ ﻴ
ﻔﻣ رﺎ ﻴ ﺮﺛﻮﻣ و ﺪ ي ﻨﺟو ردﺎﻣ ﺮﺑ ﻴ
ﺖﺷادﺪﻫاﻮﺧ ﻦ .
و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا فﺪﻫ
تﺎﻴﻨﺒﻟوﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ صﻮﺼﺧ رد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺰﻳ ﺮﻬﺷ رد
ﺖﺳا .
ﻲﺳرﺮﺑ شور ترﻮﺻ ﻪﺑﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ:
هدﻮﺑ ﻲﻌﻄﻘﻣ عﻮﻧزاو ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ
254 زا ﺮﻔﻧ ﺮﻬﺷ ناردﺎﻣ
ﻳ دﺰ لﺎﺳ رد 1392 هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا . ﻊﻤﺟ راﺰﺑا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ تﺎﻋﻼﻃا يروآ و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ يا
دﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋو شﺮﮕﻧ،ﻲﻫﺎﮔآ تﻻاﻮﺳ .
هداد ﻊﻤﺟ يﺎﻫ هﺪﺷ يروآ ﺎﺑ راﺰﻓا مﺮﻧزا هدﺎﻔﺘﺳا SPSS18
نﻮﻣزآو يﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳاو ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ: ناردﺎﻣ ﻦﺳ 98
/
±4 8 / 26 ﻪﻛ،دﻮﺑ لﺎﺳ 8
/ 50 % لوا ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ،ﺎﻬﻧآزا ﻲﻣ يﺮﭙﺳار نﺎﺷ
ﺪﻧدﺮﻛ .
8 / 39
% زا رد ناردﺎﻣ درﻮﻣ
ﺮﻴﺷ و ﻲﻫﺎﮔآ تﺎﻴﻨﺒﻟ بﻮﺧ
ﺪﻨﺘﺷاد و 8 / 13 % رد ﻲﺑﻮﺧ شﺮﮕﻧ زا نﺎﻧز اﻳ
ﻣز ﻦ ﻴ ﻪﻨ
رادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ . ﻂﻘﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺶﺨﺑ رد 3
/ 6 % ﻪﻴﺻﻮﺗﺮﻳدﺎﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ار تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ ناردﺎﻣ زا فﺮﺼﻣ هﺪﺷ
ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﻛ . هﺪﻫﺎﺸﻣ يرادرﺎﺑو يرادرﺎﺑﺮﻴﻏ نارودردﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﺷ
. ﻦﻳاﺮﺑ هوﻼﻋ
و تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ نﺎﻴﻣ هداد نﺎﺸﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﻫﺎﮔآ
ﺪﺷ . ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ دﺮﻜﻠﻤﻋو ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﺎﻴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣو ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲﻟو
شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآو دﺮﻜﻠﻤﻋ ،شﺮﮕﻧ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ .
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ:
ﺮﺜﻛا صﻮﺼﺧرد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ
فﺮﺼﻣ راﺪﻘﻣ و ﺖﺳا ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ تﺎﻴﻨﺒﻟ و
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ
هﺪﺷ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﻘﺗرا ياﺮﺑ اﺬﻟ ﺮﻴﺑاﺪﺗ ذﺎﺨﺗا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ زﺎﺳ هﺪﻨﻳآ ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ ناﺪﻧزﺮﻓ و ناردﺎﻣ ﻲﺘﻣﻼﺳ يﺎ
ﺖﺳا مزﻻ تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ درﻮﻣ رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ يا ﻪﻳﺬﻐﺗ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻘﺗرا ﻪﻠﻤﺟ زا مزﻻ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ،رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ،تﺎﻴﻨﺒﻟ:
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﺰﻳ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ و ﻦﻳﺮﺗ سﺎﺴﺣ زا ﻲﻜﻳ ،يرادرﺎﺑ نارود ﻢﺴﺟ ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ نآ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ درﻮﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻧز دﻮﺷ رادرﺎﺑ نﺎﻧز ناور و )
1 ( و ﻲﮔﺪﻧز هﻮﻴﺷ يرادرﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،
راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار نﺎﻧآ يﺎﻫ هداﻮﻧﺎﺧ و نﺎﻧز ﻪﻳﺬﻐﺗ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﺪﻫد ﻲﻣ ) 2 .(
ﻨﻣ و ﻲﻓﺎﻛ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺪﺷر ﻦﻴﻣﺎﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ يرادرﺎﺑ رد ﺐﺳﺎ
رد يﺬﻐﻣ داﻮﻣ ﺮﻳﺎﺧذ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺚﻋﺎﺑ ،ﻦﻴﻨﺟ رد ﺮﻳﺎﺧذ دﺎﺠﻳا و ﻲﻓﺎﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ ردﺎﻣ نﺪﺑ .
ﻂﻳاﺮﺷ زا ﻲﻜﻳ ردﺎﻣ نﺪﺑ رد ﺮﻳﺎﺧذ ﻦﻳا دﺎﺠﻳا
ﺖﺳا لوا ﻪﻫﺎﻣ ﺶﺷ رد ﻲﻫدﺮﻴﺷ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ )
4
، 3 .(
ﻪﻴﻟوا تﺎﻈﺤﻟ زا ﻲﺘﺳرﺪﻨﺗ هدﺎﺟ نارود ﻞﻳاوا زا ﻲﻨﻌﻳ نﺎﺴﻧا تﺎﻴﺣ ي
ﻲﻨﻴﻨﺟ ﻲﻣ زﺎﻏآ ددﺮﮔ ) 5،6 .(
و يرادرﺎﺑ نارود رد ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺖﻴﻌﺿو
ﺮﺛﺆﻣ يرادرﺎﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺮﺑ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ ،ﻦﻴﻨﺟ يروﺮﺿ يﺬﻐﻣداﻮﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﺖﺳا ) 7 ( ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻒﻌﺿ ﺚﻋﺎﺑ نارود ﻦﻳا رد ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻪﻜﻠﺑ ،
ﻲﻣ نآ ضراﻮﻋ و هﺪﺷ ردﺎﻣ ،ﻲﻤﺣر ﻞﺧاد ﺪﺷر ﺮﻴﺧﺄﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻢﻛ نزو صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ،سردوز نﺎﻤﻳاز ،ﻦﻴﻨﺟ ﻂﻘﺳ ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣز
) 8 ( و
يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﺮﻴﻏ ﺖﺑﺎﻳد ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻳﺎﻫ
،ﻦﻴﻟﻮﺴﻧا ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو
يرﺎﻤﻴﺑ و ﺐﻠﻗ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳ و نﻮﺧ يرﺎﺸﻓﺮﭘ ،يﻮﻴﻠﻛ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻟﺎﺴﮔرﺰﺑ نارود رد قوﺮﻋ )
9 - 5 .(
،ﻲﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻢﻴﺴﻠﻛ اد نﺪﺑ رد ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻤﻴﻈﻨﺗ و ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ در
) 7 .(
سﺎﺳا ﺮﺑ
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ 50
% نﺎﻧز زا
ﻢﻛ و ﻢﻴﺴﻠﻛ ،آ ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو دﻮﺒﻤﻛ زا نﺎﻬﺟ ﻞﻛ رد رادرﺎﺑ ﺞﻧر ﻲﻧﻮﺧ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﺑ ) 10 .(
هداد نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا
هﺪﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻧﺪﻌﻣداﻮﻣ ﺖﻓﺎﻳرد Recommended Dietary Allowances)(
ﻲﻣ رد و ﺪﺷﺎﺑ
ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ناردﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا ،ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻚﻟﺎﻤﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻤﻧ ﺖﻓﺎﻳرد دﻮﺷ
) 5 .(
رد هﮋﻳو ﻪﺑ يرادرﺎﺑ نارود رد ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ
ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ ﻲﻫدﺮﻴﺷ هرود و يرادرﺎﺑ مﻮﺳ ي
ناﻮﺨﺘﺳا ﻪﻧاﻮﺟ ﻞﻴﻜﺸﺗ و يزﺎﺳ ﺑ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رد ناﺪﻧد يﺎﻫ
ﺖﺷادﺮ
ناﻮﺨﺘﺳا زا حﻼﻣا ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ،ردﺎﻣ يﺎﻫ
ﺪﺑﺎﻳ ) 11 .(
نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
هﺮﭘ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻘﻧ ﻢﻴﺴﻠﻛ دراد ﻲﺴﭙﻣﻼﻛا
.
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻢﻛ نزو ﺎﺑ سردوز ﺪﻟﻮﺗ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ،ﺪﻫد
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻞﻤﻜﻣ فﺮﺼﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﻳاﺰﻣ زا ﺪﻟﻮﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﺪﺷﺎﺑ
) 3 .(
گﺮﻣ ﻨﻫ ﻢﻛ نزو ﺎﺑ نادازﻮﻧ ﺮﻴﻣو ﻢﻛ ﺪﺷر زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻛ ﺪﻟﻮﺗ مﺎﮕ
،ﺖﺳا ﻲﺳرﺎﻧ ﺎﻳ ﻲﻤﺣر ﻞﺧاد 40
نزو ﺎﺑ نادازﻮﻧ گﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﺑ
ﺖﺳا ﺪﻟﻮﺗ ﻊﻗﻮﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ )
4 .(
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻧﺪﻌﻣداﻮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻢﻴﺴﻠﻛ
ﻲﻣ ناﻮﺨﺘﺳا هﺪﻨﻫد ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳ ﻲﻳاﺬﻏ ﻢﻳژر رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
دﻮﺷ ) 12 .(
ﻞﻗاﺪﺣ فﺮﺼﻣ
4 - 3 ﻪﻴﺻﻮﺗ زور رد هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻲﻳاﺬﻏداﻮﻣ زا ﻢﻬﺳ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) 7 .(
ﺮﻴﺷ ﻪﻧازور فﺮﺼﻣ 65
% ﺎﺗ 72 % زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻢﻴﺴﻠﻛ زا
ﻲﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ ار نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ ﺪﻨﻛ
) 13 .(
هدروآﺮﻓ و ﺮﻴﺷ ءﺰﺟ نآ يﺎﻫ
ﻲﺳﺎﺳا ﻚﻳدﺰﻧ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳاﺬﻏداﻮﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻚﻳ ﻪﺑ ار ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻦﻳا ﻦﻤﺿ ،ﺪﻧراد ﻞﻣﺎﻛ ياﺬﻏ يﺬﻐﻣداﻮﻣ عاﻮﻧا زا رﺎﺷﺮﺳ ﻪﻛ
ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﮔﺪﻧز ياﺮﺑ يروﺮﺿ
،بﻮﻏﺮﻣ يﺎﻫ حﻼﻣا و ﻢﻴﺴﻠﻛ
يروﺮﺿ ) 14 ( ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو ،ﺮﻔﺴﻓ ، A يﺎﻫ
12 و ﻲﻣB ﺪﺷﺎﺑ ) 16
، 15 ( ﻪﻛ ،
ناﺪﻧد مﺎﻜﺤﺘﺳا و ﺪﺷر ياﺮﺑ ناﻮﺨﺘﺳا و ﺎﻫ
و ﺖﺳا يروﺮﺿ ﺎﻫ
ﻲﻣ يرﺎﻤﻴﺑ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد نﺪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺐﺒﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻧﻮﻔﻋ يﺎﻫ
يرﺎﻤﻴﺑ و ددﺮﮔ ﻪﻳﺬﻐﺗءﻮﺳ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ
) 14 .(
ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ فﺮﺼﻣ
وﺪﺑ رد نادازﻮﻧ ﺮﺳ رود و ﺪﻗ ،نزو ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻦﻳوﻼﻓ ﻮﺒﻳر ﺪﻟﻮﺗ دﻮﺷ ﻲﻣ .
ﻲﻣ ﺮﻄﺧ ﻪﺑ ار ردﺎﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ﻢﻳژر ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ ندﺮﻛ دوﺪﺤﻣ دزاﺪﻧا ) 15 .(
نارود رد ناﻮﺨﺘﺳا ﻢﻴﺴﻠﻛ لدﺎﻌﺗ رد هﺪﻤﻋ دﻮﺒﻤﻛ
ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻲﻫدﺮﻴﺷ و يرادرﺎﺑ ﺪﺘﻓا
. نآزا فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﺎﺟ
ﻠﻛ لدﺎﻌﺗ دﻮﺒﻬﺑ ﺎﺑ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻲﻣ هاﺮﻤﻫ ﻢﻴﺴ
فﺮﺼﻣ ﺎﺑ نﺎﻧز ،ﺪﺷﺎﺑ
ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻲﮕﺸﻴﻤﻫ )
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 500 ﻲﻠﻴﻣ ﻪﻧازور ﻢﻴﺴﻠﻛ مﺮﮔ (
ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ار ﻲﻫدﺮﻴﺷ و يرادرﺎﺑ نارود ﻲﻃ ناﻮﺨﺘﺳا نداد ﺖﺳد زا ﺪﻨﻧﺎﺳﺮﺑ ) 17 .(
ﻦﻴﻣﺄﺗ ردﺎﻣ زا ار ﺶﻳﺎﻫزﺎﻴﻧ مﺎﻤﺗ ،دﻮﺧ ﻞﻣﺎﻜﺗ و ﺪﺷر ﻲﻃ ﻦﻴﻨﺟ ﻲﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻳاﺬﻏداﻮﻣ ﺖﻓﺎﻳرد مﺪﻋ و ﺪﻨﻛ و ردﺎﻣ نﺪﺑ ﺮﻳﺎﺧذ ﻪﻴﻠﺨﺗ
ﻲﻣ يو نزو ﺶﻫﺎﻛ ددﺮﮔ
) 18 .(
ﻲﺳرﺮﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﺎﻫ
رد ناﻮﺨﺘﺳا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
نﻮﺘﭙﻤﻫ توﺎﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
، داد نﺎﺸﻧ
رد ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا هدﻮﺗ و ﻲﻛدﻮﻛ نارود نزو ،ﺪﻟﻮﺗ مﺎﮕﻨﻫ نزو ﻦﻴﺑ دراد دﻮﺟو ﻪﻄﺑار غﻮﻠﺑ نﺎﻣز )
19 .(
نارود رد ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ ﻲﺳرﺮﺑ
ﻧﺎﻛ رد يرادرﺎﺑ فﺮﺼﻣ يرادرﺎﺑ نارود رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻧز داد نﺎﺸﻧ ادﺎ
ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﺷدازﻮﻧ نزو ﺪﻨﺘﺷاد دوﺪﺤﻣ ﺮﻴﺷ 120
مﺮﮔ
فﺮﺼﻣ ﺮﻴﺷ يرادرﺎﺑ نارود رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻧﺎﻧز نادازﻮﻧ زا ﺮﺘﻤﻛ
ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﻛ ) 20 .(
ﻪﻨﻴﻬﺑ رد ﺪﻳﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻤﺣر ﻞﺧاد ﺪﺷر و ردﺎﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ يزﺎﺳ
يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺎﻫ ﻞﺴﻧ ياﺮﺑ ،ناﻮﺨﺘﺳا ﻲﻛﻮﭘ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻧاﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻨﻳآ )
19 .(
هدروآﺮﻓ و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ ﻪﻧﺎﻔﺳﺄﺘﻣ دﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻪﻧاﺮﺳ زا ﺮﺘﻤﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ رد )
14 .(
ﻞﻳﻻد زا ﻪﻛ زﻮﺘﻛﻻ ﻞﻤﺤﺗ مﺪﻋ ﻪﺑ ًﺎﺗﺪﻤﻋ ،ﺮﻴﺷ ندﺮﻛ دوﺪﺤﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺮﻛذ
) ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ صﺎﺨﺷا
( ﺳد ﻲﺘﺣارﺎﻧ و ﻲﻣ شراﻮﮔ هﺎﮕﺘ
ناﻮﺗ
دﺮﻛ هرﺎﺷا )
15 .(
هدروآﺮﻓ درﻮﻣ رد ﺮﻤﺘﺴﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ نﺎﺸﻧ ﻲﻨﺒﻟ يﺎﻫ
هدروآﺮﻓ ﻦﻳا فﺮﺼﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺖﺳا هداد
ﺢﻄﺳو ﺎﻫ
دراد دﻮﺟو ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﻲﺘﻣﻼﺳ .
ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻣآ ﻦﻳﺮﺧآ ﻖﺒﻃ
نﺮﻗ زﺎﻏآ رد ﺖﺷاﺪﻬﺑ 21
ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺨﺘﺳا ﻲﻛﻮﭘ ،
تﺎﻴﺣ ﻲﻠﺻا ﻦﻤﺷد ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻴﻣﺎﻧ ﺮﺸﺑ
) 21 .(
ﻲﻣ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ ددﺮﮔ
لﺎﺳ ﺎﺗ 2020 ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ 61 ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻳ ناﻮﺨﺘﺳا ﻲﻛﻮﭘ نﺎﻬﺟ رد نﻮﻴﻠﻴﻣ
ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا هدﻮﺗ )
22 .(
ﻪﺑﺎﺷﻮﻧ فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ رادزﺎﮔ ﻲﻛﻮﭘ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﺮﻄﺧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ار ناﻮﺨﺘﺳا )
23 .(
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﺎﻣآ ﻫد
نﺎﻧز ﺪ 4 ﺮﺑاﺮﺑ
ﻲﻣ ﻼﺘﺒﻣ ناﻮﺨﺘﺳا ﻲﻛﻮﭘ ﻪﺑ نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧﻮﺷ
) 22 .(
ﺪﻨﭼ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻧز
ﻪﺘﺷاد نﺎﻤﻳاز هدﺮﻜﻧ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻓﺎﻛ هزاﺪﻧا ﻪﺑ ﻢﻴﺴﻠﻛو ﺪﻧا
ﻦﻜﻤﻣ ،ﺪﻧا
ﺪﻧﻮﺷ ﻼﺘﺒﻣ ناﻮﺨﺘﺳا ﻲﻣﺮﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا )
24 .(
دﺎﻘﺘﻋا هزوﺮﻣا ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
هﺪﻤﻋ تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ي
ز ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا رﺎﺘﻓر رد ﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻬﺟ رد سردو يﺎﻫ
ﺖﺳا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻛ )
22 .(
نﺎﻧز دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﺖﺳا تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ صﻮﺼﺧ رد رادرﺎﺑ .
ﺐﻠﻏا ،ﻲﻫﺎﮔآ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻴﺒﻌﺗ ،كرد ﻲﻋﻮﻧ ﻦﺘﺷاد ﺎﻳ و ﺶﻧاد ندروآ ﺖﺳﺪﺑ .
ﺎﻳ شﺰﻴﮕﻧا ﻲﻣ ار شﺮﮕﻧ
ﻚﻳﺮﺤﺗ رد ﻲﻧورد ﻞﻴﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺮﻜﻓ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ و عوﺮﺷ رد ،هدارا مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و مﺎﺠﻧا ﻪﺑ دﺮﻓ دﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ رﺎﺘﻓر ﺎﻳ سﺎﺴﺣا ،ﻲﺼﺨﺷ )
25 .(
ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻲﻣ رادرﺎﺑ نﺎﻧز يا ﻦﻳا رد نﺎﻧآ ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﻛ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻨﻴﻣز دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ )
25،26 .(
نآ زا ﺑ ﻪﻛ ﺎﺟ زاﺪﻧا ﻢﺸﭼ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يرادرﺎ
ﻲﻣ هﺪﻴﻣﺎﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﻦﻳا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ و ،دﻮﺷ
وﺮﮔ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻛ
يﺬﻐﻣداﻮﻣ ﻦﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻴﺘﺧا رد و يرادرﺎﺑ نارود رد ناردﺎﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻣ مﺎﮕﻨﻫ ﻦﻳا رد
،ﺪﺷﺎﺑ زا ﻲﻜﻳ ﺪﻳﺎﺑ نادازﻮﻧ و ناردﺎﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻦﻴﻣﺄﺗ
ﺖﻳﻮﻟوا ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ .
ﻲﺳرﺮﺑ شور
عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
هدﻮﺑ ﻲﻌﻄﻘﻣ ﺑ ﻪﻛ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎ 254
زا ﺮﻔﻧ
هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﻪﺑ
3 ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﻛﺮﻣ ﻲﻧﺎﻣرد
زا 3 ﻪﻄﻘﻧ
بﻮﻨﺟ و ﺰﻛﺮﻣ ،لﺎﻤﺷ
،دﺰﻳ ﺮﻬﺷ ﻚﻳ
و ﻲﺻﻮﺼﺧ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻳ
و ﻲﺘﻟود نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ 5
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺐﻄﻣ
بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ
لﺎﺳ رد ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا1392
.
نﺎﻴﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا صﻮﺼﺧ رد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﻪﻴﺟﻮﺗ زا ﺲﭘ رﺎﻴﺘﺧا رد ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،تﺎﻋﻼﻃا ندﻮﺑ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا و فاﺪﻫا
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺎﻬﻧآ .
دﻮﺧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ هداد يروآ ﻊﻤﺟ شور
دﻮﺑ زﺎﺑ و ﻪﺘﺴﺑ تﻻاﻮﺳ ﺎﺑ مﺎﻧ نوﺪﺑ و ﺎﻔﻳا .
رﺎﺒﺘﻋا ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ
اﺮﻃ زا ﺲﭘ ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ،ﻲﺣ
10 ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا زا ﺮﻔﻧ
ﺪﺷ ﻲﻫاﻮﺧﺮﻈﻧ ،دﺰﻳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﻂﺳﻮﺗ راﺰﺑا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا خﺎﺒﻧوﺮﻛ ﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻧورد تﺎﺒﺛ ﻦﻴﻴﻌﺗ .
دﻮﺑ ﺶﺨﺑرﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ .
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﻻاﻮﺳ لوا ﺶﺨﺑ
،ﺮﺴﻤﻫ و دﻮﺧ تﻼﻴﺼﺤﺗ و ﻞﻐﺷ ،ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ ﻦﺳ ،يدﺮﻓ تﺎﺼﺨﺸﻣ
ﺮﻓ داﺪﻌﺗ رود ﻪﻳﺬﻐﺗ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﻛ ﻞﺤﻣ ،ناﺪﻧز نا
و يرادرﺎﺑ
دﻮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو .
هداﻮﻧﺎﺧ ﺪﻣآرد ناﺰﻴﻣ زا يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ هﺎﻣ رد .
ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻲﻫﺎﮔآﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ تﻻاﻮﺳ مود ﺶﺨﺑ
ﺶﺨﺑ ،تﺎﻴﻨﺒﻟو ﺮﻴﺷ صﻮﺼﺧ رد يرادرﺎﺑ نارود
تﻻاﻮﺌﺳ مﻮﺳ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ شﺮﮕﻧ
، ﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا تﻻاﻮﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ مرﺎﻬﭼ ﺶﺨﺑ راﺪﻘ
تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ )
دﺮﻜﻠﻤﻋ ( ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ه
دﻮﺑ . رد شﺮﮕﻧ
ﺐﻟﺎﻗ 15 لاﻮﺳ ) خﺎﺒﻧوﺮﻛ ﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ 79
/ 0 ( ﻪﻨﻳﺰﮔ يﺪﻨﺑ هﺮﻤﻧ ،دﻮﺑ
تﺮﻜﻴﻟ رﺎﻴﻌﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ شﺮﮕﻧ يﺎﻫ 5
ﻲﺘﻤﺴﻗ ) ﺎﺗ ﻢﻘﻓاﻮﻣ ًﻼﻣﺎﻛ
ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ ًﻼﻣﺎﻛ (
دﻮﺑ . هﺮﻤﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻫد 5
- 1 تاﺮﻤﻧ ﻪﻨﻣاد ﺎﺑ )
75 -
16 ( ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﺮﺑ تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ زا رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻴﻴﻌﺗ يا
12 ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد لاﻮﺳ )
ﻞﻛ هﺮﻤﻧ 12
( . ترﻮﺻ ﻪﺑ يﺪﻨﺑ هﺮﻤﻧ
ﺦﺳﺎﭘ و ﻚﻳ هﺮﻤﻧ ﺢﻴﺤﺻ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ دﻮﺑ ﻚﻳ و ﺮﻔﺻ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﻔﺻ هﺮﻤﻧ ،ﻂﻠﻏ و ﻢﻧاد ﻲﻤﻧ .
ياﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻲﺑﺎﻳزرا دﺮﻜﻠﻤﻋ
، 6
،ﺮﻴﺷ ﻪﻧازور فﺮﺼﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ لاﻮﺳ ،ﺖﺳﺎﻣ
غود و ﻲﻨﺘﺴﺑ دﻮﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
ﻞﻛ هﺮﻤﻧ 6
( . هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ ١٨
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا SPSS .
رد
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يرﺎﻣآ يﺎﻫ نﻮﻣزآ زا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ t-
ﺰﻴﻟﺎﻧآ ،ﻞﻘﺘﺴﻣtest ANOVA
و ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻢﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
.
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﻲﻨﺳ ﻪﻨﻣاد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 44
- 16 ﺎﺑ لﺎﺳ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 98 /
±4 8 / 26 لﺎﺳ دﻮﺑ . ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ 8
/ 50 %
،نﺎﻧز زا ﻟوا يرادرﺎﺑ ار نﺎﺸ
ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ 4
/ 2 % يرادرﺎﺑ
ﻣرﺎﻬﭼ دﻮﺑ نﺎﺸ . 4 / 37 % تﻼﻴﺼﺤﺗ ياراد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
و ﻢﻠﭙﻳد 8 / 78 % ﺪﻧدﻮﺑ راد ﻪﻧﺎﺧ .
8 / 52 % درﻮﻣ يﺎﻫ ﻢﻧﺎﺧ ناﺮﺴﻤﻫ
ﺪﻨﺘﺷاد دازآ ﻞﻐﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو 6
/ 53 % درﻮﻣ داﺮﻓا
دﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺢﻄﺳرد ﻲﺳرﺮﺑ .
4 / 74 % رﺎﻬﻇا رادرﺎﺑ يﺎﻫ ﻢﻧﺎﺧ زا
رود ﻪﻳﺬﻐﺗ صﻮﺼﺧ رد ﺪﻧدﺮﻛ ه
و ﺪﻧراد عﻼﻃا يرادرﺎﺑ ناردﺎﻣ
رادرﺎﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﻛ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ار دﻮﺧ
ﻪﻳﺬﻐﺗ صﻮﺼﺧ رد
رود ه يرادرﺎﺑ ﺗ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮ ﻚﺷﺰﭘ ) 6 / 38 (%
، ﻪﻧﺎﺳر ) 6 / 37
% ( و
نﺎﮕﺘﺴﺑ ) 32 (%
ﺪﻧدﺮﻛ حﺮﻄﻣ .
لوﺪﺟ رد 1
ﻪﺑ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا
. نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
داد ﻪﻛ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ هﺮﻤﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ
،ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﻠﻛ
دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ رد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ رد تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ صﻮﺼﺧ رد
راﺮﻗ ﻂﺳﻮﺘﻣ هوﺮﮔ دراد
) لوﺪﺟ 2 .(
لوﺪﺟ 1 : رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﻲﺒﺴﻧ و ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ
ﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ ﻦﺳ
يرادرﺎﺑ لوا ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ
63 8
/ 24
يرادرﺎﺑ مود ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ
83 7
/ 32
يرادرﺎﺑ مﻮﺳ ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ
91 8
/ 35
يرادرﺎﺑ ي ﻪﺒﺗر
لوا 129
8 / 50
مود 86
9 / 33
مﻮﺳ 33
13
مرﺎﻬﭼ 6
4 / 2
ﻦﻜﺴﻣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ
ﻪﻧﺎﺧ ﺐﺣﺎﺻ
123 4
/ 48
ﺮﺟﺎﺘﺴﻣ 129
8 / 50
ناﺰﻴﻣ تﻼﻴﺼﺤﺗ
ﻢﻠﭙﻳد ﺮﻳز 35
8
/ 13
ﻢﻠﭙﻳد 95
4
/ 37
ﻢﻠﭙﻳد قﻮﻓ 33
13
ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ﺮﺗﻻﺎﺑ و 90
4
/ 35
لوﺪﺟ 2 : فﺮﺼﻣ ﻪﻧازور دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﻠﻛ هﺮﻤﻧ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ تﺎﻴﻨﺒﻟو ﺮﻴﺷ
شﺮﮕﻧ ﻲﻠﻛ هﺮﻤﻧ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد ﻪﻧازور دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻠﻛ هﺮﻤﻧ
تﺎﻴﻨﺒﻟو ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﻠﻛ هﺮﻤﻧ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد
ﻒﻴﻌﺿ ) 55 - 48 ( 33 13 ﻒﻴﻌﺿ
) 1 - 0 ( 70
6 / 27 ﻒﻴﻌﺿ
) 4 - 1 ( 21
3 / 8
ﻂﺳﻮﺘﻣ ) 64 - 56 ( 186 2
/ 73 ﻂﺳﻮﺘﻣ
) 3 - 2 ( 168
1 / 66 ﻂﺳﻮﺘﻣ
) 8 - 5 ( 132
52
بﻮﺧ ) 75 - 65 ( 35
8 / 13 بﻮﺧ
) 6 - 4 ( 16
3 / 6 بﻮﺧ
) 12 - 9 ( 101
8 / 39
ﻊﻤﺟ 254
100 ﻊﻤﺟ
254
100 ﻊﻤﺟ
254
100
ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ تﺎﻴﻨﺒﻟ فﺮﺼﻣ
رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ رد نﺎﺸﻧ
آﺮﻓ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳﺎﻣ،ﺪﻫد ﻲﻣ و
هدر ﻦﻳا يﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ هوﺮﮔ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ) رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ تارﺎﻬﻇا ﻖﺒﻃ
فﺮﺼﻣ مﺪﻋ هﺪﻤﻋ ﺖﻠﻋ
،ﺎﻬﻧآ رد تﺎﻴﻨﺒﻟ رد ﻦﺘﺷادرﺎﻳو
فﺮﺼﻣ ﻴﺷ ﺮ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺳود ، ﺖﺳﺎﻣ
،
ﻲﺳﺮﺘﺳد مﺪﻋ ﻪﺑ
و غود ﺖﺑﺎﻳد رد يرادرﺎﺑ ﻲﻨﺘﺴﺑ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ( . فﺮﺼﻣ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷادرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ يرادرﺎﺑﺮﻴﻏ و يرادرﺎﺑ نارود رد ﺮﻴﺷ
) 000 / p=0 ) ( لوﺪﺟ 3 (.
لوﺪﺟ 3 : اواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ صﻮﺼﺧ رد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻧ
فﺮﺼﻣ تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ
دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا
فﺮﺼﻣ فﺮﺼﻣ مﺪﻋ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد
ﺮﻴﺷ
190
8 / 74 64
2 / 25
ﺖﺳﺎﻣ
209
3 / 82 45 7 / 17
غود
181
3 / 71 73 7 / 28
ﻲﻨﺘﺴﺑ
163
2 / 64 91 8 / 35
ﺜﻛا ﺖﻳﺮ ار ﻲﻨﺒﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ﺮﻴﺷ ﺪﻧدﺮﻛ رﺎﻬﻇا ﻪﻛ يرادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا
،هوﺮﮔ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻘﺒﻃ رد )
لوﺪﺟ 4 .(
درﻮﻣ داﺮﻓا دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ رد
زا يا ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ نﻮﻣزآ
ANOVA ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
.
ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛداد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
رادﺎﻨﻌﻣ ) 001 / p=0 ( دﻮﺑ
توﺎﻔﺗ ،شﺮﮕﻧ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ و ه
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرادﺎﻨﻌﻣ .
هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﻫﺎﮔآ
4) 0/ p= (
،
)شﺮﮕﻧ 7 / p=0 دﺮﻜﻠﻤﻋ و ( 09)
0/ (p=
ﺮﺑ ﻞﻐﺷ ﺐﺴﺣ )
،ﺪﻨﻣرﺎﻛ
ﻪﻧﺎﺧ ،دازآ ﺮﻳﺎﺳ ،ﺮﮔرﺎﻛ ،راد
( رادﺎﻨﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ عﻮﻤﺠﻣ رد ﻲﻟودﻮﺒﻧ
يﺎﻫ ﻢﻧﺎﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ و دازآ ﻞﻐﺷ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻢﻧﺎﺧ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ دﻮﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﺪﻨﻣرﺎﻛ .
ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ 7)
/ P=0 ،(
) شﺮﮕﻧ 5 / P=0 دﺮﻜﻠﻤﻋ و ( 4)
/ P=0 توﺎﻔﺗ يرادرﺎﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺑ (
رادﺎﻨﻌﻣ يرادرﺎﺑ مﻮﺳ ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ رد ﻪﻛ ﻲﻧاردﺎﻣ ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﻟو ﺖﺷاﺪﻧ
ﺖﺷاد راﺮﻗ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳرد ﺪﻧدﻮﺑ )
لوﺪﺟ 5 .(
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻨﻌﻣ
و ﻲﻫﺎﮔآ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ و راد
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ).
لوﺪﺟ 6 (
لوﺪﺟ
4 : تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا سﺎﺳا ﺮﺑ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ
دﺮﻜﻠﻤﻋ دﺎﻌﺑا ﻒﻴﻌﺿ
ﻂﺳﻮﺘﻣ بﻮﺧ
داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد داﺪﻌﺗ ﺪﺻرد
ﺮﻴﺷ
64
2
/ 25 166 4 / 65 24
4
/ 9
ﺖﺳﺎﻣ
48
9 / 18 189
4 / 74 17
7
/ 6
غود
4
5 / 2 101
1 / 63 55
4
/ 34
ﻲﻨﺘﺴﺑ
1
7 / 0 109
1 / 74 37
2
/ 25
لوﺪﺟ 5 : طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﺑ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﺑ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﺮﻴﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ
ﻲﻫﺎﮔآ
شﺮﮕﻧ
دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
يرادرﺎﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ
يرادرﺎﺑ لوا ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ
63
62 / 7 54
/ 2 48
/ 59 66
/ 4 48
/ 1 11
/ 1
ﻪﺳ يرادرﺎﺑ مود ﻪﻫﺎﻣ
83
49
/ 7 96
/ 1 36 / 60 45
/ 4 88
/ 1 92
/ 0
يرادرﺎﺑ مﻮﺳ ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ
91
76
/ 7 23
/ 2 79 / 59 76
/ 3 02
/
96 2
/ 0
237 p=0/7
4 ٠/ 4 p=
٠/ p=
تﻼﻴﺼﺤﺗ
ﻢﻠﭙﻳد ﺮﻳز
35
23
/ 6 76
/ 2 19
/ 59 21
/ 3 11
/ 2 18
/ 1
ﻢﻠﭙﻳد
95
28 / 7 25
/ 2 93
/ 59 86
/ 3 87
/ 1 95
/ 0
ﻢﻠﭙﻳد قﻮﻓ
33
24 / 8 8
/ 1 57
/ 60 75
/ 3 88
/ 1
01 / 2 96
/ 0
94 /
0 4/49 60/14 1/92 8/18 90 ﺮﺗﻻﺎﺑ وﺲﻧﺎﺴﻴﻟ
P=٠/٠٠ 253
5 ٠/ 5 p=
/ ٠ p=
ﺮﺴﻤﻫ تﻼﻴﺼﺤﺗ
ﻢﻠﭙﻳد ﺮﻳز
51
45 / 6 43
/ 2 68
/ 59 22
/ 3 9
/ 1 2
/ 1
ﻢﻠﭙﻳد
100
57 / 7 17
/ 2 34
/ 60 54
/ 4 96
/ 1 85
/ 0
ﻢﻠﭙﻳد قﻮﻓ
30
37 / 8 85
/ 1 66
/ 59 45
/ 4 87
/ 1 01
/ 1
ﺲﻧﺎﺴﻴﻟ ﺮﺗﻻﺎﺑ و
72
07 / 8 15
/ 2 85
/ 59 2
/ 4 03
/ 2 99
/ 0
P=٠/٠٠ 253
7 ٠/ 8 p=
/ ٠ p=
ﻞﻐﺷ
ﺪﻨﻣرﺎﻛ
29
93 / 7 08
/ 2 96
/ 59 47
/ 4 38
/ 2 08
/ 1
دازآ
10
3 / 8 89
/ 1 2
/ 61 13
/ 4 8
/ 1 78
/ 0
راد ﻪﻧﺎﺧ 200
46 / 7 3
/ 2 9
/ 59 1
/ 4 9
/ 1 97
/ 0
ﺮﻳﺎﺳ 15
80 / 7 45
/ 2 33
/ 60 85
/ 4 8
/ 1 01
/ 1
p=٠/۴ 254
7 / p=0 09
/
p=0
يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو
ﻒﻴﻌﺿ 30
83 / 6 52
/ 2 83
/ 58 61
/ 3 9
/ 1 8
/ 0
ﻂﺳﻮﺘﻣ 194
61 / 7 24
/ 2 02
/ 60 27
/ 4 96
/ 1 01
/ 1
بﻮﺧ 21
48 / 8 6
/ 1 1
/ 61 19
/ 3 05
/ 2 02
/ 1
245 p=0/03
1 / p=0 9
/ p=0
لوﺪﺟ 6 : دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺲﻜﻳﺮﺗﺎﻣ
ﻲﻫﺎﮔآ شﺮﮕﻧ
دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻫﺎﮔآ
1
شﺮﮕﻧ
199**
/ 0 1
دﺮﻜﻠﻤﻋ
**
/152 0
**
270 / 0 1
05 / 0
*<
p 01 / 0
**<
p
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧو ﺚﺤﺑ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺮﺜﻛا ﻪﻛ ناردﺎﻣ
رادرﺎﺑ ) 52 (%
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﻫﺎﮔآ
تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ صﻮﺼﺧ رد
ﺪﻧراد . ﻲﻠﻛ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮔآ ،يدﺎﺠﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ
دﺮﻛ شراﺰﮔ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد اررادرﺎﺑ نﺎﻧز يا ﻪﻳﺬﻐﺗ )
28 ( . ﺧ اﻮ يﻮﺟ
ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و 60
% ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻧز
و ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﻫﺎﮔآ زا يرادرﺎﺑ نارود ﻪﻳﺬﻐﺗ 5
/ 10 % ﻲﻫﺎﮔآ زا نﺎﻧآ
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ )
29 ( . 6 / 60 % زا ﻦﻳا رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ
رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ عﻼﻃا ﺮﻴﺷ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﺸﻧﺎﺟ صﻮﺼﺧ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻂﻘﻓ هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻲﺘﻤﻈﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 36
% ﻪﺑ ردﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ زا
ﺪﻧدﻮﺑ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻲﻨﻏ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺢﻴﺤﺻ ﺺﻴﺨﺸﺗ )
30 ( . نﺎﻧز ﻢﻴﺴﻠﻛزﺎﻴﻧ
ﻪﻧازور فﺮﺼﻣ هدﺮﻴﺷ و رادرﺎﺑ 4
- 3 تروﺮﺿ ﻚﻳ ﻪﺑ ار ﺮﻴﺷ ناﻮﻴﻟ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ )
30 ( ﺎﻣا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﺒﻃ 8
/ 26
% ناردﺎﻣ
و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻤﻧ فﺮﺼﻣ ار ﻲﻨﺒﻟ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ زا ﻲﻜﻳ ﺪﻧدﺮﻛ ناﻮﻨﻋ ﻂﻘﻓ 3 / 6 % هدﺎﻔﺘﺳا ار ﻲﻨﺒﻟ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺑﺎﻄﻣ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ .
ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﺴﺟ
صﻮﺼﺧ رد ﺪﻧور ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ر ﻲﻳاﺬﻏ يﻮﮕﻟا 45
ﻣ نﺎﺸﻧ ناﺮﻳا رد ﻪﻟﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺪﻫد ﻲ
ﻢﻳژر رد ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ ﻦﻏور و ﺎﻫ ﺖﺷﻮﮔ ،ﺎﻫ هﻮﻴﻣ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ هوﺮﮔ ﻢﻬﺳ ،ﻲﻳاﺬﻏ
ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻦﻣﺰﻣ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻄﺧ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ
ﺪﻫد ﻲﻣ ) 31 (.
ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا
رﻮﺒﺻ نارﺎﻜﻤﻫو ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪﻫد ﺎﻬﻨﺗ
1
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ رادرﺎﺑ نﺎﻧز 4
ﻂﻘﻓ و ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻓﺎﻛ ﻢﻴﺴﻠﻛ
ଵ
داﻮﻣ زا ار ﻲﺘﻓﺎﻳرد ﻢﻴﺴﻠﻛ
ﻲﻣ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ ﺪﻧروآ
) 32 ( . ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺶﻳﺪﻧارﺎﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
نارود ﻲﻳاﺬﻏ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻦﻴﻣﺄﺗ رد تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ هوﺮﮔ ﻢﻬﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ يرادرﺎﺑ 48 % هدﻮﺑ ﺖﺳا ) 33 ( . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ رد ﻲﻜﺷﻮﻛ يﺎﻫ
داﻮﻣ و يژﺮﻧا ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ صﻮﺼﺧ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺎﺑ يﺬﻐﻣ
داﻮﻣ مﺎﻤﺗ و يژﺮﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ،داد نﺎﺸﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﻴﺻﻮﺗ زﺎﺠﻣ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ رادرﺎﺑ نﺎﻧز رد ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻪﻠﻤﺟ زا يﺬﻐﻣ ﻲﻣ هﺪﺷ ﺪﺷﺎﺑ ) 6 .(
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ رد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ يﺮﻴﮔ نزو
ﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد نارﺎﻜﻤﻫ و يدﺎﺑآﺮﺼﻧ ﻂﺳﻮﺗ ناﺮﻬﺗ قﺮﺷو لﺎﻤﺷ يﺎﻫ ن
لﺎﺳ 1389 داد نﺎﺸﻧ درﻮﻣ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ
ﻲﺳرﺮﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ ، ﺶﻴﺑ فﺮﺼﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد و تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ ﻢﻛ فﺮﺼﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻲﻨﻳﺮﻴﺷ و ﻲﺑﺮﭼ ﺪﺣ زا )
34 (.
ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد
ﺎﻴﻧد ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ 55
- 50 % ﻴﺴﻠﻛ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺮﻴﺷ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻧازور ﻢ
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻲﻨﺒﻟ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ و )
35 ( . داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻂﻘﻓ ﻪﻛ 8 / 13 % ﺪﻨﺘﺷاد تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺑﻮﺧ شﺮﮕﻧ .
رد
ﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ اﻮ يﻮﺟ 6 / 87 % نارود رد تﺎﻴﻨﺒﻟ ندرﻮﺧ موﺰﻟ ﻪﺑ نﺎﻧز زا
ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ يرادرﺎﺑ )
29 .(
نﺎﮔﺪﻨﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺜﻛا )
56 (%
ﻲﺘﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ﻲﻛﻮﭘ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ رد تﺎﻴﻨﺒﻟ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻦﻴﻨﺟ و دﻮﺧ ناﻮﺨﺘﺳا .
دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺘﻤﻈﻋ
درﻮﻣ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﺖﻓﺎﻳرد و شزرو يﺎﻳاﺰﻣ زا نﺎﻧز ﺮﺜﻛا ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ زﺎﻴﻧ ياﺮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ هﺎﮔآ ناﻮﺨﺘﺳا ﻲﻛﻮﭘ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ )
30 (.
ﺮﻴﻏ و يرادرﺎﺑ نارود رد ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ ناﺰﻴﻣ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ يرادرﺎﺑ
يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻴﺷ يادرﺎﺑ نارود رد ناردﺎﻣ و ﺖﺷاد رادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ فﺮﺼﻣ .
نﺎﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ رد ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
دﻮﺧ ﻲﻳاﺬﻏ ﻢﻳژر رد يﺮﻴﻴﻐﺗ ،يرادرﺎﺑ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﻧز ﺮﺜﻛا ﺪﻫد ﻲﻣ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻜﻧ دﺎﺠﻳا )
29 Szwajcer .(
دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎﻜﻤﻫ و
لﻮﻃ رد نﺎﻧزﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ نارود
ﺖﻣﻼﺳ درﻮﻣ رد يرادرﺎﺑ و
ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺮﺗ ناﺮﮕﻧ هدﻮﺑ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ي
ﻪﻳﺬﻐﺗ يا
ﺮﮕﻳد يﺎﻫ نﺎﻣز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧراد
) 26 (.
فﺮﺼﻣ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ
دﻮﺑ ﺮﻴﺷ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳﺎﻣ .
ﻪﻳﺬﻐﺗ يﻮﮕﻟا يور ﺮﺑ ،ﻲﻧﺎﺟﺮﻔﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻲﻤﻛرﺎﻴﺴﺑ ﺪﺻرد ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻳد ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ بﻮﻨﺟ ناﻮﺟﻮﻧ ناﺮﺘﺧد ﻪﻧازور نﺎﻧآ زا ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻲﻣ فﺮﺼﻣ ﺖﺳﺎﻣ ﺎﻳ ﺮﻴﺷ
. ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
داد نﺎﺸﻧ ﻞﺑﺎﺑ ﺮﻬﺷ ﺮﺘﺧد نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ درﻮﻣ رد،يرﺎﻴﺘﺨﺑ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻣﺎﺴﺑ ﺑ ﺖﺳﺎﻣ فﺮﺼﻣ ﺪ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻴﺷ زا ﺮﺘﺸﻴ
. ﺎﺟ نآ زا ﻪﺑ ﺮﻴﺷ ﻪﻛ
ﺎﻫ ﻦﻴﻣﺎﺘﻳو ،ﻻﺎﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ و ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻦﺘﺷاد ﻞﻴﻟد ﺪﻌﺑ و يرادرﺎﺑ رد ﻲﻧاﻮﺨﺘﺳا هدﻮﺗ ﻆﻔﺣ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﻧﺪﻌﻣ حﻼﻣا و ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ نآ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ،دراد ﺐﺳﺎﻨﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻘﻧ نﺎﻤﻳاز زا ﺪﺷﺎﺑ ازﺮﻄﺧ رﺎﻴﺴﺑ )
5 .(
ﺮﺑ ﻼﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻳﺎﺳ و ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ف
ﻓ ،ﻪﺑﺎﺸﻣ هداﻮﻧﺎﺧ ﻦﻴﺑ رد ،ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻪﻴﻘ يﺎﻫ
نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ ﻳ يﺮﺘﺸﻴﺒ ﻧ هدﺎﻤ فﺮﺼﻣ هﺪﺷ زا ﺮﻴﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻴﻨﺒﻟ هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و
نآ غود هدﻮﺑ ﺖﺳا ) 14 ( . ﺖﻠﻋ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
،دﻮﺑ رﺎﻳو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يرادرﺎﺑ نارود رد ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ مﺪﻋ ﺎﻳراﻮﻟﺪﻬﻛ ﻲﻠﺻا ﺖﻠﻋ ار رﺎﻳو ،دوﺮﻫﺎﺷ رد دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ هداز ن
ﺶﻫﺎﻛ ﺮﻴﺷ و ﻲﻨﺒﻟ داﻮﻣ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻓﺎﻳرد شراﺰﮔ
دﺮﻛ ) 10 (.
ناﺰﻴﻣ ﻦﺘﻓر ﻻﺎﺑ ﺎﺑ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ
يﻮﺟﺎﺧ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻫﺎﮔآ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ار ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺎﺠﺳ ﻮﻧارﺎﻜﻤﻫ و تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻫﺎﮔآ و )
29
، 28 .(
ﻤﻋ ﺎﺑ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ شﺮﮕﻧ و دﺮﻜﻠ
رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺖﺷاﺪﻧ
و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ نﺎﻴﻣ فﺎﻜﺷ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
طﺎﺒﺗرا ﻲﻫﺎﮔآ و ﺪﻣآرد داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ
نﺎﺳآ ﻲﺳﺮﺘﺳد زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ،ﺪﻧراد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻤﻠﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ .
شﺮﮕﻧ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺪﻣآرد نﺎﻴﻣ
شﺮﮕﻧ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻣآرد ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻣا ،ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو رادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ دﻮﺒﻬﺑ Mitchel .
ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻲﻫﺎﮔآ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﻃ ،نارﺎﻜﻤﻫ و
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻂﺳﻮﺘﻣ ار ﻒﻴﻌﺿ ﻪﻘﺒﻃ رادرﺎﺑ نﺎﻧز يا )
28 .(
ﻦﺳ
شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ،ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
راد ﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار
رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻟو ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻪﺑ ردﺎﻣ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ،هدﻮﺑ ﺮﺘﻬﺑ مﻮﺳ ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ رد ﺪﺷﺎﺑ يرادرﺎﺑ ﺮﺧاوا رد ﺶﻨﻴﻨﺟو دﻮﺧ ﺖﻣﻼﺳ .
يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻖﺑﺎﻄﻣ
ﺘﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻟو ﺪﻨ
،ﻲﻫﺎﮔآ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ،شﺮﮕﻧ نﺎﻴﻣ يرادﺎﻨﻌﻣو ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ شﺮﮕﻧ .
ﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣرد اﻮ
دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﻴﺑ يﻮﺟ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار )
29 .(
ﺮﺛﺄﺘﻣ ،داﺮﻓا رد يا ﻪﻳﺬﻐﺗ رﺎﺘﻓر
ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ و ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻬﻧآ يا ﻪﻳﺬﻐﺗ ﺶﻧاد زا
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ يدﺪﻌﺘﻣ .
ﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑﺎﻨﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﻄﺑار ت
ﺖﺴﻴﻧ هدﺎﺳ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﻚﻳ .
يا ﻪﻳﺬﻐﺗ يﺎﻫروﺎﺑ و شﺮﮕﻧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ يا ﻪﻳﺬﻐﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و رﺎﺘﻓر ﻲﻳﻮﮔ ﺶﻴﭘ رد ﻲﻤﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ )
36 ( .
4 / 74
% نارود ﻪﻳﺬﻐﺗ صﻮﺼﺧ رد ﺪﻧدﺮﻛ رﺎﻬﻇا رادرﺎﺑ يﺎﻫ ﻢﻧﺎﺧ زا
عﻼﻃا يرادرﺎﺑ ناردﺎﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﻛ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ و ﺪﻧراد
رادرﺎﺑ
رادرﺎﺑ نارود ﻪﻳﺬﻐﺗ صﻮﺼﺧ رد ي
، ﻪﻧﺎﺳر
% 6 / 38
، ﻚﺷﺰﭘ
% 6 / 37
و نﺎﮕﺘﺴﺑ
% 32 دﻮﺑ . رادرﺎﺑ نﺎﻧز ،نارﺎﻜﻤﻫ و يدﺎﺠﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
و اﺬﻏ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا ار ﻪﻳﺬﻐﺗ
و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻣرد
) 32
% ( نﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ و ﻮﻳدار و )
6 / 29
% ( ﺐﺴﻛ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﻣ )
28 .(
ﺪﺒﺳ رد ،تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ يﺎﻳﻮﮔ عﻮﻤﺠﻣ رد ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا دراد ﻲﻤﻛ ﻢﻬﺳ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ ﻲﻳاﺬﻏ .
نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﻲﻫﺎﮔآ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و
فﺮﺼﻣ صﻮﺼﺧ رد رادرﺎﺑ ناردﺎﻣ شﺮﮕﻧ
تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ دﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ
. ،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﺎﻬﻨﺗ تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ هوﺮﮔ 30
% ﻦﻴﻣﺄﺗ ار ﺎﻫ هداﻮﻧﺎﺧ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻢﻴﺴﻠﻛ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ ) 12 .(
بﺎﺨﺘﻧا و يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ رد ردﺎﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا و ﺎﻫ هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻫ هﺪﻋو نﺎﻴﻣ و ﻲﻠﺻا يﺎﻫ هﺪﻋو ياﺮﺑ ﻲﻧﺪﻴﺷﻮﻧ عﻮﻧ
ﻮﮕﻟا ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ وا دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﺷﺎﺑ راﺬﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ
و رد ﺰﻴﻧ تﺎﻴﻨﺒﻟ يرﺎﻴﺴﺑ و ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﻦﻴﻣﺄﺗ
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻘﻧ ﺎﻫ يﺬﻐﻣﺰﻳر زا
ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﻫﺎﮔآ و ﻲﻧﺎﺳر عﻼﻃا موﺰﻟ ،ﺪﻧراد يا هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﺶﻴﭘ زا ﺶﻴﺑ تﺎﻴﻨﺒﻟ و ﺮﻴﺷ فﺮﺼﻣ .
ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا
دﻮﺑ هﺪﺷ ﺐﺴﻛ ﻪﻧﺎﺳر ﻖﻳﺮﻃ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻫﺎﮔآ .
يﺎﻫ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺳا مزﻻ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ نآ ندﻮﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺣاﺮﻃ ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ مزﻻ تﻼﺧاﺪﻣ و ﻲ
.
ﺮﻜﺸﺗ و ﺮﻳﺪﻘﺗ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊﻄﻘﻣ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ و ﺎﻤﻨﻫار ﺪﻴﺗﺎﺳا ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد مﺮﺘﺤﻣ ﺖﺳﺎﻳر زا ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻳﺪﺑ نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز مﺮﺘﺤﻣ ﻦﻴﺼﺼﺨﺘﻣ ،دﺰﻳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد روﺎﺸﻣ
،دﺰﻳ ﺮﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ مﺮﺘﺤﻣ ﺖﺳﺎﻳر
ﺰﻛاﺮﻣ يﺎﻫﺎﻣﺎﻣ ،نﺎﻴﺒﻴﺠﻣ
ار ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ياﺮﺟا رد يرﺎﻜﻤﻫ ﺖﻳﺎﻬﻧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣردو ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ دﻮﺷ ﻲﻣ ﺮﻜﺸﺗو ﺮﻳﺪﻘﺗ ﻪﻧﺎﻤﻴﻤﺻ ،ﺪﻨﺘﺷاد .
References
1-Shaianmanesh M. Shadi G, Soleimanie B. Factors associated with the performance of midwives in training exercise during pregnancy health centers in Isfahan in 2011. Iran Gynecology Infertility 2012;15(38): 17—
23.[Persian]
2-Szwajcer E M, Hiddink G J, Koelen M A, van WoerkumC M J. Nutrition-related information-seeking behaviours before and throughout the course of pregnancy: consequences for nutrition communication. European Journal of Clinical Nutrition2005;59:57-65.
3-Buppasiri, P,Lumbiganon P, Thinkhamrop J, Ngamjarus C, Laopaiboon M.Effect of taking extra calcium (other than preventing or treating high blood pressure) during pregnancy for improving maternal and infant health. 2011
4-Shakeri M , Mazlomzade S , Mohamaian F , Bateni J.Effectiveness of Antenatal Preparation for Childbirth Classes on Pregnant Women Nutritional Behavior. Journal of Zanjan University of Medical Sciences2012;21(84): 102-10.[Persian]
5-Bakhtiari A, Sajadi P, HajianK.Assess the food consumption pattern in pregnant women attending health centers Babol City. Journal of Babol University of Medical Sciences 2007;9(2):31-7.[Persian]
6-KoshkieA, Yaghobiefar M, Rahsepar F. Comparison of energy intake and nutrients intake in pregnant women living in Sabzevar with standardized(DRI)2007; 12(1): .49-53. [Persian]
7-Karandish M, Jazaerie A, Mahmoodie M, Behroz A, Marmazie F. Effect of calcium supplementation during pregnancy on birth weight. Journal of Reproduction and Infertility 2003; 4(3):184- 91.[Persian]
8-Delvarian Zade M, Bolbol Haghi N, Ebrahimi H. The relationship between nutritional status of mothers in their third trimester and delivery of low birth weight infants. Journal of Arak University of Medical
Sciences2007;10(1): 1-10.[Persian]
9-Godfrey KM, . Barker DJ. Fetal nutrition and adult disease. The American Journal of Clinical Nutrition 2000;71(5): 1344-52.
10-Delvarian Zadeh M, Ebrahimi H, Bolbol Haghighi N. Surveying pregnant women's nutritional status and some factors affecting it; incases referring to Shahrood health-care centers. Journal of Birjand University of Medical Sciences2006;13(4): .42-9.[Persian]
11-Torabi P,heioleslam R, Minaei M. A guide to nutrition during pregnancy and lactation.Ministry of Health and Medical Education 2008;1:12.[Persian]
12-Prentice A. Milk intake, calcium and vitamin D in pregnancy and lactation: Effects on maternal, fetal and infant bone in low-and high-income countries 2011Milk and Milk Products in Human Nutrition;67:1-15
13-Yekefalah L, Vaezieh A M, .Pazokian M, Yekefallah F. Samieefard F,Study of Lifestyle and Preventive Behaviorsof Osteoporosis among Adolescents in Qazvin. Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences2012; 20(3): 259- 68.[Persian]
14-Faghih A, Anosheh M, Ahmadie F A, Ghofranipor F A. Effect of milk products on the participation of students in the family wing of the province in 2004.Hormozgan Medical Journal2006; 10(4): 349- 56.[Persian]
15-Mannion CA, Gray-Donald K, Koski KG. Association of low intake of milk and vitamin D during pregnancy with decreased birth weight. Canadian Medical Association Journal 2006;174(9): 1273-7.
16-Brantsæter AL, Olafsdottir A S, Forsum E, Olsen C F, Thorsdottir L. Does milk and dairy consumption during pregnancy influence fetal growth and infant birthweight? A systematic literature review. Food &
Nutrition Research 2012. 56.
17-O'Brien K.O. Bone calcium turnoverduring pregnancy and lactation in women with low calcium diets is associated with calcium intake and circulating insulin-like growth factorconcentrations. The American journal of clinical nutrition2006; 83(2): 317- 23.
18-Abedini z, Ahmari Tehran H, Ganini M. Dietary Food Intake of Pregnant Women Based on Food Guide Pyramid and Its Related Factors Journal of Nursing Care Research Center, Tehran University2011;24(73): 36- 46.[Persian]
19-Cooper C, Harvey N, Javaid K, Hanson M, Dennison E. Growth and bone development.Kargar medical and Sciences Publisher2008; 61: 53-68.
20-Mehta T. Milk intake in pregnancy. Canadian Medical Association Journal 2007; 176(10): 1460
21-Kaheni F, Kaheni S, SharifzadehGR, Nasiri Foorg A, Avan M. Consumption amount of milk and dairy products in school children of 6-11year olds in Birjand during 2007.Journal of Birjand University of Medical Sciences 2009;16(2): 61-7.[Persian]
22-Khorsandi M,Shamsi M, Jahanie F. The effect of education on health belief model on preventive behaviors of osteoporosis in women pregnancy Arak. Research bimonthly Shahed University2010;89(18):1-10[Persian].
23-Kristensen M, Jensen M, Kudsk J, Henriksen M, Molgaard C H. Short-term effects on bone turnover of replacing milk with cola beverages: a 10-day interventional study in young men. Osteoporosis international2005;16(12): 1803-8.
24-Keshavarz A, Shidfar F, Khaldi N. Nutrition principles Krauss. 1Ed, Tehran: Community Publishing; 2006:
228.[Persian]
25-Szwajcer EM,Hiddink G J, Koelen M A, van WoerkumC M J. Nutrition awareness and pregnancy:
Implications for the life course perspective. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2007; 135(1):58-64.
26-Szwajcer EM, Hiddink G J, Mass M, Koelen M A, van WoerkumC M J. Nutrition-related information- seeking behaviours of women trying to conceive and pregnant women: evidence for the life course perspective.
Family practice2008; 25(1): 99-104.
27-Szwajcer E M, , Hiddink G J, Mass M, Koelen M A, van WoerkumC M J. Nutrition awareness before and throughout different trimesters in pregnancy: a quantitative study among Dutch women. Family practice2012;
29(1): 82- 8.
28-Sajadie P, Bakhtiarie A, Hajeahmadie M. Nutritional assessment of pregnant women and nursing care to the city of Babylon. Journal of Babol University of Medical Sciences 2007; 9(5): 45-50.[Persian]
29-Khajoeishojaei K, Parsaei S, Falah N.Knowledge, attitude and practice of pregnant women in university hospitals of Tehran about nutrition during pregnancy. Journal of Gorgan University ofMedical Sciences 2001;3(8): 70-5.[Persian]
30-Azematie B, Heshmat R, Keshtkar AB, Bagheri M, Shekholeslam R, Nadim A. Comparison of knowledge, attitude and practice of rural and urban areas of nutritional factors associated with osteoporosis. Journal of Epidemiology Community 2011;5(4):14-20.[Persian]
31-Jesrie, M, Mirmiran P, Golzarand M, Rashidkhani B, Hoseiniesfahanieh F, Azizieh F. Comparison of dietary pattern in Iran, the Middle East and North African countries from 1961to 2005. Journal of martyr Beheshti University of Medical Sciences 2011; 16(1): 1-10. [Persian]
32-Sabor H, Hoseinnejad A, Maghbolie J, Larijanie B. Effect of calcium and vitamin D in maternal and neonatal anthropometric indices. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences 2007;12: 26-31.[Persian]
33-Karandish M, Jazaerie A, Mahmodie M, Raziejalalie M, Behroz A. Effect of calcium supplementation in pregnancy on breast milk calcium concentration. Journal of Endocrinology and Metabolism Iran 2003; 5(4):
307-14.[Persian]
34-Mohamadie Nasrabadie M, Aliakbari A, Mohamadie Nasrabadie F, Estaki T, Alavi Majd H, Mirmiran P.
Weight Gain and Food Group Consumption Patterns in Pregnant Women of North and East Hospitals of Tehran.
Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2010; 12(6): 609-17.[Persian]
35-Vahedi H, Porabdolahie P, BigleriianA, Shekarzade Lemokie M, Kabirzadeh A, Sadeghie R, et al.
Knowledge and milk consumption patterns in Sari city school children and their mothers. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences 2008;17(59): 94-102.[Persian]
36-Ostadrahimie A R, Safaeian A R, Modaresie J, Porabdolahie P, Mahdavie R. The effect of nutrition education on knowledge, attitude and nutrition of women employed in Tabriz University of Medical Sciences. Medical Journal of Tabriz University of Medical Sciences 2009; 31(4):12- 7.[Persian]
The Study of Knowledge, Attitude and Practice of Pregnant Mothers about the Consumption of Milk and Dairy Products in Yazd
Baghianimoghadam MH(Ph.D)1,Sharifi E (M.Sc)2,Mozaffari-Khosravi H(Ph.D)3,Falahzade H(Ph.D)4, Karimei-Zarch M(MD)5
1.Professor,Department of Health Services, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences,Yazd,Iran
2.Corresponding Author: M.Sc student in Health Education Shahid Sadoughi University of Medical Sciences , Yazd, Iran 3.Professor, Department of Nutrition, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
4.Associate Professor, Department of Epidemiology and vital statistics, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd,Iran
5.Associate Professor, Department of Obstetrics and Gynecology, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd,Iran
Abstract
Introduction: Milk and dairy products for their quality and quantity of nutrients are the most basic nutritional substances for pregnant and lactating mothers and can best meet the needs of mothers and their fetuses. The aim of this study was to evaluate the knowledge, attitude and practice of mothers about milk and dairy products in the city of Yazd
Methods: This is a descriptive and cross-sectional study involving 254 pregnant women which was conducted in Yazd. Our data were collected by a researcher- made questionnaire based on demographic variables and questions about knowledge, attitude and practice. The data were analyzed by SPSS18, using descriptive and inferential tests .
Results: Mean of maternal age was 26.8 ± 4.98 years, and 50.8% of them were in their first pregnancy.
The knowledge of 39.8% of the mothers about using the dairy was appropriate and the attitude of 13.8% of women in this area was good.Only practice of 6.3% of mothers in milk and dairy consumption was based on recommended values.
There was no significant difference between milk consumption among pregnancy and non pregnancy condition of the participants. In addition, a significant relationship was found between the levels of their education and awareness. According to the findings, there was no significant correlation between their knowledge and attitude.
Conclusion: The results of this study showed that mothers' level of knowledge and attitude is moderate on milk and dairy products and pregnant women's consumption of them is less than the recommended minimum .Therefore, to improve the health of mothers and their children who make future of each society it is urgent to include promoting nutritional awareness of mothers especially on consumption of milk and dairy products.
Keywords: Dairy, Pregnant mothers, Knowledge, Attitude, Practice.
