วิธีการดำาเนินการวิจัย

เก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง ผู้วิจัยมีการเก็บรวบรวมข้อมูลดังนี้

1. ผู้วิจัยขอความอนุเคราะห์จากบัณฑิต วิทยาลัย วิทยาลัยเชียงรายในการทำาหนังสือ และแนะนำาตัวผู้วิจัย ถึงผู้อำานวยการโรงเรียน สังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เชียงราย เขต 2 เพื่อขอความอนุเคราะห์ผู้อำานวย การ ที่เป็นกลุ่มตัวอย่างตอบแบบสอบถามโดย ผู้วิจัยส่งแบบสอบถามด้วยตนเอง จำานวน 206 ฉบับ พร้อมได้กำาหนดวันส่งคืน

2. ผู้วิจัยดำาเนินการเก็บรวบรวม แบบสอบถามจากโรงเรียนที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง โดยส่งทางไปรษณีย์ และระบบการรับ ส่งหนังสือ ราชการของสำานักเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เชียงราย เขต 2

3. รวมรวบแบบสอบถามที่ได้รับคืน ทั้งหมด จำานวน 206 ฉบับ มาตรวจสอบความ สมบูรณ์ของข้อมูล แบบสอบถามมีความสมบูรณ์

206 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 100

การวิเคราะห์ข้อมูล

1. วิเคราะห์ภาพรวมของสถานภาพของ ผู้ตอบแบบสอบถามใช้การวิเคราะห์หาค่าความถี่

(Frequency) และค่าร้อยละ (Percentage) 2. วิเคราะห์หาสมรรถนะผู้บริหาร โรงเรียนสังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถม ศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพ ของคุรุสภาโดยการวิเคราะห์หาค่าเฉลี่ย (µ)

ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (σ) ตามเกณฑ์มาตราส่วน ประมาณค่า 5 ระดับของบุญชม ศรีสะอาด (2545: 103)

3. เปรียบเทียบสมรรถนะผู้บริหาร โรงเรียนสังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถม ศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของ คุรุสภา จำาแนกตามประสบการณ์ในการบริหาร และขนาดโรงเรียน

ผลการวิจัย

1. ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม พบว่าผู้ตอบเป็นเพศชายมากที่สุด 181 คน (ร้อยละ 87.90) มีวุฒิการศึกษามากที่สุดระดับ ปริญญาโท 167 คน (ร้อยละ 81.10) มีอายุ

มากกว่า 51 ปีมากที่สุด 117 คน (ร้อยละ 56.80) และมีอายุราชการมากกว่า 30 ปีมากที่สุด 86 คน (ร้อยละ 41.70)

2. สมรรถนะผู้บริหารโรงเรียนสังกัด สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา พบว่า ผู้บริหารมีสมรรถนะโดยรวมอยู่ในระดับ มาก (µ=3.94, σ=0.28) เมื่อพิจารณาเป็นราย ด้านพบว่าอยู่ในระดับมาก 9 ด้าน และอยู่ใน ระดับปานกลาง 1 ด้าน ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดคือ ด้านคุณธรรมและจริยธรรมสำาหรับผู้บริหารสถาน ศึกษา (µ=4.39, σ=0.45) รองลงมาคือด้านการ บริหารงานบุคคล (µ=4.09, σ=0.44) ส่วนด้าน ที่มีค่าเฉลี่ยต่ำาสุดคือ ด้านการบริหารวิชาการ (µ=3.48, σ=0.32) (ตาราง 1)

3. การเปรียบเทียบสมรรถนะผู้บริหาร โรงเรียนสังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถม ศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของ คุรุสภา จำาแนกตามประสบการณ์ในการบริหาร พบว่า สมรรถนะของผู้บริหาร โดยภาพรวมและ รายด้าน มีค่าเฉลี่ยแตกต่างกัน โดยเรียงตาม

ลำาดับค่าเฉลี่ยจากมากไปน้อย คือ สมรรถนะของ ผู้บริหารที่มีประสบการณ์ในการบริหารน้อยกว่า 10 ปี สมรรถนะของผู้บริหารที่มีประสบการณ์ใน การบริหารระหว่าง 10-20 ปี และสมรรถนะของ ผู้บริหารที่มีประสบการณ์ในการบริหาร 20 ปี

ขึ้นไป (ตาราง 2)

ตาราง 1 ค่าเฉลี่ย (µ) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (σ) และระดับสมรรถนะผู้บริหารโรงเรียนสังกัด สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา จำาแนกรายด้าน (n=206)

สมรรถนะ µ σ ระดับ

ด้านหลักและกระบวนการบริหารการศึกษา 3.53 0.44 มาก

ด้านนโยบายและการวางแผนการศึกษา 3.55 0.36 มาก

ด้านการบริหารวิชาการ 3.48 0.32 ปานกลาง

ด้านการบริหารธุรการ การเงิน พัสดุและอาคารสถานที่ 3.84 0.49 มาก

ด้านการบริหารงานบุคคล 4.09 0.44 มาก

ด้านการบริหารกิจการนักเรียน 4.07 0.48 มาก

ด้านการประกันคุณภาพการศึกษา 3.95 0.43 มาก

ด้านการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ 3.99 0.46 มาก

ด้านการบริหารการประชาสัมพันธ์และความสัมพันธ์ชุมชน 4.07 0.51 มาก ด้านคุณธรรมและจริยธรรมสำาหรับผู้บริหารสถานศึกษา 4.39 0.45 มาก

รวม 3.94 0.28 มาก

ตาราง 2 ผลการเปรียบเทียบสมรรถนะผู้บริหารโรงเรียนสังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถม ศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา จำาแนกตามประสบการณ์ในการ บริหาร โดยภาพรวมจำาแนกเป็นรายด้าน

ประสบการณ์ในการบริหาร ผลการ สมรรถนะ น้อยกว่า 10 ปี 10 - 20 ปี 20 ปีขึ้นไป เปรียบเทียบ

(n=88) (n=67) (n=51) รายคู่

(1) (2) (3)

µ σ µ σ µ σ

ด้านหลักและกระบวนการบริหารการศึกษา 3.54 0.43 3.54 0.43 3.50 0.47 1, 2>3 ด้านนโยบายและการวางแผนการศึกษา 3.57 0.34 3.57 0.37 3.47 0.36 1, 2>3 ด้านการบริหารวิชาการ 3.51 0.32 3.50 0.33 3.41 0.31 1, 2>3 ด้านการบริหารธุรการ การเงิน

พัสดุและอาคารสถานที่ 3.84 0.50 3.83 0.47 3.84 0.50 1, 3>2 ด้านการบริหารงานบุคคล 4.14 0.41 4.09 0.44 3.99 0.47 1, 2>3 ด้านการบริหารกิจการนักเรียน 4.15 0.47 4.04 0.50 3.95 0.46 1, 2>3 ด้านการประกันคุณภาพการศึกษา 3.97 0.35 3.96 0.47 3.88 0.47 1, 2>3 ด้านการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ 4.06 0.42 3.98 0.42 3.88 0.54 1, 2>3 ด้านการบริหารการประชาสัมพันธ์และ

ความสัมพันธ์ชุมชน 4.15 0.41 4.11 0.49 3.88 0.62 1, 2>3 ด้านคุณธรรมและจริยธรรมสำาหรับ

ผู้บริหารสถานศึกษา 4.44 0.44 4.36 0.42 4.35 0.51 1, 2>3

รวม 3.99 0.24 3.94 0.28 3.86 0.33 1, 2>3

4. การเปรียบเทียบสมรรถนะผู้บริหาร โรงเรียนสังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถม ศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของ คุรุสภา จำาแนกตามขนาดของโรงเรียน พบว่า สมรรถนะของผู้บริหารโดยภาพรวมและรายด้าน

มีค่าเฉลี่ยแตกต่างกัน โดยเรียงตามลำาดับค่าเฉลี่ย จากมากไปน้อย คือ สมรรถนะผู้บริหารโรงเรียน กลาง สมรรถนะผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็ก และ สมรรถนะผู้บริหารโรงเรียนขนาดใหญ่ (ตาราง 3)

ตาราง 3 ผลการเปรียบเทียบสมรรถนะผู้บริหารโรงเรียนสังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถม ศึกษาเชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา จำาแนกตามขนาดของโรงเรียน โดย ภาพรวมจำาแนกเป็นรายด้าน

ขนาดของโรงเรียน ผลการ

สมรรถนะ ขนาดเล็ก ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ เปรียบเทียบ

(n=159) (n=27) (n=20) รายคู่

(1) (2) (3)

µ σ µ σ µ σ

ด้านหลักและกระบวนการบริหารการศึกษา 3.38 0.31 4.23 0.35 3.81 0.33 2, 3>1 ด้านนโยบายและการวางแผนการศึกษา 3.45 0.22 4.08 0.47 3.56 0.41 2, 3>1 ด้านการบริหารวิชาการ 3.42 0.24 3.96 0.34 3.38 0.34 1, 2>3 ด้านการบริหารธุรการ การเงิน พัสดุ

และอาคารสถานที่ 3.86 0.49 3.90 0.51 3.58 0.37 1, 2>3 ด้านการบริหารงานบุคคล 4.06 0.45 4.36 0.37 3.91 0.26 1, 2>3 ด้านการบริหารกิจการนักเรียน 4.09 0.45 4.27 0.38 3.60 0.56 1, 2>3 ด้านการประกันคุณภาพการศึกษา 3.96 0.39 4.07 0.52 3.69 0.45 1, 2>3 ด้านการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ 4.00 0.42 4.26 0.45 3.56 0.46 1, 2>3 ด้านการบริหารการประชาสัมพันธ์

และความสัมพันธ์ชุมชน 4.08 0.45 4.37 0.38 3.61 0.74 1, 2>3 ด้านคุณธรรมและจริยธรรมสำาหรับ

ผู้บริหารสถานศึกษา 4.38 0.44 4.53 0.41 4.31 0.55 1, 2>3

รวม 3.91 0.23 4.24 0.28 3.75 0.35 1, 2>3

อภิปรายผล

1.สมรรถนะผู้บริหารโรงเรียนสังกัด สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา โดยภาพรวมพบว่าสมรรถนะผู้บริหารโรงเรียน อยู่ในระดับมาก (µ=3.94, σ=0.28) และเมื่อ พิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ทั้ง 9 ด้านอยู่

ในเกณฑ์ระดับมาก ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ

สมรรถนะด้านคุณธรรมและจริยธรรมสำาหรับ ผู้บริหารสถานศึกษา (µ=4.39, σ=0.45) รอง ลงมาคือ สมรรถนะด้านการบริหารงานบุคคล (µ=4.09, σ=0.44) ส่วนด้านที่มีค่าเฉลี่ยต่ำาสุด คือ สมรรถนะด้านการบริหารวิชาการ (µ=3.48, σ=0.32) ที่เป็นเช่นนี้เป็นเพราะผู้บริหารโรงเรียน มีการพัฒนาตนเองและบริหารงานตามหลัก เกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการข้าราชการครู

และบุคลากรทางการศึกษากำาหนด จึงทำาให้มี

ความเหมาะสมทั้งความรู้ ความสามารถและ ประสบการณ์บริหาร ส่งผลให้ผู้บริหารโรงเรียน สังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เชียงราย เขต 2 เป็นผู้ที่มีสมรรถนะในการปฏิบัติ

งานอยู่ในระดับมาก แต่ทว่าผู้บริหารยังขาดการ พัฒนาสมรรถนะด้านการบริหารงานวิชาการ อาจ เป็นเพราะผู้บริหารไม่มีความรู้ ความสามารถ ขาด ประสบการณ์ทางวิชาการ และขาดประสบการณ์

ในการปฏิบัติงาน สอดคล้องกับงานวิจัยของ พนัส ด้วงเอก สุนทร โคตรบรรเทา และปรานีพัน จารุวัฒนพันธ์ (2555: 68-84) ที่ว่าผู้บริหารสถาน ศึกษาควรปฏิบัติการบริหารงานวิชาการให้มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นด้านการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ด้านการเรียนการสอน ด้านการวัดผลประเมินผล และการเทียบโอนผลการเรียน และสอดคล้องกับ งานวิจัยของ ยุพิน สุขมา (2550: 83) พบว่า ผู้บริหารมีสมรรถนะด้านคุณธรรมและจริยธรรม สำาหรับผู้บริหารสถานศึกษามีค่าเฉลี่ยสูงสุด และมี

สมรรถนะด้านการบริหารวิชาการมีค่าเฉลี่ยต่ำาสุด 2. สมรรถนะของผู้บริหารโรงเรียน สังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุ

สภา ที่มีประสบการณ์ในการบริหารน้อยกว่า 10 ปี มีค่าเฉลี่ยมากที่สุด รองลงมาคือ ผู้บริหารที่มี

ประสบการณ์ในการบริหารระหว่าง 10-20 ปี และ ผู้บริหารที่มีประสบการณ์ในการบริหาร 20 ปีขึ้น ไป ตามลำาดับ ที่เป็นเช่นนี้เนื่องมาจากผู้บริหารยุค ใหม่มีเทคนิคในการบริหารที่มีประสิทธิภาพ และ ประสบการณ์ในการบริหารจะช่วยสอนให้ผู้บริหาร แต่ละคนรู้ว่าอุปสรรคปัญหา หรือสถานการณ์

ต่างๆที่กำาลังเผชิญอยู่ควรใช้เทคนิควิธีการในการ บริหารอย่างไร ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของขุน วัง ณุวงศ์ศรี (2551: 111) พบว่า สมรรถนะของ ผู้บริหารสถานศึกษาโดยรวมแตกต่างกันอย่างมี

นัยสำาคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผู้บริหารสถาน ศึกษาที่มีประสบการณ์น้อยกว่า 5 ปี แตกต่างกัน

กับผู้บริหารสถานศึกษาที่มีประสบการณ์ 5-10 ปี

และผู้บริหารสถานศึกษาที่มีประสบการณ์มากกว่า 10 ปี อย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วน ผู้บริหารสถานศึกษาที่มีประสบการณ์ 5-10 ปี กับ ผู้บริหารสถานศึกษาที่มีประสบการณ์มากกว่า 10 ปี ไม่แตกต่างกัน

3. สมรรถนะของผู้บริหารโรงเรียน สังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา เชียงราย เขต 2 ตามมาตรฐานวิชาชีพของคุรุสภา ที่บริหารในโรงเรียนกลางมีค่าเฉลี่ยสูงสุด รองลง มาคือผู้บริหารโรงเรียนขนาดเล็ก และขนาดใหญ่

ตามลำาดับ ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากโรงเรียนขนาด กลางมีนักเรียนระหว่าง 121-300 คน จำานวนครู

ตามเกณฑ์นักเรียนไม่เกิน 15 คนทำาให้การมอบ หมายงานหรือการสั่งการกระทำาได้รวดเร็วและมี

การทำางานเป็นทีมได้ดีกว่า ไม่ต้องผ่านการมอบ หมายงานหลายขั้นตอนแบบโรงเรียนขนาดใหญ่

และผู้บริหารโรงเรียนขนาดกลางสามารถกระจาย งานให้เหมาะสมกับบุคคลได้ดีกว่าโรงเรียนขนาด เล็กเพราะมีจำานวนครูมากกว่า การมอบหมาย งานให้กับครูโรงเรียนขนาดเล็กมีจำานวนครูน้อย ครูบางคนถือว่าเป็นภาระงานที่มากและหนักเกิน ไป ซึ่งสอดคล้องกับ ผลการวิจัยของ พรสวรรค์

สุรพรสถิตกุล (2553: 87) ได้ศึกษาคุณลักษณะ ของผู้บริหารสถานศึกษาตามเกณฑ์มาตรฐาน คุรุสภา ตามความคิดเห็นของครู สังกัดสำานักงาน เขตพื้นที่การศึกษาระยอง เขต 1 พบว่าผู้บริหาร สถานศึกษาในโรงเรียนขนาดกลางมีคุณลักษณะ ของผู้บริหารสถานศึกษาตามเกณฑ์มาตรฐานคุรุ

สภาตามความคิดเห็นของครู สูงกว่าโรงเรียนขนาด ใหญ่และโรงเรียนขนาดเล็ก โรงเรียนขนาดใหญ่มี

คุณลักษณะของผู้บริหารสถานศึกษาตามเกณฑ์

มาตรฐานคุรุสภาตามความคิดเห็นของครู สูงกว่า โรงเรียนขนาดเล็ก