Pengumpulan Bahan Makanan

SISTEM EKONOMI DAN POLA PENYARAAN DIR!

ASA5-ASAS ANTROPOLOG

10. Pengumpulan Bahan Makanan

Pengumpulan bahan makanan menupakan bentuk teknologi sara din bagi mendapatkan makanan yang bengantung kepada punca makanan di sekitar mereka, iaitu dan pohon hutan dan binatang liar. Sama ada punca yang penting bagi pengumpulan bahan makanan itu ialah memungut bahan makanan di hutan, memburu ataupun menangkap ikan, semua aktiviti

mi

bengantung kepada alam sekitar- nya, gunung dan iklim di tempat tinggal meneka. Pemungutan barang makanan selalunya dibantu oleh pengeluanan makanan yang benbentuk pentanian dan ternakan. Jadi, kelompok masyanakat yang masmh memungut dan mengumpulkan makanan pada han

mi

tidak boleh dianggap sebagai bentuk tenistimewa. Pada han

mi

kelompok

mi

hanya terdapat di kawasan padang pasin, di kawasan Artik dan di kawasan penhutanan tropika yang sekitannya belum lagi ditenokai oleh teknologi moden.

Walaupun terdapat perbezaan alam sekitar, gunung-ganang, iklim dan juga teknologi menggunakan makanan didapati bahawa kesemua golongan yang memungut bahan makanan dan pembunu

mi

mempunyai pola kebudayaan yang sama. Kebanyakan danipada mereka mempunyai komuniti yang kecil yang bentaburan penduduk- nya dalam wilayah yang tertentu. Mereka mempunyai cana kehidup- an benpmndah-randah tanpa mempunyai perkampungan yang tetap. Bagi meneka tidak ada konsep memiliki tanah sendini. Komuniti mereka tidak ada stratifikasi di antara anggotanya. Oleh sebab itu

ASAS-ASAS ANTROPOLOGI

tidak tendapat dalam masyanakatnya golongan politik yang meng- khususkan di bidang tententu. Pembahagian kenja bergantung kepa- da umur dan jantina. Sekinanya punca pengeluanan makanan itu bergantung kepada memburu, maka orang lelaki akan menjalankan tugas itu. Sekinanya maiyanakat itü adalah masyanakat pengumpul- an makanan, maka kerja itu dipindahkan kepada kaum wanita. it Pengeluaran Makanan

Mengikut ahli-ahli arkeologi di antana tahun 9500-3500 SM. terdapat beberapa kelompok dalam kawasan geografi yang berbeza- beza mengubah cana pengeluaran makanan dazi memungut bahan makanan kepada bencucuk tanam dan memelihara binatang. De- ngan adanya usaha untuk memelihara binatang dan bencucuk

tanam, maka manusia telah mula dapat mengawal bebenapa punca dan pnoses pengeluaran makanan seperti dalam hal pembiakan binatang dan juga pembaharuan benih yang membolehkan mereka untuk memilih waktu yang tententu untuk bencucuk tanam dan bila bahan makanan itu dipenlukan. Beberapa asas pembiakan dan penemuan benih barn telah mengatasi cara pengeluaran makan yang lama iaitu memungut buah-buahan dan basil hutan sebagai cana hidup meneka. Pada han

mi

kebanyakan danipada manusia di dunia

mi

bengantung kepada gabungan antana pemelihanaan binatang dan penanaman pokok untuk mendapatkan makanan meneka.

Salah satu cana sara dii ialah melalui sistem penkebunan (horticulture), yang dijalankan secana pnimitif. Bidang tanah yang kecil dikenjakan dengan menggunakan alat yang diperbuat danipada kayu. Mereka belum mencapai tamadun yang tinggi. Binatang belum digunakan untuk tenaga kenja dan sistem pengairan belum diguna- kan lagi. Ada dua jenis penkebunan yang sening dilakukan. Pentama- nya ialah pertanian pindah yang merupakan suatu kaedah di mana tanah dikerjakan bagi jangka waktu yang pendek. Kemudian tanah itu ditinggalkan selama beberapa waktu supaya ia dapat digunakan semula. Pertanian itu dilakukan secara menebang dan membakar. Setelah itu mereka tens menanam tanaman yang mudah hidup bagi jangka pendek. Kaedah yang lain ialah suatu bentuk pertanian yang lebih lama dengan menanam pokok yang tahan lama. Biasanya kaum lelaki bertanggungjawab bagi membersihkan tanah ladang

manakala kaum wanita akan menanam benih-benih. Segala tumbuh- tumbuhan dan pokok hutan ditebang dan kemudiannya dibiarkan untuk beberapa minggu ban dibakan. Selepas

mi

kawasan yang hendak ditanam itu ditugal dengan kayu penugal bagi membolehkan anggota masyarakat

mi

tadi menanam benihnya.

Penkembangan kebudayaan penkebunan

mi

bengantung kepada alam sekitan dan peluang untuk meminjam tret kebudayaan danipa- da masyarakat jinan tetangganya atau daripada masyarakat luar. Dalam kebanyakan masyarakat penkebunan, teknik bentani yang ringkas adalah lebih cekap untuk mendapatkan hasil makanannya danipada cana memburu. Akibatnya penkebunan pada umumnya merupakan sebagai suatu sistem yang lebih baik. Dengan itu sistem ekonomi penkebunan menampung penduduk yang lebih ramai. Cana kehidupan pada umumnya merupakan kelompok yang tidak tetap. Walaupun terdapat kelompok yang berpindah-nandah, tetapi selepas bebenapa tahun meneka kembali semula ke kawasan tanah mereka. Sistem penkebunan menunjukkan penmulaan perkembangan sistem kelas. Penbezaan dalam masyanakat misalnya mula tendapat. Di dalam sistem ekonomi

mi

mula lahin onang yang khusus bagi mengeluankan bahan knaftangan dan onang yang menjadi pegawai politik. Dengan cara

mi

tendapat pula anggota masyarakat yang mempunyai status yang lebih tinggi danipada onang lain.

Sara dii kedua ialah melalui sistem pertanian intensif. Pertani- an secana intensif memerlukan teknologi yang tinggi. Sepenti penggu- naan binatang untuk menenggala baja, sistem penainan dan teknik menyimpan bahan makanan. Penggunaan teknologi yang tinggi

mi

tidak terdapat dalam sistem perkebunan.

Pentanian secara intensif

mi

tendapat di merata tempat di dunia han

mi.

Satu contoh yang akan kita lihat di sini ialah sebuah kawasan luar bandan di Sungai Manik, Penak. Lembah

mi

mempu- nyai iklim tnopika. Hujan di antara bulan Mei sehingga bulan November. Kawasan

mi

mempunyai sistem penainan yang baik.

Tanaman padi bendang merupakan pentanian asas. Sebagai aktiviti ekonomi di kalangan orang yang tinggal di kawasan lembah

mi

sawah padi merupakan sistem kompleks yang melibatkan tiga hubungan yang penting. Pertama ialah sistem perairan dan pengawal- an am. Kedua ialah pengkhususan kepada alat dan mesin untuk menganginkan padi. Ketiganya ialah rangkaian hubungan yang

ASAS-ASAS ANTROPOLOG!

menunjukkan penanan sosioekonomi yang melibatkan tuan tanah, penyewa, buruh hinggalah kepada pengilang padi dan saudagan beras. Sistem pertanian padi di kawasan

mi

memerlukan kerjasama yang erat dan dengan

mi

ia memerlukan pola sosialisasi yang

tersendini.

Dalam musim panas, petani tenpaksa memutuskan apakahjenis padi yang meneka hendak tanam; sama ada bertanam jenis 120 han ataupun 90 han; sama ada meneka mahu bertanam pulut ataupun memilih jenis tanaman yang tidak memenlukan modal. Pemilihan tanaman

mi

adalah bergantung kepada modal yang ada dan bergantungjuga kepada hanga baja, kawasan dan permintaan bahan itu tadi. Sawah tempat bertanam padi

mi

akan disediakan sebaik.saja hujan turun pada bulan Mei. Hujan

mi

melembutkan tanah yang mahu dikenjakan. Tanah

mi

akan dikincah beberapa kali, sekunang- kurangnya enam kali dalam masa dua harm, supayamudah menanam benih padi.

Tanaman padi adalah suatu kenja yang cerewet dan numit yang memerlukan pengkhususan dan ketangkasan untuk menjalankan- nya. 0kb sebab itu ia perlu dilakukan oleh tenaga lelaki. Tetapi

kecekapan untuk menanam padi tidak menentukan pengeluaran hasil yang baik. Baja yang baik dan juga sistem pengainan yang baik

adalah penting. Dalam usaha uptuk mengairkan sawah meneka, beberapa cana hans diambil bagi menentukan bahawa panas air

mi

akan—benada pada peningkat yang baik yang dipenlukan oleh padi. Semua anggota masyarakat bekenjasama untuk mengairkan sawah mereka supaya dapat menghasilkan basil yang sebaik-baiknya. Padi yang telah masak akan dituai, kemudman dibanting dan seterusnya dianginkan. Selalunya padi

mi

akan dibahagikan kepada

tmga

bahagian. Sebahagian akan digunakan untuk keluarganya bagi tahun itu dan sebahagian lagi untuk pembayanan upah dan juga khidmat-khidmat lain yang diperlukan sepenti pinjaman danipada bank pentanian, dan ketiganya ialah untuk dijualkan di pasar bagi mendapatkan wang. Anggota masyanakat

mi

juga menanam tanam- an lain sepenti sayur-sayuran. Di samping itu mereka juga men- jalankan aktiviti seperti membela lembu, ayam dan itik senta

menangkap ikan.

Jika dibandingkan pertanian intensif dengan sistem penkebun- an, bahawa masyanakat yang mengamalkan sistem pentanian

intensif selalunya berjaya mendmnikan bandar dan kota besan. Meneka juga mempunyal pengkhususan yang tinggi dan organisasi politik yang kompleks. Wanita dalam masyarakat yang mengamal-

kan pertanian intensif pada umumnya jarang bekerja di ladang jika dibandingkan dengan wanita yang mengamalkan sistem penkebun- an. Mungkin kerana pertanian intensif memenlukan pembajak dan juga penggunaan binatang ternakan yang besan. Walaupun pentani-

an intensif selalu mengeluarkan bahan makanan yang lebih jika dibandmngkan dengan perkebunan, tetapi masyanakat dalam pertani-

an intensif selalunya mengalami kekunangan makanan. Mungkin kerana pertanian intensif terutamanya di kawasan yang bukan tropika di mana hujan tidak tentu masanya menyebabkan mereka menghadapi musim kemarau yang panjang. Keadaan

mi

akan merosakkan tanaman mereka.

Di kawasan padang rumput pula sistem sara din yang biasa dilakukan ialah mengembala. Mengembala boleh dikatakan sebagam suatu bentuk teknologi sara din yang jarang dilakukan kecuali oleh golongan onang yang hidup berpindah-randah ataupun nomad. Meneka bergantung ke atas pemelihanaan binatang yang banyak bagi makanan mereka. Untuk menternak binatang mereka terpaksa bengantung kepada kawasan yang bengunung-ganang dan mempu- nyai padang rumput yang luas. Kawasan

mi

kebiasaannya mempu- nyai hujan yang rendah, yang menyebabkan tanaman tidak subur tanpa sistem pengainan. Di kawasan seperti

mi

selalunya tendapat padang rumput yang luas dan tumbuh-tumbuhan yang boleh membeni makanan kepada binatang ternakan. Contohnya, orang Lapps yang tinggal dengan binatang reindeer mereka (Itkonen, 1951). Sistem ekonomi mereka merupakan suatu bentuk kehidupan yang rumit di kawasan Antik kerana kawasan

mi

terlalu sejuk dan gelap bebenapa bulan pada setiap tahun. Walaupun dalam kurun ke- 20 onang Lapps

mi

telah bertembung dengan kebudayaan moden yang mempengaruhi meneka tetapi meneka masih meneruskan kehidupan kebudayaan mengembala untuk mendapatkan bahan makanan mereka. Onang Lapps

mnm

sentiasa memenhatikan gerak- geni tennakan mereka yang benpindah. Mereka tinggal bersama-sama dengan binatang ternakan mereka sepanjang waktu dan oleh itu mereka mengetahui bilangan binatang ternakan meneka dengan tepat.

ASAS-ASAS ANTROPOLOGI

Sistem pemeliharaan binatang dilakukan secara meluas. Di bawahsistem pemeliharaan yang pesat

mi

binatang reindeer dibiar- kan benpindah mengikut iklim dan makanan yang terdapat dengan diperhatikan hanya oleh beberapa orang pemandu. Anggota ma- syarakat Lapps yang lain tinggal bersama-sama dengan binatang mereka hanya apabila binatang sampai pada suatu kawasan dan menetap buat beberapa waktu dalam musim panas ataupun musim sejuk. Pengurusan untuk memenah susu dan urusan untuk membuat pagan bagi binatang reindeer

mi

merupakan sebagai suatu kenjayang benat. Pagan mestilah kuat kerana binatang

mi

agak ganas dan tidak jinak dengan manusia. Kaedah untuk mengembala binatang reindeer ialah dengan secara berkongsi dan ia adalah merupakan suatu sifat yang penting dalam sistem intensif. Anggotanya menentukan bila dan di mana mereka hans mendapatkan makanan untuk ternakan meneka. Kelompok binatang

mi

akan dibawa bersama meneka ke

tempat ban selepas makanan di tempat lama tidak mencukupi. Sistem intensif

mi

pada teoninya membenarkan orang Lapps untuk menjalankan sistem ekonomi sampingan seperti memburu dan menangkap ikan. Namun demikian reindeer masih juga merupakan aktiviti ekonomi yang penting dalam sistem meneka. Satu keluarga selalunya mempunyam kina-kira 1,000 ekor reindeer. Kajian yang telah dilakukan menunjukkan bahawa satu keluarga biasanya mempunyai kira-kina 200 ekor reindeer. Bilangan

mi

adalah bilangan yang minimum yang dipenlukan oleh suatu keluarga yang terdmni

daripada empat atau lima orang dewasa.

Orang Lapps juga memburu dan mengumpul bahan makanan. Tetapi makanan yang penting ialah daging reindeer. Kaum wanita menjaga binatang

mi

bagi kepenluan seumpama itu. Reindeer yang telah besar akan disetnbelih. Daging dan kulitnya dijual atau ditukarkan dengan barang keperluan makanan yang penting. Sistem pemeliharaan di kawasan alam sekitar yang tidak bo]eh digunakan untuk bertani

mi

telah lama dijatankan. Namun demikian kawasan

mi

boleh membenikan makanan kepada bmnatang ternakan mereka. Kawasan yang bias

mi

juga membei-ikan peluang akliviti ekonomi sampingan seperti memburu dan memungut bahan makanan serta akar kayu.

Golongan pengembala yang nienupakan golongan nomad, telah mula mewujudkan stratifikasi dan perbezaan sosial. Misalnya terda-

pat orang yang khusus membuat kraftangan dan golongan yang khusus memungut bahan makanan sahaja. Individu ataupun keluar- ga mempunyai harta benda terutama sekali binatang ternakan, Tetapi binatang ternakan

mi

selalunya disusunkan oleh kumpulan ataupun keluarga mereka. Terdapat juga hubungan timbal balik antara kelompok yang bercucuk tanam di kawasan itu. Hubungan

mi

melibatkan pertukaran barangan. Perniagaan memainkan pera- nan yang amat penting kerana golongan ekonomi pengembala

mi

selalunya merupakan golongan yang bukan secukup hidup. Golong-

an masyarakat yang berkebun dan mengembala secara intensif kerap menghadapi kekurangan makanan kerana kawasan alam sekitar yang tidak cukup untuk memelihara binatang ternakan atau

tidak terdapat sistem penairan yang baik. i2. Perbezaan Sistem Sara Diii

Suatu perkana yang menanik ahli antropologi ialah mengapa masyarakat di dunia mempunyai cara mencani makanan yang berlainan. Bukti-bukti ankeologi menunjukkan bahawa kemajuan yang besar dicapai oleh manusia ialah kegiatan untuk mendapatkan makanan seperti memelihara binatang dan bercucuk tanam. Cana penyaraan did

mi

tersebar danipada kawasan asal hinggalah ke tempatyang jauh. Walaupun terdapat penyebanan ilmu pengetahuan

mi

ke kawasan lain melalui proses migrasi, tetapi masih terdapat penbezaan dalam cara untuk mendapatkan makanan. Dengan sebab itu ahli antropologi turut berusaha untuk mencani penjelasan.

Beberapa faktor penting telah difikirkan. Pertamanya ialah pengaruh alam sekitar. Beberapa kawasan dunia

mi

adalah tanah usang dan hutan tnopika. Di kawasan lain pula tanahnya begitu subur seperti di kawasan Mediteranean. Di tempat-tempat lain terdapat kawasan hutan borealdan kawasan sejuk di Kutub Utara dan Kutub Selatan. Kawasan tanah yang berbagai-bagai

mi

telah menyebabkan perbezaan cara untuk mencani makanan. Kita akan melihat alam sekitar dan hal lain satu pensatu bagi menjelaskan perbezaan dan cara untuk mendapatkan makanan.

Alam sekitar dapat dikelaskan mengikut keadaan geografi. Dua knitenia penting yang mengelaskan alam sekitar ialah tumbuh- tumbuhan dan bentuk alam. Preston James (1966) telah membahagi-

ASAS-ASAS ANTROPOLOG!

kan kepada dua. Pentamanya ialah tanah usang sepenti padang pasir, kawasan hutan tropika dan kawasan Mediteranean. Keduanya ialah kawasan yang ditumbuhi tumbuh-tumbuhan hutan yang bercam- pur-campur dan padang rumput serta hutanborealdan tanah yang terdapat di Kutub Utara dan Kutub Selatan serta kawasan per- gun ung an.

Tanah usang dan tanah kering tidak berair adalah kawasan padang pasir yang terdapat di dunia. Kawasan

mi

meliputi seluas 18 peratus danipada jumlah tanah di muka bumi i. Dan jumlah

mi

hanya 6 penatus sahaja yang diduduki oleh manusia. Selebihnya adalah kawasan yang tidak ada hujan dan kawasan yang berbatu- batu tidak didiami okh manusia. Kawasan

mi

adalah kawasan yang dipenuhi dengan lumut, hanya sedikit rumput sahaja yang hidup.

James telah mengkelaskan tanah kening atau tanah usang

mi

kepada 5 kawasan yang luas. Pertamanya di Utara Afnika dan Asia yang termasuk padang pasir Sahara, kawasan padang pasir Arab, Turkis- tan dan padang pasir Gobi. Keduanya, di kawasan Utara Amerika termasuklah kawasan di Utara Mexico seperti di Arizona, New Mexico, dan juga California Selatan dan Wyoming. Ketiganya ialah kawasan di Amenika Selatan seperti padang pasir di Pantai Peru dan juga di kawasan Barat Argentina. Keempat ialah di kawasan Afrika Selatan termasuklah kawasan Namib dan padang pasin Kalahani. Kelmma ialah kawasan padang pasir di Australia iaitu Great Sandy, Gibson dan kawasan padang pasir Great Victoria.

Oleh kerana kawasan

mi

kekurangan am maka pertanian tidak dapat dijalankan kecuali di kawasan oasis. Sebahagian masyarakat di kawasan mi menggunakan teknologi mudah untuk bercucuk tanam, terutamanya di kawasan perairan sungai. Sebahagian daripa- da tamadun silam bermula di kawasan sungai dan di kawasan padang pasir seumpama

mi

seperti di Mesopotamia dan di kawasan Lembah indus. Bagi mendapatkan makanan di kawasan tanah kening tanpa oasis mereka membentuk teknologi mudah dan me- nitikberatkan pola kehidupan yang mudah. Di kawasan

mi

terdapat sistem ekonomi mengumpul dan memburu binatang. Orang Ash Australia, dan orang Bushman Kalahani masih berpegang dengan sistem ekonomi

mi.

Di kawasan yang mempunyai sistem pengainän, tendapat suatu bentuk pertanian intensif sebagaimana yang terdapat

di Israel. Selain danipada pengembalaan, perkebunan dijalankan di kawasan tanah kering.

Sepuluh peratus daripada kawasan tanah di muka bumi

mi

adalah kawasan hutan tropika. Danipada sejumlah

mi

kira-kira 8 peratus diduduki oleh manusia. Di kawasan

mi

tendapat banyak hujan. Walaupun kawasan

mi

kawasan yang menanik kerana terdapat berbagai-bagai tumbuh-tumbuhan, tetapi kerana ia me- rupakan kawasan hutan yang tenlalu tebal, maka ia amat benat untuk diusahakan. Oleh kerana kawasan

mi

mengandungi banyak air sebahagian danipada baja telah dibawa oleh air yang mengalir dengan begitu pantas. Perkebunan dan juga pertanian pmndah serta pertanian tebang dan bakar adalah aktiviti ekonomi golongan yang tmnggal di kawasan

mi

pada masa yang lalu. Walau bagaimanapun pemburuan dan pengumpulan makanan merupakan sistem ekonomi yang terdapat dengan meluas di kawasan hutan tropika. Pada han

mi

terdapat bebenapa kawasan hutan tropika misalnya di Lembah Mekong telah digunakan bagi bertanam padi.

Hutan Mediteranean mehiputi kira-kira I penatus danipada tanah di muka bumi

mi.

Danipada jumlah

mi

kira-kira 5 peratus danipadanya diduduki oleh manusia. Kawasan

mi

terdapat di kawasan gunung-ganang di pantam yang mempunyai hujan yang rendah, musim sejuk dan panas serta musmm panas kening. Kawasan beriklim Mediteranean mi terdapat di Chile Tengah di antara Colombia dan Coquimbo Concepcian dan di kawasan Amenika Utara seperti Los Angeles dan Oregon. Semua kawasan

mi

baik untuk pertanman apabila manusia dapat mencipta teknologi yang

tinggi.

Tanah hutan yang bercampur-campun berjumlah kira-kira 7 peratus dad jumlah tanah di muka bumi

mni.

Danipada jumlah

mi

4 peratus diduduki oleh manusia. Kawasan-kawasan

mi

terdiri danipa- da hutan daun tins dan pokok berdaun lebar senta hutan yang

bergunung-ganang. Biasanya kawasan

mi

mempunyai tanah yang subur kerana terdapat lembah sungai. Di kawasan

mi

iklim di pantai adalah sederhana dan lebih panas di pendalaman. Sebahagian besar dacipada kawasanini terletakdi Amenika Utara, Eropah, di kawasan Mediteranean, Korea dan Jepun. Sejak zaman prasejarah lagi, kawasan

mi

mempunyai penduduk yang kecil bilangannya. Sebaha- gian danipada penduduknya menggunakan teknologi dan batu

A5AS-ASAS ANTROPOLOG!

untuk membersihkan hutan. Kedatangan zaman gangsa dan zaman besi waja, hutan campuran

mi

mula dibersihkan dengan meluasnya. Maka dengan itu sam sistem ekonomi yang lebih baik perlu diwujudkan untuk menampung kehidupan penduduknya yang lebih ramai.

Kawasan padang rumput pula berjumlah kira-kira 19 peratus danipada kawasan muka bumi

mi.

Kawasan

mi

diduduki oleh kira-

kira 10 peratus penduduk dunia. Kawasan

mi

termasuklah kawasan Steppes yang mempunyai rumput yang rendah dan kening. Manaka-

ha di kawasan Prairies pula mempunyai rumput yang tinggi dan baik kerana tendapat sistem pengairan yang lebih sempurna. Kawasan Savannas adalah tanah rumput di kawasan tropika. Kawasan padang rumput terdapatjugadi utara Afnika, Mongolia, Manchuria, Rusia danjuga Amenika Utara. Sebagammanajuga di tempat lain, di kawasan padang numput

mi

terdapat binatang buruan yang besar- besar dan ia membenikan pehuang yang baik kepada golongan pemburu dan juga golongan pengembala. Dengan menggunakan mesin teknologi yang baik, kawasan

mi

boleh digunakan untuk bercucuk tanam seperti di Rusia dan Amenika Syanikat.

Terdapat kira-kira satu peratus kawasan tanah di dunia

mi

tergolong sebagai hutan boreal. Kawasan

mi

menampung kira-kira 10 peratus daripada penduduk di muka bumi. Di kawasan

mi

terdapat hutan daun tins dan kawasan hutan tebal seperti di utara Kanada, Alaska, Siberia dan Scandinavia. Hujan di sini amat rendah, sebahagiannya menjadi kening semasa musim panas. Kawa- san di lereng-lereng bukit pula susah untuk bercucuk tanam.

Di samping kawasan boreal i, tendapat juga kawasan yang bersatji di Kutub Utara dan Kutub Selatan yang mehingkupt kira- kina 16 penatus danipada kawasan muka bumi

mi.

Hanya satu peratus danipada penduduk dunia

mi

tinggal di kawasan

mi

iaitu di kawasan Tundra yang mempunyai musim panas yang terlalu sing- kat, kmra-kira 6 minggu. Punca makanan bagi penduduk di kawasan

mi

bergantung kepada beberapa tanaman yang terdapat di situ, ikan dan binatang buruan.