ناور ﻲﺼﺼﺨﺗ ﻪﻳﺮﺸﻧ رﺎﺘﺳﺮﭘ
ي
ﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲ
- ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ ﻤﻠﻋ ﻦﻤﺠﻧا ﻲ
رﺎﺘﺳﺮﭘ ي اﻳ ناﺮ
هرود لوا - هرﺎﻤﺷ 2 - نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1392
ﺘﻣا ﺐﺣﺎﺻ ﻴ
زﺎ ﻤﻠﻋ ﻦﻤﺠﻧا: ﻲ
رﺎﺘﺳﺮﭘ ي اﻳ ناﺮ
ﺪﻣ ﻳ ﺴﻣ ﺮ ﺆ لو ﺮﻴﺑدﺮﺳ و : بﺎﻨﻜﺸﺧ ﻲﺣﻼﻓ دﻮﻌﺴﻣ ﺮﺘﻛد
ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻲﻳاﺮﺟا ﻲﺨﻴﺷ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ:
ﺮﭘ هرﺎﻤﺷ رﺎﺸﺘﻧا ﻪﻧاو ﻲﻣﻼﺳا دﺎﺷرا ترازو
34702 : / 91 خرﻮﻣ 16 / 11 / 1391
ﺑ هرﺎﻤﺷ ﻴ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﻲ ﺮﺸﻧ ﻳ ﻪ ﻲﭘﺎﭼ ) Print-ISSN (
2501 : - 2345 خرﻮﻣ 16 / 4 / 1392
ﺑ هرﺎﻤﺷ ﻴ ﻦ ﺮﺸﻧ ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻳ
ﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻪ ﻴ ﻲﻜ ) e-ISSN ( 2528 : - 2345 خرﻮﻣ 16 / 4 / 1392
ياراد ﺪﺼﻜﻳ زا ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﺒﺗر و
ﻦﻴﻤﻫد ﻳﺮﺸﻧ نﻮﻴﺴﻤﻛ ﻪﺴﻠﺟ تﺎ
رﻮﺸﻛ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هرﺎﻤـﺷ ﻪـﺑ :
511 / 100
خرﻮﻣ 27 / 3 / 1392
ارﻮﺷ ي ﻮﻧ ﻳ نﺎﮔﺪﻨﺴ
) ﺎﺒﻔﻟا فوﺮﺣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
:(
- سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ رﺎﻴﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﺤﻟا ﻪﻤﻃﺎﻓ ﺮﺘﻛد
- ﺮﻬﺷﻮﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻲﻨﻳﺮﺤﺑ دﻮﻌﺴﻣ ﺮﺘﻛد
- ﺎﻣآ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،نﺎﻳﺮﻠﮕﻴﺑ ﺮﺒﻛا ﺮﺘﻛد ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺘﺴﻳز ر
- نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻲﺘﻨﺟ ﻪﻟاﺪﻳ ﺮﺘﻛد
- ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘ ناور رﺎﻴﺸﻧاد ،ﻲﻳاﺪﺧ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد
- ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧاور ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ دﺎﺘﺳا ،هاﻮﺧداد ﺮﻐﺻا ﺮﺘﻛد
- جﻮﺳﺎﻳ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،لﺪﻌﻟاوذ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد
- ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺘﺴﻳز رﺎﻣآ رﺎﻴﺸﻧاد ،رﺬﮕﻫر يﺪﻬﻣ ﺮﺘﻛد
- زاﻮﻫا رﻮﭘﺎﺷ يﺪﻨﺟ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،عراز شرﻮﻛ ﺮﺘﻛد
- شزﻮﻣآ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،حاﺪﻣ ﺮﻗﺎﺑﺪﻴﺳ تادﺎﺳ ﺮﺘﻛد ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ
- ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻴﺸﻧاد ،ﻲﻤﻃﺎﻓﺪﻴﺳ ﻪﻤﻴﻌﻧ ﺮﺘﻛد
- زاﺮﻴﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور دﺎﺘﺳا ،ﻒﻳﺮﺷ هﺪﻨﺧﺮﻓ ﺮﺘﻛد
- ناﺪﻤﻫ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻲﻳﺎﺴﻤﺷ ﺪﻴﺷﺮﻓ ﺮﺘﻛد
- ﻤﻐﻴﺿ ﺎﺿر ﺮﺘﻛد ﻦﻳوﺰﻗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻲ
- ﻪﻴﻘﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺣاﺮﺟ ﻲﻠﺧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،يدﺎﺒﻋ سﺎﺒﻋ ﺮﺘﻛد ﻢﻈﻋﻻا ﷲا
) ﺞﻋ (
- ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘ ناور رﺎﻴﺸﻧاد ،ﻲﻳاﺪﻓ ﺪﺑﺮﻓ ﺮﺘﻛد
- رﺎﻴﺸﻧاد ،بﺎﻨﻜﺸﺧ ﻲﺣﻼﻓ دﻮﻌﺴﻣ ﺮﺘﻛد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور
ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
- ﻲﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ ناور دﺎﺘﺳا ،ﻲﻧﺎﺧﺪﻤﺤﻣ ﻪﻧاوﺮﭘ ﺮﺘﻛد
- سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺣاﺮﺟ ﻲﻠﺧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ رﺎﻴﺸﻧاد ،يﺪﻤﺤﻣ ﻲﺴﻴﻋ ﺮﺘﻛد
- ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،دادﺮﻬﻣ اﺪﻧ ﺮﺘﻛد
- ﻲﻠﻋ ﺮﺘﻛد ناﺪﻫاز ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد هروﺎﺸﻣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،نﺎﻳﺪﻳﻮﻧ
- ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺣاﺮﺟ ﻲﻠﺧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ دﺎﺘﺳا ،يدﺎﺑآﺮﺼﻧ ﺖﺨﺒﻜﻴﻧ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ ﺮﺘﻛد
- ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺷاﺪﻬﺑ رﺎﻴﺸﻧاد ،ﻲﻳﺎﻤﻐﻳ هﺪﻳﺮﻓ ﺮﺘﻛد
- ﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناور رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﺐﻠﻃﺎﺘﻜﻳ دازﺮﻬﺷ ﺮﺘﻛد زاﺮﻴﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ م
و ﻳ ﻠﮕﻧا رﺎﺘﺳاﺮ ﻴ
ﺴ ﻲ : ﺮﺘﻛد ﻲﻣﻮﺠﻧ ﻲﻠﻋ
و ﻳ ﺳرﺎﻓ رﺎﺘﺳاﺮ ﻲ
ﻲﺨﻴﺷ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ :
ﭽﻓوﺮﺣ ﻴ ﻨ ﻲ ﻪﺤﻔﺻ و ارآ ﻲﻳ : ﺣ ﻪﺘﺷﺮﻓ ﻴ رﺪ ي
ﺮﻃ ا ﺪﻠﺟ ح ﺮﻐﺻا : ﻧارﻮﺳ ﻲ
ﺮﺷﺎﻧ ﻤﻠﻋ ﻦﻤﺠﻧا: ﻲ
رﺎﺘﺳﺮﭘ ي اﻳ ناﺮ
ﻧﺎﺸﻧ ﻲ ناﺮﻬﺗ : - ﻣ ﻴ ﺣﻮﺗ ناﺪ ﻴ ﺪ - رﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ي
ﺎﻣﺎﻣ و ﻲﻳ ناﺮﻬﺗ
ﻛ ﺘﺴﭘﺪ ﻲ 1419733171: ﺘﺴﭘ قوﺪﻨﺻ ،
ﻲ 398: / 14195 ﻦﻔﻠﺗ ، و ﺑﺎﻤﻧ ﺮ 66592535:
e-mail: [email protected] , Website: http://ijpn.ir هرﺎﻤﺷ ﻦﻳا ﻲﻤﻠﻋ ناروﺎﺸﻣ
) ﺎﺒﻔﻟا فوﺮﺣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
:(
ﻦﻴﺴﺣ ﺮﺘﻛد ﻲﻤﻴﻫاﺮﺑا
دﻮﻌﺴﻣ ﺮﺘﻛد ﻲﻨﻳﺮﺤﺑ
نﺎﻳﺮﻠﮕﻴﺑ ﺮﺒﻛا ﺮﺘﻛد )
رﺎﻣآ روﺎﺸﻣ (
مﺮﻛا ﺮﺘﻛد ﻮﮔﺎﻨﺛ
ﻓ لﺎﻳﺮ ﻪﺴﻤﺧ رﺬﮕﻫر يﺪﻬﻣ ﺮﺘﻛد )
رﺎﻣآ روﺎﺸﻣ (
ﺪﻤﺤﻣ ﻢﻴﻫاﺮﺑا ﻮﻠﭽﻳرﺎﺳ
ﻪﻤﻴﻌﻧ ﺮﺘﻛد ﻲﻤﻃﺎﻓﺪﻴﺳ
ﺪﻴﺷﺮﻓ ﺮﺘﻛد ﻲﻳﺎﺴﻤﺷ
ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ﻲﺨﻴﺷ
ﺎﺿر ﺮﺘﻛد ﻲﻤﻐﻴﺿ
سﺎﺒﻋ ﺮﺘﻛد يدﺎﺒﻋ
ﻦﻴﺴﺣ راﺪﻣﺎﻧ
ﻪﺘﺷﺮﻓ ﻲﻔﺠﻧ
ﻲﻠﻋ ﺮﺘﻛد نﺎﻳﺪﻳﻮﻧ
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
: ﻳ ﻚ روﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
ﻨﻣ ﻴ ﺮ رﺎﻬﺑﻮﻧ
،1
ﻞﻀﻓ ﷲا ﺪﻤﺣا
2ي
، ﻪﻤﻃﺎﻓ ﻧﺎﺤﻟا
3ﻲ
، دﻮﻌﺴﻣ ﺣﻼﻓ ﻲ ﺸﺧ ﻜ
4بﺎﻨ
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ : ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻐﺗ ﺎﺑ ﻴﻴ ﺳو تاﺮ ﻴ ﮔﺪﻧز رد ﻊ ﻲ هﺮﻣزور ﺖﺻﺮﻓ ، ﻧاﺮﮕﻧ و ﺎﻫوزرآ ،تارﺎﻈﺘﻧا ،ﺎﻫ ﻲ
ﺎﻫ مأﻮﺗ ﺖـﺳا . ﺎـﺠﻧآ زا ـﻛ ﻪ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ور ﻳ ﮔﺪﻧز رد هﺪﻤﻋ داﺪ ﻲ
ﺑ ﺴ ﻴ رﺎ ي داﺮﻓا زا ﻧ و ﻴ رﺎﮔزﺎﺳ ﺪﻨﻣزﺎ ي
اﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا ﻳ ﺴﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦ ﺄ
ﻤﻬﻣ ﻪﻟ ﻲ اﺮﺑ ي ﻪﻓﺮﺣ داﺮﻓا ا ي
ﺘﻣﻼﺳ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻲ
ﻣ حﺮﻄﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ا فﺪﻫ ﻳ روﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ي
، ﺒﺗ ﻴﻴ ﻦ رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺖﺳا .
شور ا رد: ﻳ روﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ي
ﺪﻨﻣﺎﻈﻧ ﻛ ﻃ ﻪ ﻲ لﺎﺳ ﺎﻫ ي 91 - 1388 ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻛ ﻠﻴ ﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪ هﺪﺷ مﺎ
نﺎـﺑز ﻪـﺑ
ﺳرﺎﻓ ﻲ ﻠﮕﻧا و ﻴ ﺴ ﻲ رد ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ رﺎﮔزﺎﺳ و ي ﺎﺑ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ دوﺪﺤﻣ نوﺪﺑ ﻳ
ﻧﺎﻣز ﺖ ﻲ ﻊﻤﺟ روآ ي ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ و ﻲ
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
اﻳ ﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﻳ
هﺎﮕ ﺎﻫ ي ﺗﺎﻋﻼﻃا ISIﻲ CINAHL ، MEDLINEو
ﻛ ﺳو ﺪﺣ ﻪ ﻴ ﻌ ﻲ ﺮـﺒﺘﻌﻣ تﻻﺎﻘﻣ و نﻮﺘﻣ زا
ﻤﻠﻋ ﻲ ﺸﻫوﮋﭘ ، ﻲ ﻨﻣ ﺘ ا ار هﺪﺷ ﺮﺸ ﻳ
ﺪﻨ ﻛ ﻣ ﺲ ﻲ ﻛ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨ .
ـﺳرﺎﻓ نﺎـﺑز رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
ﻧ ـﻴ ﺮﻃ زا ﺰ ـﻳ ـﻧﺎﺑ ﻖ ﻚ ﺎـﻫ ي
ﻟا ﻜ ﻧوﺮﺘ ﻴ ﻜ ﻲ ﺳرﺎﻓ ﻲ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺮﺑ ﺎﭘ ﻳ هﺎﮕ تﺎﻋﻼﻃا ﻤﻠﻋ ﻲ SID ) (
، ﻧﺎﺑ ﻚ تﺎﻋﻼﻃا تﻻﺎﻘﻣ مﻮـﻠﻋ ـﺷﺰﭘ ﻜ ﻲ ا ـﻳ ناﺮ IranMedex ) (
،
هﺎﮕﺸﻫوﮋﭘ تﺎﻋﻼﻃا و راﺪﻣ ك ﻤﻠﻋ ﻲ اﻳ ناﺮ IranDoc ) (
، تﺎﻋﻼﻃا ﺮـﺸﻧ ﻳ تﺎ ﻛ رﻮـﺸ Magiran ) (
و Medlib) ( و رد رﻮـﺗﻮﻣ
ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ Google )
( ﺎﺑ نﺎﮔژاو ﺳرﺎﻓ ﻲ ﻮﺠﺘﺴﺟ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻮﺠﺘﺴﺟ ي ﻏ ﻴ ﻟاﺮ ﻜ ﻧوﺮﺘ ﻴ ﻜ ﻲ ﺎﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ ﺷرآ ﻴ ﻮ تﻼﺠﻣ
ﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘ ﺎﻫ ﺎﭘ ، ﻳ نﺎ ﻪﻣﺎﻧ و ﺎﻫ ﻛ ﺐﺘ ﻤﻫ ، ﻨﭽ ﻴ ارا ﻊﺟاﺮﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦ ﻳ
رد هﺪﺷ ﻪ ﻛ ﺲﻧاﺮـﻔﻨ ﺎـﻫ و ـﺳرﺮﺑ ﻲ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻞـﺑﺎﻗ ـﺳﺮﺘﺳد ﻲ ﻣز رد ﻴ ﻪـﻨ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ د ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳ . ﺘﻧ ﻴ ا ﻪﺠ ﻳ ﺘﺳد ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻦ ﻴ
ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ 297 دﻮـﺑ عﻮـﺿﻮﻣ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻊـﺒﻨﻣ ـﻛ
ا زا ﻪ ـﻳ ﻣ ﻦ ـﻴ نﺎ 98 درﻮـﻣ ـﻛ ﻪ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺗ ﻳ نآ ﻦ عﻮﺿﻮﻣ ﺶﺷﻮﭘ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻫ ﺎﺑ
ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ و رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
اﺮﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ي شرﺎﮕﻧ
اﻳ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦ .
اﻳ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻛ
ﻤ ﻲ و ﻛ ﻴ ﻔ ﻲ
، ﻛ بﺎﺘ حﺮﻃ ،ﺎﻫ ﺎﻫ ي ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ دﻮﺑ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﺻﻼﺧ و ﺪﻧ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻛ ﻠﻴ ﺪ ي رد رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺎﺑ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻞﻣﺎﺷ
» ﮔدﺎﻣآ ﻲ
« ،
» ﺘﻣﻼﺳ ﻲ
« ،
» ﻮﻫ ﻳ ﺖ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
« و
» ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ
« ﻣ ﻲ ﺪﻨـﺷﺎﺑ
ﻛ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪ ﻲﻳ
ﻗد ﻴ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻢﻈﻨﻣ ،ﻖ رﻳ
ﺰ ي ﻣﺎﻤﺗ هﺪﺷ ﻲ ﻣ ،ﻂﺒﺗﺮﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
رﺎﮔزﺎﺳ رد ﺪﻧاﻮﺗ ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺮﺛﺆﻣ ﻔﻣ و ـﻴ ﺪ
ددﺮﮔ ﻊﻗاو . ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺮﻃ زا ﻳ ا ﻖ ﻳ ﮔدﺎﻣآ دﺎﺠ ﻲ اﺮـﺑ ي ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
، ﻮﻫ ـﻳ ﺖ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻆـﻔﺣ ،ﻪﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ داﺮـﻓا
ﺘﻣﻼﺳ ﻲ و رادرﻮﺧﺮﺑ ي ﺎﻤﺣ زا ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي ﺴﻣ ،هداﻮﻧﺎﺧ ﺆ
ﻟو ﻴ نﺎﻣزﺎﺳ و ﻦ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﺎﻫ
ﻣا ﻜ نﺎ ﺬﭘ ﻳ ﻣ ﺮ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ اﻳ ﻫﺎـﻔﻣ ﻦ ﻴ ﻢ ا و ﻳ دﺎـﺠ
شﺮﮕﻧ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺒﺜﻣ ﻲ
ﺪﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻳ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ هﺪ ﻲ
ﺳﺎﺳا تﺎﻣوﺰﻠﻣ زا ﻲ
اﺮﺑ ي رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺖﺳا .
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ : رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ، ﻲ ﺳ روﺮﻣ ، ﻴ ﺗﺎﻤﺘﺴ ﻴ ﻚ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ : 1 / 10 / 1391 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 15 / 11 / 1391
1 -
،رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ
،يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ و
،ﻲﻜﺷﺰﭘاﺮﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد
مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ
،نﺎﻨﻤﺳ
،نﺎﻨﻤﺳ ناﺮﻳا ) لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ (
ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ [email protected] :
2 - هوﺮﮔ ،دﺎﺘﺳا هﺪﻜﺸﻧاد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ
مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺖﻴﺑﺮﺗ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،سرﺪﻣ
3 - هوﺮﮔ ،رﺎﻴﺸﻧاد هﺪﻜﺸﻧاد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ
مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ ﺖﻴﺑﺮﺗ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،سرﺪﻣ
4 - هوﺮﮔ ،رﺎﻴﺸﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ
مﻮﻠﻋ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ و اﻮﺗ ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﺸﺨﺒﻧ
ناور يرﺎﺘﺳﺮﭘ
هرود 1 هرﺎﻤﺷ 2 نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ
1392 ٣٩
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
، راﺪﺗ ك رﺬﮔ زا ﺸﻘﻧ ﻲ ﻪﺑ ﺶﻘﻧ د ﻳ ﺮـﮕ و
ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي زا ﻧز ﮔﺪ ﻲ ﺖـﺳا ) 1 .(
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ي ﺸﻘﻧ زا دﺮﻓ نﺪﺷ اﺪﺟ ﻲ
لﺎـﺳ ﻪـﻛ ﺎـﻫ ي دﺎـﻤﺘﻣ ي
ﺪﺟ ﺐﻟﺎﻗ رد و ﻪﺘﺷاد ﻳ
ﺪ ي ﺖﺳا نﺪﻣآرد )
2 .(
د زا ﻳ د هﺎﮔﺪ ﻳ ﺮﮕ
ﮔﺪﻧز رد ﻲ ﻐﻟﺎﺑ ﻴ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﺑ ،ﻦ ﻲ
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ـﻳ
ﻚ ﻪـﻌﻗاو
ا ﺳﺎﺳ ﻲ ﻟﺎﻘﺘﻧا و ﻲ ﻣ هﺎﮕﻧ ﻲ دﻮـﺷ . ـﻳ
ﮔﺪـﻧز رد لﺎـﻘﺘﻧا ﻚ ﻲ
و
زا ﺖﻛﺮﺣ ﻳ د ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻚ ﻳ
ﺑ ﻪﻛ ﺮﮕ ﻐﺗ ﺎ ﻴﻴ ﺮ ﺗا ﻲ رد ،رﺎﻛ
ﻮﺼﺗ ،طﺎﺒﺗرا ﻳ
ﻧاﺮﮕﻧ زوﺮﺑ و شدﻮﺧ زا دﺮﻓ ﺮ ﻲ
ﺖـﺳا هاﺮـﻤﻫ .
ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻳ ــﻜ ﻲ ﻢــﻬﻣ زا ﺮــﺗ ﻳ ﻐﺗ ﻦ ــﻴﻴ ﮔﺪــﻧز تاﺮ ﻲ زا و
ﺪﭘ ﻳ هﺪ ﺎﻫ ي ﺬﭘ ﻳ
ﻋﺎـﻤﺘﺟا هﺪـﺷ ﻪﺘﻓﺮ ﻲ
آﺮﻓ زا و ﻳ ﺎﻫﺪـﻨ ي ـﺴﺑ ﻴ رﺎ
ﻐﺗ ﻢﻬﻣ ﻴﻴ دﺮﻓ ﺶﻘﻧ ﺮ ي
ﺖﺳا . ـﺧﺮﺑ رد ﻲ ﺎﻤﺗ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ زا ـﻳ
ﻞ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻴﻛﺄﺗ اﺪﺟ ﺮﺑ ﻲﻳ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﺮﺑ ﻞﻐﺷ زا ﺪﺟ ﺶﻘﻧ
ـﻳ ﺪ
ﺤﺟرا ﻴ دراد ﺖ . ﻌﺿو تاﺮﺛا ﻴ ﻟﺎﻘﺘﻧا ﺖ ﻲ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺑ ﺎـﻫ ي ،نﺎـﺴﻧا
دﺮﻓ مﻮﻬﻔﻣ ي ﺎﺳﺎﻨﺷ و ﻲﻳ ﺶﻘﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ـﻣ ﻲ دراﺬـﮔ ) 3 .(
اﺮـﺑ ي
ﺮﺜﻛا ﻳ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ نارود مدﺮﻣ ﺖ ﻲ
ﺎﻘﻣ رد ﻳ لﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴ ﺎﻫ ي ﺮﭘ
ﻪـﻓﺮﺣ لﺎـﻌﻓ و كﺮﺤﺗ ا
ي ـﻳ و تﻮﻜـﺳ ،ﺶـﻣارآ نارود ﻚ
دازآ ي ﻣ و ﺖﺳا ﻲ ﺎﻨﻌﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ي ﻣا ـﻴ
ﺐـﻟﺎﻗ رد ار دﻮـﺧ ﺶﺨﺑﺪ
رﺎﻌﺷ
» ﮔﺪﻧز زﺎﻏآ ﻲ ﺪﺟ ﻳ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ زا ﺪﻌﺑ ﺪ ﻲ
« زﺎﺑ ﻳ ﺪﺑﺎ . هﻮﺤﻧ
نﺎﺴﻧا درﻮﺧﺮﺑ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ نارود ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻲ
ًﻼﻣﺎﻛ و هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ
ﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ تﺮﺜﻛ ﺎﺑ ﻲ
ﻣ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻴ
نآ نﺎ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ ﺎﻫ
ﻢﻬﻣ ﻣ ﺮﺗ ﻲ د ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻳ
ﻣدآ ﺪ ﻲ ﻟﺎﻌﻓ ﻪـﺑ ـﻴ ﻪـﻓﺮﺣ ﺖ ا ي ،
ﮔدرﻮﺨﻟﺎﺳ نارود ﻲ
ﻌﺿو و ﻴ ﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖ ﻲ ﺖﺳا دﺮﻓ ) 4 .(
ﻃ ﻴ ﻒ
ﺳو ﻴ ﻌ ﻲ ﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻛ
ﻦﺘﻓر رﺎﻨ ﻛ زا ﺪـﻨﻣرﺎ ـﻛ ﻐﺗ رﺎـﭼد رﺎ ـﻴﻴ ﺮ
ﻣ ﻲ ﺮﻫ ،دﻮﺷ ﻳ ﻚ ا زا ـﻳ
ـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦ ﻲ
ﻘﻓﻮﻣ ﺮـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ ـﻴ
و ﺖ
ﺎﺿر ﻳﺘ ﺪﻨﻤ ي ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﺷﺎﺑ راﺬﮔ . ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﻫﻮﮕﻟا ي ﮔﺪﻧز ﻲ ﻐﺗ ار ﻴﻴ ﺪـﻫد ﺮ ) 5 Brown .(
ـﻣ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﺪـﺴ :
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
طﺎـﺒﺗرا ،تﺎـﺒﺛ ،لﻼﻘﺘـﺳا ﺮـﺑ ﺎـﻫ
ي ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ ،
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ترﺎﻬﻣ ،ﺎﻫ ﺎﻫ ي ﻪﻓﺮﺣ ا ي اﺰـﻓا و ﻳ ﺖـﻏاﺮﻓ تﺎـﻗوا ﺶ
ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ ﺖﺳا ) 6 .(
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺖـﺳد زا ،ﺪـﻣآرد ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ
ﺎــﺳ ﺶﻫﺎــﻛ ،رﺎــﻛ نداد ﻳ
دراﻮــﻣ ﺮ مأﻮــﺗ ،نﺎﺘــﺳود ،رﺎــﻛ ﺎــﺑ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻜﺒﺷ ،نارﺎﻜﻤﻫ ﻲ
اﺮﺷ و ﻳ ﻠﻐﺷ ﻂ ﻲ ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ )
7 .(
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻣ ﻲ ﺶﻟﺎﭼ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻫ
ي ﻤﻬﻣ ﻲ رﺎﮔزﺎﺳ رد ي ﺮﻈﻧ زا
ﻟﺎﻣ ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ، ﻲ ﻫ و ﻴ ﻧﺎـﺠ ﻲ اﻳ ﺎﻤﻧ دﺎـﺠ ـﻳ ﺪ ) 8 .(
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
ﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻳ ﺑﺮﺠﺗ ﺮ ﻴ ﻟﺎﻘﺘﻧا تﺎ ﻲ ﺮﺑ ﻮﮕﻟا ي ﮔﺪﻧز ﻲ ـﻳ رﺎﮔزﺎـﺳ ﺎ ي
ﻧاور ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ رد هداﻮﻧﺎـﺧ و دﺮﻓ شا
، ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬـﮔ ﺖـﺳا . رد
ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﻧﺎـﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖ ﻲ
ﻧ ـﻴ ﺰ
ﺪﭘ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ـﻳ
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ هﺪ ﻲ
ﻤﻫا ﻴ دراد ناواﺮﻓ ﺖ )
9 .(
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﺎﺑ ﻲ
ﺎﺗ ز ﺪﺣ ﻳ دﺎ ي ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ )
10 .(
ﻘﺤﺗ ـﻴ ﻪـﻄﺑار رد ﻖ
رﺎﮔزﺎﺳ ﺎﺑ ي ﺎﺑ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻧ درﻮﻣ ﻴ زﺎ و ﺪﻴﻛﺄﺗ ﭘ ﺮﺑ ﻴ ﮕﺸ ﻴ ﺮ ي زا
ﺸﻣ ﻜ ﻧاور ﺖﻣﻼﺳ تﻼ ﻲ
- ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻌﻤﺟ رد ﻴ ﻪﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺖ
روﺮﺿ ي ﺖﺳا . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺐﻠﻏا ﺎﻫ
ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ اﺮﺑ ي ﻛ رﺎ ﻛ نﺎﻨ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﺑ ﻲ
ﺎـﺑ ﻪـﻬﺟاﻮﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ـﻳ
ﻚ دﺮـﻔﻨﻣ ﻪـﺛدﺎﺣ
ﻣ ﻲ دﺮﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻧ ،ﺪﻧزا ﻳ
ﻚ آﺮﻓ ﻳ ﭘ ﺪﻨ ﻴ ﭽ ﻴ هﺪ رﺎﮔزﺎـﺳ ي ـﻛ ﻪ
ﻧﻴ ــﺣاﺮﻃ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪــﻨﻣزﺎ ﻲ
ﺖــﺳا هﺪــﺷ )
11 Lowis .(
و
نارﺎــﻜﻤﻫ ــﻣ
ﻲ ﻮﻧ ﻳ ــﺴ ﻨ ﺪ : ﮋﺗاﺮﺘــﺳا ي ﺎــﻫ ي رﺎﮔزﺎــﺳ ي ﺎــﺑ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻳ ﻜ ﻲ ﻐﻟﺎﺑ نﺪﺷ اﺪﺟ تاﺮﺛا زا ﻴ
ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﻦ .
اﺮﺑ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ زا ندﺮﺑ تﺬﻟ ﻲ
اﻳ ﻧ ﻦ ﻜ ﻤﻫا ﻪﺘ ـﻴ دراد ﺖ ـﻛ ﻪ
ﻐﻟﺎــﺑ ﻴ ﺪــﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻦ ي
رﺎﮔزﺎــﺳ ي ﺎــﺑ ﻪــﻬﺟاﻮﻣ رد ــﻛ
ﺶﻫﺎ
ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ي ﺎﻫ ي ﻤﺴﺟ ﻲ ﻧاور و ﻲ ﻛ ا ﻦﺳ ﺎﺑ ﻪ ﻳ ﻣ دﺎﺠ ﻲ ار دﻮـﺷ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺮﺛﺆﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ هﺎـﮕﻧ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ
ﺎﺿر ﻳ ﺪﻨﻤﺘ ي ﮔﺪﻧز ﻲ ﺪـﻨﻤﻓﺪﻫ ﺢﻄﺳ رد ي
ﻪـﺑ نآ ﺎـﻫ ﻛ ـﻤ ﻚ
ﻣ ﻲ ﻛ ﻠﺑ ،ﺪﻨ ﻜ ﻧ ﻪ ﻴ ﻪﻓﺮﺣ تﻼﺧاﺪﻣ ﻪﺑ زﺎ ا
ي ار هﺎـﻓر و ﺖﻣﻼـﺳ
ﻛ ﻣ ﺶﻫﺎ ﻲ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و ﺪﻫد ﻛ
و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻫﺎ ﺰﻫ
ﻳ ﻪﻨ ﺎﻫ ي ﻟﺎﻣ ﻲ
ــﻣ ﻲ دﻮــﺷ ) 12 Soderhamn .(
نارﺎــﻜﻤﻫ و ﺪﻘﺘﻌﻣ
ﺪــﻧ
د ﻳ ﺎﻫﺪ ي ﺘﻨـﺳ ﻲ
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ﻲ
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ـﻳ
ﻚ
ﻛ هرﺎﻨ ﮔ ﻴ ﺮ ي ﮔﺪﻧز زا ﻞﻌﻔﻨﻣ ﻲ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻐﺗ ،ﺖﺳا ـﻴﻴ شﺮـﮕﻧ ﺮ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﺑ ﻲ
ﺖﺻﺮﻓ ، ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﻳ ﺪ ي اﺮﺑ ي ﻪﻌـﺳﻮﺗ
دﺮﻓ ي اﺮﺷ دﻮﺒﻬﺑ و ﻳ
دﺮﻓ ﻂ ي ﻧﺎﺴﻧا ﺪﺷر ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲ
ﻪـﺟﻮﺗ و
اﺪﻌﺘﺳا ﻪﺑ ﻣا و ﺎﻫد ﻜ تﺎﻧﺎ مأﻮﺗ
ﺘﻣﻼـﺳ و دﻮـﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺎﺑ ﻲ
اﺮﺑ ي رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺎﺑ ا نﺎﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻳ
ﻣ دﺎﺠ ﻲ ﻛ ﺪﻨ
، ا رد ﻳ ﻣز ﻦ ﻴ ﻪـﻨ
ﻬـﺴﺗ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻴ
ﻞ رﺎﮔزﺎـﺳ ي ـﺑ ﺎ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﮔﺪـﻧز و ﻲ
ﺪﻌﺑ ي ﺼﺧﺎﺷ ﺶﻘﻧ داﺮﻓا ﻲ
ﺪﻧراد . رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺎﺑ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ،
ﺎــﻫرﺎﺘﻓر ﺎـﺑ ي ﺖــﺒﺜﻣ ﺖﻣﻼــﺳ ﺘﻣﻼــﺳ و
ﻲ بﻮــﺧ داﺮــﻓا رد
ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ مأﻮﺗ ا ﺖﺳ . اﺬﻟ رﺎﮔزﺎـﺳ ي
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎـﺑ ﻲ
، اﺮـﺑ ي
ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ هوﺮﮔ داﺮﻓا ﻲ
،
ﺣ ﺮـﻣا ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ـﻴ
ﺗﺎ ﻲ
، ﺎﺑ ـﻳ ﺪ
درﻮﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺪﺷﺎﺑ . ﻤﻫا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻴ
و ﺖ ﺮﻴﺛﺄﺗ ي ﻛ ﻪ رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺎـﺑ
ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻧﺎﮔﺪــﻧز رد ﻲ دﺮــﻓ ي ﮔداﻮﻧﺎــﺧ ، ﻲ ﻋﺎــﻤﺘﺟا ، ﻲ و
دﺎــﺼﺘﻗا ي ﺟ رد ،دراد ﻪــﻌﻣﺎ نآ هرﺎــﺑ
ﻛ ﻤ عﻮــﺿﻮﻣ ﺮــﻫ زا ﺮــﺘ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ د ﻳ ﺮﮕ ي ﺗ و ﺚـﺤﺑ ﻘﺤ ـﻴ
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ﻖ .
ﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻴ ﺸ ﺮﺘ ي ﻣز رد ﻴ ﻪﻨ رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺑﺎ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ درﻮـﻣ
ﻧ ــﻴ ﺖــﺳا زﺎ . ﻪﺘــﺷﺬﮔ نوﺮــﻗ رد ﻧد مدﺮــﻣ ﺐــﻠﻏا
ــﻴ ﻪــﺑﺮﺠﺗ ﺎ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﮔﺪﻧز و ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ار ﻲ
ﻛ رﺎ ي ﺎﻬﺘﻧا ي نآ ﺮـﻤﻋ ﺎـﻫ
دﻮﺑ
، ﻛ ﺎﭘ ﻪﺑ گﺮﻣ ﺎﺑ ﻪ ﻳ
ﻣ نﺎ ﻲ ـﺳر ﻴ ﺪ . ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ لﻮـﻃ رد
نﺮﻗ ﺪﭘ ﺎﻫ ﻳ نﺮﻗ ﺮﺧاوا ﺎﺗ ﺎﻣا ،هﺪﻣآ ﺪ 19
ﻓ اﺮﺑ ﻂﻘ ي ﻳ ﻚ هوﺮﮔ
ﺑﺎﺨﺘﻧا ﻲ دﻮـﺑ . ﺘﺑا زا ـﻜ
رﺮـﻘﻣ ندﻮـﻤﻧ ﻢﻫاﺮـﻓ ﺖـﻟود تارﺎ ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
اﺮـﺑ قﻮـﻘﺣ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ي
ﻪـﺑ ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﻪـﻤﻫ
ناور يرﺎﺘﺳﺮﭘ
هرود 1 هرﺎﻤﺷ 2 نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ
1392 ٤٠
ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻜ ﻲ ﻢﻬﻣ زا ﺮﺗ ﻳ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦ رد اﻳ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ دﺎﻬﻧ دﺎﺠ ﻲ
ﺖﺳا ) 13 .(
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻪﻠﺣﺮﻣ ا ي ﺖﺳا ﻛ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﺖﻟود ﻪ
ﻛ اﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺪﻨﻣرﺎ ﻳ
ﻣ ﻪﻤﺗﺎﺧ ،ﺖﻣﺪﺧ تاﻮﻨﺳ و ﻦﺳ ﺶ ﻲ
ﻫد ﺎﺑ و ﺪ
ﺎﻋر ﻳ اﺮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻣﺪﺧ ﺖ ي
ﺮﻤﺘﺴﻣ وا ي ﺘﺑﺎﺛ ﻲ ادﺎـﻣ م ا ﺮـﻤﻌﻟ
ﻣ رﺮﻘﻣ ﻲ دراد ) 14 .(
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ اﺮﺑ ي ـﻟوا ﻴ نﺎـﻤﻟآ رد رﺎـﺑ ﻦ
ﻂﺳﻮﺗ Bismark نآ فﺪﻫ و ﺪﺷ رﺮﻘﻣ ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ رد و
ﮔﺪﻧز دﻮﺒﻬﺑ ﻲ ﻛ رﺎ ﻛ دﻮﺑ ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ نﺎﻨ ﻛ
ًﺎﺒﻟﺎﻏ ﻪ
ﮔﺪـﻧز مﺎـﻤﺗ ﻲ
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻧارﺬﮔ ﺖﻤﺣز ﻪﺑ ار دﻮﺧ )
15 .(
رد ﻛ ﺎﻣ رﻮﺸ ﻟوا ﻴ ﻧﻮﻧﺎﻗ داﻮﻣ ﻦ ﻲ
ﻣز رد ﻴ ﺗ ﻪﻨ ﺄ ﻣ ﻴ آ ﻦ ﻳ هﺪﻨ
ﻛ رﺎ ﻛ نآ ثارو و نﺎﻨ ماﺪﺨﺘـﺳا نﻮﻧﺎـﻗ رد ﺎﻫ
ﻛ رﻮـﺸ ي لﺎـﺳ
1301 ﺷرﻮﺧ ﻴ ﺪ ي ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻛ
ﻣ ﻪ ﻲ
ﺪـﺒﻣ ار نآ ناﻮـﺗ أ
ﭘﻴ اﺪ ﻳ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ مﺎﻈﻧ ﺶ ﻲ
ا رد ـﻳ ﺖـﺴﻧاد ناﺮ )
16 .(
شﺮـﮕﻧ
رد داﺮﻓا ﺷزرا و رﺎﻛ هرﺎﺑ ﻲ
نآ ﻪﻛ اﺮﺑ ﺎﻫ ي ﺎﻗ رﺎﻛ ﻳ ﺶـﻘﻧ ،ﺪـﻨﻠ
ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ هﺪﻨﻨﻛ ا ي د ﻌﺿو ر ﻴ ﻌﺗ و لﺎﻐﺘﺷا ﺖ ﻴﻴ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻦﺳ ﻦ ﻲ
ﺎﻫرﻮــﺸﻛ رد ي
دراد ﻒــﻠﺘﺨﻣ .
ﻌﺗ ﻦــﺳ ﻴــﻴ اﺮــﺑ هﺪــﺷ ﻦ ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ اﺮﺷ و ﻳ اﺮﺑ مزﻻ ﻂ ي رد ﻳ اﺰﻣ ﺖﻓﺎ ﻳﺎ ي ﻫﺎـﻓر ﻲ رد
ﻣ ﻴ ﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎ ي
ﺘﺣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲ
ﻞﺧاد رد ﻳ ﺴﺑ ،رﻮﺸﻛ ﻚ ﻴ
رﺎ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
ﻠﮕﻧا رد ﻴ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻦﺳ ﺲ ﻲ
نادﺮﻣ 65 لﺎﺳ
نﺎــﻧز و 60 ﺖــﺳا لﺎــﺳ .
ــﻀﻌﺑ ﻲ ﻫرﻮــﺸﻛ زا ﺎ ي ﺎــﭘورا ﻲﻳ ،
ﺶﺨﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺎﻫ
ي ﺘﻟود ﻲ ﺘﻌﻨﺻ و ﻲ ﻣ رﻮﺒﺠﻣ ار ﻲ ﺎـﺗ ﺪـﻨﻨﻛ
رد 60 ﮕﻟﺎـﺳ ﻲ ﺪﻧﻮـﺷ ﻪﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ )
17 .(
رد ا ـﻳ
،ناﺮ ﻦـﺳ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ رد ﺶﺨﺑ ﺑﻴ ﻪﻤ ﺎـﻫ ي ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ ﺎـﺑ ﻔﻠﺗ ﻴ ـﻘ ﻲ زا
ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺖﻣﺪﺧ زا 45 ﻟا ﻲ 66 لﺎﺳ ﻐﺘﻣ ﻴ ﺮ ﺖﺳا .
ﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﺄ ﻣ ﻴ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻦ ﻲ ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻪﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﻳ
رد نﺎﻣزﺎـﺳ ﻦ
ﮔﺮﺑ ﻴ ود ﺮﻫ هﺪﻧﺮ ﻣﻮﻤﻋ ﺶﺨﺑ
ﻲ ﺻﻮﺼﺧ و ﻲ ﻛ ﺮـﺑ نوﺰـﻓا رﻮـﺸ
5 / 6 ﻣ ﻴﻠ ﻴ ﺮﺘﺸﻣ نﻮ ك و 2 / 1 ﻣ ﻴﻠ ـﻴ دراد ﻪﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ نﻮ .
نﺎﻣزﺎـﺳ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻛ اراد رﻮﺸ ي 57 / 1 ﻣ ﻴﻠ ﻴ ﺶـﺨﺑ رد ﻞﻏﺎـﺷ ﺮﻔﻧ نﻮ
ﺘﻟود ﻲ و 600000 هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﻫ
ي ﺘﻟود ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ) 18 .(
ﺎﺘﻧ ﻳ
ـﻣ نﺎـﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞ ﻲ
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺪـﻫد ﻲ
ـﻳ ﻚ
و هدﺎﺳ لﺎﻘﺘﻧا ﻳ
ﻚ ﻪﻠﺣﺮﻣ ا ي ﻧﻴ ﻠﺑ ،ﺖﺴ ـﻜ ﻪ ﺪـﻧور رﺎﮔزﺎـﺳ ي
ﺖﺳا ﻛ ﻃ ﻪ ﻲ ﻣ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز ﻲ
دﻮﺷ ) 19 .(
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻳ ـﻜ ﻲ
ﻧاﺮﺤﺑ تﺎﻈﺤﻟ زا ﻲ
ﮔﺪﻧز ﻲ ـﺸﺗ ار ﻜ ﻴ ـﻣ ﻞ ﻲ
ا ﻪـﺑ و ﺪـﻫد ـﻳ
ﻦ
ﻋﻮﻧ ﺎﺑ ،ناﻮﻨﻋ ﻲ
ـﻧاﺮﮕﻧ ﻲ رد و ﺖـﺳا هاﺮـﻤﻫ لدﺎـﻌﺗ مﺪـﻋ و
ﻌﻣاﻮﺟ ﻲ ﻛ لﺎﻘﺘﻧا بادآ ﻪ ﻛ
ﻤ ﻲ ،ﺪﻧراد ﻳ ﻨﻌ ﻲ ﻌﻣاﻮـﺟ رد ﻲ ـﻛ ﻪ
ﻪــﻌﻣﺎﺟ ﺬــﭘ ﻳ ﺮ ي ﺗﺎﻣﺪــﻘﻣ ﻲ اﺮــﺑ ي ﺶــﻘﻧ لﻮــﺒﻗ ﺎــﻫ
ي ﺟ ﺪ ــﻳ ﺪ
ﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻲ ﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲ ﻞﻗاﺪـﺣ ﻪـﺑ ـﻛ
ﺶﻫﺎ ﻳ و ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎ
ا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻌﻗﻮﺗ ﻳ
ﻐﺘﻣ ﺶﻘﻧ ﻦ ﻴ
ﺪﻧﺮ
، ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ رد ﻪـﭼ ،
ذ ﺺﺨﺷ ﻳ و لدﺎـﻌﺗ نداد ﺖـﺳد زا ﺎﺑ ،هداﻮﻧﺎﺧ رد ﻪﭼ و ﻊﻔﻨ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ رﺎﺒﺘﻋا )
15 Stolzenberg.(
Lindgren و ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
ﺎـﺑ عوﺮـﺷ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
ﺬــﭘ نآ لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ و ﻳ
شﺮ
ﺸﻣ ﻜ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ تﻼ ﻲ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ، روﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﻣز
، ﺎﺳرﺎﻧ ﻲﻳ ﺎﻫ ﻲﻳ
اﻳ ــﻣ دﺎــﺠ ﻲ
ًﺎــﺒﻗﺎﻌﺘﻣ و دﻮــﺷ ــﻳ
ﻚ ﻧﻻﻮــﻃ هرود ﻲ
ﺖــﻓا زا
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻛ
اﺰـﻓا دﻮـﺧ لﺎـﺒﻧد ﻪﺑ ﻪ ﻳ
ﺮـﺳ ﺶ ﻳ ﺎـﻘﻧ ﻊ ﻳ و ﺺ
ﻛ ﺘﺳﺎ ﻲ
ـﻣ هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ ار ﺎـﻫ ﻲ
دروآ
ـﻣ ﻪـﺑﺮﺠﺗ ، ﻲ
دﻮـﺷ ) 20 .(
Van-Solinge Henkens و
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ا ي ﻪـﺑ ﺪـﻨﻠﻫ رد
ﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲ
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺎـﺿر و ﻳ زﺎﺑ ﺎـﺑ ﺖ ﮕﺘـﺴﺸﻧ ﻲ مﺎـﺠﻧا
ﺎــﺘﻧ ،ﺪــﻧداد ﻳ
رﺎﮔزﺎــﺳ ﻪــﻛ داد نﺎــﺸﻧ ﺞ ي
تﻼﻜــﺸﻣ ﺎــﺑ
ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺖــﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄــﺗ ــﺷﺎﻧ باﺮﻄــﺿا ﻲ
ﭘ زا ﻴ ﺎﻫﺪــﻣﺎ ي
ﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻲ ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ور لﺮــﺘﻨﻛ ناﺪــﻘﻓ و ي
ﻤــﺼﺗ ﻴ ،تﺎﻤ
ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺘـﺳد ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ اﺪﺘﺑا ﻴ
ﺑﺎ ﻲ
ﻠﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ دﺮﻓ ـﻴ
ﺪ ي ﺒﻗ زا ـﻴ ﺎـﺴﻣ ﻞ ﻳ دﺎـﻣ ﻞ ي ﺘﻣﻼـﺳ ، ﻲ و
ﺧ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﮔداﻮﻧﺎ
ﻲ ﺖـﺳا ) 21 .(
ﻃ ـﻴ ـﺳو ﻒ ﻴ ﻌ ﻲ ﻞـﻣاﻮﻋ زا
ﮔﺪﻧز ﻲ ﺎﺴﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ هﺮﻣزور ﻳ
دﺎﻣ ﻞ ي ﺎـﺑ ﺖـﻏاﺮﻓ تﺎـﻗوا و
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻐﺗ ﻴﻴ ﭘ ﺮ ﻴ ﻣ اﺪ ﻲ ﻛ ﺪﻨ ﻛ ﺮﻫ ﻪ ﻛ ماﺪ ا زا ـﻳ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦ
ﻣ ﻲ رﺎﮔزﺎﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺖﺤﺗ ار ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺪـﻫد راﺮـﻗ .
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺮﻣا ي ﻤﺘﺣ ﻲ ﻪﻫﺮﺑ و ا ي ﺣ زا ﻴ ،ﺖـﺳا نﺎـﺴﻧا تﺎ
ﺎﺟ ﻳ ﻧزﺎﺑ صﺎﺧ هﺎﮕ ﺎﺴﻣ و ﻪﻌﻣﺎﺟ رد نﺎﮕﺘﺴﺸ
ﻳ و ﻞ ـﻳ نآ هﮋ ﺎـﻫ
رﺎﮔزﺎــﺳ ﺖــﻬﺟ ي
ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎــﺑ ﻲ
ﻧﻴ ﺖــﺳا ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪــﻨﻣزﺎ .
ﺪﻨﻤﺷزرا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ي
ﻣز رد ﻴ
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪـﻨ ﻲ
ﻧد رد ـﻴ مﺎـﺠﻧا ﺎ
ا رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻳ
ﻘﺤﺗ ناﺮ ﻴ دوﺪﻌﻣ تﺎﻘ ي رﺎﮔزﺎـﺳ هرﺎﺑرد ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﺠﻧآ زا
ﻛ ﻪ ارا ﻳ روﺮـﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﻪ ي
ﻣ ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻘﺗرا ﺐﺟﻮﻣ ي
ﻣز رد ﺶﻧاد ﻴ
ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻨ ﻲ رﺎﮔزﺎـﺳ ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ددﺮﮔ اﺮﺑﺎـﻨﺑ ، ﻳ ﻦ اﻛ ا نﻮـﻨ ـﻳ ـﺳ ﻦ ﺆ حﺮـﻄﻣ لا
ﻣ ﻲ دﻮﺷ ﻛ ﻫﺎﻣ ﻪ ﻴ رﺎﮔزﺎﺳ ﺪﻧور و رﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﺖ ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ور ﻪﻧﻮﮕﭼ ي ﻣ ﻲ ﻞـﻣاﻮﻋ و ﺪـﻫد ﺮﺛﺆـﻣ
ﭼ نآ ﺮـﺑ ﻴ ﺎـﺗ ؟ﺖـﺴ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رﻳ ﻔﺘﻣ ،ناﺰ ﻜ آ و ناﺪﻨﻤـﺸﻧاد ،ناﺮ ﻳ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ ناﺮـﮕﻧ هﺪـﻨ
اﺮﺑ ي اﻳ ﺪﭘ ﻦ ﻳ ﻋﺎﻤﺘﺟا هﺪ ﻲ ﺗ ﻢﻬﻣ ﺑاﺪ ﻴ ﺎﻤﻧ ذﺎﺨﺗا ار مزﻻ ﺮ ﻳ
ﺪـﻨ .
ا فﺪﻫ ﻳ روﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ي
ﺒﺗ ، ﻴﻴ رﺎﮔزﺎﺳ ﻦ ي
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎـﺑ ﻲ
ﺖﺳا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ شور
ا رد ﻳ روﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ي
ﺪﻨﻣﺎﻈﻧ ـﻛ ـﻃ ﻪ ﻲ لﺎـﺳ ﺎـﻫ ي
91 - 1388 ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻛ ﻠﻴ ﻪـﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪ
ﺳرﺎﻓ نﺎﺑز ﻲ ﻠﮕﻧا و ﻴ ﺴ ﻲ ﻣز رد ﻴ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﻨ ﻲ
رﺎﮔزﺎﺳ و ي ﺎﺑ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ نوﺪـﺑ دوﺪـﺤﻣ ﻳ ﻧﺎـﻣز ﺖ ﻲ ﻊـﻤﺟ روآ ي درﻮـﻣ و
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ . ﻛ ﻠﻴ ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪ ﻲ
ـﻛ
ـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ ﻪ ﻲ
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
زا و ﺪـﻧدﻮﺑ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دﺎﻌﺑا
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
زرا درﻮـﻣ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺐﻧاﻮﺟ زا ار ـﻳ
ﺑﺎ ﻲ هداد راﺮـﻗ
ناور يرﺎﺘﺳﺮﭘ
هرود 1 هرﺎﻤﺷ 2 نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ
1392 ٤١
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ،ﺪﻧدﻮﺑ .
اﻳ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ
ﺎﭘ ﻳ هﺎـــــﮕ ﺎـــــﻫ ي ﻃا ﺗﺎـــــﻋﻼ ISIﻲ
CINAHL ، و
MEDLINE ﻛ
ﺳو ﺪﺣ ﻪ ﻴ ﻌ ﻲ ﺮـﺒﺘﻌﻣ تﻻﺎـﻘﻣ و نﻮﺘﻣ زا
ﻤﻠﻋ ﻲ ﺸﻫوﮋﭘ ، ﻲ ا ار هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻳ
ﺪﻨ ﻛ ﻣ ﺲ ﻲ ﻛ ﺖـﺳد ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨ
ﺪﻣآ .
ـﺳرﺎﻓ نﺎـﺑز رد هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
ﻧ ـﻴ ﺮﻃ زا ﺰ ـﻳ ﻖ
ﻧﺎﺑ ﻚ ﺎﻫ ي ﻟا ﻜ ﻧوﺮﺘ ﻴ ﻜ ﻲ ﺳرﺎﻓ ﻲ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺮﺑ ﺎﭘ ﻳ هﺎﮕ تﺎـﻋﻼﻃا
ﻤﻠﻋ ﻲ SID ) ( ﻧﺎﺑ ، ﻚ تﺎﻋﻼﻃا تﻻﺎﻘﻣ مﻮﻠﻋ ﺷﺰﭘ ﻜ ﻲ اﻳ ناﺮ
IranMedex) (
هﺎﮕﺸﻫوﮋﭘ ، تﺎﻋﻼﻃا
و راﺪـﻣ ك ـﻤﻠﻋ ﻲ
ا ـــﻳ ناﺮ IranDoc ) (
تﺎـــﻋﻼﻃا ، ﺮـــﺸﻧ
ﻳ تﺎ ﻛ رﻮـــﺸ
Magiran) (
و Medlib) ( و رد رﻮــﺗﻮﻣ ﺮﮔﻮﺠﺘــﺴﺟ
Google) ( ﺎﺑ نﺎﮔژاو ـﺳرﺎﻓ ﻲ ﻮﺠﺘـﺴﺟ
ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻮﺠﺘﺴﺟ ي ﻏ ﻴ ﻟاﺮ ﻜ ﻧوﺮﺘ ﻴ ﻜ ﻲ ﺎﺑ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ ﻪـﺑ ـﺷرآ ﻴ ﻮ
تﻼﺠﻣ ﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘ ﺎﭘ ،ﺎﻫ ﻳ نﺎ ﻪﻣﺎﻧ و ﺎﻫ ﻛ ﻤﻫ ،ﺐﺘ ﻨﭽ ﻴ و ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻦ
ارا ﻊﺟاﺮﻣ ﻳ رد هﺪـﺷ ﻪ ﻛ
ﺲﻧاﺮـﻔﻨ و ﺎـﻫ ـﺳرﺮﺑ ﻲ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻞـﺑﺎﻗ
ﺳﺮﺘﺳد ﻲ ﻣز رد ﻴ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﻨ ﻲ
ﺪـﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﺘﻧ ﻴ ا ﻪـﺠ ـﻳ ﻦ
ﺘﺳد ﻮﺠﺘﺴﺟ ﻴ
ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ 297 دﻮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻊﺒﻨﻣ ـﻛ
زا ﻪ
اﻳ ﻣ ﻦ ﻴ نﺎ 98 درﻮﻣ ﻛ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪ ﺮﺗ ﻳ نآ ﻦ ﺶـﺷﻮﭘ ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﻫ
ﺎـﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺪـﻴﻛﺄﺗ
ﻪـﺒﻨﺟ ﺮـﺑ ﺎـﻫ ي
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻲ
و
ﺳ رﺎﮔزﺎ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
اﺮـﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ي ا شرﺎـﮕﻧ ـﻳ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
اﻳ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦ ﻛ
ـﻤ ﻲ ) ـﺻﻮﺗ ﻴ ﻔ ﻲ ،
ﻠﺤﺗ ﻴ ــﻠ ﻲ ﺳ ، ﻴ ﺗﺎﻤﺘــﺴ ﻴ ﻚ ﻟﺎــﻧآﺎﺘﻣ ، ﻴ و ﺰ (...
و ﻛ ﻴ ــﻔ ﻲ ) رﻮــﺌﺗ ي
ﻣز ﻴ ﻪــﻨ ا ي ﺪﭘ ، ــﻳ هﺪ ــﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻟﺎــﻧآ ، ﻴ و اﻮــﺘﺤﻣ ﺰ (...
، ﻛ بﺎــﺘ ،ﺎــﻫ
حﺮﻃ ﺎﻫ ي ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ ﺪﻧدﻮﺑ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﺻﻼﺧ و .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻤﻫا ﻪﺑ ﻴ رﺎﮔزﺎـﺳ ﺖ ي
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎـﺑ ﻲ
ا ، ـﻳ ﻦ
روﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺒﺗ ﻴﻴ رﺎﮔزﺎـﺳ ﻦ ي
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎـﺑ ﻲ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و تﻻﺎﻘﻣ ار
درﻮﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻗ ﺮ ا هداد را ﺖﺳ . ﺰﺠﺗ ﻳ و ﻪ
ﻠﺤﺗ ــﻴ ﻞ ﻳ ﻪــﺘﻓﺎ ﺎــﻫ ي داد نﺎــﺸﻧ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻞــﺻﺎﺣ ــﻛ
ﻪ
» ﮔدﺎﻣآ ﻲ
« ،
» ﺘﻣﻼـﺳ ﻲ
« ،
» ﻮﻫ ـﻳ ﺖ ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
« و
» ﺎﻤﺣ ـﻳ ﺖ
« رد
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﻧراد ﺶﻘﻧ ،ﺪ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ دﺎـﻌﺑا ﺮـﺑ
ﻤﺴﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲ
ﻧاور ، ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ، ﻲ
، دﺎﺼﺘﻗا ي ﻮـﻨﻌﻣ و ي دﺮـﻓ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖـﺳا راﺬﮔ .
ﺪـﺑﺎﻋ ي ﻤﻫ و ـﻜ نارﺎ ـﻣ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ـﺴ ﻨ ﺪ : ﻃ ـﻴ ﻒ
ﺳو ﻴ ﻌ ﻲ ﮔﺪﻧز ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲ
هﺮﻣزور
، ﺎﺴﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻳ
دﺎـﻣ ﻞ ي و
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﺖﻏاﺮﻓ تﺎﻗوا ﻲ
ﻐﺗ ﻴﻴ ﭘ ﺮ ﻴ ﻣ اﺪ ﻲ ماﺪﻛ ﺮﻫ ﻪﻛ ،ﺪﻨﻛ
ا زا ﻳ ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦ ﻲ
رﺎﮔزﺎـﺳ ﺪﻧاﻮﺗ ي
ﺑ ﺎـﺑ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎ ﻲ ﺖـﺤﺗ ار
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻫد راﺮﻗ . ا ـﻳ
ﻞﻣﺎـﺷ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦ :
ﻐﺗ ـﻴﻴ ﺶـﻘﻧ رد ﺮ ﺎـﻫ
ي
دﺮﻓ ي ﻮﮕﻟا ، ي هوﺮـﮔ ،ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺎـﻫ
ي ﺎـﻤﺣ ﻳﺘ ﻲ ، ﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ و رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻲ ﻣ ﻲ ﺪـﺷﺎﺑ ) 22 .(
ا ـﻳ ﺶـﻘﻧ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦ
ﺴﺑ ﻴ ﻤﻬﻣ رﺎ ﻲ رﺎﮔزﺎﺳ رد ي ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
دﺎـﻌﺑا زا و ﻪﺘـﺷاد
ﺎــﺿر ﺮــﺑ ﻒــﻠﺘﺨﻣ ﻳ
ﺪﻨﻤﺘ ي ــﻟدود ،سﺮﺘــﺳا ، ﻲ
ﻣا ، ــﻴ راوﺪ ي ،
ﺸﭘ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﻧﺎﺒﺼﻋ ، ﻴ ﮔدﺮﺴﻓا و ﺖ ﻲ
ﺪﻧراد ﺶﻘﻧ . ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺎـﺑ
اﺪـﺟ سﺮﺘﺳا ﻲﻳ
ﺮـﺗ ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ ﻞﻐـﺷ زا ك
ا ،تدﺎـﻋ ﻳ دﺎـﺠ
ﺘﺣارﺎﻧ ،ءﻼﺧ سﺎﺴﺣا ﻲ
ﻧاﺮﮕﻧ ، ﻲ ﺷﺎﻧ ﻲ ﺪﻧ زا ـﻳ و نﺎﺘـﺳود نﺪ
ﻤﻫ ﻜ ،نارﺎ ﻛ ﺮﮔ و ﺖﻟﺎﺴ ﻳ ﻪ ﻛ ﻣاﺎﻧ ،ندﺮ ﻴ ﺪ ي ﮔدﺮﺴﻓا ، ﻲ ﺘﺣ و ﻲ
ﻣ گﺮﻣ زا سﺮﺗ ﻲ
دﻮﺷ ) 23 .(
ﮔدﺎﻣآ ﻲ
اﻳ ﮔدﺎﻣآ دﺎﺠ ﻲ اﺮﺑ داﺮﻓا رد ي ﻧا
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪـﺑ لﺎﻘﺘ ﻲ
روﺮﺿ ي ،ﺖﺳا Rosenkoetter هدﺎﻣآ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ
زﺎﺳ ي
اﺮــﺑ ي ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻳ ــﻜ ﻲ ﻪــﺑ لﺎــﻘﺘﻧا رد ﻢــﻬﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ زا
ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
ــﻣ ﻲ ﺪــﺷﺎﺑ ) 5 .(
تﺎــﻋﻼﻃا ــﻛ
ﻣز رد ﻢ ﻴ ﻪــﻨ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻮﺷ ﺎﺑ ك روﺎﺑﺎﻧ و ي ﺠﻋ ﻴﺒ ﻲ ﻪـﺑ نﺎـﻧآ لﺎﻘﺘﻧا رد
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ .
ﻟﺎﺣ رد ﻲ ﻛ ا ﻪ ﻳ ﮔدﺎﻣآ دﺎﺠ ﻲ بﻮﻠﻄﻣ
رد ﻮﺷ زوﺮﺑ زا نﺎﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ك
روﺎﺑﺎﻧ و ي ﭘﻴ ﮕﺸ ﻴ ﺮ ي و هدﻮﻤﻧ
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﻬﺴﺗ ار ﻴ ﻣ ﻞ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ ) 24 .(
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﺑ رﺎﺒﺟا ﻲ
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ، ﻲ
ﻧﺎـﻬﮔﺎﻧ ﻲ ﻐﺗ ، ـﻴﻴ ﺮ
ﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ﻲ ﻧاﻮﻗ ﻴ و ﻦ ﻛ ﮔدﺎﻣآ دﻮﺒﻤ ﻲ اﺮﺑ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
اﻳ ﺶﻟﺎـﭼ دﺎﺠ ﺎـﻫ
ي ـﻧاواﺮﻓ ﻲ رد رﺎﮔزﺎـﺳ ي ﺎـﺑ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
ﻣ ﻲ ﺷ ﻮ د . ﺧﺮﺑ ﻲ ﺑ زا ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎ
ﺎﺒﻧ ﻲﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻫ ـﻳ
ﺪ
رﺎﺒﺟا ي ،ﺪﺷﺎﺑ ﻧﻴEarl ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺰ :
ﺮـﺗ ﻪـﺑ رﺎﺒﺟا تاﺮﺛا ك
ﺤﻣ ،ﻞﻐﺷ ﻴ ﻂ ﻛ ﻤﻫ و رﺎ ـﻜ نارﺎ ﻤﻣ ـﻜ
رﺎﮔزﺎـﺳ ﺖـﺳا ﻦ ي
ﺎـﺑ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺸﻣ ار ﻜ ﺎﻤﻧ ﻞ ﻳ ﺪ ) 25 .(
Schieber ﻣ
ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﺪﺴ : شزﻮﻣآ زﻮﻨﻫ ـﻛ
ﻓﺎ ﻲ اﺮـﺑ ي
ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪــﺑ لﺎــﻘﺘﻧا ﻲ
دراﺪــﻧ دﻮــﺟو )
26 .(
ﻟﺎــﺣ رد ﻲ ــﻛ ﻪ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رﻳ ﺰ ي اﺮﺑ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ
،
رﺎﮔزﺎـﺳ ﺎـﺑ ي ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﺖ ﻣآ ـﻴ ﺰ
مأﻮﺗ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ) 8 .(
رﺎﻬﭼ ﮋﺗاﺮﺘـﺳا ي ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ر ـﻳ ﺰ ي ﺎـﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻞﻣﺎﺷ هﺪﺷ رﻳ
ﺰ ي
ﺘﻣﻼـﺳ ﻆـﻔﺣ ﻲ
ﻟﺎﻌﻓ و ـﻴ ﺮـﻈﻧ زا ﺖ
ﻤﺴﺟ ﻲ ﻧاور و ﻲ ، و ﮋﺗاﺮﺘﺳا ي ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ هﺪﻤﻋ ر
ـﻳ ﺰ ي ﻟﺎـﻣ ﻲ رد
ﺖﺳا ﻢﺠﻨﭘ ﻪﺒﺗر )
7 .(
ﺖﻣﻼﺳ
ﻌﺿو ﻴ
ﻤـﺴﺟ ﻒـﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا رد ﺖﻣﻼﺳ ﺖ ﻲ
ـﻧاور ، ﻲ ،
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ دﺎﺼﺘﻗا و ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ نارود رد ﻲ
ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ـﻣ ﻲ ﻛ ﺪـﻨ .
ﻳ ﻜ ﻲ ﻢﻬﻣ فاﺪﻫا زا رد
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺑ ﺎﺑ ﺘـﺴﺸﻧزﺎ ﮕ ﻲ ، ﺘـﺳد ﻴ ﺑﺎ ﻲ
ﻪﺑ ﻳ ﻚ ﮔﺪﻧز ﻲ ﺘﻣﻼﺳ و بﻮﺧ ﻲ
بﻮﺧ ﺖﺳا ) 13 .(
ﺘﻣﻼـﺳ ﻲ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ رد ار ﺖﺒﺜﻣ هﺎﻓر ،ﺖﺒﺜﻣ ﻲ
اﺰﻓا ﻳ ﻣ ﺶ ﻲ ﺪـﻫد ) 27 .(
ﻟﺎﺣ رد ﻲ ﻛ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ،ﻪ ﻲ
نداد ﺖﺳد زا لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ
ناور يرﺎﺘﺳﺮﭘ
هرود 1 هرﺎﻤﺷ 2 نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ
1392 ٤٢
ﺘﻣﻼﺳ ﻲ ، ﺎﺑ ﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻴ
ﺖ ﺑ ﻪﻌـﺳﻮﺗ و ﺎﻫ ﻴ
رﺎـﻤ ي هاﺮـﻤﻫ ﺎـﻫ
ﺖﺳا ) 13 .(
ﺶﻘﻧ نداد ﺖﺳد زا ﻛ
ﮔدﺮﺴﻓا ﺎﺑ رﺎ ﻲ
و ـﻛ ﺶﻫﺎ
دﺮﻓ شزرا ،ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا مﻮﻬﻔﻣ ي
ﻮﻫ و ﻳ ﺖـﺳا هاﺮﻤﻫ ﺖ
) 28 و 29 .(
ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ رﺎﻈﺘﻧا ا ﺎﻫ
ﻳ ﺖﺳا ﻦ ـﻛ
ﺬـﭘ درﻮـﻣ ﻪ ﻳ
شﺮ
ﮔ راﺮﻗ ﻴ ﻣاﺮﺘﺣا ﺎﺑ و ﺪﻧﺮ ﻲ
نﺎـﻣز ﺪـﻨﻧﺎﻣ ـﻛ
ـﺑور ،رﺎ ﻪ ﺪﻧﻮـﺷ ور .
ﺧﺮﺑ ﻲ ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ زا ﺸﻣ رﺎﭼد ﺎﻫ
ﻜ ﺣور تﻼ ﻲ ﻧاور ﻲ ﻔﻃﺎﻋ و ﻲ
ﻣ ﻲ ﺷ ﺪﻧﻮ و ﮔدﺮﺴﻓا سﺎﺴﺣا ﻲ
، ﻳﺄ ﻣاﺎﻧ و س ﻴ ﺪ ي ﻧﺎﺒﺼﻋ ، ﻴ و ﺖ
ﺸﭘ هﺎﮔ ﻴ ﻧﺎﻤ ﻲ ﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲ ﻛ ﻨ ﺪﻨ ) 23 .(
Soderhamn ﻤﻫ و
ـــﻜ نارﺎ ـــﻣ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ـــﺴ ﻨ ﺪ : زا
ﺪﻬﺗ ﻳ ﺎﻫﺪ ي ﻘﻓﻮﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﻴ ﺖ ﻣآ ﻴ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺰ ﻲ
ﺎﻬﻨﺗ ، ﻲﻳ ا و ﻳ ﻪﻟوﺰ
ﻋﺎــﻤﺘﺟا ﻲ ﺖــﺳا . ﺖــﺳد زا لﺎــﺒﻧد ﻪــﺑ ــﻫد
ﻲ ﺎﻌﻓ ﻟ ــﻴ ﺖ ﺎــﻫ ي
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺖﺳد زا ، ﻫد ﻲ ﻟﺎـﻣ تﺎﺒﺛ ﻲ ﺪﻬﺗ ار نﺎﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ـﻳ
ﺪ
ﻣ ﻲ ﻛ ﺪﻨ ) 13 .(
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ زوﺮـﺑ ﺚـﻋﺎﺑ ـﻳ
ﺪـﺸﺗ ﺎ ﻳ ءﻼـﺧ ﺪ
ﻔﻃﺎﻋ ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻟﺰﻨﻣ ، ﻲ
ﺎﻧ ﻛ ﻓﺎ ﻲ ﺗ مﺪﻋ و ﺄ ﻣ ﻴ ﺰﻫ ﻦ ﻳ ﻪـﻨ ﺎـﻫ ي
ﮔﺪﻧز ﻲ ﻣ ﻲ دﻮﺷ ) 30 .(
ﻫ وBorg ﻤ ﻜ ﺑ طﺎﺒﺗرا نارﺎ ﻴ
ﻦ ﻛ ﺎـﺿر ﺶﻫﺎ ﻳ
ﺪﻨﻤﺘ ي
ﮔﺪﻧز زا ﻲ ﻌﺿو و ﻴ دﺎﺼﺘﻗا ﺖ ي ﻌﺿ ﻴ حﺮﻄﻣ ار ﻒ ﻛ
دﺮ ،ﺪـﻧ ـﻛ ﻪ
ﻫﺎﻣ ﻴﺘ ﻲ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺘﻣﻼﺳ ، ﻲ دﺎﺼﺘﻗا و ي دراد ) 31 .(
ﺸﻣ ﻜ تﻼ
دﺎــﺼﺘﻗا ي ﺎــﺴﻣ زا ﻳ و ﻢــﻬﻣ ﻞ ﺮﻴﺛﺄﺗ
رﺎﮔزﺎــﺳ ﺮــﺑ راﺬــﮔ ي
ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﻫ ﺖﺳا . ﺐﻠﻏا ﻪﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎـﻫ
دﺎـﺼﺘﻗا ظﺎـﺤﻟ زا ي
ﻌﺿو ﻴ ﺖ ﻮﻠﻄﻣ ﺑ ﻲ اﺪﻧ ر ﺪﻧ ) 23 .(
داد نﺎﺸﻧ نﻮﺘﻣ روﺮﻣ ﻪﭼﺮﮔا ﻛ
ﻘﺤﺗ ﻪ ﻴ تﺎـﻘ ﻛ ـﻤ ﻲ رد
نﺎﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ رد ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار مﺎﺠﻧا
رد تﺎﻋﻼﻃا و هﺪﺷ
اﻳ ﻣز ﻦ ﻴ ﻪﻨ ﻛ
،ﺖﺳا ﻢ ﺎـﻣا ﺎـﻘﺗرا ي
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ رد ﺖﻣﻼـﺳ ﻲ
اﺮﺑ ي
ﻤﻫا ﻪﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ داﺮـﻓا ـﻴ
ﺳ ،دراد ﺖ ﻴ ﺖـﺳﺎ
ﺪـﻣ ،ﺎـﻫ ﻳ ناﺮ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﺴﻣ و وﺆ ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ل ﻲ
ﺎﺑ ﻳ ﻊـﺿو ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪ
ﻧاﻮﻗ ﻴ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻦ ﺎـﻫ
ﻲﻳ ـﻛ رد هﺎـﻓر و ﺖﻣﻼـﺳ دﻮـﺒﻬﺑ ﻪـﺑ ﻪ
نﺎﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻛ
ﻤ ﻚ ﻛ ﺎﻤﻧ ماﺪﻗا ،ﺪﻨ ﻳ
ﺪ ) 32 .(
ﻮﻫ ﻳ ﺖ
ﻳ ﻜ ﻲ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺮﺛﺆﻣ ﻛ ـﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﻪ ﻲ
رﺎﮔزﺎـﺳ رد ي
ﻮﻫ ،دراد نﺎﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻳ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ دﺮﻓ ﺖ .
ﻮﻫ ﻳ زا ﻞﺒﻗ ﺖ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺻﻮﺼﺧ و ﻴ ﻣز تﺎ ﻴ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻨ ﻲ رﺎﮔزﺎﺳ ﺮﺑ ي ﻟوا ﻴ ﻪ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﻐﺗ و ﻴﻴ ﺪﻌﺑ تاﺮ ي رﺎﮔزﺎﺳ رد ي ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ ـﻣ ﻲ ﺪـﺷﺎﺑ .
ﻮﻫ ،هوﻼـﻋ ﻪـﺑ ـﻳ
ﺖ ﻛ رﺎ ﻛ زا ﻞـﺒﻗ نﺎـﻨ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ و ﻪﻃﻮﻏ رﺎﮔزﺎﺳ رد نﺪﺷ رو ي
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ﺮﺑ
نآ ﺲــﻔﻧ ﻪــﺑ دﺎــﻤﺘﻋا ــﻃ ﺎــﻫ
ﻲ ود ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ لوا لﺎــﺳ ﻲ
ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ ﺖﺳا . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻠﻋ ﻦ ﻲ ا ﻢـﻏر ـﻳ ﻦ ـﻛ توﺎـﻔﺗ ﻪ ﺎـﻫ ي
ــﺴﻨﺟ ﻴﺘ ﻲ ــﺧﺮﺑ ،دﻮــﺒﻧ ﻪــﺟﻮﺗ درﻮــﻣ ﻲ
ﻮﻫ ــﻳ ﺖ ﺎــﻫ ي و داﺮــﻓا
ﺻﻮﺼﺧ ﻴ ﻣز تﺎ ﻴ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻨ ﻲ رﺎﮔزﺎـﺳ ﺮﺑ ي
ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎـﺑ ﻲ
و ز و نادﺮﻣ رﺎﺘﻓر رد ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
توﺎـﻔﺘﻣ ترﻮـﺻ ﻪﺑ نﺎﻧ
ﺮﻴﺛﺄﺗ دﻮﺑ راﺬﮔ ) 19 .(
دﻮﺧ ﻛ ﺪﻣآرﺎ ي ﻻﺎﺑ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا و ﻻﺎﺑ
ﻣ ﻲ ﭘ ﺪﻧاﻮﺗ ﻴ ﺶ ﺑﻴ ﻨ ﻲ ﻛ ﺖﻤـﺳ ﻪـﺑ ﻦﺌﻤﻄﻣ و ﺖﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ هﺪﻨﻨ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ) 35 - 33 Soderhamn .(
ﻤﻫ و ـﻜ نارﺎ
ــﻣ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ــﺴ ﻨ ﺪ : ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﺪﻨﻤــﺷزرا ﺲــﺣ ﺎــﺑ ي
دازآ ، ي و
اﺰﻓا ﻳ رﺎﺘﺨﻣدﻮﺧ و لﻼﻘﺘﺳا ﺶ ي
ﻌﻗﻮﻣ رد ـﻴ ﮔﺪـﻧز ﺖ ﻲ هزﺎـﺗ
ﺖــﺳا هاﺮـﻤﻫ )
13 .(
ﺘﺧﺎﻨــﺷزﺎﺑ ﻲ ﺪـﻨﻤﻧاﻮﺗ ي ﺎــﻫ ي صﺎﺨــﺷا
رﺎﮔزﺎــﺳ رد ﻪﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ي
ﻘﻓﻮﻣ ــﻴ ﺖ ﻣآ ــﻴ ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎــﺑ ﺰ ﻲ
و
رﺎﮔزﺎـﺳ ي سﺮﺘــﺳا ﺎــﺑ ﺎــﻫ
ي ﻟﺎــﺴﮔرﺰﺑ ﻲ ﺮﺛﺆــﻣ ﺖــﺳا ) 36 .(
ﻮﻫ ــﻳ ﺖ ــﻳ ﺑﺎ ﻲ ﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ رد ﻲ
ﺚــﻋﺎﺑ ــﻛ سﺮﺘــﺳا ﺶﻫﺎ ،ﺎــﻫ
ﺎﺿر ﻳ ﺪﻨﻤﺘ ي ﮔﺪﻧز زا ﻲ ، ﻛ
ـﺒﻠﻃاوﺰﻧا زا ﻦﺘـﺳﺎ ﻲ
ﮔدﺮـﺴﻓا و ﻲ ،
ﺎﻘﺗرا ي ﺘﻣﻼﺳ ﻲ دﺎـﻋ و ي ﺑ نﺪـﺷ ﻴ ـﺸ ﮔﺪـﻧز ﺮﺘ ﻲ ـﻣ ﻲ دﻮـﺷ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻓا زوﺮـﺑ ﻦ ـﻜ
فﺎـﻄﻌﻧا ،ﻪـﻧﺎﻗﻼﺧ رﺎ ﺬـﭘ
ﻳ ،ﺮ ﻳ ﻜ و ﻪـﭼرﺎﭙ
ﻛ ﻣا ار ﺪﻣآرﺎ ﻜ نﺎ ﺬﭘ ﻳ ﻣ ﺮ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ . ذﺎﺨﺗا اﻳ ﮋﺗاﺮﺘـﺳا ﻦ ي ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﻪﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ داﺮﻓا ﻛ
ﻤ ﻚ ـﻣ ﻲ ﻛ ـﻨ
ناﺮـﺤﺑ زا ﺎـﺗ ﺪ ﮕﺘـﺴﺸﻧزﺎﺑ
ﻲ
تﺎﺠﻧ ﻳ ترﺎﻬﻣ رد و ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ
ي رﺎﮔزﺎﺳ ي ﺪﺟ ﻳ ﻪﻃﻮﻏ ﺪ ﺪﻧﻮﺷ رو
) 23 .(
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺎﺘﻧ ﻳ ﻟﺎﻄﻣ ﺞ تﺎﻌ
ـﺑ ﺖـﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا ﻴ
د ﻦ ـﻳ و ﻦ
رﺎﮔزﺎﺳ ي ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻲ
ـﻣ حﺮـﻄﻣ ار ﻲ
ﻛ ﺪـﻨ ) 37 ( ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ
د زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻳ
ﻮﻨﻌﻣ و ﻦ ﻳ
ﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺖ ﻜ
ﻧﺎ ﻴ
رﺎﮔزﺎـﺳ ﻢـﺴ ي
ﻘﺘﺴﻣ ﻴ
ًﺎﻤ ﺘﻣﻼﺳ ﻪﺑ ﻲ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺳا ، ﻠﺑ ﻜ ﻪ ﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻴ ﺎﻫﺮ ﻲﻳ ﻛ ﺎـﺑ ﻪ
رﺎﮔزﺎﺳ ي رد ﮔﺪﻧز ﻲ مأﻮﺗ ﺘﺴﻫ اد ﺖـﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا ،ﺪﻨ ﺪـﻧر
) 12 (
Lowis ﻤﻫ و ــﻜ نارﺎ ﻞــﻣﺎﻋ ﻛ ﻠ ــﻴ ﺪ ي رد ﺎــﺿر ﻳ ﺪﻨﻤﺘ ي زا
ﮔﺪــﻧز ﻲ ار نﺎﮕﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ
، ﻦﺘــﺷاد د تادﺎــﻘﺘﻋا ﻳ
ــﻨ ﻲ حﺮــﻄﻣ
ﻣ ﻲ ﻛ ﻨ ﺪﻨ ) 38 .(
رﺎﮔزﺎﺳ ي د ﻳ ـﻨ ﻲ و ﻮﻨﻌﻣ ـﻳ ﺪـﺷر ﺎـﺑ ﺖـﺒﺜﻣ ﺖ
ﺑ هﺎﻓر و ﺺﺨﺷ ﻴ
باﺮﻄﺿا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد و ﺮﺘﺸ ﻛ
و ﺮـﺘﻤ ـﻛ ﺶﻫﺎ
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﺎـﻫ ي ﮔدﺮـﺴﻓا ﻲ مأﻮـﺗ دﻮـﺑ ) 39 .(
ﺎـﻫروﺎﺑ ي د ﻳ ـﻨ ﻲ و
ﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ﻲ
ﻤﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲ
ﺘﺴﻫ ﺪﻨ ﻛ رﺎﮔزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪ ي
ﺑ ﺎ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻛ ﻤ ﻚ ﻣ ﻲ ﻛ ﻨ ﺪـﻨ ) 23 .(
ﻢـﻬﻣ هار ﻪـﺳ تاﺮـﺛا زا
ﻮﻨﻌﻣ ﻳ ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ رد ﺖ ﻲ
ﻮﻨﻌﻣ طﺎـﺒﺗرا ﻞﻣﺎﺷ ـﻳ
ﺎـﺑ ﺖ ﻮﻫ ـﻳ ،ﺖ
ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ي دﻮﺧ و ﻛ ﺪﻣآرﺎ ي رﺎﮔزﺎﺳ ، ي ﻐﺗ ﺎﺑ ﻴﻴ ﻏ تاﺮ ﻴ هﺮـﻈﺘﻨﻣﺮ
ﻃ نآ تاﺮﺛا و ﻲ
ﻣ نﺎﻣز ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ) 25 .(
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺸﻧ ﻐﺗ هﺪﻨﻫد ﻴﻴ ﺒـﺳ ﺮ ﻚ ﮔﺪـﻧز ﻲ
ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ رد ﻲ
ﺖﺳا Earl . ﻣ ﻲ ﻮﻧ ﻳ ﺪﺴ : ﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲ ﻤﻣ ﻜ ﻦ
اﺮﺷ ،ﺖﺳا ﻳ ﻄ ﻲ اﺮﺑ ي ﭘﻴ شور ﻪﺑ ﻦﺘﺳﻮ ﺎﻫ
ي ﺪﺟ ﻳ ﻒﻠﺘﺨﻣ و ﺪ
ﮔﺪﻧز رد ﻲ اﻳ دﺎﺠ ﻛ ﺪﻨ ) 25 .(
ﺖﺣاﺮﺘﺳا و باﻮﺧ ـﻛ
ﻓﺎ ﻲ ژر ، ـﻳ ﻢ
اﺬــﻏ ﻲﻳ ﻫﺮﭘ ،لدﺎــﻌﺘﻣ ــﻴ
ﺶﻨــﺗ زا ﺰ ﺎــﻫ ي ﺤﻣ ﻴ ــﻄ ﻲ مﺎــﺠﻧا ،
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﺒﻫﺬﻣ ﻲ ﻮﻨﻌﻣ و ي دراﻮـﻣ زا تﺮﻓﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر و
ﺣﻼــﺻا ﻲ ﺒــﺳ رد ﻚ ﮔﺪــﻧز ﻲ بﻮــﺴﺤﻣ ﻪﺘــﺴﺸﻧزﺎﺑ داﺮــﻓا
