กกกก
4. สร้างแผนการจัดการเรียนรู้
วัฒนาพร ระงับทุกข์ (2543: 139-148) กล่าวถึงขั้นตอนการท าแผนการจัดการเรียนรู้
ดังนี้
1. เลือกรูปแบบแผนการจัดการเรียนรู้ น าหน่วยการเรียนรู้ที่ก าหนดไว้แล้ว มาพิจารณาจัดท าแผนการจัดการเรียนรู้
2. ตั้งชื่อแผนตามหัวข้อสาระการเรียนรู้
58 3. ก าหนดจ านวนเวลา ระบุระดับชั้นเรียน
4. วิเคราะห์จุดประสงค์การเรียนรู้จากผลการเรียนรู้รายปี/รายภาคที่เลือกไว้
เขียนเป็นจุดประสงค์การเรียนรู้รายวิชา โดยยึดหลักที่ว่าจุดประสงค์การเรียนรู้ต้องบรรยายจุดหมาย ปลายทาง สะท้อนถึงระดับต่างๆ ของทักษะที่เกิด ใช้ค ากริยาที่เป็นรูปธรรม และใช้องค์ประกอบ 3 ส่วน คือ พฤติกรรม สถานการณ์หรือเงื่อนไขและเกณฑ์
5. เลือกจุดประสงค์การเรียนรู้ที่วิเคราะห์ไว้แล้ว เฉพาะข้อที่สัมพันธ์กับหัวข้อ สาระการเรียนรู้ ก าหนดเป็นจุดประสงค์การเรียนรู้ หรือจุดประสงค์ปลายทางตามธรรมชาติของวิชา
6. วิเคราะห์สาระการเรียนรู้ เป็นรายละเอียดส าหรับน าไปจัดการเรียนรู้
สาระการเรียนรู้จะเป็นเนื้อหาใหม่ของมวลเนื้อหาที่ก าหนดไว้ที่จ าเป็นต้องสอน 7. ก าหนดจุดประสงค์น าทางตามล าดับความยากง่ายของเนื้อหานั้นๆ 8. เลือกกิจกรรมและเทคนิคการสอนที่เหมาะสม
9. เลือกสื่อ อุปกรณ์ ส าหรับใช้ประกอบการจัดการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับสาระ การเรียนรู้ที่เลือกมา เช่น รูปภาพ บัตรค า วีดีทัศน์ เป็นต้น
10. จัดท าล าดับขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ โดยค านึงถึงขั้นตอนการสอน ตามธรรมชาติวิชา ตามจุดประสงค์น าทาง และค านึงถึงการบูรณาการเทคนิคและกระบวนการเรียนรู้
รวมทั้งสาระการเรียนรู้อื่นๆ เข้าไว้ในแต่ละขั้นตอนด้วย
11. ก าหนดการวัดผลประเมินผล โดยระบุวิธีการประเมินผลการเรียนรู้ทั้งที่เกิด ระหว่างเรียนตามจุดประสงค์น าทาง และที่เกิดขึ้นหลังการเรียนการสอนเมื่อจบแผนการจัดการเรียนรู้
โดยใช้วิธีการวัดหลากหลายรูปแบบตามความเหมาะสม เช่น ปฏิบัติจริง การทดสอบความรู้ เป็นต้น สรุปได้ว่าการจัดท าแผนการจัดการเรียนรู้ มีขั้นตอนส าคัญคือการศึกษาหลักสูตร ศึกษาการใช้คู่มือครู เทคนิควิธีการในการจัดการเรียนรู้ น าโครงสร้างสาระการเรียนรู้ มาตรฐานการ เรียนรู้และตัวชี้วัด มาก าหนดเป็นหน่วยการเรียนรู้หลัก หัวข้อเนื้อหาย่อย โดยให้สัมพันธ์กับเวลา แล้วจัดท าก าหนดการจัดการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้เป็นล าดับต่อไป
6. ลักษณะของแผนการจัดการเรียนรู้ที่ดี
สุพล วังสินธุ์ (2536: 3-4) กล่าวถึงการจัดท าแผนการสอนจะต้องค านึงถึงสิ่งต่อไปนี้
1. จุดประสงค์การเรียนรู้ต้องชัดเจน
2. กิจกรรมควรน าไปสู่ผลการเรียนตามจุดประสงค์ได้จริง
3. ระบุพฤติกรรมนักเรียนและพฤติกรรมครูผู้สอนอย่างชัดเจนในการอ านวยความ สะดวกแก่นักเรียนให้เกิดการเรียนรู้
4. สื่อการเรียนการสอนจะต้องมีคุณค่า และมีความหลากหลาย 5. วิธีการวัดผลควรชัดเจนตามจุดประสงค์การเรียนรู้
59 ชัยยงค์ พรหมวงศ์ (2537: 207-208) ได้กล่าวไว้ว่า การเขียนแผนการสอนที่ดีนั้นควร เขียนครอบคลุมเนื้อหา และจะต้องไม่เขียนพฤติกรรมของครูลงในแผนการสอน พึงระลึกเสนมอว่า กิจกรรมการเรียน นักเรียนเป็นผู้แสดง ครูเป็นเพียงผู้แนะน าเท่านั้น และสิ่งที่ควรค านึกอีประการคือ แผนการสอนใดๆ ไม่ใช่กฎหมายหรือคัมภีร์ที่ครูต้องปฏิบัติตามไปเสียหมด แต่ต้องน าไปพิจารณาถึง ความเหมาะสม ปรับใช้ให้เหมาะสมแก่บุคคล โอกาส และสถานที่ จึงนับได้ว่าเป็นครูที่มีประสิทธิภาพ อย่างแท้จริง
อาภรณ์ ใจเที่ยง (2546: 203) ได้เสนอแนะไว้ว่าแผนการจัดการเรียนรู้ที่ดีควรมีกิจกรรม ที่ดี แผนการเรียนรู้ควรมีลักษณะ 3 ประการ ดังนี้
1. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่มีกิจกรรมที่ให้ผู้เรียนเป็นผู้ลงมือปฏิบัติมากที่สุด โดยครูเป็นเพียงผู้ชี้น า ส่งเสริม หรือกระตุ้นให้กิจกรรมด าเนินไปตามจุดมุ่งหมาย
2. เป็นแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนเป็นผู้ค้นพบค าตอบ หรือท าส าเร็จด้วยตนเอง โดยครูพยายามลดบทบาทจากผู้บอกค าตอบเป็นผู้คอยกระตุ้นด้วยค าถาม หรือปัญหาให้ผู้เรียนคิดแก้ปัญหาหรือกระตุ้นเพื่อไปสู่ความส าเร็จในการท ากิจกรรมเอง
3. เป็นแผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะกระบวนการ ใช้วัสดุอุปกรณ์ที่สามารถ จัดหาได้ในท้องถิ่น หลีกเลี่ยงวัสดุอุปกรณ์ที่ส าเร็จรูปราคาแพง
สนอง อินละคร (2544: 31-32) กล่าวถึงประโยชน์แผนการจัดการเรียนรู้ ดังนี้
1. ท าให้เกิดการวางแผน วิธีการสอน วิธีเรียน
2. ช่วยให้ครูมีคู่มือของตนที่ท าด้วยตนเองล่วงหน้า เพื่อให้เกิดความสะดวก ในการจัดการเรียนการสอนได้ดีมีคุณภาพตามเจตนารมณ์ของหลักสูตร
3. ถ้าผู้สอนติดธุระ คนอื่นสามารถใช้แผนการจัดการเรียนรู้มาสอนแทนได้
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ดีจะช่วยท าให้ครูที่มาสอนแทนมีความมั่นใจมากยิ่งขึ้น
4. เป็นผลงานทางวิชาการอย่างหนึ่งอย่างใดที่แสดงความช านาญหรือความ เชี่ยวชาญของครูผู้สอน ซึ่งสามารถเผยแพร่เป็นตัวอย่างที่ดีกับครูทั่วไป
สรุปได้ว่า แผนการจัดการเรียนรู้ที่ดี ผู้สอนจะใช้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้
ได้อย่างมั่นใจ ชัดเจนทั้งด้านจุดประสงค์การเรียนรู้ เนื้อหาการเรียนรู้ การใช้สื่อ และการวัดและ ประเมินผล โดยเฉพาะแนวทางการจัดกิจกรรมที่เน้นให้ผู้เรียนได้คิดวิเคราะห์ ได้ลงมือปฏิบัติและ แก้ปัญหาด้วยตนเอง เกิดทักษะกระบวนการซึ่งสามารถน าไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวันได้
60 การคิดวิเคราะห์