ABSTRAK
Kajian tindakan ini dilaksanakan untuk membantu murid Tahun 3 dalam meningkatkan penguasaan dalam kemahiran membahagi panjang dengan menggunakan teknik penulisan jambatan sifir. Kajian yang berasaskan model Kurt Lewin ini dijalankan di sebuah sekolah di daerah Lawas yang melibatkan empat responden. Kajian ini berfokuskan kepada penggunaan teknik penulisan jambatan sifir dalam meningkatkan pencapaian dan mengatasi masalah responden kepada kemahiran operasi bahagi yang melibatkan sebarang nombor hingga 10 000 dengan satu digit. Kajian ini melihat penguasaan responden terhadap penulisan jambatan sifir terlebih dahulu sebelum membuat proses pengiraan bahagi panjang dalam latihan menyelesaikan soalan bahagi pada kitaran pertama dan kitaran kedua. Hasil kajian juga mendapati responden lebih faham, yakin serta mudah menggunakan teknik penulisan sifir dengan memberi jawapan yang tepat. Berdasarkan analisis dapatan kajian yang telah diperolehi, amalan responden dalam melakukan penulisan jambatan sifir didapati dapat membantu responden dalam menyelesaikan soalan operasi bahagi dengan pembahagi satu digit serta boleh diaplikasikan seterusnya untuk menyelesaikan soalan bahagi melibatkan pembahagi dua digit pada tahun berikutnya.
ABSTRACT
This action research project was undertaken to assist students in Year 3 in mastering the skills of dividing by using the technique of writing tables Bridge. The study based on Kurt Lewin`s model was carried out in a school in the Lawas district involving four respondents. This study focused on the use of this techniques to improve performance skills and how to overcome with the problems to divide any number up to 10 000 with one digit number. This study had showed that respondents achievements were more accurate by using tables Bridge, first before continuing the process of dividing in question involving the first cycle and second cycle. The study also found that respondents were able to understand, believe and easily use the technique of writing tables by giving the correct answers. Based on the analysis of the research obtained findings showed the practice of the respondents in the presentation tables Bridge found to be helpful in resolving questions of respondents in dividing operations with one digit divisors and thus can be applied to solve increasingly advanced questions next year.
PENDAHULUAN
Matematik merupakan salah satu mata pelajaran teras di sekolah yang melatih pemikiran logik yang berkaitan dengan pola dan peraturan serta bagaimana ia digunakan untuk menyelesaikan pelbagai jenis masalah. Pembahagian pula merupakan operasi asas matematik yang terakhir dipelajari oleh murid di sekolah rendah.Penggunaan kaedah pembahagian panjang dalam mata pelajaran Matematik
26
bukanlah sesuatu yang baharu. Berdasarkan Kurikulum Standard Sekolah Rendah Matematik Tahun 3 (2011), algoritma pembahagian panjang telah diperkenalkan kepada murid seawal usia 9 tahun. Dalam menyelesaikan soalan pembahagian, biasanya kaedah pembahagian panjang digunakan dahulu dan didedahkan kepada murid supaya tidak lari dari segi konsep yang telah dipelajarinya.
Murid pandai biasanya tidak menghadapi masalah untuk menyelesaikan masalah pembahagian dengan dividen yang mempunyai hasil darab yang sama kerana penolakan berlaku secara terus. Berbeza dengan pembahagian yang mempunyai dividen yang berlainan, murid biasanya menghadapi kekeliruan untuk menyelesaikan soalan sebegini kerana murid akan memberikan jawapan yang yang sama.
Jika diperhatikan, pembahagian yang melibatkan nombor lebih daripada dua digit. Contohnya pembahagian yang melibatkan tiga dan empat digit dengan satu digit. 608 ÷ 4 = __ , 1 695 ÷ 6 = ___.
Mengikut dokumen standard Matematik tahun tiga, terdapat pembahagian dua digit dengan satu digit tanpa baki dan berbaki, juga pembahagian sebarang nombor hingga 10 000 dengan satu digit tanpa baki dan berbaki.
REFLEKSI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
Pengkaji dapati sebilangan murid-murid menghadapi masalah semasa menyelesaikan soalan membahagi sebarang nombor hingga 10 000 dengan satu digit tanpa baki dan berbaki. Hasil daripada pemerhatian dan semakan hasil lembaran kerja serta soal jawab dengan murid, pengkaji dapat mengenalpasti faktor-faktor kesalahan yang dilakukan oleh murid. Antaranya ialah murid gopoh dan cuai ketika menjawab. Maka berlakulah kesalahan dalam pengiraan. Selain itu, murid juga keliru nombor yang perlu didarab dan terus menolak. Ini disebabkan oleh congakan darab yang silap dan seterusnya menulis hasil darab yang salah bagi soalan yang diberikan.
Kegagalan murid dalam menguasai kemahiran membahagi sebarang nombor hingga 10 000 amat membimbangkan. Pengkaji berpendapat bahawa murid seharusnya tidak menghadapi masalah untuk menyelesaikan soalan pembahagian ini kerana mereka sudah menghafal sifir dan sudah didedahkan dengan kaedah pembahagian panjang. Oleh itu, pengkaji merujuk kepada pensyarah pembimbing dan juga guru di sekolah bagi mencari kaedah yang sesuai untuk dilaksanakan bagi meningkatkan kemahiran murid-murid untuk menyelesaikan soalan membahagi sebarang nombor hingga 10 000 dengan satu digit.
Howard Gardner (1993), mengatakan bahawa ketidakserasian antara kaedah mengajar dan profil kecerdasan pelajar boleh menyebabkan seseorang murid itu gagal atau hilang minat terhadap sesuatu mata pelajaran. Bertitik tolak daripada ini, pengkaji bercadang untuk menggunakan kaedah pembahagian panjang secara penulisan jambatan sifir ini bagi menyelesaikan soalan pembahagian sebarang nombor hingga 10 000 dengan satu digit berbaki dan tanpa baki.
Berdasarkan pemerhatian pengkaji di dalam kelas sewaktu berlangsungnya proses pengajaran dan pembelajaran, juga hasil daripada semakan hasil kerja murid, pengkaji dapat menyenaraikan tiga masalah murid dalam menyelesaikan soalan membahagi sebarang nombor hingga 10 000 dengan satu digit ini iaitu pertama murid melakukan kesilapan dengan menulis jawapan pada nilai tempat yang salah di mana murid terkeliru apabila melihat digit pertama nombor
27 soalan. Kedua, murid hanya menyalin soalan dividen tersebut walaupun congakan sifirnya betul pada bahagian jawapan selepas peringkat pengiraan operasi tolak dan ketiga, murid gopoh sewaktu menjawab dan mereka cuai dan tidak teliti dalam membuat pendaraban dengan betul.
FOKUS KAJIAN
Hasil pemerhatian melalui masalah murid dalam menyelesaikan soalan membahagi sebarang nombor hingga 10 000 dengan satu digit, pengkaji berpendapat bahawa murid-murid menghadapi masalah dengan kaedah mental atau congak iaitu kaedah pembahagian terus secara bentuk lazim. Oleh itu, pengkaji telah membuat keputusan untuk memfokuskan kajian ini kepada penggunaan kaedah pembahagian nombor dengan penulisan jambatan sifir bagi meningkatkan kemahiran murid dalam menyelesaikan soalan pembahagian sebarang nombor hingga seribu dengan satu digit. Pada peringkat awal, pengkaji akan menekankan kepada murid untuk membuat penulisan sifir secara melintang bermula dengan sifar. Penulisan sifir secara melintang ini memudahkan murid menulis jawapan dengan betul berdasarkan kedudukan nombor di atas sebagai jawapan hasil bahagi manakala nombor bagi kedudukan di bawahnya sebagai hasil darab yang diperolehi. Kemudian, penekanan akan diberikan kepada murid untuk menentukan nilai dividen yang dikemukakan untuk mendapatkan jawapan hasil bahagi dengan kedudukan nilai nombor hasil darab yang betul.
Bannet dan Nelson (2007), mengatakan bahawa algoritma pembahagian panjang adalah algoritma yang paling susah dan mengambil banyak masa untuk menguasainya. Sungguhpun begitu, Horton (2007) berpendapat bahawa kaedah pembahagian panjang memerlukan kefahaman yang baik dalam pendaraban dan penolakan, yang mana apabila kaedah ini digunakan dengan betul, ianya adalah satu teknik berkesan menyelesaikan masalah bahagi dengan tepat.
Operasi darab merupakakan proses songsangan daripada operasi bahagi.
Kegagalan menguasai darab akan menyebabkan murid-murid bermasalah dalam topik bahagi. Reys et al. (2007) menyatakan bahawa murid tidak akan belajar fakta pendaraban dan pembahagian secara berasingan. Mereka belajar fakta pembahagian 72 ÷ 8 = 9 dengan menghubungkaitkannya dengan fakta pendaraban 8 x 9 = 72.
Menurut Yusniza Mohamed Yusuf (2005) di dalam Rusdi Rabi & Balkisnah Shaharuddin (2011), adalah amat penting bagi murid-murid untuk menguasai teknik atau cara untuk menghafal sifir sebagai langkah pertama dalam proses menjawab soalan Matematik yang berkaitan dengan operasi darab dan bahagi.
„Kotak Sifir‟ adalah terdiri daripada kotak 9 x 9 yang boleh dibuat oleh pelajar sendiri. Kaedah „Kotak Sifir‟ adalah pendekatan pembelajaran sifir satu hingga sembilan yang terdiri daripada kotak 9 x 9 (Zainudin Abu Bakar dn Mohd.
Rashidi Mat Jalil, 2002). Berdasarkan kenyataan Zainudin Abu Bakar dan Mohd.
Rashidi (2002) lagi dalam kajian mereka, penggunaan kaedah „Kotak Sifir‟ adalah berkesan untuk menguasai sifir darab berbanding dengan kaedah tradisional.
Sepertimana yang kita telah ketahui, penguasaan sifir darab adalah sangat penting sebelum pelajar dapat menguasai kemahiran membahagi. Ini adalah kerana operasi bahagi sebenarnya adalah operasi songsangan kepada operasi darab.
Sebenarnya, teknik penulisan „Jambatan Sifir‟ adalah modifikasi daripda
„Kotak Sifir‟.Murid-murid tidak perlu membina keseluruhan „Kotak Sifir‟ namun cuma perlu membina bahagian yang mereka perlukan sahaja. Contohnya, jika
murid-28
murid memerlukan sifir 5 untuk membahagi, mereka akan membina baris sifir 5 sahaja daripada „Kotak Sifir‟. Oleh itu pengkaji perlu memainkan peranan dan tanggungjawab yang amat penting untuk membantu murid dalam menguasai operasi bahagi yang melibatkan pembahagian panjang ini.
OBJEKTIF KAJIAN DAN SOALAN KAJIAN